Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
umsvifalaust adv sen ĉirkaŭfrazoj, senceremonie; senhezite, senprokraste, tuj. umsækjandi m aspiranto, petanto; kandidato. umsögn f (í mnálfr.) predikato; (frásögn, lýsing, skoðun) raporto; priskribo; opinio. umtal n publikaj (rondirantaj) diroj, onidiroj; famo; (slaður, söguburður, kjaftháttur) klaĉo. umtalsefni n temo, subjekto (objekto) de parol(ad)o (konversacio). umturna -aði v renversi, renverse mal-, sen-ordigi, transturni. umvöndun f riproĉo; admono. umyrðalaust adv senkontraŭdire, senproteste, sen kontraŭdiroj (protesto). umþenking f pripensado, konsiderado, metitado, cerbumado. umönnun f prizorgo; flegado. una -di v (- við) esti kontenta, sin kontentigi (kun, pri), kontentiĝi (per), trovi (senti) plaĉon ie (en io), io plaĉas al iu. unaðslegur adj ĉarm(eg)a, ĉarme (delikate) plaĉa (loga, rava, bela, plezura), belega, plezurega, ravanta. unaður -ar m ĉarmo, belego; plezurego; ĝu(ad)o; rav(iĝ)o; feliĉego, -eco. und -ar, -ir f (sár) vundo. undan adv aŭ prep (á -) antaŭ; antaŭa; antaŭe; pli frue; (verða (koma) á -) antaŭi, antaŭveni, veni pli frue ol; (vera (fara) á -) esti (iradi) antaŭ-a, -e, antaŭiri; iri pli frue ol; (- e-u) de sub, el sub; (höggva fótinn - e-m) dehaki (forhaki) al iu la kruron (piedon); (líta -) forturni (retiri) sian rigardon; (komast (flýja) -) sukcesi forkuri, eskapi; (- grárri meri) ido (naskita) de blanka ĉevalino. undanbrögð npl ĉirkaŭfrazoj, elturniĝo; artifikoj, evit-intrigoj, -ruzaĵoj. undandráttur m (veigrun, hik) evitado, hezitado; (frestun) prokrastado; (frádrag, svik) trompa (kaŝita) dekalkulo; eksterlaso. undaneldi n (góður til -) bona por naskigo (debredado, generado), bonrasa. undanfarandi adj antaŭa, antaŭpasinta, laste pasinta, lasta tempo; (að undanförnu) en lasta (laste pasinta) tempo; (eins og að undanförnu) kiel ĝis nun. undanfella v (láta ógert) lasi flanke, flankelasi, preterlasi; (sleppa) elfaligi, (de)lasi, eksterlasi, nekunkalkuli; ekskluzivi. undanfæri n (ebleco por) eskapo (saviĝo, forsavo, forkuro, liberiĝo); evitebleco. undanfærsla f evit-ado, -emo; rifuzemo. undangenginn adj antaŭ(irint)a, antaŭokazinta; antaŭpasinta; lasta, lastepasinta. undanhald n retiriĝo, retreto; fuĝo; (undan vindi) (irado, veturado, navigado) sub favora vento, kun la vento al la dorso, mallofado. undankoma f eskapo, sav(iĝ)o, forsavo; evitebleco. undanlás m aŭ f feĉo; sedimento. undanlátsemi fsenfl ced(em)o, fleksebleco; malpretendo; rezign(em)o, rezignacio. undan-renna f, -renning -ar f senkremigita lakto. undanskilja v escepti; (útiloka, fráskilja) ekskluzivi, eksterlasi; (að undanskildu) escept(ant)e (ion), kun escepto de, escepte de (io); ekskluzive de; (svo framarlega sem; ef) escepte se. undantekning f escepto. undantekningarlaust adv senescepte; (eingöngu, útilokandi allt annað) ekskluzive. undanþága f aparta liberigo, liberigo pro (per) escepto. undarlegur adj stranga; (fáséður, skrítinn) kurioza. undir prep sub; sub-; (fyrir neðan) sube, sube (malsupre) de; (- fjallinu, við fjallið) ĉe la piedo (radiko) de (malsupre de) la monto; (vera - e-u komið) dependi de (je); (nærri, - hádegi, landi) 464
