Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto

30.04.2013 Views

æna -u f (meðvitund) konscio; (dugur) energio, iniciat-emo, -ivo; (hafa rænu á e-u) posedi (havi) sufiĉan (necesan) energion (iniciatemon) por fari ion; (hafa ekki rænu á neinu) tute mankas energio, esti tute apatia; (gola) bloveto, venteto. ræningi -ja, -jar m rabisto; (sjó-) mara rabisto, pirato. rænulaus adj senkonscia; apatia. ræpa -u, -ur f (niðurgangur) diareo, lakso; (rófa af slegnu landi) vosto (strio) de falĉita tero. ræsa -ti v (- fram vatn) dreni, de-, for-fluigi (akvon); (- í hlaupa- keppni) startigi. ræsi -is, - n defluilo, kanaleto; drenilo; kloako. ræsir -is, -ar m (konungur) reĝo; (í leik) startig-anto, -isto. ræskja -ti v (- sig) graki, tuskraĉi. ræsta -ti v purigi, lavi; (loft-) aerumi, ventoli. rætast rættist v plenumiĝi, efektiviĝi; (- úr e-u, e-m) sin montri (fariĝi) pli bona ol oni atendis; (- betur úr en á horfðist) la rezultato superas ĉiujn esperojn (fariĝas pli bona ol oni atendis); (- úr fyrir e-m) (iom post iom) eliĝi (veni) el la embaraso. rödd raddar, raddir f voĉo. röð raðar, raðir f vico; (regla) ordo; (í réttri tíma-) en kronologia ordo; (samfelld -) serio; sinsekvo; seninterrompa vico; (varð-, trjá- með fram vegum, mannkví) spaliro (kordono, ĉeno) da soldatoj (arboj); (stétt, góður í sinni -) elstara en (laŭ) sia rango (vico, klaso); (í -) vice, laŭ vico(j); (í -, hver eftir annan) laŭvice; (þrjú ár í -) tri jarojn sinsekve (seninterrompe), en sinsekvo da (sinsekvaj) tri jaroj, sinsekvajn tri jarojn. röðull -uls, röðlar m suno. rögg -s n energio; (taka á sig -) montri energion; (vald) aŭtoritato. rök npl (orsök, grundvöllur) kaŭzo; motivo; bazo; (-stuðningur) argumento; logik(ec)o; (sönnun) rezona pruvo; (færa -, leiða - að) argumenti, prezenti argumentojn (por pruv-i, -o), motiv(ig)i; (á rökum reist) plene motiv(ig)ita, bazita sur pruvo (firma, solida motivo), starigita sur firma bazo. rökfastur adj logik(ec)a, rezonepruva, logike rezona. rökfimi fsenfl dialektiko, argumenta (rezonepruva) lerteco. rökfræði fsenfl logiko. rökfræðilegur adj logika; (raunverulegur, t.d. rökfræðileg mannkynssaga) pragmatika (historio). rökfræðingur -s, -ar m logikisto. rökfærsla -u, -ur f argumentado, prezentado de argumentoj, rezona pruvo. rökhyggja -u f raci(onal)ismo. rökkur -urs, - n krepusko. rökkva -aði v krepuskiĝi. röklegur adj logika; (röklega praktískur) pragmatika. rökleiðsla f argumentado, rezonado, presentado de argumentoj (rezonaj pruvoj). rökleysa -u, -ur f mallogiko, senlogikeco; (í máli, málleysa) idiotismo. rökréttur adj logika, rezone prava. rökræða v diskuti, interargumenti; debati. rökrænn adj logik(ec)a. röksemd -ar, -ir f rezonado; argumento; motiv(ig)o; (vald) aŭtoritato. röksemdakeðja f ĉeno da konsekvencaj konkludoj, konkludoĉeno, silogismo. rökstólar mpl juĝejo, juĝista sidejo, tribunalo; interkonsilejo; (sitja á rökstólum) interkonsiliĝi, pridiskuti, interargumenti. rökstyðja v argumenti, motiv(ig)i, logike rezoni. rökvilla f logika eraro, misargumento, erara rezon(ad)o; paralogismo; sofismo. 348

