Jesuo estas la vojo, Wilfried Plock - Kristana Misio en Esperanto

Jesuo
estas
la vojo
Wilfried Plock

Tradukis el la germana
Vinko Ošlak
Origina titolo
Wilfried Plock: Jesus ist der Weg
CLV – Christliche Literatur-Verbreitung
Postfach 110135 – 33661 Bielefeld
ISBN: 978-3-89397-577-8
© 2006 CLV
© Copyright 2009 by CMD
Christlicher Mediendienst Hünfeld GmbH – CMD
Postkesto 13 22
D-36082 Hünfeld
Tel: (06652) 91 81 87
Fakso: (06652) 91 81 89
E-mail: mail@mediendienst.org
Interreta paĝo: www.mediendienst.org
ISBN: 978-3-939833-19-2
Kovrilo: Lucian Binder, Meinerzhagen
Komposto & paĝformo: Oleksandr Hudym, Berlin
La aŭtoro uzis diversajn germanajn tradukojn de la Biblio, sed
pliparte „Revidierte Elberfelder” el la jaro 1987. © Brockhaus
Verlag Wuppertal.
En esperanta traduko citaĵoj el Biblio en Esperanto (Zamenhof kaj
komisiono).

La enhavo
La enhavo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Disraviĝintaj de kristaneco –
surprizitaj de Kristo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Dio – kiu tiu estas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Angoro, la malsano de nia tempo?. . . . . . . . . 37
Kiu vere estis Jesuo Kristo? . . . . . . . . . . . . . . . 55
Aŭ religio aŭ evangelio? . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Militoj, kancero kaj katastrofoj
Kiamaniere Dio ĉion-ĉi povas toleri? . . . . . . . 79
Metro kaj okdek profunde, kaj poste... . . . . . 97
Kie mi trovas veran ĝojon por vivi? . . . . . . . 111
Pardono – la centra problemo . . . . . . . . . . . . 127
Vivo – pro kio, estas la demando . . . . . . . . . 141
Ĉu la estonto tamen okazos? . . . . . . . . . . . . . 157
Esti kristano – kion tio signifas? . . . . . . . . . . 171
Aldono: 6000 punktoj por akiri
la ĉielon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Postvorto de la tradukinto. . . . . . . . . . . . . . . 197
3

Disraviĝintaj de
kristaneco –
surprizitaj de Kristo
„Ne maltrankviliĝu via koro; vi kredas al Dio, kredu
ankaŭ al mi. Ĉe la domo de mia Patro estas multe da
loĝejoj; se ne tiel estus, mi dirus al vi; mi iras, por
pretigi por vi lokon. Kaj se mi iros kaj pretigos por vi
lokon, mi revenos kaj ricevos vin al mi mem, por ke vi
ankaŭ estu tie, kie mi estas. Kaj kien mi iras, vi scias,
kaj vi konas la vojon. Tomaso diris al li: Sinjoro, ni ne
scias, kien vi iras; kiel ni konas la vojon? Jesuo diris
al li: Mi estas la vojo kaj la vero kaj la vivo; neniu
venas al la Patro krom per mi.”
(Evangelio laŭ Johano 14,1-6)
Antaŭtempe mi renkontis viron. Li diris al mi:
„Mi jam dum sep jaroj estas forte malsana, sed
nia pastorino eĉ ne unu fojon min vizitis!” Oni
povus lian disraviĝon kapti per ambaŭ manoj.
Antaŭ jaroj mi kunlaboris en iu varbagado
en proksimo de la urbo Baden-Baden. Tie
sabatposttagmeze antaŭ sia domo sidis viro.
Okazis konversacio. Kiam mi volis kun li paroli
pri Kristo, el lia buŝo venis fama frazo: „Dio,
5

en ordo – sed Lia skipo sur la firma grundo!”
Per tiuj vortoj li aludis al la paroĥestroj,
predikantoj, pastoroj kaj aliaj kristanoj, kiuj iam
ajn lin disravigis. Denove iu, disraviĝinta de la
kristaneco.
Iom poste mi kaj mia edzino ricevis tristan
leteron. Iu malnova konatulino skribis sekve:
„Tro da tiel nomataj kristanoj min trafis ... La
Dia skipo surgrunde kondutis kelkfoje pli fie ol
multaj nekristanoj ... Mi ne povas plu akcepti la
ekskuzon, ke ni ĉiuj nur estas homoj ... Mi ankaŭ
ĉesis legi la Biblion...”
Per aro da tiaj eldiraĵoj oni povus longe
kontinui. Se oni pli precize observas la niatempan
kristanan mondon, la vizaĝo de la homo povas
ruĝiĝi. Kiel oni povas vidi, ankaŭ inter la kristanoj
ne troviĝas io, kio ne povus troviĝi. Jen oni havas
la tipon de bigoto, sed baldaŭ oni ekscias, ke li
havis rilaton kun sia sekretariino. La estro de iu
misia stacio subite troviĝis malantaŭ la prizona
pordo, ĉar li ne manipulis per la konfidita mono
honeste. Kaj jen tiu pieca domo. Dum dimanĉoj
ĉiuj frekventas preĝejon aŭ komunumon. Sed
dum la tuta semajno eĥas el ilia domo kverelo
pri io ajn, ke iliaj najbaroj povs ilin aŭdi tra
muroj. Kaj tiaokaze multaj niatempuloj diras:
„La kristanoj, sed ankaŭ la kristaneco entute tre
6

disravigis min. Kaj se mi aldone pripensas la
aferon de krucmilitoj, inkvizicio kaj nuntempaj
religiaj militoj; se la homoj en la nomo de Dio
reciproke rompas kraniojn, tiam mi satiĝis de la
religia kredo kaj de la kristaneco! Ne, dankon.
Ĉio nur disraviĝo.”
Kion oni diru pri ĉio-ĉi? Ĉu ne estus nepre
sub tiaj fiaskoj de la kristaneco simple eksilenti?
Ĉu ni havas ankoraŭ rajton varbi homojn por
la kredo? Sed vidu, ĝuste ĉi tie mi devas vin
atentigi pri io tre grava:
Nenie estas skribite, ke oni kredu
en la homon
Nek en paroĥestron nek en misiiston nek en
evangeliiston nek en diakonojn nek en iun ajn
kristanaron nek en grupojn nek en kristanajn
instituciojn nek en ekleziojn nek en liberajn
ekleziojn... Tiu, kiu kredas en la homojn kaj
sin ligas al la homoj, devas ĝisvivi fiaskon! Ĉe
Jeremio 17,5 ni povas legi: „Malbenita estas la
homo, kiu fidas homon kaj faris karnon lia apogo...”
Kaj en mia Biblio estas same skribite: „Kredu
al la Sinjoro Jesuo, kaj vi estos savita, vi kaj via
familio” (Agoj de apostoloj 16,31). La homoj
7

nepre disravigas. Ankaŭ tiuj la plej bonaj, ankaŭ
tiuj la plej noblaj iam nepre disravigas. Kiomaj
estas tiuj, kiuj jam disravigis min! Kristanoj, je
kiuj mi vetis. Sed kiomaj estas ankaŭ, kiujn mi
disravigis? Homoj, kiuj de mi probable atendis
helpon, sed mi detenis ĝin. Tial ankoraŭfoje:
la homoj finfine ĉiam disravigas – nur Jesuo
Kristo neniam disravigas. Li plenumas, kion li
promesas. Per eterna fidelo li ligis sin kun sia
vorto. Se ni fidas al la Sankta skribo, do ni havas
sub niaj piedoj en la vivo kaj en la morto rokan
bazon.
Antaŭe mi menciis aktualajn religiajn militojn.
Dumraporte oni aŭdas pri „kristanaj milicoj”
en proksima Oriento aŭ pri „protestantaj
batalunuoj” en norda Irlando, kiel ili marŝas
tra la katolika kvartalo. Sed ĉi tie ni devas diri
ankoraŭ ion alian:
Ne ĉiuj, kiuj sin nomas kristanoj,
vere estas kristanoj
Tiun ĉi staton de la aferoj ni devas tute serene
konstati. Oni ne povas ĉion, kio okazas en
la nomo de la kristaneco, konti je la nomo
de kristanoj. Vidu, iu mia konatulo nomiĝas
8

Schneider (tajloro). Tamen mi eĉ en sonĝoj ne
ekhavus ideon porti al li ŝtofon por ke li faru por
mi veston. Li nomiĝas Schneider (tajloro), tamen
li ne estas vere tajloro, sed kemia laboratoria
asistanto.
Simile staras afero koncerne la kristanecon.
Multaj aferoj ŝajnas kvazaŭ esti kristanaj, tamen
ili tio ne estas. Laŭ la slogano: Se io ne estas
dolĉa, do ĝi estas almenaŭ dolĉeca. Kio ne estas
nigra, estas almenaŭ nigreca. Kio ne estas la
kristano, tio do estas almenaŭ kristaneca. Nome,
la kristano ne estas tiu, kiu apartenas al tiu aŭ
alia eklezio aŭ libera eklezio aŭ iu kristana
komunumo; kiu ricevis sakramentojn kaj cetere
estas ankaŭ tute deca homo. La kristano estas
tiu, kiu naskiĝis denove. La kristano oni fariĝas
nur pere de Kristo. Kie li ne estas la Sinjoro de la
homa vivo, tie la homoj vere ne estas kristanoj,
sed en plej bona okazo laŭnomaj kristanoj,
„kartotekaj kadavroj de la eklezio”, kiel iam
akre formulis patro Leppich. Tiuj homoj havas
nur ian fasadpiecon, per kiu ili tamen ne povas
vivi sian vivon je la honoro de Dio.
9

Aŭtentaj kaj hipokritaj
Tamen neniu vere negos, ke ja ekzistas ankaŭ
multaj aŭtentaj kristanoj, ĉu? Afero estas nur,
ke la komunumo de Jesuo Kristo estas starigita
ekster la ĉielo. Tial troviĝas herbaĉo inter la
tritiko. Kion do faros agrikulturisto, kiu semis
la tritikon kaj trovas inter ĝi herbaĉon? Ĉu li
prenos sian plugon kaj traplugos sian agron
entute? Certe ne. Ĉu li forĵetos la tutan enhavon
de sia monujo nur pro tio, ke en ĝi troviĝas
ankaŭ falsifita monero? Se kelkaj „kristanoj”
estas mensoguloj kaj hipokrituloj, Kristo tamen
ne estas trompulo. Li estas sen iu ajn mensogo
kaj li ĝis nia tempo invitas pekulojn al si.
Apud tio neniu povas responsi por iu alia. Ĉiu
responsas por si mem. Ankaŭ antaŭ Dio. Kaj ĉiuj
hipokrituloj estas ekskluditaj el la ĉielo.
Paperfolio
Iu viro siatempe diris al sia animprizorganto, ke
li ne volas akcepti Kriston sia Sinjoro, ĉar iu, kiu
sin prenis por kristano, lin finance trompis. „Ĉu
tio estas vere la sola kialo?” demansis la pastoro.
„Jes.” – „Mi proponas, ke ni preparu tion en
10

skriba formo,” li opiniis; li eltiris notickajeron
kaj skribis: „Mi ne estas kristano, ĉar iu, kiu sin
blufis kristano, en iu negoca afero trompis.”
Poste li elŝiris el la notickajero la paperfolion kaj
elmanigis ĝin al tiu vido dirante: „Kiam vi paŝos
antaŭ la tronon de Dio en la ĉielo, kaj Li vin
demandos, kial vi refutis Lian Filon, vi povas
doni al Li tiun ĉi paperfolion.” Tiel li adiaŭis de
la viro.
Sed apenaŭ la pastoro venis hejmen, sonoris ĉe
lia pordo. Ekstere staris la viro kun la paperfolio
enmane. „Mi redonas al vi tiun ĉi paperfolion,”
li opiniis. „Por ekskuzo antaŭ Dio tio ĉi vere ne
sufiĉos.” Ne daŭris longe kaj tiu viro el sia plena
koro konvertiĝis kaj en kredo akceptis Dion.
Ĉu mi rajtas ĉi-loke fariĝi tute persona? Kian
paperfolion do havas vi? Ĉu vi estis disravigitaj
fare de kristanoj aŭ de tiaj homoj, kiuj sin
prenas por kristanoj? Probable eĉ de siaj propraj
gepatroj? Aŭ eble de sia geedza partnero? De
najbaro? Laborkolego? Paroĥestro? De via
komunumo? De iuj ajn kristanoj? El tuta koro
mi vin petas: Ne restu ĉe tiu disraviĝo. Venu
returnen, al Jesuo Kristo mem kaj al la pura fonto
de lia vorto. La homoj nepre disravigas. La Filo
de Dio disravigas neniam! Oni povas fidi lin en
ĉiu aspekto kaj en ĉia situacio centprocente.
11

Ĉu vi povas imagi, kio min koncerne la
kristanecon ĉiam denove konvinkas? Neniam
ĝis nun troviĝis kristano, kiu en sia mortolito
bedaŭrus, ke li vivis kun Kristo kaj por Kristo.
Ion tian mi neniam aŭdis aŭ pri tio legis. Ĉiuj
kristanoj devis agnoski: Kristo neniam min
disravigis. Aliflanke troviĝis sennombro da tiaj,
kiuj sian vivon sen kristo en sia mortolito amare
bedaŭris.
Neperfektaj kristanoj
Kristanoj ne estas perfektaj homoj. En tiu ĉi
mondo ankaŭ ne troviĝas perfekta komunumo.
Ni al neniu volas proponi pretekston, sed
malforto de la homa naturo ofte krucigas niajn
planojn. Tamen ni ne volas tro rapide serĉi
por ni ekskuzon. La kristano, kiu konscie kaj
propravole ne vivas laŭ kristanaj principoj,
povas en la nomo de Dio kaŭzi pli da damaĝo ol
cent ateistoj. Dio prenas sian nomon tiom sankta,
ke Li ne volas ĝin ligi kun nia malleĝeco. Sanktaj
homoj povas fiaski. Kristanon oni povas ekkoni
ne laŭ tio, ke li ne farus erarojn, sed laŭ tio, ke
li povas siajn erarojn agnoski. Pri tio temas. Se
12

kristanoj ne povas agnoski siajn erarojn, tiam
aliaj homoj seneviteble ĝisvivos disraviĝojn.
Esti disravigita fare de kristanoj? – Mi estas
ĝoja, ke nia temo havas ankoraŭ alian parton.
De Kristo surprizita!
En la evangelio laŭ Johano oni legas raporton pri
Tomaso. Tomaso troviĝis jam tri jarojn survoje
kun Jesuo. Li aŭdis ĉiujn liajn paroladojn. Li
vidis ĉiujn liajn miraklojn kaj signojn. Sed
Tomaso estis skeptikulo. Li neniam subskribus
asekuran kontrakton sen unue legi kondiĉojn
en malgranda skribo. Kaj kiam Kristo parolis
pri tio, ke li forlasos la disĉiplojn kaj foriros al
sia Patro, ĝuste Tomaso estis, kiu intervenis en
lian vorton: „Sinjoro, ni ne scias, kien vi iras; kiel ni
konas la vojon” (evangelio laŭ Johano 14,5). Per
tiu skeptika riproĉo li donis al Kristo okazon por
diri unu el plej belaj kaj gravaj eldiroj en la tuta
Biblio: „Mi estas la vojo kaj la vero kaj la vivo; neniu
venas al la Patro krom per mi” (samloke: 14,6).
13

Sekvatage tiu ĉi Jesuo morta pendis sur la
kruco. Mortigita de romanoj. Kaj ĉiokaze Tomaso
sin demandis: Kiamaniere mortinto povus esti
la vojo al Dio? Tio ne kongruis kun lia kalkulo.
Tomaso disravigita sin deturnis de kristaneco.
Poste Kristo estis metita morta en tombon.
Ĉio ŝajnis esti perdita. La trian tagon tamen Dio
vekis sian Filon el la regno de la morto. Vespere
je la resurekta tago Jesuo sin montris al dek el
siaj disĉiploj, kiuj sin ŝlosis antaŭ la mondo.
Judaso ne plu vivis. Tomaso retiriĝis. Kiel bone,
ke li ne estis forgesita. Aliaj disĉiploj kuris post
li kaj atestis: „Ni vidis la Sinjoron!”
Sed Tomaso reagis skeptike: „Se mi ne vidos en
liaj manoj la truon de la najloj, kaj se mi ne metos
mian fingron en la lokon de la najloj, kaj ne metos
mian manon en lian flankon, mi tute ne kredos”
(evangelio laŭ Johano 20,25).
Basta! [1]
Ok tagojn post tio la Resurektinto ankoraŭfoje
paŝis en mezon de siaj disĉiploj. Kristo sin turnis
senpere al Tomaso: „Etendu ĉi tien vian fingron
kaj vidu miajn manojn; kaj etendu vian manon kaj
enmetu ĝin en mian flankon; kaj ne estu nekredema,
sed estu kredanta.” Kaj Tomaso lin respondis:
[1] Itallingve: sufiĉe; tiel es tas – rim de trad.
14

„Mia Sinjoro kaj mia Dio” [2] (evangelio laŭ Johano
20,27-28). Tomaso estis la unua homo, kiu Jesuon
Kriston nomis „Dio” kaj ne nur „Filo de Dio”.
Lia rekono fariĝis atestado. Dirante alivorte:
Kristo Tomason laŭvorte surprizis.
La persono de Jesuo Kristo
Ĉu vi jam iam intenzive profundiĝis en la
personon kaj vivon de Kristo? Ĉiu, kiu tion faris,
rekonos: Jesuo Kristo estas mirinda personeco.
La eklezia historiisto Scott Latourette skribis:
„Se oni mezuras tiun mallongan vivon laŭ
fruktoj, kiujn tiu vivo donis en la historio, tiam
do tio estis la vivo, kiu sur tiu ĉi planeto havis la
plej fortan influon ... Per tiu vivo estis ŝanĝitaj
milionoj da unuopaj personoj, kiuj komencis
vivi la vivon, kian li vivis antaŭ ili kiel modelon.
Surbaze de la ŝanĝoj, kiuj aperis, la naskiĝo de
Jesuo, lia vivo, morto kaj resurekto fariĝis la plej
gravaj eventoj de la homa historio. Mezure de
lia efiko Jesuo Kristo estas la centro de la homa
historio.” – Neniu personeco altiris tiom da
pentristoj al iliaj penikoj, tiom da komponistoj al
[2] Tiu ĉi loko estas unu el multaj en la Biblio, kiuj montras, ke
Jesuo mem sin sendube prenis por vera Dio – rim. de trad.
15

iliaj notfolioj, tiomajn poetojn al iliaj plumoj. Ĉiu
dato, notita aŭ presita, estas la atentigo pri li. Li
estis la plej granda personeco, kiu iam ajn vivis
sur la tero.”
Surprizaj atestadoj
Tion foje rekonis eĉ homoj, kiuj dum sia tuta
vivo estis ateistoj aŭ almenaŭ vivis sen Kristo
– ekzemple Jean-Jacques Rousseau, filozofo el
18-a jarcento. Li vokis „returnen al la naturo” kaj
kontraŭstare la Biblion instruis, ke la homa koro
estas laŭ sia naskiĝo pura. En sia libro Émile li
tamen skribis tion ĉi:
„Mi devas ankaŭ agnoski, ke la sankteco de la
evangelio estas la argumento, kiu forte alparolas
mian koron. Mi sentus bedaŭron, se mi kontraŭ
tio trovus bonajn argumentojn. Rigardu la
filozofiajn librojn en ilia pompo! Kiel malgrandaj
ili estas apud la evangelio! Ĉu estas eble, ke
Jesuo estus nur simpla homo? Ĉu el li aŭdiĝis
tono de fervorulo aŭ de fanatika sektulo? Kia
pureco, kia afablo en lia konduto! Kia mildeco
en liaj instruoj! Kia supereco en liaj sentencoj, kia
profunda saĝo en liaj paroladoj! Kia spiritĉeesto,
fajno kaj honesto en liaj respondoj! Kia forto en
lia sufero! Kie troviĝas homo, kie saĝulo, kiu
16

povus sen malfortoj, sen fanfaronado agi, suferi
kaj morti? Amiko mia, ion tian oni ne povas
elpensi.” [3]
Sciu, tiel eme mi turnas mian rigardon al
Kristo, kaj poste mi ĉiam denove estas surprizita.
Kiam mi vidas, kiel li trankviligis ŝtormon sur
la lago de Genezareto. Kiam mi legas, kiel li
diris al la malĉastulino: „Virino, kie ili estas? ĉu
neniu vin kondamnis? Ankaŭ mi vin ne kondamnas”
(evangelio laŭ Johano 8,10-11). Kiam mi vidas,
kiel li manĝis kun doganistoj kaj pekuloj kaj kiel
pacience li traktis siajn disĉiplojn.
Jesuo Kristo disravigis neniun, kvankam li
estis disravigita de multaj. De propraj parencoj
nerekonita, de propraj disĉiploj perfidita kaj
forlasita, de propra nacio kondamnita je morto
kaj mortigita. Tamen li resurektis. Kaj li vivas!
Pli ol 500 da tiuj estis, kiuj vidis la Resurektinton.
Milionoj ĝis nun lin ĝisvivis, kiel li venis en
ilian vivon kaj kiel ilia vivo estis per li pozitive
ŝanĝita.
[3] Jean-Jacques Rousseau: Émile aŭ pri la eduko.
17