proksime al tagmezo (lando); (bera - atkvæði) submeti voĉdonadon, -meti al voĉdonado; (bera eð - e-n) peti konsilon de iu, peti iun pri konsilo, konsulti iun; (ef svo ber -) se okazos, en la kazo de. undiralda f subond-o, -iĝo, -ado. undirbiskup m subepiskopo, sufragano. undirborg f suburbo. undirbúa v prepari; (koma í lag, búa um, skipuleggja) aranĝi; organizi. undirbúningslaust adv senprepare; (mælt af munni fram -) improvize; (gera e-ð -) fari senprepare, improvizi; (sá sem gerir e-ð -) improviz-isto, -anto; (- verkefni í skóla) ekstemporalo, ekzerco farata improvize (senprepare); improvizaĵo. undirbúningsskóli m prepara (elementa) lernejo; (við háskóla) seminario. undirbúningur m prepar(ad)o; aranĝ(ad)o; organiz(ad)o. undirdjúp n marprofund(eg)o, submara profund(eg)o; abismo (de la maro), profundegaĵo. undirdómari m subjuĝisto, malsupera juĝisto. undirdómur m malsupera tribunalo (instanco), subinstanco. undireins adv (strax) tuj; (hiklaust, tafarlaust) senhezite, senprokraste. undirferli n insido, kaŝintrigo, ruzeco. undirforingi m suboficiro (leŭtenanto, serĝento, kaporalo). undirfurðulegur adj (svikráður) insid-a, -miena, ruzmiena; (feiminn) ĝenema; hontmiena. undirförull adj insid(em)a, kaŝintriga, ruz-ema, -eca, fiartifika; (- maður) insidulo, ruzulo. undirföt npl subvestoj. undirgangur m subtera trairejo (trapasejo, koridoro), vojgalerio; tunelo; (hávaði) rulsono, subtera bruego; bruego de piedfrapado (stampfado). undirgefinn adj (háður, hlýðinn, auðmjúkur) sub(met)iĝema, rezignema; cedema, obeema; humila; (undirmaður) subaltern-a, -ulo, subulo; subordigit-o, -a. undirgefni fsenfl submetiĝ(em)o, subiĝo, rezignemo, rezignacio; (auðmýkt) humileco. undirgöng npl tunelo, subtera kanalo; kloako; (sjá undirgangur). undirhaka f duobla mentono, submentono. undirheimar mpl subtera mondo, inferaj regionoj, la infero. undirhyggja f insid(em)o, insid(em)a (kaŝintriga, ruzeca) karaktero. undirkennari m subinstruisto, asist(ant)a (subordigita) instruisto, instruistoasistanto, adjunkto. undirkominn adj kaŭzita, okazigita; estigita, nask(ig)ita. undirkonungur m subreĝo, tribut(odeviga) reĝo, subordigita reĝo. undirlag n (fóður) sub-aĵo; -metaĵo; -kuŝaĵo; subŝtofo; (undirstaða) fundamento, bazo; subkuŝaĵo; (hvatning) sugesto, subinstigo, subkonsilo, subpropono, (sugestita) projekto, plano. undirleitur adj kun ĝenklinita (pendanta) kapo, kun mallevita vizaĝo. undirlendi -is, - n malalt-ejo, -aĵo, malalteben-ejo, -aĵo, malalta lando; eben-ejo, -aĵo. undirlægja -u, -ur f sub(em)ulo, dependulo, humil(eg)a serv-anto, -isto, (humila) sklavo; (undirlag) sub(kuŝ)aĵo (de ĉevrono). undirmaður m subulo, subalternulo, subordigito. undirmeðvitund f subkonscio. undiroka v subjugigi, subigi (sub sia jugo), subpremi, sklavigi. undirorpinn adj depend(ant)a de, subigita sub io. undirréttur m subtribunalo, tribunalo de unua instanco. undirróður m subagitado, kaŝita agitado, subinstigado, (kaŝ)intrigoj, talpa agado; (undir seglum) subremado, kunremado, helpa (akcela) remado (sub vel(vetur)ado). 465
