gogi aleqsi-mesxiSvili
gogi aleqsi-mesxiSvili gogi aleqsi-mesxiSvili
zviad cikolia endi uorholi duxoborebi spec-proeqti: Zveli Tbilisi gogi aleqsi-mesxiSvili Tebervali # 24 fasi 5 lari
- Page 6: BOSS shop Tbilisi 37, Rustaveli ave
- Page 10: 96 garekanze: gogi aleqsi-mesxiSvil
- Page 13 and 14: eklama. yvela ufleba daculia © Nok
- Page 16: werilebi radgan ar iSliT, aha: rCev
- Page 19 and 20: yazbegis q. 41, tel.: 877 46 59 68,
- Page 21 and 22: ogor gavxdi magari gogo sad xdeba i
- Page 24: kult-mimoxilva 24 cxeli Sokoladi av
- Page 28 and 29: aqcenti 28 cxeli Sokoladi axali rea
- Page 30: aqcenti 30 cxeli Sokoladi pier luij
- Page 34 and 35: diskusia ena da leqsika avtori: qeT
- Page 36 and 37: diskusia lela _ dRevandeli qarTuli
- Page 38 and 39: diskusia aravinaa patroni. marTlia,
- Page 40: diskusia garda im saerTaSoriso term
- Page 43 and 44: promouSeni wignis prezentacia amste
- Page 45 and 46: wignis prezentacia amsterdamSi, nid
- Page 47 and 48: Sin sastumros TanamSromeli Sewuxebu
- Page 50 and 51: komentari didi CineTi modis avtori:
zviad cikolia<br />
endi uorholi<br />
duxoborebi<br />
spec-proeqti:<br />
Zveli Tbilisi<br />
<strong>gogi</strong><br />
<strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
Tebervali # 24<br />
fasi 5 lari
BOSS shop Tbilisi<br />
37, Rustaveli ave.<br />
0180 Tbilisi<br />
Georgia<br />
Tel.: +995 32 92 33 44<br />
Fax.: +995 32 92 10 35<br />
E-mail.: victoria_fashion@caucasus.net<br />
www.victoria98.com
Horeca Georgia<br />
vaJa-fSavelas gamz. 26, tel.: 712073, mob.: 877 712073<br />
www.lavazza.com
96<br />
garekanze: <strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
foto: daviT mesxi<br />
vizaJi: anuka murvaniZe, studia `grim-maska~<br />
interieri: SoTa rusTavelis saxelobis akademiuri Teatri<br />
72<br />
116<br />
42<br />
52<br />
20 kult mimoxilva<br />
avtori: salome kikaleiSvili<br />
26 aqcentebi<br />
`cxeli Sokoladi - literatura~,<br />
axali realiTi Sou rusTavi 2-ze,<br />
jina lolobrijida da sxvebi<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
32 prustis kiTxvari<br />
kira andronikaSvili<br />
№ 24<br />
Tebervali<br />
34 diskusia<br />
ena da leqsika avtori: qeTi sadRobelaSvili<br />
42 promouSeni<br />
mwerali da misi mTargmneli<br />
avtori: ingrid dexrave<br />
50 komentari<br />
didi CineTi modis avtori: nino ZanZava<br />
52<br />
62<br />
werili italiidan<br />
avtori: Tamar suxiSvili<br />
cxovrebis wesi<br />
jon uerdemani avtori: Tamar babuaZe<br />
72 istoria<br />
<strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong> - `erTi SexedviT pirquSi~<br />
avtori: qeTi sadRobelaSvili<br />
duxoboreci<br />
84 avtori: ana korZaia-samadaSvili foto: beso uznaZe<br />
zviad cikolia<br />
96 `sami axdenili ocnebis da erTi warmatebis ambavi~<br />
avtori: nino lomaZe<br />
endi uorholi - `sikvdilis angelozi~<br />
108 avtori: giorgi gvaxaria<br />
116 spec-proeqti<br />
Zveli mezoblebi avtori: ira yruaSvili<br />
126 foto-proeqti<br />
tfilisis ezoebi foto: niko tarielaSvili<br />
136<br />
140<br />
148<br />
Tavisuflebis dRiurebi<br />
guram odiSaria<br />
cremliani saTvale<br />
sisxli da Tesli - 1988 avtori: giorgi gvaxaria<br />
piradi enciklopedia<br />
avtori: aka morCilaZe<br />
150 piesa<br />
Savi ketebi - avtori: daTo turaSvili
edaqtoris werili<br />
Cemma 15 wlis dam, salomem, misTvis damaxasiaTebeli kategoriulobiT, gamkicxa: `ar<br />
momwons Seni svetebi. ra aris es `amas naxavT, imas naxavT JurnalSi~ rom gviyvebi?! magas<br />
xom mkiTxveli sarCevSic amoikiTxavs. Sen rame sxva dawere, an Sens Tavze, an sxva axali da<br />
saintereso ambebi mogviyevi. gaigee?!~ salomesTan Tavis marTlebas azri ar hqonda (gicdiaT<br />
odesme 15 wlis adamianis gadarwmuneba?!), amitom piroba miveci, Seni xaTriT, Semdeg nomerSi,<br />
swored ese moviqcevi-meTqi. eama. Tan Zalian.<br />
piroba pirobaa! magram, marTla mgonia, rom rac axali da saintereso vici, yvelafers `cxeli<br />
Sokoladi~ giyvebaT (Tan ra magar ambebs, rom icodeT? me ver giyvebiT, piroba maqvs dadebuli,<br />
magram aucileblad dawvrilebiT gaecaniT sarCevs, da mere Jurnals!)<br />
hoda, imas geubnebodiT rom, Semeyara raRac usaSvelo gripis virusi (da imedia ara<br />
filtvebis anTeba), 40 gradusiani sicxeebiT, gulis wasvlebiT, xvelebiT da mokled, Tavmoyvare<br />
virusisaTvis damaxasiaTebeli yvela atributikiT. hoda, miuxedavad imisa, rom<br />
Cvens Zvirfass Jurnals stambaSi mieCqareboda da saqme Tavze sayrelad gvqonda, redaqcias<br />
da Svilebs davemSvidobe da mosavlelad, dedas Cavbardi. magram mTavari is gaxlavT, rom<br />
”нет худа, без добра”-o, xom gagigiaT? Zalian miyvars es gamoTqma! hoda, ramdenime iseTi kargi<br />
saqme Cavidine, risTvisac sxva dros ver moviclidi.<br />
siamayiT gadavaTvaliere Cemi biblioTeka da TqvenTanac unda moviwono Tavi. wignebis didi<br />
nawili fanqriT gakeTebuli CanawerebiT aris aWrelebuli, ese igi, es is wignebia, romlebic<br />
naswavli maqvs, an ramdenjerme gadakiTxuli. sruli Janrobrivi mravalferovnebaa _ politologia,<br />
ekonomika, kulturologia, kulturuli anTropologia, fotografia, istoria,<br />
anatomia, maTematika, literatura, naSromebi sxvadasxva socialur mecnierebebSi. mokled,<br />
ra CamoTvlis Cemi ugzo-ukvlo ganaTlebis yvela mimarTulebas. magram am izolirebis Jams<br />
aRmovaCine, rom bevri wigni miyidia, Taroze Semomidia da misi wakiTxva aRarc ki gamxsenebia.<br />
magaliTad, kafkas 50 gverdiani `metamorfoza~ da misive `mamisTvis miwerili werilebi~. (arada,<br />
rogor miyvars werilebis da dRiurebis kiTxva!) virjinia vulfis `talRebic~ mimviwyebia,<br />
miuxedavad imisa, rom isic ki maxovs Cemi sauniversiteto qalaqis romel maRaziaSi viyide es<br />
wigni. margaret uorseneris moTxrobebi, fukuiamas axali eseebis krebuli. da yvelaze samarcxvino<br />
ambavi _ wignis bazrobaze SeZenili aka morCilaZis `mister diqslis mdumare yuTi~,<br />
romelic Cvens bevr erTgul mkiTxvels mwerlis avtografiT xvda saCuqrad, arc ki gamixsnia.<br />
mokled, raRa bevri gavagrZelo, erT aRsarebad kmara.<br />
daviwye am wignebis gadmoReba da kiTxva. vkiTxulob da vnetareb, droebiT mainc. da kidev er-<br />
Txel vrwmundebi, rom Cemi yvelaze didi `uZravi qoneba~ es mtverdadebuli wignebis Taroebia.<br />
Tqvenc rom gripis viruss ar daelodoT imisaTvis, rom wignis Taromde mixvideT, literatura<br />
`cxel SokoladSi~ dagxvdebaT, Tan didi doziT, Tan malxaz xarbediasTan da yvela im<br />
avtorTan erTad, vinc wers literaturas, uyvars literatura da fiqrobs literaturaze.<br />
ha, salome, rogoria?!<br />
(mgoni boloSi piroba mainc davarRvie, ara?!)<br />
Sorena SaverdaSvili<br />
12 cxeli Sokoladi<br />
mTavari redaqtori<br />
Sorena SaverdaSvili<br />
aRmasrulebeli redaqtori<br />
nino lomaZe<br />
art-redaqtori<br />
nino slepCenko<br />
redaqtor-stilisti<br />
gaga lomiZe<br />
nomerze muSaobdnen:<br />
ana korZaia-samadaSvili, Tamar babuaZe<br />
salome kikaleiSvili, giorgi gvaxaria<br />
daTo turaSvili, aka morCilaZe<br />
Tamar suxiSvili, ira yruaSvili, nino<br />
lomaZe, qeTi sadRobelaSvili,<br />
nino ZanZava<br />
foto<br />
daviT mesxi, levan xerxeuliZe<br />
niko tarielaSvili, beso uznaZe<br />
ilustracia<br />
maia sumbaZe, giorgi mari,<br />
mamuka tyeSelaSvili<br />
dizaini<br />
daviT TeTraZe, mixeil dgebuaZe<br />
Tornike lorTqifaniZe<br />
marketingi<br />
qeTa buaCiZe<br />
reklama<br />
gvanca guSaraSvili,<br />
nestan avaliani<br />
distribucia<br />
rati lorTqifaniZe<br />
gamomcemeli<br />
`cxeli Sokoladi~<br />
`kino-cxeli Sokoladi~<br />
`ozoni~<br />
`dialogi~<br />
Sps `em fabliSingi~<br />
misamarTi: Tbilisi 0105,<br />
faliaSvilis q. 108<br />
tel./faqsi: 23 37 31<br />
el-fosta: mpublishing@caucasus.net<br />
reklamis ganTavseba<br />
Sps `msa Tbilisi~<br />
misamarTi: faliaSvilis q. 108<br />
tel./faqsi: 23 37 31<br />
el-fosta: msa@msa.ge<br />
stamba<br />
Sps `sezani~<br />
misamarTi: Tbilisi,<br />
wereTlis gamz. 140<br />
tel.: 35 70 02<br />
el-fosta: lika@cezanne-web.com<br />
Jurnali gamodis 2004 wlis 25 dekembridan<br />
© “M Publishing” saavtoro uflebebi daculia.<br />
JurnalSi gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi<br />
an mTliani gamoyeneba akrZalulia.<br />
www.shokoladi.ge
eklama. yvela ufleba daculia © Nokia, 2006. Nokia, Nokia Connecting People warmoadgens Nokia Corporation–is mier daregistrirebuli savaWro niSnebs.<br />
Se-qmnili bunebisgan<br />
erTxel dauberavs qari... is gaaRviZebs Sens namdvil bunebas... igi iTxovs cvlilebebs...<br />
da Sen mihyvebi mas, rom miaRwio mets... ase ibadeba raRac axali, srulyofili...<br />
Nokia 8800 Sirocco Edition* - bunebis da adamianis erToblivi miRweva. klaviaturis<br />
talRa gamarjvebisken swrafvaze metyvelebs, bunebriv instiqtze - uJangavi liTonis<br />
korpusi, da Tanamedrove cxovrebis ritmze - braian inos musika.<br />
Nokia 8800 Sirocco Edition*. srulyofilebis axali kanoni.<br />
*seria sirokko<br />
sertificirebulia
Cveni avtorebi<br />
Tamar babuaZe<br />
arasdros mdomebia, vyofiliyavi Son peni. magram<br />
siRnaRSi Tavi zustadac rom Son peni<br />
megona, oRond ai, im filmSi U-Turn-i, anu “mosaxvevi”<br />
rom hqvia. siRnaRi ki zustad is qalaqi<br />
megona, Son penis gmiri rom CarCeba da<br />
gaiWedeba...<br />
ara, marTla ar vici, arsebobs Tu ara saqar-<br />
TveloSi kidev ufro lamazi da ucnauri qalaqi,<br />
vidre siRnaRia. am ucnaurobis mTavari<br />
mizezi ormagi realobis gancdaa, romelic am<br />
qalaqs dausruleblad moaqvs. ormagi realobis<br />
mTavari mizezi ki, erTi mxriv, sabWouri<br />
narCenebisa da ZvelTbilisuri arqiteqturis<br />
nazavia; meore mxriv ki _ siRnaRis ucxoeli<br />
mkvidri jon uerdmani da meqsikuri restorani.<br />
aq Tavs mudam dabneulad igrZnobT: aba,<br />
sxva ra mogivaT, Tu qiziyelebis qeifSi amerikeli<br />
Tamada geyolebaT, saRamos yavis dalevas<br />
ki “panCo vilaSi” SemogTavazeben _ siRnaRis<br />
Zvel ubanSi, erT Zvel saxlSi mowyobil<br />
meqsikur restoranSi...<br />
es ucnaurobis gancda gansakuTrebiT Sebindebis<br />
mere gagimZafrdebaT, roca kavkasions<br />
grZel, TeTr zolad Ramis sibneleSic gaarCevT,<br />
qveviT alaznis veli abrWyvialdeba, Tvi-<br />
Ton mZinare da mdumare qalaqSi ki Cqamsac ver<br />
gaigebT. am siCumeSi Tqveni fexis xmac saSinel<br />
xmaurad mogeCvenebaT da fantaziebi mere<br />
naxeT. siRnaRis cariel quCebSi seirnobisas<br />
yvelaferi SeiZleba mogelandoT: “kukluqs<br />
klanis” maSxlebiani procesiac da kuTxeSi,<br />
xaliCaze fexmorTxmuli kaxeli megarmonec,<br />
jokondas daudgeneli xasiaTis Rimilic da<br />
saSovarze gamosuli vardisferi panterac.<br />
ggoniaT, gadavaWarbe? CadiT siRnaRSi da Tavad<br />
naxavT. xolo Tu asec moiqceviT, aucileblad<br />
momikiTxeT joni _ Zalian saintereso<br />
da simpaTiuri adamiani, romelic ukve aTi<br />
welia siRnaRSi cxovrobs da me mas ramdenime<br />
gverdis iqeT safuZvlianad gagacnobT.<br />
ase rom, Sexvedramde! siRnaRSi!<br />
14 cxeli Sokoladi<br />
ana korZaia-samadaSvili<br />
salami da pativiscema. davbrundi. raRa dagimaloT,<br />
sul ar momeCqareboda _ samoTxeebSi<br />
viyavi.<br />
viyavi iq, sadac muxlamde Tovli devs da RamiT<br />
xeebi yinvisgan Wrialeben. viyavi saxlebSi,<br />
romlebsac nakelis agurebiT aTboben da qalebi<br />
yovel gazafxulze xelaxla Rebaven cisferi<br />
saRebaviT. viyavi iq, sadac saqarTvelos<br />
saganZuria daculi, mTasTan, romlisken mimaval<br />
yvela gzazec odesRac cixe-koSkebi idga.<br />
im mxareebSi ucnauri sasmeli davlie, umalve<br />
did Rumelze asvla da gamoZineba rom momandoma,<br />
da erTi kviris Tavze Tovlis vardnis<br />
xmac vismine _ uceb Camocvivda xidan, kacma<br />
ar icis, ratom. iq megona, rom mTeli samyaro<br />
Cems xelTaa da kargi iyo, Tan Zalian. magram<br />
ra gaewyoba _ Camovedi da ambebs giambobT, imis<br />
imedad, rom kvlav sadme waval, Tqven ki erT<br />
dRes Cemi TvaliT yureba Zalian mogbezrdebaT<br />
da Tavad gaudgebiT grZel gzas.<br />
“_ yuri migde, pepi, _ Tqva tomim, _ Sobam xom<br />
raxania, Caiara.<br />
_ mere ra, _ upasuxa pepim, _ ubralod, Cemi<br />
vila odnav CamorCa, Zveli saaTiviT. mesaaTes<br />
unda mivutano, zambara gamoucvalos, Torem<br />
kidev ufro CamorCeba.<br />
_ ra kargia, rom dro CamorCa, _ Tqva anikam.”<br />
es, cxadia, Cemi naambobi araa, astrid lindgrenma<br />
dawera. ubralod, tomi da anikasi ar<br />
iyos, Zalian mixaria, rom Cems samSobloSi<br />
dro amcdaria da ise midis, rogorc moeprianeba.<br />
sxvagvarad verc Sobas vizeimebdi da<br />
verc axal wels. Zalian mixaria, rom beso<br />
uznaZe da giorgi banZelaZe Cemi megobrebi<br />
arian. sxvagvarad verc javaxeTSi movxvdebodi<br />
da verc leCxumSi.<br />
rac weli daiwyo, sul bednieri qali var. vecade,<br />
Cemi bedniereba TqvenTvisac gameziarebina.<br />
iq, sadac viyavi, sul sikeTes misurvebdnen.<br />
amasve gisurvebT Tqvenc.<br />
qeTi sadRobelaSvili<br />
ver vitan am saavtoro svetis weras. ra<br />
unda vTqva, daviwyo paTetikurad da<br />
snoburic gavurio? _ ooo! ise vRelavdi<br />
<strong>gogi</strong> mesxiSvilTan Sexvedrisas? is xom<br />
yvelas ar ajildoebs Tavisi yuradRebiT.<br />
Tu moralisturi daviWiro _ mainc<br />
ra aris es qarTuli xasiaTi! orjer CameSala<br />
diskusia, radgan gamoaxalwlevebuli<br />
qarTvelebis 80 % alkoholuri<br />
intoqsikaciiT iyo dacemuli. an iqneb,<br />
infantilizms mivmarTo _ vaimee, ra kargia,<br />
roca Cveni Jurnalis redaqciaSi<br />
nacnob saxeebs yoveldRe Tu ara, kvira-<br />
Si samjer mainc vxvdebi.<br />
saavtoroc, saTavisoc da sasxvisoc im<br />
or masalaSia Tavmoyrili, romelic am<br />
nomerSi ibeWdeba, svetic eg aris da bo-<br />
Zic.<br />
ara, ara, sveti mindao _ moiTxovs redaqtori.<br />
moviTxovo, ase Tqva.<br />
sveti ara, isa!
werilebi<br />
radgan ar iSliT, aha:<br />
rCeva nomeri 1: <strong>gogi</strong>s “saTvale” momavali<br />
wlisTvis wignad gamouSviT, maia sumbaZis<br />
Cinebuli suraT-xatebiTurT + raime kargi<br />
konceptiT.<br />
rCeva nomeri 2: siyalbis filtri daiyeneT.<br />
marto tkbilsa da murabaSi ar aris saqme.<br />
rCeva nomeri 3: korZaia-samadaSvils mxolod<br />
imaze awerineT, rac TviTon unda,<br />
Torem Zalian etyoba xolme, roca wvalobs<br />
da glaxaobs.<br />
rCeva nomeri 4: Tqveni kargi fotografebis<br />
fotoebis plakatebi gamouSviT da nomrebs<br />
daurTeT.<br />
rCeva nomeri 5: iseTi xalxi moiZieT sarespondentod,<br />
rogoric ramaz gemiaSvilia:<br />
arastandartuli da arastereotipuli.<br />
ufro mamacurad!<br />
moZebneT gaupranWavi, magari qalebi da<br />
avtorebs nu SeeSindebaT, Tu romelime<br />
respondentSi raime uaryofiTs aRmoaCenen.<br />
ufro yoCaRad!<br />
rCeva nomeri 6: gaakeTeT kavkasiuri nomeri:<br />
reportaJebi da personaJebi baqodan, ganjidan,<br />
erevnidan, giumridan.<br />
laSa baqraZes SeukveTeT “mogzauroba yarabaRSi”.<br />
vinme gauSviT yarsSi da erzerumSi.<br />
rCeva nomeri 7: gaakeTeT reportaJi Sokoladis<br />
fabrikaze. xom iyo aseTi TbilisSi<br />
an sadme SemogarenSi? Tu industria aRar<br />
aris, maSin mesxi mainc gadaiRebs postindustriul<br />
fotoebs da eg iqneba.<br />
<br />
dasavleTSi matarebliT momiwia mgzavroba,<br />
sadgurSi xuTiod larad SeviZine bolo<br />
nomeri, gadavfxike da... gavige. bevri ram<br />
gavige.<br />
sainteresod vimgzavre, verc ki vigrZeni<br />
rogor gavida eqvsi saaTi. Tan vkiTxulobdi,<br />
Tan JurnalSi minusebs veZebdi.<br />
mokled:<br />
1. saerTo jamSi _ Zalian kargia.<br />
2. Temebis Sinaarsi da ganlageba - kargia<br />
3. redaqtoris misasalmebeli sityva sainteresoa,<br />
magram suraTi ar momewona.<br />
4. yvelaze didi minusi da Seusabamobaa<br />
fonti “saneti” (Tu ar vcdebi, es fontia<br />
gamoyenebuli statiebis saTaurebsa da<br />
gverdebis kuTxeebSi). Zalian ar uxdeba.<br />
aracxelSokoladuria.<br />
5. reklamebi gemovnebiTaa Cayrili, magram<br />
rogorc yvela qarTul JurnalSi, gadaSli<br />
Tu ara, es Cayrili sarelkamo flaerebi<br />
egreve amoiyreba xolme. iqneb daamagron<br />
16 cxeli Sokoladi<br />
(Zalian efeqturi iyo kentis reklama 106-<br />
107 gverdebs Soris)<br />
6. bevrs aRar gavagrZeleb _ yda, isev cudi<br />
fonti... da saerTod, rodesac mTels ydas<br />
ikavebs foto, iq Jurnalis dasaxelebis<br />
garda, araferi unda eweros (ia tak dumaiu).<br />
ravi, saerTo jamSi, kargia Zalian. fotoartiT<br />
Tu ufro daitvirTeba, me, piradad,<br />
gamoviwer kidec.<br />
P.S. spec-proeqti gansakuTrebiT momewona!<br />
guriCa<br />
<br />
aqa mSvidoba!<br />
am werilis mowera turaSvilis svetis waki-<br />
Txvis Semdeg mominda. simarTle giTxraT,<br />
cotaTi gavbrazdi kidec _ “cxel Sokolads”<br />
mxolod dasvenebis mizniT etanebiano,<br />
rom wers. me sulac ar vfiqrob, rom<br />
qeTi sadRobelaSvilis “diskusia”, <strong>gogi</strong>s<br />
“cremliani saTvale”, meqa xangoSvilis<br />
dRiurebi (sandra elisabed rulovsis “aRsarebaze”<br />
verafers vityvi, radgan bolomde<br />
arc ki wamikiTxavs), da Tavad “espanuri<br />
fotomoTxrobebi” mxolod garToba da<br />
dasvenebaa da meti araferi.<br />
garToba-dasvenebisTvis Sors wasvla sulac<br />
ar aris saWiro an 5 laris gadaxda.<br />
CarTav televizors da sul garToba-dasveneba<br />
araa?! “SabaTis Sou”, “dardubala”,<br />
serialebi... gemovnebis ambavia. zogi, magaliTad,<br />
“patruls” da “kuriers” amjobinebs<br />
an “droebas” Caujdeba da svetskaobis moyvaruli,<br />
garujuli gogo-biWebis Tvalis<br />
SevlebiT datkbeba!<br />
ase rom, Cemo Zvirfaso daTo! dawereT<br />
ruseTze, iqilikeT rusul-qarTul ur-<br />
TierTobebze! dascineT Cvens, zogadad<br />
qarTvelis mankierebebs!... mgoni es ufro<br />
gvWirdeba da wagvadgeba, vidre dasveneba,<br />
mTqnareba da misTanebi...<br />
P.S. Tqvens karg iumoris grZnobaSi kidev<br />
erTxel davrwmundi, rodesac egreT wodebuli<br />
“saxaliso”, “saaxalwlo” piesis nacvlad<br />
zustad is damxvda, rasac, simarTle<br />
giTxraT, velodi kidec!!!:)))<br />
<br />
gamarjoba,<br />
pirvel rigSi, dab. dRes gilocavT, Sobas,<br />
axal wels, 7 dReSi rom mova, im Sobasac<br />
da 13-is Rame rom dadgeba, im ZveliT axal<br />
welsa Tu axal Zvel wels. danarCens mere<br />
mogilocavT, Tbilisis mosaxleoba Tu gadarCa<br />
_ imasTan erTad.<br />
saaxalwlo Sokoladic gamovida da raRa<br />
Tqma unda, reklamebiT aivso. ormagad gamixarda,<br />
roca daTo turaSvilis svetSi,<br />
Cemdami madlobebi amovikiTxe, magram magra<br />
Semrcxva imis gamo, rom Cems gamo mki-<br />
Txvelebs daTos “emociuri” Sefasebebis<br />
amokiTxvis saSualebac aRar eqnebaT. dae,<br />
yvelam mapatios. ubralod, minda daTos<br />
(Tu baton daTos???) vuTxra, rom arc ki<br />
mifiqria, rom emociuroba uaryofiTi movlenaa.<br />
rac Seexeba piesas, masze bolomde<br />
wakiTxvis Semdeg mogaxsenebT:). es ise,<br />
xumrobiT, ra Tqma unda.<br />
saerTod, kritika qarTvelebis saqme ar<br />
aris. albaT imitom, rom yvela erTmaneTis<br />
nacobia am qalaqSi da obieqtur kritikas<br />
(Cemi azriT) bevri ver bedavs. albaT amitomac<br />
ar iyo laSa baqraZis recenzia obieqturi.<br />
bolomde obieqturi.<br />
Tumca nacnobebi rom ara, albaT Tqvens<br />
konkursSi vin gaxda gamarjvebuli, amas Semdeg<br />
nomramde verc ki gavigebdi.<br />
mets verc verafers mogwerT. aba, Salva xom<br />
ar var naTelaSvili (imis mosvlamde araferi<br />
gvetkinos), yvelafers kritikulad aRviqvamde,<br />
an romeli kritikosi me var.<br />
Tumca amdeni, ramdenic am werilze vifiqre,<br />
Cems publikaciaze rom mefiqra,<br />
SeiZleba Tqvens nominaciebSi sapatio xu-<br />
TeulSi mainc movxvedriliyavi:).<br />
mokled, gemSvidobebiT im imediT, rom 15<br />
ricxvamde “iJoga” ar mogvklavs!:)<br />
naxvamdis<br />
<br />
axal nomerSi sul ori statia gaxda Cemi<br />
yuradRebis Rirsi, Tumca es udavod mosaloci<br />
ambavia qarTuli periodikisaTvis<br />
_ am sivrceSi “cxeli Sokoladi” dReisTvis<br />
Cempionia!<br />
axla rac Seexeba “alag-alags”:<br />
laSa baqraZis statia udaod RirsSesaniSnavia.<br />
arc ki vici filmis saxeli, magram<br />
iseTi grZnoba maqvs, TiTqos menaxos da<br />
bevric merCios masTan erTad. aseTi megzuroba<br />
WeSmaritad imsaxurebs qebas!<br />
<strong>gogi</strong> gvaxarias statiis pirvelive frazaze<br />
kinaRam gadmovvardi erTi adgilidan.<br />
udaod kargia, roca kritikoss aseTi iumoris<br />
grZnoba aqvs. Zalian kargi statiaa.<br />
bavSvoba momagona. “perexadnoize” nayidi<br />
sigaretebi, mere kino desertad... Tu piriqiT.<br />
sxvaTa Soris, doliZeze im qals seda<br />
erqva da me 5 kolof “kosmoss” 4 maneTad<br />
maZlevda. gvaxaria etyoba doliZeli ar<br />
iyo).<br />
...ise flirtis kartiTac vixalise (yvavilebSi<br />
ratomRac mimoza ar aris) oRond<br />
amas publicistikasTan ukve araviTari kavSiri<br />
ara aqvs.
Sokoladi girCevT<br />
xe<br />
Zveli berZnebi hyvebodnen, rom maT, vinc xeebs rgaven da uvlian, gansakuTrebuli<br />
sulebi mfarveloben _ driadebi. driadebi ukvdavebi arian, da rogorc yvela<br />
ukvdavs, erTob Wirveuli zne aqvT: Tu gadawyvites, rom xeebs erCiT, aucileblad<br />
gadagemterebian, da maTi mtroba cudi ambavia.<br />
saxeli “gamadriada” ori ZvelberZnuli sityvisgan Sedgeba: “erTad” da “muxa”.<br />
muxis sulebi, saocari sazogadoeba. driadebisgan gansxvavebiT, gamadriadebi mokvdavebi<br />
arian: isini xesTan erTad ibadebian da kvdebian.<br />
roca vinme erisiqtonma demetras tyeSi muxis moWra brZana, totebi gafiTrda da<br />
xidan sisxlma daiwyo Jonva. es gamadriadas sisxli iyo. sikvdilis win man wminda xis<br />
Seuracxmyofeli dawyevla: is marad mSieri iqneboda, verasodes danayrdeboda.<br />
ra dRe daadga erisiqtons! imdens Wamda, rom dedamiss misi xalxSi gamoCenisa rcxvenoda.<br />
erisiqtonma yvelaferi Casansla, rac ki saxlSi moipoveboda, SeWama jorebi,<br />
Zroxa, SeWama sabrZolo cxeni, kata, mere maTxovroba daiwyo, mere iqamde mivida,<br />
rom sakuTari qaliSvili gayida saWmlis SesaZeni fulis saSovnelad, da sabolood<br />
sakuTari sxeulic Seaxramuna.<br />
driadebTan xumroba ar varga.<br />
. . .<br />
leCxumSi, sofel derCSi, romelsac ase ratom hqvia, mainc ver gavige, _ maspinZlebi,<br />
banZelaZeebi, dauzarlad erTobodnen Cems kiTxvaze, mamam, sosom miTxra, italiuri<br />
“arivederCis” ambaviao, vaJma, giorgim ki brZana, leCxumSi “darCis” nacvlad “der-<br />
Cis” ambobeno _ ase Tu ise, am sofelSi dgas muxa.<br />
is Zalian bevri wlisaa, ramdenisa _ es aravin icis. sul mcire, sam saukunezea<br />
laparaki. meqi asaTianmac ki ar icoda, vin da rodis dargo, arada, im kacma bevri<br />
ram icoda, muxa ki mTlad mis ezoSi idga, misi muxa iyo. SeiZleba, Tqvenc iciT es xe:<br />
“akakis mogzauroba raWa-leCxumSi” nanaxi gaqvT? xom gaxsovT is scena, akakis savar-<br />
ZliT rom muxis garSemo daatareben? ai, swored im muxazea saubari.<br />
es xe aRaraa, ufro kiolnis kaTedrals hgavs. iwyeba da ar mTavrdeba. mis fesvebSi<br />
albaT mTeli samyaroa Cabudebuli. mis Sesaxeb me verafers giambobT, Tavad unda<br />
naxoT. SesaZloa, ar gaRelvebT qari xabarula, romelic mxolod am sofelSi uberavs<br />
xolme alionze, imis niSnad, rom kargi dari iqneba; vin icis, arc Rrma xeobebi<br />
gizidavT, arc xvamlis mTa gainteresebT da arc is, Tu rogoria saqarTvelos oTxi<br />
kuTxis gzasayari _ aba, ra giTxraT, xalxi Wrelia… magram muxa! mis gamo namdvilad<br />
Rirs derCSi asvla.<br />
mgoni didad ar tyuoda Cemi maspinZeli: “derCi” “darCis” niSnavs. mgoni am gamadriadam<br />
Cemi sulis nawili waiRo da mxolod iq viqnebi mTliani, sadac didi muxa<br />
dgas. da ase davrCi derCSi, iqaur gamadriadaze Seyvarebuli.<br />
“cxeli Sokoladi” da me, Tqveni mona-morCili, girCevT: imogzaureT! naxeT leCxumi!<br />
egeb Tqvenc darCeT derCSi…<br />
avtori: ana korZaia-samadaSvili<br />
foto: nikoloz baxtaZe<br />
18 cxeli Sokoladi<br />
`galobani sinanulisani~<br />
iciT `saavtoro studiis” arsebobis<br />
Sesaxeb? da misi gamocemuli cd-ebis<br />
Sesaxeb? ara? kargi, maSin yvelafers<br />
mogiyvebiT. magaliTad, sxedxarT saxlSi,<br />
Tqveni Svili tvins giburRavT da<br />
ocnebobT, ra SeiZleba moxdes iseTi, rom<br />
es bavSvi gaCumdes? getyviT rac. aiRoT<br />
da CaurToT cd _ `telefoniT moyolili<br />
ambebi”, sadac jani rodaris zRaprebia<br />
Sesuli, anda `xuTkunWula da zRaprebi”,<br />
romelic sul cota xanSi, wignis da<br />
cd-s saxiT gamova. Tqveni bavSvebis ar<br />
vici, magram Tu cota didi xarT da<br />
skolaSi hagiografiaze gadaxvediT,<br />
maSin abos, SuSanikis da xanZTelis<br />
cxovrebas SegiZliaT mousminoT isev<br />
cd-ze. an... an ilias `aCrdils” Tu akakis<br />
`gamzrdels”, romelsac Tamar gegeWkori,<br />
ana mirianaSvili da vako kirkitaZe<br />
kiTxuloben. mokled, arCevani ukve Tqvens<br />
gemovnebazea damokidebuli.<br />
erT kviraSi ki, `saavtoro studia” da<br />
am yvelafris erT-erTi avtori, nino<br />
janjRava daviT aRmaSeneblis `galobani<br />
sinanulisanis” sagundo versias<br />
SemogTavazebT, romelic avtorma bgeris<br />
Teatris msaxiobebTan erTad Cawera. ho,<br />
kidev imas amboben, ramdenime TveSi soso<br />
nemsaZe kinomsaxiobTa TeatrSi `galobani<br />
sinanulisanis” scenaze dadgmas<br />
apirebso. ase rom, xom xedavT, win uamravi<br />
saintereso ram geliT!<br />
avtori: salome kikaleiSvili
yazbegis q. 41, tel.: 877 46 59 68, 899 10 84 74<br />
studia grim-maska gaZlevT<br />
saSualebas sam TveSi daeufloT<br />
vizaJistis profesias
20 cxeli Sokoladi<br />
iyideba!<br />
auqcioni pirvelad kinoSi vnaxe,<br />
Rrma bavSvobaSi. anJelikas monaTa<br />
bazarze hyiddnen. maRali done iyo.<br />
Cven mTlad miSel mersies ar<br />
vyiddiT, magram kacma ar icis, ra<br />
sjobs sinamdvileSi. me Tu mkiTxavT,<br />
<strong>gogi</strong> gvaxarias cremliani saTvale<br />
ukeTesia _ cxvirzec mogergebaT, Tu<br />
nomeri daemTxva, saqmeSic gamodgeba,<br />
da namdvilad arsad gageqcevaT da<br />
zaralSi ar CagagdebT.<br />
laSa baqraZe auqcions Cinebulad<br />
gauZRva _ xom marTali var? da mec<br />
ise moxdenilad meWira xelSi gasayidi<br />
kukluSkebi da bambalikebi, rom am<br />
fotoebs rom davxede, didi siamayiT<br />
amevso guli.<br />
momaval wels “Sokoladobanaze”<br />
mTlad saswaulebs davyidiT _ suxis<br />
veneciis palacos gasaRebs, salomes<br />
kunZulis sagzurebs, mogzaurobas<br />
CileSi babusTan erTad... marto samo-<br />
Txis bileTebi ar gveqneba, danarCeni<br />
_ yvelaferi. Tanxas gaaCnia.<br />
ana korZaia-samadaSvili<br />
`Sokoladi~ da debiuti _ ori wlisaa<br />
literaturuli kafe `qaravani”<br />
27 dekemberi. 20:00<br />
27 dekemberi kidev didxans gvemaxsovreba<br />
Sokoladelebs. da iciT ratom?<br />
imitom, rom `debiuti” ukve tradiciaa!<br />
imitom, rom dekemberi Sokoladis dabadebis<br />
dRea!<br />
ukve ori welia, rac Jurnali `cxeli<br />
Sokoladi” axalgazrda SemoqmedTa<br />
konkurs `debiuts” atarebs, sadac warmodgenil<br />
sam nominaciaSi axalgazrda<br />
mwerlebi, fotografebi da ilustratorebi<br />
iReben monawileobas. Tu wina wels<br />
fotografiam moikoWla, unda vaRiaro,<br />
rom wels konkursis yvelaze Zlieri<br />
nawili swored fotografia iyo da<br />
darwmunebuli var, rom Tqvenc isiamovneT<br />
wina nomerSi Cadebuli bukletis<br />
TvalierebiT, sadac Cveni gamarjvebuli<br />
fotografebis namuSevrebi iyo warmodgenili.<br />
ase rom, kidev erTxel davrwmundi,<br />
sakuTar dabadebis dReebze siaruls,<br />
anda Sens mier gamocxadebul konkursSi<br />
gamarjvebulTa dajildovebas da maTi<br />
gabrwyinebuli Tvalebis yurebas araferi<br />
sjobs<br />
a r a f e r i i i ! ! !<br />
salome kikaleiSvili
ogor gavxdi magari gogo<br />
sad xdeba iseTi saocrebebi, roca<br />
Tineijer Svilebs Tanamedrove mSoblebi<br />
dabadebis dReebze sayvareli rok-jgufebis<br />
cocxal koncertebze bileTebs Cuqnian?<br />
albaT, amerikul filmebSi. Tumca, ratom<br />
marto amerikul filmebSi, aseTi jadoqroba<br />
SeiZleba “cxel SokoladSic” moxdes. es<br />
27 dekembers, Cvens dabadebis dReze moxda:<br />
darbazis erT kuTxeSi jguf “stringis”<br />
musikosebi moTavsdnen, aparatura gaSales<br />
da TavianT solists _ daTo lomiZes, igive<br />
“quins” daelodnen. male “quinic” gamoxta,<br />
diax _ gamoxta. mikrofons daepatrona da<br />
uceb robi uiliamsad gadaiqca. diax _ robi<br />
uiliamsad. iseve energiulad xtunaobda da<br />
darboda Tavis mikrofonTan erTad, rogorc<br />
uiliamsi. danarCeni biWebic ar aklebdnen,<br />
ise gadamdebad ukravdnen, rom yvelas cekvas<br />
andomebdnen. hoda, mec bevri ar mifiqria.<br />
Cems megobar gogoebTan erTad xalxis nakadi<br />
gavarRvie, sul wina rigSi CavmwkrivdiT da<br />
“quinTan” erTad vxtunaobdiT, vmRerodiT<br />
da vkiodiT Zalian didxans. “stringi” didi<br />
mega-bendi gvegona, Cveni Tavebi ki _ Zalian<br />
magari gogoebi. magari dRe iyo. “cxeli<br />
Sokoladis” dabadebis dRe zustad im<br />
jadosnur dRes gavda, roca TineijerobaSi<br />
Sens dabadebis dReze oTaxSi deda Semova<br />
da konverts gamogiwvdis. gaxsni da bileTi<br />
dagxvdeba _ U2-s, koncertze dasaswrebi.<br />
Tamar babuaZe<br />
XXV kadri<br />
kult-mimoxilva<br />
erTi fotokonkursis Sesaxeb giambobT. konkursi, saxelad<br />
~XXV kadri~, `cxeli Sokoladis~, fotosamyarosa da<br />
`ronikos~ mxardaWeriT Catarda. masSi monawileoba saqar-<br />
Tvelos umaRlesi saswavleblebis studentebma, 40-amde<br />
moyvarulma fotografma miiRo. studentebis 140-amde<br />
namuSevari 16 noembers Tbilisis saxelmwifo universitetSi<br />
gamoifina.<br />
konkursis Jiuri ki `cxeli Sokoladis~ redaqcia gaxldaT<br />
da gamarjvebulebic, 17 ianvars swored redaqciam<br />
daasaxela.<br />
eseni arian; pirveli adgilis mflobeli aleqsandre nebuliSvili,<br />
fotoTi `hipebi~. meore adgili _ Tako beni-<br />
Ze, romlis portretmac aseve mayureblis simpaTia daimsaxura.<br />
mesame adgilis mflobeli ki mariam gabaTaSvili<br />
gaxlavT.<br />
pirveli sami adgilis mflobelebs konkursis sponsorebisagan<br />
saCuqrebi gadaecaT; aleqsandre nebuliSvils<br />
`ronikosagan~ saTvale ergo, fotosamyarosagan samivem<br />
momsaxurebis 30%-iani fasdaklebis baraTi miiRo, `cxeli<br />
Sokoladis~ saCuqari ki swored es aris: maTi namuSevrebi<br />
pirvelad aq qveyndeba.<br />
P.S. Tu gnebavT konkursis yvela monawilis namuSevari<br />
naxoT, Semdeg eleqtronul misamarTebs ewvieT: www.<br />
shokoladi.ge; www.photocenter.ge; www.tsu.edu.ge, Tavad<br />
naxeT. iqneb Rirda monawileoba Tqvenc migeRoT, vin<br />
icis, SeiZleba gagemarjvaT kidec.<br />
nino lomaZe<br />
I adgili<br />
II adgili<br />
III adgili
kult-mimoxilva<br />
feradi warsuli<br />
Ti-bi-si bankis saTavo ofisi18 ianvari. 18:00<br />
am fotoebs didi xnis istoria aqvs. is 1909-15 wlebSi, vinme sergei prokudin-gorskis<br />
mier, saqarTveloSi mogzaurobisas aris gadaRebuli. profesiiT qimikosma, mTeli<br />
Tavisi kariera fotografiis ganviTarebas miuZRvna. man gadaRebis sakuTari meTodic<br />
ki SeimuSava, romlis meSveobiTac foto ara Sav-TeTri, aramed feradi gamodioda.<br />
gadaRebisas sergei lurj, wiTel da mwvane filtrebs iyenebda. amis Sedegad miRebul<br />
sam Sav-TeTr negativs erT SuSis firfitaze aTavsebda da `jadosnuri proeqtoris”<br />
meSveobiT, fotoze ferebs acocxlebda. es yvelaferi ki zustad erTi saukunis win<br />
xdeboda. swored amitomacaa, rom rodesac mis fotoebs aTvaliereb, zogjer feris<br />
xelovnuroba gWris Tvals da zogjer SeCerebuli, feradi warsulis yurebiT, saukunis<br />
droindeli saxeebis Tvalierebas moyavxar aRtacebaSi.<br />
am fotogamofenaze _ `feradi warsuli: sergei prokudin-gorskis 100 foto”, romelic<br />
saqarTvelos minisa da mineraluri wylis kompaniis da TbilisSi aSS-s salCos<br />
mier aris organizebuli, warmodgenilia caiSis (darejaniseuli) xelnawerebi (XII-XVII<br />
saukune); maTes da markozis saxarebis (darejaniseuli) xelnawerebi (XII saukune). dabolos,<br />
es iyo gamofena, romlis gamotoveba namdvilad ar Rirda!<br />
22 cxeli Sokoladi<br />
prezentacia<br />
Ti-bi-si bankis saTavo ofisi<br />
27 dekemberi. 18:00<br />
Ti-bi-sis saTavo ofisSi kompozitor biZina<br />
kvernaZis CD-s, DVD-s da notebis krebulis<br />
prezentacia gaimarTa, sadac baton biZinas<br />
Svilis, <strong>gogi</strong> kvernaZis ferweruli tiloebic<br />
iqna gamofenili. cnobili qarTveli<br />
kompozitorisTvis es pirveli CD-ia, sadac<br />
jansuR kaxiZis diriJorobiT Sesrulebuli<br />
kompozitoris simfoniuri musikaa Sesuli.<br />
DVD-Si, kinomasalasTan erTad moismenT<br />
kompozitoris sakoncerto melodiebs,<br />
romelTac sxvadasxva Semsruleblebi<br />
asruleben. rac Seexeba notebis krebuls,<br />
romelic kulturis saministros meSveobiT<br />
gamoica, biZina kvernaZis 22 sasimRero<br />
lirikaa Sesuli. CD-s da DVD-s gia yanCelis<br />
sityvebi aqvs wamZRvarebuli.<br />
medea<br />
k. marjaniSvilis saxelobis Teatri<br />
15 ianvari. 18:00<br />
mas xan cidan movlenil angelozs eZaxdnen da xan<br />
RvTisnier princesas, xan zRapridan gadmosul<br />
ferias da xan _ qarTuli kinos siamayes. medea<br />
jafariZes _ umSvenieres, niWiT da sikeTiT aRsavse<br />
adamians xom amdenma poetma uZRvna leqsi.<br />
`medea Semoqmedia,<br />
mizezTa umizezosi,<br />
moxibla iaponia,<br />
nagasaki da xesosi,<br />
medea marTlac bedia<br />
TabukaSvili rezosi...”<br />
_ eqspromtad uTqvams gogla leoniZes iaponiidan<br />
dabrunebuli medeasTvis, 1964 wels, erTerT<br />
saRamoze.<br />
misi scenuri saxeebi _ julietasi, kleopatrasi<br />
Tu celqi gogona WriWinasi _ ucnobia CemTvis da<br />
Cemi TaobisTvis. Tumca mis kinorolebze Taobebi<br />
gaizardnen da filmSi `qeTo da kote” mis ganumeorebel<br />
silamazes dResac igive aRtacebaSi<br />
mohyavs axalgazrda Taoba, rogorc maSin, 1948<br />
wels; an Tundac `bati tasikos Tavgadasavali”<br />
rad Rirs, romlis animaciur gmirs misma xmam<br />
gasaocari koloriti Semata?!<br />
15 ianvars, marjaniSvilis TeatrSi, swored iq,<br />
sadac medea jafariZes ukanasknelad daemSvidoba<br />
mTeli maSindeli sazogadoeba, medeasadmi miZRvnili<br />
saRamo gaimarTa; sadac am dRes zafxulSi<br />
gamocemuli wignis `medea jafariZe” prezentacia<br />
da, Tu SeiZleba simbolurad ase davarqva, medeas<br />
cxovrebis piesis Cveneba gaimarTa. odesRac zaza<br />
siamaSvils diqtofonze Cauweria medeas monayoli<br />
sakuTar cxovrebaze. swored es masala<br />
daamuSaves medea da laSa TabukaSvilebma (piesa<br />
wignSi, sxvadasxva werilebTan da mogonebebTan<br />
erTadaa Sesuli) da scenaze gia burjanaZem da<br />
nani CiqviniZem saocari siTboTi gaacocxles.<br />
avtori: salome kikaleiSvili
kult-mimoxilva<br />
24 cxeli Sokoladi<br />
avtori: salome kikaleiSvili<br />
3 weli baletSi<br />
sagamofeno darbazi `qarvasla”. 16 ianvari. 18:00<br />
qarTuli sabaleto dasis cxovrebaSi, sami wlis win, bevri ram Seicvala. es yvelaferi ki mas Semdeg daiwyo,<br />
rac TeatrSi axali samxatvro xelmZRvaneli, nino ananiaSvili daniSnes. ninos ZalisxmeviT, Teatris dass<br />
sxvadasxva qveyanaSi gadaxvewili wamyvani mocekvaveebi daubrundnen; qarTul dasTan araerTma gamoCenilma qoreografma<br />
Tu baletmaisterma imuSava: frenk andersoni (daniis samefo baleti), mixeil lavrovski, margaret<br />
barbieri (kovent gardenis Teatri), araerTi saintereso sabaleto dadgmis aRdgeniT, Teatris repertuari<br />
sagrZnoblad gaizarda da rac mTavaria, Teatris SenobasTan gasuls, dRes xom amdeni axali dadgmis mauwyebeli<br />
afiSa gxvdebaT.<br />
erTia Sedegi, anu is, rac TeatrSi misul mayurebels xvdeba da meore _ dauRalavi, urTulesi muSaobis procesi,<br />
rac dasis TiToeuli wevris da maTi repetitorebis cxovrebis Semadgeneli nawilia. am yvelafris, anu<br />
Teatris samwliani cxovrebis amsaxveli fotokadrebi: samuSao procesi, scenaze gasvlamde kulisebSi sulganabuli<br />
molodini, premierebi, repeticiebi, mowveul baletmaisterebTan muSaoba, dRis bolosken, gadaRlili<br />
saxeebi da sxeulebi _ fotograf lado vaCnaZis 200-mde Sav-TeTr da ferad fotozea warmodgenili. balanCinis<br />
qoreografiebis, `Sopenianas”, `romeo da julietas”, dadgmebis _ `sizmrebi iaponiaze” da `wami gardasaxvamde”<br />
Tu sxvaTa amsaxvel kadrebs uamravi damTvalierebeli hyavda `qarvaslaSi”.<br />
damTvalierebelma lado vaCnaZis mier Seqmnili dokumenturi masaliT, am foto-istoriiT, mTlianad Tu ara,<br />
nawilobriv mainc dainaxa Teatris dasis samwliani, dauRalavi Sromis amsaxveli kadrebi.<br />
kidev erTxel sergoze<br />
9 ianvari. 18:00<br />
misi cxovreba marTlac rom erTi didi, daujerebeli ambaviviTaa, sadac absurdi da tragizmi<br />
erT did mTlianobad iqceva; sadac misi kino axal kinoesTetikas qmnis da Tundac<br />
erTxel nanaxi `miviwyebul winaparTa aCrdilebi” samudamod gebeWdeba mexsierebaSi. 9 ianvars,<br />
sergo farajanovs 83 weli Seusruldeboda. ukve 11 welia, rac farajanovis fondis<br />
Tavmjdomare, manana Wyonia yovel 9 ianvars mokrZalebul saRamoebs marTavs, sadac misi<br />
megobrebi ikribebian da kidev erTxel ixseneben mezRapre sergos. swored am mizezis gamo<br />
iyo, rom lalia mir ali-giorgaZem daaCqara axali saloni-saxelosnos wesrigSi moyvana,<br />
sadac reJisoris wlevandeli iubile aRiniSna. aq yvelaferi erTadaa Tavmoyrili: lalias<br />
(rusTavelis Teatris mxatvar-modeliori) xelnakeTi Tojinebi, sergos naCuqari pano Tu<br />
soliko virsalaZis nivTebi. es xom is adgili unda iyos, sadac gasaxsenebel saRamoebs<br />
moawyoben da araerTi xelovanis saiubileo saRamos gamarTaven.<br />
farajanovis fondis TaosnobiT, dRes ukve farajanovis saxelobis ori prizi arsebobs.<br />
erTi prizi _ broweulis formis minanqris nakeTobaa, romliTac kinematografistebi<br />
saerTaSoriso kinofestivalebze jildovdebian da meore, prizi qarTuli kulturis popularizaciisTvis,<br />
romliTac wels pirvelad dajildovdnen <strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong> da<br />
robert sturua. `minda movubodiSo sofiko Wiaurels da rezo CxeiZes, romlebic udavod<br />
pirvelebi unda yofiliyvnen, vinc farajanovis fondisgan am prizs miiRebda. ubralod,<br />
rig mizezTa gamo, pirvelebma es prizi <strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-mesxiSvilma da robiko sturuam<br />
miiRes.” _ ganacxada manana Wyoniam.
aqcenti<br />
26 cxeli Sokoladi<br />
`cxeli Sokoladi - literatura~<br />
es yvelaferi Cvens Tvalwin moxda. amitom, Tu mexsierebas<br />
cota davZabav, yvelafers pirveladi emociiT<br />
vixseneb xolme: Zalian did literaturul vakuumSi<br />
gamomavali Jurnali “arili”, “alternativa”, gazeT “24<br />
saaTis” damatebebi _ “wignebi” da “literatura”, Semdeg<br />
wignis pirveli maRaziis gaxsnac da mere wignebis kiTxvis<br />
modad gadaqceva; pesimistebis fiqrebi, rom cudia,<br />
roca wignis maRaziaSi siaruli moda xdeba; optimistebis<br />
fiqrebi, rom mere ra, mTavaria am modurobaSi xalxma<br />
wignis maRaziaSi siarulis kultura gamoimuSaos.<br />
mere TandaTan, optimistebisa da pesimistebis fiqrebma<br />
aqtualoba dakarga, radgan TiTqmis erTdroulad<br />
Sewyvita arseboba literaturulma Jurnalebma da gazeTebma,<br />
xolo im faqts, rom xalxi wignis maRaziebSi<br />
dadis, Tvali da goneba ukve SeeCvia, Cveulebriv ambad<br />
miiRo; anu, mdgomareoba TiTqos erT wertilze gaiyina<br />
_ ase icis xolme literaturuli periodikis ararsebobam,<br />
an mcire raodenobiT arsebobam…<br />
Tumca, yvelaferi xom droebiTia da ramdenime xnis<br />
win, didi imedi gamiCnda, rom literaturul periodikaSi<br />
da Sesabamisad, literaturaSi procesebi kvlavac<br />
iseTive simZlavriT daiwyebs duRils, rogorc es<br />
ramdenime wlis win xdeboda. es CvenTan, “cxel SokoladSi”<br />
ormagad uxariaT, radgan am procesebis saTaveSi<br />
dRes Cveni Jurnali dgas. 25 Tebervals, roca Jurnalis<br />
martis nomers gadaSliT, is Secvlili mogeCvenebaT.<br />
sruliad moulodnelad, nacnobi rubrikebisa da avtorebis<br />
gverdiT, JurnalSi Jurnals gadaawydebiT, ufro<br />
sworad _ axal did bloks: iq sakuTari rubrikebiTa da<br />
sakuTari redaqtoriT, “cxeli Sokoladi _ literatura”<br />
dagxvdebaT. blokis redaqtors, malxaz xarbedias<br />
“arilidan” da “wignebidan”, albaT, ukve icnobT. misi<br />
“cxeli Sokoladi _ literatura” ki Zveli da kargad<br />
nacnobi literaturuli Jurnal-gazeTebis tradiciebze<br />
daibadeba da mkiTxvels sruliad cincxal literaturul<br />
STabeWdilebebs SeTavazebs. cxadia, SexvdebiT<br />
kargad nacnob avtorebsac: besik xaranauls, andro<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
buaCiZes, zaza TvaraZes, irakli samsonaZes, aka morCilaZes,<br />
laSa buRaZes, rati amaRlobels, zviad ratians<br />
da sxvebs.<br />
kidev ra... kidev am 16-gverdian damatebaSi yovelTviurad<br />
wavikiTxavT axal Targmanebs yvela JanrSi _ proza-<br />
Si, poeziaSi Tu eseistikaSi, gavecnobiT axladSeqmnil<br />
qarTul teqstebsac, iqneba interviuebi _ mwerlebTan<br />
da gamomcemlebTan, kiTxvari _ im konkretuli momentisTvis<br />
arsebul aqtualur literaturul problemaze;<br />
sagangebo rubrikaSi “mwerali mwerlis Sesaxeb” ki<br />
qarTveli mwerlebi daweren erTmaneTis Sesaxeb eseebs.<br />
malxazis azriT, es Zalian mniSvnelovania, radgan qar-<br />
Tveli avtorebi erTmaneTze TiTqmis arasdros arafers<br />
ar weren da es maSin, roca dasavleTSi yvelaze kudabzika<br />
mwerlebic ki kolegebis Semoqmedebas eseebiT<br />
afaseben. ase rom, malxaz xarbedia Tavisi damatebiT<br />
Seecdeba qarTveli mwerlebi eses weras SeaCvios. Janruli<br />
rubrikebis garda, damatebaSi saavtoro rubrikebic<br />
iqneba. am rubrikebs TviTon mTavari redaqtori da<br />
ramdenime mwerali warmogvidgenen.<br />
me, piradad, ukve vici, Tu rogor dakompleqtdeba<br />
pirveli damatebis sarCevi. yvelafers aq ver mogiyvebiT,<br />
ubralod getyviT, rom martis nomerSi daiwyeba<br />
umberto ekos moTxrobis, “xeobis” beWdva gagrZelebebiT,<br />
romelic Jurnal “niu iorkerSi” daibeWda. malxazi<br />
ambobs, rom ekos moTxrobebiT qarTveli mkiTxveli<br />
ganebivrebuli namdvilad ar aris. Cven wagvikiTxavs<br />
misi romanebi, Teoriuli naSromebi, magram moTxrobebi<br />
_ TiTqmis arsad dabeWdila. ase rom _ esec siaxle!<br />
garda amisa, sarCevSi amoikiTxavT harold pinteris<br />
gvarsac, romelic Tavis sanobele leqcias warmogvidgens.<br />
poeziis ganyofilebaSi ki juanSer tikaraZis axali<br />
leqsebi daibeWdeba.<br />
…erTi sityviT, iseTi SegrZneba maqvs, TiTqos literaturuli<br />
periodika gacocxlda. Tanac pirdapir Cems<br />
Tvalwin _ “cxeli Sokoladis” wiaRSi. Cven yvelas mogizidavT<br />
_ yvelas, visac literatura Zalian giyvarT.
aqcenti<br />
28 cxeli Sokoladi<br />
axali<br />
realiTi<br />
Sou<br />
rusTavi2-ze<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
“dasi” SoTa rusTavelis saxelobis akademiuri Teatrisa da telekompania<br />
“rusTavi 2”-is erToblivi proeqtia. realiTi Sous principiT gadaRebuli<br />
axali dokumenturi seriuli filmi eTerSi aprilidan gava. kviris ganmavlobaSi,<br />
“rusTavi 2” xuT dokumentur serias warmogidgenT, sadac naxavT<br />
rogor cxovroben da muSaoben axalbeda msaxiobebi yvelaze Teatralur<br />
da yvelaze SemoqmedebiT sivrceSi, rasac rusTavelis Teatri da misi “sastumro”<br />
hqvia.<br />
“SouSi monawileTa SesarCevad sami turi Catardeba. pirvel etapze<br />
msaxiobebs Cven SevarCevT, mesame turSi ki camet msaxiobs ukve Teatris<br />
xalmZRvaneloba daasaxelebs. axalgazrda msaxiobebi Tormeti kviris<br />
ganmavlobaSi erTad icxovreben da yovel kviras Teatris eqsperimentul<br />
scenaze “mini speqtaklebs” dadgamen. “kviris davalebebs” isini Teatris<br />
samxatvro xelmZRvanelisgan, robert sturuasgan miiReben. yoveldRiurad<br />
ki monawileebs sturuas asistenti uxelmZRvanelebs,” _ ambobs vano<br />
arseniSvili, “dasis” prodiuseri.<br />
satelefono gzavnilebis meSveobiT, mayurebelsac eqneba saSualeba, yovel<br />
kviras Tavisi rCeuli gamoavlinos. samSabaTs gamarTul Sexvedraze<br />
“dasis” msaxiobebi Sous datovebis erT-erT kandidats daasaxeleben. robert<br />
sturuas ki “ganwiruli” monawilis SouSi datoveba SeeZleba, Tuki,<br />
cxadia, is amas daimsaxurebs.<br />
ar arsebobs dawerili scenari. Sesabamisad, winaswar araferia gansazRvruli.<br />
mTavari principic esaa _ sruli Tavisufleba. improvizebuli<br />
sasceno dadgmebi, Teatris samxatvro xelmZRvanelis, msaxiobebis spontanuri<br />
gadawyvetilebebi, robert sturuas miTiTebebi, SeniSvnebi... mokled,<br />
axalgazrda msaxiobebis Tormetkviriani “ardadegebi” aseTi iqneba.<br />
SouSi gamarjvebul msaxiobs ki marTla SesaniSnavi jildo elodeba: is<br />
SoTa rusTavelis saxelobis akademiuri Teatris dasis wevri gaxdeba.<br />
p.s. `dasis~ SemoqmedebiTi jgufi: mTavari prodiuseri _ giorgi xaburZania,<br />
prodiuserebi _ vano arseniSvili, nino orjonikiZe, sofo megreliZe, maia<br />
gunaSvili, giorgi lomsaZe; damdgmeli operatori _ aleqsandre kvataSiZe.
