Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
útsýni n elrigardo, vido; vidaĵo, perspektivo; (vítt -, hringsjá) panoramo. útsæði n sem(aĵ)o. útsölumaður m vendanto, vendisto. úttaugaður adj tute senfortigita, kun elĉerpitaj (eluzitaj, forkonsumitaj) fortoj (nervoj), lacega. úttroða v plenŝtopi. út-tútinn, -tútnaður adj puf(iĝint)a, ŝvelinta. útundan adv (hafa e-n -) flankelasi, flankemeti, neglekti, malzorgi. útúrboringsskapur m apartigismo. útúrdrukkinn adj duonmorte ebria. útúrdúr m flank-aĵo, -iĝo, -eniĝo (en la diskuto), flankafero, parolekskurso. útúrkrókur m flankvojo, kromvojo. útúrsnúningur m falsa (distordita) prezento (de ies vortoj, parolo, de la faktoj, vero). útvarp n radio; radiofonio; (útsending) radioelsend(ad)o; (stöðin) radiostacio; (útvarpsefni) radioprogramo. útvega -aði v havigi; alporti; provizi per. útvegsbóndi m bienulo kaj (samtempe) ekipisto de fiŝboatoj, bienulo kaj fiŝkaptisto. útvegur m (ráð) elvojo, rimedo; (útgerð) fiŝkapt-ado, -ekipado, ŝipekipado por fiŝkaptado. útvortis adv ekstere (sur la korpo), ekster(aĵ)a. útvörður m (framvörður) antaŭposten-o, -anto; antaŭgvardi-o, -isto, avangard-o, -isto; (bakvörður) malantaŭposten-o, -anto; postgvardi-o, -isto, ariergard-o, -isto. útþensla f ekspansio, plivastiĝo, plietendiĝo; dilatiĝo, pligrandiĝo laŭ dimensio (volumeno, amplekso), pliampleksiĝo, plivolumeniĝo, ŝvelado. V vað -s, vöð n (tra)vadejo; (ríða á -ið) esti la unua fari (komenci), fari la unuan paŝon por fari, preni sur sin la iniciat(iv)on, iniciati; (hafa -ið fyrir neðan sig) agi singarde, teni sin sur la sekura flanko, havi sekuran elvojon. vaða óð, óðum, vaðið v vadi; (- yfir ána) travadi la riveron; (- upp á e-n) ataki iun (per); superverŝi iun per; (- uppi, um fisk) aperi (naĝi) je la surfaco; (um menn) esti aroganta, impertinenta; (- inn, gera innrás) invadi; (- í fæturna) (vad)malsekigi al si la piedojn; (tunglið veður í skýjum) la luno naĝas en nuboj. vaða vöðu, vöður f (fiski-) tranaĝanta amaso (da fiŝoj). vaðbera v malhisi (mallevi) per ŝnurego (en marborda krutegaĵo). vaðfugl m vadbirdo, stilzbirdo. vaðmál n (vulgara) lanŝtofo, lanteksaĵo. vaðsekkur m valizo. vaður -s, -ir m ŝnur(eg)o, kablo. vaf -s, vöf n volvo; vindo; (sára-) bandaĝo; (þungur í vöfum) mal- facile manipulebla; (ívaf) vefto. vafaatriði n duba punkto (afero), problemo. vafalaus adj senduba, ne(pri)dubebla, certa. vafasamur adj duba, (pri)dubebla; dubinda, dubesenca, necerta; problema; (ekki viðurkenndur) apokrifa. vaffla vöfflu, vöfflur f (kaka) vaflo. vafi -a m dubo, necerteco, (dubema) ŝanceliĝo. vafningsjurt f (volve)grimpanta planto (vegetaĵo). vafningsviður m hedero. 476