- Page 413 and 414: spóka -aði v (- sig) (parade) pro
- Page 415 and 416: spyrða -u, -ur f (fisk-, spyrðuba
- Page 417 and 418: stakka -aði v (en)stak(ig)i. stakk
- Page 419 and 420: stauta -aði v hake (balbute) legi,
- Page 421 and 422: stéttvís adj klaskonscia. steypa
- Page 423 and 424: stjórn -ar, -ir f estraro; estrado
- Page 425 and 426: stórlega adv tre, multe. stórlynd
- Page 427 and 428: io; (- við) kontraŭbatali (malfac
- Page 429 and 430: stutthöfði m mallongakapulo, brak
- Page 431 and 432: súld -ar f (malvarma) (nebulo)pluv
- Page 433 and 434: svartbakur -s, -ar m nigredorsa mev
- Page 435 and 436: svifjurt f planktonplant(aĵ)o, fit
- Page 437 and 438: synd -ar, -ir f peko. sýnd -ar v
- Page 439 and 440: sæti -is, - n sid-loko, -ejo, seĝ
- Page 441 and 442: fastan, - höndum) aresti, kapti; (
- Page 443 and 444: taumhald n bridoteno, bridado; estr
- Page 445 and 446: teljast taldist v (- svo til (að))
- Page 447 and 448: tilgerðarlaus adj senafekta, natur
- Page 449 and 450: tirjóttur adj ĉifona, ŝirita. ti
- Page 451 and 452: togbátur m (bátur með togveiðar
- Page 453 and 454: tópas -s, -ar m (steinn) topazo. t
- Page 455 and 456: trúboði -a, -ar m (religia) misii
- Page 457 and 458: tuttugu num dudek. túða -u, -ur f
- Page 459 and 460: tvívega adv (per) piedoj ambaŭfla
- Page 461 and 462: ufsi -a, -ar m gadfiŝo, karbfiŝo.
- Page 463: umhyggja f zorg(ad)o, prizorgo. umk
- Page 467 and 468: upp adv supren; (taka -) suprenpren
- Page 469 and 470: upplitaður adj perdinta la koloron
- Page 471 and 472: utanbæjar adv eksterurba; eksterdo
- Page 473 and 474: útboð n (- hermanna) publika varb
- Page 475 and 476: útlitsfagur adj belaspekta, bela a
- Page 477 and 478: vafningur -s, -ar m (vaf) volv(aĵ)
- Page 479 and 480: vandalaus adj (auðveldur) facila,
- Page 481 and 482: varaskeifa f rezerva hufofero; subs
- Page 483 and 484: vatnslitamynd f akvarelo. vatnslitu
- Page 485 and 486: ĉiamaniere, en ĉia maniero; (alla
- Page 487 and 488: venusvagn m (blóm) akonito. vepja
- Page 489 and 490: verndargripur m talismano, amuleto.
- Page 491 and 492: (góður -) bona al (kontraŭ); (be
- Page 493 and 494: viðstöðulaust adv (stanslaust) s
- Page 495 and 496: vindhögg n venta (aera maltrafa) f
- Page 497 and 498: saĝa pri; (vel -i borinn) intelige
- Page 499 and 500: vínber n vinbero. vínberja-klasi
- Page 501 and 502: vopn -s, - n armilo, batalilo; (leg
- Page 503 and 504: vöndur vandar, vendir m (hýðinga
- Page 505 and 506: yfirskegg n lipharoj. yfirskilvitle
- Page 507 and 508: þagnarmerki n paŭzosigno, signo d
- Page 509 and 510: þengill -ils, -lar m reĝo. þenja
- Page 511 and 512: þjóðaratkvæði n voĉdono de la
- Page 513 and 514: þokkaður adj ŝatata, populara.
