Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
æna -u f (meðvitund) konscio; (dugur) energio, iniciat-emo, -ivo; (hafa rænu á e-u) posedi (havi) sufiĉan (necesan) energion (iniciatemon) por fari ion; (hafa ekki rænu á neinu) tute mankas energio, esti tute apatia; (gola) bloveto, venteto. ræningi -ja, -jar m rabisto; (sjó-) mara rabisto, pirato. rænulaus adj senkonscia; apatia. ræpa -u, -ur f (niðurgangur) diareo, lakso; (rófa af slegnu landi) vosto (strio) de falĉita tero. ræsa -ti v (- fram vatn) dreni, de-, for-fluigi (akvon); (- í hlaupa- keppni) startigi. ræsi -is, - n defluilo, kanaleto; drenilo; kloako. ræsir -is, -ar m (konungur) reĝo; (í leik) startig-anto, -isto. ræskja -ti v (- sig) graki, tuskraĉi. ræsta -ti v purigi, lavi; (loft-) aerumi, ventoli. rætast rættist v plenumiĝi, efektiviĝi; (- úr e-u, e-m) sin montri (fariĝi) pli bona ol oni atendis; (- betur úr en á horfðist) la rezultato superas ĉiujn esperojn (fariĝas pli bona ol oni atendis); (- úr fyrir e-m) (iom post iom) eliĝi (veni) el la embaraso. rödd raddar, raddir f voĉo. röð raðar, raðir f vico; (regla) ordo; (í réttri tíma-) en kronologia ordo; (samfelld -) serio; sinsekvo; seninterrompa vico; (varð-, trjá- með fram vegum, mannkví) spaliro (kordono, ĉeno) da soldatoj (arboj); (stétt, góður í sinni -) elstara en (laŭ) sia rango (vico, klaso); (í -) vice, laŭ vico(j); (í -, hver eftir annan) laŭvice; (þrjú ár í -) tri jarojn sinsekve (seninterrompe), en sinsekvo da (sinsekvaj) tri jaroj, sinsekvajn tri jarojn. röðull -uls, röðlar m suno. rögg -s n energio; (taka á sig -) montri energion; (vald) aŭtoritato. rök npl (orsök, grundvöllur) kaŭzo; motivo; bazo; (-stuðningur) argumento; logik(ec)o; (sönnun) rezona pruvo; (færa -, leiða - að) argumenti, prezenti argumentojn (por pruv-i, -o), motiv(ig)i; (á rökum reist) plene motiv(ig)ita, bazita sur pruvo (firma, solida motivo), starigita sur firma bazo. rökfastur adj logik(ec)a, rezonepruva, logike rezona. rökfimi fsenfl dialektiko, argumenta (rezonepruva) lerteco. rökfræði fsenfl logiko. rökfræðilegur adj logika; (raunverulegur, t.d. rökfræðileg mannkynssaga) pragmatika (historio). rökfræðingur -s, -ar m logikisto. rökfærsla -u, -ur f argumentado, prezentado de argumentoj, rezona pruvo. rökhyggja -u f raci(onal)ismo. rökkur -urs, - n krepusko. rökkva -aði v krepuskiĝi. röklegur adj logika; (röklega praktískur) pragmatika. rökleiðsla f argumentado, rezonado, presentado de argumentoj (rezonaj pruvoj). rökleysa -u, -ur f mallogiko, senlogikeco; (í máli, málleysa) idiotismo. rökréttur adj logika, rezone prava. rökræða v diskuti, interargumenti; debati. rökrænn adj logik(ec)a. röksemd -ar, -ir f rezonado; argumento; motiv(ig)o; (vald) aŭtoritato. röksemdakeðja f ĉeno da konsekvencaj konkludoj, konkludoĉeno, silogismo. rökstólar mpl juĝejo, juĝista sidejo, tribunalo; interkonsilejo; (sitja á rökstólum) interkonsiliĝi, pridiskuti, interargumenti. rökstyðja v argumenti, motiv(ig)i, logike rezoni. rökvilla f logika eraro, misargumento, erara rezon(ad)o; paralogismo; sofismo. 348
ökþrot npl argumenta embaraso, embaraso en argumentoj. rölta -ti v iri malrapide. rönd randar, rendur f (brún) rando; (rák) strio; (upphleypt rák) reliefstrio, modluro; (skjöldur) ŝildo; (reisa - við e-u) kontraŭstari, rezisti; (elta á röndum) eterne postkuri, pel(sekv)i, ĉasi, persekuti; (í aðra röndina) duone, parte. röndóttur adj stria, striata. röng rangar, rengur f (í skipi) kurblato (rifo) (en ŝipo). röntgengeisli m rentgenradio. rör -s, - n (pípa) tubo. röskleikamaður m vigle aktiva (energia; brava) homo. röskun -ar, raskanir f senordigo; perturbo. röskur adj vigla, energia, aktiva; brava. röst rastar, rastir f akvoturniĝo, ondokirl(aĵ)o; ŝaŭmanta torento; disond(aĵ)o, ŝaŭmanta