Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto Orðabók - 98-a Universala Kongreso de Esperanto
haft -s, höft n (fjötur) ligilo, kateno; (hindrun) malhelpo; baro; obstaklo; obstrukco; (þrep) ŝtupo; (- á líffærum, tungu-) ligamento (de la lango); (spöng yfir e-ð) (natura) ponteto, interligaĵo; (- á hesti) piedligilo, kurobstaklo. haftyrðill -ils, -lar m mergolo. hafur -urs, -rar m virkapro. hafurtask -s n pakaĵo, havaĵo, posedaĵo. hag(virk)ur adj manlerta; praktika. haga -aði v (koma fyrir) aranĝi; ordigi; (- sér) konduti, sinteni; (- verki, fara að) manovri; (eins og til hagar) laŭ la cirkonstancoj, - - situacio. hagaganga f paŝtado. haganlegur adj oportuna, praktika; (þægilegur) komforta. hagfelldur adj oportuna, favora; praktika; profitdona; utila, laŭcela. hagfræði f (þjóðmegunarfræði) (nacia) ekonomio; (landshagsfræði) statistiko. hagfræðingur -s, -ar m ekonomiisto, statistikisto. hagga -aði v movi; ŝanĝi; senordigi. hagi -a, -ar m paŝtejo, herbejo. hagkvæmur adj sjá hagfelldur. hagl -s, högl n (- úr lofti) hajl(er)o; (- í byssu) plumbero. haglabyssa f plumbera pafilo. hagldabrauð n krakeno. hagleiksmaður m art-ulo, -isto, teknik-ulo, -isto, manlertulo. hagleikur m arteco, tekniko, manlerteco. hagl-él n, -hríð f hajl(neĝ)o. hagmæltur adj posedi (havi) talenton al versfarado (al rimado). hagnaður -ar m (gróði) profito, gajno, plusvaloro; (gagn) utilo. hagnýta v apliki; utiligi; ekspluati; profiti; uzi; praktiki. hagnýtur adj praktika; (hagnýt sálarfræði) aplikita psikologio. hagræða v aranĝi; ordigi; komfortigi; (breyta, laga til) modifi. hagræði -is n (þægindi) komforto; (gagn, nytsemd) utilo; (hagnaður) profito. hagsbót f profito, plibonigo de la cirkonstancoj. hagskýrsla f statistiko. hagsmunir mpl intereso; profito. hagstofa f statistik(a ofic)ejo, departemento pri statistiko. hagstæður adj favora, oportuna; profita. hagsveifla f konjunkturo. hagsýnn adj ekonomia, praktika; prudenta; antaŭvid(em)a. hagsæld -ar, -ir f bonstato; prospero; florado. hagtíðindi npl statistika bulteno. hagur -s, -ir m (ástæður, kringumstæður) situacio, cirkonstanco, stato; (- verslunar, banka) financa stato; (hagsmunir) intereso; profito; (sjá sér hag í) (antaŭ)vidi avantaĝon. hagyrðingur -s, -ar m rimisto. hagþorn -s, -ar m kratago. hak -s, hök n (kontraŭ)hoketo. haka höku, hökur f mentono. hakakross m hokkruco, hakila kruco, svastiko. haki -a, -ar m (jarðhögg) pioĉo; (krókstjaki) hok(stang)o. 118
hala -aði v (toga að sér) tiri; (- upp t. d. flagg) hisi, suprentiri. halaklipptur adj stumpvosta. halarófa f sinsekvo, intersekvo (da), unuopa vico. halastjarna f kometo. hald -s, höld n (tak) preno; (leggja - á) konfiski; (koma að haldi) utili; (varðhald) aresto; (þol) solideco, fidindeco; (handarhald) tenilo, anso; (pils- eða brókarhald) taliumo de jupo, - pantalono. halda hélt, héldum, haldið v (- á, - föstu) teni; (um ís) esti solida, fidinda; (- áfram) kontinui; (- á, bera) porti; (- niðri í sér andanum) reteni la spiradon; (- fram hjá) kokri; (- fund) okazigi (fari) kunvenon; (- fram) aserti; (- fast fram) insisti (pri); (- fast við, þrauka) persisti; (- uppi, styðja) subteni, subporti; (ætla, hyggja) opinii, pensi; supozi; (- embætti) okupi (plenumi) oficon; (- hátíðlegt) festi, soleni, celebri (feston); (- veislu) festeni. haldgóður adj solida; fortika; firma; daŭra. haldinn adj ekokupita de, ekposedita de, obsedita. hali -a, -ar m vosto; (- veraldar) ekstremo de la mondo. halla -aði v klini, oblikvigi; (- sér út af) kuŝiĝi; (- réttu máli) eldiri partian verdikton, esti partia; (ekki mátti orðinu -) oni devis sin tre singarde