Persona invito
Dio distancas de vi nur je distancunuo de unu
preĝo. Sed tio ne devas esti preĝo de nedecidema
homo. Iam mi renkontis tian preĝon: „Mi scias
pri mia plago, sed mi ĝin ne finas; mi scias pri
mia kulpo, sed mi ne forigas ĝin; mi scias pri
miaj katenoj, sed mi ilin ne rompas; mi scias pri
miaj vortoj, sed mi ilin ne eldiras; mi konas la
vojon, sed mi ne iras ĝin; mi scias pri la lumo,
sed mi ĝin ne vidas.”
Tiu preĝo parolis pri plago kaj kulpo. Ĉu vi
jam iam pripensis, kiom ofte vi disravigis Dion?
Ĉu vi amis Dion kaj Lin adoris ĉiam per plena
koro? Ĉu vi ne promesis al Li jam antaŭlonge, ke
Li troviĝos sur la unua rangloko de via vivo? Ĉu
vi ĉiam amis vian proksimulon kiel sin mem?
Probable vi mem vidas: antaŭ la sankta Dio vi
estas perdita pekulo.
Ĉiukaze oni povas preĝi ankaŭ alimaniere.
Ekzemple tiel: „Jesuo Kristo, mi dankas vin, ke
vi min amas. Kvankam mi jam ... jarojn vivas sen
vi, vi volas hodiaŭ komenci denove. Dankon, ke
vi mian tutan kulpon kaj same la Dian punon
por ĉiu unuopa peko kunportis surkrucen sur
* Filozofski pogled Grkov na Boga v glavnem ni bil napačen, bil pa
je nezadosten – prip. prev.
18

Golgoto. Mi tion ne meritas. Mi scias, ke mi
verdire meritas morton tiel en la tempo kiel
ankaŭ en eterno. Kaj nun mi volas konfesi al vi
mian tutan ŝarĝon ... Mi bedaŭras miajn pekojn
kaj mian arbitran vivstilon el mia plena koro.
Mi petas vin, vi min purigu per la forto de via
verŝita sango. Vi helpos min, ke mi rekompencu
mian ŝuldon – kie tio estas nepre kaj eble – por
restarigi ordon ĉe la homoj. Kaj nun mi volas esti
por tiu ĉi kaj por la estonta vivo via posedaĵo...”
Jesuo estas la vojo
Ĉu tiu ĉi preĝo akordiĝas kun via sopirado?
Do konfidu vian vivon al Kristo – kun ĉiuj
disraviĝoj, sed ankaŭ kun la tuta kulpo kaj
peko. Li estas la vojo, la vero kaj la vivo. Ĉu vi
volas iri tiun ĉi vojon? Do, bonvolu surpaŝi ĝin!
Laŭnature neniu troviĝas sur ĝi. Deturnu vin de
falsa vojo kaj surpaŝu la ĝustan. Li estas la vojo.
Ĉu vi volas kredi lian vorton? Tiukaze bonvolu
konfidi al Kristo kaj aŭskulti lian vorton. Li estas
la vivo. Ĉu vi volas ricevi tiun ĉi vivon? Tiam
bonvolu per preĝo preni Kriston en vian vivon.
Invitu lin veni en vian koron. Li envenos. Tute
certe.
19

Dio – kiu tiu estas?
„Kaj Paŭlo staris meze de la Areopago, kaj diris:
Atenanoj, mi rimarkas, ke vi estas ĉiurilate tro
servemaj al diaĵoj. Ĉar preterpasante kaj rigardante
viajn adorataĵojn, mi trovis ankaŭ altaron, sur kiu
estis skribite: AL DIO NEKONATA. Kiun do vi
nekonante adoras, Tiun mi predikas al vi. La Dio,
kiu faris la mondon kaj ĉion, kio estas en ĝi, estante
per Si mem Sinjoro de la ĉielo kaj la tero, ne loĝas
en manfaritaj temploj; kaj ne estas servata de homaj
manoj, kvazaŭ Li ion bezonus, ĉar Li mem donas al
ĉiuj vivon kaj spiron kaj ĉion; kaj el unu origino Li
faris ĉiujn naciojn de la homoj, por loĝi sur la tuta
supraĵo de la tero, difininte ordigitajn epokojn kaj la
limojn de iliaj loĝejoj; por ke ili serĉu Dion, se eble
ili povus ĉirkaŭpalpi kaj trovi Lin, kvankam Li ne
estas malproksime de ĉiu el ni; ĉar en Li ni vivas kaj
moviĝas kaj ekzistas, kiel ankaŭ iuj viaj poetoj diris:
Ĉar ni estas ankaŭ Lia idaro.”
(Agoj de apostoloj 17,22-28).
Plenkreska homo interparolis kun eta knabino
pri la biblia kredo. La infano kredis, dum la
plenkreska homo estis skeptika. Post kelkaj
momentoj la knabineto diris: „Dio estas tiel eta,
21

ke Li prenis loĝejon en mia koro. Sed Li estas tiel
granda, ke en via kapo ne estas spaco por Li!”
Tiamaniere ni jam troviĝas meze de nia temo.
Kian imagon pri Dio ni havas? Ĉu la filozofian
por la kapo aŭ la biblian por la koro?
Kiu estas Dio? Kia Li estas? Jarmilojn aĝaj
demandoj. Tio ĉi okupis jam antikvajn egiptanojn,
babilonanojn, ĉinojn, grekojn, romanojn kaj
germanajn tribojn.
Estus neeble nun okupiĝi pri ĉiuj antikvaj
imagoj pri Dio. Ni tenu portempe antaŭ niaj
okuloj, kian imagon fabrikis grekoj en la unua
jarcento post Kristnaskiĝo, ja ilia filozofio plej
forte trapenetris Okcidenton.
La filozofia nocio de Dio ĉe antikvaj grekoj
forte diferenciĝis de la imago, kian donas al ni
la Biblio:
Dio de filozofoj Dio de la Biblio
supera estaĵo persono
ripozanta (statika) aganta (dinamika)
estante ia „Ĝi” estante certa LI
peko = manko ĉe peko = ribelo kontraŭ
la estanto la Dia persono
Grekoj instruis: Dio estas eterna. Dio ripozas
en si mem. Dio estas la senmova movanto.
22

Dio estas „statika”. Dio estas – laŭ la opinio
de helenoj – sensenta, nekonceptebla, senfina,
senŝanĝa, nevidebla kaj neeldirebla. Dio estas
nekonata. Kiam Paŭlo venis al Ateno, li trovis
altaron kun la surskribo „Al nekonata dio” (Agoj
17,23). Grandparte la filozofiaj konceptoj pri
dio [4] kongruas ankaŭ kun la revelacio en la
Biblio. Tamen „Dio de Abrahamo, Isaako kaj
Jakobo”, kiel formulis granda kristana filozofo
kaj matematikisto-fizikisto Paskalo, ne estas
identa kun la „dio de filozofoj”.
Kian imagon pri Dio ni havas?
Kaj ĝuste tio estas la situacio de la pli multaj
homoj niatempe. Ili ne konas Dion. Kaj ili ankaŭ
neniam klopodis Dion serĉi por Lin ekkoni.
Tial Dio en ilia vivo ludas neniun rolon. Ili Lin
rememoras je kelkaj festotagoj en la familia
kadro, kiel ĉe „unua komunio” aŭ okaze de
„konfirmacio” aŭ okaze de ekleziaj festotagoj,
kiel pasko kaj kristnasko. Cetere Dio en ilia
vivo havas neniun veran signifon. Kaj se jes, do
[4] Por „dio” kiel filozofia abstrakta nocio ni uzas minusklan skribmanieron
– por vera vivanta „Dio de Abrahamo, Isaako kaj Jakobo”
la majusklan – rim. de trad.
23

nur tiam, se io malsukcesas, se venas malsanoj
aŭ mortokazoj; sed tiam oni Lin sidigas en la
akuzobenkon per la demando: Kiel Li povis
ĉion-ĉi permesi?
Se Dio frakasiĝas por iu homo, tiam frakasiĝas
ĉiam nur la imago, kiun iu fabrikis pri Dio. En
nia vivo Dio neniam nin lasos forlasita, dum
ĉiukaze tion faros niaj imagoj pri Li. Ili povas
rompiĝi, jes, ili eĉ devas rompiĝi, por ke ni trovu
veran vivantan Dion.
Se iu al mi diras: „Mi ne povas plu kredi en
Dion. Apud eventoj en Stalingrado kaj Hiroŝimo
la kredo en mi kunfalis... De kiam mia edzino
min forlasis... De kiam mia filo ne sukcesis
ĉe maturekzameno...” Tiam mi respondas:
„Momenton, mi petas, en vi kunfalis iu imago
pri Dio, iu kliŝo – sed veran Dion vi probable ne
jam konas!”
Kiu estas Dio kaj kia Li estas?
Dio de la Sankta skribo povas esti kolera, ĵaluza,
Li povas ion bedaŭri. Dio de la Sankta skribo
povas pensi kaj paroli, Li povas interveni, Li
povas etendi sian brakon kaj Li estas persono.
24

Jes, Dio de la Sankta skribo estas persono, kun
kiu oni povas eniri rilaton!
Kia estas nia imago pri Dio? Nia socio, ĉiu
individuo, ankaŭ ĉiu el ni, ni ĉiuj havas tute
apartan imagon pri Dio. Sed pri kia Dio ni
verdire parolas? En kian Dion ni finfine kredas?
Ĉu en grekan dion aŭ en Dion de la Sankta
skribo? La grekaj filozofoj diris: Se dio povus
senti ĝojon, doloron, koleron aŭ plagon, tiam la
homoj povus lin influi. Tio signifus, ke ili estus
pli grandaj ol dio. Sed tio ne povas esti vera. Ĉu
mi rajtas surfone de tio ĉi disruli bazajn trajtojn
de la biblia imago pri Dio?
1. Dio de la Sankta skribo estas
vivanta Dio
Tiun Dion oni povas aŭdi. Oni povas Lin travivi;
Li estas realo, kiun oni povas sperti. Multaj el ni
travivis Lin kiel tiun, kiu ŝanĝis nian vivon. Pri
tiu Dio oni povas esti mirigita.
Multaj el ni fartis – ankaŭ mi – kiel Ijobo.
Ankaŭ tiu viro opiniis koni Dion. Sed iun tagon
li devis ekkrii: „Nur per la oreloj mi aŭdis pri Vi;
Sed nun mia okulo Vin vidis. Tial mi faras al mi
25

iproĉon, kaj mi pentas en polvo kaj cindro” (Libro
de Ijobo 42,5-6).
2. Dio de la Sankta skribo
permesis sin rekoni
Li revelaciis sin. Li malkovris sin kiel oni
malkovras monumenton. Li montris sin. Li,
nome, ne estas la „senmova movanto” en la
Aristotela senco, kiu indiferente kaj pasive
tronus ie super la steloj. La Biblio montras al ni
kvin ŝtupojn en rekonado de Dio:
• en la kreitaro (vidu: Epistolo al Romanoj 1)
• en konscienco (vidu: Epistolo al Romanoj 2)
• en izraela nacio (vidu: Epistolo al Romanoj
9-11)
• en la vorto de Dio
• en la Filo de Dio
Dio de la Sankta skribo permesis sin rekoni en
Jesuo Kristo. La pastoro Wilhelm Busch sciis tion
esprimi tiel: „De kiam venis Jesuo, la negado
de Dia ekzisto estas ĉu blasfemio ĉu nescio ĉu
malica volo.” Neniu kiel ateisto naskiĝas – por
negi Dian ekziston oni estas edukita. Ateistoj
26

estas frukto de falsa ideologio. Ateisto diras:
„Ekzistas neniu Dio. Basta!” Sed la Biblio
respondas: „La sensaĝulo diris en sia koro: Dio ne
ekzistas” (Psa 14,1). Negi ekziston de Dio estas
la plej stulta afero, kiun oni povas fari. Tamen
negado de iu fakto ne forviŝas ĝian ekziston.
3. Dio de la Sankta skribo nin
renkontas hommaniere
La Biblio parolas pri la Dia leĝo, pri la Dia agado
kaj pri la Dia sentado. Ni do povas kaj rajtas
paroli pri Dio laŭ la homa maniero, ja Dio nin
renkontas hommaniere, do nianivele. Kiam Dio
koleras aŭ kiam Li montras bedaŭron, tiam ne
temas pri nuraj bildoj, kiujn oni devus eviti, sed:
tia Dio vere estas, kvankam ne laŭ la maniero
de la homo, kie la emocioj estas malpurigitaj
per la peko, limigitaj en tempo, rekono kaj
konsekvenco!
Dio estas la Patro. Sed Dio povas ankaŭ
konsoli, kiel la homo estas konsolita de sia
patrino. La Biblio do parolas pri la patrina amo
de Dio la Patro. Dio estas la Paŝtisto. Dio estas la
Kuracisto. Dio estas la Roko, la Fortreso ktp. Tia
jen estas Dio! Kaj kiel ĝoja mi estas, ke Li estas
27

tia. Kiam mi estas vokata al malsanula lito aŭ en
funebrantan familion, kiel almoze malhava mi
estus tie kun la dio de la greka filozofio! Kiam
sidas antaŭ mi geedzaj paroj, kiuj fariĝis inter
si fremdaj, mi per la helena etiko ne povus al ili
helpi. Kaj kiam junaj homoj deziras iri puran kaj
honoran vojon en sia profesio kaj geedzeco kaj
por tio bezonas Dian helpon en siaj tentoj, ĉu la
glacie malvarmega kruda greka dio povus ilin
helpi? Mi estas tiel ĝoja, ke la Skribo montras
al ni alian Dion. La tuta Biblio parolas pri la
humiliĝo de Dio ĝis al ni, la homoj. Dio parolas
kaj aŭdas. Dio descendas. Li senĉese tendencas
al la homa mizero ĉi tie malsupre. Dio havas tute
difinitan direkton, direkton „tien malsupren”.
Dio humiliĝas pro ni. Dio descendas al ni.
Tio jen estas la Dia esto. Nome, Li havas koron.
Li amas. Kaj ĉar Li amas, Li ankaŭ koleras. La
kolero estas nur la dua flanko de la amo. La amo
volas havi la amaton sola kaj en tuto, cetere tio
ne estas la amo. Dio ne estas indiferenta pri tio,
ĉu la homoj, kiujn li amas, kroĉas sin al aliaj dioj
kaj idoloj.
Tamen Dio ne devigas. Dio invitas, varbas,
petas – sed Li ne devigas. La perforton uzas nur
Lia kontraŭludanto, la diablo. Tiu laboras ĉiam
per violento, per ligado, per ĉenoj. Tial la Dia
28

historio kun tiu ĉi mondo ne estas rakonto pri
evidenta sukceso. Dio konscie eniras riskon, ke
la homoj Lian amon ignoros kaj malrespektos.
Tion ili povas fari, foje dum ilia tuta vivo. Sed
ili devus scii, ke ili morale komplete responsas.
Ili ne estas arlekenoj, ĉe kiuj iu tirus ŝnuretojn
kaj ili etendus siajn membrojn. Ne, Dio prenas
iliajn decidojn por seriozaj. Se ili volas ĉi tie vivi
sen Dio, tiam ili ankaŭ en la eterno devos vivi
en distancego de Dio. Tiu, kiu ne komprenas
la sanktan seriozon de Dio, tiu ankaŭ la savan
gracon de Dio neniam komprenos.
Sed se vi ĉi tie, en tiu ĉi vivo malkovras la
nepriskribeblan amon de Dio al vi kaj kredas
kaj permesas, ke Dio estas la mastro de via vivo,
tiam vi rekonos Lin persone. Estas pli bone perdi
sian vizaĝon antaŭ la homoj, fariĝante honestaj,
ol perdi antaŭ Dio vian eternan vivon.
4. Dio de la Sankta skribo suferas
per sia Filo, kiu estas ankaŭ homo
Dio estas amo. Kaj ĉe la homoj validas: Tiu, kiu
amas, estas vundebla. Ĉar Dio per sia Filo fariĝis
ankaŭ homo, oni povus diri, ke kiel samtempe
homo Li suferas ankaŭ mem. Lian amon oni
29

povas ignori aŭ refuti. Kiel forte nin tio dolorigas,
se ni okaze vere amas, kaj nia amo ne ricevas
respondon! Kiel devas dolori ĉe gepatroj en ilia
animo, ja ili dumjaroj investis en siajn infanojn,
sed la infanoj tiun amon ekzemple malrespektas,
ĉar iliaj gepatroj probable ne volas ilin regali per
io tia, kion ili momente volas havi. Amikoj, Dio
amas! Tio signifas: Di-homo estas vundebla. Li
sentas doloron. En Jesuo Li suferas. La Biblio
parolas pri Dio kiel:
• pri agrokulturisto, kies brutaro fuĝas de Li
(vidu: Jesajo 1);
• aŭ kiel pri vinbredisto, kies luantoj lin
trompas (vidu: Evangelio laŭ Mateo 21);
• aŭ eĉ kiel pri patro, kies filo lin forlasis (vidu:
Evangelio laŭ Luko 15).
Dio de la Sankta skribo suferas per sia Filo.
Dio fariĝis homo por povi suferi kiel suferas
la homo. Tio ĉi kompreneble kontraŭstaras la
filozofiajn imagojn pri Dio, kiu por la filozofoj
estas ia pli alta estaĵo, ia ideo aŭ principo, ia
indiferenta ĜI. Laŭ la imago de antikvaj grekoj
30

la esenca dimensio de Dio estas neekzisto de iu
ajn sentivo, Lia apatio.
Sentanta Dio
Ĉu vi scias, ke la vera Dio estas sentanta Dio?
Ĉu vi scias, ke Li sentas kun vi? Ke probable
en tiu ĉi horo Li ne estas sen intereso pri via
neekzistanta aŭ nur surpraĵa rilato al Li? Dio ne
estas apatia kiel Zeŭso, sed simpatia! [5] Dio ne
troviĝas ekster suferado, sed sentas kun la homo,
kiel Li per sia homiĝinta Filo kun la homo ankaŭ
suferis, kvankam Lia sentado ne estas egala al la
homa, kiu estas influata de nekonsekvenco kaj
egoismo!
Al la klerigitaj grekoj tiu ĉi mesaĝo estis en tiu
tempo samtiel neperceptebla sensaĝaĵo kiel al la
plimulto da homoj niatempe. Paŭlo skribas al
Korintanoj: „Ĉar la priparolo de la kruco estas por la
pereantoj malsaĝeco; sed por ni, la savatoj, ĝi estas la
potenco de Dio” (1-a Epistolo al Korintanoj 1,18).
La sentanta Dio, la Filo de Dio en la kripo kaj
poste sur la kruco – tio jen estis kaj daŭre restas
por la natura homa racio simple neimagebla
afero – kaj tiel daŭre restos. Tamen la homa koro
[5] Venante el grekaj vortoj sym (kune) kaj pasho (mi suferas). Simpatio
tiel signifas kunsento, kunsuferado – rim. de trad.
31

povas tiun ĉi mesaĝon percepti en la kredo. La
konscienco de la homo povas en tiu ĉi evangelio
trovi sian pacon.
La konfeso de Paskalo
Ĉu vi povas rememori la knabinon en la
komenco? Kie loĝas Dio? Ĉu en ŝia kapo aŭ en ŝia
koro? La franca matematikisto, fizikisto, filozofo
kaj inventisto Blaise Pascal (Paskalo, 1623-1662)
estis konvinkita kristano. Post lia morto en lia
mantelo estis trovita enkudrita pergamenta
slipo, sur kiu troviĝis lia persona kredkonfeso.
Tie oni povis legi: „Dio de Abrahamo, Dio de
Isaako, Dio de Jakobo, Dio ne de la filozofoj kaj
kleruloj ... Dio de Jesuo Kristo. Oni povas lin
trovi kaj reteni nur sur la vojoj, kiujn instruas la
evangelio...”
5. Dio de la Sankta skribo, kiu
savas
„Ĉar Dio tiel amis la mondon, ke Li donis Sian
solenaskitan Filon, por ke ĉiu, kiu fidas al li, ne pereu, sed
havu eternan vivon” (Evangelio laŭ Johano 3,16).
32