Rrma naoWebi. maTi gadasworeba ukve SesaZlebelia<br />
kremi Rrma naoWebis Semcirebisa da<br />
kanis simkvrivis aRdgenisTvis<br />
astimulirebs dermis boWkoebis sinTezs,<br />
aumjobesebs ujredSoris kavSirebs da Sedegad<br />
zrdis kanis simkvrives 43%-iT 1 TveSi.<br />
_ janmrTelobaze zrunva sakuTari kaniT daiwyeT<br />
viSis cxeli xazi: 91 04 34<br />
damzadebulia safrangeTSi<br />
iyideba mxolod afTiaqebSi<br />
viSis eqskluziuri distributori saqarTveloSi farmacevtuli kompania ji-pi-si; misamarTi: sanapiros 6; tel.: 95 28 02; www.gpc.ge, www.vichy.com
aqcenti<br />
30 cxeli Sokoladi<br />
pier luiji praturlonis saxels da gvars im periodSi srulad<br />
veravin ambobda, magram kargad maxsovs, mTel qalaqs pirze ekera<br />
fraza: naxe gamofena qarvaslaSi? viRac italiels italiuri kinos<br />
oqros xana sul firze gadautania, felini, mastroiani, maniani _<br />
yvelani qarvaslaSi arian, Tan Zalian magari fotoebiao. mgoni<br />
luiji alesandro hqvia, Tu pier luijio...<br />
es miTqma-moTqma SarSan mTeli aTi dRis ganmavlobaSi grZeldeboda<br />
da am aTi dRis ganmavlobaSi, luiji alesandros Tu pier<br />
luijis gamofenis sanaxavad “qarvaslaSi” 1500-ze meti adamiani<br />
mivida.<br />
mas Semdeg karga xani gavida, magram italiuri kinos mimarT<br />
qarTvelebis siyvarulSi imdenad Rrmad var darwmunebuli, rom<br />
mjera, msgavsi xmauri TbilisSi 24 ianvridanac atydeba. amjerad<br />
“qarvasla” gacilebiT iolad warmosaTqmeli saxelis mqone fotografis<br />
namuSevrebs warmoadgens, magram Tematika kvlavac sayvareli<br />
da gamorCeulia _ romis sinemahausi da kinematografis<br />
dauviwyari varskvlavebi.<br />
anjelo frontoni _ ase hqvia fotografs, romelic 1929 wels<br />
daibada, fotokariera 1957 wels daiwyo, kinosamyaroSi 2000 wlamde<br />
trialebda da sul fotokameras aCxakunebda.<br />
pirveli warmateba jina lolobrijidas fotom moutana. frontonis<br />
gamorCeuli stili rom hqonda, didma reJisorebmac maleve<br />
SeniSnes da fotografmac TanamSromloba daiwyo etore skolas-<br />
Tan, lukino viskontisTan, roberto roselinisTan, franko ZefirelisTan,<br />
roJe vadimTan...<br />
amitom, darwmunebuli brZandebodeT, rom “qarvaslaSi” frontoni<br />
marTlac udides varskvlavebs warmogvidgens. am gamofenis<br />
xilva gansakuTrebul esTetur siamovnebas mamakacebs mianiWebs:<br />
frontonis mTavari personaJebi xom italiuri da msoflio kinos<br />
ulamazesi qalbatonebi arian. pirvelad fotografi lolobriji-<br />
jina lolobrijida da sxvebi<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
das silamazem moxibla. magram imdeni moaxerxa _ kadri ise originalurad<br />
Sekra, rom lolobrijidas manamde arsebul uamrav<br />
fotoportrets Soris dRes erT-erTi yvelaze cnobili swored<br />
frontonis fotoa.<br />
lolobrijidadan moyolebuli, frontoni kinos yovel morig<br />
lamazmanTan Sexvedrisas miznad isaxavda _ misTvis axleburad,<br />
sruliad gansxvavebuli rakursiT Seexeda, kinovarskvlav qalSi<br />
uSualoba daenaxa, misi xiblis saidumlo amoexsna da firze swored<br />
es gadaetana. rogorc Tavadac darwmundebiT, frontonim es<br />
moaxerxa kidec: mis fotoebze yvela qalis saxe nacnobia, magram<br />
aseTi sofi loreni, an klaudia kardinale, an ana maniani, an jein<br />
birkini, an julieta mazina, anda ornela muti _ ara mgonia, sadme<br />
genaxoT. erTmaneTs cvlian: katrin denevi, ani Jirardo, brijit<br />
bardo, Sarlota remplingi, jeraldin Caplini, anuk eme, izabela<br />
roselini, ava gardneri, odri hepberni da axalgazrda varskvlavebi<br />
_ monika beluCi, nastasia kinski da Tqven uamrav sayvarel kinos<br />
da kinorols gaxseneben. aqve arian mastroiani, ringo stari,<br />
Carlz bronsoni da sxva kargi kacebi da giCenen kiTxvas _ nuTu<br />
frontonis vinme gadauRebeli darCa?<br />
amboben, rom esaa kinos yvelaze sruli fotografiuli arqivi,<br />
radgan anjelo frontoni, Turme, piradad aarqivebda da marTavda<br />
sakuTar Semoqmedebas.<br />
ase rom, anjelo frontoni _ aba, ra unda am saxelis warmoTqmas<br />
da damaxsovrebas? bevri araferi. ase rom, daaTvaliereT gamofena<br />
“qarvaslaSi” da Semdeg Tamamad moiwoneT Tavi Tanaqalaqelebs<br />
Soris: “naxe frontonis gamofena? _ Zalian magaria! girCev iCqaro!”<br />
P.S. proeqts “anjelo frontoni” Tbilisis istoriis muzeumSi<br />
24 ianvars warmoadgens italiis saelCo saqarTveloSi, saqarTvelos<br />
erovnuli muzeumi da Tbilisis istoriis muzeumi.
prustis kiTxvari<br />
32 cxeli Sokoladi<br />
kira<br />
andronikaSvili<br />
xelovnebaTmcodne, msaxiobi<br />
rogori warmogidgeniaT miwieri samoTxe?<br />
samoTxes sityva miwieri ar Seefereba. es is adgilia,<br />
sadac ar aris mtroba da siZulvili, aris marto<br />
sixaruli da siyvaruli.<br />
Tqveni sayvareli gmiri mxatvruli literaturidan?<br />
antuan de sent ekziuperis patara ufliswuli.<br />
Tqveni sayvareli istoriuli gmiri?<br />
Tamar mefe.<br />
vin aris TqvenTvis gmiri realur cxovrebaSi?<br />
vinc gmirulad uZlebs gasaWirs da swams momavlis.<br />
Tviseba, romelic adamianSi yvelaze metad mogwonT?<br />
iumoris grZnoba da optimizmi.<br />
Tqveni sayvareli WeSmariteba?<br />
siyvaruli.<br />
WeSmariteba, romelic, Tqveni azriT, yvelaze metad<br />
gazviadebulia?<br />
miwieri cxovrebiT tkboba.<br />
Tqveni sayvareli saqmianoba?<br />
diasaxlisoba da bavSvebis movla.<br />
foto: levan xerxeuliZe<br />
arCevanis saSualeba rom gqonodaT, vin iqnebodiT?<br />
viqnebodi eqimi an modeliori.<br />
TqvenTvis yvelaze metad damaxasiaTebeli Tviseba?<br />
optimizmi da Tundac patara sixaruliT bednierebis<br />
SegrZneba.<br />
ras afasebT yvelaze metad megobrebSi?<br />
erTgulebas.<br />
Tqveni yvelaze didi nakli?<br />
saqmis bolomde armiyvana, Tu Tavidanve ar gamomiva.<br />
Tqveni azriT, ra aris yvelaze didi ubedureba dedamiwaze?<br />
mtroba, Suri da siZulvili da ra Tqma unda, stiqiuri<br />
ubedureba.<br />
romel qveyanaSi icxovrebdiT?<br />
isev sayvarel saqarTveloSi.<br />
Tqveni sayvareli feri?<br />
mwvane.<br />
Tqveni sayvareli yvavili?<br />
mindvris yvavilebi, ia da peoni.<br />
Tqveni sayvareli Citi?<br />
iadoni.<br />
istoriuli gmiri, romlis mimarTac yvelaze antipaTiurad<br />
xarT ganwyobili?<br />
lenini.<br />
ra bunebrivi niWiT gsurT rom iyoT dajildovebuli?<br />
xatvis.<br />
rogor sikvdils isurvebdiT?<br />
minda naziarebi viyo.<br />
Tqveni devizi?<br />
adamianebis siyvaruli da sirTuleebis gadalaxva.<br />
risi geSiniaT yvelaze metad?<br />
axloblebis cudad yofnis da maTi avadmyofobis.<br />
sakuTar Tavs yvelaze metad romel istoriul pirovnebas<br />
amsgavsebT?<br />
veravis vadareb.<br />
Tqveni yvelaze ucnauri Tviseba?<br />
bavSvuroba da silaRe.<br />
ra SemTxvevaSi cruobT?<br />
roca vici, rom ar vicruo, simarTlis TqmiT viRaca<br />
inerviulebs.<br />
yvelaze xSirad, yoveldRiur saubarSi romel frazebs<br />
iyenebT?<br />
ara uSavs, kargad iqnebi, RmerTi dagifaravs da<br />
gagaZlebinebs.<br />
ras nanobT yvelaze metad?<br />
vnanob daSvebul Secdomebs.<br />
ganvlili cxovrebidan erTi detalis Secvla rom SegeZloT,<br />
ras SecvlidiT?<br />
cota gonebasac davatandi grZnobas.<br />
ras miiCnevT Tqvens pirad monapovrad?<br />
Cems Svilebs.<br />
raze ocnebobT?<br />
saqarTvelos gaZlierebaze.
diskusia<br />
ena<br />
da leqsika<br />
avtori: qeTi sadRobelaSvili<br />
foto: levan xerxeuliZe<br />
1629 wlis 1 agvistos romis kaTolikuri sarwmunoebis<br />
gamavrcelebeli sazogadoebis _ “propaganda fides”<br />
wevrma aqile veneriom xeli moawera pap urban mervisadmi<br />
“miZRvnas”, romelic daerTo xsenebuli sazogadoebis<br />
stambaSi dasabeWdad gamzadebuli, pirveli qarTulenovani<br />
nabeWdi teqstebis yvelaze solidur gamocemas: “qar-<br />
Tul-italiuri leqsikoni”. TiTqos bunebrivia is faqti,<br />
rom pirveli nabeWdi qarTulenovani wigni leqsikoni<br />
aRmoCnda, romelsac mohyva “qarTuli anbani locvebi-<br />
TurT”, 14 wlis Semdeg ki franCesko maria majos “qarTuli<br />
gramatika” daistamba. sainteresoa, ras ukavSirdeboda<br />
italielebis aseTi keTilganwyoba qarTuli enisadmi.<br />
romis kaTolikuri eklesia marTlmadidebel saqarTveloSi<br />
moRvaweobas droebiT movlenad ar ganixilavda da<br />
misionerebis saSualebiT cdilobda kaTolicizmis gavrcelebas,<br />
raxan kargad esmodaT Teoria _ “Tu ar gesmis ena<br />
qveynisa, iq misionerad ver gamodgebi”, TavianTi gavlenis<br />
gansamtkiceblad misionerTa yovelmxriv uzrunvelyofas<br />
cdilobdnen. qarTuli enis asaTviseblad maT<br />
34 cxeli Sokoladi<br />
gramatika da leqsikonebi, saqadageblad ki biblia da<br />
katexizmoebi sWirdebodaT. am erTgvari kulturuli Tu<br />
sarwmunoebrivi eqspansiis dadebiTi mxare is iyo, rom<br />
qarTuli enis nabeWdma leqsikonma, gramatikam, anbanma da<br />
Sriftebma saqarTvelos gza gauxsna evropisaken, romelsac<br />
didi xniT mowyda manamdec da mas Semdegac. gacilebiT<br />
masStaburi da damangreveli aRmoCnda TurqeTis,<br />
iranis, osmaleTis, arabebisa da mogvianebiT ruseTis<br />
imperiis eqspansia, romelmac bevri ram Secvala qarTul<br />
cnobierebaSi, es cvlileba pirvel yovlisa enaze aisaxa.<br />
ras gauZlo qarTulma enam, rogoria dRes Cveni ena<br />
da leqsika, Caenacvla Tu ara qarTulTan mimarTebaSi<br />
rusuls inglisuri, Tavs vimkvidrebT Tu Tavs vimcirebT<br />
barbarizmebisa da slengebis xmarebiT, gamoxatavs Tu ara<br />
Cveni leqsika Cvens azrovnebas da gamoiwvevs Tu ara orenovneba<br />
genetikuri struqturis Secvlas _ diskusiaSi<br />
monawileoben: poeti besik xaranauli, ligvisti, inglisuri<br />
enisa da literaturis specialisti lela firosmanaSvili<br />
da Jurnalisti zviad qoriZe.
qeTi _ is qveynebi, romlebic garkveuli<br />
politikuri, social-ekonomikuri<br />
da kulturuli eqspansiiT Semodiodnen<br />
saqarTveloSi, axdendnen<br />
Tu ara gavlenas qarTul enaze, maTTan<br />
urTierTobam gaaRariba Cveni ena Tu<br />
gaamdidra. weRan batoni besiki ambobda:<br />
“naz bulbul tanjik” niSnavs “nazi<br />
bulbuli itanjeba”, arcerTi sityva<br />
araa qarTuli, sparsuliao. eg ki ara,<br />
rogorc aRmoCnda, qarTvelebs “namusic”<br />
ki ar gvqonia Cveni.<br />
besiki _ me Tu mkiTxavT, saukuneebis<br />
ganmavlobaSi qarTuli ena mdidrdeboda<br />
kulturul erebTan urTier-<br />
Tobis Sedegad. Tanac, qarTvels aqvs<br />
RvTisgan boZebuli iaraRi, romelic<br />
SeaZlebinebs imas, rom kargi SeiTvisos<br />
da cudi daiviwyos. ucxo ena sxvadasxva<br />
gziT Semodioda da mkvidrdeboda.<br />
sparsul da arabul poeziaze,<br />
samecniero enaze uars ar ambobda<br />
qarTveli kaci da Zalianac kargs<br />
Svreboda. roca axali sagani Semodis,<br />
xalxi ufro etaneba xolme araqarTul<br />
sityvebs. magaliTad, gaCnda<br />
qvevri, romelsac mogvianebiT xalxma<br />
daarqva “boWka”, kacma rom Tqvas, riT<br />
ar aris qarTuli boWka? maxsovs imazec<br />
daobdnen, rom kavSiri, rogorc<br />
winadadebis wevri, araqarTulia, aba<br />
ratom iwyeba “vefxistyaosani,” “romelman<br />
Seqmnao”, aseve ebrZodnen qvewyobil<br />
winadadebebs, yvelaze sastikad<br />
sabWoTa periodma imoqmeda qarTuli<br />
enis ganviTarebaze. ena aris rogorc<br />
sazogadoebis, aseve erTi kacis azrovneba,<br />
amitomac ganuwyvetliv xdeba<br />
TviTganwmenda, TviTregulireba, Zvelis<br />
daviwyeba da axlis SeZena.<br />
zviadi _ TavisTavad cuds verafers<br />
vxedav imaSi, rom ena mdidrdeba sityvebiT.<br />
roca eqspansiiT modis ro-<br />
melime qveyana, is cdilobs Tavisi ena<br />
gaxados dominanti am sivrceSi, ebrZvis<br />
Sens enas da amkvidrebs Tavisas. bunebrivadac<br />
xdeba es procesi. sakiTxavia,<br />
ramdenad gauadvildeba Cvens enas Seqmnas<br />
Sesatyvisebi iseTi axali sagnisa,<br />
rogoricaa kompiuteri, an iseTi movlenisa,<br />
rogoricaa interneti. problema<br />
is ki araa, rom ucxo sityvebi<br />
mkvidrdeba, aramed is, rogori konstruqcia<br />
mkvidrdeba, metyveleba rogori<br />
xdeba, fraza rogor igeba. esaa<br />
mniSvnelovani, Torem darwmunebuli<br />
var, Cvenc bevr barbarizms vixmarT am<br />
diskusiis dros.<br />
besiki _ sufTa ena ra aris, iciT? _<br />
aviRe qva da gadavagde, amaze xom ver<br />
gaCerdeba ena. yvelanairi kultura<br />
da civilizacia axdens gavlenas, mTa-<br />
diskusia<br />
varia, Sen rogor moirgeb ama Tu im<br />
sityvas. asanTs adre wumwuma erqva,<br />
xalxma moZebna da saCqarod daarqva<br />
asanTi. ager kompiuterizacia modis,<br />
romelic kacobriobis didi SenaZenia,<br />
amas rom brZola gaumarTo,<br />
xom iqnebi Zalian SezRuduli, piriqiT,<br />
unda miiRo da moirgo. aqamde<br />
ganaTlebis wyaro iyo literatura,<br />
ar vici, XX saukunis qarTveli sazogadoeba<br />
acnobierebda Tu ara imas,<br />
rom galaktionis eniT metyvelebda,<br />
besik xaranauli, lela firosmanaSvili, zviad qoriZe, qeTi sadRobelaSvili<br />
magaliTad; “isev nerviulad rekavs<br />
telefoni” poeturic aris da sametyveloc.<br />
dRes literatura yvelaze<br />
Sorsaa xalxisagan.<br />
qeTi _ rodis iyo axlos? rusTaveli<br />
arc Tavis dros iyo miRebuli da<br />
dRes rom gaugebaria am sazogadoebisTvis,<br />
mgoni Sua saukuneebSic ar<br />
yofila ase.<br />
besiki _ sxvaTa Soris eg sakamaToa,<br />
“vefxistyaosanSi” uamravi ucxo sityvaa,<br />
anda is andazebi, rusTaveli<br />
rom xmarobs, yvela misi ggoniaT?<br />
qeTi _ modiT, Cvens sadiskusio Temas<br />
nu davSordebiT da gpirdebiT erT<br />
diskusias rusTavelis Temaze. isev<br />
enas rom mivubrundeT, organulad<br />
iRebs Tu ara qarTuli sintaqsi ucxo<br />
sityvebs?<br />
cxeli Sokoladi 35
diskusia<br />
lela _ dRevandeli qarTuli enis<br />
sintaqsi araorganulia, es aris absoluturad<br />
rusuli kalki, qarTul<br />
enas sul sxvanairi sintaqsi aqvs. erT<br />
istoriul paralels gavixseneb. im<br />
dros, roca saqarTveloSi bagratis<br />
taZari Sendeboda, normanebma britaneTi<br />
daipyres da iq imden xans darCnen,<br />
ramden xansac arabebi saqarTveloSi,<br />
TviTon isini vikingebi iyvnen,<br />
magram franguli kultura hqondaT<br />
aTvisebuli. am kulturis miRebiT ki<br />
britaneTma progresi ganicada. anglosaqsuri,<br />
kelturi ZirZveli sityvebi<br />
ganidevna da inglisur enaSi 80% franguli<br />
leqsika Sevida, Tumca gramatika<br />
igive darCa. rogorc adamianebs, aseve<br />
erebs, TavianTi bediswera aqvT. eris<br />
bediswera gadadis enis bedisweraSi.<br />
eris istoria, misi dacema da aRzeveba,<br />
ra Tqma unda, moqmedebs enaze. ingliselebisaTvis<br />
cezaris mier britane-<br />
Tis dapyrobac progresuli iyo, auSenes,<br />
gaukeTes yvelaferi, eqspansiac ki<br />
maT biZgs aZlevda ganviTarebisaTvis.<br />
CvenTvis eqspansiebi damRupveli aRmoCnda,<br />
radgan yvelaferi ekonomikisa<br />
da politikis moSliT mTavrdeboda,<br />
es momenti akninebda qarTul kulturas,<br />
amitomac moxda enebis Canacvleba.<br />
kulturebis urTierTSeRwevadoba<br />
sxva ramea da erTi kulturis meoriT<br />
Canacvleba _ sul sxva.<br />
qeTi _ Cveni mSoblebis Taoba ise<br />
ar isaubrebda qarTulad, Tu rusul<br />
frazeologias ar gaurevda, rac karg<br />
tonad iTvleboda, igives imeorebs Svi-<br />
36 cxeli Sokoladi<br />
lebis Taoba, im gansxvavebiT, rom rusuls<br />
inglisuri Caunacvles. SesaZlebelia<br />
ucxo sityvas iTxovdes esa Tu<br />
is konteqsti, magram roca sruliad<br />
usafuZvlod xmaroben ucxo sityvebs,<br />
didi bodiSi kategoriulobisaTvis,<br />
magram aseTi damokidebuleba ukulturobis<br />
gamovlena ufro mgonia.<br />
lela _ yvela ers daemarTa msgavsi<br />
ram. frangebma da italielebma enis<br />
dacvis mTeli sistemebi Seqmnes, magram<br />
sadac Sedis amerikuli dolari,<br />
iq Sedis amerikuli cxovrebis wesi,<br />
amerikanizmebi, gamoTqmebi, orienta-<br />
cia ara britanul inglisurze, aramed<br />
amerikulze. me arasodes vxmarob cxovrebis<br />
wesis magivrad “laif stails”.<br />
movlenis magivrad “ivents” xmarobs is,<br />
vinc unda giCvenos, rom icis inglisuri,<br />
maTTvis es TviTdamkvidrebis xerxia,<br />
CemTvis ki _ arasrulfasovnebis<br />
kompleqsi.<br />
zviadi _ viRac ambobs, rom “farTize”<br />
midis, viRac “tusovkaze”, viRaca<br />
qeifSi, Tumca qeific araa qarTuli,<br />
arabulia. vin, rogor da ras ambobs,<br />
es aris am pirovnebis xasiaTis maCvenebeli.<br />
darwmunebuli var, normaluri<br />
sazogadoeba ase ar metyvelebs.<br />
qeTi _ roca aseTi metyvelebis kultivirebas<br />
axdenen masobrivi komunikaciis<br />
saSualebebi, aseTive eniT metyveleben<br />
e.w. gavleniani adamianebi,<br />
politikosebi da rac mTavaria, Jurnalistebi,<br />
es ukve aRar aris ama Tu im<br />
adamianis problema.<br />
zviadi _ CemTvis gacilebiT mniS-<br />
vnelovania frazis is konstruqcia,<br />
romliTac saubrobs Jurnalisti. rom<br />
aviRoT Suasaukuneebis teqstebi, igive<br />
literatura, vnaxavT, rom maSin<br />
aseTi Zlieri ar iyo vnebiTi gvari,<br />
romelic mogvianebiT rusulma daamkvidra.<br />
dResdReobiT absoluturad<br />
usubieqto ena gvaqvs, ramac daangria<br />
qarTuli zmna. roca am eniT saubrobs<br />
Jurnalisti, Znelia misi gageba. qar-<br />
Tvel JurnalistebSi moduri gaxda sityvebi:<br />
gaJRerda (sityva ar JRers, musika<br />
JRers), miRebul iqna, gayidvaSia,<br />
dafiqsirda da a.S. roca amas ambobs<br />
televizia, radio, presa, ukve adamiani,<br />
romlis fsiqikazec moqmedebs ase-<br />
Ti frazeologia, igives imeorebs. Tu<br />
gaxsovT, Cvens bavSvobaSi, quCaSi aCerebdnen<br />
xalxs da komentars Txovdnen,<br />
frazas ver ambobdnen, winadadebas ver<br />
uyridnen Tavs, saTqmels ver gadmoscemdnen<br />
_ am problemam forma icvala<br />
da is adamianebi, romlebic guSin sa-<br />
Tqmels ver geubnebodnen, dRes Tavad<br />
dadgnen kamerebTan.<br />
besiki _ xalxi televiziiT naTldeba,<br />
magram es ganaTleba ki ara,<br />
cxovrebis Secvlaa informaciiT. SesaZloa,<br />
televiziis ena aRmoCndes<br />
mTavari boroteba. Cems axalgazrdobaSi<br />
“to”-s is xmarobda, vinc Tavis-<br />
Tavs “karenois” eZaxda. Tamaz Cxenkeli<br />
da arCil sulakauri, romlebic marTla<br />
“karenoebi” iyvnen, ar xmarobdnen<br />
“to”-s, romelic erTi periodi gaqra,<br />
axla isev dabrunda da televiziaSi<br />
mTavar Sorisdebulad iqca. etyoba,
literaturuli kafe “qaravani”<br />
warmogidgenT:<br />
28 ianvari, oTxSabaTi, 14 sT<br />
poeziis saRamo<br />
31 ianvari, oTxSabaTi, 18 sT<br />
mweral beso xvedeliZis<br />
SemoqmedebiTi saRamo<br />
11 Tebervali, kvira, 14 sT<br />
mTargmnelisa da poetis<br />
<strong>gogi</strong> ekizaSvilis<br />
SemoqmedebiTi saRamo<br />
25 Tebervali, kvira, 14 sT<br />
poet besik xaranaulis<br />
SemoqmedebiTi saRamo<br />
`cxeli Sokoladis~ Zveli nomrebi SegiZliaT SeiZinoT literaturul kafe `qaravanSi~, 3 larad<br />
misamarTi: furcelaZis 10, sajaro biblioTekis Senoba
diskusia<br />
aravinaa patroni. marTlia, axali ena<br />
iqmneba, magram ucxo sityvebze metad<br />
mawuxebs sityva “rameTu”, imitom rom<br />
vinc “rameTus” ambobs, is mets iRebs<br />
TavisTavze, vinc “gaJRerdas” ambobs,<br />
is zis im Tavis “gaJRerdaSi”. safrangeTSi<br />
daaweses akrZalvebis mTeli<br />
nusxa, romlisTvisac jarimebs ixdian.<br />
mTeli Tve viyavi safrangeTSi da erTi<br />
ucxouri simRera ver movismine radio-<br />
Si, imitom, rom akrZalulia. 15 wuTi<br />
SeiZleba ucxouri simRera, meti ara.<br />
aq ki ZaRli patrons ver cnobs, visac<br />
rogor unda, ise axurebs.<br />
zviadi _ Tu Cven egeT kvotirebas<br />
daviwyebT, simaxinjeebiT aivseba qar-<br />
Tuli ena, TviTon daiwyeben simReris<br />
weras da amas jobia, isev ucxours<br />
vusminoT.<br />
besiki _ isic unda iTqvas, rom ena<br />
waawyda axal cxovrebas, axal yofas,<br />
axal saukunes. amdeni axali arasodes<br />
Semovardnila ase erTbaSad, yvelafers<br />
xom enaSi unda moqceva, xan ise<br />
dagvemarTeba, xan _ ase, mTavaria, Rirebulis<br />
gadarCena SevZloT.<br />
qeTi _ enis dacvis komunisturi me-<br />
Todebi rom miuRebeli iyo, faqtia,<br />
sainteresoa, ras eyrdnoba evropuli<br />
sistemebi.<br />
lela _ inglisurSi, magaliTad, Jurnalis<br />
ena sxvaa, literaturis ena sxva,<br />
gazeTisa da reklamis ena absoluturad<br />
sxva. Cven umdidresi ena gvaqvs,<br />
magram saSinlad stiqiuri da mouwes-<br />
38 cxeli Sokoladi<br />
rigebeli, evropelebi xvewen TavianT<br />
enas. “ekonomists” rom waikiTxav, an<br />
“fainenSel taimss” an “taimss” da<br />
“gardians”, gagiJdebi, rogor aqvT am<br />
patar-patara statiebSi dawnexili da<br />
Tavmoyrili mxatvruli, kritikuli,<br />
gamomsaxvelobiTi ena, es imitom, rom<br />
sxvanairad ar gaZlevs saSualebas kapitalisturi<br />
wyoba, TiSavs yvelafers,<br />
rac zedmetia. CvenTan sxva urTier-<br />
Tobebia da ver vagdebT, ver viSorebT<br />
zedmets, amitomac gvaqvs CenCo.<br />
darwmunebuli var, CvenTanac arseboben<br />
adamianebi, visac SeuZlia ukeTesi<br />
qarTuliT imetyvelos televiziasa<br />
da radioSi, ukeTesad weros beWdur<br />
mediaSi, magram es adamianebi aravis<br />
sWirdeba. ar aris kriteriumebi, amitomac<br />
imkvidreben Tavs is adamianebi,<br />
vinc ambobs: “iventebi”, “farTebi”,<br />
“dansingebi”.<br />
besiki _ erTi gamagebineT, es hedlaini<br />
ra aris?<br />
qeTi _ saTauri.<br />
besiki _ mere ra sjobia saTaurs, hedlaini?<br />
zviadi _ “dansingi” da “hedlaini” ra<br />
Tqma unda cudia da yurs Wris, magram<br />
CemTvis bevrad miuRebeli iyo fraza,<br />
romelic movismine televiziiT, dRes<br />
rom modaSia, iseTi topJurnalistisagan.<br />
esvena CeCeni meTauri da Jurnalistma<br />
gvamcno: es gvami ruslan gilaevs<br />
ekuTvnoda.<br />
lela _ imitom, rom Jurnalistma<br />
ar icis, ra aris gvami, ra aris cxedari,<br />
micvalebuli, mkvdari, mokluli<br />
da didi bodiSi, CaZaRlebuli, mas ara<br />
aqvs enis komutatiuri SegrZneba da<br />
imitom.<br />
qeTi _ dRevandeli sasaubro ena gadavida<br />
literaturaSi da iqca literaturis<br />
sagnad. TiTqos satiras ake-<br />
Teben Cveni Tanamedrove mwerlebi,<br />
magram Tavisdauneburad amkvidreben<br />
iseT slengur enas, romliTac Semdgom<br />
axalgazrdoba saubrobs.<br />
besiki _ frangi mwerali selini iyo<br />
Seurigebeli mteri franguli enis Se-<br />
laxvisa da xelyofis. kacs, romelsac<br />
SeeZlo kargad yofiliyo, sicocxle<br />
hqonda gamwarebuli enis mdgomareobiT,<br />
iq mTeli sazogadoebaa mobilizebuli<br />
franguli enis siwmindisaTvis,<br />
CvenTan msgavsic araferia.<br />
saubarSi xandaxan wamomcdeba xolme<br />
slengi da cudad vxdebi, ise mejavreba<br />
mTeli Cemi fraza. werisas ara, iq<br />
sul SemarTuli var xolme. CvenTan<br />
sazogadoebis gamwyrali nawili ar<br />
arsebobs, “Cemi dedao” _ sul iZaxian.<br />
axla ufro elastiuri gaxda es fraza,<br />
romelsac verafriT gadaeCvia Cveni<br />
sazogadoeba.<br />
qeTi _ qarTulSi manamdec arsebobda<br />
fraza _ “deda SemerTos colada.”<br />
besiki _ maSinac, erTi-ori Tu ambobda,<br />
magram literaturam amoqaCa, yazbegma<br />
dawera da darCa. roca ambobT,<br />
literaturas sxva Zala aqvso, marTa-
lia, amitomacaa saWiro gamecadineba,<br />
radgan dawerils ver waSli.<br />
qeTi _ Cvens literaturaSi TviTdamkvidrebis<br />
erT-erT formad iqca<br />
skabrezic. avtori, romelsac aravin<br />
kiTxulobs, skabreziT ucbad xdeba<br />
popularuli da mSvenivradac iyideba.<br />
besiki _ gulaxdilad getyviT, rom<br />
yvelaze Zneli skabrezis xmarebaa. imisaTvis,<br />
rom ar darCe im avadsaxsenebel<br />
sityvebSi, saWiroa didi mxatvruli<br />
niWi. amas akeTebdnen xalxur poezia-<br />
Si, magram naxeT rogoraa, TuSebis,<br />
fSavlebisa da xevsurebis metyveleba<br />
naqsoviviTaa, imitom, rom iq poeziaa<br />
winwamoweuli. frangma simbolistebma<br />
Seuqmnes frangebs enao, amboben. iqneb<br />
Cveni enac poetebma Segviqmnes.<br />
lela _ me, rogorc filologi,<br />
sruli pasuxismgeblobiT vacxadeb,<br />
rom dRes saliteraturo ena aRar<br />
arsebobs, amitomac xdeba quCuri leqsikiT<br />
Canacvleba, es imis bralicaa,<br />
rom aRar arsebobs gmiri. vinaa gmiri<br />
_ verafriT gaarkvia qarTulma literaturam.<br />
zviadi _ bolo 40-50 wlis manZilze<br />
saqarTveloSi iqmneboda kargi literatura,<br />
magram man ver SeZlo winaaRmdegoba<br />
gaewia im enisTvis, romelic<br />
daamkvidra konstantine gamsaxurdiam<br />
da romliTac Cven gvzardes. revizias<br />
ki ar viwyeb, imas vambob, rasac vfiqrob.<br />
ilias, kldiaSvilis, javaxiSvilis<br />
wminda saliteraturo ena dai-<br />
Crdila, 60-ianelebmac ver Secvales<br />
Zireulad gamsaxurdias ena.<br />
qeTi _ igive robaqiZis ena, yalbi da<br />
maneruli.<br />
zviadi _ magis namsxvrevebia is, rom<br />
dRes viRaca gamova da usaxuri saxiT<br />
eTerSi dagiwyebs saubars: viTarmed,<br />
rameTu, daRacaTu, igavmiuwvdomeli<br />
da a.S. enas marto xalxi ar qmnis, enas<br />
qmnis Jurnalisti, is iuristi, romelic<br />
kanonebs wers, parlamentari, romelic<br />
ritorikul skolas amkvidrebs,<br />
imitom, rom mas aqvs tribuna da hyavs<br />
auditoria. politika sxva, irealur<br />
enas qmnis, romelSic gaugebrad unda<br />
icxovro.<br />
qeTi _ ena xom is sivrcea, sadac vlindeba<br />
azrovneba. ra azrovnebac gvaqvs,<br />
im eniT vmetyvelebT.<br />
lela _ bergsoni ase ganmartavs enas:<br />
adamians yvelafris keTeba SeuZlia<br />
erTbaSad, sxva aris tvinis, nervuli<br />
sistemis moqmedeba, roca is am yvelafers<br />
iviwyebs. adamianis azrovneba<br />
seleqciuria, mas SeuZlia erTbaSad<br />
iyos mTeli goni da mTlianad aRiqvas<br />
samyaro, romelic aris anTroposofiuri.<br />
amas garda, adamiani aris cxoveli,<br />
romelsac sWirdeba arsebobis<br />
SenarCuneba, masSi kaSxaliviT Sedis<br />
uzarmazari samyaro da im milidan,<br />
romelsac cnobiereba hqvia, gamodis<br />
patara, mowanwkare wyaro. swored es<br />
aris ena, adamianis Tavdacvis sistema,<br />
imisaTvis, rom darCes fsiqiku-<br />
diskusia<br />
rad jansaRi, SeinarCunos arseboba,<br />
ar mokvdes da Signidan ar afeTqdes.<br />
Tu Cven gavaubraloebT da gavavulgarulebT<br />
bergsonis am formulirebas,<br />
mivalT im azramde, rom adamiani<br />
Tavisi socialuri garemos mixedviT<br />
cvlis diskurss. magaliTad, SevardnaZis<br />
diskursi iyo marqsistuli, amas<br />
verafers mouxerxebdi, dRes am enaze<br />
metyvelebs nino burjanaZe, romelic<br />
marqsistuli diskursiT gelaparakeba.<br />
arsebobs qristianuli diskursi, vinc<br />
ar unda iyos moZRvari, is am diskursSi<br />
gelaparakeba. saerTo jamSi, dis-<br />
kursSia saqme. Tu amas davwuravT da<br />
socialur plastSi gadaviyvanT, vnaxavT,<br />
rogor moqmedebs socialuri garemo<br />
da yvelaferi, razec Cven axla<br />
vsaubrobT aris absoluturad socialuri,<br />
adamianebs slengebis xmarebac<br />
sWirdebaT socialuri TvalsazrisiT.<br />
me Cemma sociumma Semiqmna is ena,<br />
romliTac vmetyveleb, viRacas Tavis<br />
sociumSi sWirdeba Tavis damkvidreba<br />
im eniT, romelzec metyvelebs. amisagan<br />
dazRveuli arcerTi eri ar aris.<br />
dRes, XXI saukuneSi, erTi da igive<br />
erovnebis sxvadasxva socialuri klasi<br />
ufro cudad ugebs erTmaneTs, vidre<br />
sxvadasxva erovnebis adamianebi, viTom<br />
Ria sazogadoebaSi erTi socialuri<br />
plasti sxva enaze metyvelebs, meore<br />
_ sxva enaze.<br />
qeTi _ aqvs Tu ara qarTul enas iseTi<br />
maragi, rom sxvisi araferi dasWirdes,<br />
cxeli Sokoladi 39
diskusia<br />
garda im saerTaSoriso terminologiisa,<br />
romlis Secvla xSir SemTxvevaSi<br />
komikur elfers iZens, marTla “yelfanduras”<br />
ver daarqmev violinos da<br />
“cisTqvefias” _ vertmfrens.<br />
besiki _ sulxan-saba Tqvenc wagiki-<br />
TxavT da mec mikiTxavs, rogorc mxatvruli<br />
nawarmoebi, axlac aris xalxi,<br />
vinc eniT tkbeba, ena uyvars. ara mgonia,<br />
qarTuli ena samuzeumo gaxdes,<br />
mTavaria, xalxi ise ar damWlevdes, rom<br />
xmas veRar gamoscemdes. saerTo jamSi<br />
rom vTqvaT, eqspansiebi ki iyo, magram<br />
ra uqna qarTul enas an rusulma, an<br />
sparsulma. sparsuli literatura xom<br />
Zalian didia, magram rusTavels ver<br />
gadmoabija. arada, rusTaveli rom ar<br />
dadgomoda win, SeiZleba momxdariyo<br />
Canacvleba, “sparsuli enis sitkboman<br />
masurva musikobanio” _ es xom iseTi<br />
xalxis naTqvamia, romelTac saqarTvelosaTvis<br />
Cvenxela xmlebi uqneviaT.<br />
qeTi _ axla vin unda davayenoT, rom<br />
ar gadmogvabijon?<br />
besiki _ axlac rusTaveli unda viki-<br />
TxoT. rom icodeT, uniWobasac Tavisi<br />
mosavali aqvs. wels TianeTSi erTi vaSlic<br />
ar eba xeebs. uniWoba iseTive mosavalia,<br />
rogorc baraqiani mosavali,<br />
araferi araa mudmivi. sxvaTa Soris,<br />
vaJa fSavela 1901 wels ambobda: sazogadoebaSi<br />
da presaSi dRes xSiria<br />
enis SebRalvaze saubari da vici, momavalSic<br />
ase iqnebao. kargia, dResac<br />
rom gvanaRvlebs enis bedi, magram sul<br />
40 cxeli Sokoladi<br />
tyuilad vforiaqobT. Tu dakvirvebixarT,<br />
bavSvi rom hyavs patara gogos<br />
da ise ver uWiravs, rogorc bebiamiss,<br />
mouqnelia, gauwafavi, magram bavSvi<br />
nel-nela izrdeba, is gogoc qaldeba,<br />
asevea sazogadoeba da ena. gana ramdeni<br />
sityvaa inglisurSi, yvela CvenTan<br />
rom gadmovides, xalxi mainc gafiltravs<br />
egeT enas.<br />
lela _ ena aris cocxali organizmi,<br />
sxeuli. rogorc sakuTari Tavs<br />
ver gadavakeTebT, aseve verafers movuxerxebT<br />
enas. niko mari Tvlida, rom<br />
qarTuli ena msofliuri enaa, dRes<br />
is ubralod dauxvewavia da stiqiuri.<br />
kargia, rom evropuli ganaTlebis<br />
sistema Semogvaqvs, radgan, rogori<br />
retrograduli mentalitetiTac ar<br />
unda gazardo Svili, is mainc Tavisi<br />
Taobis Svili iqneba. sxva epoqis Svilebs<br />
sxvanairi ganTleba sWirdebaT,<br />
radgan aravin asxams Zvel tikebSi<br />
axal Rvinos. miuxedavad imisa, rom<br />
zogierTebs masobrivi komunikacia ar<br />
moswonT imitom, rom Zalian struqturizebuli<br />
da standartizebulia,<br />
unda moxdes yvelafris standartizacia,<br />
radgan stiqiurad araferi vi-<br />
Tardeba.<br />
zviadi _ viRacas gadavabaroT is, rom<br />
ena misi misaxedia, ar viqnebiT marTali,<br />
araferi misaxedi ar sWirs am enas,<br />
ubralod, yvelam unda visaubroT qar-<br />
Tulad. daixveweba es enac, Seiqmneba<br />
iseTic, romelic mxolod skabreziT<br />
gava fons. mTavaria, adamianebma<br />
iswavlon qarTul enaze azris gamoTqma<br />
da rac yvelaze mTavaria, ifiqron<br />
mSobliur enaze. sanqciebiT enis damkvidreba<br />
SeuZlebelia, es ufro met<br />
agresias gamoiwvevs, saxelmwifo politikac<br />
unda iyos gansazRvruli, magram<br />
yvelaze mniSvnelovani politika isaa,<br />
roca mmarTveli saubrobs im enaze,<br />
romel enazec saubrobs ZiriTadi mosaxleoba.<br />
es aris mSobliuri ena. roca<br />
yvelafris struqturirebaze vsaubrobT,<br />
egec mTavaria.<br />
besiki _ isev imas vubrundebi, rom<br />
qarTuli ena veravin waaqcia, verc nasesxebma<br />
sityvebma daaklo rame. amasobaSi,<br />
ramdeni ena daiRupa, qarTuli<br />
ki zmnam Seinaxa. TviTon zmna ra aris,<br />
qarTuli azrovnebis produqtia, zmnis<br />
erT formas uamravi ramis gamoTqma<br />
SeuZlia maSin, roca sxva enaSi mTeli<br />
winadadebaa saWiro. zmnis mixedviT<br />
rom davaxasiaToT qarTvelis buneba,<br />
ramdenimepiriani ki gamodis, magram<br />
amave dros mravalmxrivia, moqnili,<br />
farTo sulis, Sinagani grZnobebis<br />
mqone. ise, qarTveli qalebi xan sparsulad<br />
krusunebdnen, xan rusulad,<br />
magram verc rusTavels daakles veraferi<br />
da verc baraTaSvils. qarTul<br />
enas fexebsac ver moWamen, simarTle<br />
Tu gindaT, es aris.<br />
maRali rangis literaturac, darCeba diskusia gaimarTa<br />
literaturul kafe `qaravanSi~
promouSeni<br />
mwerali<br />
da misi<br />
mTargmneli<br />
Tbilisi-amsterdami-antverpeni da ukan:<br />
42 cxeli Sokoladi<br />
avtori: ingrid dexrave<br />
foto: pol da anemarike flemingi<br />
roca ingrid dexrave 1999 wels belgiidan<br />
saqarTveloSi sacxovreblad gadmovida da<br />
qarTuli enis Seswavla daiwyo, erT-erTma<br />
Tbiliselma megobarma wasakiTxad erlom<br />
axvledianis moTxrobebis krebuli “vano<br />
da niko” SeurCia. wakiTxvis mere, ingridi<br />
erloms gasacnobad estumra, da “vano da<br />
niko”-s Targmna gadawyvita. 2003 wels “vano da<br />
niko” amsterdamis erT-erT gamomcemlobaSi,<br />
“Voetnoot”-Si, niderlandur enaze gamoqveynda.<br />
es aris pirveli wigni, romelic qarTulidan<br />
niderlandur enaze iTargmna. 2006 wlis<br />
noemberSi ki erlom axvlediani da misi<br />
mTargmneli, ingrid dexrave niderlandebsa<br />
da belgiaSi miiwvies. iq ingrid dexraves mier<br />
naTargmni da Sedgenili meore wignis _ erlom<br />
axvledianis naklebad cnobili moTxrobebis<br />
krebulis prezentacia gaimarTa. wigns<br />
niderlandurad “ambavi kacisa, romelmac<br />
Tavi dakarga” hqvia. orive wignis Targmani<br />
flandriis saliteraturo fondma daafinansa.<br />
gTavazobT, ingrid dexraves samogzauro<br />
STabeWdilebebs. Tu ingridis qarTul enaze<br />
daweril mesijebs, imeilebs da gancxadebebs<br />
ar CavTvliT, es teqsti misi debiutia.
promouSeni<br />
wignis prezentacia amsterdamSi,<br />
niderlandebi, 2006 weli<br />
cxeli Sokoladi 43
promouSeni<br />
sizmari da mgzavroba<br />
erlomis Tavi haerSi farfatebs.<br />
alionis sinaTle TviTmfrinavis salonSi<br />
Semodis da erlomis saxes anaTebs.<br />
Cvens wasvlamde ramdenime dRiT adre<br />
erlomma wigni maTxova. oTxi welia, rac<br />
mpirdeba, rom maTxovebs. samocdaaTian<br />
wlebSi erTma germanelma literatorma,<br />
saxelad adolf endlerma, saqarTveloSi<br />
imogzaura, rom kargad gaecno is<br />
qveyana, romlis poeziac germanul enaze<br />
unda eTargmna. TbilisSi amay da ambiciur<br />
mwerlebs Sexvda. ufro didi simpaTiiT<br />
aSkarad muSebisa da soflelebis<br />
mimarT ganewyo. Tumca, gaicno erTi gamonaklisi:<br />
misi TqmiT, “bohemuri dendi<br />
erlom axvlediani”.<br />
oTxi welia, erlomi apirebs, rom samocdaaTian<br />
wlebSi germaneli literatoris<br />
mier dawerili wigni maTxovos, raTa<br />
qarTulad avuxsna, masze iq ra weria.<br />
axla erlomis Tavs miRma axali dRe Tendeba,<br />
da mis profils naTlad xazavs. am<br />
wignis wakiTxvamde azrad ar momividoda,<br />
rom egreT wodebul “bohemur dendis”<br />
literaturul mogzaurobaSi waviyvandi.<br />
arian adamianebi, romlebic acxadeben,<br />
rom sxvisi warsulidan bevr rames<br />
swavloben. am farTod gavrcelebuli<br />
sibrZnis gaziareba meuxerxuleba da Tavis<br />
warsulze veravis verafers vekiTxebi<br />
xolme. erlomze vici, rom mwerali<br />
da scenaristia; rom Tavisi moridebiT<br />
da TavmdablobiT sxvis guls aTbobs. ai,<br />
Cveni misiac dasavleT evropaSi: xalxis<br />
gulis gasaTbobad CavdivarT. erlomis<br />
Zilis win sakiTxavi moTxrobebi unda movyveT.<br />
“vano da nikos” winasityvaobaSi we-<br />
44 cxeli Sokoladi<br />
ria: “mas Semdeg, rac babuaCemi aRar aris,<br />
aravin miyveba tkbil qarTul zRaprebs.<br />
amitom me, ukve ramdeni welia, Ziliswina<br />
ocnebiTa da warmodgenebiT vinazRaureb<br />
am danakliss. gava dro da dRisagan gamoyolil<br />
fiqrebSi CameZineba.”<br />
adolf endleris 1976 wels gamocemuli<br />
wignis ydaze fanqriT daxatuli<br />
mTiani landSafti iSleba, romelzec<br />
wveriani da TvaldaxuWuli kacis Tavi<br />
farfatebs. erloms samocdaaTian wleb-<br />
Si wveri hqonda? me oTxi wlis viyavi.<br />
2006 wlis 4 noembris gamTeniisas ki, erlomi<br />
da me TviTmfrinavSi gverdigverd<br />
vsxedvarT: erlomi isvenebs da me, misi<br />
profilis danaxvaze, imedi maqvs, rom es<br />
mgzavroba, romelzec is Zlivs daviTanxme,<br />
mas ki ar avnebs, aramed gaamxnevebs<br />
da gaaxarebs.<br />
amsterdamis aeroport skipholSi Cveni<br />
TviTmfrinavi dajda, da maspinZeli manqaniT<br />
Zvel qalaqSi gvatarebs. stumris<br />
statusis garda, Tarjimnis rolic damakisres.<br />
arc kiTxvebSi verevi da arc pasuxebSi.<br />
distancias vicav. xan kiTxva, xanac<br />
pasuxi uadgiloa: kulturaTaSorisi<br />
gansxvavebebi gvabnevs, oRond es xels ar<br />
gviSlis. erlomi Tavisuflad moazrovne<br />
adamiania, maspinZeli ki Cveni komunikaciis<br />
TaviseburebebiT erToba da yoveldRiurobidan<br />
ganitvirTeba. kultura-<br />
TaSoris gansxvavebebTan Sexeba CemTvis<br />
profesiad iqca.<br />
qalaqis viwro quCebSi da xidebze maspinZeli<br />
did amerikul manqanas ostaturad<br />
atarebs da im Zeglebis, Senobebis<br />
da parkebis istorias gvixsnis, romelsac<br />
gverdiT CavuvliT. qalaqi amster-<br />
erlomi, saSa svolikova -<br />
meore wignis slovakeli mxatvari<br />
da ingridi<br />
dami carielia: SabaTis adriani dilaa<br />
da amsterdamelebi datvirTuli samuSao<br />
kviris mere isveneben. Cven jer-jerobiT<br />
mxolod usulo sagnebTan gvaqvs saqme.<br />
maspinZeli: “es Senoba erovnuli bankia,<br />
sardafSi saxelmwifo oqro devs. yaCa-<br />
Ruri Tavdasxmis SemTxvevaSi, sardafi<br />
wyliT Seivseba”-o. niderlandebi zRvis<br />
doneze dabla mdebareobs da bibliuri<br />
sibrZne _ sisustiT var Zlierio, _ devizad<br />
gaixada. maspinZeli: “am qalaqis<br />
alayafis karTan ki qalaqSi Semotanil<br />
saqonels wonidnen.”<br />
naxevradmZinareni, am Zvel da cariel<br />
qalaqSi davdivarT. niWier maspinZels<br />
davyavarT da istoriuli centris gulSi<br />
patara da myudro kafeSi ludze gvpatiJebs.<br />
mrgval magidaze SuSis WurWeli<br />
dgas, SigniT sanTeli mkrTalad anaTebs.<br />
maspinZeli jer holandiur luds gvasinjebs,<br />
mere germanuls ayolebs: legendaruli<br />
belgiuri ludiT ki CemTan<br />
vaxSamze gagimaspinZldebiTo. erlomi<br />
WurWels didi yuradRebiT akvirdeba<br />
da gvekiTxeba, es ra ariso? aq sanTels<br />
anTeben simyudrovisTvis-meTqi. erlomi<br />
dafiqrdeba: silamazes imaSi vxedav, rom<br />
ori usulo sagnidan sicocxle iqmnebao.<br />
erlomma ukve Tbiliseli megobrebisgan<br />
icis, rom niderlandebSi fardebi ar<br />
uyvarT. kafeSi vitrinaSi vsxedvarT da<br />
gamvlelebs vaTvalierebT, isini ki Cven<br />
gviyureben. kafes rom vtovebT, gzas<br />
fexiT vagrZelebT, Cvens vitrinas CavuvliT<br />
da vxedavT: mrgval magidas, sanTlis<br />
Suqze yviTlad ganaTebul WurWels<br />
da Cvens anarekls. amsterdamis jadom<br />
mogvicva. erlomis moTxrobaSi “ambavi<br />
kacisa, Tavi rom dakarga”, kaci Sin midis<br />
da mixvdeba, “rom Tavad aRar iyo; mis<br />
adgilas sarkegacrecili Zveli karada<br />
idga.” ramdenime saaTia, rac amsterdamSi<br />
CamovediT. Tavi ki ukve davkargeT.<br />
qalaqis gacnobis mere, sastumrosken<br />
mivemgzavrebiT. sastumros Senoba didi<br />
xnis win, amsterdamis portis Suagul-<br />
Si aSenda da mezRvaurTa TavSesafari<br />
iyo. mogvianebiT axali funqcia SeiZina<br />
da arasrulwlovanTa cixed iqca. didi<br />
xania, rac am ubanma portis funqcia<br />
dakarga da yvelam miatova, narkomanebis,<br />
loTebis da kriminalebis garda. Cveni<br />
sastumros ubani, wlebis manZilze, sa-<br />
SiS da arasasurvel adgilad iTvleboda,<br />
sanam urbanistebma axali gegmebi ar<br />
Camoayalibes. axla samiode welia, rac<br />
sastumros ubanSi uaxlesi arqiteqturis<br />
nimuSebi aSenda. quCebi da fasadebi
wignis prezentacia amsterdamSi,<br />
niderlandebi, 2006 weli<br />
promouSeni<br />
cxeli Sokoladi 45
promouSeni<br />
TiTqos musikaluri principiTaa dalagebuli.<br />
rac aSenda, wyalSi irekleba.<br />
xidebi fexiT mosiaruleTaTvis mopirdapire<br />
mxareebs leqsiviT akavSirebs.<br />
roca Ramdeba, ganaTeba calke sivrcul<br />
gancdas qmnis.<br />
Ramdeba. maspinZelma agvixsna, sadac<br />
cxovrobs: sastumrodan aTi wuTis savaliao.<br />
mis saxls veZebT. vikargebiT. ma-<br />
Ral, cisfrad ganaTebul korpusebs da<br />
dabali, ufardo, didfanjrebiani saxlebis<br />
rigebs gavivliT. mesopotamia gvaxsendeba.<br />
maspinZlis ojaxis gacnobiT da<br />
dapirebuli belgiuri ludiT vtkbebiT.<br />
bevri siarulis da daTvalierebis mere<br />
mivediT iq, sadac mSvenieri vaxSami da<br />
sasiamovno saubari gveloda. sastumro-<br />
Si dabrunebisas, erlomi gveubneba, rom<br />
es ubani nacnobad eCveneba: sizmars rom<br />
vxedav, sxvadasxva sivrceSi vxvdebio.<br />
rasac am ubanSi vxedav, erT-erT Cems<br />
sizmriseul sivrces hgavso. erloms<br />
uxaria, rom misi sizmrebidan nacnob garemoSi<br />
seirnobs. aq Camoviyvane da axla<br />
mis sizmarSi davdivarT: “modioda vano<br />
nikos sizmarSi da fiqri misi WianWvelebisagan<br />
iyo, ocneba misi frinvelebisagan<br />
iyo, simRera misi kenWebisagan iyo...”<br />
neta, rodis gagviSvebs erlomi Tavisi<br />
sizmridan?<br />
46 cxeli Sokoladi<br />
bibliografiuli monacemebi:<br />
erlom axvledianis<br />
niderlandur enaze naTargmni<br />
wignebi:<br />
ERLOM ACHVLEDIANI<br />
DE MAN DIE ZIJN HOOFD VERLOOR<br />
Uitgeverij Voetnoot<br />
Antwerpen/Amsterdam<br />
ERLOM ACHVLEDIANI<br />
VANO & NIKO<br />
Uitgeverij Voetnoot<br />
Antwerpen/Amsterdam<br />
ingridis qarTul gamomcemloba<br />
Link-Si erlom axvledianis<br />
gamocemuli wignebi:<br />
erlom axvlediani<br />
“vano da niko”<br />
gamomcemloba Link<br />
Tbilisi _ 2005<br />
erlom axvlediani<br />
“ambavi kacisa, romelmac Tavi<br />
dakarga” da sxva moTxrobebi<br />
gamomcemloba Link<br />
Tbilisi _ 2007 wlis gazafxuli<br />
erlomis mwerloba<br />
ramdenimesaaTiani gzis mere, Cems<br />
samSobloSi movxvdiT, belgiaSi, qalaq<br />
antverpenSi. scenaze mwerali da misi<br />
mTargmneli sxedan. win xalxi usmens.<br />
qarTul Rvinos wrupaven. mwerali da<br />
misi mTargmneli gaugebar enaze laparakoben.<br />
mTargmneli Targmnis. mwerals<br />
ukvirs, rom is xalxi mweral erlom axvledianTan<br />
Sesaxvedrad movida. erlomi<br />
Tavis Tavs mwerlad ar Tvlis. roca<br />
stumrebi ekiTxebian, maSin ras warmoadgenTo,<br />
pasuxobs: scenaristi varo. da mis<br />
mier daweril kinoscenarebs da maTi re-<br />
Jisorebis saxelebs CamoTvlis.<br />
Svidi wlis win, saqarTveloSi, qalaq<br />
TbilisSi gadmovsaxldi. manamde belgiaSi<br />
vizrdebodi. saqarTveloSi CamosvlisTanave,<br />
qarTuli enis maswavlebeli<br />
movZebne da erTi weli am enis Seswavlas<br />
mivuZRveni. Cemi axali samSoblos enis<br />
daufleba Cemi Tavisuflebis da damoukideblobis<br />
gasaRebi iyo. swavlis pirveli<br />
weli rom Sesrulda, erTma Tbiliselma<br />
megobarma veRar moiTmina da erlomis<br />
krebuli “vano da niko” SemaCeCa. qarTuli<br />
literaturis gacnobis droao.<br />
ganaTlebiT mTargmneli var da naCuqari<br />
krebuli rom wavikiTxe, rasakvirvelia,<br />
gadavwyvite, rom qarTulidan niderlandurad<br />
meTargmna. Targmani 2003<br />
wels niderlandurma gamomcemlobam gamoaqveyna.<br />
gamomcemelma erlomis meore<br />
wignis gamocema da avtoris da mTargmnelis<br />
miwveva gadawyvita.<br />
amsterdams da antverpens Soris damakavSirebel<br />
trasaze erlomi arkvevs,<br />
rom niderlandebis yvelaze maRali “mTa”<br />
80 metrs ar aWarbebs. erlomi Cafiqrdeba.<br />
antverpenSi Cvenebur mTas gaCvenebmeTqi.<br />
123 metris simaRlis taZris ZirSi<br />
rom vdgavarT, erloms veubnebi: ai, mTa.<br />
sanam taZris saunjes vaTvalierebT, maspinZeli<br />
gareT gvelodeba: rac gavizarde,<br />
da mSobliuri saxli davtove, eklesiaSi<br />
fexi aRar damidgamso. taZris win<br />
mdebare moedanze speqtakli tardeba:<br />
ori masxara mayureblebs arTobs. Suasaukuneebis<br />
tradicia isev cocxalia.<br />
ukana gzaze maspinZlis megobari zis<br />
saWesTan: TviTon Zveli “sitroeniT” dadis,<br />
magram gadawyvita, rom Zveli “sitroenis”<br />
xana gavida, da axali manqana<br />
unda iyidos, romliTac maspinZeli er-<br />
Tgulad da Tavazianad gvatarebs. guli<br />
rom ar gavutexoT, vadasturebT, rom<br />
kargi arCevania. erloms da me ar gvinda,<br />
rom vinmes guli vatkinoT. sanam amsterdams<br />
mivuaxlovdebiT, megobari gvtovebs<br />
da Tavisi Zveli “sitroeniT” saxlisken<br />
brundeba.