vafningur -s, -ar m (vaf) volv(aĵ)o; vind-o, -aĵo, -rubando, -otuko; (flétta) plekt(aĵ)o; (flækja) implik-eco, -aĵo; komplik-eco, -aĵo; (-ar, vafstur) embaraso; klopodado, penado, ĝeno. vafra -aði v paŝeti; vagi. vafurlogi m flagranta (magia) flamo, vaglumo, erarlumo. vaga -aði v anasiri, paŝi ŝanceliĝe, trene paŝi. vagga -aði v luli, balanc-eti; -iĝi; ŝancel-eti; -iĝi. vagga vöggu, vöggur f lulilo. vagl -s, vögl n (á auga) katarakto; (át-) manĝegemulo, (for)glutemulo. vagn -s, -ar m veturilo; (tvíhjóla -, kerra) ĉaro; (fjórhjóla skyggnis-) kaleŝo; (járnbrautar-) vagono; (almennings-, strætis-) omnibuso; aŭtobuso; (spor-) tramo; (fallbyssu-) afusto; (bifreið) aŭtomobilo; (-hlass) veturil-, vagon-, ĉarŝarĝo; plenĉaro; (Vagninn) la konstelacio de la ĉaro. vagnalest f trajno (longa vico, karavano) de veturiloj; (járnbrautar-) vagonaro, trajno. vagnasmiður m veturil(far)isto, konstruisto de veturiloj. vagnhestur m jungĉevalo, tirĉevalo, veturilĉevalo. vagnhlass n veturil-; vagon-; ĉarŝarĝo; (eitt - af e-u) unu plenĉaro da. vagnklefi m kupeo, fako. vagnskúr m remizo, veturilejo; garaĝo. vagnstjóri m veturigisto, (veturila) kondukisto, konduktoro; koĉero; aŭtisto, ŝoforo. vagnstöng f jungstango, timono. vaka -aði v (- ísinn) fari truojn (apertaĵojn) en (trui) la glacitavolo(n). vaka -ti v maldormi; (um fisk) elmergiĝi (el akvo), aperi ĉe la surfaco; (- yfir (hjá) e-u) maldormi super (apud) io; gardi, gardestari, garde posteni (observadi, atentadi); (láta í veðri -) sugeste montri, (sub)sugesti, subaludi; (e-ð vakir fyrir e-m) iu celas al io, intencas (fari), volas diri. vaka vöku, vökur f maldormado; gardado, gardostarado; postenado; (4 tíma vakt) vaĉo, 4-hora deĵorado; (kvöld-) vesperaj horoj; (í vöku og svefni) dorme (kaj) maldorme, tage kaj nokte; (halda vöku fyrir e-m) maldormigadi iun, teni iun maldorm(ant)a, malhelpi al iu la dormon. vakandi adj maldorm(ant)a; (hafa - auga með) zorge (strikte, severe) teni sub sia gardo (gardanta okulo, rigardo, observado), zorge (garde) observadi (atentadi). vakinn adj (- og sofinn í e-u) tute dorme-maldorme (plene) absorbita per, tage kaj nokte sin okupanta pri (je), io dorme- maldorme absorbas (okupas) ies penson. vakka -aði v promenadi (paŝadi, vagi) tien kaj reen; vagi; (um skip) zigzage navigi, krozi; (um fugla) zigzage ŝvebi (flugi), vagflugi. vakna -aði v maldormiĝi, eldormiĝi, vekiĝi; (- til meðvitundar) rekonsciiĝi. vakning -ar f (það að vekja) veko; (það að vakna) vekiĝo. vakt -ar, -ir f (gæsla, varðstaða) gardado, gardostar(ad)o, noktogard(ad)o; garda deĵorado, postenado; (þjónusta) deĵoro (ĉe posteno); (á skipi, hunda-) vaĉo; (standa -) gardestari, garde deĵori; posteni, postene stari (deĵori); vaĉi, deĵori dum vaĉo, vaĉe deĵori. vakur adj (líflegur, hreyfanlegur) facilmova, moviĝema; (þýður, um hesta) amblekura. val -s n elekto; (kostur, völ) elekto inter, alternativo; (mann-) elito, elelektitaro, kerno. vala völu, völur f rulosteto de maleolo. valbirki n acero. valbrá f (kunnaskita) blumakulo (sur la haŭto). vald -s, völd n (máttur) povo; (veldi) potenco; (myndugleiki) aŭtoritato, ordonpovo; (stjórn, yfirráð) (super)regado; sinregado; (umráð) dispono; (ofríki, taka með -i) perforto, perfort(epren)i; (í skák) gardo, protekto; (hafa - til e-s) havi (posedi) potencon (aŭtoritaton); (það er ekki á mínu -i) 477