Tio estas la vojo, instruata en la evangelio!
Tiel simple, ke tion jam okjaraj infanoj povas
kompreni. Dio faras sin mem tiom malgrandan,
ke Li povas loĝi en mia koro. Tio signifas: Li
estu la mastro en mia koro! Mi volas bedaŭri
mian vojon de memapoteozigo. Mi volas antaŭ
Li konfesi mian kulpon. Mo volas kredi, ke Lia
altvalora sango tie dekruce fluis ankaŭ por mi.
Mi volas konfidi al Lia garantio kaj jam hodiaŭ
komenci kun Li novan vivon.
Kiam iu ajn homo ie ajn sur la tero preĝas
en tia sinteno, li certe estos de Dio akceptita.
La Biblio diras: „Kaj ĉiu, kiu vokos la nomon de la
Eternulo, saviĝos” (Agoj de apostoloj 2,21). Estas
Dio, kiu savas!
Ĉu vi estas ankoraŭ savebla? Se vi rekonas, ke
vi estas perdita, vi tiamaniere jam estas duone
savita. Neniu el tiuj, kiuj en Lin kredas, estos
perdita. Kredu do al la vorto de Dio!
6. Dio de la Sankta skribo juĝas
Apostolo Paŭlo atribuis al la epikureaj kaj
stoikaj filozofoj sur Areopago en Ateno sekvan
neagrablan veron: „Kaj la tempojn de nesciado
preterrigardis Dio, sed nun Li proklamas al ĉiuj
33

homoj, ke ili pentu; tial Li difinis tagon, en kiu Li
juĝos la mondon en justeco per tiu viro, kiun Li
elektis, doninte garantion pri tio al ĉiuj homoj per tio,
ke Li relevis lin el la mortintoj” (Agoj de apostoloj
17,30-31) – Jesuo Kristo!
Dio ne estas arlekeno. Kun Lia graco vi ne
povas ludi. Se vi malakceptas la Filon de Dio
kiel Savanton, en certa tago li estos via juĝisto –
senkonsidere, ĉu vi tion prenas por vero aŭ ne.
Fabelo pri dio kiel bonulo
Iam estis „boneca” dio, tiel bona, ke Li disponigis
al siaj subuloj ĉion, kion ajn ili dezirir. Ilia deziro
estis lia ordono. Tia „boneca” dio siajn subulojn
ankaŭ neniam punis pro ilia malico, ja li ilin ĉiujn
„tiel amis”. Li toleris ankaŭ ĉiun primokadon de
si mem kaj ĉian malobeon. Li estis tiel boneca
kaj altruisma, ke li neniam sin defendis aŭ uzis
sian povon por gardi sin mem. Kaj ĉar li neniam
defendis sin, la homoj jam antaŭ multaj jaroj lin
piedpremis ĝis lia morto, sed li daŭre vivas en
memoroj de siaj subuloj ĝis niaj tagoj.
34

Ĉu vi do trovis la veran Dion?
Mi petas vin, ne kredu fabelojn! Ne kontentigu
vin per duona supraĵa religio, per kelke da
sentimentala kiĉo por la paska kaj kristnaska
uzo. Ja temas ĉi tie pri ĉio. Kaj, mi petas vin,
bonvolu pripensi la aferon kun nia infano: „Dio
estas tiom malgranda, ke Li ekloĝis en mia koro.
Kaj tiom granda, ke Li en via kapo ne havas
spacon!”
35

Angoro, la malsano
de nia tempo?
„Jen kiel amo perfektiĝis ĉe ni: ke ni havu kuraĝon
en la tago de juĝo; ĉar ĝuste kia li estas, tiaj ankaŭ
ni estas en ĉi tiu mondo. Timo ne ekzistas en amo;
sed perfekta amo elĵetas timon, ĉar timo havas
turmentegon; kaj timanto ne perfektiĝas en amo. Ni
amas, ĉar Li unue nin amis” (el la 1-a epistolo de
Johano 4,17-19).
Ni havas du infanojn. Laŭ sia naturo ili estas tre
diversaj. La unua abstrakta vorto, eligita el ilia
buŝo, estis „timo”.
Postdekjaruloj povus fari vortludon
literumante sian nomon. Ili devus uzi por ĉiu
litero apartan vorton, do ne proprajn nomojn,
sed vortojn, kiuj ilin iel karakterizas. Ni jam
supozas, kian vorton ili uzus por „t” – pli ofte la
vorton „timo”.
Relative ofte mi prelegas evangelize, kaj pli
multe la komunumoj elektas la temojn mem. Tre
forte enokuliĝas la fakto, ke post 11-a septembro
2001 ili elektas la temon „Timo”.
Jam longe antaŭ infano lernas paroli, ĝi
travivas la timon. Kaj ankaŭ tio lasta, kion
37

multaj homoj travivas antaŭ sia morto, estas la
timo. Tra la tuta homa vivo iras la ruĝa fadeno
de la timo. Probable tio estas la ĉefa kialo, ke
sur la bretoj de niaj apotekoj vendiĝas tiom da
psikofarmaciaĵoj
1. Specoj de timo
Diversajn specojn de timo oni povas unue dividi
en du ĉefajn grupojn: en faktajn, do objektivajn
timojn, kaj en nefaktajn, subjektivajn.
A. Faktaj, objektivaj timoj
Atomenergia timo
Ni vere vivas en atomepoko. Ĉe ni en Eŭropo
funkcias centoj da atomreaktoroj, kaj multaj el ili
troviĝas en konstruo. Kaj ĉar la civitano depost
la akcidento en Ĉernobilo konas terurigan
bilancon, la atomenergia timo senĉese kreskas.
Depost la 26-a aprilo 1986 troviĝas en la aero
la demando: Kiam venos la sekva reaktora
eksplodo? Ĉu ĝi povus okazi ankaŭ ĉe ni en
Germanio aŭ en Svislando aŭ en Slovenio? Kaj
kio pri la ŝtatoj, kiel Irano aŭ Nordkoreo? Ĉu ili
38

sukcesos konstrui atombombojn? Nia mondo
fariĝis atomenergia polvobarelo.
Timo pro aideso
Kiam oni en grandaj urboj jare 1979 unuafoje
rimarkis tiun ĉi misteran malsanon, oni unue
parolis pri „geja pesto” aŭ pri „delica epidemio”.
Pli ol dudekkvin jarojn poste UNO parolis pri
40 milionoj da infektitaj personoj. Ĉiun minuton
600 personoj infektiĝas.
Epidemio disvastigas sian efikon kaj jam
delonge ĝi ne estas plu limigita je certaj
riskogrupoj kiel samseksemuloj aŭ kemofilikoj.
Aideso endanĝerigas ĉiujn. Ĉar tiel, leviĝas
ankaŭ la timo pro aideso. Ĝi minacas fariĝi vera
plago. Ŝajnas, ke neniam antaŭe troviĝis tiel
neperceptebla, terura, rapide agresema malsano,
antaŭ kiu la homoj havus tioman timon, ĉar
ĝi estas ligita kun tiel timiga fino. Kaj kontraŭ
tiu malsano ĝis nia tempo oni ne trovis veran
medikamenton.
Timo pro kancero
Ankoraŭ pli granda timo ligiĝas al la kategorio
de malsanaj je kancero. Statistikaj datenoj
diras, ke en Germanio ekzemple troviĝas du
milionoj da civitanoj en medicina prizorgo aŭ
39

duonprizorgo pro la kancero. Ĉiujare aldoniĝas
centmiloj da novaj malsanuloj. Ĉiu el ni povus
esti jam la sekva.
Tiun ĉi serion da timoj oni povus laŭplaĉe
kontinui: timo pro suicidaj atencantoj, timo pro
bilologia teroro, pro venenigitaj nutraĵoj, pro
porkogripo kaj senĉese plu.
Timo pro kulpo
Inter la pli minacantaj timoj troviĝas ankaŭ la
timo pro kulpo. La Biblio diras en la epistolo al
Romanoj 2,9: „...aflikton kaj maltrankvilon, sur ĉiun
animon de homo, kiu faras malbonon.” La kulpo
antaŭ Dio en formo de transpaŝo kontraŭ Lia
bona kaj vivon konfirmanta ordono en ĉiu kazo
naskas fenomenon de la timo, ja nia konscienco
reagas. Kaj ni ĉiuj jam manĝis de la malpermesita
frukto!
Mi menciu ekzemplon. Banka dungito
venas al sia animprizorganto kaj ĉiam montras
neimageblan maltrankvilon. Post iu tempo la
animprizorganto diras – kondukita de la Sankta
Spirito – rekte vizaĝen al tiu viro: „Agnosku, vi
ŝtelis, ĉu ne, el la kaso?” Tiam la bankdungito
kunfalas kaj agnoskas. Kvankam de la ŝtelo pasis
jam aro da jaroj kaj li jam ĉion redonis, li tamen
40

vivis en senĉesa timo, ke oni povus malkovri la
ŝtelon en fakturlibroj. La timo pro la kulpo!
Same validas, se infanoj primensogis siajn
gepatrojn; se troviĝas sekretaj ekstergeedzecaj
rilatoj, se iu el partneroj malfidelas al la alia; se
okazas aborto en sekreto; se iu ŝtelas materialon
el sia firmao; se iu prisilentas sian impostanoncon
en firmao aŭ private ktp. Kio, se la aferoj venas
sub la taglumon?
Antaŭ kelkaj jaroj kelkaj junaj homoj en Francio
arogis al si malican fiŝercon. Ili skribis al kvar
vaste konataj personoj en ilia urbo leteron, en kiu
troviĝis unu nura frazo: „Ĉio malkovriĝis!” Tri
el la ricevintoj faris suicidon – kaj unu malaperis
en nekonato. Se la aferoj malkovriĝus!
Timo kaj okultismo
Troviĝas kampoj, sur kiuj povas la transpaŝoj
kontraŭ la Diaj ordonoj kaŭzi aparte fortajn
fenomenojn de la timo; mi pensas pri aŭgurado.
Multaj homoj frekventas kun siaj timoj la tiel
nomatajn vivkonsolistojn kaj revenas de tie kun
eĉ pli fortaj timoj. Aparte ĉe psike labilaj homoj
povas tia destinantaŭdiro kun negativa enhavo
provoki timon aŭ eĉ veran angorpsikozon.
41

Mi konas sinjorinon, kiu en siaj junaj jaroj
frekventis aŭguristinon. Tiam ŝi aŭdis, ke ŝi iam
mortos nenaturan morton. Dum longa tempo
tiu negativa aŭguraĵo restis ŝajne sen iu ajn
influo sur ŝia vivo. Sed post morto de ŝia edzo
ŝi estis turmentita de forta maltrankvilo kaj de
fortaj depresioj. Fine oni ŝin trovis pendigita en
ŝia domo. Oni povas vidi, ke ne estas bone ŝerci
pri tiaj aferoj.
Diversaj timoj
Ekzistas tre multaj timoj. Timo pro soleco, timo
pro maljuno, timo pro ne esti plu amata ktp.
Multaj niaj samtempuloj suferas de la timo
pro la homoj. Infanoj ofte havas timon pro la
kuracisto, plenkreskuloj pro uniformoj. Bofilinoj
pro bopatrinoj. Negocistoj havas timon pro la
konkurenco. Kaj kelkaj homoj eĉ havas timon
pro libroj kiel tiu ĉi, tiel ke eĉ dek ĉevaloj ne
povus ilin tiri al legado...
Aparta speco de homa timo aperas ankaŭ
ĉiam, kiam temas pri tio, komplete sin turni al
Jesuo kaj tiun paŝon rekoni antaŭ la homoj.
42

B. Nerealaj, subjktivaj timoj
Antaŭ atingi la duan punkton mi volas mencii
ankoraŭ tri timojn, kiuj ne havas realan
karakteron. Kelkaj psikologoj diras, ke tiuj timoj
estas ligitaj kun la homa pratimo. Mi ne scias, ĉu
vi tion konsideris.
Vivtimo kaj timo pro estonto
La homoj subite ricevas timon pro la vivo.
Sekvan tagon ili ne volas plu leviĝi, ili sentas
timon antaŭ ĉiu decido kaj ili preferas morti.
Ilia anima imunsistemo kolapsis; iaspeca aidoso
deinterne'! Ĉi tie validas la regulo: Kiam la
vivotimo fariĝas pli granda ol la timo pro morto,
tia homo fariĝas potenciala suicidulo.
Tiamaniere en la pli multaj kazoj aperas
ankaŭ la timo pro estonto. „Kio min atendas?
Ĉu mi devos suferi fortajn malsanojn kaj travivi
malfacilajn operaciojn? Ĉu miaj infanoj devos
denove partopreni en milito? Ĉu mi frue perdos
mian vivpartneron? Ĉu mi povos reteni mian
laborpostenon? Ĉu oni sukcesos superregi
43

poluciadon de la medio kaj la ozontruon? Ĉu mi
povas...? Ĉu mi povos...? Ĉu mi devos...?”
La timo pro estonto kreskas kaj fariĝos eĉ pli kaj
pli granda. Jesuo Kristo diris en sia parolado pri
estonto: „Homoj malfortiĝos de timo kaj de atendado
de tio, kio venos sur la mondon; ĉar la potencoj de la
ĉielo ŝanceliĝos” (Luk 21,26).
Ĉion ĉi oni povus esprimi per simpla
formulado: Ju pli falas la timo antaŭ Dio, des
pli kreskas la timo pro la vivo kaj estonto. La
„fera” kanceliero Bismarck antaŭ cent jaroj diris:
„La germana nacio timas nenion krom Dion.”
Niatempe oni devus diri: La germana nacio
timas ĉion – krom sian Dion. [6]
Timo antaŭ morto
Kaj finfine ĉe sennombraj homoj troviĝas la timo
antaŭ morto. Kvankam famaj esplorantoj de
mortado, kiel d-rino Elisabeth Kübler-Ross per
tiel nomataj antaŭmortaj travivaĵoj de klinike
mortaj pacientoj febre provas trankviligi niajn
samtempulojn, la timo antaŭ morto ne retiriĝas.
La homo de nia tempo devas daŭre barakti per
[6] Kompreneble tiu ĉi konstato validas por ĉiuj nacioj, precipe industrie
riĉaj – rim. de trad.
44

nekonscia timo antaŭ morto kaj antaŭ la Dia
juĝo. Ni scias, ke ni devas morti – nur tion ni ne
kredas, ke tio povus nin trafi subite, ja ni estas
veraj majstroj de subpuŝado.
Mi volas resumi tiun ĉi unuan punkton. Tra la
tuta homa historio vidiĝas la ruĝa fadeno de la
timo. Ek de niaj prapatroj en la paradizo, kiam
la bona patra mano de Dio nin disponigis al ni
mem, en tiu ĉi mondo regas la timo. Kiam la
Sinjoro Dio tiam vokis tra la ĝardeno Edeno:
„Adamo, kie vi estas?” tiu respondis: „Vian voĉon
mi aŭdis en la ĝardeno, kaj mi ektimis” (1 Mos 3,9-
10).
Ĝuste sur tiu loko estis starigita la lulilo de
la timo kaj tiel ankaŭ plantita la radiko de ĉiuj
homaj timoj. La peko kiel la disiĝo de Dio ne
povis resti sen konsekvencoj. La homo suferas
pro tio ĝis nia tempo. Li perdis sian Patron
– kaj tiamaniere garditecon en Dia amo. Pro tio
la homo estas pelata de ĉiuj eblaj timoj. Ĉi tie
ni havas la ĉefan kaŭzon: la negarditecon. Jean
Paul Sartre, la franca filozofo, tion elkriis per
siaj honestaj vortoj: „Ni havas neniun, ĉe kiu ni
povus nin preni por akceptitaj!”
45

2. Efikoj de timo
Kiel diversaj formoj de timo estas plurfacetaj,
estas tiaj ankaŭ iliaj efikoj. Ĉiu homo travivas
ilin alimaniere. La plej oftaj efikoj kaj akompanaj
fenomenoj de la timo certe estas: depresioj,
vegetativaj kaj organikaj defektoj, ĝenata dormo,
neŭrozo ĝis akutaj korproblemoj. Tiu, kiu daŭre
vivas en timo, iun tagon devas malsaniĝi!
Konata medicinisto tiel priskribis la efikojn de
la timo sub sia medicina vidpunkto: „Ĉiu timo
finiĝas survoje trans niaj nervaj trakoj en eta
organo, en surrena glando, kiu en tiu momento
eligas en sangon adrenalinon. Kaj tiu substanco
adrenalino havas kelkajn postsekvojn: koro
komencas pli rapide pulsi, korpo komencas
eligi ŝviton, vejnoj pli malvastiĝas kaj multo
alia. Je longa tempo okazas organikaj kaj psikaj
defektoj.”
La timo estas detrua forto. Kie ĝi aperas, tie
estas ĉio detruita. La timo atakas organojn, influas
la spiriton, enprizonigas la animon kaj kaŭzas
disfalon de la homa persono. La cineasto R. W.
Fassbinder titolis unu el siaj filmoj per rompita
germana lingvo „Angst essen Seele auf” [7] .
[7] Signifas laŭvorte: Timo formanĝi animo – rim. de trad.
46

