gogi aleqsi-mesxiSvili
gogi aleqsi-mesxiSvili gogi aleqsi-mesxiSvili
diskusia ena da leqsika avtori: qeTi sadRobelaSvili foto: levan xerxeuliZe 1629 wlis 1 agvistos romis kaTolikuri sarwmunoebis gamavrcelebeli sazogadoebis _ “propaganda fides” wevrma aqile veneriom xeli moawera pap urban mervisadmi “miZRvnas”, romelic daerTo xsenebuli sazogadoebis stambaSi dasabeWdad gamzadebuli, pirveli qarTulenovani nabeWdi teqstebis yvelaze solidur gamocemas: “qar- Tul-italiuri leqsikoni”. TiTqos bunebrivia is faqti, rom pirveli nabeWdi qarTulenovani wigni leqsikoni aRmoCnda, romelsac mohyva “qarTuli anbani locvebi- TurT”, 14 wlis Semdeg ki franCesko maria majos “qarTuli gramatika” daistamba. sainteresoa, ras ukavSirdeboda italielebis aseTi keTilganwyoba qarTuli enisadmi. romis kaTolikuri eklesia marTlmadidebel saqarTveloSi moRvaweobas droebiT movlenad ar ganixilavda da misionerebis saSualebiT cdilobda kaTolicizmis gavrcelebas, raxan kargad esmodaT Teoria _ “Tu ar gesmis ena qveynisa, iq misionerad ver gamodgebi”, TavianTi gavlenis gansamtkiceblad misionerTa yovelmxriv uzrunvelyofas cdilobdnen. qarTuli enis asaTviseblad maT 34 cxeli Sokoladi gramatika da leqsikonebi, saqadageblad ki biblia da katexizmoebi sWirdebodaT. am erTgvari kulturuli Tu sarwmunoebrivi eqspansiis dadebiTi mxare is iyo, rom qarTuli enis nabeWdma leqsikonma, gramatikam, anbanma da Sriftebma saqarTvelos gza gauxsna evropisaken, romelsac didi xniT mowyda manamdec da mas Semdegac. gacilebiT masStaburi da damangreveli aRmoCnda TurqeTis, iranis, osmaleTis, arabebisa da mogvianebiT ruseTis imperiis eqspansia, romelmac bevri ram Secvala qarTul cnobierebaSi, es cvlileba pirvel yovlisa enaze aisaxa. ras gauZlo qarTulma enam, rogoria dRes Cveni ena da leqsika, Caenacvla Tu ara qarTulTan mimarTebaSi rusuls inglisuri, Tavs vimkvidrebT Tu Tavs vimcirebT barbarizmebisa da slengebis xmarebiT, gamoxatavs Tu ara Cveni leqsika Cvens azrovnebas da gamoiwvevs Tu ara orenovneba genetikuri struqturis Secvlas _ diskusiaSi monawileoben: poeti besik xaranauli, ligvisti, inglisuri enisa da literaturis specialisti lela firosmanaSvili da Jurnalisti zviad qoriZe.
