MOLUSKUEN LISERI-GURUINEKO EPITELIOAREN ... - Euskara

Ondorioz, metal-esposizioaren adierazleak
diren analisi kimiko zein AMG bidez lortutako
parametroen gain eragin esanguratsua du CTRk,
laborategiko esperimentuko metal pean egondako
muskuiluen kasuan behintzat, aldez aurretik zelai-
ikerketan oinarrituz proposatu zenarekin bat
datorrena (Soto & Marigómez, 1997b).
CTR eragin lezaketen kutsatzaileen maila
kritikoak
Vv BSD zein beste biomarkatzaileen gainean
izan dezaken eragina kontuan hartuz, molusku
espezie desberdinetan CTR fenomenoa gerta dadin
beharrezkoak diren kutsatzaile desberdinen
kontzentrazio kritikoak ezagutzea komeni da.
Ikerlan honetan, 80 µg Cd/l, 10 µg Zn/l, 500 µg
DMSO/l eta 500 µg BaP/l-ko dosiek CTR eragin
dezaketela ondorioztatu dugu, beti ere denbora-
tarte desberdinetan kutsatzailearen arabera.
Halaber, 0.25 mg N-metil-N-nitro-N-nitroso-
guanidinaz 15 egunez zein fuel olioaren %6 WAFez
35 egunez tratatutako muskuiluetan eta 1.25 mg
Cd/l-z 17 egunez tratatutako magurioetan CTR
fenomenoa ere gertatu da (Rasmussen et al., 1983;
Cajaraville et al., 1990a; Marigómez et al., 1990b).
Behe-atalasearen bila, 3. esperimentuan
muskuiluak Cd, Cu eta Zn dosi baxuz tratatu ziren.
Bigarren esperimentua egin ondoren, 10 µg Cd/l-ko
kontzentrazioak 7 egunetan CTRrik eragin ez
zuena bagenekienez, kontzentrazio esperimental
hori aukeratu zen 3. esperimenturako. Bertan, 2.
esperimentuaren emaitzak konfirmatu ziren, eta
baita ere 10 µg Cu/l-ko kontzentrazioak ez zuela
Zelula-moten ordezkapena kutsatzaileen pean jarritako muskuiluen liseri-guruinean
CTRrik induzitzen. Zn-aren kasuan, ordea, 10 µg/l-
ko dosiak CTR jadanik 7. egunean eragin dezake.
Dosiaren menpeko erantzunak ere Cd pean
egondako magurioetan behatu dira. Bertan, 20
egunez 1.25 mg Cd/l kontzentrazioak liseri-epitelioa
nagusiki zelula basofilikoz osatuta egotea sortarazi
zuen bitartean, 500 µg Cd/l-ko kontzentrazioa ez
zen horren eraginkorra suertatu (Marigómez et al.,
1990b). Hain Cd kontzentrazio handiak magurioen
liseri-guruinean CTRrik ez eragiteak, espezien
arteko sentikortasuna oso desberdina izan
daitekeela utzi du agerian.
CTRren itzulgarritasuna
CTR fenomenoaren izaera eta beren
biomarkatzaileen gaineko eragina behar bezala
ulertzeko, prozesua itzulgarria denentz finkatzea
ezinbestekoa iruditu zitzaigun.
Arazketa-prozesuari dagokionez, Zn pean
mantendutako muskuiluetan, CTR prozesua
itzulgarria zela egiaztatu zen, behin estres-iturria
desagertutakoan, liseri-epitelioaren zelulen
proportzioa berriro ere bere hasierako balioetara
itzuli baitzen. CTR fenomenoaren itzulgarritasuna
ez da soilik muskuiluen kasuan ikusi; magurio eta
bareen kasuetan ere estres-egoera jasan eta gero,
zenbait egunez arazten utzitakoan, liseri-epitelioko
zelulen proportzioa berriro ere hasierako egoerara
itzul daitekeela frogatu da (4. eta 5. Kapituluak).
CTRaren gainean eragina izan dezaketen
faktoreak
CTR fenomenoa noiz eta nola ematen den
hobeto ulertzeko, bere gainean ingurumen-faktore
97