Ankaŭ mi mem ne skribas malantaŭ la verda
tablo [8] . Mia edzino kaj mi antaŭ dudek jaroj tre
senpere travivis, kiaj teruraj efikoj venas el la
timo. En la tempo de ses monatoj ni ricevis dum
vesperoj kaj noktoj anonimajn telefonvokojn kun
parte minaca enhavo. Mia edzino en tiu tempo
atendis bebon. Dum longa tempo ni ne povis
en mallumo sentime moviĝi en nia loĝejo kaj ni
plurfoje angoriĝis ĝismedole, se je malfrua horo
eksonoris la telefono. El propra sperto ni scias:
la timo, senrigarde pri la speco, estas io terura.
Tiel ni tiom deziras, ke la animoj, plenaj de la
timo, ricevu helpon.
3. Supervenko de la timo
Ĉiu havas siajn timojn. Mi ne scias, kio
tiukoncerne pri vi. Probable vi heredis timeman
naturon. Tiu ĉi ebleco estas fundamentita per
scienca esplorado de ĝemeloj. Eble vi akiris forte
timeman karakteron per eduko. Aŭ vin renkontis
teruraj travivaĵoj kiel malsano aŭ perdo de io por
vi tre grava. Kio ajn okazis – la timo nun ĉeestas
en via vivo. Kaj vi vin demandas: Kia do devus
[8] Germana dirmaniero kun signifo: Ankaŭ mi ne skribas sen
propra sperto – rim. de trad.
47

esti tiu, ĉe kiu mi estu vere akceptita? Devus esti
iu, kiu amas kaj kies amo estas senmezura. Sed
tiu persono devus esti ankaŭ ĉiopova, la forta,
kies forto estas senlima, pli forta kaj granda ol
estas la terura forto de la morto. Kaj devus esti
iu, kiu ĉiam kaj ĉie ĉeestas kaj oni povas ties
proksimon reale sperti tiel en operacia halo, kiel
ankaŭ ĉe la tombo de amata proksimulo. Tiukaze
vi povus en tiun personon kredi kaj al li fidi!
Mi povas al vi diri: Tiu Iu ekzistas – kaj ties
nomo estas Jesuo Kristo. Li estas la senmezure
amanta; li amis nin ĝis sia morto surkruce, kie
li mortis anstataŭ ni pro niaj pekoj. Li ne havis
pekon sur si, kaj li estas tiu la senlime forta. La
signo de lia forto estas lia resurekto el la regno
de la mortintoj. Li estas la Sinjoro! Ĉies genuo
iam kurbiĝos antaŭ li! Kaj per la Sankta Spirito li
ĉeestas ĉie kaj ĉiam. Li loĝas en ĉiu koro, kiu sin
malfermas por li. Ĉiu koro, kiu sin deturnas de
la vivo en aŭtonomio kaj egoismo kaj sin turnas
al li, la sola, kiu povas nian vivon renovigi kaj
plenumi.
Fidu do, ke vin tiu ĉi Sijoro vere amas. Jen
ankoraŭfoje la jam citita ero el la Biblio: „La amo
forpelas la timon.” Kaj ĉi tie jen la ŝlosilo: „Jen kiel
amo perfektiĝis ĉe ni: ke ni havu kuraĝon en la tago
de juĝo; ĉar ĝuste kia li estas, tiaj ankaŭ ni estas en
48

ĉi tiu mondo. Timo ne ekzistas en amo; sed perfekta
amo elĵetas timon, ĉar timo havas turmentegon; kaj
timanto ne perfektiĝas en amo. Ni amas, ĉar Li unue
nin amis” (1a epistolo de Johano 4,17-19).
Se la timo venis en vian vivon, do tiam troviĝas
unu nura vojo por ĝin supervenki: rekoni la Dian
amon en Jesuo Kristo, kiu ĝin havas por vi. Tiam
vi estos asekuritaj en la amo de la Patro!
Mi volas rakonti pri ekzemplo. Temas pri
timema virino. Se en la ĉambro troviĝas muso,
ŝi suprenpaŝas sur la plej altan seĝon. Sed iun
tagon ŝi venas hejmen de aĉetado kaj ŝi jam de
malproksime vidas, ke ŝia domo brulas. Kaj
ŝia filino daŭre troviĝas en tiu domo. Neniu
fajrobrigadisto povas tiun virinon stopi. Ŝi metas
tuketon sur sian buŝon, kuras en la konstruaĵon
kaj post ioma tempo ŝi venas el la domo, kiu
troviĝas antaŭ detruo, kun sia filineto surbrake.
Ni memoru: la amo estis pli forta ol ŝia timo. La
amo tute forpelis la timon.
Ekkonu do tiun ĉi amon, kiun Dio havas por
vi. Jesuo Kristo pro vi ekkuris en furiozantajn
flamojn de Dia kolero kaj juĝo. Li amis vin la unua.
Kaj nur ene de tiu ĉi amo vi trovos sekurecon kaj
vi supervenkos la timon. Johano skribas: „Kaj ni
konas kaj kredis la amon, kiun Dio havas al ni” (1a
epistolo de Johano 4,16). Tie, kie oni ekkonas la
49

Dian amon kaj en ĝin kredas, estiĝas la „cono
sen la timo”, tie okazas supervenkado de la
timo. Mi pensas pri juna islamano en Berlino. Li
frekventis iun kristanan aranĝon. Tie li aŭskultis
kantojn kaj la evangelion: Dio ne amas nur
la bonajn, sed ankaŭ la malbonajn. Fine de la
aranĝo li ricevis la Novan testamenton. Hejme
Ahmed legis en unuaj ok ĉapitroj de la evangelio
laŭ Johano. Supervenkita de la Dia amo li
surgenuis kaj preĝis: „Alaho, pardonu min, ke
mi povas Mohamedon de nun nur plu honori,
sed al Kristo mi devas redoni la amon!” La juna
viro en Jesuo Kristo rekonis la Dian amon.
Kio koncerne tion pri vi? Sen Kristo vi troviĝas
kun la timo aŭ sen ĝi sur la vojo al la pereo. Ĉu vi
rememoras, ke ni antaŭe parolis pri la komenca
pekofalo? De Dio disigita homo sin kaŝis en sia
timo antaŭ la sankta Kreinto. Ĉi tie ni ekkonis la
radikojn de ĉiuj specoj de la timo. La homo estas
en siaj pekoj kaj kontraŭleĝecoj spirite morta. La
peko signifas la disigon. Ĉu vi scias, ke Dio vin
kreis por vivi kun Li en harmonia komuneco?
Kaj nun per la peko de via malkredo estas de
Li disigitaj. Mankas al vi la sekureco en Dio,
via Kreinto. Vi ne konas Dion kiel amikon kaj
amantan Patron, sed vi devas Lin prave timi
kiel malamikon kaj severan juĝiston. En tio ĉi
50

finfine troviĝas la fonto de via tuta timo. Vi ne
estas asekuritaj. Vi perdis vian Patron. Via timo
havas ligon kun via nepardonita kulpo. En via
plej profunda interno vi sentas timon antaŭ la
Dia juĝo. Kaj tiun ĉi timon neniu psikoterapeŭto
povas el vi elpeli per sia terapio.
Probable vi ne enrompis kason kiel tiu
bankdungito. Sed vi ne adoris Dion, vi ne amis
Dion super ĉio alia. Lian sanktan nomon vi
misuzis, vi ne prenis tempon por Li, vi ne obeis
viajn gepatrojn, vi malamis, vi estis malpura en
pensoj kaj faroj. Vi mensogis kaj aldonis aliajn
kulpojn. Ĉu ne estas tiel? Vi estas la pekulo antaŭ
Dio – kaj Li venigos vin por doni respondon! Dio
estas sankta kaj Li devas juĝi la pekulojn.
Sed aŭskultu: Dio estas ankaŭ amo. Dio
ne volas la morton de la pekulo, sed lian
konvertiĝon kaj ke li vivu. Tial Jesuo venis
en la mondon. Li plene fidis al la Patro kaj lin
obeis. Tial li ankaŭ ne konis la timon, kiun li
mem meritus ricevi. Sed kiam komenciĝis lia
suferado, li foriris en la ĝardenon Getsemani kaj
en ĝi tremetis kaj hezitis. Li sciis, ke lia vojo lin
kondukos al terura kruco. Kaj kiam li tie pendis
inter la ĉielo kaj la tero, li en sia timego ekkriis:
„Eli, Eli, lama sabaĥtani? tio estas: Mia Dio, mia
Dio, kial Vi forlasis min?” (Evangelio laŭ Mateo
51

27,46). Sed ĉu vi scias, kial? Por ke vi ne devas
iam esti forlasia kaj disigita de Dio! La Sinjoro
Jesuo faris por vi ĉion. Li niveligis la vojon kaj
pagis la prezon. La ĉielo estas malfermita. Nun
li atendas vian respondon.
Nekutima rakonto
En la jaro 1973 du fiŝkaptistoj kaptis japanan
serĝenton, kiu dum 28 jaroj sin kaŝis sur la
insulo. Li dum tiuj 28 jaroj vivis en milita stato,
kvankam inter Japanujo kaj Usono jam delonge
estis proklamita paco. Dum tutaj 28 jaroj vivo en
timo.
Mi timas, ke iel same fartas multaj homoj,
kvankam Dio per la kruco de Kristo jam delonge
proklamis la pacon (vidu la epistolon al Efesanoj
2,13-17). Sekve: ne insistu en milita stato! Se vi
venas antaŭ Lin en sinteno de pentopreteco, Li
vin akceptos. Dio fariĝos via amiko kaj patro.
Li liberigos vin de la povo de Satano kaj de la
peko kaj vin akceptos kiel sian amatan infanon.
Ĉu vi eble ne volas konvertiĝi al Dio kaj akcepti
Kriston?
Neniu povas al vi garantii, ke poste ĝis la
fino de via vivo vi ne havos plu iun ajn timon.
52

Ja ankaŭ mia edzino kaj mi sentis timon, kiam
alvenis anonimaj telefonvokoj. Sed io validas
kun certeco: la fundamenta timo de via vivo, la
timo antaŭ la punanta Dio, antaŭ la sklaviganta
diablo kaj antaŭ la eterna pereo vin en via vivo
neniam plu turmentos. Ankaŭ timo antaŭ la
morto kaj antaŭ la Dia juĝo estos de vi forprenita.
En vian vivon enloĝiĝos la Dia paco kaj ĝojo en
Kristo. La nova vivenhavo kaj la nova vivcelo
difinos vian vivon. En sekureco vi devos kun
Kristo eĉ suferi. Sed li paŝos kun vi. Li tamen
estas la senmezure amanta. Li estas la majesta
kaj tiu, kiu ĉiam kaj ĉie ĉeestas. Li volas fariĝi la
Sinjoro de via vivo.
53

Kiu vere estis
Jesuo Kristo?
„Kaj Jesuo, veninte en la regionojn de Cezarea Filipi,
demandis siajn disĉiplojn, dirante: Kiu, diras la
homoj, ke mi, la Filo de homo, estas? Kaj ili diris: Laŭ
iuj: Johano, la Baptisto; laŭ aliaj: Elija; kaj laŭ aliaj:
Jeremia, aŭ unu el la profetoj. Li diris al ili: Sed vi,
kiu vi diras, ke mi estas? Kaj responde Simon Petro
diris: Vi estas la Kristo, la Filo de la vivanta Dio.”
(Evangelio laŭ Mateo 16,13-16)
1. Kiu estis Jesuo Kristo?
La evangelio laŭ Mateo raportas, kiel Jesuo
iam prenis siajn disĉiplojn flanken kaj praktikis
kun ili iaspecan enketpridemandadon: „Kion
la homoj diras, kiu mi estas? Por kiu vi min
prenas?” Kaj sekvis respondoj: Johano Baptisto,
Elio, Jeremio aŭ aliaj profetoj.
La listo kun opinioj pri Jesuo el Nazareto
fariĝis tra la jarcentoj ĉiam pli longa. Por multaj
nuntempe vivantaj homoj li estis simple la
fondinto de certa religio same kiel Buddho,
Konfucio aŭ Mohamedo. Por kelkaj li estis la
55

unua hippie, kuranta en ĉirkaŭo kun longaj haroj
kaj ondiĝanta barbo. Ne estas malmultaj, kiuj
vidas en li socian revoluciulon, kiu volis krei
pli bonan socion kaj poste malsukcesis je kelkaj
strukturoj. Idealisto, kiu estis preta morti por
siaj ideoj la morton de martiroj. Kelkaj prenas lin
por homo kun apartaj kapabloj, eble por sorĉisto
kun koro favora al malfortaj homoj. Denove
aliaj opinias, ke li estis la genio de la homaro,
eventuale la plej bona, kiu iam vivis. Ili ĉiuj
kverelas pri la idento de Jesuo. Teologoj rompas
siajn kapojn, filozofoj boras per siaj demandoj,
kaj eĉ natursciencistoj demandas sin: Kiu do estis
tiu Jesuo el Nazareto? Post kiam la disĉiploj tiam
eldiris la rezultojn de la enketo, Jesuo demandis:
„Sed kion vi opinias, ke mi estas?” Alivorte: Ne
estas tiel grave, kion diras pri Jesuo tiu aŭ alia
libro, kion opinias Rudolfo Augstein kaj kion
raportas pri li la magacino Bild. Ni mem devas
trovi la respondon al la demando: Kiu estas tiu
Jesuo Kristo? La respondon ni trovas nur ene de
Dia vorto.
La Biblio diras, ke Jesuo Kristo vivis jam antaŭ
sia naskiĝo!
La vivo de Jesuo ne komenciĝis en Nazareto
nek en Betlehemo, sed Jesuo jam de eterno estis
ĉe Dio-Patro. De tie li venis pro sia amo al ni
56

homoj sur la teron. Kristo vivis jam antaŭ sia
naskiĝo. Li mem iam en interparolo kun judaj
teologoj diris: „Antaŭ ol naskiĝis Abraham, mi
ekzistas” (Evangelio laŭ Johano 8,58). Neniu alia
povas ion tian aserti pri si.
La Biblio diras, ke Jesuo Kristo estis antaŭdirita
per profetoj!
Jen la unuan fojon en la historio io tia.
Lige kun Jesuo oni posedas multajn pruvite
plenumitajn profetaĵojn, dum neniu el religiaj
fondintoj povas montri unu nuran plenumitan
profetaĵon. La profeto Miĥeo 500 jarojn antaŭ
Kristo menciis la naskiĝlokon Betlehemo. La
profeto Jesajo 700 jarojn antaŭ Kristo antaŭdiris,
ke Jesuo precipe agos en Galileo kaj ke li tie
sanigos multajn malsanulojn, blindulojn kaj
elpuŝitojn. Zaĥario profetis, ke Jesuo estos
perfidita je 30 arĝentmoneroj. En Psalmoj oni
povas legi, ke la perfido venos per konfida homo.
Jesajo denove ĝis detaloj priskribas la manieron
de lia sufero kaj morto, inkluzive lian preĝpeton
por la murdistoj. Ankaŭ la resurekto de Jesuo
estis anoncita jam antaŭ jarcentoj en la Malnova
testamento kaj plenumiĝis ĝisdetale.
„Kaj li diris al ili: Jen estas miaj vortoj, kiujn mi
parolis al vi, kiam mi ankoraŭ estis ĉe vi, ke devas
plenumiĝi ĉio, kio estas skribita pri mi en la leĝo de
57

Moseo kaj en la profetoj kaj en la psalmoj” (Evangelio
laŭ Luko 24,44).
En tn. sanktaj libroj de aliaj religioj pri la
fondinto de la koncerna religio ne estas donita
iu ajn profetaĵo – por ne paroli pri plenumiĝo!
Oni atribuas sekvajn majestajn frazojn al
usona teologo D. M. Panton: „Nur pri unu
homo de la tuta mondhistorio ni havas elstarajn,
precize donitajn detalojn pri lia naskiĝo, vivo,
morto kaj resurekto. Tiuj eldiroj estas notitaj
en dokumentoj, kiuj estis je dispono al publiko
jam jarcentojn antaŭ lia apero. ... Kio koncerne
tiun ĉi fakton provokas, estas, ke tio okazis
nur en la kazo de unu nura homo en la tuta
mondhistorio.”
La Biblio diras, ke Jesuo Kristo estis naskita
sen peko!
Eble tiu ĉi frazo surprizas. Tamen la Biblio
sendube pruvas, ke la Savanto de la mondo
estas naskita el la virgulino. Mariao estis
netuŝita. Jesuo ne estis koncipita per Jozefo, sed
per la Sankta Spirito. Tiel li venis en la mondon
sen negativa hipoteko de la heredita peko. La
kuracisto Luko skribas en sia evangelio: „Kaj la
anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos
sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros
vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta,
58

la Filo de Dio” (Evangelio laŭ Luko 1,35). Kial tiu
ĉi eldiro estas tiel signifa? Ĉar nur iu, estinta sen
iu ajn kulpo, mortis anstataŭe por la homoj kun
kulpo. Se Jozefo estus biologia patro de Jesuo,
tiam neniu homo povus esti savita per la morto
de Jesuo Kristo.
La Biblio diras, ke Jesuo Kristo vivis sen
peko!
Kiu el religiaj gvidantoj kaj fondintoj de
diversaj sektoj povus por si aserti tion? Konfucio,
Buddho kaj Mohamedo estis pekfaraj homoj
kiel ni ĉiuj. Ili konis erarojn kaj falojn. Nur
Kristo restis sen la peko. Neniu povis pruvi al
li unu nuran leĝrompon kontraŭ la bonaj Diaj
ordonoj, kvankam la tuta aro da homoj senĉese
provis tion fari. Jesuo ne konis pekon. Sed kie
ajn li renkontis la malbonon aŭ la maljuston,
li tiujn aferojn senkompate malkovris kaj ilin
sentime kondamnis. Tio estis pli ol civilkuraĝo.
Jesuo el Nazareto estis komplete alia ol ni. Li ne
venis el tiu ĉi mondo. Egoismo, povsupereca
pensmaniero, tendenco ĉiam pravi kaj serĉado
de honoro, ĉio-ĉi estis al li tute fremda. Lia vivo
estis la senĉesa semado en la amo.
Unuflanke Jesuo estis tute homo. Li estis
malsata, kiel ni estas malsataj. Li sentis solecon,
kiel ni foje estas solecaj. La Biblio diras, ke li eniris
59

malfacilaĵojn same kiel ankaŭ ni – kaj tamen li
restis senpeka! Tio estas lia alia, dieca flanko.
Jesuo ne estas aŭ Dio aŭ homo, sed Dio kaj homo
samtempe. Li estas Dio-homo, la vera Dio kaj la
vera homo samtempe. Tio jen estas la mistero de
lia persono. La apostolo paŭlo skribas: „Tiu, kiu
elmontriĝis en la karno” (rigardu: 1-a epistolo al
Timoteo 3,16).
Neniu el ni povas ankoraŭ diri: „Dio ne
komprenas nin!” La granda vivanta Dio, nome,
en Kristo fariĝis homo. En li Li al ni proksimiĝis.
Li venis tiel dirite sub nian haŭton kaj paŝis en
niajn ŝuojn. La Nova testamento formulas tion
tiel: „Ĉar ni havas ĉefpastron ne tian, kiu ne povus
simpatii kun niaj malfortaĵoj, sed tentitan en ĉio tiel
same, tamen sen peko” (Epistolo al Hebreoj 4,15).
2. Kion faris Jesuo Kristo?
La afero estas nekredebla, sed iu iam pri li skribis,
ke lia vivo estis plena de kontrastoj. Neniam
li studis historion, sed ek de lia naskiĝo oni
dividas la historion al tiu „antaŭ Kristo” kaj la
alia „post Kristo”. Neniam li studis medicinon,
sed li sanigis pli da malsanaj korpoj kaj rompitaj
koroj kiel ĉiuj aliaj kuracistoj kune. Neniam li
60

