MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Emaitzak eta eztabaida
al., 2002). Era berean, BaP pean jarritako bareetan,
kutsatzaile kimikoen esposizio-biomarkatzaile gisa
erabilitako benzo(a)pireno hidroxilasa (BPH)
jarduera, soilik esperimentuko 3. egunean induzitu
zen, baina ez esposizio-denbora luzeagoetan
(Hamers et al., 2004). Halaber, BaP pean jarritako
muskuiluetan, esposizio osteko egun gutxitara
bakarrik induzitzen da BHP jarduera (Okay et al.,
2000). Beraz, nahiz eta esposizioaren 3. egunetik
aurrera erregistratutako AOX jarduera baxua izan,
AOXren indukzio azkarrak, ikerlan honetan
erabilitako kerosenoaren esposizio-modua
eraginkorra izan zela argiro erakutsi du.
Elikatze-jarduera eta hazkuntza, neurri osagarri
gisa erregistratu ziren esperimentuan zehar. Bare
zein barraskiloetan, kutsatzaile pean egoteak
elikatze-jardueran eta hazkuntzan beherakada
esangarriak sor ditzake (Russell et al., 1981;
Marigómez et al., 1986b; Laskowski & Hopkin,
1996; Swaileh & Ezzughayyar, 2000; 5. Kapitulua).
Hortaz, metalez (Cu, Zn eta Cd) kutsatutako
tokietatik hartutako bareek, kutsatugabeko tokietan
hartutako bareekin alderatuz, gorputz osoaren eta
liseri-guruinaren pisu lehorrean %50-eko
murrizketa erakutsi zuten (Marigómez et al.,
1998a). Efektu horri dagokionez, eragite-maila
metalez-metal alda daitekeela esan baharra dago.
Helix aspersa barraskiloan behatutakoaren
arabera, Cd-a, Zn-a eta Pb-a baino toxikoagoa da
elikatze-jarduera, hazkuntza eta heriotza-tasari
dagokienez (Laskowski & Hopkin, 1996).
Kutsatzaile organikoek ere, elikatze-jarduera zein
hazkuntzaren gainean eragina dute, laborategian
BaP pean jarritako bareek erakutsi zutenez
180
(Hamers et al., 2004). BaP pean jarritako bareetan,
elikatze-jarduera modu azkarrean txikiagotu zen,
baina gorputzaren pisuan aldaketak soilik
hirugarren egunetik aurrera gertatu ziren (Hamers
et al., 2004). Modu berean, ikerlan honetan Cd +
keroseno pean jarritako bareetan, elikatze-jarduera
aste batetik aurrera txikiagotu zen, hazkuntzaren
murrizpena bakarrik 3. astetik aurrera ikusgarria
izan zen bitartean.
Metal pean jarritako lehorreko gastropodoen
liseri-guruinaren xafla basalak loditu egiten dira,
liseri-zelulak lehendabizi bakuolizatuak ageri eta
beranduago urriagoak bilakatzen dira, kaltzio-
zelulak hipertrofiatu egiten dira, kaltzio-zelulak eta
iraizte-zelulak erlatiboki ugariagoak bilakatzen dira,
eta odol-zelulak eta ehun konektiboko zelula
migratzaileak liseri-azinoen inguruan metatzen dira
(Marigómez et al., 1986a; 1986b; 1996; 1998a;
Recio et al., 1988a; 1988b; Ireland & Marigómez;
1992, Chabikovsky et al., 2004; Snyman et al.,
2005; 6. Kapitulua). Oro har, Cd + keroseno pean
jarritako bareetan irudi beretsua ikusi da,
erantzuna, beraz, orokorra dela dirudi, eta ez metal-
kutsaduraren espezifikoa. Horrela, emaitza horiek,
behatutako aldaketak kutsatzaile espezifiko batek
sorterazitako erantzunak baino gehiago, estres-
egoera orokorraren aurrean gauzatutako
erantzunak direla konfirmatu dute, aldez aurretik
Marigómez et al.-ek, (1996) proposatu bezala. Hala
ere, kutsatzaile organikoek beraien kabuz efektu
berdinak, modu kualitatiboan behintzat, sortarazten
ote dituzten zehazteko ikerlan gehiagoren beharra
dago.