Sin sastumros TanamSromeli Sewuxebuli<br />
saxiT gvxvdeba: wyali Semovida da<br />
Tqveni oTaxebi daitborao. Cveni aq yofnis<br />
dros imdeni gvelaparaknen wyalze,<br />
rom ar gvikvirs: es xom bunebrivi movlenaa<br />
qveyanaSi, sadac zRva miwaze maRlaa.<br />
siamovnebiT gadavdivarT ufro did<br />
nomrebSi da bodiSiT SemoTavazebul<br />
Cais da Sokoladis namcxvars mivirTmevT.<br />
mwerals da mis mTargmnels nel-nela<br />
saxli gvenatreba da saxlSi darekva mogvinda:<br />
mwerlis vaJiSvili Sin aris, mamas<br />
Seaxsenebs, rogori mobiluri unda<br />
uyidos. me ki mTargmneli, qarTuli enis<br />
mcodne var. melodebian leqsikonebi, magida,<br />
kompiuteri, gaTbobis gadaketili<br />
onkanebi, musikaluri diskebis koleqcia.<br />
aq mokiTxva uadgiloa.<br />
meore dRes meore prezentacia tardeba,<br />
amJamad amsterdamSi. erloms warvadgen,<br />
rogorc uzomod moridebul<br />
da Tavmdabal pirovnebas, laparaki da<br />
yuradReba rom ar uyvars. magram dRes<br />
bevrs da xalisianad laparakobs. Cveni<br />
gamosvlis mere, niderlandeli poeti<br />
scenaze adis da acxadebs, rom amieridan<br />
mxolod qarTulad dawers _ aRmoaCina,<br />
rom qarTuli Zalian lamazi da Zlieri<br />
enaa. axlaxans daweril leqss qarTulad<br />
gvikiTxavs _ erlomis erT-erTi mo-<br />
Txrobis STagonebiT dawerils. “dakarge<br />
Tavi” axali leqsis saTauria. erlomi<br />
sxva mwerlebs awerinebs. uxaria. energia<br />
gasca da energia daubrunes. SemoqmedebiTi<br />
wre gamTlianda.<br />
bloknoti<br />
farTod gavrcelebuli azria, rom<br />
ucxo qveyanas kargad ver gaicnob, sanam<br />
misi soflis talaxSi ar dadgebi da boslis<br />
haers ar CaisunTqav. niderlandebis<br />
urbanistuli xatis gasamTlianeblad<br />
amsterdamTan axlos mdebare erT-erT<br />
sofelSi vimgzavreT. nisliani zamTris<br />
dRe idga. maspinZlis manqanaSi siTbo<br />
nel-nela grovdeba da fanjridan danaxuli<br />
xediT vtkbebiT. cnobili niderlanduri<br />
gamoTqmis mowmeebi vxdebiT:<br />
samyaro RmerTma Seqmna, niderlandebi<br />
ki _ niderlandelebmao. qalaqSi wyali<br />
kalapotSia moqceuli, magram aq ukve iSleba<br />
da zecas uerTdeba.<br />
tbis erTi napiridan daniSnulebis adgils<br />
vucqerT: meTevzeebis uZveles sofels,<br />
Tavisi patara xis, raRacnair mwvaned<br />
SeRebili saxlebiT, patara eklesiiT<br />
da patara portiT. samasi wlis win Se-<br />
qmnil miwaze vdgavarT da am saswauls<br />
aqedan vuyurebT (aqamde es adgili mTlianad<br />
wyliT iyo dafaruli, dRes xmeleTia,<br />
saxlebi dgas da qalaqis nawilia).<br />
amsterdamis mosaxleoba da saqmianoba<br />
izrdeba da sivrce aRar yofnis. wylis<br />
xmeleTad gadaqcevis tradicia ukve<br />
didi xania arsebobs.<br />
maspinZels manqana mSeneblobis teritoriaze,<br />
miwis bilikebze dayavs. ukana<br />
gzaze mSenebare Senobebs Soris kostium-<br />
Si gamowyobili qalebis da mamakacebis<br />
jgufs vxvdebiT. qari maT Tmebs da Sarvlebs<br />
afrialebs. vin arian? investorebi,<br />
urbanistuli turistebi Tu geologebi?<br />
maTi Tmebis da Sarvlebis frialis<br />
danaxvaze, kidev ufro Rmad da Tbilad<br />
CavZveriT manqanis savarZlebSi. gza soflisken<br />
rom gavagrZeleT, erT ubeSi<br />
gavaCereT, dabal jebirze avcocdiT<br />
da SevamowmeT, wyali miwaze ramdenad<br />
ufro maRalia. Semdeg ubeSi maspinZelma<br />
agvixsna, rom am nayofier mindvrebSi<br />
promouSeni<br />
evropis batebis 70 % Camodis xolme da<br />
samxreTisken mgzavrobisTvis emzadeba.<br />
bolo mosaxvevma meTevzeebis sofelSi<br />
migviyvana. iq, ZiriTadad, moxucebi da<br />
sabavSvo etliani xalxi dadis quCebSi.<br />
xis saxlebi mwvanedaa SeRebili da abibinebul,<br />
simetriulad moWril balaxSi<br />
dgas. amdeni simwvane Tvalebs mtkens. SekiTxvaze,<br />
nuTu maspinZels aq gadmosvla<br />
ar surs, is gvpasuxobs: axali moWrili<br />
balaxis suns ver vitano. yvelaferi gasagebia.<br />
TiTqos Ria cis qveS, muzeumSi<br />
davdivarT, oRond dasaxlebulSi. mosaxleobas<br />
ZiriTadi Semosavali turizmisgan<br />
aqvs, da simwvane da Tojinebis<br />
saxlebSi cxovreba ar bezrdeba. Cven,<br />
im SegnebiT, rom aq saseirnod movediT<br />
da ara sacxovreblad, gulisrevis msubuqi<br />
SegrZnebis miuxedavad, aqaurobis<br />
Tvaliereba mainc gvsiamovnebs. siurealisturi<br />
scenebiT verTobiT: rogorc<br />
yvelgan niderlandebSi, aqac nakaduli<br />
moedineba: mivyvebiT da erT-erT minia-<br />
cxeli Sokoladi 47
promouSeni<br />
turul xidTan Svidiode gedi SevamCnieT.<br />
Zoven. samive gaSterebuli vakvirdebiT<br />
gedebis Zovas. magram iqneb Cveulebrivi<br />
movlena iyos? gedebi Zoven. Zroxebic<br />
Zoven. Cveni viwro biologiuri codniT,<br />
aqamde ver gavarkvieT, rom orive _ gedic<br />
da Zroxac Zovs. uvicoba ki saxifa-<br />
Toa: “_ ramdeni darCiTo? _ hkiTxa melam<br />
nabolaras. _ arc erTio, _ upasuxa man.<br />
nabolaram xom Tvla ar icoda?! melas<br />
undoda isic gadaesansla, magram “arc<br />
ar iyo”, ras gadasanslavda?! samagierod<br />
nabolaram gadasansla mela, radgan uvici<br />
datoves da isic ki ar aswavles, rom<br />
wiwilas ar SeuZlia mela gadasanslos.”<br />
mTeli mgzavrobis dros pirvelad, erlomma<br />
Svilis naCuqari bloknoti Jaketis<br />
jibidan amoiRo. erlomi xmamaRla wers:<br />
“gedebi Zoven”. frCxilebSi: “ingridi”.<br />
erlomi pirveli adamiania, romelmac<br />
Cemi naTqvami Caweris Rirsad CaTvala.<br />
gzas vagrZelebT, da vinaidan bloknoti<br />
xelSi aqvs, erlomi Caweras agrZelebs.<br />
miniaturuli xidebis saxelebs Cawers:<br />
beatriqsis xidi, iulianas xidi. bloknots<br />
xuravs da isev jibeSi idebs. manqanaSi<br />
vbrundebiT da meTevzeebis sofels<br />
vtovebT.<br />
Tavisufleba barSi<br />
amJamad erloms da Jurnalists Soris<br />
vikaveb adgils. maT samsaxurSi var.<br />
vTargmni. Jurnalistma sabWoTa dros<br />
gamocemuli firosmanis albomi amoiRo<br />
CanTidan. mxatvris cxovrebis Sesaxeb<br />
gadaRebuli filmisTvis erlomis mier<br />
48 cxeli Sokoladi<br />
daweril scenarze vsaubrobT. saubris<br />
dros, Jurnalistis yavis finjani carieldeba,<br />
erlomis sigaretis kolofi<br />
carieldeba da Tavi maTi sityvebiT mevseba.<br />
imave dRes firosmani isev gvaxsendeba.<br />
Cvens literaturul mogzaurobas<br />
am gazeTis JurnalistisTvis micemuli<br />
interviuTi da rembrandtis, vermeeris<br />
da van <strong>gogi</strong>s tiloebis daTvalierebiT<br />
vamTavrebT.<br />
van <strong>gogi</strong>s muzeumi iketeba. Cvens mere<br />
stumrebs aRar uSveben. gareT dabnelda.<br />
saxlebSi anTebuli lampebi arxebis<br />
wyalSi irekleba. rogorc bolo stumrebma,<br />
muzeumis dacarielebuli darbazebi<br />
SemovirbineT. zurgSi darajebis mzeras<br />
vgrZnobT. Cems Tanamgzavrs ki drois SegrZneba<br />
ar awuxebs, da TiToeul suraTs<br />
didi yuradRebiT isrutavs. daTvalierebis<br />
dros, erlomi fiqrobs: firosmani<br />
aseT muzeums imsaxurebdao. erlomis<br />
naTqvamze, fiqrebSi Tavi Tbilisis<br />
muzeumebis darbazebSi warmovidgine.<br />
Zveli muzeumebis sabWoTa periodis eqspoziciebSi<br />
SigadaSig Sevirben xolme:<br />
WurWlis namsxvrevebi, aRararsebuli<br />
cxovelis kbili, iaraRis koleqcia, Tavis<br />
qalebi, ruqebi, abreSumis qudebi da<br />
aRmosavluri xaliCebi, ToiZe, kakabaZe,<br />
xatebi, axvlediani, gudiaSvili da firosmani.<br />
iq TiTqos raRacas veZeb. ras<br />
_ ar vici. iq dakonservebul nostalgias<br />
vxvdebi: bzarebs, suraTebis sakid<br />
Tokebs, gayviTlebul derefnebs, fardebis<br />
ukan darajebis saWmels, Rumelebs,<br />
samxatvro akademiis studentebis mier<br />
mitovebul nivTebs da gaCerebul dros.<br />
wignis prezentacia antverpenSi,<br />
belgia, 2006 weli<br />
erlomi ukve momdevno suraTis gasacnobad<br />
wavida. mivyvebi. bolos liftiT<br />
gasasvlelTan CavdivarT, Cabarebul paltos<br />
viRebT, da bnel quCebSi vikargebiT.<br />
maspinZlis da gamomcemlis ojaxis wevrebi<br />
gamosamSvidobebel vaxSamze, frangul<br />
restoranSi gvelodebian. Cveni<br />
wasvlis dro axlovdeba. erTmaneTs vumtkicebT,<br />
rom Zalian visiamovneT, Cveni megobrebis<br />
saqarTveloSi Casvlis gegmebs<br />
vawyobT, erloms axali wignis daweras<br />
usurveben, Targmans siamovnebiT gamovcemTo.<br />
ramdenime saaTis mere, isev samni<br />
davrCiT: maspinZeli, erlomi da me. Cveni<br />
gamosamSvidobebeli vaxSmis danarCeni<br />
wevrebi Sin dabrundnen. yvelas Tavisi<br />
mizezi hqonda: Sori gza, patara qaliSvilis<br />
Zilis dro. damSvidobebas ramdenime<br />
wveTi cremli mohyveba. kulturaTaSorisi<br />
gansxvavebebi zogierTs guls uCuyebs.<br />
restornidan sastumroSi maspinZeli<br />
fexiT gvacilebs. gansakuTrebuli gancdiT<br />
erlomis sizmrebidan nacnob ubans<br />
vemSvidobebiT. sastumrosTan misvlisas<br />
maspinZelma qarTuli Tviseba gamoiCina:<br />
mSvidobian Rames ki ar gvisurvebs, barSi<br />
bolo Wiqis dasalevad gvpatiJebs. sastumros<br />
baris maRal skamebze visxediT.<br />
rogorc Tarjimani, SuaSi vijeqi. rac<br />
ufro carieldeba Wiqebi, miT ufro Rrmavdeba<br />
saubari. erlomi maspinZels eki-<br />
Txeba, Tu icnobs daxls garSemo mjdomi<br />
xalxi erTmaneTs. erlomis mxdali kacis<br />
ambavi maxsendeba: “mxdali kaci iyo, iseTi<br />
mxdali, rom Sinidan gasvlac ki eSinoda.”<br />
mere erloms gverdis mesamedi sWirdeba,<br />
rom misi mxdali kaci iqamde miiyvanos,<br />
aTqmevinos: “vaiTu Weri Camoingres da mec<br />
Sig movyve, Sin rom davrCio.” maspinZeli<br />
fiqrdeba da pasuxobs, rom arao, erTmaneTs<br />
ar icnobeno. saRamoobiT saxlebidan<br />
saseirnod gadian da barSi dasalevad<br />
Sedian. gverdze vin zis, ar icnoben, da<br />
Tu surT, erTmaneTs daelaparakebian,<br />
Tu ara _ gazeTs kiTxuloben, leptopze<br />
muSaoben an, ubralod, svamen da win iyurebiano.<br />
axla erlomis dafiqrebis droa:<br />
saocrebaa, bevri ucxour films igonebs,<br />
xalxi erTmaneTs SemTxveviT rogor xvdeba,<br />
am Sexvedras uamravi Tavgadasavali<br />
rogor moyvebao. es saqarTveloSi ar arsebobso.<br />
Cven megobrebis da axloblebis<br />
gareSe barSi ar davdivarTo. aqauri Tavisufleba<br />
kargiao. bolo Wiqas bolomde<br />
vsvamT, Semdeg dilamde erTmaneTs vemSvidobebiT<br />
da nomrebSi SevdivarT. dilaadrian,<br />
maspinZeli gasasvlelTan gvelodeba<br />
da aeroportisken miviCqariT.
komentari<br />
didi CineTi modis<br />
avtori: nino ZanZava<br />
sul ufro da ufro xSirad xvdeba yurs zi-<br />
zRnarevi wamoZaxilebi saqarTveloSi moWarbebuli<br />
Cinelebis misamarTiT. xalxis yuradReba<br />
maT Tbilisis quCebSi gamoCenisTanave<br />
miipyres, es ki daaxloebiT gasuli wlis zamTarSi<br />
moxda _ maSin, roca Cinelebma rusTavelis<br />
metrosadgurTan iaffasiani Custebis<br />
gayidva daiwyes. maSin Cven pirvelad vnaxeT<br />
wyvil-wyvilad da jguf-jgufad mosiarule<br />
adamianebi ucxo mxaridan, romlebic jer<br />
kidev sabWoTa epoqaSi maRalxarisxiani Te-<br />
TreuliT iyo CvenSi cnobili da mimzidveli.<br />
ho, kidev faifuriT. stereotipi, romelic<br />
CineTTan mimarTebaSi maSin arsebobda, dRes<br />
axali stereotipiT icvleba. ver vityviT,<br />
rom es cvlileba mtkivneulia, magram faqtia,<br />
rom sazogadoebas uWirs faifuris xelovnebiT<br />
saxelganTqmuli CineTi da is CineTi, romelic<br />
CvenTan uxarisxo produqciiT da rac<br />
mTavaria, yviTelkaniani rasis saxiT mkvidrdeba,<br />
erTmaneTTan gaaigivos, radganac patara<br />
maRaziis mflobeli “liliputi da suniani<br />
Cineli” (maT aseTi epiTetebiTac ixsenieben)<br />
xom SeuZlebelia Zlevamosili, uswrafesi<br />
50 cxeli Sokoladi<br />
ekonomikuri ganviTarebis gzaze myofi qveynis<br />
saxes warmoadgendes.<br />
zogjer fiqroben, rom ama Tu im kulturis<br />
Sesaxeb yvelaze zust warmodgenas wignebSi<br />
amokiTxuli an internetSi navigaciis Sedegad<br />
miRebuli informaciiT miiReben, Tvals<br />
gadaavleben qveynis monapovars xelovnebis<br />
sxvadasxva dargSi, gasinjaven am eris samzareulos<br />
da a.S. maTi azriT, Semecnebis procesSi<br />
sulac ar aris mniSvnelovani cocxal<br />
adamianebTan urTierTobiT miRebuli gamocdileba.<br />
arada, es xom kulturasTan Sexvedris<br />
erT-erTi saukeTeso saSualebaa, iseTi, roca<br />
egzotizaciis saSiSroeba yvelaze naklebia.<br />
Tumca, qarTvelebs iseve, rogorc bevr sxva<br />
ers, gviyvars egzotizacia da miTebis Seqmna.<br />
miTs ki yovelTvis an calsaxad dadebiTi, an<br />
calsaxad uaryofiTi Sefaseba eZleva. bevris-<br />
Tvis swored amaSia miTis momxibvleloba.<br />
qarTvelebi ara mxolod ucxoebis Sesaxeb<br />
qmnian miTebs, aramed sakuTar TavTan mimarTebaSic.<br />
erT-erTi aseTi miTia is, rom Cvens ers<br />
tolerantulobis ganskuTrebuli unari aqvs.<br />
es mosazreba erovnebebTan damokidebulebis<br />
aspeqtSic Zalian damkvidrebulia. amasTan<br />
dakavSirebiT saubroben, weren, iReben filmebs,<br />
maT Soris dokumentur filmebs (daTo<br />
janeliZis `meidani _ samyaros Wipi~, saxelosno<br />
varanis farglebSi Seqmnili dokumenturi<br />
filmi `CvenTan veraze~ da a.S.). am mxriv, erTerTi<br />
yvelaze gaxmaurebuli bolodroindeli<br />
SemTxveva zurab Jvanias ukavSirdeba. jer<br />
kidev parlamentis Tavmjdomaris movaleobis<br />
Sesrulebisas, igi iZulebuli gaxda ganemarta,<br />
rom dedamisi somexi iyo da rom es faqti mas<br />
sircxvilis grZnobas ar gvrida. ilia WavWava-<br />
ZesTan mimarTebaSic ki arsebobs Wori, romlis<br />
mixedviTac ilias somexi deda hyavda. ra Tqma<br />
unda, es Wori erovnuli moRvawis saxelis SebRalvis<br />
mizniT Seiqmna da misma damcvelebma<br />
Tu Tayvanismcemlebmac Tavidanve negatiur<br />
informaciad aRiqves, rogorc WavWavaZis misamarTiT<br />
gamoTqmuli sayveduri. qarTvelebi<br />
somexi dedis yolas Znelad Tu apatieben vinmes.<br />
warsulSic da dResac erovnuli kuTxiT<br />
diskriminaciis magaliTebi marTlac rom uxvad<br />
moiZebneba. arada, siyalbe, romelic sxva<br />
araqarTveli erebis mimarT qarTvelebis Zmuri
siyvaruli hqvia, ufro da ufro Rrma fesvebs<br />
idgams da yovlismomcveli xdeba.<br />
dabrkoleba, romelsac qarTveli saqarTveloSi<br />
odiTganve mcxovreb araqarTvel xalxebTan<br />
da, zogadad, ucxo erebTan urTierToba-<br />
Si awydeba, savaraudod swored SiSs efuZneba.<br />
am SiSs genezisis xangrZlivi, istoriulad<br />
bunebrivi da argumentirebuli ganviTareba<br />
aqvs da imas gulisxmobs, rom `is~, viRac,<br />
sxva mova, adgils daimkvidrebs da damipyrobs<br />
(amaSi, TavisTavad, ramxela erotikaa!). SiSi,<br />
romelic araTavisufal sazogadoebebs axasiaTebs,<br />
CvenSi karga xania paranoiis stadia-<br />
Si gadavida. amitom iqneb ukeTesic iyos am<br />
grZnobis faruli siZulvilis saxiT mainc<br />
gamovlena, cnobierSi gadmonacvleba. iqneb<br />
imis Semdeg Segiyvardes, roca vaRiarebT, rom<br />
ucxo gvZuls. Tumca, siyvarulis qadageba amjerad<br />
ufro naklebad mniSvnelovania, vidre<br />
imis gaazreba, rom siyvaruli gaqra. ufro da<br />
ufro rTuli xdeba araCvennairis miReba, Se-<br />
Tviseba, misiT gamdidreba.<br />
Tbilisis forumze gaxsnil Temas `Cinelebi<br />
saqarTveloSi~ (am portalis momxmareblebis<br />
mxridan) Zalian mZafri gamoxmaureba mohyva.<br />
Sefasebebi, ZiriTadad, uaryofiTi xasiaTis<br />
iyo. gamoiTqva azri, rom unda Seiqmnas moieriSe<br />
jgufebi, romlebic am “viwroTvalianebs”<br />
TavianT komerciul saqmianobaSi xels<br />
SeuSlian (periodulad vitrinebis msxvreva,<br />
“molotovis koqteili” da ase Semdeg). msgavsi<br />
agresiis mizezi ki isev da isev aris SiSi<br />
imis gamo, rom male `kosoglazebi~ saqarTveloSi<br />
mTeli TavianTi sanaTesaos Camoyvanas<br />
daiwyeben da elviseburi siswrafiT gamravldebian.<br />
Cinelebisadmi siZulvilis mizezs<br />
zogi mecnierulad xsnis da ambobs, rom maTi<br />
gamoCena nebismieri demografiuli monacemebis<br />
mqone qveyanaSi safrTxes qmnis, radgan<br />
mizani yvelgan erTia _ qveynis eqspansia. aqedan<br />
gamomdinare, Cndeba kiTxva: `gvinda Tu<br />
ara, rom ramdenime saukunis Semdeg qarTveli<br />
adamiani iyos viwroTvaleba da dabali?~<br />
aseTi fsevdopatriotuli SemarTebis, albaT,<br />
me-20 saukunis cnobil faSistebsac ki SeSurdebodaT.<br />
bevrs `viRac aziatebTan~ aTqvefa<br />
yvelaze did ubedurebad da gardauval safr-<br />
Txed esaxeba, Tuki `dampali Wiris~ moSorebis<br />
saSualebebze fiqrs dResve ar daviwyebT.<br />
istoriulad, qarTvelebi ufro iolad gascemdnen,<br />
vidre iRebdnen. xolo roca adamians<br />
gacemis unari aqvs, es imTaviTve ar niSnavs,<br />
rom is keTilia. `rasaca gascem, Senia, ras<br />
ara, dakargulia~ pragmatizmis da gamorCenis<br />
naxvis aucileblobis SegrZnebis SesaniSnavi<br />
magaliTia. uangaro gacemis unari ki sinamd-<br />
vileSi Zalian iSviaTi unaria. am sakiTxs Sei-<br />
Zleba orgvari axsnac movuZebnoT. pirveli:<br />
roca adamiani gascems, is aseve itovebs imis<br />
garantias, rom raRac TviTonac rCeba; xolo<br />
roca xvdeba, rom dasarCeni araferi aqvs, gacemas<br />
Znelad Tanxmdeba. arsebobs meore mniSvnelovani<br />
momentic. Cinelebis gamoCenasTan<br />
dakavSirebiT wamowyebul erT-erT saubarSi<br />
ufro uxeSi formiT warmoTqmuli aseTi azri<br />
movismine: qarTvelebs yovelTvis urCevniaT<br />
sakuTari Teslis ucxo saSoSi Rvra, vidre<br />
ucxo Teslis sakuTar wiaRSi tareba da ganviTareba,<br />
radgan am ukanasknelis moneleba<br />
autanlad rTuli xdeba. qarTveli deda sxvaze<br />
ar unda ixarjebodes, is mxolod qarTuli<br />
nayofis matarebeli SeiZleba iyos.<br />
jobia Cvens qveyanas Tavs daesxan da ucxo<br />
Teslis adamianebma qarTveli qalebi ZaliT<br />
daisakuTron, rogorc es saukuneebis manZilze<br />
xdeboda, vidre maT sakuTari iniciativiT,<br />
sruliad mSvidobian garemoSi Savkaniani,<br />
viwroTvaleba Tu sxva `saxis~ bavSvebis<br />
gaCena daiwyon. amitom, qarTvels urCevnia<br />
gaupatiurebis Sedegad gaCenili bavSvi hyavdes,<br />
vidre ubralod nabuSari. mas uyvars,<br />
roca aupatiureben. ase ufro iolad axerxebs<br />
Tavis gamarTlebasac da sxvisTvis<br />
`codvis~ gadabralebasac. amiT xom saSualeba<br />
eZleva, rom sakuTar Tavs da introspeqcias<br />
gaeqces.<br />
araqarTvelTan biologiuri urTierToba<br />
(rogorc Tavdacvis meqanizmis rRvevis sa-<br />
SiSroeba) mxolod mtrul konteqstSi ganixileba.<br />
amitom qarTvels uWirs mtrebisgan Tu<br />
mtrobisgan daclili urTierTobis analizi.<br />
amaSi darwmundebiT, Tuki forumze gaxsnil<br />
Temas Tavidan bolomde waikiTxavT, rac,<br />
cota ar iyos, Znelia da mkiTxvelSi mazoxisturi<br />
impulsebis arsebobas moiTxovs. Tumca,<br />
vinc am sirTules daZlevs, Semdeg WeSmaritad<br />
mamuliSvilur mowodebasac gadaawydeba:<br />
`megobrebo, nu gaaformebT fiqtiur qorwinebebs<br />
CinelebTan da nu miscemT moqalaqeobis<br />
miRebis Sanss~! xolo wminda movaleobis aRsrulebisa<br />
da `CinelTa maRaziebis vitrinebis<br />
msxvrevis fonze, qarTveli dedebi yrma amiranebs<br />
daaZineben~.<br />
Tumca, aRmoCnda, rom fiqtiur qorwinebaze<br />
mainc arcerTi qarTveli mamakaci ar ityoda<br />
uars, Tuki sacolisgan ramdenime aTas<br />
dolars miiRebda. garda amisa, Cineli qalebi<br />
“kaiqalobis” da maCo mamakacebis dadebi-<br />
Ti Sefasebis or mTavar kriteriumsac akmayofileben:<br />
gemriel kerZebs amzadeben da<br />
morCilebi arian. forumis mamrobiTi sqesis<br />
momxmarebelTa Soris, maT saxeli sxva Tvise-<br />
qarTvelebi ara<br />
mxolod ucxoebis<br />
Sesaxeb qmnian miTebs,<br />
aramed sakuTar<br />
TavTan mimarTebaSic.<br />
erT-erTi<br />
aseTi miTia is,<br />
rom Cvens ers<br />
tolerantulobis<br />
ganskuTrebuli<br />
unari aqvs.<br />
komentari<br />
bebiTac gaiTqves: `SesaniSnav masaJs akeTeben<br />
eg sulwawymedilebi~, `manikiuri da pedikiuric<br />
kargi ician~, `saocrad pedantebi arian~<br />
da `gamravlebis raRac didi saidumlo aqvT,<br />
romelsac ar gvimxelen~.<br />
Cvens qveyanaSi ara mxolod Cinur saqonels,<br />
aramed Tavad Cinelebsac (am SemTxvevaSi<br />
qalebzea saubari) moxmarebis obieqtebad<br />
ganixilaven. iaffasian Cinel meZavebTan<br />
orgiebis mowyobis da Cinuri bordelebis<br />
gaxsnis ideam ukve araerTs mouRitina TavSi.<br />
ase rom, CineTidan momavali safrTxis<br />
politikuri aspeqtebis ganxilvam erovnuli<br />
forumis virtualur gverdebze, Temis dasasruls,<br />
seqsualuri provocirebis xasia-<br />
Ti miiRo da erT-erTi momxmareblis Tqmisa<br />
ar iyos, `mwyurvale qarTveli mamrebis mier<br />
jerT moupovebeli abstraqtuli Cineli qalebis<br />
gadanawilebis strategiebis SemuSavebaSi<br />
gadaizarda~. Tumca, safrTxis droulma<br />
SegrZnebam arc aq daayovna da kacebi amjerad<br />
tropikuli veneriuli daavadebebis Semotanis<br />
saSiSroebaze alaparakdnen.<br />
mTavari problema is ki ar aris, rom ama<br />
Tu im erTan aramegobruli damokidebuleba<br />
odesme SeiZleba mis aqtiur devnaSi gadaizardos<br />
(es naklebad savaraudo, magram<br />
mainc dasaSvebia), aramed is, rom gulwrfelobis<br />
koeficienti ar matulobs. ratom ar<br />
SegviZlia ubralod vTqvaT, rom pirferi Sovinistebi<br />
varT, Tuki es simarTlea, da rom<br />
zurgsukan keTil sityvakazmulobas xSirad<br />
gineba cvlis.<br />
cxeli Sokoladi 51
werili italiidan<br />
italiuri<br />
ardadegebi<br />
avtori: Tamar suxiSvili<br />
foto: piradi arqivi<br />
52 cxeli Sokoladi<br />
milanis kaTedrali<br />
fotogamofena dantes quCaze<br />
iaponeli turistebi breris pinakoTekis fonze<br />
mgoni gameoreba gamomdis. wina nomerSi<br />
Cemi SarSandeli saaxalwlo mogzaurobis<br />
ambavi giambeT. es ambavic nawilobriv<br />
saaxalwloa, oRond ukve wlevandeli. magram<br />
saqarTveloSi aseTi gameoreba albaT<br />
aravis gaaocebs. Cven xom weliwadSi<br />
or axal wels (da or Sobas) vzeimobT da<br />
erTmaneTis miyolebiT ori saaxalwlo<br />
publikacia ratom gaukvirdebaT? werilis<br />
gmirebic isev Cemi megobrebi arian,<br />
Cemi araaqauri Tanakurselebi (viRas<br />
axsovs aqaurebi?!), romelTa wreSic<br />
wlevandel axal wels Sevxvdi. radgan<br />
Sinaarsi igive darCa (axali weli), amitomac<br />
Sevecade, forma Semecvala, Cemi<br />
da Cemi megobrebis werilebi (eleqtronuli,<br />
ra Tqma unda) Sevkribe da ambavic<br />
avawyve. axlandel droSi, roca romani<br />
SMS-ebiT ukve dawerilia, aseTi forma<br />
didi siaxle ver aris, magram ras izam,<br />
mec ufro martivad gamovZveri. Cemi megobrebi<br />
ki, imedia, mapatieben, maTi werilebi<br />
daukiTxavad rom gamovamzeure.<br />
Tumca ufro didi imedi maqvs, rom amas<br />
saerTod ver gaigeben.<br />
jesikas werili<br />
bodiSs gixdiT Cemi italiuri inglisurisaTvis.<br />
minda yvelas madloba gadagixadoT.<br />
Zalian mixaria, rom gagicaniT.<br />
es weli CemTvis marTlac gansakuTrebuli<br />
iyo. xval Sin vbrundebi _ italiaSi<br />
mivdivar. gemSvidobebiT. jer ar wavsulvar<br />
da ukve menatreba aqauroba, pirvel<br />
rigSi _ Tqven. imis gafiqrebac ar minda,<br />
rom bevri Tqvengani SesaZloa veRarc ki<br />
vnaxo.<br />
sanam waval, Cems mezoblebs minda vu-<br />
Txra oriode sityva. ras ityvi, hans,<br />
nuTu ar mogenatreba Cemi wuwuni da<br />
lanZRva? ra, gana Rirsi ar iyavi? Seni<br />
gogoebis wivil-kivili mTel saerTo<br />
sacxovrebels ar gvaZinebda. vinc ar<br />
icoda, dae, axla gaigos, rogori magari<br />
biWi xar. momindoma aq orgiebi gagania<br />
swavlis dros.<br />
bob, axla vinRa metyvis Sennair kompliments:<br />
jesika, Sen yvelaze magari<br />
gogo xar mTel meore sarTulze, ici ratom?<br />
imitom, rom Sen am sarTulze erTaderTi<br />
gogo xar.
aRac guli ise amiCuyda, rom iqneb sa-<br />
Zageli jonic ki momenatros. Tumca ara,<br />
Sansi araa.<br />
aleqsandre, nominacia `araCveulebrivi<br />
adamiani~ rom arsebobdes, am prizs<br />
namdvilad Sen mogcemdnen. eleonora,<br />
aleqsandres gaufrTxildi. is marTlac<br />
araCveulebrivi adamiania.<br />
mirko, samwuxarod, Zalian gvian gagicani<br />
da axla guli mwydeba, rom didi<br />
dro ar gagvitarebia erTad.<br />
paolo, eWvi ar mepareba, rom Zalian<br />
niWieri xar da Sengan albaT SesaniSnavi<br />
mecnieric dadgeba, magram mgoni profesia<br />
unda Seicvalo. gana ar jobia, Seni<br />
mecnieruli midrekilebani sazogadoebis<br />
interesebs Seswiro? (ar vRadaob,<br />
marTals geubnebi) uSenod Cven xom Zalian<br />
mowyenilebi viqnebiT.<br />
tomi, mgoni yvelaze Tavxedi italieli<br />
xar. guSinac vixsenebdiT me da meri<br />
leqciis bolos Seni cnobili gamosvlis<br />
ambavs: `profesoro, erTi Zalian saintereso<br />
kiTxva maqvs TqvenTan da saerTod,<br />
Cems mier dasmuli yvela SekiTxva ua-<br />
Sadrevani milanis<br />
cixe-simagreSi<br />
Rresad saintereso da mniSvnelovania.~<br />
Tanac aRar ikiTxavT, amas vis eubneba?<br />
profesor smits, mTeli akademia SiSiTa<br />
da krZalviT rom Zrwis mis winaSe.<br />
Zalian mixaria, rom ase davmegobrdiT<br />
da imedi maqvs, kidev SevxvdebiT erTmaneTs,<br />
oRond ara biblioTekis Cum darbazebSi.<br />
axla ki wertili unda davsva,<br />
Torem ukve Zalian moviwyine. mapatieT,<br />
yvelas saxeli Tu ar CamovTvale, samagierod<br />
yvelas yvelafer saukeTesos<br />
gisurvebT, da yvelas gelodebiT italiaSi,<br />
milanSi.<br />
Cemi werili<br />
milanSi nislia. frena gadaido. hoda,<br />
venaSi var gaCerebuli da nislis gadayras<br />
velodebi. imaT ra enaRvlebaT, axla xom<br />
vici, yavas svamen da Cemze Woraoben: ra<br />
saSineli zozinaa, aqac iseve agviandeba,<br />
rogorc seminarebzeo. hoda, vfiqrob<br />
amazec, nislzec da kidev ufro meSleba<br />
nervebi. venis aeroportSi erT qalbatons<br />
gadaveyare. iman kidev calke nervebi<br />
amiSala: aseTi rame gagigiaT, _ ratom<br />
werili italiidan<br />
cxeli Sokoladi 53
werili italiidan<br />
54 cxeli Sokoladi<br />
milanis savaWro galerea<br />
milanSi ZaRlebsac modurad acviaT<br />
kafe Sforzesco-s diasaxlisi<br />
cxovrob am saqarTveloSi, ra mogwonso.<br />
me vinc vici, axalgazrdebs aravis undaT<br />
aq gaCerebao. ai, Cems Svilebs aqeT gamoxedvac<br />
ar undaTo, razec me bebiaCemis<br />
sayvareli andaza gamaxsenda da kmayofilebiT<br />
vupasuxe: ZaRli Sin ar vargodao,<br />
sanadirod garbodao. ho, sul damaviwyda<br />
meTqva, qalbatoni rusulenovani iyo, man,<br />
ra Tqma unda, qarTuli xalxuri sibrZne<br />
ver gaigo da saubris Temac bunebrivad<br />
Seicvala. Cven didxans vsaubrobdiT imaze,<br />
rom `sobaka drug Celoveka~.<br />
ZaRlebs milanSi Zalian Tbilad<br />
acviaT. Tbilad da modurad. wiTel da<br />
vardisfer JiletebSi gamowyobili Cveni<br />
oTxfexa megobrebi kmayofilebiT daabijeben<br />
modis dedaqalaqis saaxalwlod<br />
morTul quCebSi.<br />
italielebi amboben, rom milani yvelaze<br />
naklebad italiuri qalaqia. es<br />
arc gansakuTrebuli komplimentia da<br />
arc uaryofiTi epiTeti. marTalia, milani<br />
grandiozuli qalaqi ar aris, magram<br />
is mainc megapolisia, Tanac arc<br />
iseTi uzarmazari da qaoturi, sakuTari<br />
masStabebiT rom dagzafros, albaT amitomac<br />
momwons es qalaqi.<br />
Cven am megapolisis meore wreze vcxovrobT.<br />
qalaqi wriuli dagegmarebiT<br />
aris gaSenebuli. amitom Zalianac rom<br />
moindomo, ver daikargebi, ubralod Sei-<br />
Zleba didxans mogiwios wreze siaruli.<br />
pirveli wre centria. mesame wridan Tu<br />
gaxvediT, CaTvaleT, rom qalaqidan gasulxarT.<br />
magram qalaqidan gasvla jer adrea.<br />
milanis breris pinakoTeka, “la skala”<br />
(garedan xom mainc unda Sevavlo Tvali),<br />
milanis cixe-simagre, sadac uamravi<br />
ram inaxeba, magram turistul<br />
modas ayolili mnaxvelebi ZiriTadad<br />
leonardos moxatuli kedlis Zlivs<br />
SemorCenili fragmentebisa da miqelanjelos<br />
daumTavrebeli pietas sanaxavad<br />
dadian... egvipturi ganyofilebis naxvac<br />
gindaT? _ gvekiTxeba tomi. Sen? _<br />
vubrunebT kiTxvas. me ara, _ acxadebs<br />
kategoriulad. da Sig ra aris? ar vici,<br />
ra unda iyos, albaT ori adamianis mumia<br />
da erTic _ katis.
mumiebis naxvis survili ratomRac<br />
aravis aqvs. Tanac am axali wlis dReeb-<br />
Si. restoranSi mivdivarT. El Brellin hqvia.<br />
Cemi aqauri megobrebi amboben, rom yvelaze<br />
`svetski~ restorania da mec sxva<br />
ra gza maqvs, unda davujero.<br />
kalaZis restornis monaxulebac ki<br />
mindoda, magram TviTon im dros TbilisSi<br />
iyo da...<br />
meris werili<br />
ra ucnauria, milanis maRaziebSi fasdaklebebi<br />
ar aris. jesikas vekiTxebi da<br />
ar iqnebao, roca daTbeba, zamTris koleqciaze<br />
fasdaklebebi mere daiwyebao.<br />
gamodis, rom davrCi ase milanuri modiT<br />
Caucmel-dauxuravi. sxva ra gza maqvs,<br />
davdivar da vitrinebs vaTvaliereb. pinakoTekaSi<br />
wasvla damezara. raRa dros<br />
belini da veronezea. me Tanamedrove<br />
xelovneba ufro mizidavs: modiliani,<br />
armani, dolCe... (xo araferi avurie?) ra<br />
saSinelebaa. yvelaferi momwons. magram<br />
rad ginda?! Cems Wias mainc gavaxareb, Sevdivar<br />
maRaziebSi da xan armanis kabas<br />
saaxalwlo samzadisi<br />
milanis quCebSi<br />
vizomav, xan _ guCis. ra menaRvleba... gamyidvelebi<br />
mainc miRimian da madlobasac<br />
mixdian. axla etros koleqcias davadgi<br />
Tvali. namdvili Sedevria. rogori<br />
ferTa gamaa?! (xo kargada vTqvi?!)<br />
RmerTo Cemo, rogor minda erTi milioneri,<br />
maRali, simpaTiuri… gansaku-<br />
TrebiT am axali wlis dReebSi da aq _<br />
milanSi, sadac veRar gavige, ra xdeba,<br />
mgoni sul mdidrebi cxovroben.<br />
Cemi werili<br />
paolo aRSfoTebulia. ratom unda<br />
gindodes mumiasTan erTad suraTis gadaReba.<br />
Cven ukve vxvdebiT, rom is iaponel<br />
turistebze brazobs. amis mere<br />
akviatebuli fraza gvaqvs: roca vinme<br />
Cveniani fotoaparatis Cxakunis zRvars<br />
(es zRvaric, ra Tqma unda, paolom daawesa)<br />
gadaaWarbebs, iaponel turists<br />
veZaxiT. suleluri garTobaa, magram<br />
mainc verTobiT.<br />
ise, aq ver daveTanxmebi Cems Zvirfas<br />
megobar paolos. mumiebis mimarT me<br />
gansakuTrebuli damokidebuleba maqvs.<br />
werili italiidan<br />
cxeli Sokoladi 55
werili italiidan<br />
56 cxeli Sokoladi<br />
genuas quCebSi<br />
fabricio de andres musikaluri maRazia<br />
ori wlis asakSi Cemi sayvareli leqsi<br />
galaktionis “sarkofagidan dgeba mumia”<br />
iyo. erTxel deda rom gavabraze<br />
da miTxra: icode, movkvdebio, miTqvams:<br />
ara uSavs, Sengan herbariums gavakeTebmeTqi.<br />
Cemi erT-erTi adreuli Jurnalisturi<br />
statiac mumias ukavSirdeba,<br />
kerZod: giorgi avaliSvilis mogzaurobis<br />
erT ambavs, egvipteSi 1200 oqrod<br />
sarkofagi rom SeiZina da rogorc ioane<br />
batoniSvili laRobiT gviyveba Tavis<br />
`kalmasobaSi~, sazRvarze rom gaetarebinaT,<br />
mumia Tavis micvalebul bebiad<br />
gaasaRa.<br />
kidev erTi gasarTobi gaviCineT. Tumca<br />
is Cven ar gamogvigonia. mirkom gaixsena,<br />
rom amas mgoni swored mis samSoblo-<br />
Si _ germaniaSi Caeyara safuZveli. santa<br />
klausebis gaTavisuflebis kampanias<br />
vgulisxmob. hoda, Cvenc santa klausebis<br />
gaTavisuflebis jgufi SevqmeniT da<br />
gadavwyviteT, saxuravebze Camokidebuli<br />
sabralo santa klausebi gadagverCina da<br />
Cveulebisamebr tyeSi wagveyvana.<br />
marTalia, es garToba yvelam Zalian<br />
avitaceT, magram bolos santebis gamo-<br />
saxsnelad saxuravebze abobReba, ra Tqma<br />
unda, yvelas dagvezara da es garTobac<br />
maleve gadagvaviwyda. mirkos sul ase-<br />
Ti giJuri ideebi mosdis xolme TavSi.<br />
Zalian magari tipia. gagania gamocdebis<br />
dros uceb daartyamda xolme da zRvaSi<br />
mTeli kviriT ikargeboda. amitomac mirko<br />
polo Sevarqvi.<br />
Cemi werili<br />
es ambavi maSin gavige, milans rom va-<br />
TvalierebdiT da quCebis saxelebs rom<br />
vkiTxulobdiT. erT gayolebaze quCebs<br />
sul mwerlebis saxelebi hqvia _ evripides<br />
quCa, qsenofontis quCa... meore<br />
gayolebaze _ iuliusisa da sxva mefekeisrebis<br />
(antikuri literaturis sagamocdo<br />
bileTebiviT vkiTxulob am<br />
warwerebs), quCebis erT wyebas italiis<br />
qalaqebis saxelebi hqvia. tomi iqve ganmartavs:<br />
me mgoni, yvela qalaqia, garda<br />
romisa. ho, romis quCa milanSi ar arsebobs,<br />
milani ar cnobs roms. rogorc<br />
milanis mkvidrni amboben, italiis namdvili<br />
dedaqalaqi milania da is pirvelobas<br />
roms ar dauTmobs.
Cemi werili<br />
dantes quCaze didxans davxetialobT,<br />
imden xans, sanam sicives gavuZlebT. es<br />
quCa marto Tavisi saxelwodebiT ar iqcevs<br />
damTvaliereblis yuradRebas, ulamazesi<br />
quCaa, Tanac yvelaze xalxmravali,<br />
xalisiani, Zvirfasi kafe-barebiT da<br />
saxelganTqmuli fotoeqspoziciiT. am<br />
quCaze cocxali gamofenaa _ italia cnobili<br />
fotografebis TvaliT. hoda, sanam<br />
sicives vuZlebT, am gamofenas vaTvalierebT,<br />
mere ki kafe Sforzesco-s vafarebT<br />
Tavs. tomi ambobs, rom es milanis yvelaze<br />
cnobili kafea da radganac tomi namdvili<br />
gurmania, Cvenc brmad vendobiT.<br />
cxeli Sokoladi xom am dros pirdapir<br />
miswrebaa (isec da asec). kafes diasaxlisi<br />
SesaniSnavi qalbatonia. mudam keTilganwyobili,<br />
arasodes dagiyefebT, Tundac<br />
sufraze wiTeli Rvino dageRvaroT, da<br />
pozirebazec xalisiT Tanxmdeba.<br />
dantes quCidan milanis taZrisken<br />
mivdivarT. es kaTedrali milanis simboloa.<br />
mis saxuravze asvlac aucilebeli<br />
ritualia. ra Tqma unda, lifti<br />
muSaobs, magram Cven fexiT avdivarT (me<br />
meTevzeebis ubani<br />
genuaSi<br />
amis didi gamocdileba maqvs). kibeebis<br />
Tvlas viwyeb, magram mere saTvalavi mereva.<br />
ra kargi yofila, aq pirvelad var,<br />
_ ambobs tomi (Cven rom ar CamovsuliyaviT,<br />
ra geSveleboda?!). rogorc iqna<br />
mSobliuri qalaqi dagaTvalierebineT,<br />
_ icinis aleqsandre. saxuravze Tbila.<br />
Cven katebiviT veficxebiT mzes da vemSvidobebiT<br />
milans, radgan xval ukve feraraSi<br />
mivdivarT. franCeskam gadawyvita,<br />
axal wels Tavis sauniversiteto<br />
qalaqSi Segvaxvedros. vnaxoT.<br />
franCeskas werili<br />
amas winaT kidev erTxel gauSves antonionis<br />
Al di la delle nuvole, feraraSia gada-<br />
Rebuli. rac universiteti davamTavre, aq<br />
aRar vyofilvar. cotaTi vRelav kidec.<br />
mec ise memarTeba, rogorc selinjeris<br />
beber gmirs, Tavisi kolejis tualetSi<br />
studentobis dros amoCxapnil warwerebs<br />
rom daeZebs. axla cotaTi vnanob<br />
kidec, Zalian wesieri studenti viyavi<br />
da kedelze arasodes araferi wamiweria;<br />
arc kedelze da arc tualetis karze. ra<br />
damemarTa, xom ar davberdi?<br />
werili italiidan<br />
cxeli Sokoladi 57
werili italiidan<br />
58 cxeli Sokoladi<br />
romeos vila feraraSi<br />
feraras wminda giorgis kaTedrali<br />
bevri araferi Secvlila. ferara isev<br />
iseTia. albaT daaxloebiT aseTive iyo<br />
saukuneebis winaTac _ wynari, mSvidi.<br />
qalaqs rom vaTvalierebdiT, viRac gamvlelma<br />
gidoba SemogvTavaza (patara qalaqSi<br />
mainc ufro yuradRebiania xalxi).<br />
mTeli saRamo dagvyveboda da gviyveboda<br />
da gviyveboda saintereso ambebs, bevrad<br />
ufro sainteresos, vidre Cemi istoriis<br />
maswavlebeli. Cemda gasakvirad policieli<br />
aRmoCnda, saidan unda scodnoda<br />
amdeni rame im policiels?<br />
Cemi werili<br />
franCeskam Zalian inerviula, rom<br />
saaxalwlod tradiciuli ospis gareSe<br />
davrCiT. mgoni, cota nawyenic dagvirCa,<br />
magram ar imCnevda. arada, rac Cven is<br />
ospi Tu raRac jandaba veZebeT, magram<br />
arsad ar iyo da ra gveqna. ospis gareSe<br />
axali wlis Sexvedram siRaribe iciso, _<br />
seriozulad wuxda (me, gasagebi mizezis<br />
gamo, amas naklebad ganvicdidi). sul<br />
daaviwyda Tavisi komunisturi mrwamsic.<br />
gana WeSmarit komunists siRaribis unda<br />
SeeSindes an gana crurwmenebis unda<br />
sjerodes? amas gvaswavlidnen Cveni winaprebi?!<br />
mSvenivrad vizeimeT. mitro Camovida<br />
da 30-kiloiani Cemodani Camoitana.<br />
burlakebiviT mivaTrevdiT im Cemodans.<br />
mere mitrom yvela erTad Segvyara da<br />
Cemodani sazeimod gaxsna. SigTavsi ase-<br />
Ti iyo: erTi jempri da danarCeni _<br />
ukrainuli `vodka~ (sxvas yvelas didi<br />
gaZleba misces RmerTma, CemTvis ki ramdenime<br />
wveTic sakmarisi iyo da mezobeli<br />
ukraina Cvens prezidentze metad<br />
Semiyvarda). mere isRa maxsovs, rom yvelas<br />
gvixaroda, erTmaneTs vulocavdiT.<br />
ras? _ ho, egec maxsovs bundovnad. da<br />
isic maxsovs, franCeska da tomi ideologiurad<br />
rom Seejaxnen erTmaneTs<br />
komunisturi Tu kapitalisturi msoflgagebis<br />
upiratesobis mtkicebis Tavganwiruli<br />
mcdelobiT. maSin pirvelad<br />
gamixarda, amaTi ena rom ar vicodi, da<br />
sul ar menaRvleboda, raze yayanebdnen.<br />
am paeqrobis mizezTa mizezi ukraineli<br />
mitro ki boTliT xelSi uwyinrad<br />
dabarbacebda da gulwrfelad wuxda:<br />
sul im oxeri ospis bralia yvelaferi,
nu geSinia, franCeska, Senc geqneba vila<br />
sardiniaSio. ise ki nu iRelvebT, komunistebisa<br />
da kapitalistebis adeptebis<br />
mwvave verbaluri Sejaxeba civi omis<br />
politikaSi ar gadazrdila. nabaxusevze<br />
sasmelica da wyenac orives gamonelda.<br />
Cemi werili<br />
es gza romSi midis, _ gadataniTi ara,<br />
pirdapiri mniSvnelobiT gvixsnis paolo,<br />
_ pirveli didi magistrali, romelic<br />
italiis CrdiloeT nawils romTan akav-<br />
Sirebda, benitom aaSena. am saxels iseTi<br />
faruli siamayiT ambobs, rom meris benito<br />
qalaqis mTavari arqiteqtori mainc<br />
hgonia (yovel SemTxvevaSi, musolini<br />
ara). ara, sadRac gulis siRrmeSi mainc<br />
faSistia es biWi, _ qirqilebs aleqsandre.<br />
yvelani viciniT, meris garda, meri<br />
gzas gascqeris da Tvalebs afaxulebs.<br />
ara, Tqven iciniT da eg marTlac egrea,<br />
_ agrZelebs aleqsandre. saSiSia, moerideT!<br />
isev viciniT. benitos gziT genua-<br />
Si mivdivarT. me Zalian mixaria, radgan<br />
vici, rom iq zRvaa da siTboa. radioSi 16<br />
graduss acxadeben.<br />
qarTuli `mukuzani~ bar `brindizis~ Rvinis koleqciaSi, ferara<br />
feraras quCebi<br />
aleqsandre feraras adgilobriv gazeTs<br />
Cahkirkitebs da siciliT igudeba.<br />
gazeTis wamyvani informacia aseTia:<br />
rogor dakarga feraras erTma macxovrebelma<br />
saaxalwlo saCuqrebiT savse<br />
kalaTa. `ferara msoflio movlenebis<br />
oromtrialSi~ _ ar Cerdeba aleqsandre.<br />
Tqven ra gesmiT, yvelaze magari<br />
qalaqia _ ibuteba franCeska.<br />
ho, sul damaviwyda meTqva. wels italia-<br />
Si ori saxis kustarul SuSxunebs amzadebdnen.<br />
erTs `prodis finansuri angariSi~<br />
hqvia, meores _ `zidanis Tavuri dartyma~.<br />
Cemi werili<br />
paolos desktopze meTevzeebis daTovlili<br />
ubnis (Tumca Tovli iq iSviaTad<br />
modis) fotoa warweriT _ didi genua.<br />
genuelebi Zalian amayoben TavianTi qalaqiT<br />
da guli swydebaT imaze, rom<br />
Cveulebriv qalaqs genueli da venecieli<br />
vaWrebis dapirispirebiT ufro icnoben<br />
da bevrma arc ki icis, rom genua barokos<br />
dedaqalaqia. Tu ginda, rom bavSvobis<br />
ocneba aisrulo da droSi imogzauro,<br />
genuaSi unda waxvide: rubensis moxatuli<br />
werili italiidan<br />
cxeli Sokoladi 59
werili italiidan<br />
60 cxeli Sokoladi<br />
qalaq portofinos sanapiro<br />
quCidan uceb me-19 saukuneSi gadadixar,<br />
SegiZlia me-11 saukuneSic gadauxvio, sadRac<br />
faSisturi arqiteqturac gaielvebs,<br />
mere isev Sua saukuneebSi brundebi.<br />
dadixar sasaxleebSi da aTvaliereb<br />
freskebs. mere dauyvebi viwro quCebs,<br />
romlebic savsea narkobarigebiTa da me-<br />
ZavebiT, Zalian Sromismoyvareni ki Canan<br />
_ uCveulod adre iwyeben samuSao dRes.<br />
mere portidan ismis gemis sayviris xma<br />
da yvelaferi erTmaneTSi ireva _ Tevzis,<br />
zRvis marilisa da zeTiani puris suni...<br />
nebismieri genueli aucileblad waitrabaxebs,<br />
rom genua uZvelesi qalaqia,<br />
rom yvelaferi, rac kargia italiaSi, genuidan<br />
modis, rom aq daibada paganini,<br />
aRarafers vityvi im mxatvrebze, aq rom<br />
xatavdnen da xatavdnen. aucileblad<br />
ganaxebT im adgils, sadac italieli<br />
mogzauri, warmoSobiT genueli kolumbi<br />
daibada. Tumca es Cveni qristefore<br />
sul cotaTi (ramdenime aTeuli wliT)<br />
ufro adre dabadebula, vidre es Senoba<br />
aaSenes, magram ra uWirs?! genuelebisgan<br />
aucileblad moismenT legendebs<br />
genuis fexburTis gundze _ is pirveli<br />
fexburTis klubi yofila italiaSi, 1891<br />
w. SeuqmniaT. marTalia, axla did verafer<br />
fexburTs TamaSobs, magram mTel<br />
italiaSi yvelaze gadareuli gulSematkivrebi<br />
hyavs. da kidev, aqaurebs Zalian<br />
eamayebaT momRerali da kompozitori<br />
fabricio de andre, romlis leqsebs<br />
Turme skolaSi aswavlian da romlis<br />
TayvanismcemlebisTvis genuelebs sagangebo<br />
musikaluri maRazia gauxsniaT. am<br />
maRaziidan ise ver gamoxval, Tu STabeWdilebebis<br />
wignSi rame ar Cawere. mec<br />
vwer raRacas, qarTulad. _ ra Cawere? _<br />
siciliT mekiTxeba tomi, _ wadiT Tqveni,<br />
ukve Tavi momabezreTo?<br />
genuis droSis ambavi ar unda gamomr-<br />
Ces: genuelebs wminda giorgis droSa<br />
aqvT, TeTr fonze wiTeli jvriT. zustad<br />
iseTive, rogoric inglisis droSa.<br />
dResac mowmis siamayiT hyvebian, rogor<br />
mihyides es droSa ingliselebs me-12<br />
saukunis bolos, 1190 wels. es imitom,<br />
rom inglisis gemebs mekobreTa Tavdasxma<br />
aeridebinaT. genuis Zlevamosil sazRvao<br />
flots ki TviT TavzexelaRebuli<br />
mekobreebic did pativs scemdnen.
esec droSis ambavi. vin ar iamayebda<br />
aseTi ambiT.<br />
jesikas werili<br />
xom geubnebodiT, Cveni mogzaurobis<br />
bolos namdvil zRaparSi wagiyvanT-me-<br />
Tqi? xom marTlac zRaparSi viyaviT?<br />
vici, rom yvela CemsaviT romantikosebi<br />
ar xarT, magram amas ver uaryofT.<br />
rogorc plinius ufrosi gveubneba, es<br />
patara qalaqi _ portofino romaelebs<br />
dauarsebiaT da saxeli Portus Delphini _<br />
delfinebis porti imitom daurqmeviaT,<br />
rom aq uamravi delfini binadrobda.<br />
axla delfinebis ra mogaxsenoT, turistebi<br />
ki _ icocxleT, Tanac sul mdidari<br />
turistebi. ai, aq Tu ipovis meri Tavis<br />
sanukvar milioners...<br />
Tqveni ar vici da me ki arasodes damaviwydeba<br />
portofinos mzis Casvla da<br />
zRvis peizaJi. aba, bednieri mgzavroba.<br />
Zalian gamixarda, rom CamoxvediT. imedia,<br />
kidev CamoxvalT da kidev SevxvdebiT<br />
erTmaneTs sadme romantikul adgilas<br />
da ara biblioTekaSi. kidev ra giTxraT?<br />
_ isev velodebi Cemi stipendiis pasuxs,<br />
portofinos navsadguri<br />
Contra spem spero _ imedi ar Cans, magram<br />
mainc imedi maqvs (Cemi laTinuri rameSi<br />
xom unda gamoviyeno), rames movaxerxeb,<br />
bolos da bolos sadme barSi muclurs<br />
vicekveb da sakuTar PhD-s davafinanseb.<br />
aba, droebiT!<br />
tomis werili<br />
salami idiotebis brigadas! magari iyo<br />
ara? momaval axal welze ras ityviT?<br />
mirkosTan xom ar wavsuliyaviT germania-<br />
Si? ratom germaniaSi? imitom rom iq arasodes<br />
vyofilvar. mokled, SevTanxmdiT.<br />
Tqveni azri ar mainteresebs.<br />
ar daikargoT, moiwereT xolme. xvalidan<br />
ukve samsaxurSi gavdivar. Tqvenken<br />
axali ra aris?<br />
Zalian gTxovT, gramatikuli Secdomebis<br />
gasworeba ar damiwyoT da nervebi ar<br />
amiSaloT.<br />
aba, he!<br />
P.S. rac Seexeba saqarTveloSi Camosvlas,<br />
ara, jer nu, rom gabrwyindeba, mere<br />
CamodiT!<br />
werili italiidan<br />
cxeli Sokoladi 61
cxovrebis wesi<br />
gamarjoba,<br />
me joni var, siRnaRidan<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
foto: daviT mesxi<br />
62 cxeli Sokoladi
cxovrebis wesi<br />
cxeli Sokoladi 63
cxovrebis wesi<br />
am rikulebian<br />
aivnebs gamTenias<br />
sul sxvanairi<br />
Suqi ecema xolme.<br />
am Suqis xaTriT,<br />
joni adre dgeba<br />
da saxatavad<br />
gamodis.<br />
64 cxeli Sokoladi<br />
dilaa. ufro sworad, dilis bind-bundia. 7-s aklia 15 wuTi.<br />
maRviZaras zarma namTvralevi Tavi lamis amifeTqos. arada,<br />
unda avdge: Cemi da, darwmunebuli var, mesxis cxovrebaSic<br />
yvelaze adreul saaTze daTqmul interviuze mivdivar _ rvaze<br />
iq unda viyoT. sizmrebisgan naxevrad TavdaRweuli vicvam<br />
yvelafers, rac mabadia da sicivesTan Sesagueblad aivanze gavdivar.<br />
magram iqve vSeSdebi: naxevradgaxelili TvalebiTa da<br />
tkivilisgan gadidebuli TaviTac ki bolomde aRviqvam suraTs:<br />
CemTan axlos, oRond marcxniv, odnav nislsa da dilis bindbundSi<br />
gaxveuli saxuravebi da wagrZelebuli eklesia Cans,<br />
maT fonze ki, saiTac ar unda gavixedo _ marcxniv, marjvniv,<br />
win Tu maRla _ yvelgan erT did saocrebas vxedav: Cans dilis<br />
mzisgan gawiTlebuli kavkasioni. yvelgan, absoluturad<br />
yvelgan, mTel horizontze kavkasionia, mis qveviT _ nisliani<br />
alaznis veli _ grZeli da Sori. imdeni haeri da siCumea gar-<br />
Semo, rom ukve marto ki aRar vsunTqav da vdumvar, TvaliTac<br />
ki vxedav uamrav haersa da alaznis velis siCumes. es ucnauri<br />
emocia erTbaSad mafxizlebs da fiqris unaris Zlivs dabrunebis<br />
Semdeg, jer kidev gaSterebuli, pirvel fiqrad mefiqreba:<br />
“aq, am qalaqSi siamovnebiT davberdebodi”.<br />
…<br />
aTiode wlis win, daaxloebiT msgavsi emocia amerikelma<br />
mxatvarma, moskovSi surikovis xelovnebis institutSi gana-<br />
TlebamiRebulma jon uerdemanma ganicada. man Tavis pirvel<br />
siRnaRur dilas, gorakze mdgar sastumroSi gaiRviZa. kaxur<br />
qeifSi wina RamiT gamoTrobilma wesierad arc icoda, sad iyo.<br />
aivanze gavida. saSineli paxmeliisgan damZimebuli Tavi, mTqnareb-mTqnarebiT<br />
Zlivs awia da Tvali gauswora Tu ara kavkasions,<br />
fiqris unaris Zlivs dabrunebis Semdeg, jer kidev<br />
gaSterebulma, pirvel fiqrad gaifiqra: “me aq vrCebi”.