studis jurisprudencon, sed naniam vivis iu pli
justa ol li. Neniam li verkis libron, sed pri neniu
estas verkitaj tiomaj libroj kiel pri li. Kiel oni
scias, li neniam verkis poemon, sed pri neniu
estis verkitaj tiomaj poemoj kiel pri li. Li neniam
fondis propran familion, sed neniu faris tiomajn
familiojn feliĉaj kiel li. Neniam li komandis iujn
ajn armeojn, sed neniu havis kaj ĝis nia tempo
ne havas tiom da libervolontuloj kiel li. Li estis
la pano de la vivo, sed sian servon li komencis
malsata post 40 tagoj da fastado en dezerto. Li
estis la akvo de la vivo, sed sian vivon li finis
soifa sur la kruco. Oni lin nomis „demono”, sed
li elpelis demonojn. Li ploris super Jerusalemo,
sed li sekigis sennombre da larmoj. Li estis
vendita je 30 arĝentpecoj, sed li savis pekulojn.
Kiel ŝafido li estis venigita en la buĉejon, sed li
estas la bona paŝtisto. Li oferis sian vivon, sed
per sia morto li supervenkis la morton.
Ĉu vi scias, ke Jesuo la sola mortis sen peko?
Dum sia tua vivo li restis obeema al Dio ĝis
la lasta spiro sur la kruco. Poste, kiam li ĝisfine
plenumis la leĝon de la malnova ligo, li sen
propra kulpo mortis pro viaj kaj miaj pekoj. Ĉiun
mensogon, ĉiun ŝtelaĵon, ĉiun malkorektaĵon,
ĉiun hipokritaĵon kaj ĉiun alian delikton Kristo
anstataŭante por ni ŝarĝmetis sur sin. Li mortis
61

per la vortoj „Estas finite” (Evangelio laŭ Johano
19.30).
Klopodo de religiaj fondintoj kaj gvidantoj de
diversaj sektoj tamen restis sensukcesa. La lastaj
vortoj de Buddho laŭtradicie tekstis: „Mi ne
sukcesis!” Kiamaniere li povus sukcesi? Li estis
homo kiel vi kaj mi.
Kion faris Jesuo Kristo? Ĉu vi scias, ke nur
Jesuo Kristo vere leviĝis el mortintoj? Buddho
estas morta de proksimume 480 antaŭ Kristo.
Konfucio mortis iom pli poste, Mohamedo estis
portita en tombon en la jaro 632 post Kristo. Sed
Jesuo vivas. Li vere resurektis. Ne en kredo,
kiel kelkaj asertas, sed ĝuste kontraŭ la kredo
de siaj malesperiĝintaj disĉiploj. Li releviĝis ne
en sian „malnovan vivon” kiel Lazaro kaj aliaj,
kiujn li mem revokis en vivon, sed antaŭen en
eternan vivon. Ne kun sia malnova korpo, sed
transformita en novan ekzistan veron, en novan
korpon, kiu ne estis kaj ne estas plu ligita de
spaco kaj tempo.
Luko skribas en Agoj de apostoloj: „Ankaŭ post
sia suferado li montris sin vivanta per multaj pruvoj,
dum kvardek tagoj aperante al ili kaj parolante pri la
aferoj de la regno de Dio” (Agoj de apostoloj 1,3).
Profesoro Simono Greenleaf el la universitato
de Harvardo kiel indiferenta sciencisto dum
62

multaj jaroj esploris la fenomenon de la resurekto.
Finfine li venis al rezulto, ke la resurekto de
Jesuo jam nur observata laŭ la kriterioj de
historiaj sciencoj – estas pli bone fundamentita
kiel, ni diru, la batalo ĉe Waterloo. [9] . Ne estas
dubo: la kruco kaj la tombo estis malplenaj. La
Krucumita resurektis. Jesuo Kristo vivas!
3. Kion vi mem faros kun Jesuo
Kristo?
Ĉu vi scias, ke iun tagon vi staros antaŭ LI?
Jesuo Kristo denove venos tiamaniere, ke ĉiuj lin
vidos. Tion li mem promesis, kaj tion oni trovas
notita en la Nova testamento pli ol 300-foje. La
fondintoj de diversaj religioj estas mortaj. Per
plej bona volo ili ne povas plu aperi. Sed Kristo
sidas dekstre de Dio la Patro kaj preparas sian
videblan novalvenon. Tiel certe, kiel li tiam venis
en malriĉo kaj humilo por solvi la demandon de
kulpo de iu perdita homaro, tiel certe li denove
venos en granda majesto, por solvi la demandon
de la povo sur tiu ĉi tero. La Biblio diras, ke
iam ĉiuj homoj kurbigos siajn genuojn antaŭ
Kristo (Epistolo al Filipanoj 2,5-11). Tiu, kiu
[9] Josh McDowell: Die Tatsache der Auferstehung, CLV 1993, p. 19.
63

lin malakceptis, estos antaŭ la sankta Dio por
eternoj pereigita.
Tiel vi ne povas la enhavon de tiu ĉi ĉapitro
simple registri en vian konscion, sen ke vi mem
akceptu fundamentan decidon. Ni diru, ke vi
tion jam faris. Vidu, eĉ Napoleono, la franca
imperiestro, en la tempo de sia ekzilo okupiĝis
pri la persono de Jesuo Kristo. En la jaro 1821 li
sur la insulo de s. Helenao notis:
„Mi konas homojn kaj mi diras al vi, ke Jesuo
ne estas ia homo. Lia religio estas mistero, kiu
staras el si mem kaj ĝi el certa evidento kormovas
la homon; el la evidento, kiu ne havas homan
devenon. ... Aleksandro la Granda, Cezaro, Karlo
la Granda kaj mi; ni konkeris grandajn regnojn.
Sed sur kion ni apogis la kreaĵojn de nia genieco?
Sur la perforton! Jesuo la sola sian regnon fondis
sur la amo, kaj ankaŭ nuntempe multaj estus
pretaj morti por li. ... Mi, Napoleono, mortas
antaŭtempe, kaj mia korpo estos redonita al la
tero, por ke la vermoj ĝin formanĝos. Tio estas
la fino de la granda Napoleono. Kiel grandega
diferenco inter mia granda mizero kaj la eterna
regno de Kristo, kiu estas predikata, amata,
glorigata kaj disvastigata sur la tuta tero.” [10]
[10] Komp.: www.mc-rall.de/napoleon.htm.
64

Se Jesuo Kristo estas Dio kaj se li niatempe
vivas, do ne troviĝas io pli signifa ol ke vi ekkonu
lin persone.
Por Kristo aŭ kontraŭ li?
Troviĝas longa procesio da homoj, kiu eble sub
la gvidado de Poncio Pilato marŝas en la inferon.
Tio estas la homoj, kiuj neniam ion aŭdis, neniam
ion vidis kaj precipe neniam akceptis personan
decidon. Sed vi en via vivo devas decidi. Nome,
se vi ne decidas por Jesuo Kristo, vi do aŭtomate
decidas kontraŭ li. Li mem diris: „Kiu ne estas kun
mi, tiu estas kontraŭ mi; kaj kiu ne kolektas kun mi,
tiu disĵetas” (Evangelio laŭ Mateo 12,30). Rilate
Kriston oni ne povas esti neŭtrala!
Se vi ekkonis, ke Jesuo Kristo estas la nura
vojo al Dio, tiam do venu al li! Vi bezonas lin en
via vivo – kaj eĉ aparte en mortagonio. Li kiel la
sola povas vin savi antaŭ la justa kolero de Dio.
Do deturnu vin de via ĝusnuna vivovojo. Per
preĝo vi reverencu al la Plejalta. Konfesu al Li
ĉiujn viajn pekojn, kiujn vi konscias kaj kredu en
la purigan povon de la sango de Jesuo. Konfidu
vian tutan vivon en preĝo al Jesuo Kristo. La
Filo de Dio kun firmeco promesis, ke li refutos
65

neniun, kiu venas al li (rigardu: Evangelio laŭ
Johano 6,37). Li akceptos vin kaj faros el vi novan
homon.
Kion vi mem faros kun Jesuo Kristo? Ĉu vi
malfermos vin por li?
66

Aŭ religio aŭ
evangelio?
„Kaj li parolis la jenan parabolon, ankaŭ por iuj,
kiuj fidis al si, ke ili estas justuloj, kaj malestimis
la ceterajn: Du homoj supreniris en la templon, por
preĝi; unu estis Fariseo, kaj la alia estis impostisto. La
Fariseo, starante, preĝis kun si jene: Ho Dio, mi Vin
dankas, ke mi ne estas kiel la ceteraj homoj, rabemaj,
maljustaj, adultemaj, nek eĉ kiel ĉi tiu impostisto.
Mi fastas dufoje en semajno; mi donas dekonaĵojn
el ĉio, kion mi akiras. Sed la impostisto, starante
malproksime, ne volis eĉ levi la okulojn al la ĉielo,
sed batadis sian bruston, dirante: Ho Dio, estu favora
al mi pekulo. Mi diras al vi: Ĉi tiu malsupreniris al
sia domo, pravigita pli ol tiu; ĉar ĉiu, kiu sin altigas,
estos humiligita; sed kiu sin humiligas, tiu estos
altigita.”
(Evangelio laŭ Luko 18,9-14)
Probable vi demandos: Kiel do „aŭ religio aŭ
evangelio”? Multaj tamen diras, ke la religio estas
io bona, io dia. Kial do en la lernejaj instruplanoj
67

troviĝas religio? [11] Ĉi tie mi kompreneble ne
parolas pri la kredinstruo, fidela al la Biblio,
tamen mi volas montri al vi, kia granda diferenco
troviĝas inter la religio kaj la evangelio. Mi
invitas vin, kontroli mian argumentadon. Mi
komencas per pozitiva deklaro:
1. Religio konas preĝon
En la evangelio laŭ Luko Jesuo Kristo rakontas
pri du tute diferencaj homoj, kiuj samtempe
estas preĝantaj en la templo. La unua estis
jam deekstere tre pia viro, fariseo, sed la dua
malrespektita impostisto, kolaboraciisto kun la
tiama roma okupacia povo. La fariseo staris tie
kaj preĝis en sia koro. Religia homo ĝenerale
tre ŝatas preĝi; estu tio meze de naturo, kie li
opinias sin proksima al Dio, estu en iu preĝejo
aŭ eble antaŭnokte, antaŭ endormiĝo. En kelkaj
cirkonstancoj tia homo eĉ akiras elaŭdon de
siaj preĝoj. Tio ne estas hazardo, ja la suverena,
ĉiopova Dio ĉiam denove elaŭdas ankaŭ la
[11] En la landoj kun germana lingvo oni anstataŭ la vorto „Glaubensunterricht”,
kio signifas „kredinstruo” uzas la vorton „Religion”
– rim. de trad.
68

preĝojn de la homoj, kiuj ankoraŭ ne estas
kristanoj.
Sed nun mi vin demandas: Ĉu iu homo estas
kristano, ĉar li akiris unu aŭ pliajn elaŭdojn de
siaj preĝoj? Ĉu li tiamaniere jam estas repacigita
kun Dio? Ĉu li per tio jam estas liberigita de
siaj pekoj? Neniukaze! Se iu preĝdeziro estas
plenumita, tio certe estas tre bona afero – sed
tio ne signifas jam, ke la preĝanto per tio fariĝis
kristano. Oni fariĝas kristano nur per Kristo; tio
signifas, se oni konscie akceptas Kriston en sian
vivon. Ĉio alia estas nur senliga religio.
Vidu, ankaŭ la religia homo konas preĝon.
Li konas eĉ multajn preĝojn. Sed unu preĝo
estas al li nekonata. Kaj tiu tekstas kiel tiu
de la impostisto, kiu staris en la templo tute
malantaŭe kaj preĝis: „Ho Dio, estu favora al mi
pekulo!” (Evangelio laŭ Luko 18,13). Dirite per
aliaj vortoj: „Sinjoro Jesuo Kristo, liberigu min
de miaj pekoj, de mia perdita vivo, de la eterna
pereo! Sinjoro, savu min!” Tian preĝon la religia
homo ne konas. La religia homo estas en sia plej
profunda esto memjusta homo, opinianta, ke li
povas paŝi antaŭ Dion kun sia deca vivo, kiel li
mem perceptas.
Ĉu mi rajtas alparoli vin ĉi tie tute persone:
Ĉu vi jam iam frapis sur vian bruston en la pozo
69

de la impostisto? Ĉu vi estas liberigitaj de viaj
pekoj? Aŭ vi apartenas al la homoj religiaj? Se
tiel, tamen ne estas nepre, ke la afero tia restu.
2. Religio funkcias ankaŭ sen la
Biblio
Dum la religia homo ĉiun tagon preĝas, li tamen
ĝenerale ne legas en la Biblio. Li estas religia,
li preĝas, frekventas preĝejon aŭ diversajn
kristanajn aranĝojn – sed en la Sankta skribo
li ne legas. Sian scion li ĉerpas de aliaj homoj
aŭ simple el la kristana tradicio. Sed tio tamen
kaŝas en si grandan danĝeron. Tiu nome, kiu ne
konas la Biblion, ankaŭ ne povas per ĝi ion ajn
enketi kaj devas ĉion al li diritan preni, verdire
gluti, kiel aŭdite. Kiam predikas la anoncanto,
kiu la Sanktan skribon reduktas, perversigas
aŭ orientigas al iu aparta direkto, tiam la
aŭskultanto, kiu ne estas bone orientita en la
Skribaĵo, tion ne povas kontroli kaj la veron ne
povas distingi disde la malvero.
Tiel povas okazi, ke la religia homo la veran
evangelion tute ne konas, kvankam li tre precize
plenumas la religiajn, do de la homoj faritajn
ordonojn. Ni havas ekzemple tre ĉarmajn
70

homojn, kiuj kredas, ke ili pro ricevo de diversaj
sakramentoj aŭ pro sia bone stirita vivo per
tio jam estas kristanoj. Sub tiajn kaj similajn
destinajn erarojn falas la religiaj homoj, ĉar ili ne
konas la Biblion.
Ĉu vi verdire legas en la Biblio? Ne temas pri
tio, ke el tio jam devenus la kompleta kristana
vivo. Kaj tamen la kristanoj en la tuta mondo
estas homoj, amantaj la vorton de Dio. Ili estas
aŭtomate kaj ĉiutage en kontakto kun la Biblio –
krom se pro sanproblemaj kialoj ili ne plu povas
legi aŭ, se ili vivas en landoj, kie oni forprenis la
Biblion el iliaj manoj. Religio povas funkcii sen
la Biblio. Sed la homoj de la evangelio vivas kun
la Biblio kaj el ĝi.
3. Religio ĉiam vivas el agoj
La parabolo de Jesuo faras tiun ĉi deklaron tre
komprenebla. La fariseo surlistigis antaŭ Dio
siajn religiajn agojn: „Mi preĝas, mi fastas, mi
oferas...” Iu diris iam: „La religion principe faras
kvar literoj: a g o j – agoj, agoj, agoj!” Tial oni
montras en religioj al la homoj akre deklivajn
stuparojn. Oni devas klopodi. La ordonojn kaj
preskribojn oni devas plenumi. Oni devas ion
71

fari, respekti malpermesojn. Tre forte substrekita
estas la agado de la homo. La disigeco de
Dio pro la peko tiel devus esti paŝo post paŝo
supervenkita per klopodo, penado kaj bonaj
faroj.
Sed kontraŭe al tio la evangelio estas la ĝoja
heroldaĵo: Tio, kio (por la malnovtestamenta)
leĝo kaj por la homoj estis neeble, tion faris Dio!
Li disŝiris la ĉielon, Li detruis la barmuron de
la kulpo, kaj en Jesuo Kristo Li venis inter nin.
Kaj kiam li mortis sur la kruco, li vokis: „Estas
plenumite!” Tio signifas: Estas farite. La evangelio
havas ses literojn: Farite! La mesaĝo de Kristo
nome estas la evangelio de la graco. Tial neniu
povas perlabori la ĉielon. La ĉielo – la eterna
komuneco kun Dio – estas libera donaco, kiun
Dio donas al ĉiu, kiu plenumas Lian kondiĉon.
Kondiĉon, ĉu? Do tamen temas pri ia klopodo
de la homo? Ne. Dio starigis nur du kondiĉojn:
Vi devas vin deturni de la ĝisnuna vojo kaj
kredi, kion diras la Biblio. Jesuo Kristo anoncis:
„Pentu, kaj kredu al la evangelio!” (Evangelio laŭ
Marko 1,15). Tio signifas, ke vi devas ekkoni, ke
vi antaŭ Dio estas pekulo, kiu povas porti al Dio
nenion krom kulpomonton. Kaj post tio vi rajtas
paŝi en sia penso sub la krucon, sur kiu Jesuo
mortis. Tie Dio volas vin amnestii, vin proklami
72

libera de ĉiu kulpo kaj vin akcepti por sia amata
infano. Ĉu vi estas preta por tio?
Religio ĉiam vivas el agoj. La evangelio tamen
estas la bona mesaĝo, ke Jesuo – ankaŭ por vi
– jam faris ĉion!
4. Religio povas esti rimedo por
trankviligi vian konsciencon
La voĉo de la popolo diras: „Kvieta konscienco
estas mola kuseno.” Tio estas vera. Sed ĉe multaj
homoj la kvieta konscienco estas nur sekvo de
malbone funkcianta memoro. Ĝuste ĉi-loke emas
sin poziciiĝi la religio. La homo, ĉu konscie ĉu
senkonscie, sentas malbonan konsciencon antaŭ
Dio. Kaj post tio li komencas „praktikumi”. Tio
iamaniere trankviligas. Mi volas sekvajn frazojn
aparte zorge formuli, ĉar mi ne volas iun ajn trafi.
Sed, ĉu ne estas tiel? Infano havas aĝon de kelkaj
semajnoj, kiam oni ĝin baptas. „Nun ĝi ne plu
estas idolano!” diras al si la religia homo, „nun
ĝi estas kristano.” Tiu ĉi infano poste fariĝas
dekjara, dekdujara, dekkvarjara, kiam oni lin
sendas partopreni konfirmacion [12] . Kelkajn
[12] Konfirmacio (konfirmo) estas rito ene de laŭliter-evangelia eklezio,
dum la katolikoj havas konfirmadon – rim. de trad.
73

jarojn poste sekvas la kristana nupto kaj – se ĉio
bone funkcias – iun tagon la kristana funebro.
Ĉu povus kun tiom da kristanaj aferoj ankoraŭ
io manki? Kaj nun venas tiu granda „tamen”.
Tiaj homoj certe estas kristane religiaj. Sed, ĉu ili
el sia tuta koro konvertiĝis al Dio? Ĉu ili estas
savitaj? Ĉu ili vivas en persona rilato kun Dio?
Aŭ ili tamen nur dum ilia tuta vivo trankviligis
sian konsciencon? Religio certe trankviligas
la konsciencon. Sed la savanta evangelio vian
konsciencon ne volas trankviligi, sed deŝarĝigi! La
Biblio diras: „Tamen li estis vundita pro niaj pekoj,
dispremita pro niaj krimoj; puno por nia bono estis
sur li, kaj per lia vundo ni saniĝis” (Libro de Jesajo
53,5). Fidu al tiu ĉi eldiro kaj via konscienco
ricevos pacon.
Religio trankviligas eventuale portempe – sed
nur la evangelio pri la anstataŭa morto de Jesuo
povas vian konsciencon por ĉiam deŝarĝigi.
5. Religio ne konas certecon
Religio estas eterna serĉado, demandado,
sopirado, etendado de manoj; sed en neniu
religio sur la tero troviĝas vera certeco koncerne
la eternan vivon. Ankaŭ en la tiel nomata kristana
74

eligio ne. Pro kio ne? Ĉar ĝi fundamentas sur la
agoj de la homoj, por ĉiam restas la malfermita
demando: „Ĉu tio jam sufiĉas?” – Foje tien ĝis
la mortolito: „Ĉu estis sufiĉe?” Kaj poste multaj
religiaj homoj kaj nomkristanoj marĉas en por
ili necertan eternon. Ne tiel ĉe la kristanoj! La
evangelio nome plenas de la ardanta certeco.
Tiel Paŭlo ekzemple diras: „Ĉar mi konvinkiĝis, ke
nek morto, nek vivo, nek anĝeloj, nek aŭtoritatoj, nek
estantaĵoj, nek estontaĵoj, nek potencoj, nek alteco, nek
profundeco, nek iu alia kreitaĵo povos apartigi nin de
la amo de Dio, kiu estas en Kristo Jesuo, nia Sinjoro”
(Epistolo al Romanoj 8,38-39). Aŭ Johano, kiu
al la kristanoj de sia tempo mesaĝas jenon: „Ĉi
tion mi skribis al vi, por ke vi sciu, ke vi havas vivon
eternan; al vi, kiuj kredas al la nomo de la Filo de
Dio” (1-a Epistolo de Johano 5,13).
La afero estas simple tia: En neniu religio ni
havas certecon. Nur la evangelio estas plena de
ardanta certeco. Ĉu vi posedas certecon de via
saviteco? Se ne, pro kio ne? Ĉu eble estas tiel, ke
via vivo ne jam apartenas al Dio? La kristanoj
povas humile, sed kun plena konvinko diri: „Mi
scias, ke mi iun tagon venos al Dio, ja Kristo min
akceptis!”
75