ökþrot npl argumenta embaraso, embaraso en argumentoj. rölta -ti v iri malrapide. rönd randar, rendur f (brún) rando; (rák) strio; (upphleypt rák) reliefstrio, modluro; (skjöldur) ŝildo; (reisa - við e-u) kontraŭstari, rezisti; (elta á röndum) eterne postkuri, pel(sekv)i, ĉasi, persekuti; (í aðra röndina) duone, parte. röndóttur adj stria, striata. röng rangar, rengur f (í skipi) kurblato (rifo) (en ŝipo). röntgengeisli m rentgenradio. rör -s, - n (pípa) tubo. röskleikamaður m vigle aktiva (energia; brava) homo. röskun -ar, raskanir f senordigo; perturbo. röskur adj vigla, energia, aktiva; brava. röst rastar, rastir f akvoturniĝo, ondokirl(aĵ)o; ŝaŭmanta torento; disond(aĵ)o, ŝaŭmanta strio sur la maro; (kílómetri) kilometro. rösull adj stumblema, (paŝ)faletema. S sá -ði v semi; (dreifa) (dis)semi, disĵeti. sá pron (fornafn) tiu; la (homo); (sá sem) tiu kiu, la homo, kiu; (endirinn verður sá) la fino estos. sáð -s, - n (sáðkorn) semo; semgrajno; greno. sáð -ar, -ir f (kornhýði) grenŝelo, brano. sáðakur m grenkampo, semagro. saddur adj sata; (- lífdaga) sata de vivo; (borða sig saddan) ĝissate manĝi. sáðfall n sperma elfluo, polucio. sáðland n grenkampo, semagro. sáðmaður m semisto. saðning -ar f satiĝo; satigaĵo. saðsamur adj satiga, nutra. safali -a, -ar m zibelo. safamikill adj suka, suko-riĉa, -plena. safi -a, -ar m suko; (ógerjaður vínberja- eða aldin-) mosto. safír -s, -ar m safiro. safn -s, söfn n kolekto; (minja-, lista-) muzeo; galerio; (bóka-) biblioteko, libr-ejo; -aro. safna -aði v kolekti; (- saman (fróðleik) í ritheild) kompili. safnaðarfulltrúi m paroĥanara reprezentanto. safnaðarnefnd f paroĥ(anar)a konsil(antar)o. safngler n konveksa lenso; lupeo. safnheiti n kolektiva (opa) nomo (vorto). safran -s, -ar m safrano; krokuso (crocus sativus). saft -ar, -ir f aŭ -s, söft n suko. sag -s n segpolvo. saga -aði v segi. saga sögu, sögur f (frá-) historio, rakonto; (skáld-, stutt; löng) novelo; romano; (sagnfræði) (mond)historio. saggi -a m malseketo. sagnarandi m antaŭdira (profetaĵa) spirito, divenisto. 349

æna -u f (meðvitund) konscio; (dugur) energio, iniciat-emo, -ivo; (hafa rænu á e-u) posedi (havi)<br />

sufiĉan (necesan) energion (iniciatemon) por fari ion; (hafa ekki rænu á neinu) tute mankas<br />

energio, esti tute apatia; (gola) bloveto, venteto.<br />

ræningi -ja, -jar m rabisto; (sjó-) mara rabisto, pirato.<br />

rænulaus adj senkonscia; apatia.<br />

ræpa -u, -ur f (niðurgangur) diareo, lakso; (rófa af slegnu landi) vosto (strio) <strong>de</strong> falĉita tero.<br />

ræsa -ti v (- fram vatn) dreni, <strong>de</strong>-, for-fluigi (akvon); (- í hlaupa- keppni) startigi.<br />