…<br />
hoda, me da mesxi axla am jon uerdemans vstumrobT. santa<br />
feSi gazrdili da virjiniaSi nacxovrebi joni siRnaRSi<br />
gvmaspinZlobs. Cemi dila rva saaTze iwyebao, ai, am quCaso _<br />
qvafenilian, viwro aRmarTze gvaniSnebs, aqeT-iqedan gadmokidebuli<br />
xis rikulebiani aivnebiT _ alionze Zalian saintereso<br />
Suqi adgeba xolmeo. es Suqi rom daviWiro, adre vdgebi,<br />
movdivar, aRmarTis TavSi vSli molberts da vxatavo. modi,<br />
dRe Cvenc iqedan daviwyoTo.<br />
mec da mesxic gulis siRrmeSi Zalian arapunqtualurebi<br />
varT, magram namdvilad ar gvinda, siRnaRSi Casaxlebul, magram<br />
mainc amerikuli punqtualobiTa da grafikiT mcxovreb<br />
jonTan Cveni es Tviseba gamovamJRavnoT da daTqmul adgilas,<br />
daTqmul droze cota adrec ki mivdivarT.<br />
qalaqSi kacis WaWaneba ar aris. principSi, samarisebur si-<br />
Cumes ganTiads ver davabralebT, radgan am qalaqSi TiTqmis<br />
arasdros aravin ar dadis da sicocxlis niSan-wyali arc<br />
saxlebsa da ezoebs etyoba. dabnelebis mere ki saerTod Cqami<br />
ar ismis. am dros, am qalaqSi marto Cven vxmaurobT.<br />
…<br />
mokled, Cumi da civi dilaa. qvafenilis boloSi, cisfer<br />
nislSi gaxveuli, molbertiTa da xelSi funjebiT joni dgas.<br />
ai, siurealizmi! _ vfiqrob im dilas pirvelad da mere, jon-<br />
Tan erTad gatarebuli mTeli im erTi dRis ganmavlobaSi, kidev<br />
ramdenjer vimeoreb am frazas, verc davTvli.<br />
jonis zurgs ukan vdgevar da qurdulad viWyitebi tiloze.<br />
is aivnebs xatavs da SigadaSig ambobs: “am quCis bolos, kuTxeSi<br />
vano sarajiSvilis saxli dgas, mere iqve, solomon dodaSvilis<br />
saxlsac daganaxebT”. gaocebisgan pirs vaReb da survili<br />
miCndeba, TbilisSi Casulma bavSvebs Soris quCis gamokiTxva<br />
Cavataro: bavSvebo, aba, vin iyo solomon dodaSvili?” jonma<br />
kidev bevri ram icis istoriuli Semosevebis, qalaqis aSenebis,<br />
sabagiros gayvanis, axlo-maxlo soflebis, qiziySi Camosaxlebuli<br />
svanebis da kidev bevri wminda qarTul-kuTxuri Temis<br />
Sesaxeb. “ratom ar unda vicode? aqauri var, aTi welia, aq<br />
vcxovrob”.<br />
cxovrebis wesi<br />
dila taZarSi grZeldeba.<br />
joni masalas amzadebs<br />
erTi didi tilosTvis,<br />
romelic monazonTa<br />
cxovrebas asaxavs.<br />
cxeli Sokoladi 65
cxovrebis wesi<br />
qeTevani jonis meuRle<br />
da namdvili sulieri<br />
megobaria.<br />
66 cxeli Sokoladi
…<br />
aq cxovrebam joni mravalmxriv Secvala. laparakSi es amerikul-qiziyuri<br />
aqcentis SezavebiT gamoixata (“xalxoo, modiT,<br />
Tqvenc dasxediT sufrasTan” _ SeuZlia uceb Tqvas jonma),<br />
yofiT qcevebSi _ Tamadobis, WaWisa da Rvinis dayenebis<br />
SeswavliT, Zma-biWebis gaCeniT, xolo sulier cxovrebaSi _<br />
marTlmadideblobis aRmoCeniT.<br />
“sulierebas yovelTvis veZebdi _ kaTolikur eklesiaSic<br />
da indur meditaciebSic. mere moskovSi rusi marTlmadidebeli<br />
megobrebi gaviCine. saqarTveloSi Camosvlisas ki<br />
erTma megobarma mTxova, bavSvi momenaTla. Telavis feriscvalebis<br />
eklesiaSi wavediT, magram gairkva, rom monaTvlis<br />
ufleba ar mqonda. moZRvarma mkiTxa, odesme xom ar gifiqria<br />
marTlmadideblobis miRebazeo. fiqriT rogor ar mifiqria,<br />
magram ase spontanurad movinaTlo-meTqi? mainc ase moxda:<br />
cxovrebis wesi<br />
im dRes jer me movinaTle da xuTi wuTis Semdeg megobris<br />
bavSvi movnaTle.<br />
maleve me da Cemma meuRlem, qeTevanmac seriozulad daviwyeT<br />
erTmaneTze fiqri. misma moZRvarma CemTan Sexvedra<br />
moisurva. erTad wavediT alaverdSi moZRvris sanaxavad. visi<br />
manqaniT moxvedio, hkiTxa moZRvarma qeTevans, Cveni niviTo _<br />
upasuxa qeTevanma. moZRvarma ki ixumra _ axla vnaxavT, Senic<br />
aris Tu ara eg nivao da CemTan erTad ganmartovda. yvelaferi<br />
gamomkiTxa. Zalian didxans vsaubrobdiT. bolos qeTevans<br />
uTxra, kargi, iyos eg niva Senico… ramdenime wlis win, roca<br />
meufe nikolozi bodbis mRvdelmTavari iyo, stiqari Semikera.<br />
ukve 6 welia, stiqarosani var”.<br />
…<br />
ramdenime wlis win moqceuli joni bevr marTlmadidebelze<br />
ukeTesi morwmunea, stiqarosnis movaleobas alaverdSi asrulebs.<br />
bodbis monasterSi ki ise Sinaur kacad iTvleba, rom<br />
dedebi taZris gasaRebsac andoben. jonic dilas _ sanam monazvnebi<br />
isveneben _ taZarSi Sedis da xatavs.<br />
da am dilasac, roca mxatvris mosawoni Suqi qvafenilian<br />
daRmarTs scildeba, manqanaSi vsxdebiT da bodbis monasterSi<br />
mivdivarT. dro aT saaTamde gvaqvs. boqloms xsnis da taZarSi<br />
Sedis. SigniT bnela, dRis Suqi viwro, vitraJebiani fanjrebidan<br />
zolebad Camodis. joni ramdenime sanTels anTebs, mere<br />
isev molberts Slis da sakurTxevlis detalebs xatavs.<br />
es Savi masalaa, romelsac erTi didi tilosTvis gamoiyenebs.<br />
ai, male mivalT saxelosnoSi da am tilosac vnaxavT. jonis<br />
ferwera mSvidia, aSkarad etyoba rusuli impresionizmis kvali.<br />
joni am skolis didi Tayvanismcemeli da warmomadgenelia.<br />
sanam surikovis saxelobis institutSi moxvdeboda, mTel StatebSi<br />
saxelganTqmul samxatvro akademiaSi, merilendis institutis<br />
xelovnebis skolaSi swavlobda. “iq didi sigiJe iyo.<br />
cxeli Sokoladi 67
cxovrebis wesi<br />
stefanwmindidan<br />
mTeli siRnaRi,<br />
kavkasioni da<br />
alaznis veli<br />
xelisguliviT<br />
Cans.<br />
68 cxeli Sokoladi<br />
es jonis saxelosnoa. dasrulebuli da jerac<br />
daumTavrebeli tiloebi, ojaxuri fotoebi kedlebze,<br />
sayvareli wignebi da magari yava _ ras aRar aRmoaCens aq<br />
cnobismoyvare adamiani.<br />
zogi profesori namdvili panki iyo, xo ici, yviTlad SeRebili<br />
TmebiT, daxeuli tansacmliT.” jons ki klasikuri ganaTlebis<br />
miReba undoda. amitom moipova cnobebi evropuli akademiebis<br />
Sesaxeb da yvelaze metad gulma surikovisken gauwia. moskovSi<br />
institutis administraciis gaufrTxileblad Cavida, iRliaSi<br />
rulonebad daxveuli amorCeuli tiloebi hqonda gaCrili. eg<br />
iyo da eg. ucxoeli studentebis ganyofilebaSi smisgan cxvirgawiTlebuli<br />
da saxedasiebuli rusi daxvda. didi eWviT<br />
aaTvalier-CaaTvaliera, ara mgonia migiRono _ uTxra, magram<br />
zemoT sabWoa Sekrebili, mainc vikiTxavo. jons tiloebi gamoarTva<br />
da zeviT avida. cota xanSi sirbiliT Camovida, swrafad<br />
amodi, geZaxiano. jonic pirdapir sabWoze SeuSves _ sigaretis<br />
kvamliT gabuRul oTaxSi, pijakebiani da saTvaleebiani<br />
profesorebis garemocvaSi. “Tqven Cems saxelosnoSi iqnebiT”<br />
_ uTxra jons viRac ucxo kacma. “aseT damokidebulebas ar<br />
viyavi miCveuli. amerikelebi yvelafers TviTon irCeven da<br />
megona, rom profesoric TviTon unda amerCia, magram aRaraferi<br />
aRar vTqvi. mTavaria, mimiRes da Tan mere damamSvides,<br />
rom akademiis yvelaze karg pedagogs _ vladimer zabelins<br />
avuyvanivar.” mere joni pirveli amerikeli gaxda, romelmac<br />
surikovis instituti daamTavra.<br />
…<br />
taZridan rom gamovdivarT, gareT ukve naTeli, susxiani da<br />
mziani dila gvxvdeba. kavkasionsac bunebrivi feri dabrunebia<br />
_ martivi beletristikis enaze bolomde verafriT rom ver<br />
gamoxatav, iseTi. isev siRnaRSi vbrundebiT, jonis saxelosno-<br />
Si. pirvel saaTamde iq muSaobs. ezoSi SeSas Cexavs da Rumels<br />
anTebs, mezurnesaviT beravs loyebs da nakverCxals aRvivebs.<br />
ai, is tiloc _ bodbis dedebis cxovrebidan. magram axla joni<br />
erT soflur peizaJze muSaobs _ erTi qali ToneSi cecxls<br />
anTebs, meore _ tilos recxavs, kuTxeSi, xis ZirSi, kata Tvlems.<br />
ras grZnob am tilos rom uyurebo _ gvekiTxeba. simSvides<br />
vgrZnob _ iseve rogorc aq, siRnaRSi yofnas Seefereba es sityva<br />
yvelaze metad.
SeSis Rumelze naleqian yavas xarSavs, patara, Turqul finjnebSi<br />
gvisxams da xatvas agrZelebs. kedelze grafiki aqvs<br />
gamokruli: 8-dan 10-mde _ peizaJebi, 10-dan 1-mde saxelosno,<br />
1-dan 2-mde sadili saxlSi, 2-dan 5-mde _ saxelosno. ese igi,<br />
joni arafers azviadebs: megapolisuri xmaurisgan gaqceuli,<br />
alaznis velisa da kavkasionis garemocvaSi marTla amerikuli<br />
grafikiT cxovrobs.<br />
“bevri Tavisufali dro rom maqvs da sakuTar Tavze bevri<br />
muSaoba rom SemiZlia, Zalian momwons. amis uflebas Tavs imitom<br />
vaZlev, rom Cemi naxatebi dasavleTSi xSirad iyideba. surikovis<br />
institutis damTavrebis Semdeg, mamaCemis surviliT<br />
da mondomebiT, roca surikovi davamTavre, niu iorkis art<br />
eqspoze Cemi sami peda<strong>gogi</strong>sa da ramdenime jgufelis namuSevrebi<br />
gavitaneT. es is adgilia, sadac art-dilerebi tiloebs<br />
yiduloben, mere art-bazarze Tavidan rom gayidon. yvelas gasaocrad,<br />
pirvelive saaTSi TiTqmis yvela Cveni tilo gaiyida.<br />
mas mere mamaCemi art-dilerobiT seriozulad dainteresda<br />
da Cems dedinacvalTan erTad, jeimsis mdinaris sanapiroze<br />
kerZo galereac gaxsna. galereas Cemi Svilis saxeli hqvia _<br />
“lazare geleri”. iq rusuli impresionizmisa da realizmis nimuSebi<br />
iyideba, maT Soris Cemic bevria.”<br />
saubarsa da xatvaSi pirveli saaTic modis. joni Sin gvepati-<br />
Jeba, erTsaaTian sadilsa da Sesvenebaze.<br />
…<br />
am saxlSi joni bevri ramiT amayobs. da isedac, marTla<br />
yvelaferi saamayo aqvs WiSkridan dawyebuli, sardafiT damTavrebuli.<br />
xis rikulebiani aivani, xis derefani, Zveleburi<br />
germanuli SeSis RumelebiT gamTbari saZinebeli, sabavSvo<br />
da salocavi oTaxi. kedlebze _ Cangebi, Coxebi, gamxmari<br />
sunelebi da yvavilebi. aguris kedlebiani didi samzareulo<br />
da jonis mTavari saganZuri: marani. am maranSi joni ukve<br />
iseT Rvinos da WaWas ayenebs, rom siRnaRel maswavlebelsac<br />
cxovrebis wesi<br />
daTo jonis<br />
megobaria.<br />
is xaliCebs<br />
unikaluri<br />
qarTuli<br />
meTodiT qsovs.<br />
am saxelosnos<br />
joni xSirad<br />
stumrobs.<br />
xaliCebis qsovis<br />
saidumlos<br />
jer TviTon ar<br />
flobs, magram<br />
didi siamovnebiT<br />
adevnebs xolme<br />
Tvals, Tu<br />
rogor iqsoveba<br />
dazgebze<br />
ulamazesi<br />
ferebis<br />
xaliCebi.<br />
cxeli Sokoladi 69
cxovrebis wesi<br />
aocebs. es Zveli sawnaxeli sofelSi iyida da aRadgenina, es<br />
Tungebic, Zveli, rkinis skivri da xis zardaxSac misi koleqciis<br />
nawili gaxda. maranSi grZeli xis magida dgas _ zustad<br />
iseTi, wina saukuneebSi didgvarovan, Coxosan qarTvelebs<br />
rom eqnebodaT. magram dRes am magidis garSemo joni krebs<br />
stumrebs did dResaswaulebze da xalisiT da simReriT Tamadobs<br />
did sufrebs.<br />
“maSin vmReri, roca nasvami var. ai, qeTevani da misi Zma Salva<br />
mRerian araCveulebrivad. qeTevani simReris wyalobiT gavicani.<br />
Tavidan, siRnaRSi rom Camovedi, bevrs aravis vicnobdi.<br />
Tan cudi periodi iyo _ uSuqoba, uwyloba. mzis amosvlisas<br />
vdgebodi, vxatavdi, mze Cadioda da vwvebodi. erTxelac, qu-<br />
Cidan Semosulma simReris xmam loginidan wamomagdo. qeTevani,<br />
misi Zma da megobari saxlisken midiodnen da mRerodnen. ukan<br />
avedevne.…im Rames erT saocar adgilas movxvdi _ dilamde<br />
erT ojaxSi visxediT, vsaubrobdiT da vmRerodiT. Semdeg me<br />
da qeTevanis urTierToba TandaTan siyvarulSi gadaizarda.”<br />
axla maT ori Svili _ lazare da gvanca hyavT. ormag _ kaxuramerikul<br />
realobaSi rom varT, es bavSvebTan urTierTobaSi<br />
kidev ufro igrZnoba. siRnaRSi dabadebuli lazare uaqcentod<br />
laparakobs inglisurad. mamis kiserze mjdari gvanca ki<br />
stefanwmindidan saxlisken gzaze xSirad umReris “mocimcime<br />
varskvlavs” inglisurad. esec rom ara, bavSvebis oTaxSi<br />
“varskvlavTa omebis” DVDdiskebis mTeli koleqciaa. lazare _<br />
jorj lukasis filmebis didi fania ise, rogorc joni yofila<br />
_ bavSvobaSi.<br />
…<br />
samzareuloSi vsadilobT. is faqti, rom siRnaRSi varT, kidev<br />
ufro siurealisturi xdeba: win gaqiziyelebuli amerikeli<br />
gvizis da qarTulad gvTxovs, gadaviRoT _ italiuri salaTi,<br />
marokouli brinjis kerZi, kaxuri mwvadi da bolos _ msuye da<br />
gemriel sadils namdvili italiuri espreso davayoloT.…<br />
es kidev araferi _ gastronomiuli siurealizmi saRamos,<br />
siRnaRuri peizaJebis daTvalierebis Semdeg, kidev ufro mZafrdeba:<br />
jons meqsikur restoranSi mivyavarT, romlis mepatronec<br />
misi colis Zma, Salvaa. “panCo vila” siRnaRSi ramdenime<br />
Tvea arsebobs, misi stumrebi ki ZiriTadad ucxoelebi<br />
arian, magram joni ambobs, rom male, albaT, ucxouri kerZebis<br />
gasinjvas kaxelebic mieCvevian. mesxi “panCo vilas” verafriT<br />
eleva. ukve Tbilisisken gzazec ki “naCoebi” da meqsikuri qa-<br />
Tami akeria pirze…<br />
…<br />
joni “panCo vilaSi” xSirad dadis. aq, arasamuSao saaTebSi,<br />
qeTevanis xalxuri simRerebis ansambli “zedaSec” gadis repeticiebs.<br />
joni am ansamblis menejeria. gastrolebis ganrigs<br />
ugegmavs da ara mxolod saqarTvelos farglebSi. swored jonis<br />
damsaxurebaa is, rom “zedaSe” saSemodgomod gastrolze<br />
StatebSi wava. am mogzaurobis dros ki joni ara mxolod menejeri,<br />
mZRoli da Tarjimanic iqneba.<br />
joni bevrs svams da karg sadRegrZeloebs ambobs, magram<br />
meore dilas adre adgoma mainc ar uWirs. Tu ar xatavs, qar-<br />
Tuli xalxuri cekvebis ansambl “jlexasTan” erTad varjiSobs<br />
da xan “xorums” cekvavs, xan “svanurs”, xanac xmlebs iqnevs.<br />
amitom, Tavisi “toiotas” jipis sabargulSi xSirad udevs Can-<br />
Ta _ qarTuli cekvis formiTa da sacekvao xmliT.<br />
…<br />
sanam saxelosnodan saxlamde gadis gzas, joni megobrebsac<br />
xSirad Seuvlis xolme. zogi quCaSi xvdeba _ magaliTad, “ze-<br />
70 cxeli Sokoladi<br />
daSes” ansamblis wevri da Zmakaci _ svani Sergili, anda daviTi<br />
_ kaci, romelic Zveli qarTuli meTodiT qsovs xaliCebs. mis<br />
saxelosnoSi joni aucileblad Seivlis xolme. “siRnaRi er-<br />
TaderTi adgilia, sadac xaliCis qsovis qarTuli tradiciaa<br />
SenarCunebuli” _ ambobs joni da mere daviTs erTi xaliCis<br />
moqsovas Txovs.<br />
…<br />
“me am qalaqSi siyvaruliT vcxovrob da rasac vakeTeb, yvelafers<br />
siyvaruliT vakeTeb. mgonia, rom yvelaferi siyvaruliT<br />
unda iyos gakeTebuli, da ara uSavs, Tu primitiuli gamova,<br />
radgan mTavaria, yoveli wuTi siyvaruliT iyos savse”
_ joni am toniT msgavs Temebze yovelTvis siamovnebiT saubrobs,<br />
magram Sin, samzareuloSi, sakuTari xeliT dawuruli<br />
RviniT SemTvrals, kidev ufro exsneba msjelobis mada:<br />
“adamianisTvis Zalian bunebrivi mdgomareobaa, rom hqondes<br />
CarCo. Tu am CarCos bolomde arRvev, ixsneba da Cndeba<br />
“me”. da am dros adamiani fiqrobs, rom “me var yvelaze didi”.<br />
roca es “me” didia, sulierebisa da RmerTisTvis cota adgili<br />
rCeba. me ki es ar momwons. mirCevnia CarCoSi vimuSao<br />
da Cemze ufro didis, Tundac didi tradiciis nawili viyo.”<br />
jonisTvis es tradicia, romlis nawiladac Tavis Tavs moiazrebs<br />
_ qarTulia.<br />
cxovrebis wesi<br />
…<br />
Cven movdivarT, joni Tavis qalaqSi rCeba. Tu siRnaRSi CaxvalT,<br />
dResac naxavT mas, iRliaSi amoCrili molbertiT saxelosnoSi<br />
rom midis; xolo Tu cotasac moicdiT, siRnaRs mogvianebiT<br />
ewveviT, joni Tavis saxelosnoSi mudmivmoqmed galereasac<br />
dagaxvedrebT. erT did oTaxSi qarTuli eqsponatebis gamofena<br />
iqneba, meoreSi _ jonis naxatebis. esec kidev erTi turistuli<br />
RirsSesaniSnaoba siRnaRis rikulebiani aivnebis, qalaqis mTel<br />
sigrZeze Cayolebuli Zveli kedlis, stefanwmindis, qveviT<br />
gawolili alaznis velis da meqsikuri “panCo vilas” Semdeg.<br />
siurealizmi da ormagi realobis mudmivi gancda mere naxeT!<br />
cxeli Sokoladi 71
istoria<br />
72 cxeli Sokoladi<br />
erTi<br />
SexedviT<br />
pirquSi...<br />
avtori: qeTi sadRobelaSvili<br />
foto: daviT mesxi
istoria<br />
cxeli Sokoladi 73
istoria<br />
bertold brexti<br />
“kavkasiuri carcis wre”<br />
damdgmeli reJisori<br />
robert sturua<br />
damdgmeli mxatvari<br />
<strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
rusTavelis Teatri<br />
uxeSad gaTlili ficrebiT SemoRobili da da-<br />
ZonZil-dakemsili jvalos fardebiT daxuruli<br />
moedani. siCumeSi fexakrefiT mimavali ucnauri<br />
mTxrobeli, xelisgulebze Tvalebi rom axatia,<br />
alayafis karidan urduls aZrobs da... gia yan-<br />
Celis musikasTan erTad, scenaze moxetiale komediantebis<br />
Wreli gundi SemoiWreba. zogierTi<br />
niRbebSia berikebiviT, zogic TeTrad SeTxupnuli<br />
saxiT an ugrimod, bunebrivad. didgvarovnebi<br />
da glexebi, jariskacebi da maTxovrebi, Zlierebi<br />
da sustebi, keTilebi da avazakebi. mokled, yvela,<br />
vinc SeiZleba erTma qveyanam, erTma qalaqma,<br />
bazris erTma moedanma daitios. is acviaT, rac<br />
gaaCniaT, imas amboben, rac ician. “kavkasiuris”<br />
balagani (iyideT rame!), troaseuli cxenis butaforiiT...<br />
anda, natifi samyaro, sadac marTla<br />
dominanturia dekoracia, kostiumebi, niRbebi,<br />
atributika _ feradovani “qali-gveli”. an “hamletis”<br />
liandagebi da jariskaculi, uxeSi ba-<br />
74 cxeli Sokoladi<br />
Tinkebi (“satirikonSi”, konstantin raikinis SesrulebiT),<br />
anda, “ venecieli vaWris” civi, mkacri,<br />
kompiuterizebuli garemo, romelic sakuTar<br />
Tavs angrevs (“et seteras” Teatri iyo Camosuli,<br />
kaliagini TamaSobda Seiloks); anda “don Juani”<br />
da “Cemi patara qalaqi”, miSa TumaniSvilis sivrceSi.<br />
ocjer mainc meqneba nanaxi. ra vici, ratom<br />
vnaxe. Tu gulwrfelad endobi, kargi speqtakli<br />
ise migikravs, rogorc magniti _ rkinas.<br />
Tuki Teatri ar giyvarT, speqtaklebzec mxolod<br />
prestiJulobisTvis an saerTod ar dadixarT,<br />
Tu arasodes gigrZvniaT im gardamavali<br />
wamebisa da wuTebis mistiuroba, romelSic<br />
scenografia manam gaqcevs, sanam msaxiobebi scenaze<br />
gamovlen, maSin verc is kaci dagainteresebT,<br />
romelsac axla unda SevxvdeT. visac Teatris<br />
miziduloba sakuTar “tyavze” gamoucdia,<br />
is wamomyves Teatris mxatvarTan, <strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>mesxiSvilTan.<br />
`carcis wre” 30<br />
welze metia gadis,<br />
bolos da bolos<br />
damTavrdeba<br />
magis istoria.<br />
sxva xalxis saqmea<br />
Seinaxon is, rac<br />
darCa.
“me saerTod<br />
gulgrilad muSaoba<br />
ar SemiZlia,<br />
yovelTvis msurs,<br />
speqtaklSi Cavaqsovo<br />
is, rac miyvars da<br />
isic, sxvaTa Soris,<br />
rac ar miyvars.”<br />
(ar uyvars sityva scenografi. kinoSi ra, kinografi<br />
arsebobso? _ ambobs).<br />
genealogiuri Stos Sesaxeb _ <strong>mesxiSvili</strong> uZvelesi<br />
gvaria, maTi winaprebi amilaxvrebi yofilan,<br />
Semdeg mesxeTidan gadmosaxlebulan da mesxiSvilebad<br />
Cawerilan. samefo karze didad dawinaurebul<br />
gvarSi bevri sasulieri piri, kaligrafi da<br />
poeti gaxldaT. gamoCenili mwignobari daviT reqtoric<br />
<strong>mesxiSvili</strong> iyo. anCisxati da Zveli SuamTa<br />
mesxiSvilebis sagvareulo eklesiebia. “papispapas,<br />
<strong>aleqsi</strong>s, erT-erTi Semosevis dros anCisxati<br />
gadaurCenia da jildod uTxovia _ Cemi saxeli<br />
daumateT gvarso. mas Semdeg, <strong>aleqsi</strong>-mesxiSvilebad<br />
gvixsenieben. papaCemi Jordanias mTavrobis<br />
iusticiis ministri iyo, romelmac pirveli respublikis<br />
konstitucia SeimuSava. imdenad Zlieri<br />
veqili iyo, rom arcerTi sisxlis samarTlis saqme<br />
ar waugia, maT Soris iyo stolermanis gaxmaurebuli<br />
saqmec. babuaCemis mama iyo cnobili msaxiobi<br />
lado <strong>mesxiSvili</strong>, romlis saxelsac quTaisis<br />
istoria<br />
Teatri atarebs. mamaCemi lado <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
arqiteqtori iyo, dedac arqiteqtoria. Cemi<br />
Zma berlinSi cxovrobs, bavSvTa kardioqirurgia.<br />
erTi da germaniaSia, meore aq aris (lado mesxiSvilma<br />
meore ojaxi Seqmna lana RoRoberiZesTan).<br />
meuRle maka miqaZe profesiiT Jurnalistia, Cemi<br />
Svili qeTuTa amerikaSi Jurnals redaqtorobda,<br />
axla SveicariaSia. sul es aris.<br />
_ rogor ucbad CaamTavreT, sityvaZunwic amas<br />
hqvia.<br />
_ meti ra giTxraT, bevri ram viswavle bebia-babuasgan.<br />
saerTod, ojaxs Zalian didi mniSvneloba<br />
aqvs.”<br />
im wels, omi rom daiwyo, lado <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong>sa<br />
da TinaTin faniaSvilis ojaxSi tyupebi<br />
daibadnen, <strong>gogi</strong> da lado. skolis asakamde duSe-<br />
Tis hospitalSi mivlinebul eqim-ginekologTan,<br />
bebia qeTevanTan izrdebodnen, amitomac dRemde<br />
uyvars mTa, buneba da xetiali. bavSvobidan xatavda,<br />
mamam sergo qobulaZesTanac ki miiyvana da<br />
cxeli Sokoladi 75
istoria<br />
76 cxeli Sokoladi<br />
karlo goci “qali-gveli”<br />
damdgmeli reJisori:<br />
robert sturua<br />
damdgmeli mxatvari: <strong>gogi</strong><br />
<strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
rusTavelis Teatri<br />
misi naxatebi aCvena. samxatvro akademiaSi mosaxvedrad<br />
sami weli dasWirda, didi nacnoboba da<br />
Cawyobebi iyoo _ ambobs. davijero, aravin “icnobda”<br />
mamamiss, romelic saqarTvelos Cempioni iyo<br />
krivsa da slalomSi, misi proeqtebiT ki sportis<br />
sasaxle, biWvinTis sastumro kompleqsi, Wadrakis<br />
sasaxle da metro “Tavisuflebis moedania” aSenebuli.<br />
etyoba, mesxiSvilebis ojaxi Tavad ambobda<br />
aseT nacnobobiT “sikeTeebze” uars.<br />
mokled, akademiaSi swavlas 8 weli moandoma,<br />
erTxel kurszec darCa. scenografia mxolod<br />
naxevari weli iswavla, radgan swavlebis sistema<br />
ar moewona da ferweris fakulteti daamTavra.<br />
warmoidgineT, 60-iani wlebia, rkinis fardiTaa<br />
Carazuli ssrk, romlis miRma cxovroben, moZraoben,<br />
bednierebis uflebas bolomde iyeneben, aqeT<br />
ki Tavisuflebis moyvarulebi Cumad, radiatorebze<br />
mimagrebul tranzistorebSi usmenen “amerikis<br />
xmas”, rentgenis qaRaldze konspiraciulad<br />
iweren jazs. raRac ucxo, Soreuli Semodis dax-<br />
Sul samyaroSi.<br />
“jazs vagrovebdiT. safrangeTidan naTesavi<br />
gvigzavnida Jurnalebs, ris gamoc kinaRam kgb-m<br />
dagviWira. mag saqmeSi alika rondelic iyo Car-<br />
Tuli. robiko sturua xSirad modioda CvenTan<br />
1998 wels <strong>gogi</strong><br />
mesxiSvilma miiRo<br />
premia _ “wlis saukeTeso<br />
scenografiisaTvis”<br />
speqtaklSi “qali-gveli”.<br />
jazis mosasmenad. im periodSi sabavSvo Teatris<br />
speqtaklisTvis gavakeTe dekoracia. mere Cemi<br />
namuSevrebis gamofena gaimarTa da robikomac<br />
dampatiJa TeatrSi. es iyo 1969 wels. pirveli<br />
speqtakli, romelic robikosTan erTad gavake-<br />
Te, “seCuaneli keTili adamiani” iyo. ase wavida<br />
da wavida, miSa TumaniSvilTan, Temur CxeiZesTan,<br />
operaSi, ucxoeTSi... rom daiTvalo, 200-ze meti<br />
dramatuli da saopero speqtakli maqvs gaformebuli.“<br />
saqarTvelos garda, <strong>gogi</strong> mesxiSvilma araerTi<br />
speqtakli gaaforma moskovis, peterburgis, veneciis,<br />
londonis, parizis, boloniis, miunxenis,<br />
Tel-avivis, buenos airesis, vaSingtonis Teatrebsa<br />
da niu iorkis metropoliten operaSi. personaluri<br />
gamofenebiT moiara moskovi, miunxeni,<br />
vena, berlini, santiago da venecia.<br />
_ saqarTvelo da amerika _ ori sivrce saqmianobis,<br />
cxovrebis, urTierTobebis. rogoria am or samyaros<br />
Soris moqceuli kacis cxovreba.<br />
_ jer vTqvaT, rom ori sxvadasxva sistemaa.<br />
saqarTvelo Cemi samSobloa da mSobliur situaciaSi<br />
ufro advilia cxovrebac da saqmianobac.<br />
amerikaSi dortmundis uZvelesi kolejis pro-
fesori var, Teatraluri ganyofilebis studentebs<br />
scenografias vaswavli. iq sul ganrigSi xar,<br />
radgan yvelaferi gaTvlilia _ droc da reJimic.<br />
saqarTvelodan wasulisTvis am sistemaSi gadasvla<br />
TiTqos rTulia, magram CemTvis ase ar aRmoCnda,<br />
radgan disciplinas miCveuli var. gansxvaveba<br />
am or samyaros Soris isaa, rom iq ufro<br />
meti SesaZleblobebia, msoflio gaxsnilia, didi<br />
informaciaa. sxva mxriv, gansxvavebas ver vxedav,<br />
radgan Tu adamiani niWieria da profesionali,<br />
imis realizeba bevrad advilia. amerikaSi im dros<br />
wavedi, roca aq gaxurebuli omi iyo. “mxedrion-<br />
Tanac” patara usiamovnebebi mqonda. im periodSi<br />
Cemi megobari amerikeli qali iyo Camosuli, man<br />
erTi wliT dagvpatiJa StatebSi. mSvenier pirobebSi<br />
viyaviT, Svilic iq Seviyvane skolaSi, male<br />
samuSao gamomiCnda da ase davrCiT amerikaSi. iq<br />
swavlebis iseTi sistemaa, rom Tu Semodgomaze<br />
raime samuSao ar maqvs, aqeT movdivar.<br />
_ gamodis, rom iq realizebisTvis midixarT, aq ki<br />
sulis mosaTqmelad CamodixarT.<br />
_ sakmarisad realizebuli var aqac da iqac.<br />
raime Tu ganmeorda, Torem ufro maRali doneebi<br />
ar arsebobs.<br />
_ meCveneba, rom nivTebis mimarT raRac gamor-<br />
Ceuli damokidebuleba gaqvT, Tqvens saSobao gamofenazec<br />
igrZnoboda, rom nivTebs is STabeWdileba<br />
moaqvT, rac manamde, Tundac bavSvobisas dagigrovdaT.<br />
_ mxatvari Tu xar, yvelafers akvirdebi, mere<br />
SigniT filtracia xdeba, Tumca es ar aris Segnebuli.<br />
roca gamofenas an speqtakls akeTeb,<br />
Sinagani maragi gexmareba. vagroveb nivTebs, sa-<br />
TamaSoebs, wignebs, magram es yvelaferi raRac<br />
momentSi SeiZleba saerTod ar gamoiyeno, Sei-<br />
Zleba uceb amotivtivdes mexsierebaSi da Tavi<br />
gagaxsenos. naWrebis mimarTac ase var. qarTuli<br />
kostiumi, freskebi, aTasi raRacaa, romelic ra-<br />
Rac pirvandel, bavSvobis STabeWdilebebs ukav-<br />
Sirdeba. erTxel, soliko virsalaZem, romelic<br />
mamas megobari iyo, “otelos” premieraze dagvpatiJa,<br />
dRemde maxsovs is STabeWdileba, vaxtang<br />
Wabukianis TamaSi da solikos scenografia. isic<br />
kargad maxsovs, ra damemarTa, pirvelad yinwvisis<br />
angelozis freska rom vnaxe, an svaneTSi rom davdiodiT<br />
me da iura gegeSiZe. <strong>gogi</strong> oCiaurs davyavdiT<br />
fSavSi, iq saxli hqonda, Tengiz mirzaSvil-<br />
Tan davdiodiT sofelSi. es yvelaferi Sinaganad<br />
grovdeba, magram amis analizs ar akeTeb, radgan<br />
“guli mwydeba,<br />
“qali gveli”<br />
mimdinare<br />
repertuaridan<br />
rom amoiRes,<br />
Tumca robiko<br />
Sempirda,<br />
aRvadgeno.”<br />
cxeli Sokoladi 77
istoria<br />
<strong>gogi</strong> <strong>mesxiSvili</strong>s namuSevrebis Sefasebisas<br />
xSirad amboben, rom is TeatrSi ferweras qmnis,<br />
ferweraSi ki Teatrs.<br />
mTlad analitikuri Tua mxatvari, Sors ver wava.<br />
marto nivTebi ki ara, yvelaferi zemoqmedebs<br />
Senze _ pedagogebi, pirovnebebi, xalxi.<br />
_ yovelTvis iseTi rangis profesionalebTan TanamSromlobdiT,<br />
visTan erTadac warmateba, faqtobrivad,<br />
garantirebuli iyo.<br />
_ egre ar aris. zogjer muSaob, TiTqos yvelaferi<br />
kargad midis, magram sabolood speqtakli<br />
iseTi ar gamodis, rogoric gindoda. me bedma gamiRima,<br />
radgan Zalian did xalxTan momiwia mu-<br />
Saoba.<br />
_ vTqvaT, movida damwyebi reJisori da TanamSromloba<br />
SemogTavazaT, daTanxmdebiT?<br />
_ Tu sainteresoa, ratomac ara? unda daelaparako.<br />
ar vici, swavlebis done dRes rogoria.<br />
miSa TumaniSvils imxela Rvawli aqvs msaxiobebisa<br />
da reJisorebis aRzrdaSi, dRemde daufasebelia.<br />
aseTi ram aravis gaukeTebia.<br />
_ Tavad rogori principiT muSaobT reJisor-<br />
Tan?<br />
_ magaliTad, Temur CxeiZe meubneba, mgoni, es<br />
piesa sainteresoa da waikiTxeo. robiko ufro radikalurad<br />
eqceva piesebs, vidre Temuri. erTiori<br />
StrixiT momixazavs eskizs da vxvdebi, ra<br />
sWirdeba _ didi sivrce.<br />
_ konkretulad ras iTxovs?<br />
_ arafersac ar iTxovs. raRacas movaxlafor-<br />
78 cxeli Sokoladi<br />
Teb, mova, Sexedavs, ooo _ ityvis, wava, mere<br />
dagirekavs... mokled, iseTi aqtiuri zewola ar<br />
aqvs. saerTod, aqtiurad rom awveba reJisori<br />
mxatvars, Sedegi yovelTvis cudia. amdeni xani<br />
rom vicnobT erTmaneTs, amasac didi mniSvneloba<br />
aqvs.<br />
_ rogorc maxsovs, sturuam “riCard III”-is Tqveneuli<br />
scenografia daiwuna da es speqtakli mirian<br />
SveliZes gaaformebina.<br />
_ mere ra, miriani erT-erTi uniWieresi mxatvaria,<br />
reJisorma naxa, rom man zustad moZebna is<br />
garemo, romelic sWirdeboda, amaSi cudi araferia.<br />
Suris grZnoba Tu uCndeba adamians, is daRupulia,<br />
arc Seuracxyofilad migrZvnia Tavi. samagierod,<br />
me “carcis wre” gavakeTe, “qali-gveli”,<br />
“meTormete Rame”. robikos pliusia, rom orive<br />
adamianis gamovlena SeZlo.<br />
_ “carcis wris” idea rogor movida?<br />
_ rusi mxatvris, gagarinis naxatia “Tbilisuri<br />
bazari”. gagarini adrec momwonda. saqarTvelo-<br />
Si mogzaurobda da fantastikuri albomebi aqvs<br />
Seqmnili. masalis Zebnisas, am naxats wavawydi da<br />
robikos vuTxari, iqneb es yvelaferi bazarze ga-<br />
TamaSdes, sadac aTasnairi xalxi ireva, erTmaneT-<br />
Sia aRreuli sxvadasxva dro da epoqebi.<br />
_ SesaZlebelia Tu ara mxatvris scenografiulma<br />
gadawyvetam reJisoris Canafiqri Secvalos?