6. Religio kondukas en eternan
pereon
Sinjoro Jesuo konstatas fine de sia parabolo: „Mi
diras al vi: Ĉi tiu malsupreniris al sia domo, pravigita
pli ol tiu; ĉar ĉiu, kiu sin altigas, estos humiligita;
sed kiu sin humiligas, tiu estos altigita” (Evangelio
laŭ Luko 18,14). La fiera fariseo restis en siaj
pekoj – kaj tiel survoje en pereon. La pia viro
neniam prezentis antaŭ Dio sian malperfekton
en justeco. Tia sinteno nepre finiĝas en pereo. La
Biblio nome diras, ka Dio konas la fieran homon
nur en distanco.
Ankaŭ la Filo de Dio avertis tiajn religiajn
homojn per vortoj, kiuj iras profunden: „Ne ĉiu,
kiu diras al mi: Sinjoro, Sinjoro, eniros en la regnon de
la ĉielo; sed tiu, kiu plenumas la volon de mia Patro,
kiu estas en la ĉielo” (Evangelio laŭ Mateo 7,21).
Tial mi petas vin, kredu al la Filo de Dio! Religio
kondukas en eternan pereon – sed la evangelio,
kontraŭe, estas la Dia forto, kiu ĉiujn savas, kiuj
en ĝin fidas (rigardu: Epistolo al Romanoj 1,16).
Kredi signifas fidi.
Mi emfazu ankoraŭfoje: via religio ne savas
vin – sed vi havas rajton turni vin al Kristo. Dio
ne atendas de vi iun ajn agon el via forto, sed
honestan pensadon. Se vi rekonis, ke via ĝisnuna
76

vivo konsistas pli malpli el religieco, sed la tuta
evangelio estas resumita en la persono de Jesuo
Kristo, tiam vi povas alpaŝi lin. Sinjoro Jesuo
tiom faris por vi! El senegoisma amo li oferis por
vi sian vivon. Se vi fidas al Kristo, inter vi kaj li
estiĝos rilato.
Tiel estis ankaŭ en mia vivo. Ek de la momento,
kiam mi akceptis Sinjoron Jesuon, li fariĝis la
centro de mia vivo kaj pensado. Ĉu ne volas
same ankaŭ vi riski tiun paŝon? Kristo distancas
de vi nur por la longeco de unu preĝo.
77

Militoj, kancero kaj
katastrofoj Kiamaniere
Dio ĉion-ĉi povas toleri?
„Kaj ĉeestis en tiu sama tempo iuj, kiuj rakontis al li
pri tiuj Galileanoj, kies sangon Pilato miksis kun iliaj
oferaĵoj. Kaj responde li diris al ili: Ĉu vi pensas, ke
tiuj Galileanoj estis pekuloj pli ol ĉiuj Galileanoj, pro
tio, ke ili tion suferis? Mi diras al vi: Neniel; sed se
vi ne pentos, vi ĉiuj tiel same pereos. Aŭ pri tiuj dek
ok, sur kiujn falis la turo en Ŝiloaĥ kaj ilin mortigis,
ĉu vi pensas, ke ili estis pekuloj pli ol ĉiuj homoj, kiuj
loĝis en Jerusalem? Neniel, mi diras al vi; sed se vi ne
pentos, vi ĉiuj ankaŭ pereos.”
(Evangelio laŭ Luko 13,1-5)
Kiu el ni koncerne tion ne havas antaŭ siaj
okuloj bildojn de 11-a septembro 2001? Aŭ
teruran suferon de homoj en sennombraj militaj
regionoj: forbrulitaj urboj kaj vilaĝoj, de bomboj
disŝiritaj infanoj. Ĉu Dio volis ĉiujn tiujn militojn
kaj iliajn sekvojn?
Kiun el ni ne turmentas bildoj el la tiel
nomata „tria” mondo? De malsato elĉerpitaj
79

homoj en Somalio, Ruando. Mortantaj infanoj
kaj senesperiĝintaj gepatroj. Mi povus aldone
surlistigi: infektitaj je kolerao en Suda Ameriko,
tertremoj en Pakistano, intercivitana milito en
Irako, cunamo en Indonezio, falinta aeroplano
ĉi tie, fervoja karambolo tie, kaj ĉiam denove
terorismaj atakoj.
Ĉi tie demandas mi kaj multaj aliaj: Kiamaniere
Dio povas ĉion-ĉi toleri? La Biblio tamen diras, ke
Li estas Dio de la amo! Multaj niaj samtempuloj
turnas sin pro disraviĝo for. En tian Dion ili ne
povas kaj ne volas plu kredi.
Kiel vi vidas, ni ĉi tie ne pritraktas ian facilan
temon. Kaj se ni ĵus transiras al persona sufero,
tiam la afero fariĝas eĉ pli malfacila. Tamen
mi estas firme konvinkita, ke ni por tiu ĉi tuta
komplekso da demandoj povas trovi respondon,
kiu helpos nin iri antaŭen – cetere mi ne havus
kuraĝon kontinui en verkado de tiu ĉi libro.
Dio aŭ homoj?
Unue ni devas konstati sekvon: Ni ne povas
simple ĉion teruran, kio okazas en la mondo,
atribui al Dio. Tiamaniere ni tro simpligus la
80

aferon. Ni devos distingi. Permesu al mi, mi
petas, uzi du ekzemplojn.
La 20-an de junio 1969 la homo la unuan fojon
surpaŝis lunon. La tiama prezidento de Usono
ricevis multajn korbojn da gratulkartoj, en kiuj
estis glorigita la homa evolukapablo kaj homaj
atingoj. Jardekojn pli frue, 6-an aŭguston 1945
falis super Hiroŝimo kaj Nagasakio atombomboj.
Tiam la tuta mondo ekkriis: Kiamaniere Dio
povas tion toleri? Sed tio ne estis Dio! Dio
konstruis neniun atombombon, same neniun
maŝinfusilon, eĉ neniun ludpistolon por niaj
infanoj!
Ni menciis fenomenojn de malsato. En Italio,
ligŝtato de Eŭropa Unio, antaŭ kelkaj jaroj oni
detruis 40.000 tunojn da persikoj. Ĉiu farmisto
ricevas averaĝe po 20 centojn por kilogramo, nur
ke la prezoj interne de EU restu stabilaj. Ni ĉiuj
scias, ke similaj procedoj jam okazis koncerne
buteron, ovojn kaj eĉ viandon. Sed tion vere ne
faras Dio, por ke la homoj devus pro tio malsati.
Tion faras ni mem! Ni, de Dio forlasitaj homoj!
Estas science pruvita fakto, ke la tero povus
kontentige nutri ĝis ok miliardojn da homoj, se
la nutraĵoj estus juste distribuitaj. Kaj ĉi tie estas
kaŝita la problemo. Se sur tiu ĉi planedo la homoj
81

malsatas, tio ne okazas pro Dio, sed pro egoismo
kaj malmoleco de homaj koroj.
Instrukcioj de la produktisto
Estus false diri: Mi ne povas kredi en Dion, ĉar
en la mondo okazas tiom da teruraj aferoj. La
afero estas pli bone dirite tia: Ĉar ni ne kredas,
okazas en la mondo tiom da teruraj aferoj!
Ĉe elektraj aparatoj oni ĉiam denove povas
legi la instrukcion: „Por ke la aparato vin plej
bone servu, konsideru precize la instrukciojn
de la produktisto!” Dio disponigis al ni tiajn
„instrukciojn de la produktisto”: la Biblion
– kurspartoprenan gvidlibron por la vivo. Se
ni restas ĉe la vorto de Dio, ni ekscitos neniun
militon, same neniun geedzan kaj familian
kverelon, same neniun disputon kaj konflikton
kun najbaroj aŭ negocpartneroj. La Biblio nome
diras: „Amu vian proksimulon kiel vin mem”
(Evngelio laŭ Mateo 19,19). Tiel ni ankaŭ lasos
neniun malsati, same ne la mizeran almozulon
ĉeporde, kiel ankaŭ ne infanon, kiu perdiĝis
pro plago en orienta Afriko. La kredo en Jesuon
Kriston liberigas ankaŭ de egoismo kaj spronas
la homon doni helpon al proksimulo. Ni
82

konstatis: Dio iniciatas neniun militon, same Li
ne igas malsati infanojn, por ĉio-ĉi responsas la
homo, kiu sin disigis de Dio.
Dio tamen povus interveni
Nun vi probable diras: „Bone, sed Dio tamen
povus interveni. Li povus malebligi maljustaĵojn
de la homoj. Li povus lanĉi fulmojn de la ĉielo
aŭ aranĝi ion similan.” Ho, jes, Li tion povus.
Nur: Kiam Dio devus interveni? Kiam iu ŝtelas
10 centojn aŭ 10 eŭrojn aŭ 10 milionojn da
eŭroj; kiam li intervenu? Ĉu okaze de la unua
malica klaĉado aŭ nur okaze de kalumniado kaj
teroro?
Vidu, oni ne povas preni tiun ĉi mondon
por krimrakonta fantaziaĵo. Krimrakonto ofte
finiĝas per arestado de krimulo. Dio agas laŭ
alia principo. Ĉe Li ĉio devas atingi sian stadion
de matureco. Dio permesas, ke la bono kaj la
malbono kune kreskas kaj maturiĝas por rikolto
– nur post tio okazos la selekto.
La Biblio montras al ni, ke okazis la origina
peko. Ek de tiam Satano intervenas per siaj
fingroj en la ludo – sen lia agado oni ne povus
imagi la mondon, kia ĝi estas, kaj ĝin klarigi. Ni
83

vivas en la falinta mondo. Tio jen, estas la plej
profunda klarigo de la sufero en tiu ĉi mondo.
Sed Dio amas tiun ĉi mondon. Kaj Dio havas
rilate ĝin senmezuran paciencon. Li ne estas
indiferenta rilate la mondon. Kaj la pacienco de
Dio havas sian celon. Apostolo Petro formulas:
„La Sinjoro ne malrapidas pri la promeso, kiel iuj
malrapidecon kalkulas; sed paciencas al vi, volante, ne
ke iuj pereu, sed ke ĉiuj venu al pento” (2-a Epistolo
de Petro 3,9).
Tertremoj, inundoj kaj senpluvaj
katastrofoj
Tamen okazas katastrofoj, kiujn vere ne kaŭzis
homoj, kiel tertremoj, inundoj kaj senpluvaj
periodoj (kvankam, koncerne la du lastajn
punktojn, la homo almenaŭ parte kunkulpas).
Kian respondon ni trovos rilate tion ĉi?
En la 13-a ĉapitro de la evangelio laŭ Luko
oni povas legi raporton pri tio, kiel Jesuo Kristo
estis konfrontita kun aktuala okazo. Jesuo
Kristo ĉi tie instruis, ke ankaŭ la maljusta ago
de Pilato kaj la kunfalo de la turo en Siloao, kie
18 homoj perdis vivon, havas sian sencon. Por la
akcidentviktimoj pasis la tempo de ilia vivo – ili
84

povus morti ankaŭ en sia lito; sed por ĉiuj, kiuj
tion aŭdis kaj kunvivis, la eventoj estis voko al
pento!
Vidu, por nia homa korpo doloro estas averta
signalo. Ĝi povas nin devigi, ke ni serĉu helpon
ĉe kuracisto, kiu poste ne forigas nur la doloron,
sed kuracas ankaŭ la radikon de la malbono, la
malsanon mem. Kaj samtiel funkcias ankaŭ la
suferado de la homaro ĝenerale. Ĉiu grandskala
katastrofo, ĉiu mortkazo devus min memorigi
pri tio, ke jam morgaŭ mi povas esti en vico. Do
mi devas esti en ĉiu tempo preta adiaŭi de tiu
ĉi vivo. Dio volas min stimuli, ke mi formulu
kelkajn demandojn: Kial mi finfine vivas?
Kio okazos post la morto? Ĉu mi iam devos
montri kalkulon por mia vivo? Tio estas tre
gravaj demandoj, kiuj en la ĉiutaga vervo ofte
malaperas de nia horizonto.
La Biblio nin instruas, ke la plej granda
katastrofo, kiu povas trafi homon, ne estas
morto, sed tio, kio venas poste: la juĝo de Dio!
„Kaj kiel estas dekretite por homoj unufoje morti, kaj
post tio juĝo” (Epistolo al Hebreoj 9,27).
Dio estas suverena kaj justa. Kaj certe Li scias,
kion Li faras. Se ie kunfalas „turo el Siloao”, tio
signifas, ke Dio volas nin voki al konvertiĝo.
Ja: „Kiel Mi vivas, diras la Sinjoro, la Eternulo,
85

Mi deziras ne la morton de malvirtulo, sed ke la
malvirtulo deturnu sin de sia vojo kaj restu vivanta”
(Libro de Jeĥezkielo 33,11). Ni ne povas juĝi, kial
la sorto trafas ĝuste tiujn kaj ne aliajn homojn.
Sed ĝis kiam ni ne kredas en la Filon de Dio
kaj ni ne sekvas lin en obeo, la kolerego de Dio
restas super ni. „Kiu fidas al la Filo, tiu havas
eternan vivon; sed kiu ne obeas al la Filo, tiu ne vidos
vivon, sed la kolero de Dio sur li restas” (Evangelio
laŭ Johano 3,36).
Ĉu vi jam rigardis al naturkatastrofoj kaj
akcidentoj en tiu ĉi perspektivo? Kiam kaj per
kio Dio vin volis veki? Ĉu vi komprenis Lian
lingvon?
Persona sufero
Nun ni venas al la temo de persona sufero. Mi
jam indikas: Ĉi tie la afero estos despli malfacila.
En marto 1989 mi vizitis familion, kiu okaze de
avionkraŝo en Ramstein staris nur 20 metrojn
for de la loko, kie la aparato falis teren. Unu el
infanoj kvazaŭ mirakle restis netrafita, la dua
nur facile trafita, la tria infano kaj la patrino forte
trafitaj, dum la patro mortis pro fortaj brulvundoj
86

en speciala kliniko en Ludwigshafen. Kiel Dio
povis ĉion-ĉi permesi?
Duonjaron pli poste mi partoprenis
funebraĵon: Mihaelao, eĉ ne jam 30 jarojn aĝa
virino, simpatia, plena de vivoĝojo – kaj poste
tiu insida, nekredeble rapida kancermalsano,
disvastiĝinta ĉiuflanken. Dum la entombigo mi
antaŭ multaj homoj eldiris demandon: Kiel Dio
povis tion permesi?
Ion mi scias kun certeco: multaj legantoj
de tiu ĉi libro povus mialoke rakonti propran
rakonton pri persona sufero. Jen la homoj, kiuj
sufere pasis multan malbonon: subite perdintaj
gepatrojn, vivpartneron, infanojn. Estas homoj,
kiuj daŭre vivas kun doloroj, aliaj ne povas sin
plu savi el la truo de sia depresio. Alia vivas kun
sia diabeto, alia kun trafita vertebraro, iu tria
suferas pro kancero.
Demando „Pro kio?”
Persona sufero – kiel Dio povas ĝin permesi?
Pro kio ĉio-ĉi okazas? Kial ĝuste ĉe mi? Sed io
incitas okulojn: en la Biblio tiu ĉi demando ĉiam
direktiĝas al Dio. La homoj ne komprenas sian
87

vivon kaj turnas sin en preĝo al Dio: Pro kio,
Sinjoro?
Post la spirita erao de klerismo tamen la
perspektivo ŝanĝiĝis. La demando „Pro kio?”
ne estis plu direktita al Dio. La homoj ne atendis
plu respondon de fidanta preĝo, sed la racio
komencis validi kiel la mezuro de ĉiuj aferoj.
Tiu ĉi filozofia bedo kreskigis en sekvaj jarcentoj
multajn provojn solvi tiun ĉi demandon. Mi
volas ilin ĉi tie skize prezenti.
A) Solvoprovo el mondpercepto
La reprezentantoj de tiu ĉi provo ĉefe estas ambaŭ
germanaj pensuloj, Georgo Vilhelmo Frideriko
Hegel kaj Karlo Marx. Ili instruis: La historio
progresas; ĝi evoluas al io pli alta. Mia eta persona
sufero en komparo kun tio ne estas tiel grava.
Mi estas nur radeto en la granda radsistemo de
la mondhistorio. Mi suferas nun – sed estontaj
generacioj havos pli bonajn cirkonstancojn...
Tiun ĉi rigardon la Biblio kompreneble plene
refutas. Nome, ni estas amataj kreitaĵoj de Dio;
kaj Li havas por ni pretan bonan planon.
88

B) Solvoprovo el juro
Tiu diras, ke antaŭ la persona sufero troviĝas
persona delikto. Tio kompreneble estas eble,
sed ne nepre. Temas pri jura logiko de kaŭzo kaj
efiko. En la epoko de malfrua judismo la disĉiploj
demandis al Jesuo, rigardante homon, kiu denaske
estis blinda: „Rabeno, kiu do pekis, ĉi tiu viro, aŭ
liaj gepatroj, ke li naskiĝis blinda?” Jesuo Kristo
kategorie refutis tian provon solvi problemon el
juro: „Nek ĉi tiu viro pekis, nek liaj gepatroj; sed por
ke la faroj de Dio aperu en li” (Evangelio laŭ Johano
9,2-3). Mi devas rimarki, ke Dio foje punas ankaŭ
rekte pro farita peko, kiel ekzemple Ananio kun
sia edzino Sapfirao pro malhonesto en monafero
(rigardu: Agoj 5,1-5).
C) Dualisma solvoprovo
Tiu ĉi solvoprovo uzas simplan formulon: Por
suntagoj en ferioj respondecas nia kara Dio, dum
por malfacilaĵoj en erotika amo kaj dentdoloro
respondecas la diablo. Alivorte: ĉio malbona
venas de la diablo – ĉio bona venas de Dio.
Tiaspeca dualismo ne trafas celon kaj la Biblio
ĝin ne instruas. Iu formulis foje du tre spritajn
89

frazojn: „Kvankam ĉio bona venas de Dio, Satano
tion tamen misuzas turnante tion en malbonon.
Kaj kvankam ĉiu malbono venas de Satano, Dio
tion tamen uzas turnante ĝin en bonon.”
Kio do restas? Ĝis nun ni ne ricevis respondojn,
sed ĉiukaze klopodoj de seneliro. Mi opinias, ke
ni proksimiĝos al vera solvo per la provo D...
D) Solvoprovo per pedagogio
Tiu ĉi tekstas: Ne demandu „Kial”, sed demandu
„Pro kio”. La profeto Jeremio esprimis tion tiel:
„Ĉar Mi scias la intencojn, kiujn Mi havas koncerne
vin, diras la Eternulo, intencojn al bono kaj ne al
malbono, por doni al vi estontecon kaj esperon” (Libro
de Jeremio 29,11). Tamen Dio ne klarigas ĉiam
al la homo motivojn de permesita aŭ surmetita
suferado, kiel Li tion ekzemple ne klarigis al
Hiobo, sed Li atendis de li konfidon en kredo. Tio
signifas: Dio havas per nia suferado amintencon!
Kiam nin vizitas en nia vivo persona suferado,
ni ne restas plu samaj kiel antaŭe. Aŭ ni venas
pli proksimen al Dio aŭ ni eĉ pli distanciĝas de
Li. Ni ne perdu el niaj okuloj, ke Dio unuarange
ĉion faras per intenco, ke gloriĝu Lia sankta
nomo.
90