qeTi _ is qveynebi, romlebic garkveuli politikuri, social-ekonomikuri da kulturuli eqspansiiT Semodiodnen saqarTveloSi, axdendnen Tu ara gavlenas qarTul enaze, maTTan urTierTobam gaaRariba Cveni ena Tu gaamdidra. weRan batoni besiki ambobda: “naz bulbul tanjik” niSnavs “nazi bulbuli itanjeba”, arcerTi sityva araa qarTuli, sparsuliao. eg ki ara, rogorc aRmoCnda, qarTvelebs “namusic” ki ar gvqonia Cveni. besiki _ me Tu mkiTxavT, saukuneebis ganmavlobaSi qarTuli ena mdidrdeboda kulturul erebTan urTier- Tobis Sedegad. Tanac, qarTvels aqvs RvTisgan boZebuli iaraRi, romelic SeaZlebinebs imas, rom kargi SeiTvisos da cudi daiviwyos. ucxo ena sxvadasxva gziT Semodioda da mkvidrdeboda. sparsul da arabul poeziaze, samecniero enaze uars ar ambobda qarTveli kaci da Zalianac kargs Svreboda. roca axali sagani Semodis, xalxi ufro etaneba xolme araqarTul sityvebs. magaliTad, gaCnda qvevri, romelsac mogvianebiT xalxma daarqva “boWka”, kacma rom Tqvas, riT ar aris qarTuli boWka? maxsovs imazec daobdnen, rom kavSiri, rogorc winadadebis wevri, araqarTulia, aba ratom iwyeba “vefxistyaosani,” “romelman Seqmnao”, aseve ebrZodnen qvewyobil winadadebebs, yvelaze sastikad sabWoTa periodma imoqmeda qarTuli enis ganviTarebaze. ena aris rogorc sazogadoebis, aseve erTi kacis azrovneba, amitomac ganuwyvetliv xdeba TviTganwmenda, TviTregulireba, Zvelis daviwyeba da axlis SeZena. zviadi _ TavisTavad cuds verafers vxedav imaSi, rom ena mdidrdeba sityvebiT. roca eqspansiiT modis ro- melime qveyana, is cdilobs Tavisi ena gaxados dominanti am sivrceSi, ebrZvis Sens enas da amkvidrebs Tavisas. bunebrivadac xdeba es procesi. sakiTxavia, ramdenad gauadvildeba Cvens enas Seqmnas Sesatyvisebi iseTi axali sagnisa, rogoricaa kompiuteri, an iseTi movlenisa, rogoricaa interneti. problema is ki araa, rom ucxo sityvebi mkvidrdeba, aramed is, rogori konstruqcia mkvidrdeba, metyveleba rogori xdeba, fraza rogor igeba. esaa mniSvnelovani, Torem darwmunebuli var, Cvenc bevr barbarizms vixmarT am diskusiis dros. besiki _ sufTa ena ra aris, iciT? _ aviRe qva da gadavagde, amaze xom ver gaCerdeba ena. yvelanairi kultura da civilizacia axdens gavlenas, mTa- diskusia varia, Sen rogor moirgeb ama Tu im sityvas. asanTs adre wumwuma erqva, xalxma moZebna da saCqarod daarqva asanTi. ager kompiuterizacia modis, romelic kacobriobis didi SenaZenia, amas rom brZola gaumarTo, xom iqnebi Zalian SezRuduli, piriqiT, unda miiRo da moirgo. aqamde ganaTlebis wyaro iyo literatura, ar vici, XX saukunis qarTveli sazogadoeba acnobierebda Tu ara imas, rom galaktionis eniT metyvelebda, besik xaranauli, lela firosmanaSvili, zviad qoriZe, qeTi sadRobelaSvili magaliTad; “isev nerviulad rekavs telefoni” poeturic aris da sametyveloc. dRes literatura yvelaze Sorsaa xalxisagan. qeTi _ rodis iyo axlos? rusTaveli arc Tavis dros iyo miRebuli da dRes rom gaugebaria am sazogadoebisTvis, mgoni Sua saukuneebSic ar yofila ase. besiki _ sxvaTa Soris eg sakamaToa, “vefxistyaosanSi” uamravi ucxo sityvaa, anda is andazebi, rusTaveli rom xmarobs, yvela misi ggoniaT? qeTi _ modiT, Cvens sadiskusio Temas nu davSordebiT da gpirdebiT erT diskusias rusTavelis Temaze. isev enas rom mivubrundeT, organulad iRebs Tu ara qarTuli sintaqsi ucxo sityvebs? cxeli Sokoladi 35
- Page 1: zviad cikolia endi uorholi duxobore
- Page 8: Horeca Georgia vaJa-fSavelas gamz.