umsvifalaust adv sen ĉirkaŭfrazoj, senceremonie; senhezite, senprokraste, tuj.<br />
umsækjandi m aspiranto, petanto; kandidato.<br />
umsögn f (í mnálfr.) predikato; (frásögn, lýsing, skoðun) raporto; priskribo; opinio.<br />
umtal n publikaj (rondirantaj) diroj, onidiroj; famo; (slaður, söguburður, kjaftháttur) klaĉo.<br />
umtalsefni n temo, subjekto (objekto) <strong>de</strong> parol(ad)o (konversacio).<br />
umturna -aði v renversi, renverse mal-, sen-ordigi, transturni.<br />
umvöndun f riproĉo; admono.<br />
umyrðalaust adv senkontraŭdire, senproteste, sen kontraŭdiroj (protesto).<br />
umþenking f pripensado, konsi<strong>de</strong>rado, metitado, cerbumado.<br />
umönnun f prizorgo; flegado.<br />
una -di v (- við) esti kontenta, sin kontentigi (kun, pri), kontentiĝi (per), trovi (senti) plaĉon ie (en<br />
io), io plaĉas al iu.<br />
unaðslegur adj ĉarm(eg)a, ĉarme (<strong>de</strong>likate) plaĉa (loga, rava, bela, plezura), belega, plezurega,<br />
ravanta.<br />
unaður -ar m ĉarmo, belego; plezurego; ĝu(ad)o; rav(iĝ)o; feliĉego, -eco.<br />
und -ar, -ir f (sár) vundo.<br />
undan adv aŭ prep (á -) antaŭ; antaŭa; antaŭe; pli frue; (verða (koma) á -) antaŭi, antaŭveni, veni pli<br />
frue ol; (vera (fara) á -) esti (iradi) antaŭ-a, -e, antaŭiri; iri pli frue ol; (- e-u) <strong>de</strong> sub, el sub;<br />
(höggva fótinn - e-m) <strong>de</strong>haki (forhaki) al iu la kruron (piedon); (líta -) forturni (retiri) sian<br />
rigardon; (komast (flýja) -) sukcesi forkuri, eskapi; (- grárri meri) ido (naskita) <strong>de</strong> blanka<br />
ĉevalino.<br />
undanbrögð npl ĉirkaŭfrazoj, elturniĝo; artifikoj, evit-intrigoj, -ruzaĵoj.<br />
undandráttur m (veigrun, hik) evitado, hezitado; (frestun) prokrastado; (frádrag, svik) trompa<br />
(kaŝita) <strong>de</strong>kalkulo; eksterlaso.<br />
undaneldi n (góður til -) bona por naskigo (<strong>de</strong>bredado, generado), bonrasa.<br />
undanfarandi adj antaŭa, antaŭpasinta, laste pasinta, lasta tempo; (að undanförnu) en lasta (laste<br />
pasinta) tempo; (eins og að undanförnu) kiel ĝis nun.<br />
undanfella v (láta ógert) lasi flanke, flankelasi, preterlasi; (sleppa) elfaligi, (<strong>de</strong>)lasi, eksterlasi,<br />
nekunkalkuli; ekskluzivi.<br />
undanfæri n (ebleco por) eskapo (saviĝo, forsavo, forkuro, liberiĝo); evitebleco.<br />
undanfærsla f evit-ado, -emo; rifuzemo.<br />
undangenginn adj antaŭ(irint)a, antaŭokazinta; antaŭpasinta; lasta, lastepasinta.<br />
undanhald n retiriĝo, retreto; fuĝo; (undan vindi) (irado, veturado, navigado) sub favora vento, kun<br />
la vento al la dorso, mallofado.<br />
undankoma f eskapo, sav(iĝ)o, forsavo; evitebleco.<br />
undanlás m aŭ f feĉo; sedimento.<br />
undanlátsemi fsenfl ced(em)o, fleksebleco; malpretendo; rezign(em)o, rezignacio.<br />
undan-renna f, -renning -ar f senkremigita lakto.<br />
undanskilja v escepti; (útiloka, fráskilja) ekskluzivi, eksterlasi; (að undanskildu) escept(ant)e (ion),<br />
kun escepto <strong>de</strong>, escepte <strong>de</strong> (io); ekskluzive <strong>de</strong>; (svo framarlega sem; ef) escepte se.<br />
undantekning f escepto.<br />
undantekningarlaust adv senescepte; (eingöngu, útilokandi allt annað) ekskluzive.<br />
undanþága f aparta liberigo, liberigo pro (per) escepto.<br />
undarlegur adj stranga; (fáséður, skrítinn) kurioza.<br />
undir prep sub; sub-; (fyrir neðan) sube, sube (malsupre) <strong>de</strong>; (- fjallinu, við fjallið) ĉe la piedo<br />
(radiko) <strong>de</strong> (malsupre <strong>de</strong>) la monto; (vera - e-u komið) <strong>de</strong>pendi <strong>de</strong> (je); (nærri, - há<strong>de</strong>gi, landi)<br />
464