- Page 425 and 426: stórlega adv tre, multe. stórlynd
- Page 427 and 428: io; (- við) kontraŭbatali (malfac
- Page 429 and 430: stutthöfði m mallongakapulo, brak
- Page 431 and 432: súld -ar f (malvarma) (nebulo)pluv
- Page 433 and 434: svartbakur -s, -ar m nigredorsa mev
- Page 435 and 436: svifjurt f planktonplant(aĵ)o, fit
- Page 437 and 438: synd -ar, -ir f peko. sýnd -ar v
- Page 439 and 440: sæti -is, - n sid-loko, -ejo, seĝ
- Page 441 and 442: fastan, - höndum) aresti, kapti; (
- Page 443 and 444: taumhald n bridoteno, bridado; estr
- Page 445 and 446: teljast taldist v (- svo til (að))
- Page 447 and 448: tilgerðarlaus adj senafekta, natur
- Page 449 and 450: tirjóttur adj ĉifona, ŝirita. ti
- Page 451 and 452: togbátur m (bátur með togveiðar
- Page 453 and 454: tópas -s, -ar m (steinn) topazo. t
- Page 455 and 456: trúboði -a, -ar m (religia) misii
- Page 457 and 458: tuttugu num dudek. túða -u, -ur f
- Page 459 and 460: tvívega adv (per) piedoj ambaŭfla
- Page 461 and 462: ufsi -a, -ar m gadfiŝo, karbfiŝo.
- Page 463 and 464: umhyggja f zorg(ad)o, prizorgo. umk
- Page 465 and 466: proksime al tagmezo (lando); (bera
- Page 467 and 468: upp adv supren; (taka -) suprenpren
- Page 469 and 470: upplitaður adj perdinta la koloron
- Page 471 and 472: utanbæjar adv eksterurba; eksterdo
- Page 473 and 474: útboð n (- hermanna) publika varb
- Page 475: útlitsfagur adj belaspekta, bela a
- Page 479 and 480: vandalaus adj (auðveldur) facila,
- Page 481 and 482: varaskeifa f rezerva hufofero; subs
- Page 483 and 484: vatnslitamynd f akvarelo. vatnslitu
- Page 485 and 486: ĉiamaniere, en ĉia maniero; (alla
- Page 487 and 488: venusvagn m (blóm) akonito. vepja
- Page 489 and 490: verndargripur m talismano, amuleto.
- Page 491 and 492: (góður -) bona al (kontraŭ); (be
- Page 493 and 494: viðstöðulaust adv (stanslaust) s
- Page 495 and 496: vindhögg n venta (aera maltrafa) f
- Page 497 and 498: saĝa pri; (vel -i borinn) intelige
- Page 499 and 500: vínber n vinbero. vínberja-klasi
- Page 501 and 502: vopn -s, - n armilo, batalilo; (leg
- Page 503 and 504: vöndur vandar, vendir m (hýðinga
- Page 505 and 506: yfirskegg n lipharoj. yfirskilvitle
- Page 507 and 508: þagnarmerki n paŭzosigno, signo d
- Page 509 and 510: þengill -ils, -lar m reĝo. þenja
- Page 511 and 512: þjóðaratkvæði n voĉdono de la
- Page 513 and 514: þokkaður adj ŝatata, populara.