1989 wels<br />
sergo farajanovis<br />
filmis, “aSuR<br />
yaribis” mxatvruli<br />
gaformebisaTvis<br />
<strong>gogi</strong> mesxiSvilma<br />
miiRo premia<br />
“feliqsi”, romelsac<br />
evropul “oskars”<br />
uwodeben.<br />
_ Tu reJisori amaSi Tavisi koncefciis gadawyvetas<br />
xedavs, maSin ki, Tu ara da geubneba _<br />
modi, ase ki ara, ise vcadoT, es yvelaferi ur-<br />
TierTSeTanxmebaa. reJisori da mxatvari Tanaavtorebi<br />
arian, impulsi modis reJisorisgan, Sen<br />
unda Seuwyo xeli mis xelweras. aq robiko da Temuri,<br />
ucxoeTSi kidev bevri didi reJisori, vis-<br />
Tanac vmuSaob, cdiloben, ar gaCerdnen, TavianT<br />
xelweraSi raRac siaxle Seitanon. yovelTvis vi-<br />
Tvaliswineb imas, rom Tanamedroveobis suli ar<br />
davkargo. Zalian mniSvnelovania maTi inteleqtis<br />
done, visTanac vmuSaob. maqvs patara testebi,<br />
romlebsac Sevugdeb xolme reJisorebs; robikosa<br />
da Temurs ar vgulisxmob, ra Tqma unda.<br />
_ ra testebia aseTi?<br />
_ romelime mxatvris saxels vuxseneb, an wigns,<br />
an sxva raimes da Tu araviTari reaqcia ar aqvs,<br />
vxdebi, rom raRac ise ver aris; anda Tu reJisori<br />
modis moTxovniT, me aseTi dekoracia minda da<br />
ara iseTi, masTan muSaoba SeuZlebelia. Camoyalibebul<br />
CarCoebs ver vitan.<br />
_ TiToeuli msaxiobis pirovnebas Tu iTvaliswinebT<br />
kostiumis Seqmnisas?<br />
_ eg aucilebelia, xSirad msaxiobebi saintereso<br />
winadadebiT modian. ramaz CxikvaZe, magali-<br />
Tad, sanam kostiums ar moirgebs, ar moisvenebs.<br />
azdakze muSaobisas, sul ambobda, raRac makliao.<br />
istoria<br />
rogorc ki daxeuli qudi moirgo, rolSi Cajda.<br />
msaxiobs unda misce Tavisufleba, sxvanairad ar<br />
gamova. ki ar unda iZaxo _ ara, rogorc davxate,<br />
ise unda iyos, aramed gaiTvaliswino maTi mo-<br />
Txovnebic, radgan Tu msaxiobi profesionalia,<br />
is yovelTvis saRad azrovnebs. zogjer patara<br />
detali wyvets yvelafers.<br />
_ <strong>mesxiSvili</strong>s namuSevrebis Sefasebisas, yvelaze<br />
xSirad momismenia frazebi Tqveni daxvewili gemovnebis<br />
Sesaxeb.<br />
_ rac ar unda gaakeTos Teatris mxatvarma,<br />
misi gemovneba mainc gamosxlteba xolme. aris<br />
SemTxveva, roca ugemovno dekoraciaa gasake-<br />
Tebeli. Tqven warmoidgineT, amasac gemovneba<br />
sWirdeba. gemovnebis swavla SeuZlebelia. arc<br />
is mgonia, gemovneba yalibdebodes. vfiqrob, es<br />
Sinagani, genetikuri Tvisebaa. aris xalxi, vinc<br />
absoluturad gaunaTlebelia, magram brwyinvale<br />
gemovneba aqvs da piriqiT, Zalian ganaTlebulia,<br />
magram saSineli gemovnebis mqone. SeiZleba Zalian<br />
moindomo da aswavlo, magram Tu ugemovnoa,<br />
is mainc Tavisas “gaartyams”. TeatrSi gemovneba<br />
mTavaria, Tumca TviTmizani ar aris, gaakeTo lamazi<br />
speqtakli. mTavaria egoisturi momentebi ar<br />
gqondes _ ai, me da danarCeni ar mainteresebs. yovelTvis<br />
unda gaakeTo is, rac mocemul momentSi<br />
sWirdeba reJisorsa da msaxiobs.<br />
cxeli Sokoladi 79
istoria<br />
80 cxeli Sokoladi<br />
uiliam Seqspiri<br />
“rogorc geneboT anu Sobis meTormete Rame”<br />
damdgmeli reJisori robert sturua<br />
damdgmeli mxatvari <strong>gogi</strong> <strong>aleqsi</strong>-<strong>mesxiSvili</strong><br />
rusTavelis Teatri<br />
_ “qali-gveli” rom gavixsenoT, aseTi sanaxaobiTi<br />
speqtakli, scenografiis mxriv, uiSviaTesia.<br />
istoriul masalaze rogor muSaobT, epoqis, eTnografiuli<br />
detalebis suls mihyvebiT, intuiciurad<br />
agebT Tu sakuTar gemovnebas endobiT?<br />
_ “qali-gveli” fantastikuri speqtaklia im<br />
mxriv, rom yvelaferi xdeba _ cecxlia, miTebi<br />
urCxulebze, Suasaukuneebis adamianebis cxovreba.<br />
amitomac mindoda, iq yofiliyo absoluturi<br />
Tavisufleba, kanonebis gareSe; yofiliyo<br />
aRmosavlur-dasavluris Serwyma, radgan venecia<br />
Tu ici da karlo goci, mixvdebi, rom es qalaqi<br />
gzajvaredini iyo, sadac aRmosavleTis da qristianuli<br />
aRorZinebis kulturis didi Serwyma<br />
moxda. sawyenia, rom “qali-gveli” repertuaridan<br />
amoiRes.<br />
_ dadgeba dro, roca TeatrSi aRar iqnebiT. ras<br />
gaakeTebT, garda imisa, rom daxatavT?<br />
_ ra vici, Tu ar iqneba, ar iqneba, aTasi raRac<br />
maqvs dagegmili, Tu movaswreb, gavakeTeb.<br />
_ Teatris bunebidan gamomdinare, intrigebi Tu<br />
SegxebiaT. gulwrfeli iyaviT ra, nu CaiketebiT.<br />
_ aranair intrigasTan ar mqonia Sexeba. intrigebi<br />
TeatrSi yovelTvis garedan iyo, maSinac,<br />
“mecineba, roca amboben, Seqspiri<br />
tradiciulad unda dadgao.<br />
tradiciulad rogor, rogorc<br />
ecvaT Seqspiris dros?! “<br />
roca miSa TumaniSvilis moSoreba undodaT da<br />
axlac, roca robikos moSoreba undaT. samarcxvinoa<br />
dRevandeli intrigebi rusTavelis Teatris<br />
mimarT, radgan xalxi, romelsac araferi gauke-<br />
Tebia, ebrZvis mas, vinc qarTul Teatrs saxeli<br />
moutana. ase iyo sandro axmetelis droidan moyolebuli.<br />
piradad me ra intrigebi unda mqonoda,<br />
speqtakls ar momcemdnen? gamagdebdnen?<br />
egeTi momenti ar mqonia. roca saqmes akeTeb, intrigisTvis<br />
dro aRar rCeba.<br />
_ sadRac wavikiTxe dedaTqvenis Sefaseba: “<strong>gogi</strong><br />
erTi SexedviTaa pirquSi, Torem ise Tbili da gulisxmieria”.<br />
garedan marTlac ukareba adamianis<br />
STabeWdilebas tovebT.<br />
_ marTla? “ukareba” ras niSnavs, vin unda mivikaro?<br />
vinc ar miyvars, ar vikareb da vinc miyvars,<br />
vikareb. axalgazrdebs vexmarebi da vaswavli, rac<br />
SemiZlia. aris xalxi, visTanac ar minda urTier-<br />
Toba, viwro wre myavs. merec, satrabaxod ar vambob,<br />
magram sul dakavebuli var, myavs ramdenime<br />
megobari, romlebzec vgiJdebi.<br />
_ vici, rom sergo farajanovTan gamorCeuli megobroba<br />
gakavSirebdaT.<br />
_ uh, farajanovs jer kidev rodidan vicnob-
di, ar maxsovs. kievSi rom hqonda gadaRebebi, mis<br />
films “aSuR yaribs” vaformebdi da iq ufro davaxlovdiT.<br />
TbilisSi rom dabrunda, Cvens gverdiT<br />
cxovrobda, xan vaWmevdiT, xan vasmevdiT,<br />
xan qurTuks ukeravda Cemi sidedri, xSirad Tavisi<br />
stumrebic mohyavda xolme. vinc ar icnobda,<br />
misTvis qalaqis giJi iyo da vinc icnobda,<br />
didi reJisori da pirovneba. egec waSales, arc<br />
saxli dautoves da arc araferi. arada, farajanovi<br />
unikaluri pirovneba iyo kinosa da qalaqis<br />
istoriaSi. aseTi Tavisufali azrovnebis adamiani<br />
iSviaTad minaxavs, brwyinvaled icoda qalaqi.<br />
kintoc iyo, vaWaric, xan yidda, xan filmebs<br />
iRebda, genialurad hyveboda ambebs. Tu ginda ba-<br />
Jbeuq-meliqovi gavixsenoT, didebuli mxatvari,<br />
misi saxlic daangries. farajanovs da baJbeuqs<br />
kaTalikosma vazgenma erevanSi gadasvla SesTavaza,<br />
magram arcerTi ar wavida, suliT da xorciT<br />
aqaurebi iyvnen da imitom. sul ramdenime kaci<br />
Semxvda cxovrebaSi, aseTi fantastikuri pirovnebebi.<br />
erT-erTi rostropoviCia. masTan erTad<br />
me da robikom samaraSi “ivane mrisxane” gavake-<br />
TeT, ori Tve viyaviT erTad. garda imisa, rom<br />
genialuri musikosi da pirovnebaa, araCveule-<br />
“klasikaSic ki<br />
Tanamedroveobis suli<br />
unda SeinarCuno.”<br />
brivad hyveba Tavisi cxovrebis istorias. yovel<br />
saRamos restoranSi davdiodiT, daleva uyvarda<br />
da SostakoviCze, prokofievze, did musikosebze<br />
yveboda, udidesi iumoriT gadmoscemda ambebs,<br />
waruSleli STabeWdileba datova Cemze. did xelovnebas<br />
erovneba da sazRvari rom hqondes, Tbilisidan<br />
versad gavalT. roca xelovneba maRal<br />
doneze adis, is sayovelTaoa da konkretul ers<br />
aRar ekuTvnis. Tundac musika aviRoT _ umaRlesi<br />
done xelovnebisa. is faqtobrivad xelSeuxebelia,<br />
maradiulia, restavracia ar sWirdeba, ar<br />
daixeva, saukunidan saukuneSi gadadis. Cveni Zveli<br />
sagaloblebi dRemde arsebobs. amitomacaa CemTvis<br />
saintereso musikalur Teatrsa da operaSi<br />
muSaoba. musika iseTi fenomenia, patara Secdomas<br />
ar gapatiebs, TeatrSi xarvezi daimaleba, musika-<br />
Si _ ara.<br />
_ roca dekoracia da kostiumebi samuzeumo eqsponati<br />
xdeba da Teatris garderobSi inacvlebs,<br />
wlebis Semdeg, maTTan Sexebisas raime gancda Tu<br />
gaqvT?<br />
_ zogjer genaneba, rom is speqtaklebi aRar gadis.<br />
“carcis wre” 30 welia repertuarSia. bolos<br />
da bolos, misi istoriac damTavrdeba, aseTia Tea-<br />
istoria<br />
cxeli Sokoladi 81
istoria<br />
robert sturua ase ityvis <strong>gogi</strong> mesxiSvilze:<br />
“me momwons Teatris miseuli _ optimisturi,<br />
amaRlebuli, feradovani aRqma, misi fantastikuri<br />
Teatraloba, musikaluri, sabaleto ferweruloba.<br />
misi unari _ organulad da harmoniulad<br />
daukavSiros erTmaneTs TiTqosda SeuTavsebeli,<br />
mogvawodos epoqis faqizi da ironiuli stilizeba,<br />
iazrovnos da SeigrZnos sakuTari Semoqmedeba<br />
zogadkulturul konteqstSi, erT namuSevarSi<br />
miaRwios konkretulis saerTosTan, erovnulis<br />
zogadsakacobriosTan, maradiulis istoriulTan<br />
Sejereba-Sepirispirebas.”<br />
tris buneba. axlaxans “uriel akosta” aRadgines, ar waval da<br />
ar vnaxav, radgan vTvli, rom am speqtaklma Tavisi saqme gaake-<br />
Ta, misi specifikidan gamomdinare, gaqra da darCa legendad.<br />
_ xSirad gamigia, rom qarTveli mayurebeli gansakuTrebulia<br />
da Cveni Tanamemamuleebi, romlebic ucxoeTidan Camodian, aqauri<br />
mayureblis gamorCeulobis winaSe Turme caxcaxeben. aseTi<br />
Sefaseba siyalbe mgonia.<br />
_ germaniaSi gamiformebia speqtaklebi da minaxavs germaneli<br />
mayurebeli, romelic piesiT xelSi ijda parterSi, italiaSi<br />
speqtaklis dros partituras mihyvebian da amowmeben. CvenTan<br />
iyo kargi mayurebeli da axlac SemorCa, magram masiurad gauna-<br />
Tlebeli mayurebeli gvyavs, gansakuTrebiT axalgazrdoba, imitom,<br />
rom Cvens mdare televiziaze izrdebian. es telearxebi ki<br />
mxolod abrueben mayurebels da sisuleleebs aWmeven. CvenTan<br />
araa erTi arxi mainc, romelic mayurebels namdvil xelovnebas<br />
miawvdis... cudi gemovnebis gamomuSaveba ki Zalian advilia maskulturis<br />
meSveobiT. maskulturam yvelaferi waleka, axalgazrdas<br />
Sedarebis saSualeba ar aqvs, aSkarad niWieri Taoba modis,<br />
magram damkvidrebis naklebi Sansi aqvT. aq mwiri samyaroa.<br />
gaunaTlebel erze advili dasaCagri ki araferia.<br />
_ Taobebis wyveta ar gaSinebT?<br />
82 cxeli Sokoladi<br />
_ ar momwons is, rom ufrosebi aRar undaT. amaswinaT axlobeli<br />
Semxvda, Tavisi saqmis profesionali da miTxra, saxlSi<br />
jdomam gamagiJao. arasworia TaobaTa Soris jaWvis gawyveta.<br />
marTalia, nakadi xan ganieria, xan viwro, magram kalapots unda<br />
hqondes datvirTva imisTvis, rom axalgazrdebs daexmaros.<br />
niWiers unda daxmareba, Torem uniWo isedac ipovis gzas.<br />
_ modiT, gamovideT Teatridan.<br />
_ Zalian mindoda mTaSi wasvla, magram dro ar mqonda. roca<br />
dro maqvs, bunebaSi xetiali miyvars.<br />
_ sufrebi?<br />
_ ra jobia karg sufras, megobrebTan erTad.<br />
_ praqtikuli Tu xarT?<br />
_ ra vici, kargi Rvinis arCeva vici. meRvine megobrebi myavs<br />
da cudi Rvino arasodes momaqvs saxlSi.<br />
_ SvilTan rogori urTierToba gaqvT?<br />
_ ZiriTadad megobruli, Tumca masac aqvs Tavisi saidumloebebi.<br />
_ martooba gWirdebaT Tu giyvarT?<br />
_ roca vmuSaob, ki, magram Tu megobrebi movlen, kars aucileblad<br />
gavuReb. saerTod, socialuri tipi ar var, arc aranairi<br />
partiis wevri, deputati da aqtivisti vyofilvar. ufro
Sinaganad var koncentrirebuli. Tu yvelafers mied-moedebi,<br />
verafers gaakeTeb.<br />
_ ojaxur biujets vin gegmavs?<br />
_ araviTari biujeti ar gvaqvs. fSSS _ ase midis da qreba.<br />
xan aris, xan ara. axal wels amerikaSi vxvdebi, maka aq rCeba.<br />
qeTuTa SveicariaSi midis megobarTan erTad. moskovSi vapirebdi<br />
wasvlas, “mxatSi” speqtakli unda gameformebina, magram<br />
rusuli isteriis gamo aRar wavedi. usircxvilod iqcevian, 24<br />
saaTis manZilze tyuian. rac rusebma qarTvelebs gaukeTes,<br />
arafriTaa imaze naklebi, rac Tavis droze ebraelebs damar-<br />
Tes. TavisTavs uTxrian Zirs. afxazebi da osebi ki ver xvdebian,<br />
rom ruseTi maT mospobs da gadaagvarebs.<br />
_ religiasTan ra mimarTeba gaqvT?<br />
_ eklesiuri ar var, jvari mikeTia da pirjvars viwer. iataks<br />
rom Tavi vurtya, egre ar aris. vTvli, rom religia, Tu fanatikosi<br />
ara xar, adamians Sinagan sisufTaves unarCunebs. Cvens<br />
ulamazes eklesia-monastrebsac xom sxvanairi, didi sulierebis<br />
mqone xalxi aSenebda da xatavda.<br />
_ literatura da kino?<br />
_ kargad vici rusuli da ucxouri literatura, magram<br />
vgiJdebi vaJa fSavelaze, sul mgonia, rom warmouCeneli da<br />
TbilisSi, saSobao ardadegebze Camosulma,<br />
Temur CxeiZesTan imuSava operis TeatrSi da<br />
leonkavalos “jambazebi” gaaforma. generaluri<br />
repeticiis Semdeg scenaze gadaReba vTxoveT.<br />
marto yofnas jambazebis kampania arCia.<br />
istoria<br />
gauSifravia. miyvars baraTaSvili, galaktioni. ufro poezia<br />
miyvars. asakSi rom Sedixar, sxvanairad kiTxulob literaturasac<br />
da sxvagvarad gesmis bevri ram. galaktioni rom ambobs<br />
_ “aris mkiTxveli kargi wignebis da aris kidev gadamkiTxveli”-o,<br />
me aseTi gadakiTxva ar SemiZlia. filmebic Zveli, Sav-<br />
TeTri miyvars, raRac gulubryvilo sisufTave rom dahyveba.<br />
Tanamedrove kargi filmebic momwons, magram ara spec-efeqtebiT,<br />
teqnikurad gakeTebuli.<br />
_ romel droSi isurvebiT cxovrebas?<br />
_ romel droSic var, Tumca yvelaze saintereso mainc aRor-<br />
Zinebis xana iyo albaT, egeTi globalisturi afeTqeba yvela<br />
saxelovnebo sferoSi _ musikaSi, literaturaSi, arqiteqturasa<br />
da mxatvrobaSi aRarc yofila. egvipte, CineTi, actekebi<br />
xom udidesi kulturaa, magram rac aRorZinebis xanis italia-<br />
Si moxda, warmoudgeneli simaRlea.<br />
_ iqneba kidev aseTi afeTqeba?<br />
_ eg rom vicode, Zalian did fuls viSovidi. msoflio ganvi-<br />
Tareba xom araerTxazovania, civilizaciis wertilebis gadaadgileba<br />
xdeba. iqneb msgavsi ram kidev ganmeordes.<br />
_ ar daberda dedamiwa?<br />
_ ara, jer adrea.<br />
cxeli Sokoladi 83
istoria<br />
84 cxeli Sokoladi
a qali xar?<br />
ra gqvia?<br />
raa Seni rwmena?<br />
duxoboreci<br />
madlierebiT tania moskvitinas da yvela sxvas,<br />
`visac siyvarulis RmerTi swams da visi kanonic WeSmaritebis kanonia~.<br />
istoria<br />
avtori: ana korZaia-samadaSvili<br />
foto: beso uznaZe<br />
cxeli Sokoladi 85
istoria<br />
arc religiaTmcodne gaxlavarT da arc duxobories istoriis<br />
mkvlevari. rodis gaCnda dedamiwaze pirveli duxoboreci<br />
_ verc amas mogaxsenebT, da vgoneb, verc erTob cru mecniereba<br />
_ istoria gagcemT mtkice pasuxs. Tavad duxoborcebi<br />
amboben, rom es naperwkali ieso qristes droidan gadaecemoda<br />
Taobidan Taobas, da saerTod _ citata: “Cven es ar viciT da<br />
es arcaa Cveni saqme. mxolod isaa Cveni saqme, rom Cvens sulebs<br />
mivxedoT”.<br />
am xalxs duxoborebi (an duxoborcebi, rogorc gagixardebaT)<br />
1785 wels, gajavrebul gulze, ekaterinoslavelma arqiepiskoposma<br />
ambrosim uwoda: aqaoda, saeklesio siwmindeebs da Rmer-<br />
TTan Suamavlebs rom ar aRiareben, amiT suliwmindas ebrZviano.<br />
magram duxoborebs es saxeli Zalian moewonaT da Taviseburad<br />
ganmartes _ sulisTvis mebrZolebi, sulis mebrZolebi.<br />
sulis mebrZolebs arc saeklesio gadasaxadebis gadaxda<br />
miaCndaT saWirod _ vai?! Sesabamisad, maT sastiki brZola gamoucxades.<br />
yvelafers ar movyvebi, sxva Tu araferi, “cxeli<br />
Sokoladia” da hororebi ar ekadreba. mxolod imas mogaxsenebT,<br />
rom duxoborebis wamebiT sikvdilisTvis viRac Zalian<br />
Wkvians svetSi Casma gamougonebia. sul martivi ambavia: hki-<br />
Txavdnen adamians, ra kaci xaro, is ityoda, duxoborio, da<br />
umalve sagangebod am saqmisTvis aSenebul, maRal svetSi ukravdnen<br />
Tavs. svetis RruSi msxdomni didxans cocxlobdnen, Tu<br />
Zalian ar gaumarTlebdaT da zamTari ar iyo, da rogor cocxlobdnen<br />
da xavsiT rogor ifarebodnen... _ gavagrZelo?<br />
86 cxeli Sokoladi
1841 wels duxoborebi javaxeTSi Camoasaxles, ara imitom,<br />
rom maTi kargad yofna undodaT, aramed imitom, rom yvelam<br />
icoda: aq, usastikes pirobebSi, veravin icocxlebda da isinic<br />
amowydebodnen. iTvleba, rom duxoborebi imisTvis gawires,<br />
rom maT mRvdeli damarxes cocxlad.<br />
esec burusiT moculi ambavia. legenda hyveba, rom tavriis<br />
guberniaSi mcxovreblebs bavSvi mokvdomiaT da viRac mRvdels<br />
_ cxadia, Camosuls, _ auCemebia, ginda Tu ara, wesi unda avugoo.<br />
duxoborebma, ar gvinda, SegveSvio, magram mTavrobamac werili<br />
gamogzavna, mRvdlis gareSe micvalebuli ar damarxoTo. rogorc<br />
am ambis mTxrobelma qalma miTxra, moTxovna aseTi iyo:<br />
maRariCiT unda daibado da maRariCiT unda mokvde (qalbato-<br />
istoria<br />
ni bogdanovkelia da rusulisa da qarTulis garda, somxuric<br />
Cinebulad icis). hoda, duxoborebsac uTqvamT, aba, mTavrobas<br />
rogor SevewinaaRmdegebiTo, da micvalebuli mRvdlis gareSe<br />
ar daumarxavT, ufro zustad _ mRvdlianad damarxes.<br />
maTTvis saqarTveloSi miwebis boZebisTvis ruseTis mTavrobas<br />
sami uremi oqros fuli gadauxdia, da duxoborebic TavianTi<br />
axali samSoblosken daiZren.<br />
Tu ra iyo Tavdapirvelad es miwa, amas saukeTesod dasaxlebebis<br />
Zveli saxelebi aRwers. sayvarelo Tanamemamuleebo, cota<br />
rusuli xom mainc gaxsovT? iyo sofeli terpenie, iyo dasaxleba<br />
xolodnoe, aris ubani mogilkebi, da dRevandel gorelovkas,<br />
sul martivad, goreloe erqva. duxoborebi ixocebodnen, maT<br />
cxeli Sokoladi 87
istoria<br />
nadiri Wamda, avadmyofoba klavda, magram gaZles, gaZles da<br />
xolodnoes uwodes bogdanovka: RvTis mier boZebuli miwa.<br />
1991 wels bogdanovka ninowminda gaxda. neta, ratom? albaT<br />
Cveni didi patriotizmis, Rrma erovnuli TviTSegnebis da<br />
WeSmariti qristianobis dasamtkiceblad. erTi isaa, rom am adgils<br />
arasodes rqmevia ninowminda. mas erqva jer xolodnoe da<br />
mere bogdanovka, manamde _ araferi. iq aravin cxovrobda da<br />
sworadac iqceoda. iq dResac ar SeiZleba RamiT dabmuli ZaRlis<br />
datoveba _ soflebSi mglebi daiarebian da Wamen xolme.<br />
iq Cveni stumrobis Jams 23 gradusi yinva iyo. iqauroba magadania,<br />
Tormeti Tve _ zamTari, danarCeni _ zafxuli. iq duxoborebi<br />
unda amomwydariyvnen da gadarCnen. da Tu javaxeTSi<br />
aRar icxovreben da Tu maTi didi gmirobis ambavs daviviwyebT,<br />
Cveni sircxvili iqneba, sxva Tu araferi.<br />
dasalieri<br />
im dilas pirvelad viyavi Cemi zoma-woniT da profesiiT totalurad<br />
kmayofili: samarSruto taqsSi SesaniSnavad movewye,<br />
beso uznaZis codviT ki qvebi tirodnen _ didia da itanjeboda;<br />
Tan misi zurgCanTa uSvelebeli iyo, Cemi 50-iani wlebis<br />
abanos Cemodani ki _ cida; is fotografia da umZimes aRWurvilobas<br />
moaTrevda, me ki ra _ erTi bloknoti da misi jani...<br />
ninowmindaSi, cxadia, yinavda. beso mTeli gza iZaxda, Tovli<br />
mindao da aha, Tovli, yinuli, yinva _ yvelaferi is, ris gamoc<br />
javaxeTis zegans “meore cimbiri” hqvia. “me buriatiaSi viyavi<br />
gaTxovili,” miyveboda Cveni “mfarveli angelozi”, tania. “da<br />
nu maswavlian, meore cimbiri romelia. esaa cimbiri, iqauri<br />
sicive ra mosatania…”<br />
88 cxeli Sokoladi
ogdanovkidan duxoborebis soflebamde TiTqos Sori araa<br />
_ rva kilometri. oRond sul tramalia, daTovlili, civi,<br />
aranairad ar meama misi fexiT gadaWris perspeqtiva. gzad melakudac<br />
vnaxeT, imisi sul ar meSinia, magram mglebic yofilan,<br />
dabindebisas gamodian “saqmeze”, da taniam agvixsna, Tu<br />
qarbuqi daiwyo, jobs swrafad datovoT aqauroba, Torem<br />
SuagzaSi gaiWedebiTo.<br />
mglebisgan Tavadasacavad sofel orlovkas SesasvlelSi<br />
oTxi ZaRli cxovrobs, ai, iseTebi, zRaprebSi rom icaven xolme<br />
saganZurs: dolabisTvaleba, rkiniseSvebiani. maT mosagerie-<br />
“qsovilis nakuwebs yvela<br />
yris xolme, me ki vagroveb<br />
da aseTebs vkerav.”<br />
“ra lamazebia! rogor<br />
keravT?”<br />
“rogor da xeliT.<br />
sxvanairad rogor unda<br />
Sekero?”<br />
es baliSebi, iseve,<br />
rogorc daqarguli<br />
xelsaxocebi, TeTreuli<br />
da kabebi, did, moxatul<br />
skivrebSi inaxeba. es<br />
duxobori qalebis<br />
mziTevia, dasturi imisa,<br />
rom Tavadac kargi<br />
diasaxlisebi arian da<br />
deda da bebiac Cinebuli<br />
diasaxlisebi hyavdaT.<br />
istoria<br />
blad taniam, arc meti, arc naklebi, niCabi moimarjva, da sul<br />
aseTad memaxsovreba: patara, welSi amayad gamarTuli, Zalian<br />
mamaci da Tavdadebuli gogo, tania moskvitina. zustad iseTi<br />
gogo, rogoric duxoboreci gogo unda iyos.<br />
gogoebi<br />
saocari fotosuraTi vnaxe, vaglax, cudi xarisxisa, amitom<br />
ver gaCvenebT, magram sityvaze mendeT: guTanSi rva qalia Sebmuli,<br />
mexrec qalia. es duxoboreci gogoebi arian, romelTac<br />
mamakacebi aRar hyavdaT.<br />
cxeli Sokoladi 89
istoria<br />
1895 wels, petre-pavlobis Rames, zemoT, gamoqvabulebTan,<br />
sadac Tormeti bza xarobs da moxucebi hyvebian, ieso da misi<br />
mowafeebi hyavTo rCeulebs nanaxi, duxoborcebma iaraRi dawves.<br />
maT omi da kaciskvla ar undodaT da ase gamoTqves Tavisi neba.<br />
sapasuxod gamoqvabulebTan damsjeli razmi avida. maT mamakacebi<br />
daxoces da iqaur qvebs dResac atyvia sisxlis kvali _<br />
wiTeli xavsi. Sesabamisad, kacis saqmec qalebma itvirTes, ufro<br />
sworad, gogoebma.<br />
duxoboreci gogoebi sul gogoebi arian, maT asakisa araferi<br />
etyobaT. pirvelive qalbatons, romelsac vewvieT, 1926 wels<br />
dabadebul ana gonCarovas, verafriT daabralebT, moxucia da<br />
motexilio. quCaSi Segvxvda, misi saxlis win yinvaSi sawylad mdgomebs.<br />
“ras miyureb,” Sescina qalma besos. “mogewone?”<br />
me vuTxari, rom ulamazesi kaba acvia. man miTxra, es ram mogawonao<br />
_ gaipranWa, Torem mSvenivrad moexseneboda, rom ulamazesi<br />
iyo. moica, jer sazeimoebi Cavicvao, da gagviZRva saxlisken,<br />
romlis karzec boqlomi ekida.<br />
boqlomicaa da boqlomic. gorelovkasa da orlovkaSi qurdi<br />
ar cxovrobs da boqlomic Sesabamisi aqvT: feradi qsovilis<br />
yulfi. gadasarevi Tu ginda…<br />
sul male qalbatoni ana (ra vqna, ver veZaxi niura bebos; is Tu<br />
beboa, aRar yofila saSveli) gamowyobili gamocxadda, da maSin<br />
mivxvdi, rom marTali iyo _ amjerad namdvilad lamazebi ecva.<br />
90 cxeli Sokoladi<br />
qvedabolo, korseti, perangi, qudi _ yvelaferi xeliT Sekerilia,<br />
xeliT Camoqsovili, xeliT daqarguli. “aseTi korsetebi,”<br />
agvixsna anam, “duxoborec qalebs acviaT. gacvia korseti _<br />
duxoboreci xar, gaixdi korsets _ aRar xar duxoboreci…” es<br />
korsetebi Taobidan Taobas gadaecema. mec minda, magram sadaa…<br />
magram mTavari mainc qudia. duxoborecis qudi mxolod Tavsaburavi<br />
rodia. es simboloa, mTeli istoria.<br />
me: “ras niSnavs Seni qudi, ana fiodorovna?”<br />
ana fiodorovna: “aba, me ra vici?”<br />
samagierod, icis pelagea terexovam, romelic anaze umcrosia,<br />
magram meti axsovs. “davibade 1928 wlis dekemberSi. ricxvi<br />
ar vici. 1931 wels tifi damemarTa da sinaTle wamarTva…” bebia<br />
poliam amayad daixura duxoborcebis qudi da moyola daiwyo:<br />
“ai, es Savi xazi miwaa, is dro, roca duxoborcebi imalebodnen,<br />
roca maT sdevnidnen _ cudi dro. es cisferi lenti gzaa, Cveni<br />
gzebi, romlebic gamoviareT, sanam aqamde movidodiT. es, oqrosferi,<br />
mzea, da ai, es,” _ TiTiT qudis damagvirgvinebel yvavilze<br />
mimaniSna, “ganaTebaa, duxobories alioni, roca rwmenis neba dagvrTes.”<br />
РОДИМАЯ ЛУШЕЧКА<br />
qals, romlis saxelTanac duxoborcebis qudis yvavili, duxobories<br />
alionia dakavSirebuli, erqva lukeria gubanova, luSeCka,<br />
netari luSeCka, Родимая Лушечка _ ra vqna, ver vTargmni.
istoria<br />
cxeli Sokoladi 91
istoria<br />
luSeCka ocdasami wlisa iyo, roca daqvrivda. misi qmari<br />
marTali, Zalian kargi kaci yofila da cota xanSi aRmoCnda,<br />
rom meuRlec aseTive hyavda: brZeni, mowyale. luSeCkas hqonda<br />
“cxoveli wigni” (an “cocxali wigni”), duxoborcebis zepirsityvieri<br />
wminda werili. luSeCka Zalian samarTliani qali<br />
iyo da aravis anebebda sustebis Cagvras.<br />
ase, is saSinlad brazobda xolme, roca mamakacebi qalebs<br />
Cagravdnen an sulac scemdnen. aseT kacs is sjida: erTi RamiT<br />
saqaTmeSi amwyvdevda. xolo Tu kaci imdenad Tavxedi iyo,<br />
rom meoredac bedavda Tavisi meuRlis wyeninebas, luSeCkas<br />
gankargulebiT mas welze bawars abamdnen da urikas gamobmuls<br />
neli nabijiT daatarebdnen sofel-sofel: naxeT, xalxo,<br />
es is briyvia, saqaTmeSi RamisTeva rom ar ikmara da isev Tavis<br />
qals Cagravs!<br />
luSeCkam daaarsa obolTa saxli, romelSic yvelas SeeZlo<br />
cxovreba _ martoxela moxucebs, daoblebul bavSvebs, Ratakebs,<br />
mokled, yvelas, visac gansakuTrebuli mzrunveloba<br />
sWirdeboda. luSeCka winaswarmetyveli iyo da misi sityvebi<br />
yovelTvis marTldeboda.<br />
ase, obolTa saxlis Senebisas luSeCkas erTi kaci, ivane, vaneCka<br />
edga mxarSi. vaneCka Zalian xelmarjve iyo, da vinc ar<br />
daizarebT da gorelovkaSi abrZandebiT, aucileblad SeamCnevT,<br />
ra lamazia xis aivnebi, rogori siyvaruliTaa gamoWrili<br />
yoveli CuqurTma. es yvelaferi sabralo vaneCkas naxelavia.<br />
92 cxeli Sokoladi
vaneCkas luSeCka TavdadebiT uyvarda da amitom Zalian<br />
uklavda xolme guls misi sityvebi. “rogor miyvarxar, vaneCka.<br />
rogori didebuli ostati xar. rogor mebralebi, rom iuda<br />
iqnebi, Cemo vaneCka, da duxobories da Cemi Ralati mogiwevs…”<br />
Zalian swyinda es sityvebi vaneCkas da ificeboda, amas<br />
arasodes vizamo.<br />
saqme isaa, rom orad-orma adamianma, luSeCkam da vaneCkam<br />
icodnen, Tu sad inaxeboda duxoborTa aRTqmuli miwis nasyidobis<br />
qaRaldebi. lukeria 1886 wlis 15 dekembers gardaicvala,<br />
ormocdaxuTi wlisa, da saidumlos amieridan mxolod vaneCka<br />
icavda. mere ki dro Seicvala, Sinagan saqmeTa saxalxo<br />
komisrebma vaneCkas ori vaJi daapatimres da maT safasurad<br />
“mamaCemi 1941 wels omSi<br />
waiyvanes, samxedro<br />
samsaxurSi. maSin me ori<br />
kvirisa viyavi mxolod.”<br />
“didxans imsaxura?”<br />
“axlac msaxurobs...”<br />
arada, isini pacifistebi<br />
arian, oms da Zalmomreobas<br />
SeZlebisdagvarad<br />
eridebian. magram ra<br />
gaewyoba _ omi omia...<br />
istoria<br />
vaneCkas duxoborcebis da lukerias gacema da Zvirfasi qa-<br />
Raldebi mosTxoves.<br />
vaneCkam obolTa saxlSi boZi daSala da sanukvari zardaxSa<br />
amoiRo. mas egona, rom Ralatis fasad Tavis vaJebs gadaarCenda,<br />
magram komisrebma gvaris gamgrZeleblebi aRar daubrunes.<br />
sabralo vaneCkam obolTa saxlSi gaatara darCenili dReebi,<br />
tirilsa da sinanulSi.<br />
“amtyunebdiT?” vkiTxe beboebs.<br />
“ara, ras ambob,” iyo pasuxi. “magas rogor gavamtyunebdiT.<br />
egre ewera. sabralo vaneCka…”<br />
duxobor qalebs gamtyuneba saerTod naklebad sCveviaT. me<br />
mgoni, ubralod ar scaliaT aseTi rameebisTvis. qarTveli go-<br />
cxeli Sokoladi 93
istoria<br />
94 cxeli Sokoladi<br />
gos da duxoboreci biWis siyvarulis ambavma me gamacecxla,<br />
maT ki iolad miambes _ ase eweraTo… kargia ase. neta mec<br />
SemeZlos.<br />
mSvenieri vasilisa<br />
Turme luSeCkasTan, obolTa saxlSi, erTi biWi izrdeboda.<br />
kargi biWi iyo, gonieri, warmosadegi. luSeCka mas gansakuTrebiT<br />
swyalobda.<br />
erTxel luSeCkas kaxeTSi raRac saqme hqonda mosagvarebeli<br />
da man qarTvelebTan swored is, saamayo biWi gagzavna. iq<br />
ymawvils ar gaumarTla _ gogo Seuyvarda, Tan Tavadis qali.<br />
qalsac Seyvarebia, da wyvili erTad Camovida gorelovkaSi.<br />
“Zalian kargi gogo iyo,” miambes qalebma. “lamazi-lamazi.<br />
Cveni korseti Caicva, Cveni wesiT icxovra. sul male RmerTma<br />
ori Svili gamougzavna, qal-vaJi. mTeli Temi imaT bednierebas<br />
SevxarodiT.”<br />
magram mere qalis ojaxs misi adgilsamyofeli gaugia. kaxe-<br />
Tidan mamakacebi Camovidnen, qarTveli gogo motyuebiT gaiyvanes<br />
soflidan, Seagdes cxenze da gaitaces.<br />
…iq tramalia da Soridanac ismoda qalis Zaxili: qmars uxmobda<br />
da Tavisianebs exveweboda, Svilebs nu damioblebTo…<br />
Tavzardacemuli biWi luSeCkas eaxla da Seevedra, davedevnebi,<br />
xalxi gamayole, Cemi gogo damabrunebineo. magram lu-<br />
SeCkam uTxra:<br />
“es Seni bedi yofila. unda daiTmino. Cven cotani varT, am<br />
miwaze mosulebi. qarTvelebi bevrni arian. Cven srola ar gv-<br />
bebia polia: “axalgazrda xar...”<br />
me: “ho, ra vici...”<br />
bebia polia: “ki, axalgazrda xar...”<br />
tirils iwyebs.<br />
tania: “nu tiri, bebia polia. Sen<br />
CvenTvis imdeni gaakeTe. uSenod<br />
aRarc iqnebodnen duxoborebi...”
marTebs, Tu daedevnebi, Cxubi atydeba, da Sens qalsac daRupav<br />
da yvela duxoborsac. daiTmine.”<br />
da biWmac daiTmina, ramdenic SeZlo. mere ki… mokled, mere<br />
obolTa saxlSi misi da qarTveli Tavadis qalis ori Svili<br />
izrdeboda. qaliSvili iseTi mSvenieri iyo, iseTi lamazi, rogoric<br />
TemSi aravin yofila: lurjTvala, SavTmiani. gogonas<br />
vasilisa erqva da axlac ase ixsenieben: mSvenieri vasilisa.<br />
roca am ambavs miyvebodnen, vfiqrobdi, albaT brazoben-me-<br />
Tqi. albaT wyinT, rom qarTvelebma maTianis siZoba ar isurves-meTqi.<br />
magram ara. Zalian Cveulebrivad hyvebodnen, oRond<br />
iseTi grZnobiT, rom obolTa saxlTan, TovlSi, duxobor qalebTan<br />
erTad mdgomma mwared vitire, da sabralo beso uznaZe<br />
verafriT mixvda, ra jandaba damemarTa _ man ki icis, rom SeyvarebulTa<br />
ubedurebebi, ra xania, sul aRar miCuyebs guls.<br />
istoria<br />
* * *<br />
Soba Rames duxobori qalebi daqargul sufraze dgamen did,<br />
fumfula purs, marils da patara Wiqas. WiqaSi wyals asxamen,<br />
kovziT, zustad imden kovz wyals, ramdeni sulic saxlSi cxovrobs.<br />
meore dilas imave kovziT iTvlian, ramdeni adamiani<br />
izeimebs momaval Sobas _ ramdeni kovzi wyalic daakldeba,<br />
imdeni datovebs miwas.<br />
imedia, momaval Sobas isev yvelani damxvdebian. luSeCkas<br />
daubarebia, rom am miwidan ar unda wavidnen. aqaa maTi saflavebi,<br />
aqaa mxare, romelsac bogdanovka hqvia _ RvTis mier duxoborebisTvis<br />
boZebuli miwa. da isic uTqvams luSeCkas, rom<br />
roca javaxeTs bolo duxoboreci datovebs, didi miwisZvra<br />
moxdeba, wminda mTa gaixsneba da wyali waiRebs duxobories,<br />
Cveni samSoblos lamaz mxares.<br />
P.S. beso da me madlobeli varT qalbaton<br />
irina ginosianis, romelmac ori ucxo<br />
usasyidlod Segvifara da gvimaspinZla.<br />
madlobeli varT yvelasi, vinc Sin migviwvia<br />
da cali TvaliT mainc dagvanaxa CvenTvis<br />
ucnobi, jadosnuri samyaro.<br />
cxeli Sokoladi 95
istoria<br />
sami axdenili ocnebis<br />
da erTi warmatebis ambavi<br />
zviad cikolia<br />
avtori: nino lomaZe<br />
foto: niko tarielaSvili, vitas Cerniauskasi<br />
96 cxeli Sokoladi
istoria<br />
cxeli Sokoladi 97
istoria<br />
es erTi axalgazrda kacis istoriaa, romelsac Zalian saintereso<br />
profesia aqvs _ is samrewvelo dizaineria da mas saxelad<br />
zviad cikolia hqvia. dizaini rom mravalnairi arsebobs,<br />
es yvelam viciT. samrewvelo dizaini ki danarCenTagan yvelaze<br />
masStaburia, ubralod “didi” sityvaa da yvela “moxmarebis sagans”<br />
moicavs _ namcxvris, uTos, avtokalmis, WurWlis dizainiT<br />
dawyebuli, manqanis, matareblis, TviTmfrinavis, gnebavT<br />
mfrinavi TefSis dizainiT damTavrebuli. arCevanis diapazonic<br />
amas hqvia!<br />
modiT, jer misi portfolio vnaxoT, ukeTesad mivxvdebiT<br />
visTan gvaqvs saqme. ydaze ori patara biWis fotoa. gverdiT<br />
ki aseTi warwera ikiTxeba: zviad cikolias personaluri namuSevrebi.<br />
patara biWebi misi Svilebi arian _ buba da iva...<br />
mere ki midis: Reddot-is dizainis jildo, 2006 wlis konkursis<br />
gamarjvebuli majis saaTi; mere gazis gamaTbobeli, uCveulo<br />
formis savarZeli, TiTqos qvaze dayudebuli ufexo divani,<br />
Peugeot 1007, Peugeot 307, Russo-Baltique Impression da mere Rolls<br />
Royce-is sportuli kupe _ ai, am ukanasknelTa Sesaxeb ki ase<br />
naCqarevad ver giambobT. mogvianebiT aucileblad davubrundebiT,<br />
grZeli da saintereso istoriaa. “Strong Vodka”, “Castel”,<br />
“Hertzog”, “borjomis produqtis”, “samgori alkos”, “APG”,<br />
“ioli jgufis” alkoholuri Tu mineraluri wylebis boTlebi,<br />
koncept-proeqtebi: Piaggio _ mzis energiaze momuSave manqana,<br />
sportuli fexsacmeli, saTvale da aTasi sxva. dameTanxmebiT,<br />
STambeWdavia!<br />
raRa Tqma unda, es yvelaferi, rogorc xSirad xdeba, bavSvobidan<br />
iRebs saTaves. zviadi xatavda, konstruqtorebs<br />
awyobda, yvelafers nawilebad ki ara, uwvriles nawilakebad<br />
Slida, mere xelaxla awyobda. kidev caSi iyureboda da TviTmfrinavebs<br />
akvirdeboda, did aviaciaze ocnebobda. warmosaxvaSi<br />
mig15-ebs, samxedro TviTmfrinavebs, raketebs xatavda<br />
_ mokled, sul dafrinavda. Tan ise seriozulad dafrinavda,<br />
ukve xuTi wlis asakSi ramdenime aTasi metris simaRleze,<br />
TviTmfrinavis modelebs arCevda. caSi nacnob xmas rom mokravda<br />
yurs, ubralod aixedavda da iqve getyoda, es TU 134 A, TU<br />
147, iak 40 Tu kidev sxva TviTmfrinavis modeli iyo.<br />
mere vaJa fSavelas quCaze samxedro muzeumis arsebobis Sesaxeb<br />
gaigo, sadac samxedro teqnika pirdapir ezoSi gamoefinaT.<br />
maT Soris erTi TviTmfrinavi iyo, saocnebo mig 15, Tan<br />
98 cxeli Sokoladi
uso baltis<br />
Impression-is<br />
maketi<br />
omgamovlili. dasaTvaliereblad wavida. mxolod daTvaliereba<br />
rodi ikmara, Sebindebisas TviTmfrinavis kabinidan Zlivs<br />
gadmoiyvanes. mTeli ori saaTi germanel mfrinavebs ebrZoda;<br />
sanam yvela ar gaanadgura, ver moisvena. magari nasiamovnebi ki<br />
dabrunda Sin, gamarjvebuli.<br />
iyo maSin aseTi _ “norC teqnikosTa centraluri sadguri”,<br />
wereTlis quCaze; aviasamodelo, satransporto laboratoria,<br />
radio wre, samodelo, qimiis, fizikis laboratoriebi da kidev<br />
mravali sxva samoyvarulo wre. am “skolaSi” Zveli sabWoeTis<br />
14 cnobili dizaineri gaizarda.<br />
“norC teqnikosTa centralur sadgurSi”, radios wreze zviadis<br />
ufrosi Zma dadioda, saocar rameebs akeTebda. mogvianebiT<br />
zviadic dainteresda, jer safuZvlianad gamoarkvia, ra<br />
laboratoriebi arsebobda da, raRa Tqma unda, aviacia airCia.<br />
iq dedasTan erTad mivida. aviasamodelos kari SeaRo da aRtacebisgan<br />
adgilze gaSeSda. masze ufrosi biWebi, daaxloebiT<br />
missigrZe TviTmfrinavs vercxlisfrad Rebavdnen. laboratoriis<br />
xelmZRvanelma biWi SeaTvaliera da dedas aniSna,<br />
Zalian pataraa, aq ver miviRebTo. zviads ki guli ar dawyvita<br />
da anugeSa, Sen satransporto laboratoriaSi midi, iq yvelafers<br />
gaswavlian _ manqanebis, TviTmfrinavebis, matareblebis<br />
awyobas da naxe rogor mogewonebao. guli ki mainc dawyda,<br />
magram “satransporto” marTla moewona. “iq Cemi maswavlebe-<br />
ruso baltis<br />
Impression-is<br />
damzadeba 2003 wels<br />
moskovSi daiwyo da<br />
2005 wels miunxenSi<br />
dasrulda.<br />
istoria<br />
cxeli Sokoladi 99
istoria<br />
100 cxeli Sokoladi<br />
li, mogvianebiT ki Cemi usayvarlesi ufrosi megobari, nodar<br />
injia damxvda. es iyo ubralod kargi adamiani, Tavis saqmeze<br />
Seyvarebuli kaci, romelic saaTobiT gvejda da gvesaubreboda<br />
yvelaferze _ konstruqciebze, modelebze, cxovrebaze.<br />
2002 wels, roca “peJosgan” meore SekveTa miviRe, nodari gardaicvala.<br />
ukve meored moxda ase. Cemi didi warmateba da paralelurad,<br />
usayvarlesi adamianis dakargva _ droSi erTmaneTs<br />
daemTxva. 2001 wels, rodesac aseTi seriozuli SekveTa pirvelad<br />
miviRe da “peJom” seriuli warmoebisTvis axali modelis<br />
eqsterieri damikveTa, mama gardamecvala. es ori adamiani Cemi<br />
saukeTeso Semfaseblebi iyvnen, visi azric yvelaze metad mainteresebda<br />
da visac marTla vendobodi.”<br />
raRac ucnaurad muSaobda. ar iyo Tanmimdevruli, principi<br />
_ “Tavidan martiviT daiwye da nel-nela gaarTule” _ misTvis<br />
ar arsebobda. pirvelad qaRaldis manqanis modeli gaakeTa,<br />
mere iyo orwliani pauza da uceb didi modeli gaakeTa, gamofenaze<br />
gaitana da prizic moipova. aseTi iyo.<br />
didi fiqris da orWofobis mere, apolon quTaTelaZis saxelobis<br />
saxelmwifo samxatvro akademiis dizainis fakultetze<br />
Caabara. erTxans msaxiobobac undoda. deda, medea buxraZe,<br />
msaxiobi gaxldaT _ mucliT molaparakeebs rom eZaxdnen, Tu<br />
gaxsovT (pirs rom ar aReben da laparakoben). scenaze TojinebiT<br />
gamodioda. mama reJisori iyo. magram zviadma nodar<br />
injias rCeviT, mainc dizaineroba arCia. swored rom moiqca,<br />
amas mogvianebiT dagidasturebT. Tumca vin icis, egeb misgan<br />
msoflioSi ganTqmuli msaxiobi damdgariyo.<br />
is periodi, romelsac qarTuli depresiis xana hqvia da yvelas<br />
kargad gvaxsovs, cikoliebis ojaxmac gamoiara. zviads virtualuri<br />
eskizebis gasakeTeblad da teqnologiuri siaxleebis<br />
asaTviseblad kompiuteri dasWirda. erT-erT gamomcemlobaSi<br />
mivida da barteri SesTavaza: Tu erT kompiuters dauTmobd
nen, samagierod wignebis, broSurebis _ mokled, maTi publikaciebis<br />
dizains gaakeTebda. isinic daTanxmdnen.<br />
mere iyo aerografebi. aerografebi sabWoTa saqarTveloSi<br />
didi deficituri produqti gaxldaT. mxolod spekulantebs<br />
CamohqondaT, isic xandaxan. zviadi megobrebs aerografebis<br />
Carxebis gakeTebas sTavazobs. erTi aerografi 11 maneTi<br />
ujdebaT, 500-ad ki yidian. biznesic amas hqvia! vinme amerikeli<br />
biznesmeni interesdeba, magram am marTlac saocari cifrebis<br />
da, Sesabamisad, maTi mogebis wilis ar sjera, axalgazrdebs ki<br />
cbier saqmosnebad naTlavs da uariT midis.<br />
male irkveva, rom gamomcemlobas abreSumis badiT beWdvis<br />
aparatura aqvs, magram ar hyavT specialisti, visac misi amu-<br />
Saveba SeuZlia. zviadi swavlobs teqnologias da aamuSavebs.<br />
male ki abreSumis badeze fotogamosaxulebasac iRebs. es ukve<br />
didi siaxlea da gamomcemlobac mraval axal klients iZens.<br />
“ici ras vakvirdebi? cxovrebaSi razec vocnebobdi, nelnela<br />
yvelaferi misruldeba. Cemi sayvareli manqana Mini Cooper<br />
iyo da pirveli manqanac mini kuperi myavda. Cemze ufrosi qalebi<br />
mainteresebda da Cemi coli Cemze 10 wliT ufrosia, aviaciaze<br />
vgiJdebodi da 1993 wels Air Georgia-s mTavari dizaineri<br />
gavxdi, ase iyo sul. Air Georgia-s ambavs mogiyvebiT. sabWoTa<br />
kavSiri axali daSlilia da vambob, ra magari iqneba, qarTuli<br />
aviakompania rom daaarson da magaliTad, Air Georgia daarqvanmeTqi.<br />
davjeqi mere CemTvis da raRac eskizebi gavakeTe, rogori<br />
SeiZleboda yofiliyo kompaniis simbolika. sul male ki<br />
televiziiT sareklamo gancxadebas vismen: aviakompania trans<br />
ear jorjia acxadebs reisebs Tbilisi _ frankfurti _ Tbilisis<br />
mimarTulebiT. va, qarTuli aviacia! viReb telefons<br />
da vrekav. Tqveni kompaniis simbolikis eskizebi maqvs, xom ar<br />
gainteresebT, vekiTxebi. irkveva, rom Air Georgia-s dizaineris<br />
vakansiaze konkursi aqvs gamocxadebuli, vada ki male iwureba.<br />
zviad cikolia<br />
ivan SiSkinTan<br />
(`ruso-baltis~<br />
direqtori)<br />
erTad vila<br />
d’estes<br />
gamofenaze<br />
ivan SiSkini,<br />
zviad cikolia da<br />
`rols roisis~<br />
mTavari dizaineri<br />
alan Separdi<br />
istoria<br />
cxeli Sokoladi 101
istoria<br />
foto: vitas Cerniauskasi<br />
102 cxeli Sokoladi
samxatvro akademiaSi Cems xelmZRvanelTan, gia lafanaSvilTan<br />
erTad, konkursSi monawileobas viReb da vimarjvebT. mTavari<br />
dizaineri vxdebi. esec Cemi didi aviacia.”<br />
frankfurtSi avtosalonis gamofena or weliwadSi erTxel<br />
imarTeba. Air Georgia-s ki frankfurtSi pirdapiri reisebi hqonda.<br />
1995 welia, zviadi kompaniis direqtors ufaso samgzavro<br />
bileTs sTxovs da midis. Tan erT did saqaRaldeSi Calagebuli<br />
Tavisi eskizebi miaqvs. erTi eskizi saqaRaldeSi ar eteva da<br />
zemodan akravs, Bugatti-s modelia, zviadis sayvareli manqanis<br />
brendi. dadis am rva kvadratuli kilometris teritoriaze,<br />
saukeTeso, axali manqanis modelebi sam sarTulze romaa gamofenili<br />
da akvirdeba tendenciebs, axal mimarTulebebs, avangardul<br />
detalebs _ mokled, siaxleebs ecnoba. moulodnelad erTi<br />
germaneli eZaxis da TavisTan ixmobs. zviadma germanuli ar icis,<br />
arc inglisuri. JestebiT artikulireben. germaneli kaci gulze<br />
xels ikravs da ambobs: iohan dauer. Jests zviadic imeorebs,<br />
istoria<br />
zviad cikolia _ ambobs, mere ki erTmaneTs xels arTmeven. iohani<br />
saqaRaldeze uTiTebs, maCveneo. zviadi dabneuli awvdis, kaci<br />
aTvalierebs, periodulad muStze cera TiTis gaSveriT aniSnebs,<br />
magariao. zviadi gaocebisgan xmas ver iRebs. es kaci, arc meti da<br />
arc naklebi, “porSis” Svilobili kompaniis, Dauer Porsche-is<br />
damfuZnebelia, Zveli mrboleli. 22 ivniss, zviads qalaq lemanSi,<br />
rbolebze patiJebs, Tanac sTavazobs, Tu CemTan muSaobis<br />
dawyeba ginda, patara gasaubrebas mogiwyobo. zviadi vizas mxolod<br />
2 oqtombers iRebs da maSinve urekavs. daueri gaocebuli<br />
ekiTxeba: Tqvens qveyanaSi kalendrebi arsebobs? erTi sityviT,<br />
zviadi frankfurtSi midis. iohan daueri patara fsiqologiur<br />
gamocdas utarebs, magram zviadi tests ver abarebs. gamocdileba<br />
gakliao, uxsnis iohani. rCevebs aZlevs da Tbilad istumrebs:<br />
Sexvedramdeo. “am SemTxvevis mere gadavwyvite, CemTvis, damoukideblad<br />
memuSava da momavali frankfurtis avtosalonze 1:1<br />
realuri masStabis “bugatis” modelze muSaoba daviwye”.<br />
cxeli Sokoladi 103
istoria<br />
zviadi frankfurtis momavali avtosalonisTvis mzadebas<br />
Seudgeba. 1997 wels, gamofenis organizatorebisagan mowveva<br />
modis. 100 wlis manZilze pirvelad, frankfurtis avtosalonze<br />
42 qveynis droSasTan erTad, saqarTvelos droSa frialebs.<br />
bugatis concept car-i isev Air Georgia-s daxmarebiT, frankfurtSi<br />
miaqvs (concept car-i manqanis axali modelia, romelic SesaZloa<br />
mraval avangardul detals Seicavdes. aq dizainerebi TavianT<br />
potencialsac aCveneben. concept car-i gamofenaze gamoaqvT da<br />
bazris koniunqturas amgvarad afaseben. koleqcionerebis, potenciuri<br />
myidvelebis, sxvadasxva dizaineris, mokled damswre<br />
sazogadoebis azrs swavloben, iTvaliswineben da, Sesabamisad,<br />
seriuli warmoebisTvis garkveul detalebs, an ubralod, iseT<br />
detalebs cvlian, romelTa gareSec manqanis warmoeba ufro<br />
iafi dajdeba). zviadi iZulebulia gaiTvaliswinos, rom Air Georgia<br />
samgzavro TviTmfrinavia da SezRuduli zomis sabargo kari<br />
aqvs, modelis ergonomiul parametrebsac mxedvelobaSi iRebs<br />
da idealur Sualedsac poulobs.<br />
frankfurtis avtosalonze Bugatti-s concept car-i Lotus-is,<br />
Lamborghini-s, Brabus-is manqanebs Soris “daabrZanes”. Bugattisa<br />
da Lotus-is prezidentis, romano artiolis, aseve BMW-s,<br />
Volkswagen-is dizainerebis, sxvadasxva brendis warmomadgenlebis<br />
qaTinaurebi zviadisTvis pirveli aRiareba iyo. iq gaicno<br />
saavtomobilo biznesSi yvelaze cnobili italieli Jurnalisti<br />
jankarlo perini. “98-Si me da Cemi maswavlebeli, gia<br />
lafanaSvili perinisTan stumrad turinSi CavediT. jankarlo<br />
iciT rogori vinmea? misi Sefaseba dizainerTaTvis yvelaze<br />
104 cxeli Sokoladi<br />
Peugeot Alien-is Concept Car-i,<br />
2005 weli.<br />
T-J oTxadgiliani<br />
TviTmfrinavi,<br />
2006 weli.<br />
mniSvnelovani Tu ara, erT-erTi yvelaze yuradsaRebia. xdeba<br />
isec, rom perinis romelime axali brendis modelis dizaini ar<br />
moswons, maSin modelis detalebs xSirad cvlian xolme. aseTi<br />
kacia. hoda, perinis veubnebi, romelime saavtomobilo studiaSi<br />
muSaobis dawyeba minda-meTqi. ucbad mekiTxeba, “lamborginis”<br />
models gaakeTebo? me moulodnelobisgan did ulufa<br />
haers vylapav da patara pauzis mere vTanxmdebi.” “lamborginis”<br />
prezidentTan Sexvedra male ver xerxdeba. zviads vizis<br />
vada ewureba, italiaSi ki kontraqts aralegalurad aravin<br />
gauformebs. ukan brundeba. vizas erTi Tve sWirdeba _ “lamborgini”<br />
vizas ver elodeba. sevdiani ambavia.<br />
1999 wels, zviadi frankfurtis avtosalonze isev wavida. gamofenaze<br />
isev Bugatti-s, amjerad virtualuri modeli warmoadgina.<br />
romano artiolis (Lotus-is da Bugatti-s prezidenti) meSveobiT,<br />
jorjeto jujaros Sexvda (Giugiaro dizainis studiis<br />
prezidenti). manqanis dizainis guru, me-20 saukunis saukeTeso<br />
dizaineri _ ase ixsenieben mas sxvadasxva publikaciebsa Tu nacnobebis<br />
wreSi. qaTinaurebs isev iRebs, dizainis “mamebi” ki ukve<br />
interesdebian, sad miiRo ganaTleba am sabWoeTis Svilma.<br />
2001 welia, zafxuli. zviadi eleqtronul fostas amowmebs<br />
da pirad safosto yuTSi erT uCveulo werils aRmoaCens. Peugeot-is<br />
outsourcing-is menejeri var, Tqveni saiti vnaxe da portfolioTi<br />
movixible. seriuli warmoebisTvis, axali modelis<br />
dizaini gvinda Tqven dagikveToTo. zviads megobrebis xumroba<br />
hgonia, magram yoveli SemTxvevisTvis Citroen-is mTavar dizainers<br />
urekavs da ekiTxeba, am studiis arsebobis Sesaxeb raime<br />
Air G aviakompaniis Air Bus 360<br />
modelisTvis gakeTebuli grafikuli<br />
dizaini, 2005weli
xom ar gsmeniao. nacnobi dizaineri urCevs, werils saswrafod<br />
upasuxos. zviadi asec iqceva da erT TveSi kontraqtis gasaformeblad<br />
parizSi miemgzavreba. dakveTili oTxi proeqtidan<br />
ori keTdeba: concept car saxanZro manqanisTvis da Peugeot<br />
1007 modelis eqsterieri.<br />
Peugeot-is 1007 “cocxali” modelis sanaxavad, meuRlesTan<br />
erTad parizSi miemgzavreba. sxvaTa Soris, zviadis meuRlec<br />
dizaineria, modeliori marina xorava _ qarTveli stiuardesebis<br />
kostiumebis avtori. adre xom vTqvi, erTmaneTi did<br />
aviaciaSi gaicnes-meTqi. hoda, dRes ori Svili hyavT. ufrosi,<br />
buba 8 wlisaa da patara, iva _ 6 wlis. iva ise gavs mamas,<br />
gagecineba. zviadTan stumrobisas iva aqtiurobs, cdilobs<br />
fotografis yuradReba miipyros da did saxatav rveuls zed<br />
magidaze Slis, Tan kiTxulobs, fotos mec xom gadamiRebTo.<br />
marina ambobs, mamasaviT komunikabeluriao.<br />
zviadi nicaSi Toyota-s mTavar dizainers, vladimer peraJkovs<br />
xvdeba. peraJkovi erT saintereso winadadebas sTavazobs: Bugatti-s<br />
axali modelis Sesaqmnelad konkursi cxaddeba da midi,<br />
monawileoba miiReo. zviadi siamovnebiT Tanxmdeba. Bugatti-s<br />
eqskluziuri modelis Seqmnis uflebisTvis rusuli kompania<br />
A-level (mcire seriuli manqanebis mwarmoebeli kompania) ibr-<br />
Zvis. manqanis erT-erTi yvelaze cnobili rusi koleqcioneris<br />
dakveTaa. magram Volkswagen-i maT “bugatis” saxelis gamoyenebis<br />
uflebas ar aZlevs (Bugatti-s brendis mflobeli swored<br />
Volkswagen-ia). A-level axal gzas poulobs _ Zvel rusul<br />
brends, ruso-balts (Russo-Baltique) yidulobs da klasikuri<br />
Bugatti-s msgavss, Tanamedrove models qmnis. zviadis concept<br />
car konkursze ruso-baltis brendis saxeliT gamodis. modeli<br />
ki namdvili Bugatti-ia, igive stilistikuri monacemebia gamoyenebuli,<br />
mxolod cxviri aqvs Secvlili.<br />
ruso-balti Zveli rusuli brendia. ruseTis mefis karze,<br />
me-20 saukunis dasawyisSi, farexebis erTi yvelaze msxvili<br />
mwarmoebeli iyo da umaRlesi xarisxis produqcias qmnida.<br />
sul oTxi weli iarseba da am mokle xanSi, msoflioSi ori<br />
yvelaze cnobili rbola moigo. komunisturi epoqis dawyebis-<br />
Tanave warmoeba gaCerda. erTi saukunis Semdeg ki, ruso-baltis<br />
brendi isev gaacocxles da pirveli Tanamedrove modelis<br />
SeqmnisTvis konkursi gamoacxades.<br />
erTadgiliani<br />
TviTmfrinavi `lizi~-s<br />
modeli, 2006-2007 weli<br />
qva da foToli,<br />
2005 weli.<br />
rbili avejis modelebi,<br />
2004 weli<br />
istoria<br />
mecxre arxis<br />
studiisTvis Seqmnili<br />
savarZeli, 2003 weli.<br />
cxeli Sokoladi 105
istoria<br />
axla erTi sagulisxmo ambavi unda vaxsenoT, saprizo fondis<br />
Sesaxeb. pirveli adgilis mflobelis, anu gamarjvebulis fuladi<br />
premia 1000 dolaria, meore adgilis _ 500, xolo mesames<br />
_ 200. ruso-baltis Impression msoflioSi erT-erTi yvelaze<br />
ZviradRirebuli modelia da sul raRac milionnaxevari evro<br />
Rirs. ai, biznesic marTla amas hqvia!<br />
“Cems cols veubnebi, axla SekveTa ar maqvs, Bugatti-s amdeni<br />
modelis eskizi maqvs gakeTebuli, gaval ra konkursSi da am<br />
saaxalwlod erT orasdolarian prizs xom mainc aviReb-meTqi.<br />
SevTanxmdiT da sam kviraSi eskizebi konkursze gavagzavne.<br />
saaxalwlod prizi mainc ver aviRe, magram TebervalSi gavige,<br />
rom gavimarjve. peraJkovma es ambavi rom miTxra, dedaCemTan<br />
viyavi, didubeSi. kapiki fuli ar mqonda, rom saxlSi (xilianze)<br />
marSrutkiT mainc wamovsuliyavi. sul fexiT viare; Tu ar<br />
vcdebi, 25 wuTSi mivedi. mere erTi naxevari saaTi bavSvebTan<br />
erTad vixtunave da mainc ver davmSviddi. ici ra iyo? marTla<br />
gavimarjve.”<br />
konkursSi 125 dizaineri monawileobda, maT Soris iyvnen General<br />
Motors-is, Peugeot-is, Porsche-is California-s, Citroen-is, Audi-is<br />
dizainerebi. 10 saukeTeso SearCies. gamarjvebuli ki TviTon<br />
damkveTma, ruseTSi erT-erTma yvelaze cnobilma manqanis koleqcionerma,<br />
vinme viqtor taknovma daasaxela. mere peraJkovma<br />
uambo: gamofenil aT eskizs Cqari nabijiT Cauara, Sens<br />
eskizTan Seyovnda da dagviZaxa _ ai, es mindao, gviTxra da<br />
wavidao. gamarjvebac aseTi unda!<br />
“manqanis axali modelis dizainis Seqmnisas Seni axali sityva,<br />
xedva da aqamde gamouyenebeli detalebis Setana yvelaze<br />
mniSvnelovania. aq ar arsebobs plagiati, yvela Semfasebeli<br />
imdenad zedmiwevniT icnobs avtoindustrias, rom sjobs, es<br />
ar gaakeTo. amitom, Zvelis, klasikuris bazaze sruliad axali,<br />
Tan klasikuri an praqtikuli da avangarduli modelis<br />
Seqmna advili ar aris. Tan tendenciebs unda icnobde, Tan Seni<br />
sakuTari sityva Tqva.”<br />
106 cxeli Sokoladi<br />
meuRle marina xorava,<br />
parizi, 2004 weli.<br />
2003 wels zviads erTi britaneli koleqcioneri ukavSirdeba,<br />
isev internetiT. Rolls Royce eqskluziur kupes ukveTs.<br />
paralelurad, saqarTvelos “TbilaviamSenTan” erTobliv<br />
proeqtze muSaobs _ TviTmfrinavis eqsteriers da interiers,<br />
aseve maTi danarCeni produqciis dizains akeTebs.<br />
male, 2005 wels Russo-Baltique modelis damzadeba iwyeba. msoflioSi<br />
yvelaze cnobili manqanebis gamofenisTvis Villa d’EstesTvis<br />
emzadebian. “es marTla Tavis tkivili da tanjva iyo.<br />
am dros damkveTebi srul Tavisuflebas ar gaZleven. raRac<br />
CarCoSi mainc unda Cajde. da wvalob, fiqrob, rogor SeiZleba<br />
es ise gaakeTo, rom mTavar detalebs ar Seexo; rom modelma<br />
xibli ar dakargos. mokled, urTulesi procesia. martivad<br />
rom agisxnaT, getyviT: ukana borblis xufis 2 santimetriT<br />
daweva mindoda, magram damkveTebi ver daviTanxme. iciT ratom?<br />
es maT zedmeti 60 aTasi evro ujdebodaT. danarCeni<br />
TviTon gansajeT.”
iva da buba cikoliebi<br />
2006 weli<br />
modelze muSaoba dasrulda da 2006 wlis aprilSi manqanis<br />
mflobeli, dizainis studiis warmomadgenlebi, mTeli samuSao<br />
jgufi da, raRa Tqma unda, zviadi italiaSi, Villa d’Este-s eleganturobis<br />
konkursze gaemgzavrnen.<br />
“gamofenaze videqi da aranairi emocia ar mqonda, TiTqos<br />
carieli fituli viyavi. fotokadrebad aRviqvamdi, rac Cems<br />
garSemo xdeboda. Alfa Romeo 8C Spider, Aston Martin, Ferrari 575 GTZ,<br />
Renault Altica, Masserati da Cemi Impression, kris benglis (BMW),<br />
ian kameronis (Rolls Royce-is dizaineri), alan Separdis (Rolls Royce-is<br />
interieris dizaineri), patrik le qumentis (Renault) da<br />
lorenco ramazotis (Pin Infarina) Tavmdabali salami, qaTinaurebi<br />
da manqanis Cavlisas aRebuli salami. sul es iyo!”<br />
marTlac, sul es iyo da dRes marjve rusi koleqcioneri<br />
mSvenier Impression-s Tavis feSenebelur avtofarexSi asvenebs.<br />
zviad cikolias warmateba ki yvelam erTxmad aRiara.<br />
jankarlo perinis araerTi publikaciac swored mas mieZR-<br />
istoria<br />
vna da zviadze seriozulad alaparakdnen. magram laparaki<br />
yvelam erTnairad icis _ TeTrmac da Savmac, didma da pataram.<br />
gamofenis merec ase moxda. ruso-baltis seriuli<br />
warmoebisTvis axal SekveTaze zviadTan SeTanxmdnen. Vila<br />
d’Este-dan dabrunebul A-level-is warmomadgenlebs ki karSi<br />
“didebuli” jujaro gamoecxadaT, gamzadebuli eskizebiT<br />
da ufro sarfiani winadadebiT. ras gaugeb am italielebs,<br />
zviadTan SeTanxmebuli honorari ki mainc saidan gaigo?<br />
mokled, zviadi SekveTaze mainc muSaobs, magram meore<br />
proeqti jujarom “Caibara”.<br />
dRes erTadgiliani TviTmfrinavis modelis SekveTaze mu-<br />
Saobs. TviTmfrinavisTvis saWiro komponentebis SeZenaSi mamuka<br />
xazaraZe daexmara. eleqtronul fostaze ki saintereso<br />
werils dResac elodeba. albaT, vinme kargi Semfasebeli kaci<br />
tsikolia.ge-s isev waawydeba, zviadis portfolios daaTvalierebs<br />
da axali mSvenebac ase Seiqmneba.<br />
cxeli Sokoladi 107
istoria<br />
endi<br />
uorholi<br />
108 cxeli Sokoladi<br />
avtori: giorgi gvaxaria<br />
sikvdilis<br />
angelozi
istoria<br />
cxeli Sokoladi 109
istoria<br />
(endi uorholi 20 wlis win<br />
gardaicvala)<br />
sarke WuWyiania. isev ezareba gawmenda.<br />
axali muwuki amouvida saxeze. gamorwyvisas<br />
(amas xelis dabanaze xSirad akeTebs)<br />
odnav SesamCnevi xvrelidan sqeli, fafismagvari<br />
masa gamoiyofa. neka TiTiT iwmends<br />
da yviTel siTxes aTvalierebs.<br />
dRes avtoportreti unda daxatos.<br />
liz teilorma daureka wuxel da Seukve-<br />
Ta. muwukebs, ra Tqma unda, ar miaxatavs.<br />
darwmunebulia, rom muwuki droebiTi<br />
movlenaa.<br />
mere parikebs arCevs. fafismagvari masiT<br />
dasvara Tavisi yviTeli pariki. ar wmends.<br />
es moswons! tansacmelsac xom svris ase.<br />
skamze sen loranis butikSi nayidi Sarvali<br />
ukidia, romelsac yviTeli saRebavis<br />
laqa aqvs! liz teilorTan Sexvedraze amas<br />
Caicmevs _ dae, yvela darwmundes, rom endi<br />
uorholi dabneuli, feTxumi geniosia!<br />
isev sarkeSi iyureba. erTi kviris win<br />
interviu misca idiot Jurnalist gogos,<br />
romelsac kiTxvebi winaswar mosTxova.<br />
uTxra, sarkeSi roca viyurebi, sicarieles<br />
vxedavo.<br />
moatyua. iman ki daijera da es sityvebi<br />
saTaurSi gamoitana.<br />
ras qvia, ver xedavs? ra Tqma unda xedavs!<br />
daRlili mxatvris danaoWebul saxes<br />
xedavs. magram aseTs ar daxatavs! mere<br />
dascineben, ityvian saTvaliT imalavs beber<br />
Tvalebso.<br />
endi uorhols ki yvelaze metad dacinvis<br />
eSinia. bavSvoba roca esizmreba _<br />
pitsburgis skola, sadac fexebi ukankalebda,<br />
roca dafasTan iZaxebdnen, _ egreve<br />
oflSi eRviZeba. sazizRari Tanaklaselebis<br />
Jriamulsa da xorxocs ver iviwyebs<br />
da ver gaugia, nuTu aseTi sasaciloa es<br />
slovakuri aqcenti, romelic vera da ver<br />
110 cxeli Sokoladi<br />
moiSora? dRes, roca saxelganTqmuli<br />
gaxda, kritikosebi xom weren, uorholis<br />
aqcenti misi individualurobaao. aba is<br />
bavSvebi raRas erCodnen?<br />
skola erTi kviris win naxa sizmarSi. im<br />
Rames Tavis ”fabrikaSi” eZina. misi saxelosno,<br />
rogorc yovelTvis, daTxupnuli<br />
gogo-biWebiT iyo savse. viRac magidaze<br />
iwva da xvrinavda. dasaZinebeli wamlis<br />
Zebna daiwyo. sibneleSi viskis cariel<br />
boTlebs wamokra fexi. SeeSinda. aRmoaCina,<br />
rom amden xalxSi aravis icnobda. samzareulomde<br />
gza rogorRac gaikvlia.<br />
endi xom gazviadebis ostati iyo.<br />
gazviadebis da gamravlebis! man ar<br />
amoaTria masebis qvecnobieridan<br />
iq ”gaWedili” nagavi?! tomatis<br />
sufis qila, merlinisa da elvisis<br />
portretebi, mao?