ræsi -is, - n <strong>de</strong>fluilo, kanaleto; drenilo; kloako.<br />

ræsir -is, -ar m (konungur) reĝo; (í leik) startig-anto, -isto.<br />

ræskja -ti v (- sig) graki, tuskraĉi.<br />

ræsta -ti v purigi, lavi; (loft-) aerumi, ventoli.<br />

rætast rættist v plenumiĝi, efektiviĝi; (- úr e-u, e-m) sin montri (fariĝi) pli bona ol oni atendis; (-<br />

betur úr en á horfðist) la rezultato superas ĉiujn esperojn (fariĝas pli bona ol oni atendis); (- úr<br />

fyrir e-m) (iom post iom) eliĝi (veni) el la embaraso.<br />

rödd raddar, raddir f voĉo.<br />

röð raðar, raðir f vico; (regla) ordo; (í réttri tíma-) en kronologia ordo; (samfelld -) serio; sinsekvo;<br />

seninterrompa vico; (varð-, trjá- með fram vegum, mannkví) spaliro (kordono, ĉeno) da soldatoj<br />

(arboj); (stétt, góður í sinni -) elstara en (laŭ) sia rango (vico, klaso); (í -) vice, laŭ vico(j); (í -,<br />

hver eftir annan) laŭvice; (þrjú ár í -) tri jarojn sinsekve (seninterrompe), en sinsekvo da<br />

(sinsekvaj) tri jaroj, sinsekvajn tri jarojn.<br />

röðull -uls, röðlar m suno.<br />

rögg -s n energio; (taka á sig -) montri energion; (vald) aŭtoritato.<br />

rök npl (orsök, grundvöllur) kaŭzo; motivo; bazo; (-stuðningur) argumento; logik(ec)o; (sönnun)<br />

rezona pruvo; (færa -, leiða - að) argumenti, prezenti argumentojn (por pruv-i, -o), motiv(ig)i; (á<br />

rökum reist) plene motiv(ig)ita, bazita sur pruvo (firma, solida motivo), starigita sur firma bazo.<br />

rökfastur adj logik(ec)a, rezonepruva, logike rezona.<br />

rökfimi fsenfl dialektiko, argumenta (rezonepruva) lerteco.<br />

rökfræði fsenfl logiko.<br />

rökfræðilegur adj logika; (raunverulegur, t.d. rökfræðileg mannkynssaga) pragmatika (historio).<br />

rökfræðingur -s, -ar m logikisto.<br />

rökfærsla -u, -ur f argumentado, prezentado <strong>de</strong> argumentoj, rezona pruvo.<br />

rökhyggja -u f raci(onal)ismo.<br />

rökkur -urs, - n krepusko.<br />

rökkva -aði v krepuskiĝi.<br />

röklegur adj logika; (röklega praktískur) pragmatika.<br />

rökleiðsla f argumentado, rezonado, presentado <strong>de</strong> argumentoj (rezonaj pruvoj).<br />

rökleysa -u, -ur f mallogiko, senlogikeco; (í máli, málleysa) idiotismo.<br />

rökréttur adj logika, rezone prava.<br />

rökræða v diskuti, interargumenti; <strong>de</strong>bati.<br />

rökrænn adj logik(ec)a.<br />

röksemd -ar, -ir f rezonado; argumento; motiv(ig)o; (vald) aŭtoritato.<br />

röksemdakeðja f ĉeno da konsekvencaj konkludoj, konkludoĉeno, silogismo.<br />

rökstólar mpl juĝejo, juĝista si<strong>de</strong>jo, tribunalo; interkonsilejo; (sitja á rökstólum) interkonsiliĝi,<br />

pridiskuti, interargumenti.<br />

rökstyðja v argumenti, motiv(ig)i, logike rezoni.<br />

rökvilla f logika eraro, misargumento, erara rezon(ad)o; paralogismo; sofismo.<br />

348

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!