- Page 515 and 516: þrek -s n (korpa, anima) forto, en
- Page 517 and 518: þrúga -u, -ur f (snjóskór) neĝ
- Page 519 and 520: þvag -s n urino; (kasta -i) urini,
- Page 521 and 522: þys -s n bruo, dismovado, ĉirkaŭ
- Page 523 and 524: æsing -ar, -ar f, æsingur -s m ek
- Page 525 and 526: ögun -ar f puno, disciplinado. ög
útsýni n elrigardo, vido; vidaĵo, perspektivo; (vítt -, hringsjá) panoramo.<br />
útsæði n sem(aĵ)o.<br />
útsölumaður m vendanto, vendisto.<br />
úttaugaður adj tute senfortigita, kun elĉerpitaj (eluzitaj, forkonsumitaj) fortoj (nervoj), lacega.<br />
úttroða v plenŝtopi.<br />
út-tútinn, -tútnaður adj puf(iĝint)a, ŝvelinta.<br />
útundan adv (hafa e-n -) flankelasi, flankemeti, neglekti, malzorgi.<br />
útúrboringsskapur m apartigismo.<br />
útúrdrukkinn adj duonmorte ebria.<br />
útúrdúr m flank-aĵo, -iĝo, -eniĝo (en la diskuto), flankafero, parolekskurso.<br />
útúrkrókur m flankvojo, kromvojo.<br />
útúrsnúningur m falsa (distordita) prezento (<strong>de</strong> ies vortoj, parolo, <strong>de</strong> la faktoj, vero).<br />
útvarp n radio; radiofonio; (útsending) radioelsend(ad)o; (stöðin) radiostacio; (útvarpsefni)<br />
radioprogramo.<br />
útvega -aði v havigi; alporti; provizi per.<br />
útvegsbóndi m bienulo kaj (samtempe) ekipisto <strong>de</strong> fiŝboatoj, bienulo kaj fiŝkaptisto.<br />
útvegur m (ráð) elvojo, rimedo; (útgerð) fiŝkapt-ado, -ekipado, ŝipekipado por fiŝkaptado.<br />
útvortis adv ekstere (sur la korpo), ekster(aĵ)a.<br />
útvörður m (framvörður) antaŭposten-o, -anto; antaŭgvardi-o, -isto, avangard-o, -isto; (bakvörður)<br />
malantaŭposten-o, -anto; postgvardi-o, -isto, ariergard-o, -isto.<br />
útþensla f ekspansio, plivastiĝo, plietendiĝo; dilatiĝo, pligrandiĝo laŭ dimensio (volumeno,<br />
amplekso), pliampleksiĝo, plivolumeniĝo, ŝvelado.<br />
V<br />
vað -s, vöð n (tra)va<strong>de</strong>jo; (ríða á -ið) esti la unua fari (komenci), fari la unuan paŝon por fari, preni<br />
sur sin la iniciat(iv)on, iniciati; (hafa -ið fyrir neðan sig) agi singar<strong>de</strong>, teni sin sur la sekura<br />
flanko, havi sekuran elvojon.<br />
vaða óð, óðum, vaðið v vadi; (- yfir ána) travadi la riveron; (- upp á e-n) ataki iun (per); superverŝi<br />
iun per; (- uppi, um fisk) aperi (naĝi) je la surfaco; (um menn) esti aroganta, impertinenta; (- inn,<br />
gera innrás) invadi; (- í fæturna) (vad)malsekigi al si la piedojn; (tunglið veður í skýjum) la luno<br />
naĝas en nuboj.<br />
vaða vöðu, vöður f (fiski-) tranaĝanta amaso (da fiŝoj).<br />
vaðbera v malhisi (mallevi) per ŝnurego (en marborda krutegaĵo).<br />
vaðfugl m vadbirdo, stilzbirdo.<br />
vaðmál n (vulgara) lanŝtofo, lanteksaĵo.<br />
vaðsekkur m valizo.<br />
vaður -s, -ir m ŝnur(eg)o, kablo.<br />
vaf -s, vöf n volvo; vindo; (sára-) bandaĝo; (þungur í vöfum) mal- facile manipulebla; (ívaf) vefto.<br />
vafaatriði n duba punkto (afero), problemo.<br />
vafalaus adj senduba, ne(pri)dubebla, certa.<br />
vafasamur adj duba, (pri)dubebla; dubinda, dubesenca, necerta; problema; (ekki viðurkenndur)<br />
apokrifa.<br />
vaffla vöfflu, vöfflur f (kaka) vaflo.<br />
vafi -a m dubo, necerteco, (dubema) ŝanceliĝo.<br />
vafningsjurt f (volve)grimpanta planto (vegetaĵo).<br />
vafningsviður m he<strong>de</strong>ro.<br />
476