Dio volas altiri homojn al si
Mi estas konvinkita, ke mi povas ĉi-loke diri
ion fundamentecan: Kiam la sufero venas en la
vivon de nekredanta homo, tio signifas, ke Dio
volas tiun homon altiri al si.
En la jaro 1984 mi ekkonis junan geedzan
paron. Ili havis tri knabojn, ĉiujn tre sanajn;
ili havis propran domon, amikojn ktp. Sed tiu
bonstato staris sur malfirmaj piedoj. Aŭguste
1983 ilia plej juna knabo estis morte surveturita
de kamiono. En la familion envenis neeldirebla
sufero. Ĉu vi eble volas scii, kiamaniere Dio uzis
tiun suferon? La patro de la mortigita knabo iun
tagon diris al mi, retrorigardante ilian geedzan
vivon, laŭvorte tiel: „Wilfried, ni estis sendiaj,
evangelie baptitaj kaj konfirmaciitaj idolanoj.”
Restas mistero de Dio, kiamaniere finfine ili
ambaŭ trovis eliron al la kredo kaj post tio fariĝis
gastigantoj de la biblia kurso. Ĉiukaze mi scias,
ke eliro ne ĉiam estas tiel bona. Sed mi kredas,
ke Dio ĉiam havas la saman celon. La celo de
Dia traktado ne estas nia suferado, malĝojo,
maltrankvilo – tamen Li ankaŭ tion en nia vivo
ne ekskluzivas, ĉar Lia unua prefero estas la
aŭtenta, nome eterna feliĉo, aŭtenta ĝojo, nome
la ĝojo de novnaskitaj kaj savitaj infanoj de Dio,
91

la vera paco, kiun Jesuo donas kaj la mondo ĝin
al ni ne povas doni!
Se vi hodiaŭ demandas: „Kial la sufero
venis en mian vivon?” – tiam mi respondas al
vi: Rigardu, Dio amas vin do tiel! Li ĉion faris
por vi. Sian Filon Li donis por vi. Apod tio Li
faris multan bonon en la tempo de via vivo. Sed
vi nenion aŭdis! Kaj Dio diris en sia koro: Mi
volas ankoraŭ ion provi; mi permesos, ke sufero
venu en la vivon de tiu ĉi homo. Probable li tiel
vekiĝos? Probable li poste konvertiĝos.
Iu kanto diras tiel: „Nun per amo nun per la
sufer’ vi venis, / vi Sinjoro, mia Dio, super min;
/ por mian koron al si formi, ke al vi mi plene
disponigu min.”
Dio per via sufero postsekvas certan celon. Li
volas, ke vi forlasu vian supraĵan religiecon, ke
vi kun via tuta koro vin turnu al Li, agnosku vian
kulpon, akiru Lian pardonon kaj Lian pacon, kaj
ke vi en via nova vivo postsekvu Kriston. Tion,
jen, volas Dio!
Dio scias, kial
Tial, mi petas, ne restu stari ĉe „Kial?”. Cetere ni
tute certe rajtas demandi „Kial?”. Ankaŭ Jesuo
92

Kristo kriis sur la kruco: „Mia Dio, mia Dio, kial
Vi forlasis min?” (Evangelio laŭ Mateo 27,46)
– sed mi petas vin, ne restu stari ĉe la demando
„Kial?”!
Mi aŭdis pri gepatroj, kiuj estis devigitaj
entombigi sian infanon. Sur tomboŝtonon ili igis
enĉizeli unu nuran vorton: „Kial?” Jarojn post
tio ili ĉe la ŝtonhakisto postulis aldoni du novajn
vortojn: „Dio scias...” Intertempe ili ekkonis, pro
kio tio devis okazi. La borinta „Kial” turmentos
nin tiel longe, ĝis kiam ni venas al la saniganta
„Pro kio”. Ĉu vi scias, pro kio venis suferado
en vian vivon? Ĉu vi ricevis respondon de Dio?
Sed Dio ĝin ne donas ĉiam. Li donis ĝin al ni
koncerne la suferadon ĝenerale, ke ĝi venis en
la mondon pro la peko, sed ni ne havas ĉiam je
dispono respondon al nia konkreta demando el
nia temo kaj situacio.
Dio volas kristanojn pli profunde
altiri al si
Kiam la sufero venas en la vivon de kredantaj
homoj, tiam do Dio volas ilin eĉ pli profunde
altiri al si. Kiam pastoro Johano Busch perdis
sian edzinon, sep infanoj kvazaŭ vico da
93

orgenfruloj staris ĉetombe. Kaj poste li mem
dumentombige eldiris tiujn ĉi movigajn vortojn,
reproduktitaj laŭsence: „En tiu ĉi tombejo mi
parolis multajn funebrajn paroladojn. Kaj foje la
funebrintoj povis eventuale pensi: Nu, vi povas
facile paroli. Atendu, ke estu via vico. Hodiaŭ
venis mia vico. Kaj certe vi demandos: Kio nun,
pastoro Busch? Ĉu vi restas en anonco de Dia
amo en Jesuo Kristo? – Kompreneble, mi restas
en anoncado de Dia amo en Jesuo Kristo!” Kaj
per tiu sinteno en kredo li povis kreski kaj fariĝi
pli kaj pli matura.
Dio povas kaj volas uzi la suferon kaj dolorigajn
elprovojn, por ankoraŭ pli ligi la homojn kun
kredo al si. Multaj, vere tre multaj kristanoj iris
tra la sufero kaj tiel atingis sian Savanton eĉ
pli proksime. La ŝipo de ilia kredo eknavis sur
profundan maron. La ligo fariĝis pli densa. Kaj
ilia vivo fariĝis pli fruktodona. Kiam ili aranĝos
vinberojn en la kelon, tiam nur komencos flui
vino.
94

Katastrofoj, kancero, milito – kiel
Dio povas ĉion-ĉi permesi?
Mi jam plurfoje aŭdis: „Katastrofoj, kancero,
milito – kiel Dio povas ĉion-ĉi permesi?” Sed io
estas tamen interesa. Neniam min iu demandis:
Kiel do Dio povis permesi, ke Lia propra Filo
estis tiel terure mortigita? Tio estas vera dramo
de Dio, ke Jesuo estis najligita sur la krucon,
kvankam li faris nenion nejustan, sed li amis,
predikis kaj sanigis!
Sed ne nur, ke Dio tion permesis – Dio tion
rekte volis. La Biblio diras: „Ĉar Dio tiel amis la
mondon, ke Li donis Sian solenaskitan Filon, por ke
ĉiu, kiu fidas al li, ne pereu, sed havu eternan vivon”
(Evangelio laŭ Johano 3,16).
Tial bonvolu alrigardi la krucon kaj restu tiel
antaŭ ĝi! Kaj probable vi ekkonos: Antaŭ Diaj
okuloj mi certe estas vere granda pekulo, ke Lia
Filo devis por mi morti! – Sed eventuale ankaŭ:
Dio min certe forte amas, ke Lia Filo mortis por
mi! Mi deturnos min de mia ribelo kontraŭ Li
kaj mi subiĝos sub LIN. Tiu Filo estu en estonto
mia Savanto kaj mia Sinjoro!
Tiu, kiu trovis la vojon al Jesuo Kristo, ties plej
gravaj demandoj estas solvitaj. Li scias, ke lia
vivŝuldo estas strekita kaj pardonita. En Jesuo
95

li havas pacon, sekurecon kaj vivsencon. Eble vi
ne ricevas tuj respondon al ĉiuj demandoj pri via
vivo. Sed se vi trovis la vojon al Kristo, vi ankaŭ
kun ne jam solvitaj marĝenaj demandoj povos
vivi vian ekziston. Mi kaj mia edzino samtiel ne
scias, kial nia unua infano mortis en la korpo de
sia patrino kaj mia edzino devis ĝin akuŝi morta.
Tion ni ricevos respondita en eterno. Kaj tio estas
por ni sufiĉe, ja ni povis veni al nia paco.
96

Metro kaj okdek
profunde, kaj poste...
„Estis unu riĉulo, kiu estis vestita per purpuro kaj
bisino, kaj festis lukse ĉiutage; kaj apud lia pordego
estis kuŝigita almozulo, nomata Lazaro, kiu havis
ulcerojn, kaj deziris esti nutrata per la panpecetoj, kiuj
falis de la tablo de la riĉulo; kaj eĉ venis la hundoj kaj
lekis liajn ulcerojn. Kaj la almozulo mortis, kaj li estis
forportita de la anĝeloj sur la sinon de Abraham; la
riĉulo ankaŭ mortis, kaj estis enterigita. Kaj en Hades
li levis siajn okulojn, estante en turmentoj, kaj vidis
Abrahamon malproksime kaj Lazaron sur lia sino.”
(Evangelio laŭ Luko 16,19-23)
Nenio estas tiel certa kiel la morto kaj nenio
tiel necerta kiel la vivo. Kiu do povus al ni ion
diri pri la vivo post la morto? Ĉu oni konsultu
parapsikologojn? Ĉu demandi opinion ĉe
okultistoj, kiuj laŭ sia (fare de Dio – rim. de trad.)
malpermesita maniero enrompas en transcendan
mondon? Ĉu demandi al sinjorino d-ro Kübler-
Ross, famiĝinta esploristo de mortado?
Mi estas tiel ĝoja, ke neniu pli malgranda ol
Jesuo, la Filo de vivanta Dio, povas pri tio al
ni ion diri kaj ke li per sia vorto tion ĉi ankaŭ
97

volas diri. Lia vorto estas certa. Tiu, kiu fidas
en la Sanktan skribon, havas firman rokon sub
siaj piedoj. La ĉielo kaj la tero pereos pli frue ol
la vorto de Dio (komparu: Evangelio laŭ Mateo
24,35).
La malriĉa riĉulo
En la 16-a ĉapitro de la evangelio laŭ Luko
estas prezentitaj du viroj: la riĉulo kaj malriĉa
Lazaro. Ni konsideru unue la riĉulon. Li posedis
en abundo nutraĵojn kaj vestaĵojn. Li vivis en
alta vivnivelo, li havis amikojn kaj surteran
vivbonŝancon. Li vivis vere sur la suna flanko
de la vivo.
Sed ĉi tie mi devas forigi miskomprenon: Tiu
riĉulo venis en la inferon, sed ne pro tio, ke li
estis riĉa, sed ĉar li iris en la eternon sen persona
rilato al Dio kaj tiel sen pardono de siaj pekoj.
Probable lia riĉaĵo estis la plaj granda malhelpo
sur lia vojo al Dio. Iu iam diris: „Riĉulo estas
malriĉulo kun multe da mono.” [13]
Iun tagon tiu viro mortis. Estis grandskala
funebraĵo, tre verŝajne oni recitis litaniojn da
[13] Aristoteles Onasis, greka ŝiparposedanto kaj megariĉulo
– rim. de trad.
98

laŭdaj vortoj apud lia tombo. Kiel konate, oni
nenie tiom mensogas kiel en tombejo.
Ĝis ĉi tie la rakonto temas pri tiu ĉi mondo.
Kaj nun en momento ĝi transiras en transcendan
mondon, en tiun nevideblan mondon, kiu
samtiel estas reala. Kia nun aspektas la loko, en
kiun venas la pereigitaj homoj? Al la libro kiel
tiu ĉi apartenas, ke mi diru tute klaran vorton
koncerne tion.
1. La loko de la pereigitoj estas
loko de konsciado kaj ne de
nuligado!
Ĉi tie estas dirite: „Kaj en Hades li levis siajn
okulojn...” Li malfermis la okulojn. Nome, „metro
kaj okdek subtere – kaj poste fino de ĉio”! Multaj
homoj kredas, ke la ekzisto de la homo per la
morto estas finita. Sed tio ne okazas. Multaj
tion volas kredi, ĉar ili laŭinstinkte antaŭsentas,
kiel diras la Nova testamento: „Terure estas
(nepreparite) fali en la manojn de la vivanta Dio”
(Epistolo al Hebreoj 10,31).
99

2. La loko de la pereigitoj estas
ankaŭ loko de turmentoj
La riĉulo mortis el la mondo sendoloriga en la
mondon, plena je doloroj. Li suferis fizikajn kaj
spiritajn turmentojn: „... ĉar mi tre suferas en ĉi tiu
flamo...” La Apokalipso de Johano tiun ĉi eldiron
konfirmas: „Kaj la fumo de ilia turmento leviĝas por
ĉiam kaj eterne” (Apokalipso 14,11). Ĉu vi povas
prijuĝi, kion tio signifas?
3. La loko de la pereigitoj estas
ankaŭ la loko de rememorado
Abrahamo respondas al la riĉulo: „Filo, memoru”
(Evangelio laŭ Luko 16,25). Alivorte: Rememoru!
Sed kion do? „... ke dum via vivo vi ricevis viajn
bonaĵojn” (Evangelio laŭ Luko 16,25b). Unu el plej
grandaj pekoj de nia vivo estas la sendankemo.
Dio faris al tiu riĉulo multan bonon kaj donacis
al li: korpon, animon, multajn sanajn jarojn,
eble edzinon, eble infanojn, bonajn rikoltjarojn,
sukcesojn en profesio, gardadon en danĝeroj
ktp.
Ĉu en nia vivo ne okazas simile? Ĉu vi ne scias,
ke en ĉiu momento vi vivas de Dia boneco? Ĉu vi
100

ne scias, ke tiu ĉi Dia boneco volas vin konduki
al konvertiĝo?
Sed la homoj en la loko de la pereigitoj ne
rememoros nur la bonon, sed ankaŭ siajn pekojn.
En la antaŭ-antaŭlasta ĉapitro de la Biblio oni
trovas terurajn vortojn: „Kaj mi vidis grandan
blankan tronon, kaj la Sidanton sur ĝi, antaŭ kies
vizaĝo forflugis la tero kaj la ĉielo; kaj ne troviĝis
loko por ili. Kaj mi vidis la mortintojn, grandajn kaj
malgrandajn, starantajn antaŭ la trono; kaj libroj
estis malfermitaj; kaj estis malfermita alia libro, kiu
estas la libro de vivo; kaj la mortintoj estis juĝataj el
la skribitaĵoj en la libroj, laŭ siaj faroj” (Apokalipso
20,11-12).
Filmo de onia vivo
Moderne dirite: Tie estos prezentita la filmo de
onia vivo. Tie estos eble vidi, kiu kaj kio Dio vere
estis en nia vivo. Oni povos vidi la scenon, kiel
vi legis horoskopojn kaj ilin fidis. Kaj la scenon
ĉe aŭguristino. Kaj scenojn, kiel vi mise uzis la
sanktan nomon de Dio: „Ho, Dio, kiel malvarme
estas...” Kaj tiel la filmo ruliĝos antaŭen.
Kaj poste vi povos vidi, kiel vi travivis viajn
senlaborajn tagojn. Ne estis tempo por Dio. Ne
101

por diservoj. Ne por la vorto de Dio. Kaj poste
vi vidos, kiel vi traktis viajn gepatrojn. Ĉiu
malĝentileco, ĉiu malobeemo kaj maniero paroli
kun ili kaj pri ili. Kaj la filmo ruliĝos antaŭen.
Kaj kelkiu nenaskita infano tiam vokos: „Panjo,
paĉjo, kial vi ne permesis al mi vivi?”
Vi volos la filmon haltigi, sed tio ne funkcios.
Kaj la pekoj de via juneco iĝos videblaj, kaj viaj
antaŭgeedzaj intimrilatoj, la kaŝita malfidelo,
via foliumado en sekstentaj magazinoj, via
spektado de malpuraj filmoj kaj ĉio, kio sekvis.
Kaj la filmo ruliĝos antaŭen.
Kaj poste la sceno kun monujo de via patrino
kaj kun la monkasedo de via patro; kaj en tiu
vendejo tiam, kiam vi ŝajne nerimarkeble
prenis varon nepagotan. Kaj ĉiuj scenoj de
mensogado en via vivo, ĉiuj kazoj de fiero, la
tuta aŭdaco, hipokrito, juĝado super aliaj kaj la
tuta malrepaciĝemo ktp. samtiel estos videblaj,
ja Dio estas rilate viajn pekojn plene preciza.
Dio de la Sankta skribo estas sankta Dio, kiun
ni devas timi, kiu nenion kaŝbalaas sub tapiŝon.
Dio, kiu la aferojn ne prenus tiel precize, tia dio
ne ekzistas – tio estas fantomo de diablo! La viva
Dio tamen estas sankta Dio, kiu povas pereigi la
korpon kaj la animon en la inferon.
102

Trolumigitaj!
Vi devas scii, la pereigitoj prenas siajn pekojn
kun si en eternon! Sed ne tiuj, kiuj iros en la
ĉielon, ja iliaj pekoj estas lavitaj per la sango de
Jesuo Kristo. Tiuj blankigis siajn vestaĵojn en la
sango de la Ŝafido, kaj Dio prenas nenion, kio
troviĝas sub tiu sango! La pekoj el la filmo de la
onia vivo ŝajnas kvazaŭ trolumigitaj!
Satano prezentas la pekon ĉiam kiel io
konsumebla. Li tamen prisilentas la amaran
aromon fine de la konsumado. La peko ja neniam
estas io senkulpa. La peko estas la plej malpura
kaj makulita afero, kiu tute povas ekzisti, ja ĝi
ne detruas nur la surteran, sed ankaŭ la eternan
vivon de la homo.
Tiu, kiu tion ĉi ekkonas, kies okuloj vere
malfermiĝas por la detrua kapacito de la peko,
tiu petegas: „Sinjoro Jesuo Kristo, savu min de
miaj pekoj!” Mia kara amiko, vi devas penti!
Kaj penti signifas: ekkoni la veran esencon de la
peko kaj la direkton, al kiu ĝi vin kondukas – kaj
poste rompi ligon kun la peko kaj foriri de ĝi.
Sed ni ekscios ankoraŭ tion ĉi:
103