gauxarda, Suqi rom dainaxa. kidev ufro<br />
gauxarda, roca qeraTmiani liza dainaxa<br />
_ kalifornieli gogo, romelic Tavis<br />
Tavs ”uorholis mowafes” uwodebda. liza<br />
WurWels recxavda.<br />
mogexmarebio, uTxra da sizmris moyola<br />
daiwyo.<br />
raRaceebi, ra Tqma unda, moigona. ufro<br />
sworad, gaamZafra raRaceebi! endi xom<br />
gazviadebis ostati iyo. gazviadebis da<br />
gamravlebis! man ar amoaTria masebis qvecnobieridan<br />
iq ”gaWedili” nagavi?! tomatis<br />
sufis qila, merlinisa da elvisis portretebi,<br />
mao? amoaTria, gazarda, gaazviada,<br />
veeberTela sagnad aqcia, gaamravla! ...<br />
im gogom, im sulelma Jurnalistma hki-<br />
Txa, amboben (endis es sityva WiriviT sZulda),<br />
rom Tqven morwmune kaTolike xarTo.<br />
saidan gaigo? igi xom yvelafers akeTebda,<br />
raTa antiqristed SeeracxaT.<br />
qriste, magaliTad, movaWreebs mivarda<br />
bazarSi da daxlebi daungria. endi ki,<br />
piriqiT, masebs mouwodebda, moixmareT,<br />
moixmareTo... masebma qriste jvars acves.<br />
endis mowodeba ki esiamovnaT _ ”supervarskvlavi”<br />
uwodes!<br />
vin uTxra am Ster gogos, rom morwmunea?<br />
rogor SeiZleba morwmunem xatebs dauwyos<br />
brZola, endi uorholiviT? saxeebSi<br />
RmerTis simulacias bizantieli mxatvrebi<br />
axdendnen, magram ara endi uorholi!<br />
RmerTi xom gamouxatavi da gamousaxavia.<br />
is, razec vloculobT, mxolod da mxolod<br />
niSania, simboloa; koka-kolas boTlia,<br />
romelic Tanasworobis iluzias qmnis<br />
(koka-kolas yvela svams _ qveynis prezidenti,<br />
liz teilori da maTxovari, romelmac<br />
icis, rom misi koka-kola arafriTaa uare-<br />
istoria<br />
axla, roca sarkesTan dgas da<br />
muwukebs ebrZvis, uorholi am<br />
xalxs aRar ixsenebs. igi lizas<br />
kiTxvam Caafiqra. marTlac, rogor<br />
moaxerxa amdeni xalxis Sebma?<br />
dedis aCrdilis daxmarebiT?<br />
SeiZleba.<br />
cxeli Sokoladi 111
istoria<br />
si prezidentis ”kolaze” _ dawera sadRac<br />
endim), dolaris kupiuraa da ”kempbelis”<br />
sufis qila _ mSieri kacis sanukvari ker-<br />
Zi... swored esaa Cveni xatebi!<br />
nuTu es suleli Jurnalisti gogoc ki<br />
mixvda, rom moxmarebis obieqtebis aseTi<br />
gafetiSeba-gazviadebiT endi uorholi<br />
igives akeTebda, rasac ieso qriste _ supermarketSi<br />
(ukacravad, bazarSi)? oRond<br />
pop-artis RmerTi ki ar angrevda, aramed<br />
aZlierebda saqonels... depersonalizebulma<br />
fetiSma (obieqtma auris, fasis<br />
gareSe) uorholis nawarmoebebSi sakralizacia<br />
ganicada, raTa mere, publikis<br />
cnobierebidan gandevniliyo.<br />
ganadgureba - gamravlebis gziT!<br />
kaTarzisi iyo es, aba ra?!<br />
ai, im Ramesac, kaliforniel lizas Tavis<br />
bavSvobas uyveboda da cremli moadga.<br />
gaixsena, rogor erToboda jojoxeTidan,<br />
e.i. skolidan dabrunebuli, sanagveSi<br />
iqeqeboda, ferad Jurnalebs agrovebda,<br />
suraTebs Wrida da qmnida kolaJebs. miki<br />
mauss _ betmenisa da greta garbos gverdiT<br />
awebebebda.<br />
am dros, evropaSi italieli neorealistebi<br />
TavianT Sedevrebs groSebad<br />
iRebdnen.<br />
gana endic igives ar akeTebda?<br />
Tuki saRebavis fuli ara gaqvs, Seagrove<br />
nagavi, iSove webo da makrateli. Sedevrs<br />
aucileblad Seqmni, mTavaria, irwmuno,<br />
rom namdvili poezia nagvidan ibadeba.<br />
mere ki gamoacxade _ kultura mokvda, xelovneba<br />
sruliad uZluria Tanamedrove<br />
civilizaciis winaSe, dRevandeli xelov-<br />
112 cxeli Sokoladi<br />
neba erTjeradi moxmarebisTvisaa ganku-<br />
Tvnili. moixmare da nagavSi gadauZaxe!...<br />
ara. kaliforniel gogos es ar uTxra. piriqiT,<br />
imis mtkiceba dauwyo, rom cremli,<br />
tkivili, gaucxoeba, martooba droebiTia,<br />
warmateba ki _ xelovnebis yvelaze saintereso<br />
dargi. am gogom, ”fabrikaSi” Segrovili<br />
gogo-biWebis msgavsad, uorholis<br />
biografia zepirad icoda; rogor daamTavra<br />
1949 wels karnegis teqnologiuri instituti,<br />
rogor gadasaxlda niu iorkSi,<br />
rogor daiwyo TanamSromloba ”vogTan”<br />
da ”glamurTan”, rogori sensacia moaxdina<br />
1962 wels, konservebis naxatebis gamofenaze;<br />
rogor daaarsa ”fabrika”, mere<br />
Jurnali ”interviu” da rogor amoaTria<br />
nagvidan jgufi Velvet Underground.<br />
is-is iyo endi Tavis sayvarel istoriaze<br />
unda gadasuliyo, moeyola, rogori<br />
depresia daewyo mas Semdeg, rac<br />
taqsis mZRols erTdolariani kupiuris<br />
nacvlad, asi dolari misca, Tan daumata,<br />
xurda daitoveTo, lizam gaawyvetina.<br />
”reklamaSi muSaoba urTierTobis niWs<br />
moiTxovs. damkveTi unda Seaba. rogor<br />
axerxebdiT amas?”<br />
endim sityva banze augdo, jobia, Sens seqsualur<br />
fantaziebze miamboo...<br />
kalifornieli gogo amaze uars rogor<br />
etyoda! ”fabrikaSi” xom xalxi swored<br />
amisTvis midioda endisTan _ rogorc aRsarebaze.<br />
guls gadauSlidnen xolme. mere<br />
aRar eSvebodnen. vlada kreicmanma, sanam<br />
arafatis megobars Seiyvarebda, sisxli<br />
gauSro, Tavs moviklav SenTviso. uorho
lis kidev erTi sayvareli, edi sedjviki<br />
”wamalze Sejda” mas mere, rac uorholma<br />
miatova (bolos ”gaipara” kidec). fredi<br />
herko, roca uorholma rolisTvis<br />
daiwuna, fanjridan gadmoxta. ”neta gavefrTxilebineT,<br />
firze aRvbeWdavdiT am<br />
TviTmkvlelobas” _ gamoacxada endim.<br />
aseTi cinizmi Tavadac Zvirad daujda.<br />
1968 wlis 5 ivniss ”fabrikis” kidev erTma<br />
xSirma stumarma, valeri solanasma romelmac<br />
ori wliT adre mamakacebis kastraciis<br />
momxreTa asociacia daaarsa, dRisiT,<br />
mzisiT, xalxiT savse ”fabrikaSi” samjer<br />
esrola endis. mere mSvidad gamovida Senobidan,<br />
iyida vanilis nayini da policiels<br />
uTxra: ”me endi uorhols vesrole”<br />
endim erTi weli iwvala. magram am drosac<br />
Tavs ikatunebda, rom arafris eSinoda.<br />
eqimebs xelovnur sunTqvaze gadahyavdaT.<br />
is ki yviroda, nu miRutunebT, mecineba da<br />
mtkivao.<br />
magram axla, roca sarkesTan dgas da<br />
muwukebs ebrZvis, uorholi am xalxs aRar<br />
ixsenebs. igi lizas kiTxvam Caafiqra. marTlac,<br />
rogor moaxerxa amdeni xalxis Sebma?<br />
dedis aCrdilis daxmarebiT? SeiZleba.<br />
deda xom erTi da igives umeorebda, nu<br />
gabrazdebi Sens Tanaklaselebze, agrZnobine<br />
maT, rom arafriT gansxvavdebiT erTmaneTisgan.<br />
ki, Sen sxvanairad metyveleb,<br />
sxvanairi aqcenti gaqvs. magram am pitsburgel<br />
biWebsac xom aqvT aqcenti?<br />
asec moiqca. anjei varholam niu iorkSi<br />
jer gvari gadaikeTa, mere Ramis klubebis<br />
misamarTebi amoiwera da mtkice gadawyve-<br />
tileba miiRo _ arc erTi ”farTi” ar unda<br />
gamotovos! miT umetes, rom bavSvobidan<br />
Ramura iyo. mogvianebiT filmsac gadai-<br />
Rebs vampirze, romelic mzis pirveli sxivis<br />
msxverpli xdeba.<br />
sibneleSi ufro advilia warmoadgino<br />
Tavi, rogorc nivTi, rogorc saqoneli,<br />
“RamiT yvela kata ruxia”. endis sjeroda,<br />
rom adamianebi, iseve rogorc sagnebi, gamoxatvisken<br />
miiswrafvian. yvela sagans da<br />
adamians surs, rom dainaxon _ waikiTxon,<br />
daaregistriron, gadaiRon, gaamravlon.<br />
adamianebs ar uyvarT isini, vinc maTgan<br />
gansxvavdeba. gamodis, samyaroSi, sadac<br />
gansxvaveba nel-nela qreba, ”araferi” _<br />
yvelaze idealuria, yvelaze lamazia.<br />
amitomac uTxra im Jurnalist gogos,<br />
sarkeSi roca viyurebi, sicarieles vxedavo.<br />
dedam aswavla iyos iseTi, rogorc yvela.<br />
mere ki, roca saxelganTqmuli gaxda,<br />
roca ”supervarskvlavad” monaTles, deda<br />
daiviwya. mis dakrZalvazec ki ar mivida.<br />
xalxs ar unda daenaxa, rogor tiroda<br />
endi uorholi.<br />
arada, rogor uyvarT yureba? Tvaliereba?<br />
”erTi msaxiobis gadaReba sruliad sakmarisia.<br />
ramdenime saaTis ganmavlobaSi,<br />
Cemi msaxiobi eweva, zis, Wams, Zinavs. es imitom<br />
gavakeTe, rom mivxvdi _ kinoSi xalxi<br />
sayvareli msaxiobis sanaxavad dadis.<br />
hoda, ratom ar unda mivceT mayurebels<br />
amis saSualeba?”<br />
ase axsna Tavisi ”antifilmebis” stili<br />
_ kino iluziebisa da aluziebis gareSe,<br />
istoria<br />
sadac yvelaferi hiperteqnikisa da hiperefeqtis<br />
donezea dayvanili. am suraTeb-<br />
Si jo d’alesandroc ki nivTad aqcia. mere<br />
jein birkins miadga da serJ ginzburgTan<br />
erTad, ukve sqesobrivi gansxvavebac ”gaauqma”<br />
filmSi ”miyvarxar, me ki _ ara”. jo<br />
d’alesandro aq Camoyalibebuli, realizebuli<br />
geia. magram patara jeini Seuyvardeba,<br />
biWurad SekreWili TmebiT. rogorc<br />
qals, ”verafers uSvreba”. magram jeini<br />
gadmotrialdeba da jo aRmoaCens, rom<br />
zurgidan yvela erTnairia _ kacic da qalic.<br />
jeins etkineba.<br />
cxeli Sokoladi 113
istoria<br />
depersonalizebulma<br />
fetiSma uorholis<br />
nawarmoebebSi<br />
sakralizacia<br />
ganicada, raTa<br />
mere, publikis<br />
cnobierebidan<br />
gandevniliyo.<br />
ganadgureba -<br />
gamravlebis gziT!<br />
kaTarzisi iyo es, aba<br />
ra?!<br />
”serJi Zalian Relavda, roca uorhols<br />
gadaRebul masalas uCvenebda _ wers birkini<br />
_ ramdenjerme gavida kidec samonta-<br />
Jodan. icoda, rom uorhols sul sxva warmodgena<br />
hqonda siyvarulsa da seqsze.”<br />
serJ ginzburgs, etyoba, guli ugrZnobda.<br />
uorholi erotikulma scenebma gaacofa.<br />
ra aris es wivil-kivili? ratom tkens?<br />
”warmosaxviTi siyvaruli namdvil siyvarulze<br />
bevrad ukeTesia. Zlieri vneba<br />
maSin iqmneba, roca ori arseba erTmaneTs<br />
ar exeba,” _ ase dawera Tavis wignSi, Tavis<br />
nevrotul teqstSi, romelic Tavidan bolomde<br />
mogonil dialogebzea agebuli.<br />
ai, axlac, sarkeSi rom iyureba da pariks<br />
isworebs, axal teqstze fiqrobs. vis gaesaubros?<br />
im kaliforniel gogos xom ara,<br />
WurWels rom urecxavs da komentaris gareSe<br />
agrovebs ”fabrikis” iatakze dayril<br />
Spricebs?<br />
114 cxeli Sokoladi<br />
moswons es uemocio gogo. eg namdvilad<br />
ar Seawuxebs.<br />
”roca vatyob, rom viRac Seyvarebulia<br />
Cemze, saSinlad vnerviulob xolme. paemans<br />
roca miniSnaven, ise vRelav, rom mTeli<br />
Cemi saxelosno Tan mimyavs _ minimum<br />
xuTi-eqvsi kaci” _ axal wignSi, lizasTan<br />
dialogSi, am frazas isev gaimeorebs. bolos<br />
da bolos xom unda Seignos am xalxma,<br />
rom uorholi ar cnobs kerZo sakuTrebas?<br />
magram araTanmimdevrulobaSi rom dasdon<br />
brali? rogor unda auxsnas Tundac<br />
igive jein birkins, rodisaa gulwrfeli<br />
_ roca ”qalis xmarebis” winaaRmdeg gamodis,<br />
Tu maSin, roca ambobs, kargia mxolod<br />
is, risi moxmarebac SeiZlebao? anda mere,<br />
roca mokvdeba, roca mis nivTebs naxaven _<br />
antikvarul avejs, aRorZinebis epoqis suraTebs,<br />
xom ityvian uorholi gvatyuebdao<br />
_ sufis qilebs aRmerTebda; arada, Turme,<br />
rogor unda<br />
auxsnas Tundac<br />
igive jein<br />
birkins, rodisaa<br />
gulwrfeli _<br />
roca ”qalis<br />
xmarebis”<br />
winaaRmdeg<br />
gamodis, Tu maSin,<br />
roca ambobs,<br />
kargia mxolod is,<br />
risi moxmarebac<br />
SeiZlebao?
gaqnili dekadenti da snobi yofilao?<br />
rac undaT, is Tqvan. simulacia _ misi<br />
xelovnebis arsia... da amas ukve yvela mixvda.<br />
gana TviTonac ar ician, rom xelovnebas<br />
aRar sjera Tavisi Tavis da simulaciad,<br />
dacinvad iqceva? gana TviTon ar<br />
daweres endi uorholis namuSevrebze, ver<br />
ityvi, rom adamianis Seqmnilia, uorhols<br />
gaqrobis, ganadgurebis impulsi amoZravebs,<br />
yvelafers akeTebs, raTa am qveyanaze<br />
misi kvali ar darCeso?<br />
xelovani sazogadoebis muwukia. igi<br />
orive xeliT unda moWylito, siTxe gamoadino<br />
da mere kargad daibano xeli, am<br />
fafisebri masis kvali rom gaaqro.<br />
magram endis dabana ezareba. dae, es laqa<br />
istoria<br />
”roca vatyob,<br />
rom viRac<br />
Seyvarebulia<br />
Cemze, saSinlad<br />
vnerviulob<br />
xolme. paemans<br />
roca miniSnaven,<br />
ise vRelav,<br />
rom mTeli Cemi<br />
saxelosno Tan<br />
mimyavs...”<br />
parikze darCes. 1987 wlis 22 Tebervals,<br />
roca naRvlis buStis operaciis Semdeg<br />
ZilSi gaipareba, swored am pariks Camoacvamen...<br />
makiaJs holivudidan specialurad Camoyvanili<br />
mxatvari gaukeTebs. muwukebs<br />
daufaravs. tuCebs SeuRebavs. is suleli<br />
Jurnalisti gogo ”niu iork TaimsSi” dabeWdavs<br />
nekrologs, romelic ase mTavrdeba:<br />
”uorholis saukeTeso namuSevari<br />
Tavad uorholia”.<br />
kalifornieli liza dakrZalvaze ar<br />
miva. SeeSindeba, rom cremls ver Seikavebs.<br />
endim xom aswavla _ Tu ginda, rom<br />
gamoCenili gaxde, xalxis yuradReba ar<br />
unda miiqcioo.<br />
cxeli Sokoladi 115
spec-proeqti<br />
116 cxeli Sokoladi<br />
Zveli<br />
mezoblebi<br />
avtori: ira yruaSvili<br />
foto: niko tarielaSvili
spec-proeqti<br />
Cemi Zveli ezo am gauqmebuli safosto yuTebiT iwyeba. kompiuteris<br />
epoqaSi werilebs aRaravin wers da funqciadakarguli safosto yuTebic<br />
da es “datanjuli” kedelic ubralod maxsenebs _ Zvel keTil dros.<br />
mec mivatove Zveli ezo ramdenime wlis win da sacxovreblad nucubiZis<br />
ferdobze gadavedi (gavfarTovdiT). ar iyo advili viwrod cxovreba iseve,<br />
rogorc ar aRmoCnda advili farTod, magram uZveltfilisod yofna.<br />
ukve meSvide welia am korpusSi vcxovrob da ise ra vicnob mezoblebs,<br />
kanti-kuntad.<br />
Team da Tamunam (Cemi mezoblebi arian) samSobiaro saxlis erT-erT<br />
palataSi gaicnes erTmaneTi (orives biWi SeeZina). aRmoCnda, rom orive me-<br />
5 platoze, me-11 korpusSi da, arc daijerebT _ orive pirvel sarTulze<br />
cxovrobda, anu karis mezoblebi iyvnen.<br />
aba Zveli Tbilisi dauSvebda amas?<br />
biWis dabadebis sixaruls erTi ezo ras eyofoda da mTel ubans wamSi<br />
moedeboda.<br />
Cemi cxovrebis mravali weli Zvel TbilisSi gavatare da xom<br />
warmogidgeniaT, ramdeni ram mxvdeba, roca aq monatrebuli movdivar: Cemi<br />
da Cemi ukve gazrdili Svilebis bavSvoba, araCveulebrivi mezoblebi (sul<br />
cota, Svidi erovnebis xalxi vcxovrobdiT da raRaca gansakuTrebuli<br />
Cxubi erTaderTxel maxsovs, isic qarTvelebma dascxes erTmaneTs), ra<br />
vici, yvela quCa da Sesaxvevi, yvela saxli da aivani; gamskdari <strong>gogi</strong>rdis<br />
wylis milic ki Cveni ezos ukan _ aivanze ase nacnob da SeCveul suns rom<br />
ayenebda. da kidev, siyvaruli da yuradReba rom momenatreba, aq movdivar.<br />
rogor mxvdebian? _ swored am mezoblebze giyvebiT.<br />
cxeli Sokoladi 117
spec-proeqti<br />
118 cxeli Sokoladi<br />
es Cemi Zveli mezoblis,<br />
rozas rZalia.<br />
silamazisa da mSvenierebis<br />
survili sad ar amoxeTqavs, Torem<br />
am gayinul wyalSi, ianvris TveSi<br />
ezoSi recxavde, Tan mosacmelic<br />
da “ferCatkebic” Jolosferi<br />
gecvas, gapranWuli, momlodine<br />
gogoc JolosferSi gyavdes<br />
gamowyobili da bolos da bolos,<br />
sarecxi taStic igive feris _<br />
ubralod gasaocaria!<br />
ise, sarecxi manqana da<br />
gaZlierebuli recxvis reJimi am<br />
silamazes didxans SeunarCunebda,<br />
Tanac guli migrZnobs, erT sam<br />
Svils kidev gaaCens _ RmerTma<br />
gauzardos!
spec-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 119
spec-proeqti<br />
120 cxeli Sokoladi
spec-proeqti<br />
es Cveni qurTi zinaa.<br />
92-93 wlebSi Suqi rom gamogvirTes, gazic rom ar gvqonda da Zalian<br />
dabneulebma ezoebSi rom daviwyeT cecxlis danTeba, swored maSin, zinam<br />
sardafSi “denikinis” droindeli navTqura aRmoaCina. (Turqebs jer ar<br />
hqondaT gakeTebul-gamzadebuli wiTeli da mwvane navTqurebi CvenTvis).<br />
unda genaxaT, yovel dilas zinas karebze Caidniani mezoblebis rigi.<br />
vsvamdiT cxel Cais da xelovnebisa ra mogaxsenoT, ise ki cot-cotas<br />
vTbebodiT da ukeTes momavalze vlaparakobdiT.<br />
am, sul cota, aswlian lamaz kibes bevri celqi biWis arbena-Carbena da<br />
Camokonwialeba axsovs. Cems biWsac darCa saxsovari am kibisgan _ patara<br />
“Srami” Sublze.<br />
giorgi ki myarad vaJkacurad dgas.<br />
cxeli Sokoladi 121
spec-proeqti<br />
122 cxeli Sokoladi<br />
olia bebos xom amCnevT ra lamazia? axalgazrdobaSi ki _ nu ikiTxavT.<br />
axla civa. gazafxulze, rogorc ki mze gamoCndeba, olia bebo<br />
gadaaTeTrebs ezos qaTqaTa matyliT, miujdeba wkepliT da gapentavs.<br />
misma Svilebma, SviliSvilebma afumfulebul loginSi rom daiZinon.<br />
gios adre marCelos veZaxdiT. marTalia garegnobiT “saxedaRrejil<br />
mecixovnes _ boRmisgan” ufro Camogavs, vidre mastroianis, magram amas<br />
Tavisi mizezi hqonda.<br />
gio Temur babluanma “uZinarTa mzeSi” epizodur rolSi gadaiRo.<br />
marTalia, misi naRvawi mere reJisoris makratels Seewira, magram ra<br />
vuyoT mere _ msaxiobi vera, magram kargi babua gaxda.
spec-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 123
spec-proeqti<br />
am saxlSi adre Zia ioska cxovrobda. ebraeli iyo da, bunebrivia, yismaTi da vaWrobis<br />
niWi Tandayolili hqonda.<br />
im gaciebul-gaqvavebul komunistur droSi iseT saocrebebs gaaCenda, kaciSvili ver<br />
igebda, rogor da ranairad. mezoblebTan _ yvelasTan araCveulebrivi urTierToba<br />
hqonda. vin vin da Zia ioskam namdvilad icoda mezoblis fasi. drodadro TiTqmis<br />
yvela ojaxSi gaCndeboda Zia ioskas Camotanili Cexuri brolisa Tu veneciuri minis<br />
WurWeli. gvilamazebda es WurWeli saxlebs manam, vidre Zia ioska muStars ar iSovida<br />
da ar mihyidda, magram maleve sxva WurWliT Segvicvlida da ase muqTa mSvenierebiT<br />
vtkbebodiT.<br />
“CaSvebisa ra mogaxsenoT _ piriqiT, “danaSaulis” Tanamonawileni viyaviT yvelani.<br />
jinsis “plaSCebi” rom Semovida modaSi, erTi-ori Zia ioskas gasayidi “plaSCi” yvela<br />
mezobels gvekida karadaSi. Cvens mezobel rezosTan Zia ioskam mSvenieri gogonebi<br />
miiyvana “plaSCebis” mosazomad. swored maSin gaicnes erTmaneTi rezom da mziam.<br />
mogvianebT ki mSvenieri ojaxi Seqmnes. ori Svili hyavT da sacaa bebia-babua gaxdebian.<br />
swored mziaa am fotoze, mezobel maTanasTan erTad.<br />
124 cxeli Sokoladi
spec-proeqti<br />
bulbula SviliSvilebs zrdis, misi meuRle huseina ki ver moeswro am<br />
dros. mokvda sawyali.<br />
huseinas sasmeli uyvarda, es ar jdeboda misi rjulis wesebSi,<br />
magram arRvevda _ ra eqna. sadRegrZeloebi ki ucnauri icoda. yovel<br />
SemTxvevaSi, me sxvagan ar gamigia _ “am WiqiT tilian TaTrebs, kantikunta<br />
qarTvelebs da xara-xura somxebs gaumarjos”-o, ityoda sawyali<br />
da yvelani _ TaTrebic, qarTvelebic, somxebic RiRin-RiRiniT clidnen<br />
Wiqebs.<br />
erTxel sionSi vnaxe. verafris kiTxva ver movaswari. Cemi gaocebuli<br />
saxis danaxvisas, TviTonve ukiTxavad mipasuxa: “ra vici, mainc mgonia,<br />
rom RmerTi erTia”-o. Tan, im asakSi iyo, bevrs rom fiqrobs adamiani.<br />
isedac fiqriani kaci iyo.<br />
acxonos RmerTma.<br />
cxeli Sokoladi 125
foto-proeqti<br />
126 cxeli Sokoladi
Zveli Tbilisis quCebsa da ezoebSi xetiali<br />
erTi didi bednierebaa. gansakuTrebiT, Tu<br />
CemisTana Tanamgzavrebi gyavT _ silamazes<br />
danaxvamde grZnoben. droiT CaJangul ferebze<br />
_ “naxe, ra feria”-o, ZvelisZveli aguris<br />
dabzarul kedelze _ “vaa, ra bunebrivi<br />
silamazea”-o, funqciadakargul karze, rkinis<br />
CuqurTmebi pirvandeli saxiT rom SemorCenia,<br />
levanma _ “ra magaria, es gugas unda movaparino<br />
kotetiSvils”-o.<br />
sanam civa da saxlebidan cxviris gamoyofa<br />
gezarebaT, am proeqtiT gaixseneT, ra lamazi<br />
qalaqi gvaqvs da kidev, ramdeni xania fexiT ar<br />
gixetialiaT.<br />
foto-proeqti<br />
tfilisis<br />
ezoebi<br />
avtori: ira yruaSvili<br />
foto: niko tarielaSvili<br />
foto-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 127
foto-proeqti<br />
128 cxeli Sokoladi<br />
am mzis CuqurTmebis gamomyvan<br />
ostats arsad eCqareboda an<br />
ukeTesi ra unda ekeTebina?<br />
Taobebs silamaze dagvitova.<br />
saxlsac kibeebi mklavebiviT<br />
gauSlia da am garemoSi<br />
uneburad cotaTi ukeTesi xar,<br />
vidre saerTod da sxvagan.
foto-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 129
foto-proeqti<br />
130 cxeli Sokoladi
firosmaniseuli ganwyoba xom<br />
igrZnoba? ggonia rom axla, am wuTSi<br />
molberti dakeca, adga da gavida.<br />
am magidas ki “goWi, mwvanili da<br />
frTiani oragulebi”, nikalas<br />
SesandobarTan erTad, rogor<br />
mouxdeboda!<br />
foto-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 131
foto-proeqti<br />
132 cxeli Sokoladi<br />
vin icis, am kibeebma vin ar<br />
aatar-Caatara. zogi albaT ra lamazi iyo,<br />
zogi ra keTili, mdidari, Raribi _ ra vici.<br />
vici mxolod is, rom es unda gadarCes.<br />
ase neba-neba, lamaz-lamazi asasvlelebi<br />
yovelTvis dagvWirdeba.
foto-proeqti<br />
cxeli Sokoladi 133
foto-proeqti<br />
134 cxeli Sokoladi
foto-proeqti<br />
“lamis saxlSi<br />
SemoiWras” da “lamis<br />
welze Semomxvios xeli”<br />
_ aq aRarafer SuaSia.<br />
araviTari “lamis”.<br />
es ukve moxda.<br />
saukunis win ki,<br />
rkinisagan am saocari<br />
silamazis Semqmneli<br />
ostati, raRa Tqma unda,<br />
aRaravis aRar axsovs,<br />
magram me zustad vici<br />
ras fiqrobda: mas<br />
Tqven (e.i. momavali)<br />
uyvardiT.<br />
cxeli Sokoladi 135
warmogidgenT<br />
guram odiSaria<br />
dRiurebi<br />
136 cxeli Sokoladi<br />
ojaxs kidev erTi wevri Seemata<br />
_ lekvi, dalmatineli. salomes<br />
aCuqes zafxulSi. ise, ukve<br />
droa, salomes Tavad hyavdes<br />
sakuTari Svilebi. is ki lekvebs<br />
daawowialebs.<br />
SevarqviT dezi. skot ficjeraldis<br />
romanis, “didi getsbis”<br />
momxibvleli qalis _ deizis<br />
xaTriTa da siyvaruliT.<br />
1 ianvari, orSabaTi<br />
da ai, 2007-ic dadga. mziani dRea. pirvelad<br />
vwer “2007”-s. ara, mgoni, adrec<br />
mixsenebia es weli, magram 2007-Si “2007”s<br />
pirvelad vwer. kargi weli unda gamodges:<br />
SvidianiT mTavrdeba. kidev<br />
2+0+0+7=9. 9 SesaniSnavi ricxvia. 7 da 9<br />
erTad damaimedebelia! aseTia Cemi maTematika.<br />
RmerTma qnas!<br />
am diliT 8-ze gaviRviZe. eka talaxaZis<br />
zars velodebi “pikis saaTidan”. guSin<br />
ase davTqviT: axali wlis pirvelive “pikis<br />
saaTSi” 2007 wels mivulocavT radiomsmenelebs.<br />
cxras rom 10 aklda, ekam<br />
dareka. visaubreT, soxumi gavixseneT,<br />
qalaqeli koloritebi, soxumeli “maradona”;<br />
vixumreT kidec. umravlesobas Zinavs<br />
aseT dros, magram viciT _ zogier-<br />
Tebi mainc gvismenen _ samzareuloebSi,<br />
manqanebSi, sxvaganac. swored maT mivulocavT<br />
axal wels da imaTac, romlebsac<br />
axla sZinavT.<br />
guSin, axali wlis dadgomamde ramdenime<br />
saaTiT adre, CavrTe mobiluri telefoni<br />
da megobrebs davureke. Sevecade, maTTvis<br />
axali wlis milocva dameswro. bevrs davaswari,<br />
bevrs _ vera. bolos naSuaRamevs<br />
_ 3 saaTze damirekes. Semdeg CameZina.<br />
diliT gia siamaSvils vesaubre. gia<br />
Cems momcro wigns Targmnis rusulad.<br />
Tumca wigni jer qarTuladac ar gamosula.<br />
wigns ase Sevarqvi _ “gasaubreba 10<br />
wlis dRiurTan”. mcire dRiuria.
dRes saxlidan ar gaval. arc xval.<br />
tradiciulad axal wels saxlSi vxvdebi<br />
meuRlesTan da qaliSvilTan _ cisanasTan<br />
da salomesTan erTad. Tumca, es<br />
axali weli sxvaa: ojaxs kidev erTi wevri<br />
Seemata _ lekvi, dalmatineli. salomes<br />
aCuqes zafxulSi. ise, ukve droa, salomes<br />
Tavad hyavdes sakuTari Svilebi. is<br />
ki lekvebs daawowialebs. lekvi ukve 7<br />
Tvisaa. SevarqviT dezi. skot ficjeraldis<br />
romanis, “didi getsbis” momxibvleli<br />
qalis _ deizis xaTriTa da siyvaruliT.<br />
oRond Cven _ dezi! dezi imitom, rom,<br />
romanis deiziviT, isic aristokratia.<br />
naSuadRevs badri werediani mirekavs _<br />
axalgazrda reJisori, Temur CxeiZis Segirdi.<br />
Turme batoni Temuri TbilisSia,<br />
me ki ukve peterburgSi megona da vapirebdi,<br />
iq damereka. avad gamxdara. vurekav<br />
binaSi. batoni Temuri meubneba, rom ver<br />
daswrebia “jambazebis” premieras. “rogor<br />
unda viyo, warmogidgenia, _ ambobs<br />
is _ me rom premieras ver daveswrebi?!”<br />
Temur CxeiZisnairi adamianebi TiToorolani<br />
Tu dadian am qveyanaze. aseTi<br />
kacebi avad arasdros unda xdebodnen da<br />
Zalian didxans cocxlobdnen. RmerTo,<br />
xeli moumarTe wels Temur CxeiZesa da<br />
mis msgavsebs!<br />
wuxel, zustad 12 saaTze, me da cisom<br />
Savi RviniT savse fuJerebi mivuwkrialeT<br />
erTmaneTs. salome megobrebTan er-<br />
Tad Sexvda 2007-is SemobrZanebas. mgoni,<br />
sadRac giganturi xaWapuris Tu iseTive<br />
giganturi gozinayis regionSi. 12 saaTi,<br />
rogorc TiTqmis yovel axal wels, lamazi<br />
iyo: oTaxSi, rogorc cisom daTvala,<br />
14 sanTeli gvenTo, gizgizebda buxari.<br />
gareT iyo foierverkebi da Tofebis ba-<br />
Tqa-buTqi. am elva-grialSi dezi saSinlad<br />
dagviSinda, saZinebelSi sawols qveS<br />
daimala da gamosvla ar undoda. vexveweT,<br />
vevedreT, SevecadeT gagvemxnevebina,<br />
magram ar gvendo, ar datova Tavisi<br />
“cixe-simagre”. cudaaa Cveni _ qarTvelebis<br />
saqme _ rogor aravin gvendoba? axla<br />
maT rigs dezic miemata. grafinia dezi<br />
van fon de dalmatinskaia.<br />
mokled, daiwyo 2007 weli!<br />
pirveli kosmoseli kacis ar iyos _<br />
Поехали!<br />
2 ianvari, samSabaTi<br />
dResac grZeldeba mosaloci zarebi,<br />
mesijebi. saxlSi davrCebi, miuxedavad<br />
ramdenime mipatiJebisa, arsad waval.<br />
salomec saxlSia. Turme, mTawmindaze<br />
Sexvedria axal wels, gana sagineso<br />
xaWapurTan. axali wlis dResaswauli filosofiuricaa:<br />
ajameb wina wlis dReebs,<br />
ra iyo kargi, ra iyo cudi, risi gakeTeba<br />
SegeZlo ukeT, sul ramdeni dRe dagamaxsovrda<br />
2006-is 365-dan? gegmav axal,<br />
amjerad 2007-s.<br />
SarSan, rogorc iqna, davamTavre erTi<br />
wignis wera. meore ki _ mini-romani, romelic<br />
erTi wlis winaT movnaTle kidec _<br />
“prezidentis kata” _ es meramdene welia,<br />
daumTavrebelia. gazafxulamde unda movrCe.<br />
pirobas vdeb. erTxel kidev vdeb<br />
aseT pirobas. mere piesis dawerac minda<br />
da kidev _ erTi wignis. ai, im wignis imedi<br />
maqvs yvelaze metad. kidev famuqis<br />
wignebi unda wavikiTxo _ Turqi mwerlis<br />
orhan famuqisa da brazilieli paulo<br />
koeliosi. kidev aTasi sxva wignic. ramdeni<br />
xania, kargi wigni ar wamikiTxavs.<br />
morCa, wels dros ar davkargav sisuleleebze!<br />
ekonomiurad gamoviyeneb<br />
2007-s, gavufrTxildebi dros, rogorc<br />
udabnos mgzavri _ wyals.<br />
dResac arafers vkiTxulob, arc vwer.<br />
vwevar darbazSi, buxarTan, xelSi televizoris<br />
pulti miWiravs. saaxalwlo<br />
ganmartoeba da televizori _ esec Cemi<br />
Tavisuflebis dRiurebi<br />
tradiciaa. guSin ramdenime qarTuli<br />
arxi aCvenebda riazanovis “Ирония судьбы<br />
или с легким паром”-s. rusuli arxebic<br />
aCvenebdnen. am filmTan erTad vberdebi.<br />
kargi filmia, magram... dRes 50-iani wlebis<br />
“yvavili TovlSi” vnaxe. martivi, magram<br />
TeTri filmi, Tovliani. borjomi,<br />
bakuriani. axali filmic aCvenes _ iqac<br />
Tovli, bakuriani, cemi. orives bolomde<br />
vuyure. albaT, Tovli momenatra.<br />
ciso am axal wels kompiuterTan ufro<br />
met xans fusfusebs, vidre samzareulo-<br />
Si. ase jobia. meubneba, vin milocavs, vin<br />
ras mwers. mixaria, rom mosaloc werilebs<br />
Soris xuTi werili soxumidanaa.<br />
CemTvis yvelaze lamazi da yvelaze Soreuli<br />
qalaqidan. aqedan vxedav kidec,<br />
rogor xvdebian iq axal wels da guliT<br />
vulocav yvela soxumels 2007-s da yovelive<br />
saukeTesos vusurveb yvela soxumels:<br />
vinc iq cxovrobda, vinc cxovrobs<br />
da vinc icxovrebs momavalSi.<br />
werilebs dRes ar vupasuxeb, arc xval.<br />
Semdeg kviras “avmuSavdebi”. manamde ki,<br />
modi, ase viliv-liv-liv-eb.<br />
dRes fexobaa. cisom, rogorc yovel<br />
sisxamze, dezi ezoSi gaaseirna. hoda,<br />
dabrunebulze dezim gvifexa. dezi Cveni<br />
broliacaa. aqve unda aRvniSno: dezis<br />
fexobis pirveli wuTi cisos aqtiuri peda<strong>gogi</strong>kiT<br />
aRiniSna: “dezi, nu Wam amden<br />
kanfets!”<br />
cxeli Sokoladi 137
Tavisuflebis dRiurebi<br />
saRamoJams dedaCemma damireka: 31 dekembers,<br />
axal wlamde samiode saaTiT<br />
adre, Cveni siZe, guguli miminoSvili<br />
gardacvlila _ mamidaSvilis qmari, wesieri,<br />
patiosani Tbiliseli kaci. am ramdenime<br />
wlis winaT Tbilisis erT-erTi<br />
saSualo skolis direqtori iyo. Semdeg?<br />
Semdeg ki _ taqsisti. 59 wlis kacs guli<br />
gauCerda, samuSaodan mosuli abazanaSi<br />
Sevida da... dedaCemma ase miTxra: aravis<br />
Segvatyobines guSin misi sikvdili,<br />
gagvifrTxildnen, ar undodaT, axali<br />
weli Cagvmwarebodao.<br />
3 ianvari, oTxSabaTi<br />
diliT “Малахов+”-s vuyure. malaxovsa<br />
da lena proklovas _ CvenTvis kargad<br />
cnobil larisa ivanovnas. Cems asak-<br />
Si ukve gulisyuriT unda miadevno kacma<br />
gadacemebs janmrTelobaze. ise, sxvaTa<br />
Soris mainc.<br />
Semdeg “studia-re”-dan damirekes mamuka<br />
yufaraZem da xviCa labaZem. yoCaR,<br />
“studia-re”, ukve muSaobs, arc Tavad<br />
isvenebs, arc sxvebs asvenebs. pirveli<br />
saaTisTvis xviCa amodis. is wels Cveni<br />
pirveli stumaria. vsaubrobT, Sav Rvinos<br />
vsvamT. xviCa wuxs _ erTi Tvis winaT<br />
kavkasiuri nagazi daekargaT _ bombora,<br />
sami wlis. dResac eZeben. Turme, roca<br />
aqebdnen: naxeT, ra kargi biWia bomborao,<br />
TaTs Tvalebze ifarebda, TiTqos<br />
138 cxeli Sokoladi<br />
imorcxvebda. Semdeg me maxsendeba omis<br />
ZaRlebi. ZaRlis weli ukve damTavrda,<br />
taxisa daiwyo. Cven ki ZaRlebis istoriebs<br />
vyvebiT.<br />
garedan drogamoSvebiT ismis srolisa<br />
da afeTqebebis xmebi.<br />
mere xviCa midis, vzivar televizor-<br />
Tan, pults vawrialeb. ra kargia xandaxan<br />
televizori: sxvebs hgoniaT, Ti-<br />
Tqos uyureb, sinamdvileSi ki fiqrebiT<br />
sul sxvagan xar.<br />
ramdenime megobari mirekavs, saxlSi<br />
mepatiJeba. uars veubnebi. arc aravis<br />
vpatiJeb saxlSi. SeuZlod var, mgoni,<br />
gavcivdi. axal wlamde ki xeli mtkioda.<br />
kidev _ gadaviRale SarSan. wels naklebad<br />
televizoris yureba. da naklebad<br />
drois sulelurad xarjva!<br />
guguli miminoSvils vigoneb. ukanasknelad<br />
zafxulSi vnaxe. samocdaaTi wlis<br />
kacs hgavda, sacodavad gamoiyureboda.<br />
saerTod, Zalian gulsevdiani kaci<br />
iyo. yovel wels ayenebda Rvinos, axarisxebda<br />
da nomravda N1, N2, N3. samive<br />
Rvino kargi hqonda. N3 _ “pativsacemi<br />
stumrebisTvis”, N2 _ “Zalian pativsacemi<br />
stumrebisTvis”, N1 ki _ “gansakuTrebuli<br />
da Zalian pativsacemi stumrebisTvis”.<br />
ukve, albaT, oTxi welia, rac<br />
masTan stumrad ar vyofilvar. vnanob.<br />
es rogor ara maqvs dro! da es ramodena<br />
qalaqSi vcxovrob!<br />
4 ianvari, xuTSabaTi<br />
dilidanve mirekavs mixo beroSvili,<br />
“kavkasiuri saxlidan”. “kavkasiuric” mu-<br />
Saobs! yoCaR! arc Tavad isvenebs, arc<br />
sxvebs asvenebs. davTqviT ase: 8-Si an 9-<br />
Si SevikribebiT: mixo, me da xose _ igive<br />
gia alaviZe _ da vimuSavebT dokumentur<br />
filmze. mixo, bednieri yofiliyos es<br />
weli SenTvis, TamrikosTvis, biWisTvis.<br />
mere xoses vurekav _ bednieri yofiliyos!..<br />
mixo meubneba: “Seni wigni unda gamovceT.”<br />
_ “romeli wigni?” _ “patara wigni<br />
gqonia raRac dRiuri, gia siamaSvilma<br />
gviTxra”. ai, Zmobac amas hqvia, mixo! aba,<br />
me sada maqvs wignis gamosacemi fuli?<br />
mere karga xnis unaxavi mwerali mirekavs.<br />
meubneba, rom sicivis gamo tuCebi<br />
dausivda, yofila aseTi alergiac _<br />
sicivis. ise, Rame, dila-saRamos yinavs.<br />
dReebi mziania, rogorc wesier yinvebs<br />
ekadreba. telefoniT saubrisas tuCebdasiebuli<br />
mwerali warmovidgine da gamecina.<br />
manac _ gatyob, karg xasiaTze<br />
xar, kargi weli yofiliyoso.<br />
arada, dRes telefonis dRea, xan mobiluri<br />
rekavs, xan _ binis telefoni.<br />
gaumarjos ianvars _ pirvels, ganumeorebels,<br />
mokiTxvebisa da milocvebis,<br />
kacTa gamaerTianebel, yvelaze satelefono-saimeilo<br />
Tves!<br />
werilebs xval vupasuxeb.<br />
RamiT buxars vanTebT. dezi rac Sei-<br />
Zleba axlos wveba cecxlTan. ukve See-<br />
Cvia. roca pirvelad naxa danTebuli<br />
buxari, didxans uyefda cecxls, SeeSinda.<br />
ase varT Cvenc _ rac ucxoa da ucnobi,<br />
maSinave uarvyofT, Zveli da mi-<br />
Cveuli ki komfortuli ramaa. uarvyofT<br />
axal azrs, axali gadawyvetilebebis<br />
SesaZleblobebs, uarvyofT erTmaneTis<br />
msoflmxedvelobasac. sul ase yefa-yefiT<br />
CavamTavreT ZaRlis weli. amitomac<br />
ufro gaqvavdnen da lamis maradiulebi<br />
xdebian Cveni Zveli problemebi.<br />
5 ianvari, paraskevi<br />
dRes moiRrubla. sadRac, albaT, Tovs,<br />
magram TbilisSi _ ara. siamovnebiT wavidodi<br />
bulaCaurSi, magram dro ar maqvs.
zamTarica da zafxulic sxvanairia aragvis<br />
piras, vaJa-fSavelas mxareSi. aseT<br />
dros, ianvarSi, TiTqmis yovelTvis maxsendeba<br />
vaJas saaxalwlo moTxrobebi,<br />
eTnografiuli werilebi: rogor iWeren<br />
Tevzs aragvSi, rogor nadiroben, rogor<br />
xvdebian axal wels...<br />
dRes vaJas wavikiTxav.<br />
ramdenjer mifiqria imaze, rom kula<br />
gldanelis garda aravin daxmarebia va-<br />
Jas. sarajiSvilis, zubalaSvilebis, sxva<br />
qvelmoqmedebis dros... ar daxmarebian.<br />
arc firosmans. sadRac wavikiTxe, didi<br />
Cinovnikebis Svilebs exmarebodnen Turme<br />
im dros xSirad. saswavleblad rom<br />
midiodnen sazRvargareT. Zalian bevrs<br />
sul tyuilad axarjavdnen fuls.<br />
televizori gadmoscems, rom engurTan<br />
srolebi yofila. erTi qarTveli jariskaci<br />
mokles. gvarad Saria, meore _ daWres.<br />
asea, ukve sabolood Camoyalibda Cveni<br />
qarTul-afxazuri konfliqti qronikul,<br />
drogamoSvebiT feTqebad konfliqtad,<br />
romelic periodulad Seiwiravs adamianebs.<br />
mTavaria, SeaCero da ar daiwyo omi,<br />
Torem mere is ar mTavrdeba.<br />
televizori gadmoscems informaciebs<br />
xanZrebze, aviakatastrofebze, TviTmfrinavis<br />
afeTqebaze, konfliqtebis<br />
ganaxlebaze... mokled, daiwyo 2007 wlis<br />
sisxliani statistika.<br />
vwer ramdenime werils da vagzavni<br />
eleqtrofostiT.<br />
mirekavs megobari. mesaubreba “jeostaris”<br />
SarSan Catarebul konkursze. saintereso<br />
mosazrebebi aqvs. meubneba, kargi<br />
iqneba, Tu <strong>gogi</strong> gvaxaria Tavis gadacema-<br />
Si moawyobs diskusias “Tbilisi da regionebi”.<br />
Tbilisi mxolod dedaqalaqia,<br />
Tu saqarTvelos erT-erTi regionicaa?<br />
rogoria dRevandeli Tbilisi da Tbiliseli<br />
regionSi mcxovrebis TvalSi da<br />
piriqiT. marTlac Zalian sainteresoa da<br />
iqneb rogorme SevTavazo es idea <strong>gogi</strong>s.<br />
RamiT televizors vuyureb. xan “kulturas”,<br />
xanac “MEZZO”-s. mReris SesaniSnavi<br />
plasido domingo. mReris uSesaniSnavesi<br />
ana netrebko - niWieri da lamazi<br />
ukraineli axalgazrda momRerali, mis-<br />
Tvis usamarTlod Seuferebeli gvariT _<br />
netrebko. ratom erTxelac ar aCveneben<br />
Cveni telearxebi ana netrebkos? an am<br />
saaxalwlo gadacemebSi sad gaqra eleganturi<br />
klasika da riT Caanacvles is?<br />
6 ianvari, SabaTi<br />
nucubiZeze dilidan Tovs. ufro sworad,<br />
TovlWyapia. kidev ufro sworad,<br />
drogamoSvebiT cris civi wvima. Cemi<br />
fanjridan nislSi wyneTis gadaTeTrebuli<br />
gorakebi moCans.<br />
soxumidan megobari mirekavs. gaixare,<br />
daur!<br />
karga xania gaTenda 2007-is pirveli<br />
mowyenili dila, magram xalxs jer kidev<br />
Zinavs, quCaSi zarmacad moZraobs TiToorola<br />
manqana. marTlmadidebluri ka-<br />
lendriT xval Sobaa, dRevandeli Rame<br />
Sobisaa.<br />
12 saaTze gasvenebaze unda wavide. 3<br />
saaTis Semdeg Tamar Ciqovans unda davureko.<br />
aseT wvimian-Tovlian dReebSi jer kidev<br />
studentobidan, Zalian xSirad Zalauneburad<br />
amekviateba xolme givi gegeWkoris<br />
mier Targmnili pol verlenis<br />
leqsis striqonebi:<br />
Tavisuflebis dRiurebi<br />
ra usazRvro naRvels malavs<br />
suli Cemi meufe,<br />
sulsac awvims rogorc qalaqs,<br />
anda mis gareubnebs.<br />
awvims quCas da saxuravs<br />
da SrialiT avivse,<br />
sevda sulSi Casaxuli<br />
ukravs wvimis klaviSze.<br />
da miT ufro aris mZafri<br />
umizezo naRveli,<br />
arsaidan rom arafriT<br />
aris nakarnaxevi.<br />
cxeli Sokoladi 139
cremliani saTvale<br />
”ai, dardi!... Tuki gvaxariebi da petriaSvilebi, saerTod,<br />
qarTvelebi, erTmaneTs daerevian, Tbilisi somxebs dagvrCeba!”<br />
_ ixumra sergo farajanovma, roca kinos saxlSi gamarTul<br />
duelze uambes. ufro sworad, gvaxarias gacnoba SesTavazes.<br />
maestro oxunjobis xasiaTze iyo _ ”aSuR yaribis” gadaReba<br />
yarabaRis konfliqtis dawyebamde moaswro. ufro metic, 88<br />
wlis dasawyisSi filmis premiera baqoSi, Tbilissa da erevan-<br />
Si TiTqmis erTdroulad gamarTa. ”aSuRis” pirveli Cvenebis<br />
win, Tbilisis kinos saxlSi, farajanovma ganacxada, araferSi<br />
ar vargixarT, qarTvelebo, es qalaqi somxebma avaSeneTo. mere<br />
erevanSi wavida da somxebs uTxra, uniWoebi xarT, rom ara qar-<br />
farajanovi pazolinis kavkasieli tyupiscali<br />
iyo. `oidiposi~, `dekameroni~ da gansakuTrebiT<br />
`medea~ pirdapir qmnida farajanovis<br />
`adreistoriuli vnebebis~ asociacias.<br />
gvagonebda samyaros, sadac dominanti jer<br />
ar Camoyalibebula _ arc religiis, arc<br />
mecnierebis, arc kulturis saxiT...<br />
Tvelebi, ra geSvelebodaTo... da bolos, baqos estumra da<br />
aqaurebic galanZRa _ ra gWirT, ratom ver eleviT am yarabaRso.<br />
kinematografistebma TbilisSi, erevansa da baqoSi bevri<br />
icines da maestros sul ”bravo”, ”bravo” uZaxes.<br />
magram samyaros beds, samwuxarod, kinematografistebi ar<br />
wyveten. TebervalSi yarabaRelma somxebma stefanakertis<br />
leninis moedanze didi mitingi moawyves da azerbaijanis Semadgenlobidan<br />
yarabaRis gamosvla moiTxoves. 27 Tebervals,<br />
sumgaiTSi, aqaurma qalaqkomis Tavmjdomarem azerbaijanis<br />
140 cxeli Sokoladi<br />
ilustracia: maia sumbaZe<br />
giorgi gvaxaria<br />
1988<br />
nawili meTeqvsmete<br />
sisxli da Tesli<br />
droSa aafriala da xalxi somexTa dasasjelad gaiyolia.<br />
sumgaiTis xocva-Jletas somxebma SurisZiebiT upasuxes. sabWoTa<br />
televiziam aRiara, rom es iyo konfliqti ”nacionalur<br />
niadagze”.<br />
kavkasiuri sisxlisRvris fonze, Tbiliseli somxis musulmanuri<br />
zRapari ”aSuR yaribi” metismetad araadekvaturad aRiqmeboda.<br />
filmis ornamentuli primitivizmi kinos pioneris,<br />
JorJ meliesis kinokadrebis asociacias ufro qmnida, gamoxatavda<br />
samyaros sawyis mdgomareobas, im samyarosi, romelic<br />
aq gansxvavebulad gamoiyureba, vidre dRes, roca dedamiwa<br />
daSlilia da daqucmacebuli. farajanovis samyaros daSla da<br />
dangreva ki SeuZlebelia, radgan es samyaro<br />
saerTod ar aris awyobili.<br />
”aSuRi” iyo sergo farajanovis ukanaskneli<br />
cda, kavkasiaSi sisxliRvra See-<br />
Cerebina. man erTmaneTis gverdiT ”moa-<br />
Tavsa” gansxvavebuli kulturebi, ise,<br />
rogorc xaliCaze. da TiTqos imis mtkiceba<br />
daiwyo, rom Sexeba bevrad ufro lamazia,<br />
vidre SeWra... Sexebis erotika gansakuTrebulia,<br />
radgan aq aravin aravis<br />
ar amcirebs. ufro sworad, aravin iRebs<br />
siamovnebas sxvisi damcirebiT da aravis<br />
siamovnebs damcirebulis rolSi yofna.<br />
”aSuRi” am mxrivac evrocentrizmis<br />
Taviseburi gamowveva gaxda. yvelaferi<br />
es _ evropuli ”artwesrigi”, mTavariTa<br />
da meorexarisxovaniT, maRaliTa da mdabaliT da ”mentaluri<br />
wesrigi”, principiT _ viRac marTavs, viRac ki marTulia, farajanovisTvis<br />
sruliad miuRebelia. igi usamSoblo, usaxlkaro,<br />
oboli aSuRia. misTvis dro ar arsebobs. misi samSoblo _<br />
adreistoriul epoqaSia, roca jer kidev qaosi sufevda, roca<br />
suli da sxeuli erTmaneTisgan ar gamoyofila, arc feri, arc<br />
sinaTle, arc Crdili.<br />
hoda, sulerTi ar iyo aseTi kacisTvis, sad gaatarebda<br />
darCenil cxovrebas _ TbilisSi, baqoSi, kievSi, moskovSi, Tu<br />
cixeSi?
