MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Emaitzak eta eztabaida<br />
hepatoarean bezalaxe (Icely & Nott 1992; Vogt<br />
1994), zelula gaztez osatutako kriptetatik<br />
(habietatik) zelulen berriztapena abia daitekeela<br />
iradoki zuen. Are gehiago, erradiazio ionizatzaile<br />
pean egondako ostretan liseri-guruineko epitelioa<br />
ea zeharo desagerrarazi ondoren, epitelio-zelulen<br />
birpopulatzea kripta-zelulen mitosien bidez<br />
eratutako zelula-habien eraiketaz hasten da (Mix &<br />
Sparks 1971). Hala ere, nahiz eta itxuraz<br />
basofilikoak izan, kripta-zelulak txikiak dira, eta ezin<br />
dira inolaz ere zelula basofiliko heldu (jariatzaile)<br />
gisa kontsideratu, nahiz eta geroagoko artikuluetan,<br />
bestelako argibide sustatzailerik gabe, zelula<br />
basofilikoak bibalbioen liseri-guruineko epitelioaren<br />
birsortzearen erantzuleak diren zelula gazteak<br />
direla proposatu den (Fankboner 1971; Palmer,<br />
1979; Morton 1983). Aitzitik, Proliferating Cell<br />
Nuclear Antigen (PCNA) immunohistokimikak<br />
oraintsu erakutsi duenez (Marigómez et al., 1999),<br />
muskuiluetan bai liseri-zelulak eta baita zelula<br />
basofilikoak ere desberdintzatzeko, S-fasean<br />
sartzeko eta proliferatzeko gai dira, sagu helduaren<br />
listu-guruinetan zatiketa autologoa pairatzen duten<br />
zenbait zelula-mota helduek egiten duten bezalaxe<br />
(Denny et al., 1993). Halaber, Mya arenaria-ren<br />
liseri-tubuluetan ere, epitelio-zelula helduak PCNA -<br />
positiboak dira (Hanselmann et al., 2000).<br />
Ondorioz, zelula amek epitelioen berriztapenean<br />
parte hartuko lukete baina soilik epitelioan kalte<br />
masiboak ematekotan; bestela, baldintz<br />
normaletan, epitelio-zelulen berriztapena liseri-<br />
zelula eta zelula basofiliko helduen zatiketa<br />
autologoa dela medio burutuko litzateke.<br />
Ornodunen ehunetan, epitelio-zelulen berriztapen-<br />
dinamika eta prozesu horretan inplikatutako zelula-<br />
106<br />
motek jasandako aldaketak, egoera fisiologiko eta<br />
patologikoen menpean daudela modu sinesgarrian<br />
erakutsi da (Karam & Leblond 1993; Santa Barbara<br />
et al., 2003).<br />
Muskuiluen liseri-guruineko epitelioaren<br />
berriztapena sinkronizatuta egonez mitosiak gauez<br />
burutuko balira, aurreneko ikerlanetan mitosirik<br />
aurkitu ez izana azalduko litzateke (Marigómez et<br />
al., 1998b; Zaldibar et al., 2001). Zelulen zatiketa-<br />
tasan aldamolde zirkadiarrak algetatik hasita<br />
ugaztunetaraino deskribatu izan dira (Makarov et al.<br />
1995; Abrahamsen et al. 1998; Bjarnasson et al.<br />
1999; García et al. 2001). Are gehiago, zenbait<br />
eredu esperimentaletan behintzat, zelulen<br />
proliferazioa eta ordezkatze-prozesuak batez ere<br />
gauez gertatzen direna jakin badakigu (Scheving et<br />
al., 1978; Abrahamsen et al., 1998; Bjarnasson et<br />
al., 1999; García et al., 2001).<br />
Muskuiluen liseri-guruineko zelulen<br />
proliferazioak patroi zirkadiarra jarraitzen duen<br />
antzemateko, zelula proliferatzaileen banaketa<br />
bromodeoxiuridina (BrdU) immunohistokimika<br />
aplikatuz ikertu da Mytilus galloprovincialis (Lmk.)<br />
muskuiluan. BrdU timidinaren analogoa da, eta<br />
ziklo zelularraren S-fasean zehar zelula<br />
proliferatzaileen DNAri eransten zaio. Muskuiluak, 4<br />
mg BrdU/l-ko kontzentrazioa zuen itsas-uretan<br />
mantendu ziren 2 egunez. BrdUren agerpena<br />
immunohistokimika bitartez detektatu zen, eta<br />
zelula proliferatzaileen proportzio erlatiboa (BrdU-<br />
markaketa) denbora-tarte desberdinetan<br />
erregistratu zen, BrdU-markaketan aldaketa<br />
zirkadiarrak identifikatu ahal izateko.