30.04.2013 Views

Grammatica d'instrucziun dal rumantsch grischun - chattà.ch

Grammatica d'instrucziun dal rumantsch grischun - chattà.ch

Grammatica d'instrucziun dal rumantsch grischun - chattà.ch

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

41 Las differentas gruppas da pleds pon damai avair ils sequents dievers sintactics.<br />

28<br />

subject object direct cumplement<br />

gruppa<br />

predicativ<br />

nominala Mes frar Ier ha el dis- El è gia in<br />

dissegna segnà nossa mez artist.<br />

fitg bain. <strong>ch</strong>asa.<br />

preposiziu-<br />

El astga<br />

nala<br />

valair per /<br />

sco fitg<br />

talentà.<br />

cumplement<br />

preposiziunal<br />

El profites<strong>ch</strong>a<br />

da mintga<br />

<strong>ch</strong>as<strong>ch</strong>un per<br />

dissegnar.<br />

cumplement<br />

adverbial<br />

El dissegna<br />

mintga di.<br />

Usualmain<br />

dissegna el<br />

cun tus<strong>ch</strong>.<br />

El lavura<br />

sco in profi.<br />

adjectivala El è fitg<br />

talentà.<br />

adverbiala El lavura<br />

fitg exact.<br />

Remartga:<br />

Sin basa da quella tabella pon ins er eruir, tge furma <strong>ch</strong>’ils differents dievers sintactics<br />

han usualmain. Il subject è p.ex. usualmain ina gruppa nominala. Differentas gruppas<br />

pon dentant per part er vegnir remplazzadas dad autras furmas, la gruppa nominala sco<br />

subject p.ex. dad infinitivs u proposiziuns subordinadas:<br />

Dissegnar è vaira difficil.<br />

Tgi <strong>ch</strong>e sa <strong>rumants<strong>ch</strong></strong> sa dapli.<br />

42 Ils pleds <strong>ch</strong>’accumpognan ils pleds principals d’ina gruppa numn’ins attributs:<br />

La figlia giuvna da Rita ha oz 20 onns.<br />

Ils attributs èn: La, giuvna, da Rita<br />

Remartga:<br />

En autras grammaticas vegn l’artitgel er quintà directamain tar il nomen. En questa<br />

grammatica vegnan ils artitgels tractads sco ils auters accumpagnaders.<br />

43 Er ils attributs pon avair differentas furmas. Els pon esser:<br />

in artitgel u in pronom: La / quella figlia ha 20 onns.<br />

in adjectiv: La figlia giuvna ha 20 onns.<br />

ina gruppa preposiziunala: La figlia da Ria ha 20 onns.<br />

in nomen: Jau baiv mintga damaun ina scadiola latg.<br />

in adverb: La roda davant è platta.<br />

2.5. Las sorts da proposiziuns subordinadas<br />

44 Las proposiziuns subordinadas èn proposiziuns <strong>ch</strong>e dependan d’in’autra proposiziun e<br />

na pon betg star sulettas (§ 21). Sintacticamain remplazzan ellas in cumplement u, pli<br />

darar, in attribut.<br />

Jau na crai betg <strong>ch</strong>’el vegnia oz. Jau na crai betg quai. (object direct)<br />

Suenter <strong>ch</strong>’el ha gì bavì in magiel aua, è el sa sentì meglier.<br />

Lura è el sa sentì meglier. (adverbial)<br />

Guarda l’auto <strong>ch</strong>e jau hai cumprà. Guarda mes nov auto. (attribut)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!