foto: iuri meCiTovi
cremliani saTvale<br />
cixidan rom gamovida, samoTxidan gamoZevebuls hgavda.<br />
roca ”suramis cixe” moskovSi umtkivneulod Caibares, gabrazebula,<br />
cudi kino gadamiRiao, xolo roca 88 wlis gazafxulze,<br />
parizSi, pompidus centrSi qarTuli filmebis festivalze<br />
monawileobis ufleba misces, erTi baraqianad daamTqnara da<br />
Tavis qurT mezobels, iura mgoians SesZaxa, gaixare, gaixare<br />
biWo, fransuaza sagans gagacnobo (iura aSuRis rols Tama-<br />
Sobs filmSi).<br />
gacnobaze gamaxsenda. rogorc ki delegaciis Semadgenloba<br />
dazustda, Cemi disertaciis oponentma, ira Zucevam maestros<br />
uTxra, SenTan erTad, parizSi gvaxaria modis, is biWi, Sens<br />
gamo rom cemes, ar ginda gagacnoo?<br />
daumTqnarebia da swored maSin<br />
uTqvams, Tu undaT, dauxociaT erTmaneTi<br />
qarTvelebs, ra Cemi saqmeao.<br />
ho, ase moxda, rom Svidkacian delegaciaSi<br />
CamrTes. farajanovisgan gansxvavebiT,<br />
davamTqnare ki ara, mas Semdeg,<br />
rac es ambavi gavige, siarulis manerac<br />
ki Semecvala... zamTarSi, roca pompidus<br />
centris gamomcemloba daTanxmda qar-<br />
Tuli kinosadmi miZRvnili wignis gamocemasa<br />
da ”boburSi” asi qarTuli filmis<br />
samTvian Cvenebaze, parizidan Setyobineba<br />
miviRe. Semodgomaze safrangeTSi! siarulis<br />
magivrad, frena daviwye. da ara<br />
marto imitom, rom es iyo Cemi pirveli<br />
gasvla ”kapitalistur” qveyanaSi (am sityvas, ”kapitalisturi”<br />
yovelTvis brWyalebSi vsvam). mTavari mainc safrangeTi iyo _<br />
”La douce France”, ”tkbili safrangeTi”, romelmac Cemi horoskopis<br />
Tu frangulis somexi maswavleblis xelSewyobiT, Tavadac<br />
samrekloze Semjdar mamlad maqcia. ho, ho, im mamlad,<br />
jer xma rom aayola samreklos zarebs, mere ki, am yiyliyo-yiyliyoSi<br />
mada mouvida da gadawyvita Tavad gamxdariyo xalxis<br />
gamomRviZebel-gamomfxizlebeli.<br />
es franguli mamali, qveynis simbolo, romelmac samyaros<br />
mzis amosvla unda amcnos, pirvel rigSi mzis sistemis asociacias<br />
qmnis. mzis garSemo trialze agebulia qveynis struqtura<br />
da am xalxis mentalitetic. okeanis napirze gaSlili safrangeTi<br />
vera da ver iqca ”mezRvaurebis qveynad”, rogorc, magaliTad,<br />
didi britaneTi. safrangeTi centriskenaa mimarTuli.<br />
aq yvela parizSi garbis. mTeli msoflio garbis parizSi.<br />
Tavad parizia wertili, romlis garSemo dedamiwa ar<br />
trialebs, magram is yvelaferi ki trialebs, rasac ”kultura”<br />
hqvia.<br />
kultura ki Tavadac samrekloze afofxebul mamals hgavs<br />
_ uxeSad, uzrdelad, zogjer, ubralod, usindisod ereva<br />
imis saqmeSi, vinc Seqmna es samyaro; ”me mainc SevZleb am<br />
xalxis gakeTilSobilebas, mainc gavanaTeb wyvdiads, mainc<br />
gadavaqcev dedamiwas samoTxis baRad!” _ aCemebuli aqvs am<br />
franguli mamaliviT.<br />
”adamiani _ bunebiT keTilia!” _ gvimtkicebda ruso. es Tqva da<br />
Tanasworobis idealizaciac daiwyo. ”mamlis kulturam” Seqmna<br />
sazogadoeba, romelic ar cnobs zeadamianebs (germanelebisgan<br />
gansxvavebiT), romlisTvisac sococxle ufro mniSvnelovani da<br />
faseulia, vidre yvelaferi, rac ”RrublebSi” xdeba; romelic<br />
mzadaa sisxli daRvaros, giliotinaze gauSvas mteri, oRondac<br />
”Zmobisa da Tanasworobis” idea rogorme SeinarCunos.<br />
142 cxeli Sokoladi<br />
ho, swored giliotina axsena sergo farajanovma, rogorc ki<br />
parizSi dadga fexi.<br />
”amaT piridan erTi hamburgeri rom gamoglijo, egreve revolucia<br />
daiwyeba” _ es Tqva da isev sayvarel Temaze gadavida<br />
_ moskovis maRaziebis dacarielebul vitrinebze daiwyo laparaki.<br />
maestro cud xasiaTze iyo. moskovSi aSuRis rolis SemsruleblisTvis<br />
sazRvargareTuli pasportis gacemaze<br />
moulodnelad uari uTxres. arada, moskovamde mgzavrobisas<br />
tvini gagviburRa _ naxavT, ra mouvaT frangebs, iuras<br />
rom dainaxaveno... Cemi iura xom axali helmut bergeriao.<br />
frangebi zomierebaze kargaven Wkuas.<br />
farajanovs ki yvelaferi SeiZleba<br />
daabralos kacma, zomierebis garda.<br />
am gamousworebeli narcisis filmebSi<br />
plastikuri simdidre, plastikuri sixarbe,<br />
pirvel rigSi, `kulturuli xalxis~<br />
gaRizianebas emsaxureba.<br />
oxunjobda da franguli mamlisa ar iyos, yvelas yuradRebis<br />
mipyrobas cdilobda. roca ar gamosdioda, iZulebuli<br />
iyo, provokaciaze gadasuliyo.<br />
moskovis aeroportidan sastumroSi mimaval gzaze, verafriT<br />
Semoiyvana kontaqtSi taqsis mZRoli. xan parizze elaparaka,<br />
Tavis megobrebze, fransuaza sagansa da iv sen loranze<br />
uambo (trabaxobda, aeroportSi damxvdebiano), xan nina<br />
andreeva aSayira (am andreevam ”pravdaSi” werili gamoaqveyna,<br />
saTauriT ”Cems principebs ar davTmob”, romelSic gorbaCovis<br />
winaaRmdeg gailaSqra. imxanad es statia ”perestroikaze”<br />
Tavdasxmad aRiqves)... ara da ara. taqsis mZRoli xmas ar<br />
iRebda. ukan mxolod maSin motrialda, roca farajanovma<br />
uTxra, ver icani, biWo? manqanaSi yvelaze lamazi qali, lika<br />
qavJaraZe giziso.<br />
motrialda da daamTqnara.<br />
maestro, cxadia, amas ver gadaitanda:<br />
_ “Ты знаешь кто я? Я Сережа Параджанов! ”<br />
_ ”Не знаю такого.”<br />
aseTma pasuxma saerTod gaacofa.<br />
”Я в тюрьме сидел. Знаешь за что? За мужеложство!”<br />
amis mere mZRolma kidev erTxel gamoixeda ukan da ufro yuradRebiT<br />
SegvaTvaliera. verafriT gaego, ratom vicinodiT.<br />
_ ”axvaria. etyoba, ”lazurniT” gaivso muceli!” _ ganmarta<br />
farajanovma.<br />
”lazurni” _ gadamdnari yvelis saxelia. moskovis gastronomebis,<br />
maT Soris yvelaze grandiozuli maRaziis, brolis<br />
WaRebiT morTuli ”eliseevskis” vitrinebi swored am ”lazurniT”<br />
iyo gaformebuli. ocdaaTkapikiani yvelis miniaturuli<br />
kolofebisgan sxvadasxva saxis konstruqciebi aages _ piramidebi,<br />
samkuTxedebi... 88 wels sabWoTa proletariati ”lazurnis”<br />
Wamaze gadavida... umuSevari mawanwalasaviT pazoli
cxeli Sokoladi 143
cremliani saTvale<br />
nis filmSi ”cxvris yveli”. xom gaxsovT? imdeni yveli SeWama<br />
moSiebulma, rom jvarze ganuteva suli.<br />
farajanovi pazolinis kavkasieli tyupiscali iyo. ”oidiposi”,<br />
”dekameroni” da gansakuTrebiT ”medea” pirdapir qmnida<br />
farajanovis ”adreistoriuli vnebebis” asociacias. gvagonebda<br />
samyaros, sadac dominanti jer ar Camoyalibebula _ arc<br />
religiis, arc mecnierebis, arc kulturis saxiT, sadac ar<br />
ician, ras niSnavs ”morali”... da ara imitom, rom amoraluri<br />
arian... ubralod, ar ician am sityvis mniSvneloba.<br />
aseTi mxatvrebis adgili gamoqvabulSia. ra unda akeTon maT<br />
gapranWul parizSi, sadac kulturis (e.i. moralis?) dominanturi<br />
roli cxovrebis yvela sferoSi warmoCndeba _ politikaSi,<br />
mecnierebaSi, yidva-gayidvis ritualSi, seqsSi...<br />
WamaSic ki. sityvas ”gemovneba” aq albaT yvelaze xSirad<br />
imeoreben, iseve rogorc sityvas ”Trop“… rac metismets, ”nametans”<br />
niSnavs. am sityvas frangebi yovelTvis uaryofiT konteqstSi<br />
moixsenieben.<br />
frangebi zomierebaze kargaven Wkuas. farajanovs ki yvelaferi<br />
SeiZleba daabralos kacma, zomierebis garda. am gamousworebeli<br />
narcisis filmebSi plastikuri simdidre,<br />
maestro ki sevdiani da odnav damcinavi<br />
mzeriT Secqeroda darbazs. albaT, isev da<br />
isev im `Subaze~ fiqrobda, amxela gza rom<br />
aTria da ver gaasaRa. ar vici, ra TavSi<br />
saxlelad Wirdeboda fuli? saCuqrebi unda<br />
eyida mezoblebisTvis? an Tundac Tavisi<br />
muzisTvis, lela alibegaSvilisTvis?<br />
plastikuri sixarbe, pirvel rigSi, ”kulturuli xalxis” ga-<br />
Rizianebas emsaxureba.<br />
parizSi maestro insulinis flakonebiT Cavida. diabeti _<br />
gaumaZRari xelovanisTvis cxovrebis tvirTi gaxda. arada, nemsis<br />
gakeTebac ki ar icoda. laTinuri kvartalis sastumro-<br />
Si, sadac frangebma Segvasaxles, xan vin da xan vin ukeTebda<br />
nemss.<br />
maspinZlebma SemogvTavazes, Tu gnebavT ”dagawyvilebT” da<br />
sastumrosTvis gamoyofil darCenil Tanaxas xelze mogcemTo.<br />
ra Tqma unda, davTanxmdiT. aTasi franki mTeli qoneba<br />
iyo CvenTvis. me eldar SengelaiasTan Semasaxles. amerikidan<br />
axali Camosuli iyo. dRe da Rame areuli hqonda. Ram-RamobiT<br />
abazanaSi Sedioda da iq kiTxulobda, sinaTles rom ar<br />
Sevewuxebine.<br />
farajanovisTvis es ori xuTasfrankiani kupiura, cxadia,<br />
araferi iyo. insulinis flakonebis garda, misi oTaxi gavsebuli<br />
iyo TbilisSi nayidi ZvelmanebiT, xaliCebiT, oqrosa<br />
da vercxlis samkaulebiT, romlis gadmotana kontrabandad<br />
iTvleboda. yvelaferi es 7 dReSi unda gaeyida!<br />
sastumro dilidan misi TayvanismcemlebiT ivseboda. aseTi<br />
bevri iyo _ maestros gaTavisuflebisTvis Tavis droze xom<br />
swored frangebma iaqtiures. lui aragoni daemuqra kidec<br />
144 cxeli Sokoladi<br />
breJnevs, rom leninur premias ukan daubrunebda, Tuki farajanovs<br />
ar gaaTavisuflebdnen.<br />
magram maestros didad ar anaRvlebda es xalxi. ”L’Humanite”s<br />
maSindel redaqtors Cems Tvalwin exveweboda, magari qurqi<br />
maqvs Camotanili, iqneb Sens cols uyidoo. roca komunisturi<br />
gazeTis Sefma uari uTxra, farajanovi daemuqra, hoda, ar moval<br />
Tqvens banketze, uCemod CaatareTo. Tumca mainc mivida.<br />
frangebs madloba gadauxada, mere ki ”devnili geniosisTvis”<br />
(rogorc aq aRiniSna) sagangebod mowyobil koqteilze isev<br />
vaWroba daiwyo, saTiTaod mimarTavda yvelas, magari qurqi<br />
maqvs, iqneb Tqvens cols, an sayvarels SeuZinoTo.<br />
magram gafxekil frang komunistebs ”norkis Subis” fuli vin<br />
aRirsa?! isev mdidrebs, iv sen loransa da fransuaza sagans<br />
unda eyoCaRaT. mogvianebiT gamoirkva, rom maTac zrdilobiani<br />
uari uTxres. sen loranma etyoba ifiqra, Zalian uWirso da<br />
ZvelmanebiT savse uzarmazari tomara gamougzavna.<br />
bolos da bolos, es Zvelmanebic da is qurqic maestrom<br />
festivalze dasaqmebul gogoebs aCuqa.<br />
qarTvelebs farajanovis saqcieli, ra Tqma unda, aRizianebdaT.<br />
viRacam isic Tqva, eg xelovani ki ara, spekulantiao.<br />
bunebrivia, kolegebs SurdaT misi. maT<br />
adgilas, mec mewyineboda, roca festivalis<br />
gaxsnaze, pompidus centrTan farajanovis<br />
avtografisTvis Segrovil brbos<br />
davinaxavdi; guli damwydeboda, rom<br />
qarTuli filmebis samTviani retrospeqtiva<br />
ara Cemi filmiT, aramed ”aSuRiT”<br />
daiwyes.<br />
magram ar SemSurdeboda. yvelaferi,<br />
magram Suri namdvilad ar maxasiaTebs.<br />
aseT viTarebaSi yofna xom nebismieri xelovanisTvis<br />
”madlia”. swored aseTma vi-<br />
Tarebam SeiZleba Seaxsenos yvelas, rom<br />
tkivili, Seuracxyofa, ciliswameba, axloblebis<br />
Ralati, martooba _ mxatvris<br />
cxovrebis nawilia. Tuki es gza ar gaiare,<br />
aRiarebas verasdros eRirsebi.<br />
brbo ki yvelgan brboa. dRes qvebs gesvris, xval, SeiZleba<br />
avtografi gTxovos da siyvaruli agixsnas.<br />
magram farajanovs pompidus centrTan Segrovili Tayvanismcemlebi,<br />
mgoni, didad arc anaRvlebda. scenaze roca gamogviyvanes,<br />
lika qavJaraZe sixarulisgan atirda, nana mWedliZes,<br />
gulwrfelobisa da artistizmis erTianobis am gansaxierebas,<br />
bednierebisgan ena Cauvarda, me xom, saerTod, ori sityva ver<br />
gadavabi frangulad. maestro ki sevdiani da odnav damcinavi<br />
mzeriT Secqeroda darbazs. albaT, isev da isev im ”Subaze”<br />
fiqrobda, amxela gza rom aTria da ver gaasaRa. ar vici, ra<br />
TavSi saxlelad Wirdeboda fuli? saCuqrebi unda eyida mezoblebisTvis?<br />
iurasTvis, romelic kagebem ar gamouSva, an<br />
Tundac Tavisi muzisTvis, lela alibegaSvilisTvis, romelsac<br />
”Tbilisel silvana manganos” eZaxda? SesaZlebelia qurqis<br />
gayidvis survili, ubralod, azarti iyo, bundovani vneba, romelic<br />
araerTi xelovanis cxovrebaSi gamovlenila sxvadasxva<br />
saxiT _ viRac banqos TamaSobda, viRac patara gogoebsa da<br />
biWebs dasdevda, viRac opiums etaneboda.<br />
farajanovma yidva-gayidvis rituali airCia. vaWroba mis-<br />
Tvis kontaqtis, urTierTobis saSualeba gaxda.<br />
”ra gainteresebs, xuWuWa biWo? rogor unda gaerTo pariz
cxeli Sokoladi 145
cremliani saTvale<br />
Si?” _ mkiTxa festivalis gaxsnis Semdeg. cota davibeni. rogor<br />
Tu ra mainteresebs parizSi?!<br />
”bazroba gainteresebs? Smotkebi? restornebi? gogoebi?<br />
ginda fransuaza sagani gagacno?”<br />
imdeni viCeCe mxrebi, rom xeli Caiqnia. didi urjulo biWi<br />
xaro, miTxra da im Svid dReSi mxolod erTxel damiZaxa, raRac<br />
vera var kargad, Cemi mfarveli angelozi, lika qavJaraZe sastumroSi<br />
ar aris, iqneb maRaziidan jemi an kompoti momitanoo.<br />
vicodi, rom misTvis tkbileuli ar SeiZleboda. magram<br />
winaaRmdegobas rogor gavuwevdi. jemebi rom mivutane, egreve<br />
fulis Zebna daiwyo... arada, fuli ukve sakmarisi mqonda _<br />
maspinZlebma 3 TviT gamigrZeles aq yofna. safrangeTSi didi<br />
mogzauroba da leqciebi meloda. honoraris nawili winaswar<br />
momces.<br />
fulze uari rom vuTxari, Zvelmaneb-<br />
Si qeqva daiwyo. mere gaaxsenda, a... Sen<br />
xom Smotkebi ar gainteresebso. magidaze<br />
qarTuli filmebis retrospeqtivis<br />
plakati edo _ nato vaCnaZe, vardiT! absoluturi<br />
kitCi, romlis avtori Tavad<br />
iyo. amas aviReb-meTqi, vuTxari. pasuxi<br />
ar gamca. televizoris gadarTva daiwyo<br />
da mTeli qila jemi Sesansla. parizze<br />
vkiTxe, mogwonT-meTqi? ara, Zalian<br />
momwyinda, TbilisSi mindao.<br />
aSkarad ezareboda laparaki.<br />
wlis bolos, TbilisSi roca davbrundi,<br />
ramdenjerme vestumre frangebTan<br />
erTad. ver vityvi, rom frena-freniT<br />
avdiodi masTan, kote mesxis quCaze. misi<br />
saxli yovelTvis savse iyo snobebiT, romlebic aiZulebdnen<br />
erTi da igive elaparaka. am xalxTan urTierTobam, etyoba,<br />
sruliad daukarga dialogSi Sesvlis unari. savarZelSi ijda,<br />
tkbil Cais svamda da xalxs acinebda.<br />
es ukve sul sxva farajanovi iyo _ klouni, romelic misi kidev<br />
erTi kerpis, federiko felinis gviandeli filmebis gmirs<br />
hgavda. magram me arc klounebi mitacebda arasdros, arc cirki<br />
da arc gviandeli felini. swored TbilisSi mivxvdi, ratom<br />
moswyinda ase safrangeTSi. Cems safrangeTSi. es ar iyo misi<br />
qveyana, misi esTetika. maestro uxerxulad grZnobda Tavs am<br />
wvrilburJuaziuli zrdilobisa da zomierebis garemoSi. ise,<br />
rogorc zogierTi frangi _ markiz de sadi, Jan Jene, sartri,<br />
kamiu, serJ ginzburgi... ra vici, ra CamoTvlis am karg xalxs.<br />
ori wlis Semdeg, roca sergo farajanovis sikvdilis ambavi<br />
gavige, ucbad gaviazre, rom snobi me viyavi da ara is ubralo<br />
xalxi, dResa da Rames rom atarebda mis saxlSi, kote mesxis<br />
quCaze. aseTi adamianis sikvdilma SeiZleba aramarto danaSaulis<br />
grZnoba gagiRviZos, aramed guli dagwyvitos _ ratom ar<br />
viyavi mis gverdiT, ratom ar gavakeTe Canawerebi, ratom ar<br />
velaparake kinoze, reJisuraze, silamazeze, kavkasiaze?<br />
sergo farajanovi arasdros yofila `Cemi reJisori~. arc<br />
xaliCebi miyvarda arasdros, arc Tojinebi, arc Zvelmanebi.<br />
magram araerTxel davwere ukve _ is, rac ”Seni” ar aris, ufro<br />
sainteresoa, ufro mimzidveli. yvela snobi ase fiqrobs _ yvela,<br />
visTvisac dedamiwa erTi centris garSemo trialebs da am<br />
centrs `kultura~ hqvia.<br />
safrangeTSi mogzaurobisas, roca sam TveSi TiTqmis 30<br />
franguli sofeli da qalaqi Semoviare, araerTxel davfiqre-<br />
146 cxeli Sokoladi<br />
bulvar, ratom uyvardaT frangebs farajanovi? ratom aitaces<br />
ase, ratom ibrZoles misi gaTavisuflebisaTvis? rogor<br />
SeiZleboda, xalxs, romelic yovelTvis aRmerTebda sizustesa<br />
da konkretikas, mowoneboda farajanovis abstraqtul-statikuri<br />
saxeebi? xalxs, romelmac sivrces, mzes, sicocxlis<br />
Tesls araerTi Sedevri miuZRvna, Seyvareboda maestro farajanovis<br />
butaforiuli samyaro, usicocxlo Tojinebi da<br />
sikvdilis niRbebi?<br />
pasuxs mxolod ori wlis Semdeg mivageni, roca erevnidan<br />
sergo farajanovis gardacvalebis ambavi movida.<br />
90 wels saqarTvelos farajanovisTvis aRar ecleba. saqar-<br />
TveloSi mxolod ”Cvenianebs” daafaseben. usaxlkaro da obol<br />
aSuRebs ki ”urjuloebad” gamoacxadeben. amasobaSi somxebi<br />
sergo farajanovis nivTebis, Tojinebis, kolaJebis Segrove-<br />
sergo farajanovi arasdros yofila `Cemi<br />
reJisori~. arc xaliCebi miyvarda arasdros,<br />
arc Tojinebi, arc Zvelmanebi. magram, is,<br />
rac `Seni~ ar aris, ufro sainteresoa, ufro<br />
mimzidveli. yvela snobi ase fiqrobs _ yvela,<br />
visTvisac dedamiwa erTi centris garSemo<br />
trialebs da am centrs `kultura~ hqvia.<br />
bas daiwyeben da Tbilisel reJisors erevanSi uzarmazar muzeums<br />
gauxsnian.<br />
frangebs gaukvirdebaT. rogor ver SeinarCuneT es kaci, ratom<br />
gaaqcieTo.<br />
frangebi ver gaigeben. unda ecxovraT ”perestroikis” epoqis<br />
saqarTveloSi da maSin mixvdebodnen. unda enaxaT, rogor<br />
icvleboda TandaTan Tbilisi, rogor gadaiqca kerpad yvelaferi,<br />
rac kuTvnilebiTi nacvalsaxeliT, ”CemiT” iwyeba. unda<br />
daenaxaT, rogor dascilda qarTul kulturul sivrces ucxo<br />
da gansxvavebuli.<br />
arada, ramdeni hqondaT saerTo qarTvelebs da frangebs!<br />
rogor SeeZloT, erTdroulad yofiliyvnen `kulturuli Sovinistebi~,<br />
ritualebis, tradiciebis erTgulni da amave dros,<br />
ukidegano, zRvardakarguli snobebi, romlebic imasac ki aRmerTeben,<br />
rac ar esmiT, rac maT principebs absoluturad ar<br />
Seesabameba. amitomac, swored frangebma aRmoaCines da aRiares<br />
`neorealizmis RalatisTvis~ italiidan TiTqmis gamoZevebuli<br />
roberto roselini, espaneTSi `amoralur marazmatikad~<br />
Seracxuli luis bunueli. sxvebic _ orson uelsi, Caplini,<br />
elmaz giunei...<br />
sergo farajanovi.<br />
magram 88 wels Cven, qarTvelebi ukve snobizmisgan `gavTavisufldiT~.<br />
Cven guli gvereoda usaxlkaro kintoebsa da<br />
yaraCoRlebze, vaWrebsa da `spekulantebze~. guli gvereoda<br />
klounebze.<br />
da iciT ratom?<br />
qveyanaSi axali vaWrebi da klounebi movidnen. `Cemi vaWrebi~<br />
da `Cemi klounebi~.
foto: iuri meCiTovi
piradi enciklopedia<br />
fausto<br />
fausto lisaboneli taqsistia. apolonias sadgurze gavicani.<br />
sakvirvelia, magram axlac maqvs misi savizito baraTi, Tu rame<br />
dagWirdeso.<br />
lisaboni raRaciT Zalian hgavs Tbiliss; an imas, rac gulSi<br />
ginda rom Tbilisi iyos, an imas, rac romeliRac samyaroSi<br />
Tbilisi iyo.<br />
fausto Tqvenc nanaxi gyavT odesRac, SeiZleba 80-iani wlebis<br />
TbilisSi.<br />
ai, rogor gamoiyureba: Savgvremani da Sav perangSi, Ronieri,<br />
Tmiani xelebiT da gaurkveveli patara sviringiT mklavze,<br />
Savi, aqa-iq TeTrgareuli TmiT, didi oqros beWdiT araTiTze...<br />
xeli ki siCqareebis riCagze caxcaxebs.<br />
faustom arcerTi ucxo ena ar icoda. saqme ki ase iyo, rom<br />
bolo evropis Cempionatze akreditacia mqonda inglis_<br />
safrangeTis TamaSze, romelic lisabonis luJis stadionze<br />
iyo daniSnuli. me portoSi vcxovrobdi da ase gamodioda, rom<br />
lisabonSi naSuadRevs unda Camovsuliyavi, ukan ki bolo matarebels<br />
veRarafriT movuswrebdi. amitom, iq rame iafi sastumro<br />
unda mepovna.<br />
es Cveulebriv dros Zneli ar aris, magram lisabonSi 30 aTasze<br />
meti ingliseli iyo da Zvirian-iafianad, yvelaferi dakavebuli<br />
iqneboda.<br />
rom Camovedi da apolonias win taqsis rigSi Cavdeqi, faustom<br />
momiwia. Cavjeqi da vuTxari, sastumro-Tqo. romelio. arc romeli,<br />
romelic ici-meTqi. mokled, viwvale, magram gavagebine<br />
148 cxeli Sokoladi<br />
avtori: aka morCilaZe<br />
ilustracia: giorgi mari<br />
da mixvda, fexburTze rom viyavi. viareT, viareT, iq SevediT,<br />
aq gamovediT. ar ari, ingliselebi arian. kai wvalebis Semdeg,<br />
erT pansions miagno, almirante reiSis quCaze.<br />
SevediT, pansionia. Sxapi sawolze devs. momZvralia. ki-ara,<br />
ki-ara da amden Zebnas, aviRe. pansionis patroni kai eSmakis<br />
fexi iyo. inglisuric icoda. diliT ra dros midixar, manqanas<br />
mogiyvan sadguramdeo. Svidze movdiodi, pirveli matarebliT.<br />
am laparaks faustom veragoba daatyo da raRac uTxra. kai,<br />
kaio imanac da oTaxis gasaRebi momca. iqauroba gaWedil iyo<br />
ingliseli biWebiT da mgoni brazilieli, savaraudod, meZavi<br />
gogebiT.<br />
wamovediT me da fausto, CanTa mivagde da barem pirdapir lu-<br />
Jze waval-meTqi. mimiyvana iqac da miveci tkbilad. vuTxari,<br />
xval diliT eqvsze momakiTxav-Tqo? kio. ki ara, dResac mogakiTxav<br />
TamaSis mereo. vifiqre, TamaSis mere sad vipovi-meTqi<br />
da viuare. mogakiTxavo, daiCema. Turme icis, ro saxlSi ver<br />
wamoval. ara, ara-meTqi. kai, diliT melodeo.<br />
is TamaSi Zaan magari gamovida. mara, vai imis mere saxlSi wamosvlas.<br />
arc manqana, arc avtobusi. oTxi saaTis Semdeg, avtobusi<br />
migiyvanda apoloniaze da iq kidev taqsi unda geZebna. bevri<br />
vimogzaure im Rames, uzomod. ingliselebi darbodnen da ambobdnen:<br />
ranairi qalaqia? taqsi ar aris. aTasobiT ingliseli.<br />
sad aris taqsis gaCereba? brwyinvaled gvipasuxa erTma policelma:<br />
sadac taqsis dainaxav.<br />
Rame iyo. mivabijebdiT jguf-jgufad. es aqeTa mxare, benfikas<br />
ubani saerTod ar vicodi. magram sworad viare, daviRale, magram<br />
bare erTi saaTis Semdeg, nairgvar ingliselebTan erTad,<br />
nacnob adgilamde movedi _ pirvel metromde, romelic Zveli<br />
namyofobidan vican. Caval-meTqi, daaxloebiT vici is quCa, sadac<br />
Cemi pensao dgas, rukas Sevxedav... da am dros gamaxsenda,<br />
rom quCis gadaRma is sastumroa, romelSic oTxi wlis winaT<br />
vcxovrobdi. imis win ki yovelTvis bare oci taqsi dgas. “alfa<br />
liSboa” hqvia. maSin mwerali viyavi, iq ro vcxovrobdi, axla<br />
mawanwala Jurnalisti var. pensaoSi vaTev.<br />
“liSboas” win taqsebi ar aris, dgas orasi ingliseli da xelebs<br />
iqneven. ase, aT wuTSi erTi taqsi modis. Ramis Tormeti<br />
saaTia.<br />
videqi kaixans, rigi ki iyo, magram arasdros gavidoda. wamovbodialdi<br />
da gamoTvliT davaweqi Zalian daRlili. erTgan<br />
gavCerdi. patara benzogasamarTia da ukan kidev mTlad patara<br />
avtosaxelosno. win plastmasis savarZelSi moxuci kaci<br />
zis. ukan zangis biWi saqmianobs. davdeqi da davdeqi. vfiqrob,<br />
gaiwovs am ingliselebs mTeli amxela qalaqidan da Ramis taqsebic<br />
momravldeba-meTqi.<br />
is moxuci kidev dakvirvebiT miyurebs, zangs raRacas eubneba
da Cemsken aTiTebs. msjeloben, ra miWirs. rogor damexmarebodnen,<br />
ar vici, magram guli ki SestkiodaT. amis dakvirveba-<br />
Si var da taqsi ar mosrialda?! gadmovida da benzins asxams,<br />
zangs eZaxis. sworad davdeqi, benzogasamarTia.<br />
wamiyvane-meTqi aq da aq, veubnebi. arao, benzins vasxam dilis-<br />
Tviso da saxlSi mivdivaro. wamiyvane-meTqi da saaTs maCvenebs.<br />
am dros kidev moxuci meZaxis raRacas. xeliT maniSnebs. mivtrialdi<br />
da taqsidan qali ar gadmodis?! hai, Ziav, wamiyvanemeTqi.<br />
dajeo da faustoa. vin daijerebs? aravin ar daijerebs.<br />
amitom, aRar movyvebi. moxuci kidev xels miqnevs, zangi icinis<br />
SlangiT xelSi. imitom, rom fausto raRacas eubneba. etyoba,<br />
es biTuri mTeli dRe damyavs da ver moviSoreo.<br />
sami evro. zustad xuT wuTSi mivediT. rac gamexarda gadaqanculs,<br />
sworad mivdiodi.<br />
egrea, daujere faustos.<br />
iman xo icis, rac moxdeba TamaSis mere. Tan benfikas balelSCiki<br />
iyo. luJi kidev benfikas mindoria. win eusebios Zegli dgas.<br />
dilis eqvs saaTze mosrialda fausto da cariel quCebSi wamasriala.<br />
ise, bedma gamiRima, Ramis carieli quCebic vnaxe da<br />
ganTiadisac. diliT zRvis suni iyo. okeanis, ufro sworad.<br />
kargad-meTqi, fausto da vizitka gamomiwoda. raRacnairi odnavi<br />
CaRimeba icoda.<br />
ganTiadis sadgurze yvelaze magari rame kafea.<br />
portugaliaSi yava ixarSebaaaaa...<br />
Slos solitud<br />
erTi dro iyo da Stutgartis Soriaxlos, Slos solitudSi<br />
vcxovrobdi. iq xelovnebis akademiaa gaxsnili da ocdaTxuTmet<br />
wlamde xalxs stipendiebs aZleven: dajeqi da akeTe, rac<br />
ginda. Tu ginda, nurc nurafers gaakeTeb.<br />
es Slos solitudi iqaur hercogsa da baden viuTembergis<br />
miwis patrons, karl oigens aeSenebina. Cveneburad rom movTargmnoT,<br />
martoobis sasaxleo, amas niSnavs da viTomc ise<br />
daiRala ama soflis amaoebiT, rom aiSena da ganmartovda iqa.<br />
sasaxlis aivnidan rom gaixedav, lariviT gaWrili gza moCans<br />
qalaq leonbergisken. kai xedia, Cemma mzem.<br />
es karl oigeni imavdroulad ukiduresi meqalTane da avxorci<br />
kaci yofila, rogorc SeeferebodaT meTvramete saukunis mmar-<br />
Tvelebs. im aremareSi uamrav glexis qals misgan Svili hyoleboda.<br />
datanjuli hyolia xalxi, sadRa damalvodnen, aRar icodnen.<br />
niCivo sebe martoobis sasaxle. saxeli matyuaraa xolme.<br />
hoda, im dros Turme germaniis qveynebSi banqos saTamaSod daexeteboda<br />
jakomo kazanova. diax. kazanovas Zma, rogorc maxsovs,<br />
isedac romeliRac germanul samefoSi cxovrobda, mxatvari<br />
piradi enciklopedia<br />
iyo da laifcigSi Tu ara, mgoni drezdenSi uamravi ram aqvs<br />
moxatuli. TviTon jakomo kidev dadioda da TamaSobda, sxva ra<br />
unda eqna? SualedebSi kidev im Tavis qalebSi iyo gaxlarTuli.<br />
kreditorebic xom banqos imediT aZlevdnen fuls.<br />
hoda, karl oigens gaugia, kazanova Camovidao da TamaSic Seu-<br />
Tavazebia. oRondac, raxanRa kazanovas ambavi scodnia da Tvi-<br />
Tonac xom aseTi gaxldaT, jer mejlisoba unda gagimarToo.<br />
ra gasakviria da mejlisoba sxva araferi iyo, Tu ara uamravi<br />
xalxis dapatiJeba, rogorc ityvian, qalebis morekva sasaxle-<br />
Si da aseTi rameebi, rasac felinis “kazanovaSic” vnaxavT,<br />
oRondac kazanovas londonur ambebTan dakavSirebiT. garSemo<br />
soflebidan da mamulebidan sawolebi isesxeso. bare aTasi<br />
sawolio.<br />
am ambavs magito ki ar vyvebi. saqme sxva aris. kazanova leonbergSi<br />
mdgara sastumroSi da karl oigens ekipaJi rom gaugzavnia<br />
mis wamosayvanad, mTeli es lariviT gaWimuli gza, leonbergidan<br />
gorakze wamomdgar Slos solitudamde, maSxalebiT<br />
gaunaTebia. yovel sam nabijSi maSxala enToo.<br />
maSin didi saseiro ram iqneboda. imitom, rom RamiT, sasaxlis<br />
aivnidan rom gadamixedavs da eleqtroniT ganaTebuli es swori<br />
da gaWimuli msubuqi TavdaRmarTi rom daminaxavs, ar damviwyebia.<br />
es kazanovac Seiferebda, gadmodgamda fexs ekipaJidan.<br />
banqosi ki ar vici. albaT, kazanova moigebda. karl oigens<br />
isedac bevri fuli hqonda.<br />
cxeli Sokoladi 149
piesa<br />
150 cxeli Sokoladi<br />
daTo turaSvili<br />
saaxalwlo piesa<br />
ilustracia: mamuka tyeSelaSvili<br />
Savi<br />
ketebi<br />
(ormoqmedebiani sevda TeTri iumoris<br />
TanxlebiT)<br />
gagrZeleba<br />
moqmedi pirebi (da ara mxolod pirebi):<br />
deda goia _ saroskipos diasaxlisi<br />
da mflobeli<br />
mzia _ saroskipos staJiani<br />
TanamSromeli<br />
zezva _ profesori (saroskipos<br />
SemTxveviTi klienti)<br />
mediko _ saroskipos TanamSromeli<br />
(ori Svilis deda)<br />
lola _ saroskipos TanamSromeli<br />
(TanamSromlebs Soris<br />
yvelaze axalgazrda qali,<br />
magram yovelTvis maRal<br />
quslebze, klientebis<br />
momsaxurebis drosac ki)<br />
batoni gurami _ saroskipos mudmivi klienti<br />
qali janmrTeloba _ guramis meuRle<br />
policieli _ muqTa klienti<br />
deputati _ saroskipos xSiri stumari<br />
maCo _ daRlili axalgazrda kaci<br />
biWi - Seyvarebuli klienti<br />
bodRo yvalTava _ (uneblie klienti) da misi<br />
ori kaci<br />
mediko da batoni gurami mdumared sxedan<br />
oTaxSi da mediko sigarets eweva.<br />
baton gurams Tavi dabintuli aqvs da<br />
oxravs:<br />
batoni gurami _ im dRes aqedan rom<br />
wavedi, kibeze ise cudad gavxdi, rom poliklinikamde<br />
Zlivs CavaRwie<br />
mediko _ kidev kargi rom poliklinika<br />
aqvea<br />
gurami _ aqvea magram ar miRebdnen, Cvens<br />
raions ar ekuTvniTo<br />
mediko _ rogor? aqve dagordi da sxva<br />
poliklinikaSi xom ar waxvidodi<br />
gurami _ mec eg ar vuTxari? Tavi ver<br />
gagitexia kacs eqimebis SiSiT
mediko _ saxelis gatexas mainc Tavis gatexa<br />
jobia, bebiaCemi sul amas meubneboda<br />
gurami _ icoda rom aq muSaobdi?<br />
mediko _ bebiaCemi oci wlis win mokvda,<br />
maSin me vin mamuSavebda saerTod, mamaCemi<br />
umdidresi kaci iyo mTels samegreloSi<br />
gurami _ SeiZleba guli ugrZnobda, bebiebi<br />
yvelafers xvdebian...<br />
mediko _ (yuradRebas ar aqcevs batoni<br />
guramis sityvebs da Tavis ambavs agr-<br />
Zelebs) mamaCemi marTla didi qonebis<br />
patroni iyo, sakuTari traqtorebic ki<br />
hyavda im droSi, magram gansakuTrebiT<br />
Tavisi xarebiT amayobda _ im uzarmazar<br />
xarebs hqondaT spilenZis fexebi<br />
gurami _ spilenZSi erT dros kargi fuli<br />
keTdeboda<br />
mediko _ mere qveyana rom airia da xalxma<br />
troleibusebis xazebis moparvac<br />
daiwyo spilenZis gamo, mamaCemis xarebsac<br />
miadgnen. xarebs raRacas ukeTebdnen,<br />
aZinebdnen da im spilenZis Cliqebs<br />
axerxavdnen...<br />
gurami _ albaT TurqeTSi mihqondaT gasayidad<br />
mediko _ maSin saberZneTi erqva<br />
gurami _ da yvelaferi dakargeT?<br />
mediko _ erTaderTi, rac mamaCemisgan<br />
dagvrCa, oqros sasmisia, romelic imi-<br />
piesa<br />
tom ver waiRes rom mamaCemma sadRac gadamala,<br />
magram ise gadamala rom sxvebma<br />
ki ara, mere TviTonac veRar miagno<br />
gurami _ mere?<br />
mediko _ mere eZebda, sanam cocxali iyo,<br />
sul eZebda, magram mainc ver miagno da<br />
Tan gadahyva kidec, magis dardma mokla,<br />
gurami _ naRdi oqro iyo?<br />
mediko _ sufTa oqro iyo<br />
gurami _ didi sasmisi iyo?<br />
mediko _ yvela gansxvavebulze didi<br />
gurami _ amden oqros gadayveboda aba ra<br />
iqneboda<br />
mediko _ ara, oqros ki ar dardobda<br />
gurami _ (gakvirvebuli) aba ras?<br />
cxeli Sokoladi 151
piesa<br />
mediko _ oqroze metad sadRegrZelos<br />
dakargvas dardobda<br />
gurami _ ras?<br />
mediko _ im sasmisze sadRegrZelo ewera<br />
gurami _ (kidev ufro gakvirvebuli) ra<br />
sadRegrZelo?<br />
mediko _ saidumlo sadRegrZelo<br />
gurami _ zepirad ratom ar iswavla?<br />
(moulodnelad karze viRac daakakunebs<br />
da batoni gurami instinqturad wamoxteba.<br />
miuxedavad imisa rom arc gauxdia,<br />
aseve instinqturad, mainc saguldagulod<br />
Seikravs isedac Sekrul kostums.<br />
medea ki, uxalisod, calybad dainteresdeba<br />
daupatiJebeli stumris vinaobiT).<br />
mediko _ vin aris?<br />
(pasuxi ar aris)<br />
mediko _ (isev uxalisod) vin aris?<br />
(pasuxi ar aris, tom...)<br />
mediko _ vin aris?<br />
(mediko pasuxs aRar daelodeba, wamodgeba<br />
da kars gaaRebs. karis gaRebisTanave<br />
oTaxSi energiulad Semoabijebs<br />
aSkarad janmrTeli qali, romelic batoni<br />
guramis coli aRmoCndeba da SemosvlisTanave<br />
baton gurams ise swrafad<br />
miuaxlovdeba, rom imave oTaxSi sxva<br />
qalis arsebobas, arc SeimCnevs)<br />
guramis coli _ (CanTidad bints, bambasa<br />
da malamos amoiRebs) yvelgan ase unda<br />
gsdio bavSviviT? xom gasagebad gviTxra<br />
eqimma rom safenebi yovel sam saaTSi er-<br />
Txel unda gamovcvaloT (coli jer Zvel<br />
safens moxsnis baton gurams da mere<br />
malamosa da bambas saguldagulod daadebs<br />
qmars da bintiTac xelaxla Seuxvevs<br />
Wrilobebs. dabneuli da gakvirvebuli<br />
batoni gurami Zalian uxerxulad<br />
grZnobs Tavs da amitomac sakmaod gaubedavad<br />
mimarTavs Tavis cols)<br />
batoni gurami _ aq rogor momageni?<br />
guramis coli _ (CanTidad wamals<br />
amoiRebs da moulodnelad mimarTavs<br />
medikos) erTi WiqiT wyali genacvale,<br />
Tu SeiZleba (guramis coli mimarTavs<br />
medikos, visTanac wuTis win qmars<br />
Seuswro, magram ise mimarTavs, rom mis<br />
arsebobas am oTaxSi, kvlav ar imCnevs)<br />
batoni gurami _ me Semovitan wyals (batoni<br />
gurami wamodgeba, magram mediko<br />
maSinve mixvdeba rom wyali saukeTeso<br />
mizezia am oTaxidan gasasvlelad da karebisken<br />
wava)<br />
guramis coli _ (gurams, roca martoni<br />
darCebian oTaxSi) wamali ar unda dage-<br />
152 cxeli Sokoladi<br />
lia? rom gamovardebi xolme saxlidan,<br />
yvelaferze me unda vifiqro?<br />
batoni gurami _ aq rogor momageni?<br />
guramis coli _ antibiotikebis daleva<br />
aseT dros aucilebelia, magram gesmis<br />
Cemi? gesmiT Cemi? an Sen, an Sens Svilebs?<br />
batoni gurami _ aq rogor momageni?<br />
guramis coli _ Svilebic imitom ar mijereben<br />
rom Sen arafers mijereb da amas<br />
xom isinic xedaven...<br />
(kars mediko SemoaRebs wyliani WiqiT<br />
xelSi da guramis coli ise gamoarTmevs<br />
mas Wiqas rom amjeradac ar SeimCnevs medikos<br />
arsebobas)<br />
batoni gurami _ (medikos) madlobT<br />
(guramis coli qmars enaze wamals daudebs<br />
da wyalsac ise miayolebinebs, rogorc<br />
mxolod avadmyof bavSvebze zrunvisas<br />
ician xolme qarTvelma dedebma)<br />
guramis coli _ (ufro TavisTvis) oRond<br />
Seni iyavi kargad da Cvens Svilebs araferi<br />
moaklo da me yvelafers avitan da<br />
yvelafers gavuZleb. sadac ginda iq iare<br />
da rac gesiamovneba is gaakeTe, oRond me<br />
nu damanaxeb da me nu mecodineba. oRond<br />
araferi mogvaklo da...<br />
(guramis coli cremlebs veRar ikavebs<br />
da slukuniT tovebs oTaxs, sadac mxolod<br />
batoni gurami da mediko rCebian da<br />
sinaTlec nel-nela qreba).<br />
biWi zurgiT eyrdnoba lolas zurgs da<br />
sigarets ki ise gemrielad eweva, rogorc<br />
mxolod seqsis Semdeg uyvarT xolme gaboleba<br />
mweveli mamakacebis umravlesobas.<br />
lola _ gaxsovs ra mkiTxe?<br />
biWi _ rodis?<br />
lola _ bolos rom iyavi<br />
biWi _ maRal quslebze?<br />
lola _ ara. Tanac ukve aRar macvia
(lola marjvena xeliT awevs orive<br />
fexsacmels da biWs RimiliT aCvenebs)<br />
biWi _ ratom! aRar mogwons?<br />
lola _ arc arasodes momwonda<br />
biWi _ magram yovelTvis gecva xolme<br />
lola _ klientebTan yovelTvis macvia<br />
biWi _ me aRar var Seni klienti?<br />
lola _ Sen usaxelo klienti xar da Tanac<br />
ufliscixeli<br />
biWi _ ra gkiTxe?<br />
lola _ ratom uyvardebaT qarTvel kacebs<br />
putankebi ase advilad<br />
biWi _ ar vici. miTxari<br />
lola _ rom giTxra, gewyineba<br />
biWi _ miTxari<br />
lola _ jer Seni saxeli miTxari. ratom<br />
ar meubnebi?<br />
biWi _ afrikaSi rom mivdiodiT...<br />
lola _ (awyvetinebs) afrikaSi ra gindoda?<br />
biWi _ kilimanjaroze mivdiodiT, mwver-<br />
valze<br />
lola _ mTamsvleli xar?<br />
biWi _ zogjer<br />
lola _ (RimiliT) mere?<br />
biWi _ Cven mivdiodiT tanzaniis gziT da<br />
gagvafrTxiles rom tanzaniaSi dRemde<br />
cxovrobs kanibalebis erTi tomi, romelic<br />
SeiZleba uceb Segxvdes sadme kilimanjaros<br />
misadgomebTan. SegeSinda?<br />
lola _ romeli kanibali SemaSinebs biWo,<br />
kanibalebis meti ra minaxavs<br />
biWi _ (gulwrfelad gakvirvebuli)<br />
sad?<br />
lola _ aq ZiriTadad kanibalebi modian.<br />
deda goias veZaxi xolme saSvelad, Torem<br />
mTlianad SemWamden<br />
biWi _ mec kanibali var?<br />
lola _ ara, mTamsvleli xar, Sen ar mi-<br />
Txari?<br />
biWi _ me ar gexumrebi<br />
lola _ Sen ar mexumrebi, magram me rom<br />
ar vixumro zogjer mainc, aq SeiZleba<br />
gavgiJde<br />
biWi _ aq yofna rom ar gindodes, waxvidodi...<br />
lola _ (awyvetinebs) qarTulad rogor<br />
hqvia: ketebi Tu kedebi?<br />
biWi _ ketebi. Kkedebi rusulad hqvia<br />
lola _ ese igi ketebi qarTulia?<br />
biWi _ arc ketebia qarTuli, imitom rom<br />
manadme eg sityva saerTod ar gvqonda<br />
lola _ ratom ar gvqonda?<br />
biWi _ imitom rom ketebi ar gvqonda.<br />
lola _ (RimiliT) Sen mTasvleli xar Tu<br />
enaTmecnieri?<br />
biWi _ Ram-RamobiT karavSi sxva ra saqme<br />
maqvs, roca ar meZineba, gavixdi windebs,<br />
saZileSi CavTbebi da vfiqrob...<br />
lola _ windebis gareSe ar gciva?<br />
biWi _ naskebi mainc macvia. ai xom xedav,<br />
adre arc es sityva gvqonda qarTvelebs<br />
da naskebsac windebs veZaxiT, arada naski<br />
sxvaa da winda sxva.<br />
lola _ naskis Sesatyvisi ratom ar<br />
gvqonda?<br />
biWi _ imitom rom naskebi ar gvqonda<br />
lola _ aba giorgi saakaZes ra ecva?<br />
biWi _ (RimiliT) Savi ketebi<br />
lola _ SiSvel fexebze?<br />
(biWs gaecineba da lolas loyaze akocebs,<br />
mere Zalian seriozul saxes mii-<br />
Rebs da aSkarad raRac mniSvnelovanis<br />
Tqmas daapirebs, magram uceb karebze<br />
daakakuneben, rasac deda goias aRSfo-<br />
Tebuli xmac mohyveba):<br />
piesa<br />
deda goia _ (garedan) dro ukve gavida!<br />
lola _ (wamodgeba da karebTan miva) Cemi<br />
dro midis, Sen ra genaRvleba<br />
deda goia _ xalxia mosuli<br />
lola _ jgufebs me ar vemsaxurebi<br />
deda goia _ ara gogo, qalebi arian, arasamTavroebi,<br />
humanitaruli daxmareba<br />
mogvitanes<br />
lola _ xom ici rom soios katletebs<br />
ver vitan da yvelaferi namdvili miyvars<br />
(biWi wamodgeba da kidev erTxel akocebs<br />
lolas)<br />
biWi _ me wavedi, deda goias nu gaabrazeb<br />
lola _ afrikis ambavi?<br />
biWi _ mere mogiyvebi<br />
lola _ mere rodis?<br />
biWi _ roca moval...<br />
(misaReb oTaxSi yvelani erTad arian, saroskipos<br />
stumrebi _ feministi qalebi<br />
skamebze sxedan, xolo maspinZlebi, saroskipos<br />
TanamSromlebi, fexze dganan.<br />
mxolod lola zis iatakze fexmorTxmiT<br />
da uyuradRebod usmens maT dialogs).<br />
deda goia _ (stumrebs) Cais inebebT Tu<br />
yavas?<br />
erT-erTi feministi qali _ mgoni pirdapir<br />
saqmeze gadavalT. ukve giTxariT rom<br />
Cven varT feministuri organizacia da<br />
vibrZviT qalTa uflebebisaTvis saqar-<br />
TveloSi, vibrZviT TanasworobisaTvis,<br />
vibrZviT Zaladobisa da genderuli balansis<br />
darRvevis winaaRmdeg...<br />
lola _ (awyvetinebs) da Cven giSliT<br />
xels?<br />
feministi qali _ amis Tqmas ar vapirebdi,<br />
magram radganac Tqven brZaneT, es imas<br />
niSnavs rom TviTonac kargad gesmiT ra<br />
samsaxurs uwevT mamakacebs, romlebic<br />
Tqvengan siamovnebas yiduloben...<br />
mediko _ magram siamovnebas Cvenc viRebT<br />
maTgan, garda fulisa<br />
feministi qali _ (gaocebuli) rogor?<br />
mzia _ sxvadasxvanairad. ise zogma ki<br />
icis xolme - ise getakeba rom siamovnebasac<br />
ar dagaclis...<br />
feministi qali _ (awyvetinebs da danar-<br />
Cen feministebs ufro gaocebuli saxiT<br />
gadaxedavs) Cven gvegona, ki ar gvegona,<br />
Cven darwmunebulebi viyaviT rom Tqveni<br />
saxiT TanamoazreebTan gveqneboda saqme,<br />
radgan Tqven yvelaze kargad iciT<br />
Tu ra sazizRaria nebismieri mamakaci,<br />
cxeli Sokoladi 153
piesa<br />
visTvisac qali meorexarisxovani adamiania...<br />
mediko _ Cven magaTTvis piriqiT varT<br />
mzia _ ki gvezizRebian, magram magaT gareSe<br />
aba ra vakeToT<br />
feministi qali _ Tqven mgoni ver gamigeT,<br />
an me ver agixseniT kargad<br />
deda goia _ iseTi kargi mosmena ician Cemma<br />
gogoebma<br />
feministi qali _ me imis Tqma mindoda<br />
rom Tu Cvens uflebebze Cven TviTon<br />
ar vizruneT, qarTveli kacebi isev gaagrZeleben<br />
ojaxur Zaladobas qalebis<br />
winaaRmdeg, isev cemen da isev daCagraven<br />
colebs<br />
mzia _ CvenTan piriqiTaa, ZiriTadad ise-<br />
Ti kacebi modian aq, colebs rom ver<br />
uZleben<br />
mediko _ piriqiT, Cvenze giJdebian, colebi<br />
rom awuxeben xolme, aq modian<br />
da Cven vawynarebT xolme. saCuqrebsac<br />
gvCuqnian da SarSan axali weli erTad<br />
gavatareT. aq teva ar iyo, imdeni klienti<br />
movida. imdeni vicekveT, rom deda<br />
goiam dilisken beWi amoigdo da askuravasTan<br />
waviyvaneT, kidev kargi saxlSi<br />
dagvxvda...<br />
deda goia _ albaT welsac movlen Cveni<br />
klientebi da axali wlis Rames isev er-<br />
Tad gavatarebT...<br />
feministi qali _ (marTla Zalian gakvirvebuli)<br />
Cven ki gvegona rom Tqveni<br />
uflebebi ilaxeboda, Tqven Seuracxyofas<br />
gayenebdnen, gCagravdnen...<br />
deda goia _ rogor gekadrebaT, amaT vinmes<br />
davaCagrineb? es beWi marto erTxel<br />
ki ara maqvs amogdebuli da Tanac marto<br />
cekvisgan. ramdenjerac vinmem aq rame<br />
daapira, imdenjerac RranWebSi miiRo.<br />
(deda goia marjvena muSts Sekravs da<br />
stumrebis saCveneblad daatrialebs)<br />
feministi qali _ Cven ki gvegona daxmareba<br />
gWirdebodaT da prezervativebi wamogiReT,<br />
marTalia bevri ar aris, magram<br />
ramdenic SevZeliT, imdeni SevagroveT<br />
Cveni donorebis daxmarebiT...<br />
deda goia _ ui RmerTic giSveliT, Torem<br />
mTeli fuli magaSi gvexarjeba. adre<br />
erTi deputati gvamaragebda xolme optam<br />
da iafad, magram mere colma gaugo<br />
da karga xania saerTod aRar gamoCenila.<br />
arada es qarTveli kacebi, xom iciT<br />
bavSvebiviT arian: zogma moxmarebac ar<br />
icis da welaven da xeTqaven, zogi buStiviT<br />
beravs da skdeba. iciT ramdeni<br />
154 cxeli Sokoladi<br />
gvifuWdeba? ras ambobT, RmerTic giSveliT,<br />
didi madloba...<br />
(gakvirvebuli stumrebi naZaladevi<br />
RimiliT emSvidobebian maspinZlebs da<br />
mxolod lola zis gaunZrevlad, Tumca<br />
gasvlisas mainc daawevs stumrebs upasuxo<br />
kiTxvas):<br />
lola _ bolos rodis isiamovneT?<br />
(roca oTaxSi mxolod saroskipos TanamSromlebi<br />
darCebian, gabrazebuli deda<br />
goia lolas mimarTavs):<br />
deda goia _ xalxi dasaxmareblad iyo mosuli<br />
da ar SegeZlo rom madloba mainc<br />
geTqva?<br />
lola _ Cven rogor unda dagvexmaron?<br />
daxmareba TviTon ufro sWirdebaT<br />
mzia _ (aSkarad ganmuxtvis mizniT) marjvena<br />
xelisguli rom gefxaneba, ras niSnavs?<br />
mediko _ fuli modis<br />
mzia _ marcxena?<br />
mediko _ fuli modis<br />
mzia _ da ra gansxvavebaa?<br />
lola _ marcxena rom gefxaneba, konvertirebadi<br />
fuli modis<br />
mzia _ cxviri rom gefxaneba?<br />
lola _ ese igi kaifSi xar...<br />
(sinaTle qreba da inTeba oTaxSi, sadac<br />
mzia gaognebuli dahyurebs sawolze mimofantul<br />
uamrav fuls. mkiTxvelisa da<br />
momavali mayureblisaTvis ukve nacnobi<br />
klienti maCo iqve dgas Zalian kmayofili<br />
saxiT da siamovnebiT ifxans cxvirsa<br />
da yverebs morigeobiT).<br />
mzia _ mTeli dRe xelisgulebi mefxaneboda,<br />
vfiqrobdi neta ra mWirs-meTqi<br />
maCo _ xo Segisrule Cemi daiko, es sul<br />
Senia<br />
mzia _ gagiJdeba oTari sixarulisgan,<br />
xvalve gavugzavni bileTis fuls<br />
maCo _ oTari vin aris?<br />
mzia _ oTari Cemi qmaria, niu-iorkSi Car-<br />
Ca da ukan unda davabruno<br />
maCo _ Cemi daiko, amden fuls imitom<br />
gCuqni rom Cems garda aravis misce<br />
mzia _ Cemi qmris dardi ar gqondeT,<br />
amisTvis ar Camomyavs, magram sxva klientebs<br />
ra vuyo, ar vici, deda goia aq aRar<br />
gamaCerebs<br />
maCo _ sxva samsaxurs me mogiZebni Cemi<br />
daiko, mamaCemi mTavari eqimia da xo azze<br />
xar...<br />
mzia _ mamaTqveni xom iuristia<br />
maCo _ vin giTxra Cemi daiko<br />
mzia _ medikom miTxra<br />
maCo _ rodis?<br />
mzia _ im dRes, aq rom iyaviT da cota<br />
rom gageparaT<br />
maCo _ Cemi dedas Seveci Tu me rame gamepara<br />
mzia _ sul cota iyoo medikom, etyoba<br />
raRacam gawyinaT<br />
maCo _ exla magra mawyenineb Cemi daiko<br />
mzia _ Tqveni wyenineba sul ar mindoda,<br />
deda goiac sul gveubneba rom klienti<br />
yovelTvis marTalia da es aris kargi menejmentis<br />
mTavari safuZveli...<br />
maCo _ menejmentis mec magari azze var,<br />
ubanSi wamals me vanawileb<br />
mzia _ vaime ramdeni wamali damWirda<br />
amaswinaT kenWis gavla rom mqonda, mTeli<br />
fuli wamlebSi davxarje, mere vaSa-<br />
Zem miSvela, RmerTic gaaxarebs...<br />
maCo _ sinaTle CavaqroT da Tan saqmes<br />
mivxedoT, Cemi daiko<br />
(mzia sinaTles Caaqrobs da sibneleSi ismis<br />
maTi dialogis, ufro xSirad ki mzias<br />
monologis xma seqsis paralelurad)<br />
mzia _ jvari gweriaT, magram Tqvenc Tu<br />