- Page 12 and 13: edaqtoris werili Cemma 15 wlis dam,
- Page 14: Cveni avtorebi Tamar babuaZe arasdr
- Page 18 and 19: Sokoladi girCevT xe Zveli berZnebi
- Page 20 and 21: 20 cxeli Sokoladi iyideba! auqcioni
- Page 22: kult-mimoxilva feradi warsuli Ti-bi
- Page 26: aqcenti 26 cxeli Sokoladi `cxeli So
- Page 29 and 30: Rrma naoWebi. maTi gadasworeba ukve
- Page 32: prustis kiTxvari 32 cxeli Sokoladi
- Page 37 and 38: literaturuli kafe “qaravani” wa
- Page 39 and 40: lia, amitomacaa saWiro gamecadineba
- Page 42 and 43: promouSeni mwerali da misi mTargmne
- Page 44 and 45: promouSeni sizmari da mgzavroba erl
- Page 46 and 47: promouSeni TiTqos musikaluri princi
- Page 48: promouSeni turul xidTan Svidiode ge
- Page 51 and 52: siyvaruli hqvia, ufro da ufro Rrma
- Page 53 and 54: aRac guli ise amiCuyda, rom iqneb s
- Page 55 and 56: mumiebis naxvis survili ratomRac ar
- Page 57 and 58: Cemi werili dantes quCaze didxans d
- Page 59 and 60: nu geSinia, franCeska, Senc geqneba
- Page 61 and 62: esec droSis ambavi. vin ar iamayebd
- Page 63 and 64: cxovrebis wesi cxeli Sokoladi 63
- Page 65 and 66: … hoda, me da mesxi axla am jon u
- Page 67 and 68: … aq cxovrebam joni mravalmxriv S
- Page 69 and 70: SeSis Rumelze naleqian yavas xarSav
- Page 71 and 72: _ joni am toniT msgavs Temebze yove
- Page 73 and 74: istoria cxeli Sokoladi 73
- Page 75 and 76: “me saerTod gulgrilad muSaoba ar
- Page 77 and 78: fesori var, Teatraluri ganyofilebis
- Page 79 and 80: 1989 wels sergo farajanovis filmis,
- Page 81 and 82: di, ar maxsovs. kievSi rom hqonda g
qeTi _ is qveynebi, romlebic garkveuli<br />
politikuri, social-ekonomikuri<br />
da kulturuli eqspansiiT Semodiodnen<br />
saqarTveloSi, axdendnen<br />
Tu ara gavlenas qarTul enaze, maTTan<br />
urTierTobam gaaRariba Cveni ena Tu<br />
gaamdidra. weRan batoni besiki ambobda:<br />
“naz bulbul tanjik” niSnavs “nazi<br />
bulbuli itanjeba”, arcerTi sityva<br />
araa qarTuli, sparsuliao. eg ki ara,<br />
rogorc aRmoCnda, qarTvelebs “namusic”<br />
ki ar gvqonia Cveni.<br />
besiki _ me Tu mkiTxavT, saukuneebis<br />
ganmavlobaSi qarTuli ena mdidrdeboda<br />
kulturul erebTan urTier-<br />
Tobis Sedegad. Tanac, qarTvels aqvs<br />
RvTisgan boZebuli iaraRi, romelic<br />
SeaZlebinebs imas, rom kargi SeiTvisos<br />
da cudi daiviwyos. ucxo ena sxvadasxva<br />
gziT Semodioda da mkvidrdeboda.<br />
sparsul da arabul poeziaze,<br />
samecniero enaze uars ar ambobda<br />
qarTveli kaci da Zalianac kargs<br />
Svreboda. roca axali sagani Semodis,<br />
xalxi ufro etaneba xolme araqarTul<br />
sityvebs. magaliTad, gaCnda<br />
qvevri, romelsac mogvianebiT xalxma<br />
daarqva “boWka”, kacma rom Tqvas, riT<br />