esprimi. hallamæla v niveli. hallamælir m nivel(mezur)ilo. hallandi adj oblikva, kliniĝanta. hallargarður m (palac)korto. halli -a m (hallandi) oblikvaĵo, (de)kliniĝo; (brekka) deklivo; (tap, tjón) perdo; malprofito; (tekju-) deficito, manko. hallmæla f mallaŭdi; riproĉi; (rægja) kalumnii, mallaŭde priparoli. halloka adv (fara -) (iom post iom) suferi malvenkon. halló! interj he!. hallæri -is, - n malsatmizero; malbonrikolto; miskresko. haltra -aði v lami. haltur adj lama. hama -aði v (sig) stari en ŝirmo, serĉi ŝirmon. hamar -s, -rar m (verkfæri) martelo; (klettur) roko, ŝtonego. hamarskalli m martelkapo. hamarskúti -a, -ar m roka groto, - kaverneto, - korbelaĵo. hamast -aðist v furiozi. hamfarir fpl (hamskipti) ŝanĝo de figura formo (aspekto), metamorfozo; (æði) furioz(ec)o. hamhleypa -u, -ur f monstro, metamorfozulo; (duglegur maður) eksterordinare kapabla, - fervora kaj lerta, berserkosimila. hamingja -u, -ur f feliĉo; (til allrar -u) feliĉe; (óska til hamingju) gratulon; (það veit hamingjan) ĉielo (Dio) scias; (hamingjan hjálpi mér) Dio gardu min; (hamingja gefi) Dio (la fortuno) permesu, (volu); (í hamingjunnar bænum) pro Dio; (hamingjunni sé lof) dank’ al Dio. hamingjudis f fortuno. hamingjudrjúgur adj feliĉa; favorata de la sorto, bonŝanca, sukces(ant)a, prosper(ant)a. hamingjuósk f gratulo, bondeziro. hamingjusamur adj feliĉa. hamla -aði v bremsi; bari; kontraŭstari, malhelpi. 119
- Page 67 and 68: fáskrúðugur adj senornama; senkr
- Page 69 and 70: festa -i v fiksi, firmigi; (- ráð
- Page 71 and 72: fiskbúð f fiŝbutiko. fiskeðla f
- Page 73 and 74: fjandi -a, fjendur m (óvinur) mala
- Page 75 and 76: fjósaverk npl laboro en la bovstal
- Page 77 and 78: fleðulegur adj flat-ema, -parola,
- Page 79 and 80: flókahattur m felta ĉapelo. flók
- Page 81 and 82: foli -a, -ar m juna ĉevalo. for -a
- Page 83 and 84: forstofa f antaŭĉambro, koridoro,
- Page 85 and 86: frambærilegur adj prezentebla; ser
- Page 87 and 88: fregnmiði m flugfolio. fregnritari
- Page 89 and 90: frumatriði n principo, elemento. f
- Page 91 and 92: fuglahræða f birdofortimigilo, ĉ
- Page 93 and 94: fyrir prep por; (vegna) pro, kaŭze
- Page 95 and 96: færeyskur adj feroa. færi -is, -
- Page 97 and 98: gamlárskvöld n (antaŭ)novjara ve
- Page 99 and 100: gátt -ar, -ir f malfermaĵo, apert
- Page 101 and 102: gerandi -a, -endur m (í málfr.) s
- Page 103 and 104: girða -ti v (ĉirkaŭ)bari; (- fyr
- Page 105 and 106: glepsa -aði v ekmordi. gler -s, -
- Page 107 and 108: glæpsamlegur adj krima; krimofara.
- Page 109 and 110: graftól n fosilo. graftrarbóla f
- Page 111 and 112: greinagóður adj kompren-ema, -pov
- Page 113 and 114: gróf -ar, -ir f kavo; fosaĵo. gr
- Page 115 and 116: gufa -aði v (verða að gufu) vapo
- Page 117: gætur fpl observ(ad)o, atent(ad)o;
- Page 121 and 122: handfimur adj manlerta, fingrolerta
- Page 123 and 124: harka hörku f hard(it)eco, malmole
- Page 125 and 126: hár -s, - n (eitt -) haro; (- á h
- Page 127 and 128: hegri -a, -ar m ardeo. heiðarlegur
- Page 129 and 130: heimanmundur -ar m doto. heimasæta
- Page 131 and 132: helgisaga f legendo. helgisiðir mp
- Page 133 and 134: herflutningur m translokigo de mili
- Page 135 and 136: hestur -s, -ar m ĉevalo. hetja -u,
- Page 137 and 138: hirða hirti, v (gæta) prizorgi; g
- Page 139 and 140: hjálp -ar, -ir f helpo; asisto; sa
- Page 141 and 142: hláka -u, -ur f degela vetero. hl
- Page 143 and 144: hljóðlátur adv kvieta, silent(em
- Page 145 and 146: hlykkjast -aðist v zigzagi, serpen
- Page 147 and 148: hnotskógur m nuksarb(et)aro; (vera
- Page 149 and 150: hornklofi m krampo. hornréttur adj