strio sur la maro; (kílómetri) kilometro. rösull adj stumblema, (paŝ)faletema. S sá -ði v semi; (dreifa) (dis)semi, disĵeti. sá pron (fornafn) tiu; la (homo); (sá sem) tiu kiu, la homo, kiu; (endirinn verður sá) la fino estos. sáð -s, - n (sáðkorn) semo; semgrajno; greno. sáð -ar, -ir f (kornhýði) grenŝelo, brano. sáðakur m grenkampo, semagro. saddur adj sata; (- lífdaga) sata de vivo; (borða sig saddan) ĝissate manĝi. sáðfall n sperma elfluo, polucio. sáðland n grenkampo, semagro. sáðmaður m semisto. saðning -ar f satiĝo; satigaĵo. saðsamur adj satiga, nutra. safali -a, -ar m zibelo. safamikill adj suka, suko-riĉa, -plena. safi -a, -ar m suko; (ógerjaður vínberja- eða aldin-) mosto. safír -s, -ar m safiro. safn -s, söfn n kolekto; (minja-, lista-) muzeo; galerio; (bóka-) biblioteko, libr-ejo; -aro. safna -aði v kolekti; (- saman (fróðleik) í ritheild) kompili. safnaðarfulltrúi m paroĥanara reprezentanto. safnaðarnefnd f paroĥ(anar)a konsil(antar)o. safngler n konveksa lenso; lupeo. safnheiti n kolektiva (opa) nomo (vorto). safran -s, -ar m safrano; krokuso (crocus sativus). saft -ar, -ir f aŭ -s, söft n suko. sag -s n segpolvo. saga -aði v segi. saga sögu, sögur f (frá-) historio, rakonto; (skáld-, stutt; löng) novelo; romano; (sagnfræði) (mond)historio. saggi -a m malseketo. sagnarandi m antaŭdira (profetaĵa) spirito, divenisto. 349
- Page 297 and 298: orðalaust adv sen unu vorto, senpr
- Page 299 and 300: óafvitandi adj senscie; sen (mia)
- Page 301 and 302: óefni n embaraso, dilemo, malfacil
- Page 303 and 304: ógerlegur adj ne(far)ebla. ógerni
- Page 305 and 306: óknyttir mpl petolaĉaj, bubaĉaĵ
- Page 307 and 308: ómeti -is n manĝaĉo, fimanĝo, m
- Page 309 and 310: ósanngjarn adj maljusta. ósannind
- Page 311 and 312: óstyrkur m malforta, senforta. ós
- Page 313 and 314: óvinátta f malamikeco. óvinur m
- Page 315 and 316: pansari -a, -ar m kiraso. pant(a)le
- Page 317 and 318: pennastokkur m plumingujo, pluminga
- Page 319 and 320: plata plötu, plötur f plato; (í
- Page 321 and 322: pranga -aði v brokanti, komercaĉi
- Page 323 and 324: prússneskur adj prusa. prútta -a
- Page 325 and 326: afall -als, -lar m generatoro, dina
- Page 327 and 328: angla -aði v sencele iradi, vagi.
- Page 329 and 330: aunverulegur adj reala, efektiva; a
- Page 331 and 332: ás -ar, -ir f (hlaup) kur(ad)o; ir
- Page 333 and 334: eifalindi m vindrubando. reifar fpl
- Page 335 and 336: enna -di v (- e-u, láta -) glitigi
- Page 337 and 338: éttdræpur adj kiun oni rajtas mor
- Page 339 and 340: ingulreið -ar, -ir f konfuzo, konf
- Page 341 and 342: íkissjóður m regna kaso, ŝtata
- Page 343 and 344: osabaugur m (luna, suna) haloo. ros
- Page 345 and 346: uglingslegur adj konfuza. rulla -a
- Page 347: ýma -di v (- fyrir e-u) cedi (loko
- Page 351 and 352: sálarfræðingur -s, -ar m psikolo
- Page 353 and 354: samblástur m komploto; (pólitísk
- Page 355 and 356: samlíking f kompar-o, -ado; -aĵo;
- Page 357 and 358: samtök npl unuigataj (kunigitaj) f
- Page 359 and 360: sáryrði npl akraj vortoj, sarkasm
- Page 361 and 362: seilast -dist v streĉi (etendi) la
- Page 363 and 364: sérhlífinn adj mem-, sin-indulga.
- Page 365 and 366: síðast-nefndur, -talinn adj laste
- Page 367 and 368: síld -ar, -ar aŭ -ir f haringo. s
- Page 369 and 370: sjálfala adj sin mempaŝtanta, pa
- Page 371 and 372: sjóðþurrð f manko en la kaso, d
- Page 373 and 374: sjötugsaldur m aĝo inter sesdek k
- Page 375 and 376: skálm -ar, -ar f (buxna-) (pantalo
- Page 377 and 378: skarkali -a m bruego. skarkoli m pl
- Page 379 and 380: skellihlæja v bruege ridi, ridegi,
- Page 381 and 382: skilmerkilegur adj klara, distingi
- Page 383 and 384: skiptilykill m ŝanĝebla ŝraŭbil
- Page 385 and 386: skjótráður adj (tro)rapiddecida.