ar aris qarTuli boWka? maxsovs imazec<br />
daobdnen, rom kavSiri, rogorc<br />
winadadebis wevri, araqarTulia, aba<br />
ratom iwyeba “vefxistyaosani,” “romelman<br />
Seqmnao”, aseve ebrZodnen qvewyobil<br />
winadadebebs, yvelaze sastikad<br />
sabWoTa periodma imoqmeda qarTuli<br />
enis ganviTarebaze. ena aris rogorc<br />
sazogadoebis, aseve erTi kacis azrovneba,<br />
amitomac ganuwyvetliv xdeba<br />
TviTganwmenda, TviTregulireba, Zvelis<br />
daviwyeba da axlis SeZena.<br />
zviadi _ TavisTavad cuds verafers<br />
vxedav imaSi, rom ena mdidrdeba sityvebiT.<br />
roca eqspansiiT modis ro-<br />
melime qveyana, is cdilobs Tavisi ena<br />
gaxados dominanti am sivrceSi, ebrZvis<br />
Sens enas da amkvidrebs Tavisas. bunebrivadac<br />
xdeba es procesi. sakiTxavia,<br />
ramdenad gauadvildeba Cvens enas Seqmnas<br />
Sesatyvisebi iseTi axali sagnisa,<br />
rogoricaa kompiuteri, an iseTi movlenisa,<br />
rogoricaa interneti. problema<br />
is ki araa, rom ucxo sityvebi<br />
mkvidrdeba, aramed is, rogori konstruqcia<br />
mkvidrdeba, metyveleba rogori<br />
xdeba, fraza rogor igeba. esaa<br />
mniSvnelovani, Torem darwmunebuli<br />
var, Cvenc bevr barbarizms vixmarT am<br />
diskusiis dros.<br />
besiki _ sufTa ena ra aris, iciT? _<br />
aviRe qva da gadavagde, amaze xom ver<br />
gaCerdeba ena. yvelanairi kultura<br />
da civilizacia axdens gavlenas, mTa-<br />
diskusia<br />
varia, Sen rogor moirgeb ama Tu im<br />
sityvas. asanTs adre wumwuma erqva,<br />
xalxma moZebna da saCqarod daarqva<br />
asanTi. ager kompiuterizacia modis,<br />
romelic kacobriobis didi SenaZenia,<br />
amas rom brZola gaumarTo,<br />
xom iqnebi Zalian SezRuduli, piriqiT,<br />
unda miiRo da moirgo. aqamde<br />
ganaTlebis wyaro iyo literatura,<br />
ar vici, XX saukunis qarTveli sazogadoeba<br />
acnobierebda Tu ara imas,<br />
rom galaktionis eniT metyvelebda,<br />
besik xaranauli, lela firosmanaSvili, zviad qoriZe, qeTi sadRobelaSvili<br />
magaliTad; “isev nerviulad rekavs<br />
telefoni” poeturic aris da sametyveloc.<br />
dRes literatura yvelaze<br />
Sorsaa xalxisagan.<br />
qeTi _ rodis iyo axlos? rusTaveli<br />
arc Tavis dros iyo miRebuli da<br />
dRes rom gaugebaria am sazogadoebisTvis,<br />
mgoni Sua saukuneebSic ar<br />
yofila ase.<br />
besiki _ sxvaTa Soris eg sakamaToa,<br />
“vefxistyaosanSi” uamravi ucxo sityvaa,<br />
anda is andazebi, rusTaveli<br />
rom xmarobs, yvela misi ggoniaT?<br />
qeTi _ modiT, Cvens sadiskusio Temas<br />
nu davSordebiT da gpirdebiT erT<br />
diskusias rusTavelis Temaze. isev<br />
enas rom mivubrundeT, organulad<br />
iRebs Tu ara qarTuli sintaqsi ucxo<br />
sityvebs?<br />
cxeli Sokoladi 35