rame agtkivdebaT, pirdapir vaSaZes unda<br />
miakiTxoT. mixvalT qavTaraZeze rom<br />
leCkombinatia iq da ikiTxavT daviT va-<br />
SaZes, rigebi ki aris xolme, magram...ras<br />
akeTebT? ara, mand ara, cota qvemoT,<br />
miageniT? xo ai egre...<br />
maCo _ macale ra Tu Cemi da xar!..<br />
mzia _ ki batono, rogorc Tqven gesiamovnebaT,<br />
me ubralod daxmareba mindoda,<br />
vifiqre ar gawvaldes-meTqi. aseTi<br />
SemTxvevebi, sxvaTa Soris, Zalian xSiria<br />
da xSirad ver agneben imitom rom adre<br />
WavWavaZeze rom leCkombinatia, iq iyo<br />
vaSaZe da mere gadavida qavTaraZeze...<br />
maCo _ (awyvetinebs) cota Senc damexmare<br />
da gainZeri ra, amden laparaks<br />
mzia _ ki genacvale, aba me aq risTvis<br />
var, aba me aq sxva ra saqme maqvs, Tqven<br />
iseTi pativi meciT, rogor gadagixadoT<br />
arc ki vici. deda goia gaigebs, Torem<br />
sxva klientebi raRad minda. amden fuls<br />
Tu momcemT xolme, sxvebs aRarc gavekarebi<br />
maCo _ cota Senc imoZrave ra Tu Cemi<br />
da xar<br />
mzia _ a batono. eqimi ki meubneba zedmet<br />
moZraobas moeride, TirkmelebisTvis ar<br />
vargao, magram Tqven uars rogor getyviT,<br />
oRond Tqven isiamovneT da kenWis<br />
gavla Tu gamimeorda, ager ar aris daTo
vaSaZe? uime sul sveli xarT, saerTod<br />
xSirad iciT xolme oflianoba?<br />
maCo _ gaCumdi ra Seni deda movtyan!<br />
mzia _ ki batono, sul gavCumdebi, magram<br />
sawyali dedaCemi rom moswreboda<br />
oTaris dabrunebas, rogor gauxardeboda.<br />
rom iZaxian sidedrebs siZeebi ar<br />
uyvarTo, tyuili yofila. cxonebuli<br />
dedaCemi giJdeboda ise uyvarda oTari.<br />
arc icis dedaCemis ambavi, rom Camoviyvan,<br />
mere vetyvi. ar vuTxari, ratom<br />
unda meTqva, me mgoni sworad moviqeci.<br />
Tqven raRas SvebiT, veRar daamTavreT?<br />
movkdi, aRar SemiZlia, mec xom adamiani<br />
var?!...<br />
maCo _ (dgeba, sibneleSi tansacmels<br />
eZebs) sinaTle!<br />
(mzia sinaTles anTebs da karebisken mimaval<br />
maCos ise acilebs rom mainc ar<br />
Cerdeba da isev laparakobs)<br />
mzia _ ar gadadoT da aqedanve wadiT va-<br />
SaZesTan, axalgazrda kaci xarT da yvelaferi<br />
win gaqvT, magram ar agerioT,<br />
adre iyo vakeSi rom leCkombinatia, iq<br />
da axla ukve qavTaraZezea, saburTaloze<br />
gadavida, saburTalo xom iciT sadac<br />
aris?..<br />
(mzia isev agrZelebs laparaks, magram<br />
maCo ukve wasulia, aRaraferi esmis da<br />
sinaTlec isev qreba)...<br />
(sinaTle inTeba oTaxSi, sadac mediko<br />
wevs da qvedasacvlis amara Semosili<br />
deputati ki skamis zurgze gadakidebul<br />
Tavis kostums yuradRebiT akvirdeba.<br />
mere kostumis sayeloze daxraxnil deputatis<br />
samkerde niSans daaorTqlavs<br />
da cxvirsaxocs frTxilad gadausmevs,<br />
mere ki majis saaTs daxedavs da medikosken<br />
Sebrundeba)<br />
deputati _ erTsac movaswrebT<br />
mediko _ ki batono, magram sul ori wuTi<br />
damasveneT, xom SeiZleba da xom SeiZleba<br />
Tan raRac gkiTxoT?<br />
deputati _ gismenT<br />
mediko _ Cven sakmaod bevri klienti gvyavs<br />
da iciT ra mainteresebs? aq vinc<br />
modis, janmrTeli studentebis garda,<br />
mxolod erTxel an orjer SeuZliaT da<br />
sruliad mesmis maTi, Cven iseTi wlebi<br />
gamoviareT, ara deni, ara gaTboba,<br />
cistiti, prostatiti...Tqven ki, Rmer-<br />
Tma gaZleba mogceT, magram yvelasagan<br />
gansxvavebuli, ase vTqvaT am mxriv Zalian<br />
gamorCeuli xarT Cveni sxva klientebisgan,...<br />
deputati _ (awyvetinebs) magram me xom<br />
deputati var da mevaleba kidec viyo<br />
saukeTeso<br />
mediko _ magram saidan amdeni Zala da<br />
energia?<br />
deputati _ xom giTxariT rom me deputati<br />
gaxlavarT da parlamentis sxdomebi<br />
zogjer mTeli dRis manZilze grZeldeba<br />
da SuadRis Zili, energiis aRsadgenad,<br />
saukeTeso saSualebaa. ai erTxel Tqvenc<br />
scadeT dRisiT daZineba da naxavT maSinve<br />
rogor igrZnobT axal Zalebs...<br />
mediko _ ras ambobT batono, SuadRisas<br />
Zils vin damaclis. Rame xom ar gvZinavs<br />
da ar gvZinavs da zogjer dRisiTac<br />
imdeni klienti gvyavs, rom zed meZineba<br />
xolme...<br />
deputati _ ase rogor SeiZleba, unda<br />
mixedoT Tavs, Tqven Tu ar izrunebT<br />
Tqvens janmrTelobaze, sxva aravin<br />
moiclis TqvenTvis, aravin! damijereT,<br />
sxva aravin izrunebs Tqvenze! me deputati<br />
var da vici rasac geubnebiT<br />
mediko _ didi madloba rCevisaTvis, aq<br />
zogjer iseTi xalxi modis, arc ki dagelaparakebian<br />
wesierad, neta yvela TqvensaviT<br />
Segnebuli adamiani iyos<br />
deputati _ ras brZanebT, Cveni movaleoba<br />
xom swored es aris: viyoT xalxTan<br />
rac SeiZleba axlos. marTla ise ki ar<br />
aris, rogorc zogierTebs hgoniaT rom<br />
parlamentSi fulis saSovnelad mivediT.<br />
fuli manamdec imdeni mqonda rom mTel<br />
opozicias viyidi rom movindomo, magram<br />
rad minda<br />
mediko _ marTali brZandebiT, rad gindaT,<br />
me Tqven getyviT da rameSi gamogadgebaT<br />
romelime. me ar vici risi<br />
maqnisia opozicia? CvenTan ar dadian<br />
xolme?!.. ise gvawvaleben xolme rom ver<br />
warmoidgenT, zogs nisiadac unda xolme<br />
da erTi Cvenc gvkiTxon nisiad rogoria<br />
opoziciis mxardaWera. Tqven xom umravlesobaSi<br />
xarT?<br />
deputati _ ra Tqma unda, me yovelTvis<br />
umravlesobaSi viyavi da yovelTvis<br />
umravlesobaSi viqnebi. vinc ar unda gaimarjvos,<br />
yovelTvis xelisuflebas<br />
davuWer mxars. me ase gamzardes,<br />
me ojaxSi vizrdebodi<br />
zogierTebisagan gansxvavebiT<br />
da ara quCaSi<br />
mediko _ ar SegvWames<br />
am quCa-quCa wanwaliT<br />
da mitin-<br />
piesa<br />
gebiT? Tan rom ar ezarebaT es quCaSi<br />
dgoma. TviTon arafers akeTeben da sxvas<br />
mainc acalon asfaltis dageba da<br />
mere tkepnon ramdenic undaT<br />
deputati _ amas yvelas ki ver Seagnebineb,<br />
aba Tqven unda iyoT aq da opoziciis<br />
zogierTi vaideputati parlamentSi? ise<br />
Tu gifiqriaT deputatobaze?<br />
mediko _ erTxel gaTxovili ukve viyavi,<br />
ori Svilic myavs, magram Cveni profesiis<br />
xalxi mainc ZiriTadad sul ojaxis Seqmnaze<br />
fiqrobs, Cven mainc sul ojaxur<br />
keraze vocnebobT, namdvil siyvarulze,<br />
yvavilebze...<br />
deputati _ (awyvetinebs) mereda vin gi-<br />
TxraT rom ojaxis Seqmna xels SegiSliT,<br />
piriqiT, axali arCevnebi axlovdeba, Cveni<br />
siiT gaxvalT parlamentSi, Tqven iqnebiT<br />
deda-deputati zRva gamocdilebiT<br />
mediko _ ras ambobT, Cemi gamocdileba<br />
Tqven aba raSi gamogadgebaT<br />
deputati _ rogor gekadrebaT, Tqven<br />
imdeni ram ginaxavT, imdeni gansxvavebuli<br />
SegxvedriaT<br />
mediko _ ras ambobT, ar gewyinoT, magram<br />
kacebi TiTqmis ar gansxvavdebian erTmaneTisagan,<br />
bodiSi da yvelas erTnairi<br />
aqvs<br />
deputati _ Tqven ver gamigeT, me imas<br />
vgulisxmob rom uamravi gansxavebuli<br />
adamiani ginaxavT da maTTan urTierTobis<br />
didi gamocdileba gaqvT<br />
mediko _ da ra unda gavakeTo?<br />
deputati _ piars CaiabarebT, sazogadoebasTan<br />
urTierTobas gauZRvebiT, faqtiurad<br />
igives gaakeTebT, rasac axla<br />
akeTebT, oRond imis gareSe, xom gesmiT…<br />
mediko _ iciT ra? miCveva codnia<br />
da imis gareSe, SeiZleba<br />
cota gamiWirdes<br />
deputati _ magram<br />
im dros xom ukve<br />
qmari geyolebaT<br />
cxeli Sokoladi 155
piesa<br />
mediko _ ui, sul damaviwyda<br />
deputati _ (saaTs daxedavs) unda gaviqce,<br />
komitetis sxdoma gvaqvs da ver gavacden<br />
mediko _ vaime, kidev erTxel rom gindodaT,<br />
veRar moaswrebT? sul Cemi bralia,<br />
amdeni viqaqane da mgoni SegawuxeT<br />
kidec<br />
deputati _ ara uSavs, am dReebSi ardadegebi<br />
gvewyeba da ise gamovivli rom<br />
yvelafris dro gvqondes<br />
mediko _ male gamoivliT?<br />
deputati _ aucileblad<br />
mediko _ maSin programa wamomiReT<br />
deputati _ ra programa?<br />
mediko _ Tqveni, politikuri programa,<br />
xom gaqvT?<br />
deputati _ ar vici, magram vikiTxav da<br />
Tu aris rame, aucileblad wamoviReb<br />
mediko _ didi madloba<br />
deputati _ risi madloba<br />
(deputati midis, medea ki Zalian kmayofili,<br />
Zalian bednieri saxiT emSvidobeba<br />
stumars da sinaTlec qreba)...<br />
(naxevradganaTebul oTaxSi, Cumad sxedan<br />
lola da biWi da siCumes biWi arRvevs)<br />
biWi _ Seyvarebuli yofilxar?<br />
lola _ (RimiliT) afrikis ambavs ratom<br />
ar miyvebi?<br />
biWi _ Seyvarebuli yofilxar?<br />
lola _ Sen?<br />
biWi _ me yovelTvis Seyvarebuli var<br />
lola _ ase advilia?<br />
biWi _ yofilxar Seyvarebuli?<br />
lola _ erTxel<br />
biWi _ erTxel Seyvarebuli yvela yofila<br />
lola _ mec yvela var<br />
biWi _ Sen erTaderTi lola xar da sxva<br />
lola arc arasodes Semxvedria<br />
lola _ lola bebiaCems erqva da mar-<br />
Tali xar, versad Segxvdeboda, SroSaSi<br />
cxovrobda, magram gzis piras ar idga<br />
Tixis doqebiT, ambobda qarTul miwas<br />
ver gavyidio<br />
biWi _ (RimiliT) im biWs ra erqva?<br />
lola _ vis?<br />
biWi _ vinc giyvarda<br />
lola _ ra mniSvneloba aqvs<br />
biWi _ me Tu mgavda<br />
lola _ Sen ar ggavda, prezervativs ver<br />
xmarobda<br />
biWi _ ar gexumrebi<br />
lola _ arc me gexumrebi, akademiaSi<br />
156 cxeli Sokoladi<br />
swavlobda ferweraze da salvador dalize<br />
giJdeboda. salvador dali ki ici<br />
ras ambobda?<br />
biWi _ ras xatavda vici, magram ras ambobda,<br />
ar vici<br />
lola _ salvador dali ambobda rom<br />
prezervativiT seqsi igivea, airwinaRiT<br />
yvavils rom usunoo<br />
biWi _ me ar gexumrebi<br />
lola _ arc me gexumrebi, imasac Zalian<br />
vuyvardi, magram Cemze metad salvador<br />
dali uyvarda<br />
biWi _ mere?<br />
lola _ mere arCevani gaakeTa da wavida<br />
biWi _ mere?<br />
lola _ (RimiliT) mere Sen waxvedi<br />
afrikaSi da aRar momiyevi kanibalebis<br />
ambavi, tanzaniaSi rom Segxvdnen<br />
biWi _ ar Segvxvedrian, magram gagvafr-<br />
Txiles rom SeiZleba Segxvdneno<br />
lola _ amis moyola gindoda?<br />
biWi _ (RimiliT) ara. gagvafrTxiles rom<br />
Tu Segxvdebian, Rame cecxlis piras migipatiJeben<br />
da razec gindaT esaubreT,<br />
oRond Tqveni saxelebi ar uTxraTo<br />
lola _ ratom?<br />
biWi _ imitom rom visi saxelic ar ician,<br />
imas Turme ar Wamen, aseTi tradiciis<br />
tomia<br />
lola _ amitom ar meubnebi Sens saxels?<br />
nu geSinia, ar SegWam...<br />
biWi _ erT amerikel qals Zalian eSinoda<br />
kanibalebis, iq gavicaniT kilimanjaroze,<br />
eSinoda magram mainc modioda hemingueis<br />
siyvaruliT.<br />
lola _ mec wakiTxuli maqvs<br />
biWi _ vici<br />
lola _ mere?<br />
biWi _ Tavidan Cvenc kanibalebi vegoneT,<br />
mere ki Zalian dagvimegobrda, saqarTveloze<br />
yvelafers mekiTxeboda dawvrilebiT<br />
da riTi dagexmaroTo, aRar mogveSva<br />
lola _ amerikelebma egre ician<br />
biWi _ bolos Zalian rom Segvawuxa yvelaze<br />
metad ra gakliaT da ra giWirTo,<br />
gavexumre saxanZro manqanebi gviWirs da<br />
ar gvyofnis-meTqi<br />
lola _ xumroba Senc giyvars<br />
biWi _ gamomarTva koordinatebi da dagvemSvidoba.<br />
Cvenc TbilisSi davbrundiT<br />
da sami Tvis Semdeg foTidan damirekes,<br />
Tqven saxelze saxanZro manqana Camovida<br />
amerikidan da waiyvaneTo<br />
lola _ albaT aRarc gaxsovda<br />
biWi _ is qali ki maxsovda, magram mainc<br />
xumroba megona da foTidan ki yoveldRe<br />
mirekavdnen CamodiT da manqana waiyvaneTo<br />
lola _ da ra qeni?<br />
biWi _ mivedi mexanZreebTan da vuTxari<br />
aseTi ambavia da amerikul saxanZro manqanas<br />
gCuqniT-meTqi da gagiJdnen sixarulisgan.<br />
Turme marTla ar yofnidaT<br />
saxanZroebi da me ra vicodi<br />
lola _ Camoiyvanes?<br />
biWi _ TviTon Camoiyvanes foTidan TbilisSi<br />
da axlac amerikuli nomrebi uke-<br />
Tia, yvelaze didi saxanZroa saqarTveloSi<br />
da yvelaze didi gasaSleli baliSi<br />
aqvs. meaTe sarTulidanac rom gadmoxte,<br />
Tu qvemoT eg baliSi dagaxvedres, verafers<br />
gaigeb, ise dafrindebi<br />
lola _ arc SemeSindeba?<br />
biWi _ rom SegeSindeba, ukve gaRimebul<br />
mexanZreebs dainaxav. ici ra kargi<br />
xalxia, adre megona rom marto dominos<br />
TamaSi icodnen<br />
lola _ ese igi mexanZreebs kargad icnob<br />
da aqedan Tu gaviqcevi, samsaxuris moZebnaSi<br />
damexmarebi<br />
biWi _ saxanZroSi qalebs ar iReben<br />
lola _ ese igi feministebi marTlebi<br />
yofilan, mainc irRveva genderuli balansi<br />
biWi _ Sen aqedan Tu gaiqcevi, sxva<br />
samsaxurs mainc mogiZebni<br />
lola _ ketebis gareSe rogor gaviqce?<br />
biWi _ ketebi geqneba<br />
lola _ vin momitans, santa klausi?<br />
biWi _ ara, Tovlis papa<br />
lola _ Tovlis babua?<br />
biWi _ ara, Tovlis papa<br />
lola _ icis rom Savebi unda iyos?<br />
biWi _ Tovlis papam yvelaferi icis<br />
lola _ Seni saxelic?<br />
biWi _ Cemi saxelic<br />
lola _ me rodis mecodineba?<br />
biWi _ aqedan rom gaiqcevi...<br />
(biWi midis da sinaTle qreba da inTeba im<br />
oTaxSi, sadac mzia da zezva sxedan)<br />
zezva _ (profesori fexze wamodgeba da<br />
Caaxvelebs) minda bodiSi mogixadoT im<br />
dRis gamo, TviTonac ar vici ra damemarTa<br />
mzia _ ras brZanebT, piriqiT: me gixdiT<br />
bodiSs rom im dRes verafriT dagexmareT<br />
zezva _ rogor gekadrebaT, ise miWirda<br />
aq mosvla, magram rom ar movsuliyavi da
piesa<br />
cxeli Sokoladi 157
piesa<br />
TqvenTvis bodiSi ar momexada, ubralod<br />
ar SemeZlo<br />
mzia _ Tqven sabodiSo araferi gaqvT, piriqiT:<br />
me vgrZnob Tavs damnaSaved imis<br />
gamo rom uari giTxariT, imitom rom<br />
Cven movaleni varT klientis nebismieri<br />
survili SevasruloT, zomoierebis farglebSi,<br />
rasakvirvelia<br />
zezva _ diax, im dRes me zomierebam mi-<br />
Ralata, arada mecnierisTvis mTavari,<br />
swored zomierebis grZnobaa da Tqveni<br />
uaric CemTvis, sruliad gasagebia<br />
mzia _ mgoni arasworad gamigeT, me Tqven<br />
ki ar giTxariT uari, aramed saerTod veridebi<br />
oralur seqss. iseTi sizmari maqvs<br />
nanaxi aTi wlis win, rom imis Semdeg,<br />
SeuZlebelia vinmem amaze damiTanxmos<br />
zezva _ kargad mesmis Tqveni<br />
mzia _ Cemi qmaric ise mTxovda xolme am<br />
saZaglobas paxmeliaze roca iyo: sisxl-<br />
ZarRvebs gamifarTovebso, magram ris<br />
uflebasac Cemi sindisi da patiosneba ar<br />
maZlevs, imas verafriT gavakeTeb<br />
zezva _ ra Tqma unda, marTalic brZandebiT<br />
mzia _ arada sul paxmeliaze iyo xolme<br />
zezva _ ra Znelia qalisTvis<br />
mzia _ aba kacebs ra enaRvlebaT, mTeli<br />
dRe imaze fiqroben ra Wamon da ra dalion<br />
zezva _ me saerTod Zalian uWmeli var<br />
mzia _ dalevac ar giyvarT?<br />
zezva _ Zalian iSviaTad, Tu raRac gansakuTrebuli<br />
dRea, aucileblad davlev<br />
xolme, Tumca qarTuli sufris tradicia<br />
Zalian miyvars<br />
mzia _ maSin aucileblad unda mobrZandeT<br />
CvenTan axali wlis Rames<br />
zezva _ axal wels saxlSi unda Sevxvde<br />
mzia _ mere mobrZandiT, Tqvenze kargi<br />
Tamada vin iqneba, aseTi inteligenti Tamada<br />
vis eyoleba Cvens garda?!..<br />
zezva _ musika iqneba?<br />
mzia _ ra Tqma unda<br />
(mzia am bolo frazas sixaruliT wamoiyvirebs,<br />
sinaTle Caqreba da imwamsve ain-<br />
Teba oTaxSi, sadac axali wlis dadgomas<br />
yvelani erTad zeimoben: saroskipos TanamSromlebi<br />
mxiarulad cekvaven musikis<br />
xmaze, romelic bolomdea aweuli da<br />
stumrebi ki, CvenTvis ukve kargad nacnobi,<br />
am saroskipos klientebi, sufras-<br />
Tan sxedan garda Tamadisa, romelic<br />
fexze dgas da Zalian mTvralia. Tamada<br />
rasakvirvelia batoni zezvaa, profe-<br />
158 cxeli Sokoladi<br />
sori, romelsac halstuRi mxarze aqvs<br />
mifenili, xolo gulispiri Rvinisagan<br />
dasvelebuli. erTaderT, vinc aq ar aris,<br />
Seyvarebuli biWia, romelic lolas Sav<br />
ketebs Sepirda).<br />
zezva _ (agresiulad, Tan qanaobs) gamor-<br />
TeT es jojoxeTi da yvelam me momismineT,<br />
roca sadRegrZelos vambob!<br />
deda goia _ ra moxda batono zezva, ixalison<br />
axalgazrdebma, axali welia<br />
zezva _ axal wels diskoteka me ar gamigia,<br />
axal wels gamigia qarTuli sufra<br />
policieli _ am axalgazrdebs aRarc<br />
tradiciebi undaT, aRarc ufrosebi<br />
ician<br />
bodRo yvalTava _ (ganuyrel CoxaSi) sul<br />
dagvajves Tavze<br />
batoni gurami _ ni to semdisiat SestoiSi,<br />
ni to sedmoiSi, xabarovskSi varT<br />
biWebi da iq vxvdebiT axal wels...<br />
maCo _ xabarovskis dedas Seveci, SarSan<br />
amsterdamSi viyaviT axal wels me da<br />
giorga nakaSiZe, xo su magas iZaxda giorga<br />
ro erTi amsva-damsva da amsterdamSi<br />
Camsvao da SarSan axal wels ai magari<br />
Sevusrule...<br />
zezva _ (maCos awyvetinebs) Sen biWo dalie<br />
stalinis sadRegrZelo Tu egec gamotove!?<br />
maCo _ stalinis ara kaganoviCis<br />
mzia _ batono zezva, oRond amas nu daa-<br />
ZalebT ra, Zalian gTxovT<br />
policieli _ (maCos) Senxela rom viyavi<br />
dReSi ramdenjerme vsvamdi stalinis sadRegrZelos<br />
lola _ axla vin giSliT?<br />
zezva _ diax gviSlian, Cvenc gviSlian,<br />
stalinis sadRegrZelo ar dalioTo, qr-<br />
Tamebi ar aiRoTo, yvelani pidarastebi<br />
gavxdeT?!<br />
lola _ Tqven cota gagiWirdebaT<br />
deda goia _ gismenT batono zezva, brZaneT<br />
sadRegrZelo da yvelani gismenT<br />
gurami _ semdisiat vasmoi godia da me da<br />
Cemi coli murmanskSi varT svadebniSi,<br />
aqedan dareka da kai sastumro gagvikeTa<br />
cxonebulma mixako oragveliZem<br />
zezva _ didi kacis, mixako oragveli-<br />
Zis TamadobiT, vinc am axal wels ver<br />
moeswro, yvelas xsovna iyos<br />
(yvelani fexze dgebian da ise miirTmeven<br />
Rvinos, maCos ki mzia exmareba adgomaSi<br />
da mis Wiqas ki TviTon clis)<br />
bodRo yvalTava _ am sadRegrZeloze didxans<br />
gaCereba ar SeiZleba<br />
policieli _ sworia<br />
zezva _ diax da me minda Cvens Svilebs<br />
gaumarjos, momaval Taobas, visac hyavs<br />
deda goia _ ai medikos ori Svili hyavs<br />
mediko _ ise mindoda Camomeyvana axal<br />
wels, magram sofelSi Tovli movida gu-<br />
Sinwin da arafriT aRar wamomyvnen<br />
policieli _ Cemi biWi jer Cvidmeti<br />
wlisaa, magram ubanSi ukve iseTi avtoriteti<br />
aqvs, rom RmerTma gaumarjos! Tanac<br />
marto Tavis xelebSi ki ara, magaze<br />
didebic ukve magar pativs cemen...<br />
deputati _ (policiels) biWi Tu gyavs<br />
ise unda gazardo rom kaci dadges, aba<br />
ra, genacvale jigarSi! Cvidmeti wlis<br />
biWebi vici marto wignze da kompiuterze<br />
rom fiqroben, magaTgan ra unda gamovides.<br />
Sen biWs venacvale yverebSi, modi<br />
gakoco!<br />
(bodRo yvalTava mondomebiT kocnis<br />
policiels, romelic Zalian amayi da bednieria<br />
kargi Svilis gamo)<br />
gurami _ xoda murmanskSi varT svadebniSi<br />
me da Cemi coli da sastumros restoranSi<br />
saRamoobiT cekvaven varietes<br />
qalebi vilniusidan...<br />
bodRo yvalTava _ Telavis inturistis<br />
sastumroSi iyo xolme rigis variete, ra<br />
qalebi yavdaT rom maxsendeba, ra qveyana<br />
dagvingries am pidarastebma<br />
zezva _ ocdaCvidmet maneTad Cafrindebodi<br />
moskovSi, koniaks Caitandi, luboi<br />
saqmes gaakeTebdi da saRamos yvela qali<br />
Seni iyo. qalebs gaumarjoT! Tqven gagimarjoT,<br />
sul aseTi lamazebi iyaviT da<br />
yvelas gisurvebT qalur bednierebas!<br />
lola _ qaluri bedniereba romelia?<br />
(lolas, romelsac eRimeba, aravin pasuxobs<br />
da misTvis qalebs arc scaliaT,<br />
radgan yvelani Zalian kmayofilebi uqneven<br />
Tavebs (madlobis niSnad) fexze<br />
mdgom kacebs, romlebic maT adRegrZeleben<br />
da gansakuTrebiT ki feministi<br />
qali aqtiurobs, romelic mTvralia da<br />
yvelas nacvlad, samadlobels ixdis).<br />
feministi qali _ vaime, didi madloba<br />
da RmerTma erTi dRe ar gvacocxlos<br />
Tqvens gareSe. gamogitydebiT da Cvens<br />
organizacias imisTvis afinanseben rom<br />
kacebma qalebi ar daCagron, magram kaci<br />
Tu mamakacuri ar iqneba, kapikia imis<br />
fasi. kaci unda iyos Zlieri da me minda<br />
Tqvenc iseTi Zlierebi iyoT yovelTvis,<br />
rogorebic xarT...<br />
(feministi qali, RviniT savse Wiqas, uc
naurad daatrialebs da mxolod amis<br />
Semdeg daclis. mere cariel Wiqas cera<br />
TiTze amoitrialebs niSnad imisa rom<br />
bolomde dalia da kacebs ar CamorCa)<br />
bodRo yvalTava _ Seni Wirime!<br />
(Semosasvlelidan zaris xma ismis da<br />
deda goia kuntruSiT wava karis gasaRebad.<br />
maleve dabrundeba yuTiT xelSi da<br />
im yuTs lolas gadascems)<br />
lola _ ra aris?<br />
deda goia _ ar vici, saCuqaria albaT, vi-<br />
Racas gamougzavnia SenTvis qurTi maratikas<br />
xeliT<br />
lola _ eg vinRaa?<br />
deda goia _ pirvel sarTulze rom qur-<br />
Tebi cxovroben, imaTi biWia, lolas mieciT<br />
da fanjridan gadmoixedoso.<br />
(lola fanjarasTan miva, gadaixedavs<br />
da gaiRimebs. mere avanscenaze dadgeba<br />
da yuTs gulSi Caikravs. amasobaSi ma-<br />
Cos ukve wasvla unda, magram Tamada ar<br />
uSvebs mas da sufris danarCeni wevrebic<br />
kidev erTxel arian aRSfoTebulebi<br />
axalgazrdobis gadagvarebiT).<br />
zezva _ am sufris mitovebis uflebas<br />
aravis mivcem!<br />
deputati _ ra uzrdelobaa marTlac<br />
maCo _ uzrdeloba ra SuaSia biZaCemo,<br />
Cemi dedas Seveci Tu magra ar magviandebodes<br />
bodRo yvalTava _ ai ase vTmobT tradiciebs<br />
yoveldRiurad<br />
policieli _ jer saqarTvelos sadRegr-<br />
Zeloc arc dagvilevia<br />
mzia _ (jer Tamadas, mere danarCen kacebs)<br />
gauSviT ra, ver svams, Torem ise<br />
giJdeba saqarTveloze, Zalian uyvars<br />
deputati _ Tu uyvars, maSin dalios<br />
(batoni zezva barbaciT gava, Semosasvlel<br />
kars gadaketavs da oTaxSi gasaRebiT<br />
dabrundeba)<br />
zezva _ ar dalevs da ar gavuSveb aqedan<br />
maCo _ Cemi dedas Seveci Tu davlio<br />
(batoni zezva gasaRebs demonstraciulad,<br />
yvelas dasanaxad gadaylapavs da<br />
Wiqas maRla aswevs)<br />
zezva _ ar dalev da ver waxval! Ggaumarjos<br />
Cvens samSoblo saqarTvelos!<br />
(Wiqas bolomde gamoclis) ase mteri daecalos!<br />
deda goia _ (aSkarad Sewuxebuli) sxva<br />
gasaRebi arca gvaqvs<br />
(kacebi aRfrTovanebulebi arian Tamadis<br />
saqcieliT da baton zezvas rig-rigobiT<br />
kocnian. avanscenaze mdgar lo-<br />
las ki, Savi ketebi ukve acvia da iseTi<br />
bednieria saaxalwlo saCuqriT, rom arc<br />
ki icis oTaxSi ra xdeba. oTaxSi ki didi<br />
areuloba iwyeba, radgan maCom ukve dana<br />
gaxsna da Tamadis dasaWrelad miiwevs,<br />
Tumca es arc ise advilia radgan danar-<br />
Cenebi, SeSinebulebi, magram mondomebulebi<br />
mainc cdiloben situaciis daSoSminebas.<br />
lola yuradRebas ar miaqcevs<br />
aravis da oTaxSi gaivlis da gamoivlis.<br />
ramdenjerme kmayofili daxedavs Tavis<br />
Sav ketebs da karebis gaRebas Seecdeba<br />
da roca aRmoaCens rom karebi daketilia,<br />
iseTi xmiT ikivlebs, rom yvelani<br />
gaCerdebian)<br />
lola _ karebi gaaReT!<br />
deda goia _ (xedavs rom lola Zalian<br />
aRelvebulia da mis damSvidebas cdilobs)<br />
gasaRebi ara gvaqvs, Tamadam gadaylapa<br />
(batoni zezva kmayofili daityapunebs<br />
moSiSvlebul Ripze TiTebs da mere im<br />
TiTebiT lolas sahaero kocnas gaugzavnis)<br />
lola _ gaaReT karebi!<br />
(lolas xmaSi brZanebis kiloc ismis da<br />
aSkara isterikac)<br />
deda goia _ damSviddi, ra mogivida, diliT<br />
gavaRebT, xom ici rom karebi rkinisaa<br />
da mainc ver gavtexavT<br />
lola _ mivdivar<br />
deda goia _ diliT waxval, raRa darCa, an<br />
guli aereva, an raRaca iqneba<br />
lola _ sul mivdivar, samudamod<br />
mzia _ (CurCuliT) gaiqeci lola, gaiqeci...<br />
(lola fanjrisken wava, fanjaras gamoaRebs<br />
da fanjris rafaze ise swrafad<br />
axteba, rom veravin moaswrebs reagirebas<br />
da yvelani gaSeSebulebi, mxolod<br />
TvalebiT Txoven rom es ar gaakeTos, magram<br />
ukve gviania)<br />
lola _ fu mezizRebiT, Tqveni deda movtyan!<br />
(lola Setrialdeba, mere erTxelac<br />
moixedavs da fanjridan gadaxteba. Yyvelas<br />
erTdroulad aRmoxdeba ymuilis<br />
magvari xma da mzia muxlebze dadgeba,<br />
danarCenebi ki isev gaunZrevlad arian<br />
da veravin bedavs fanjarasTan misvlas.<br />
siCumeSi mxolod viRacis CurCuli ismis<br />
_ meSvide sarTulia... siCume ki didxans<br />
grZeldeba, grZeldeba manam, sanam karze<br />
viRac ar daabraxunebs da es xma yvelas<br />
gamoafxizlebs)<br />
deda goia _ (gaubedavad, Tan policiels<br />
gadaxedavs) vin aris?<br />
(me var _ Caketili karis iqiT aSkarad qalis<br />
xma ismis, romelsac batoni gurami<br />
icnobs)<br />
gurami _ Cemi colia<br />
(gurami karebTan miva da maT dialogs<br />
danarCenebi gasusulebi usmenen)<br />
guramis coli _ fanjridan saxanZro davinaxe<br />
am korpusTan da ase, xalaTSi gamoviqeci<br />
gurami _ ra saxanZro?<br />
guramis coli _ qvemoT saxanZro idga da<br />
ise SemeSinda.…xom kargad xar guram?<br />
bavSvebsac undodaT wamosvla, nanulis-<br />
Tan davtove<br />
gurami _ xanZaria?<br />
guramis coli _ yvelas xanZari gvegona,<br />
magram xumroba yofila, viRacas Seyvarebulis<br />
mosataceblad saxanZro mouyvania...<br />
(mzia wamoxteba, fanjarasTan aCqarebiT<br />
miva da gadaixedavs. mere Semobrundeba,<br />
cremlebs moiwmindavs, xmamaRla gaicinebs<br />
da yvelas im moZraobas uCvenebs<br />
orive xeliT, romelsac golis avtori<br />
fexburTelebi akeTeben xolme roca Zalian,<br />
Zalian bednierebi arian. musikasac<br />
TviTon mzia CarTavs da giJurad cekvas<br />
iwyebs, danarCenebi ki rig-rigobiT,<br />
mainc SeSinebulebi uaxlovdebian Ria<br />
fanjaras da mxolod maSin ecvlebaT<br />
saxeebi, roca xvdebian, rom am samyaroSi<br />
kidev erTi Tavisufali adamiani daibada)...<br />
dasasruli da farda<br />
piesa<br />
cxeli Sokoladi 159
silamazis saloni<br />
mis: faliaSvilis 65<br />
tel: 29 36 74<br />
abaSiZis q.14<br />
14Abashidze str.<br />
tel 23 14 53<br />
yazbegis gamz. 7<br />
7 Kazbegi ave.<br />
tel 37 35 73<br />
yazbegis gamz. 7<br />
7 Kazbegi ave. tel 37 35 73<br />
abaSiZis q.14<br />
14Abashidze str. tel 23 14 53
studia<br />
grim-maska<br />
janaSias 2; tel.: 22 13 57; 877 46 59 68;<br />
el-fosta: grim_masc@yahoo.com
filmebi<br />
holivudlendi<br />
kinoTeatri `rusTaveli”<br />
reJisori: alen kulteri<br />
1959 wlis 16 ivniss, kunTmagari,<br />
sportuli aRnagobis holivudis<br />
varskvlavi jorj rivzi sakuTar<br />
saxlSi, tyviiT gangmiruli ipoves.<br />
es mkvleloba, iseve rogorc<br />
bevri sxva, holivudSi, bolomde<br />
gamouZiebeli, burusiT moculi<br />
darCa. hoda, rogorc iciT, adamianebs<br />
uyvarT amouxsneli, nislSi<br />
gafantuli istoriebi da amitomac,<br />
holivudeli debiutantis, alen<br />
kulteris samiznec `supermenis”<br />
pirveli satelevizio serialis mTavari<br />
rolis Semsruleblis, jorj<br />
rivzis cxovreba gaxda.<br />
holivudSi cxovrebam xom SeiZleba<br />
didi popularoba mogitanos, xolo<br />
sikvdilma holivudSi _ legendad<br />
gaqcios. amerikaSi, 50-ian wlebSi<br />
momxdari namdvili ambavi da rivzis<br />
rolis Sesasruleblad 20 kiloTi<br />
momatebuli ben afleki _ aseTia<br />
`holivudlendis” mokle istoria.<br />
162 cxeli Sokoladi<br />
avtori: salome kikaleiSvili<br />
babiloni<br />
kinoTeatri `amirani”<br />
reJisori: alexandro gonsales<br />
inaritu<br />
am films sakmaod didi gamoxmaureba<br />
xvda wilad kanis saerTaSoriso<br />
kinofestivalze, sadac mTavari<br />
prizis erT-erT realur<br />
kandidatadac ki moiazreboda.<br />
sul ramdenime dRis win, filmma<br />
`saukeTeso filmis” nominaciaSi<br />
`oqros globusi” moipova.<br />
sami dramatuli istoria dedamiwis<br />
sam sxvadasxva kontinentze _<br />
iaponiaSi, marokoSi da amerikameqsikis<br />
sazRvarze xdeba.<br />
erTi SexedviT erTmaneTisgan<br />
damoukidebeli ambebi sabolood erT<br />
mTlianobad ikvreba da emociurad<br />
datvirTuli istoriebi, saocrad<br />
rTul da daZabul sanaxaobas<br />
warmoadgens. ase rom, girCevT `21<br />
gramis” reJisoris, alexandro<br />
gonsales inaritus `babilonis”<br />
naxvas, sadac bred pits, qeiT<br />
blanSets, gael garsia bernals da<br />
koZi iakuses ixilavT.<br />
HANNIBAL RISING<br />
kinoTeatri `amirani”<br />
reJisori: piter veberi<br />
is litvaSi, 30-ian wlebSi daibada.<br />
40-ian wlebSi, roca jer kidev<br />
sul patara iyo, nacistebma Tvalwin<br />
amouxoces mTeli ojaxi. 20 wlis asak-<br />
Si safrangeTSi gaiqca, romelic maleve<br />
datova da sabolood amerikaSi<br />
dafuZnda. profesiad _ fsiqiatroba<br />
airCia da... da yvelaferi amis Semdeg<br />
daiwyo...<br />
es am wlis erT-erTi yvelaze msxvilbiujetiani<br />
da gaxmaurebuli filmis<br />
sinofsisia. filmi, romelic kinos istoriaSi<br />
erT-erTi yvelaze saSiSi gmiris,<br />
hanibalis axalgazrdobis Sesaxeb<br />
mogviTxrobs. iqedan gamomdinare,<br />
rom 70-s gadacilebuli ser entoni<br />
hopkinsi arc ise saxarbielo sanaxavi<br />
iqneboda 20 wlis biWis rolSi (filmi<br />
xom axalgazrda hanibalze gviyveba),<br />
amitom mTavar rols dioris saxe, vinme<br />
gaspar uileli asrulebs, romelsac,<br />
Tu kinokritikosebs davujerebT,<br />
am rolis Semdeg udidesi aRiareba da<br />
warmateba elodeba. mgoni urigo sanaxavi<br />
ar iqneba imis gageba, Tu ratom<br />
gaxda erTi litveli biWi kaciWamia,<br />
saSiSi monstri. sxvaTa Soris, hanibalis<br />
dedas filmSi rusuli kinos<br />
varskvlavi ingeborga dapkunaite TamaSobs.
gabrazebuli dedis werili<br />
jeims jondi, anu<br />
sam tancuiu, sam<br />
paiu qarTulad<br />
_ `Tqvenma xmam ise momxibla, gadavwyvite<br />
es saidumlo TqvenTvis gamendo”<br />
_ ambobs `jeims jondis” filmis gmiri<br />
qarTulad.<br />
_ `Tqvenma xmam ise Semawuxa, gadavwyvite<br />
es saTqmeli xmamaRla gamendo Tqven-<br />
Tvis” _ vambob me, aseve qarTulad.<br />
warmomidgenia, ra saxeebi eqnebodaT<br />
`jeims bondis” Semqmnelebs anda im<br />
sawyal ian flemings, romlis romanis<br />
mixedviTac gadaRebuli bondis Tavgadasavlebis<br />
uamravi seria arsebobs da<br />
romlis warmoudgenelma popularobam<br />
msoflio mosaxleoba erT did bondianad<br />
aqcia, erTxel mainc rom moesminaT<br />
maTi ze-gmiris, supergmiris, lamis mi-<br />
Tologiuri, kultadqceuli agent 007isTvis,<br />
romelic qals eubneba _ puri<br />
mSia, qalьo! wamo, gavigulьaoT! Tan yvelaze<br />
mTavari isaa, rom aso _ “l” gansakuTrebulad,<br />
vano javaxiSviliseulad<br />
unda warmoTqvaT da Tqven warmoidgineT,<br />
rom yvelaze samwuxaro winaa... siamovnebis<br />
eqstazSi Cavardnili mayurebeli amas<br />
aplodismentiT Sexvdeba!<br />
es problema didi xania dgas saqarTveloSi.<br />
ho, problema, imitom, rom roca mrgval<br />
magidas vawyobT, gavkiviT da sxvebs<br />
ugemovno speqtaklebis dadgmaSi vdebT<br />
brals, roca imaze vawyobT gacxarebul<br />
gamosvlebs, rom televiziiT Rame, erotiuli<br />
scenebis amsaxveli filmebi gadis<br />
da es Cvens Svilebze cud gavlenas axdens,<br />
mokled rom vTqvaT _ ryvnis, Turme (nu,<br />
aseTi filmebis mama vincaa, Tqven TviTonac<br />
kargad iciT), maSin aravis axsendeba<br />
kinoTeatrSi gaurkveveli adamianebis<br />
mdabiuri, ugemovno dialogebiT qarTulad<br />
gaxmovanebuli kino da animaciuri<br />
Cvenebebi, sadac didi Tu patara, zvios<br />
utrirebul qarTlur aqcents usmens da<br />
mdare _ amas Jargonsac ver uwodeb, iseTi<br />
SeTiTxnili frazebiT ikvebeba.<br />
madloba RmerTs, im drom Caiara, roca<br />
kinoTeatrebSi savaWro centrebi iyo<br />
gaxsnili, anda gayinul, gaqucul darbazSi<br />
giwevda xarvezebiT gaSvebuli filmis<br />
yureba. marTalia, axla es problema<br />
ukve gadaiWra, samagierod uaresi gaCnda.<br />
ras vifiqrebdi, rom galiplipebul<br />
darbazSi jdomisas im Zvel, Cems bavSvobaSi<br />
CabeWdil gaqucul, binZur Senobas<br />
vinatrebdi, sadac ar damWirdeboda Cemi<br />
SvilisTvis axsna, Tu ratom eubneba misi<br />
sayvareli animaciis gmiri, eSvebiani mamonti<br />
_ meni meores, saxelad nargizas<br />
(!) _ wamo, ar ginda SevjvardeT-o! ratom<br />
gadis animacia munji filmiviT, am<br />
JanrisTvis damaxasiaTebeli yovelgvari<br />
efeqtebis da “xmaurebis” gareSe, marto<br />
imitom, rom yofili `kvn”-SCikebis mdare<br />
lazRandarobas usmino?!<br />
ise, SeiZleba gamRimeboda CemTvis, es<br />
ambavi sadme, magaliTad TianeTis raionis<br />
sofel Jebotas adgilobriv klubSi<br />
rom momxdariyo (ar gegonoT am mxares<br />
rames verCode, ise, magaliTisTvis damWirda,<br />
esaa da es) _ xalxi Tavis Wias<br />
axarebs, TviTSemoqmedebiT aris dakavebuli-meTqi,<br />
vifiqrebdi, magram nuras<br />
ukacravad... es xom qalaqis centrSi,<br />
erT-erT (ise, raRa erT-erT, roca sul<br />
oria!) did kinoTeatrSi, did darbazSi,<br />
gaZeZgil darbazSi xdeba, romelsac warmoidgineT,<br />
filmis 2-kviriani msvlelobis<br />
manZilze ramdeni adamiani naxulobs!<br />
da rogorc Cans, amas bolo arc arasdros<br />
eqneba!<br />
Turme nu ityvi da ras wvalobda Tavis<br />
droze ramaz CxikvaZe, romelic erT<br />
dRes riCard mesame iyo da meore dRes<br />
_ babajana; medea jafariZe, romelic xan<br />
filmebi - recenzia<br />
kleopatra iyo marjaniSvilis scenaze<br />
da xan _ bati `bati tasikoSi”; oTar meRvineTuxucesi,<br />
lia eliava, guram saRaraZe,<br />
leila ZigraSvili... etyoba aq ar<br />
ician, rom filmebs da animacias mTels<br />
msoflioSi msaxiobebi axmovaneben! profesionali<br />
msaxiobebi. da mere ra, Tu<br />
romelime gmirs originalSi robert de<br />
niro axmovanebs, igives ruseTSi oleg<br />
tabakovi da aq zvio! an Sonzo! gaxmovaneba,<br />
romelic lamis calke profesiaa _<br />
urTulesi profesia _ xom aseTi advili<br />
yofila! Sekreb Zmakac-megobrebs, erTior<br />
nacnob xmas, magaliTad nini baduraSvils<br />
an lela wurwumias da midi...<br />
vinaa pasuxis momTxovi? is, vinc DVD-ebs<br />
yidulobs da televiziiT gakeTebuli<br />
animaciuri filmis anonsisas bavSvs ver<br />
uxsnis, Tu ratom ar SeiZleba kinoSi<br />
wasvla, Tu is gacurebuli filmis Semqmneli,<br />
romelmac arc ki icis ra dReSi<br />
agdeben mis namuSevars? aq mxolod uniWo<br />
gaxmovanebaze ki ar aris saubari, aramed<br />
im sakuTari interpretaciiT da `fantaziiT”<br />
Seqmnil dialogebze, romlebic<br />
ara mxolod asamarebs namuSevars, aramed<br />
mavnesac xdis sazogadoebisaTvis.<br />
ganaTlebis sferoSi reformebs vawyobT<br />
da kinoSi vaswavliT, rom sigarets<br />
papirozi hqvia, avtosadgoms _ staianka,<br />
wvens _ soki da saerTod, animacia rom<br />
gverdze gadavdoT, maT erTi didi kalibris<br />
tyvia daaxales britanel agents da<br />
samudamod daasamares, nagav sanaxaobad<br />
aqcies bondis bolo seria; `zoros niRabi”<br />
zvios niRabad gadaakeTes da zRapruli,<br />
gamogonili, bavSvis samyaro ujiSo<br />
`Radaobad” aqcies. anu, maTive enaze rom<br />
vTqvaT, sam tancuiu, sam paiu ukve meramdene<br />
welia, kidev erTxel iTamaSes<br />
da araerTi mxatvruli Tu animaciuri<br />
filmi TviTSemoqmedebiT miwasTan gaaswores.<br />
rogorc Cans, amaze zrunva arc<br />
aravis aRelvebs da amisTvis arc aravis<br />
cxela. amis gamo aravis rcxvenia, arc mayurebels,<br />
arc kinoTeatris xelmZRvanelobas<br />
da raRa Tqma unda, arc mTavrobis<br />
im warmomadgenlebs, romlebic kinoTeatris<br />
gaxsnisas gabadrulebi Wridnen sazeimo<br />
wiTel lents.<br />
arada, es problema Zalian martivad<br />
SeiZleba gadaiWras. am ugemovnobis<br />
SewyvetiT xom Tqvenc daisvenebT da meti<br />
dro dagrCebaT cxovrebis siam-tkbilobaSi<br />
gasatareblad da Cvenc aRar vigrZnobT<br />
Tavs ase Seuracxyofilad.<br />
avtori: salome kikaleiSvili<br />
cxeli Sokoladi 163
wignebi - recenzia<br />
avtori: Tamar babuaZe<br />
MAID IN TIFLIS<br />
aka morCilaZe<br />
bakur sulakauris gamomcemloba. 2007 w.<br />
mgoni saTaurzeve SeatyobdiT, rom am wigns erTi amosunTqviT waikiTxavT,<br />
radgan avtori isev iq gvabrunebs, sadac umisodac vixarSebiT _ Cvens<br />
mSobliur _ Tbilisur ambebSi. am samyaroSi yvelaferi ara mxolod nacnobi,<br />
aramed piradad Cvenia. wignis gmirebic Cven Tu ara, Cvenianebi mainc<br />
arian...<br />
wignis ydaze bevr kars SeniSnavT. ratom? CamoswieT saTiTaod yvelas saxeluri<br />
da mixvdebiT, rom TiToeul kars calke ambavSi SehyavxarT. Maid in Tifl<br />
is uamravi erTmaneTze gadajaWvuli ambis miqsia. marTalia Tavidan iseTi<br />
STabeWdileba dagrCebaT, rom TiTqos romans sul ori mTavari gmiri hyavs<br />
_ barnoveli svetski biWi leviko, romelic ukvalod qreba da misi megobari,<br />
plexanoveli, narkomani mogela. magram es ori personaJi mxolod<br />
satyuaraa. mas Semdeg, rac mogela levikos pirad nivTebSi misi sayvarlebis<br />
telefonis nomrebs ipovis _ Tanac mTeli sabWoTa kavSiris masStabiT<br />
da am qalebs Semdeg Zmakacis saflavis sanaxavad TbilisSi Camoiyvans _ ai,<br />
iqedan iwyeba istoriebis mTeli kaskadi. qalebi TavianT romanebs hyvebian<br />
da am monayolSi rogor sasiyvarulo istorias aRar gebulobs mkiTxveli:<br />
mogelasa da Sirazis vardisasa da varsqenisa da SuSanikis romansac ki!..<br />
SigadaSig avtori Tavis Teoriebsac gvTavazobs, magaliTad iseT saWirboroto<br />
sakiTxze, rogoric qarTveli kacis rusi qalebisadmi ltolvis<br />
istoriuli mizezebia...<br />
imasac SeniSnavdiT, rom saTauri wigns mxolod inglisuri aqvs. albaT,<br />
sityva maid-ic gecnoT, magram cota arasworad dawerili. Tumca, esec<br />
specialurad. es sityvebis TamaSia. maid _ unda gaigoT, rogorc qali da<br />
rogorc momxdari. ase rom, es miniSnebaa qalur istoriebsa da imaze, rom<br />
avtori wminda wylis Tbilisur ambavs gvTavazobs.<br />
mgoni, sakmarisad dagaintrigeT. amitom aucileblad daelodeT wigns,<br />
CaujeqiT morCilaZis axal romans da SeecadeT am araCveulebrivi romanis<br />
kTxvis ganmavlobaSi mainc SexedoT sakuTar Tavsa da qalaqs gverdidan…<br />
nikolo miwiSvili<br />
leqsebis krebuli<br />
gamomcemloba “inteleqti”. 2006 w.<br />
Tu am wigns marTla miaqcevT yuradRebas wignis maRaziis Taroze, imasac SeniSnavT, rom<br />
avtoris adgilas mxolod saxeli weria: nikolo... es Zalian karg Canafiqrad meCvena;<br />
Zalian kargi iqneba, Tu Tanamedrove mkiTxveli ise gaicnobs am daviwyebul simbolist<br />
poets, rom mas mxolod saxeliT moixseniebs.<br />
nikolo miwiSvilis leqsebis pirveli krebuli TbilisSi 1922 wels gamoica. meore krebuli<br />
stambulSi gamovida. mere miwiSvili emigraciaSi wavida da parizSi gamomaval qarTul<br />
gazeTebSi aqveynebda leqsebsa da miniaturebs. iqve Camoayaliba 13-kaciani “qarTvel<br />
xelovanTa kavSiri” – elene axvledianTan, qeTevan maRalaSvilTan, daviT kakabaZesTan,<br />
lado gudiaSvilTan, mixeil WiaurelTan da sxvebTan erTad. Semdeg TbilisSi dabrunda<br />
da aq ganagrZo wera. Tumca, 1937 wels isic daxvrites. 7 maiss miwiSvili mweralTa kav-<br />
Siris prezidiumis gafarToebul sxdomaze gamovida da Tavisi Tamami gamosvliT yvela<br />
gaaoca. miwiSvili 2 ivniss daapatimres da 13 ivliss daxvrites. daaxloebiT erT kviraSi<br />
imave SenobaSi Tavi moikla paolo iaSvilma, mere daapatimres mixeil javaxiSvili da<br />
tician tabiZec...<br />
erTi sityviT, nikolo miwiSvilis gaxseneba da axlos gacnoba namdvilad Rirs. iqneb<br />
misma tragikulma cxovrebam da leqsebma ise SegZraT, rom am poets Zalian dauaxlovdeT<br />
da marTlac mxolod ase moixsenoT: “nikolo...”<br />
164 cxeli Sokoladi
wignebi - recenzia<br />
radiard kiplingi<br />
ai, rogor da ratom<br />
Targmani: neli sayvareliZe, Tamar jafariZe<br />
mxatvari: anton balanCivaZe<br />
gamomcemloba: qarTuli biografiuli centri. 2007 w.<br />
kiplingic imave gamomcemlobis saCuqaria. imave mizniT – patarebisTvis<br />
da CvenTvis – bavSvobis gasaxseneblad. qarTulad kiplingi bavSvoba-<br />
Sic mqonda. swored iqedan Sevityve, rogor gauxda martorqas naoWiani<br />
kani, rogor gauCnda veSaps yeli, ratom aqvs spilos grZeli xorTumi da<br />
romeli iyo pepela, romelmac fexebi daabakuna... mokled, es bavSvuri<br />
aRmoCenebis dro kargi iyo. magram maxsovs, im wigns ilustraciebi ar<br />
uvargoda didad. ai, axali gamocema ki anton balanCivaZem gaaforma. da<br />
roca es wignis ydaze wavikiTxe, maSinRa mivxvdi, rom kiplings yvelaze<br />
metad swored antonis naxatebi mouxdeboda. asecaa. gadaSaleT da Tavad<br />
darwmundebiT. Tan is pirveli, bavSvuri aRmoCenebic gaixseneT – mSvenieri<br />
teqstisa da mSvenieri ilustraciebis TanxlebiT.<br />
aleqsandre puSkini<br />
`zRapari mefis mkvdari asulisa da Svidi devgmirisa~<br />
Targmani: arCil sulakauri<br />
mxatvari: aleqsandre berdiSevi<br />
gamomcemloba: qarTuli biografiuli centri. 2007 w.<br />
ramdenime dRis win Suqi wavida, Cemma megobarma, romelic rusuli literaturis<br />
Tavgadakluli moyvarulia, puSkinis tomebi moiTxova. imdenad gavocdiT, rom<br />
uxmod davmorCildiT da mere, mTeli saRamos ganmavlobaSi vusmendiT sanTlis<br />
Suqze wakiTxul zRaprebs, romelTa Sorisac esec iyo: “zRapari mefis mkvdari<br />
asulisa da Svidi devgmirisa”. Царь с царицею простился, В путь-дорогу снарядился, И<br />
царица у окна Села ждать его одна. – ase iwyeboda rusulad. qarTulad ki puSkinis<br />
zRapari, romelic TiToeul Cvengans bavSvobas axsenebs, arCil sulakaurma Targmna.<br />
visac misi leqsebi wakiTxuli aqvs, namdvilad daijerebs, rom sulakauriseuli<br />
puSkinis Targmanic Zalian kargi iqneba. ase rom, girCevT yuradReba miaqcioT am<br />
patara zRapris wigns maRaziebis daxlebze – vin icis, iqneb kidev wavides Suqi da<br />
sanTlis TanxlebiT bavSvobis gaxsenebas ki aba, ra Seedreba... Tan SeZlebT, rom<br />
jer rusulis ucodinari patarebic SeaxedoT zRaprebis samyaroSi.<br />
malxaz xarbedia<br />
piradi biblioTeka<br />
gamomcemloba “arete”. 2006 w.<br />
“pirad biblioTekaso” ori didi winapari hyavso – xorxe luis borxesio da umberto<br />
ekoo, _ wers avtori winasityvaobaSi da Tavisi wignis Sinaarss ase gvixsnis:<br />
es aris raRac saSualo salaRobo recenziebsa da mokle winasityvaobebs<br />
Soriso. piradad me ver getyviT, am Janrs _ “pirad biblioTekas” ufro specifikur<br />
enaze rogori ganmarteba aqvs, magram faqtia, rom mTeli wigni marTlac<br />
salaRobod ikiTxeba.<br />
malxaz xarbedia cnobili bibliofilia, imdeni wigni aqvs wakiTxul-gadamuSavebuli,<br />
rom xSirad miCens xolme kiTxvas: “amas ratomRa kiTxulob?” Tumca,<br />
Tavis krebulSi, romelsac didi xania amzadebda, mxolod narCev-narCevi wignebis<br />
Sesaxeb dawerili teqstebi Seitana. Tu wigns gadaSliT da werilebs gadaxedavT,<br />
SeiZleba bevri maTgani gecnoT kidec, radgan es werilebi 2003 wlis seqtembridan<br />
moyolebuli gazeT “24 saaTSi” ibeWdeboda. da Tu romelime maTgani<br />
wagikiTxavT, am wignSi saTauriTve icnobT. esec rom ara, yovelTvis sainteresoa<br />
gaigoT, ras fiqrobs “profesionali mkiTxveli” _ anu literatori im wignebis<br />
Sesaxeb, romlebic Tqvenc wagikiTxavT. aseTi wignebi ki malxaz xarbedias “pirad<br />
biblioTekaSi” uamravia: ken kizis, herman melvilis, jerom selinjeris, patrik<br />
ziuskindis, peres-revertes, jon maqsvel kutzees da sxvaTa CaTvliT.<br />
cxeli Sokoladi 165
adio “ucnobis” ambebi<br />
166 cxeli Sokoladi<br />
qalis surneli<br />
radio “ucnobi” yoveldRe, dReSi oTxjer gTavazobT axal gadacemas “qalis<br />
surneli”. gadacemaSi visaubrebT yvela im Temaze, romelic qalebs da ara mxolod<br />
maT daainteresebs. magaliTad, rubrikidan “sarkis win” gaigebT, rogor unda<br />
gamoiyurebodeT kargad da rogor SeinarCunoT axalgazrdoba. aseve moismenT rCevebs<br />
profesionali kosmetologebisa da vizaJistebisgan. rubrikaSi “janmrTeloba” _<br />
yvelaferia Tqveni janmrTelobisTvis: swori kveba da dietebi. calke rubrikebi eTmoba<br />
karieras, qalisa da mamakacis urTierTobas, modis istorias, cnobili dizainerebis<br />
rCevebs yvelaze aqtualur tendenciebze, aseve kulinarias da mis istorias.<br />
usmineT yoveldRe: 10:45, 12:45, 15:45, 21:15.<br />
SabaTs: 12:30, 13:30, 17:30, 21:30,<br />
kviras: 10:30, 11:30, 13:30. 20:45 (ganmeorebebi).