- Page 387 and 388: skopparakringla f turbo, turnsvingi
- Page 389 and 390: skrautgjarn adj ornam-ama, -ema, de
- Page 391 and 392: skrúfjárn n ŝraŭbilo. skrúflyk
- Page 393 and 394: skurðgoðadýrkun f idolismo, idol
- Page 395 and 396: skynsamur adj (hygginn, skynsemi g
- Page 397 and 398: slafra -aði v lekmanĝi. slag -s,
æna -u f (meðvitund) konscio; (dugur) energio, iniciat-emo, -ivo; (hafa rænu á e-u) posedi (havi)<br />
sufiĉan (necesan) energion (iniciatemon) por fari ion; (hafa ekki rænu á neinu) tute mankas<br />
energio, esti tute apatia; (gola) bloveto, venteto.<br />
ræningi -ja, -jar m rabisto; (sjó-) mara rabisto, pirato.<br />
rænulaus adj senkonscia; apatia.<br />
ræpa -u, -ur f (niðurgangur) diareo, lakso; (rófa af slegnu landi) vosto (strio) <strong>de</strong> falĉita tero.<br />
ræsa -ti v (- fram vatn) dreni, <strong>de</strong>-, for-fluigi (akvon); (- í hlaupa- keppni) startigi.<br />
ræsi -is, - n <strong>de</strong>fluilo, kanaleto; drenilo; kloako.<br />
ræsir -is, -ar m (konungur) reĝo; (í leik) startig-anto, -isto.<br />
ræskja -ti v (- sig) graki, tuskraĉi.<br />
ræsta -ti v purigi, lavi; (loft-) aerumi, ventoli.<br />
rætast rættist v plenumiĝi, efektiviĝi; (- úr e-u, e-m) sin montri (fariĝi) pli bona ol oni atendis; (-<br />
betur úr en á horfðist) la rezultato superas ĉiujn esperojn (fariĝas pli bona ol oni atendis); (- úr<br />
fyrir e-m) (iom post iom) eliĝi (veni) el la embaraso.<br />
rödd raddar, raddir f voĉo.<br />
röð raðar, raðir f vico; (regla) ordo; (í réttri tíma-) en kronologia ordo; (samfelld -) serio; sinsekvo;<br />
seninterrompa vico; (varð-, trjá- með fram vegum, mannkví) spaliro (kordono, ĉeno) da soldatoj<br />
(arboj); (stétt, góður í sinni -) elstara en (laŭ) sia rango (vico, klaso); (í -) vice, laŭ vico(j); (í -,<br />
hver eftir annan) laŭvice; (þrjú ár í -) tri jarojn sinsekve (seninterrompe), en sinsekvo da<br />
(sinsekvaj) tri jaroj, sinsekvajn tri jarojn.<br />
röðull -uls, röðlar m suno.<br />
rögg -s n energio; (taka á sig -) montri energion; (vald) aŭtoritato.<br />
rök npl (orsök, grundvöllur) kaŭzo; motivo; bazo; (-stuðningur) argumento; logik(ec)o; (sönnun)<br />
rezona pruvo; (færa -, leiða - að) argumenti, prezenti argumentojn (por pruv-i, -o), motiv(ig)i; (á<br />
rökum reist) plene motiv(ig)ita, bazita sur pruvo (firma, solida motivo), starigita sur firma bazo.<br />
rökfastur adj logik(ec)a, rezonepruva, logike rezona.<br />
rökfimi fsenfl dialektiko, argumenta (rezonepruva) lerteco.<br />
rökfræði fsenfl logiko.<br />
rökfræðilegur adj logika; (raunverulegur, t.d. rökfræðileg mannkynssaga) pragmatika (historio).<br />
rökfræðingur -s, -ar m logikisto.<br />
rökfærsla -u, -ur f argumentado, prezentado <strong>de</strong> argumentoj, rezona pruvo.<br />
rökhyggja -u f raci(onal)ismo.<br />
rökkur -urs, - n krepusko.<br />
rökkva -aði v krepuskiĝi.<br />
röklegur adj logika; (röklega praktískur) pragmatika.<br />
rökleiðsla f argumentado, rezonado, presentado <strong>de</strong> argumentoj (rezonaj pruvoj).<br />
rökleysa -u, -ur f mallogiko, senlogikeco; (í máli, málleysa) idiotismo.<br />
rökréttur adj logika, rezone prava.<br />
rökræða v diskuti, interargumenti; <strong>de</strong>bati.<br />
rökrænn adj logik(ec)a.<br />
röksemd -ar, -ir f rezonado; argumento; motiv(ig)o; (vald) aŭtoritato.<br />
röksemdakeðja f ĉeno da konsekvencaj konkludoj, konkludoĉeno, silogismo.<br />
rökstólar mpl juĝejo, juĝista si<strong>de</strong>jo, tribunalo; interkonsilejo; (sitja á rökstólum) interkonsiliĝi,<br />
pridiskuti, interargumenti.<br />
rökstyðja v argumenti, motiv(ig)i, logike rezoni.<br />
rökvilla f logika eraro, misargumento, erara rezon(ad)o; paralogismo; sofismo.<br />
348