- Page 151 and 152: hrasa -aði v (paŝ)faleti, duonfal
- Page 153 and 154: hringa -aði v ringigi, rondfleksi;
- Page 155 and 156: hrúka -u, -ur f kaŭraĵo. hrútab
- Page 157 and 158: hugrenningatengsl npl asocio (kunli
- Page 159 and 160: hún pronpers ŝi. húnn -s, -ar m
- Page 161 and 162: hvelja -u, -ur f gelateneca haŭto
- Page 163 and 164: hvolfa -di v (- e-u) renversi, inve
- Page 165 and 166: hælkrókur m kalkankroĉado. hæll
- Page 167 and 168: hökta -i v lami, ŝanceliri; malra
hala -aði v (toga að sér) tiri; (- upp t. d. flagg) hisi, suprentiri.<br />
halaklipptur adj stumpvosta.<br />
halarófa f sinsekvo, intersekvo (da), unuopa vico.<br />
halastjarna f kometo.<br />
hald -s, höld n (tak) preno; (leggja - á) konfiski; (koma að haldi) utili; (varðhald) aresto; (þol)<br />
soli<strong>de</strong>co, fidin<strong>de</strong>co; (handarhald) tenilo, anso; (pils- eða brókarhald) taliumo <strong>de</strong> jupo, -<br />
pantalono.<br />
halda hélt, héldum, haldið v (- á, - föstu) teni; (um ís) esti solida, fidinda; (- áfram) kontinui; (- á,<br />
bera) porti; (- niðri í sér andanum) reteni la spiradon; (- fram hjá) kokri; (- fund) okazigi (fari)<br />
kunvenon; (- fram) aserti; (- fast fram) insisti (pri); (- fast við, þrauka) persisti; (- uppi, styðja)<br />
subteni, subporti; (ætla, hyggja) opinii, pensi; supozi; (- embætti) okupi (plenumi) oficon; (-<br />
hátíðlegt) festi, soleni, celebri (feston); (- veislu) festeni.<br />
haldgóður adj solida; fortika; firma; daŭra.<br />
haldinn adj ekokupita <strong>de</strong>, ekposedita <strong>de</strong>, obsedita.<br />
hali -a, -ar m vosto; (- veraldar) ekstremo <strong>de</strong> la mondo.<br />
halla -aði v klini, oblikvigi; (- sér út af) kuŝiĝi; (- réttu máli) eldiri partian verdikton, esti partia;<br />
(ekki mátti orðinu -) oni <strong>de</strong>vis sin tre singar<strong>de</strong> esprimi.<br />
hallamæla v niveli.<br />
hallamælir m nivel(mezur)ilo.<br />
hallandi adj oblikva, kliniĝanta.<br />
hallargarður m (palac)korto.<br />
halli -a m (hallandi) oblikvaĵo, (<strong>de</strong>)kliniĝo; (brekka) <strong>de</strong>klivo; (tap, tjón) perdo; malprofito; (tekju-)<br />
<strong>de</strong>ficito, manko.<br />
hallmæla f mallaŭdi; riproĉi; (rægja) kalumnii, mallaŭ<strong>de</strong> priparoli.<br />
halloka adv (fara -) (iom post iom) suferi malvenkon.<br />
halló! interj he!.<br />
hallæri -is, - n malsatmizero; malbonrikolto; miskresko.<br />
haltra -aði v lami.<br />
haltur adj lama.<br />
hama -aði v (sig) stari en ŝirmo, serĉi ŝirmon.<br />
hamar -s, -rar m (verkfæri) martelo; (klettur) roko, ŝtonego.<br />
hamarskalli m martelkapo.<br />
hamarskúti -a, -ar m roka groto, - kaverneto, - korbelaĵo.<br />
hamast -aðist v furiozi.<br />
hamfarir fpl (hamskipti) ŝanĝo <strong>de</strong> figura formo (aspekto), metamorfozo; (æði) furioz(ec)o.<br />
hamhleypa -u, -ur f monstro, metamorfozulo; (duglegur maður) eksterordinare kapabla, - fervora<br />
kaj lerta, berserkosimila.<br />
hamingja -u, -ur f feliĉo; (til allrar -u) feliĉe; (óska til hamingju) gratulon; (það veit hamingjan)<br />
ĉielo (Dio) scias; (hamingjan hjálpi mér) Dio gardu min; (hamingja gefi) Dio (la fortuno)<br />
permesu, (volu); (í hamingjunnar bænum) pro Dio; (hamingjunni sé lof) dank’ al Dio.<br />
hamingjudis f fortuno.<br />
hamingjudrjúgur adj feliĉa; favorata <strong>de</strong> la sorto, bonŝanca, sukces(ant)a, prosper(ant)a.<br />
hamingjuósk f gratulo, bon<strong>de</strong>ziro.<br />
hamingjusamur adj feliĉa.<br />
hamla -aði v bremsi; bari; kontraŭstari, malhelpi.<br />
119