4. La loko de la pereigitoj estas la
loko de absoluta definitivo
Abrahamo parolas pri profunda abismo
inter la ĉielo kaj la infero. Tiu abismo ne estas
transpontebla. Tio signifas: Ne troviĝas alia
ŝanco. Tiel ankaŭ la tn. „purgatorio” ne ekzistas.
La vorto de Dio klare diras: „Kaj kiel estas dekretite
por homoj unufoje morti, kaj post tio juĝo” (Epistolo
al Hebreoj 9,27). Tiel iu kanto diras: „Pripensu
beatan nun / ja gracon limigas la temp’!”
La Biblio ankaŭ ne scias pri reinkarniĝo.
La instruo pri la denova vivo venas el religia
filozofio de hinduismo kaj budhismo. Funde de
tiu instruo estas la cikla imago pri la mondo. La
Biblio tamen instruas linearan komprenon de la
mondo kaj de la historio. Nia mondo havas sian
komencon kaj finon. Post tio ni devas – ĉu ni
volas tion ekkoni aŭ ne – responsi al Dio.
5. Sekve la loko de la perditoj
estas ankaŭ la loko de
memakuzado
Kiom da malfruitaj aferoj sin montros antaŭ
la okuloj de la perditaj homoj! Kiel ofte iu riĉa
104

homo dum orgojla festado diris: „Ho, metron
okdek profunde, kaj poste kompleta fino! Ja
neniu revenis de tie. Nun kaj ĉi tie devas okazi
la vivo. La ĉielo kaj la infero estas nur pieca
fabelo de la eklezioj. Tiuj homoj volas per hundo
de la infero peli homojn en la ĉielon. Gaje vivi
kaj beate morti, tio signifas la planon de diablo
aborti. Kelnero, ankoraŭfoje trinkaĵon por ĉiuj!
Ankoraŭ unu fojon mi pagas.” Kaj poste ili
trinkis, mokadis kaj daŭre pekis.
Kaj nun? Nun ĉio aspektas alie. Nun li riproĉis
al si mem plej amare: „Tiam, kiam mi tiel bone
situiĝis ... Tiam, okaze de ĉiu funebraĵo, kiam
la seriozo de la eterno tiel klare staris antaŭ
miaj okuloj ... Tiam, en la malsanulejo, antaŭ la
operacio ... Tiam, okaze de tiu evento, kiam mi
realigis mian devigan viziton. Kial mi ne aŭdis
la invitantan amon de Dio? Kial mi ne respondis
ĝin?”
Vidu, oni ne povas simple konvertiĝi kiam ajn
oni trovus plaĉon. Sed estas momentoj, kiam Dio
venas tute proksime al la homa koro. Ankaŭ tiu
ĉi libra ĉapitro ne estas io hazarda. Tio estas la
Dia mesaĝo por Vi. La germana poeto Frideriko
Schiller diris: „Kion vi dum la minuto disipis, la
tuta eterno al vi ne redonos.”
105

6. La loko de la perditaj estas
ankaŭ la loko de zorgiĝo
La riĉulo volis admoni siajn fratojn: „Ĉar mi havas
kvin fratojn...” (Evangelio laŭ Luko 16,28). Se la
loĝantoj de la infero povus por nur 24 horoj reveni
al la tero, tiam ili eĉ nur minuton ne konsumus
por manĝi, trinki, legi gazetojn, sed ili predikus:
„Pentu, kaj kredu al la evangelio” (Evangelio laŭ
Marko 1,15). Ili estus ardaj evangeliistoj. Tamen
ili ne povas reveni. Abrahamo atentigas pri la
Sankta skribo: „Ili havas Moseon kaj la profetojn;
ili aŭskultu ilin” (Evangelio laŭ Luko 16,29).
Kiam li estas dirinta „Moseon kaj la profetojn”,
li opinias la Malnovan testamenton, la Biblion
de tiu tempo. Sed la riĉulo malakceptis la Dian
vorton. Tio verdire estas la kaŭzo, kial li troviĝis
subite en la loko de la perditaj.
7. La loko de la perditaj estas
ankaŭ la loko de estingiĝintaj
promesoj
Du petoj estis direktitaj en la ĉielon – sed ili
ambaŭ estis malakceptitaj. La Biblio plenas je
promesoj, kiuj estas roke firmaj vortoj. Nur du
106

ekzemploj: „Voku Min en la tago de mizero; Mi vin
liberigos, kaj vi Min gloros” (Psalmo 50,15). Aŭ:
„Kaj ĉiu, kiu vokos la nomon de la Eternulo, saviĝos”
(Agoj de la apostoloj 2,21). Sed ĉiuj-ĉi promesoj
validas nur dum tiu ĉi surtera vivo – la infero
estas la loko de la estingiĝintaj promesoj.
La kruco de Golgoto
Antaŭ vi nun apartmaniere troviĝas seriozo de
la eterno. Ho, kiel ĝoja mi estas, ke inter vi kaj la
infero staras la kruco de Golgoto! Kaj Dio vokas:
Venu al la kruco! Tie Jesuo Kristo por vi spertis
la „inferon”. Tie Dio lin faris peko (komparu: 2a
Epistolo de Korintanoj 5,21). Dio ĉiujn pekojn,
ankaŭ tiujn el la filmo pri via vivo, ĵetis – sur Sian
Filon. Tiam la Sankta sin devis deturni de li, kaj
Kristo ekkriis: „Eli, Eli, lama sabaĥtani? Tio estas:
Mia Dio, mia Dio, kial Vi forlasis min?” (Evangelio
laŭ Mateo 27,46). Sed ĉu vi scias, pro kio? Por ke
vi aŭ mi ne devu plu mem iri tien. Dio ne volas,
ke vi venu en la lokon de la torturoj. Li la inferon
ne dediĉis al la homoj, sed al la diablo kaj liaj
falintaj anĝeloj. Dio vin amas. Li volas vin savi
de antaŭ viaj pekoj kaj de via perdita vivo. Li
volas vin lavi ĝis vi estos pura, pli blanka ol
107

neĝo. Nome: „Kaj la sango de Jesuo, Lia Filo, nin
purigas de ĉia peko” (1-a Epistolo de Johano 1,7).
Klinu do vian genuon antaŭ Dio, agnosku al Li
Vian kulpon kaj Vian egoismon, poste vi kredu
en la Sinjoron Jesuon Kriston kaj postsekvu lin!
La eterno en la lumo
Sekve Via eterno aspektos tute alie. Se Via vivo
apartenas al Kristo, se Vi estas preta vivi kun li
kaj, se bezone, ankaŭ suferi, do atendas Vin la
eterna gloro. La infanoj de Dio scias: La plej bela
parto venas nur poste!
Lazaro, tiu premita povrulo, kiu dum jaroj
vivis nur de tio, kion forĵetis la riĉaj, nun troviĝis
subite en la paradizo. Lia surtera morto estis
reveno hejmen kaj transpreno de la heredaĵo.
Neniu malsato plu, neniu malsano, neniu doloro
plu, neniu maljustaĵo kaj neniu larmo plu. Sed
anstataŭ tio la eterna ĝojo, komforto, lumo,
varmo, harmonio. Kion neniu okulo vidis, neniu
orelo aŭdis, kion neniu homo povas imagi, tion
Dio preparis por tiuj, kiuj Lin amas.
Sed la plej bela afero en tiu nova Dia
mondo estas certa persono: Jesuo Kristo. Dum
funebraĵoj oni ofte kantas: „Kiam la peno sur
108

tero finiĝos, / Jesuo min hejmen tenere invitos.
/ En ĉirkaŭprenon sekuran mi falos ĉe li, / la
ĝojon aŭtentan mi tiam ekkonos. / Atingi ĉielon,
/ kia beleco. / Lin vidos finfine okulo. / Feliĉo
senfina kaj gloro eterna. („Kantu novan kanton
al la Sinjor’”). Tiel ankaŭ la mortinta Adolfo
Schlatter diris: „Ho, lasu do orajn stratetojn. Mi
nur pri io sopiras, ke mi pendu ĉekole de mia
Savanto!”
Prijuĝu la aferon, sed poste bonvolu akcepti
responsan decidon. Kaj se Vi volas esti ĉe Kristo,
tiam permesu al li, ke li estu la Sinjoro kaj
Savanto de Via vivo!
109

110

Kie mi trovas veran
ĝojon por vivi?
„Kaj li diris: Unu viro havis du filojn; kaj la pli juna
diris al sia patro: Patro, donu al mi la heredotan
parton de la havo. Kaj li dividis inter ili siajn
vivrimedojn. Kaj post ne multaj tagoj la pli juna,
kolektinte ĉion, forvojaĝis al malproksima lando; kaj
tie li disperdis sian havon per diboĉa vivado. Kaj kiam
li jam elspezis ĉion, forta malsato okazis en tiu lando,
kaj li komencis havi mankon. Kaj li leviĝis, kaj iris
al sia patro. Sed kiam li estis ankoraŭ malproksime,
lia patro lin vidis kaj kortuŝiĝis, kaj kurinte, falis sur
lian kolon kaj lin kisadis. Kaj la filo diris al li: Patro,
mi pekis kontraŭ la ĉielo kaj antaŭ vi, kaj mi jam ne
meritas esti nomata via filo. Kaj diris la patro al siaj
servistoj: Alportu rapide la ĉefan robon, kaj lin vestu,
kaj metu ringon sur lian manon kaj ŝuojn sur liajn
piedojn; kaj alportu la grasigitan bovidon kaj buĉu
ĝin, kaj ni manĝu kaj estu gajaj; ĉar ĉi tiu mia filo
estis mortinta, kaj denove vivas; li estis perdita, kaj
estas trovita. Kaj ili komencis esti gajaj.”
(Evangelio laŭ Luko 15,11-14 kaj 20-24)
Iu kanto diras: „Ĝojo estas io, / kion oni ne
aĉetas, / la afero ne kuŝas surstrate, / por ke
111

ĉiu ĝin senpage trovus. / La ĝojo estas la afero
de sopiro kaj denove de sopiro / ĉe la junaj kaj
maljunaj vivi sen la ĝojo / estas pura sensencaĵo
kaj malfarma aĵ’.”
1. Vivo sen ĝojo
Ĉu vi scias, kiamaniere komenciĝas vivo sen
ĝojo? Se iu homo en spita sinteno forlasas sian
patron. Tiu filo fartis hejme tiel bone. Li havis
sufiĉe por manĝi kaj trinki. Li havis laboron. Li
havis amikojn. Li havis fraton. Sed antaŭ ĉio li
havis amon kaj protekton. La patro amis sian
filon kaj ne deziris por li ion alian ol vivoĝojon
kaj vivofeliĉon. Sed la juna viro ribelis kontraŭ
la amo de sia patro. Li sentis la vivon tro
sufokiga kaj tro malvasta. Li volis iri eksteren
en la mondon. Li volis havi profiton de la vivo.
Li havis timon, ke li povus ion preterpasi. Io tre
forte lin tiris de tie for.
Senkora melodio
Iun tagon li tre forte frapas er sia pugno sur
tablon: Donu al mi, patro, mian parton de la
112

onaĵoj, kiuj al mi apartenas! Malfermu do vian
monujon, oldulo! – Donu al mi – jen la melodio,
kiu kontinuas tra la tuta historio de la falinta
homaro. Donu al mi vian monon! – diras infanoj
al sia patro kaj patrino. Donu al mi vian korpon!
– diras multaj viroj al fraŭlinoj kaj virinoj. Donu
al mi vian laborforton! – diras la ĉefo en la firmao
al siaj laboristoj kaj dungitoj. Donu al mi vian
animon! – diras diablo, kaj kompense mi donas
al vi renomon, sukceson, sanon kaj riĉon. Donu
al mi, donu! Kia senkora postulo! Sen unu nura
vorto de amo kaj danko li postulis sian parton
de la heredo. Kaj poste li ŝnurligis sian volvaĵon
kaj ekmarŝis sian vojon ien foren.
Ho, kiomfoje tiu ĉi proceduro de tiam
ripetiĝis! Li foriris en foran landon. Evidente
li forlasis Izraelon. Nome, en Izraelo porkoj
validis malpuraj bestoj, sed ne ekster ĝi. Iu
eksplikisto de la Sankta skribo diris: „Li foriris
tien, kie la diferenco inter la puraj kaj malpuraj
aferoj estis nuligita. Tie junaj homoj rajtis jam
antaŭ la nupto vivi kune – kaj neniu havis pri
tio propran penson. Tie estis eble mensogi – kaj
tio havis validon de saĝeco. Tie estis eble kvereli
kaj insulti, kiel al iu plaĉe.”
Tiel li foriris de sia hejmo. Pli kaj pli
malproksimen de sia patro. Pli kaj pli profunden
113

en pekon kaj kulpon. Li perdis sian havaĵon.
Tion mi ne bezonas plu priskribi ĉi tie. Ni ĉiuj
scias, kiamaniere oni povas perdi sian havaĵon:
alkoholo, hazardo, virinoj ktp. Speco de ĝojo
– sed ne de vera ĝojo. Ĉu ne okazas niatempe
tre similaj aferoj? Tie, kie la homoj postĉasas
tiomajn kontentigojn, ili tamen ricevas tiom
malmulte da vera ĝojo. Ne daŭris longe kaj la
poŝoj malpleniĝis de moneroj. Amikoj, kiujn li
eble dum monatoj vivtenis, lasis lin fali, kiel oni
lasas el sia mano varmegan terpomon. Kaj poste
ni povas tre klare vidi, kia estas la vivo fore de
Dio kaj do sen iu ajn ĝojo. Jesuo Kristo priskribis
tion tiel majstre.
Vivo en malsato
Ĉi tie estas dirite: „Forta malsato okazis en tiu
lando, kaj li komencis havi mankon.” (Evangelio laŭ
Luko 15,14). Oni povas posedi plenajn fridujojn
de ĉio ebla kaj riĉan bankkonton – sed se la koro
malplenas, tia homo vivas en la stato de malsato.
En malsato je paco, pardono, sencplenumiĝo,
protekto kp. Aŭ almenaŭ kelkaj en tiu ĉi senco
„malsataj homoj” en la lando de bonstato legas
tiujn ĉi liniojn?
114

Vivo en humiligiteco
„Kaj li iris, kaj aliĝis al unu el la loĝantoj de tiu
lando; kaj ĉi tiu lin sendis sur siajn kampojn, por
paŝti porkojn” (Evangelio laŭ Luki 15,15). Ĉi
tie li nun sidis kun sia longa vizaĝo meze de
gruntantaj porkoj. La artifikita karnevala ĝojaĉo
de la pasintaj monatoj jam delonge pasis. Tristo,
doloro, kolero kaj angoro, ĉio ĉi plenumis lian
koron. Sed tiel okazas en pli multaj okazoj. Iam
diris iu: „Tiu, kiu primokas la amon de Dio,
devas sperti la fridon de la homoj.”
Kaj tiu, kiu malatentas la ĝojon de Dio, devas
ekkoni la plendojn kaj la kordoloron de tiu
ĉi mondo. Per la profeto Jeremio Dio eldiras
korŝokajn vortojn al sia popolo Izraelo: „Via
malboneco vin punos, kaj viaj malbonagoj faros al
vi riproĉojn, por ke vi sciu kaj vidu, kiel malbone
kaj maldolĉe estas, ke vi forlasis la Eternulon, vian
Dion, kaj ne timas Min, diras la Sinjoro, la Eternulo
Cebaot” (Libro de profeto Jeremio 2,19). Sed ĉi tie
ankaŭ io alia fariĝas klara.
115

Vivo en soleco
„Kaj li deziris plenigi sian ventron per la karoboj, kiujn
la porkoj manĝis; kaj neniu donis al li” (Evangelio
laŭ Luko 15,16). Vivo sen Dio faras la homon
terure soleca. Probable vi dum certa tempo
disponis pri ĉirkaŭtablularo de viaj „fratoj” aŭ
amikoj en diskoteko; sed atendu nur ĝis tiam, ke
vi ne plu havos monon aŭ ke vi falos en aliajn
malfacilaĵojn, tiam vi eksidos tute sola! Probable
vi dum certa tempo disponis pri seksualaj ĝuoj;
sed kiam vi ne estas plu tiom alloga, via amanto
vin forlasas samtiel fride, kiel li antaŭe forlasis
sian leĝan edzinon.
La Biblio pravas: vivi sen Dio signifas esti
malsatiĝinta, humiligita kaj soleca. En tia ekzisto
vi ne povas plu trovi ĝojon. Ĉu eble, ke iu inter
la legantoj troviĝas en tia nekonsolebla stato? Se
tiel, do mi jam nun volas ĝojkrii kun la poeto:
„Jesuo donacas la ĝojon kaj gajon, / kiu neniam
forpasas, / tial mi tuj iras lin serĉi, / antaŭ ol
estus malfrue.”
116

La pli aĝa frato
Ĝis nun ni meditis pri la filo, kiu foriris, kiu poste
tute malbonodoranta kaj ĉifonvestita kaŭris
inter la porkoj. Eble aro el vi, kiuj tion ĉi legas,
nun pensas: Kian rilaton tio ĉi havu kun mi? Mi
estas deca civitano; mi al neniu ion ŝuldas; pri
mi Dio iel ajn estos kontenta... Tamen ni ne volas
forgesi, ke Jesuo Kristo ĉi tie rakontas ankaŭ pri
la pli aĝa frato. Ankaŭ al tiu mankis la vera ĝojo.
Li ne foriris de sia patro for de sia hejmo, kiel
faris lia pli juna frato. Li ne perdis sian parton
de la heredaĵo elspezante ĉe prostituinoj; ĉiam li
deĵoris hejme, kie li plenumis sian devon. Tamen
spite al tio li vivis la senĝuan vivon. Ĉu vi scias,
surbaze de kio ni povas tion rekoni?
Kiam li revenid de la agro kaj aŭdis gajan
kantadon en la domo de sia patro, li ne volis eniri.
Kaj kiam lia patro lin petis eniri, li respondis:
„Jen tiom da jaroj mi servas al vi, kaj neniam mi
malobeis vian ordonon, tamen vi neniam donis al mi
kapridon, por ke mi estu gaja kun miaj amikoj; sed
kiam venis ĉi tiu via filo, kiu formanĝis vian havon
kun malĉastistinoj, vi buĉis por li la grasigitan
bovidon” (Evangelio laŭ Luko 15,29-30).
Nun ni devas tre precize enketi la aferon. Tiu
ĉi pli aĝa filo sian patron ne alparolas per la vorto
117

„patro”. Tiel tio estas. La nekonvertiĝinta homo
eventuale diras „Dio” aŭ „La Plejalta”, sed ne
„Patro” (krom se li elbalbutas la parkerigitan
preĝon Patronia). Tiun internan rilaton al Dio
kiel Patro konas nur veraj kristanoj. La homoj,
kiuj spertis pardonon de sia kulpo, kiuj vivas
enkonfida rilato kun Dio kaj Jesuo Kristo estas
la vera mastrode ilia vivo. Ĉu konate al vi? Ĉu
vi estas la infano de Dio?
Tiam la pli aĝa filo diras: „Tiom da jaroj mi servas
al vi...” Vi devas scii: la novnaskita kristano tiel
ne parolas. Tiu povus diri inverse: „Sinjoro Jesuo,
vi servas al mi jam tiom da jaroj. Sur la kruco vi
min savis kaj ĉiun tagon denove vi lavas min de
mia ŝuldo...” Ĉu vi rimarkas la diferencon?
La pli aĝa filo kontinuas: „Neniam mi malobeis
vian ordonon...” Tio estas la senduba ĵargono de
memjustiga homo. La pli juna filo estis maljusta,
pri tio ne ekzistas dubo. Sed la pli aĝa frato estis
memjustiga. Tio estas eĉ multe pli malbona
afero. „Neniam mi malobeis vian ordonon!
Neniu povas al mi ion ajn riproĉi! Mi faras bone
kaj mi timas neniun!”
Se vi nun kiel la homo sen ĝojo, cetere vivanta
porekstere decan vivon, legas tiun ĉi ĉapitron,
tiam la bazo de via senĝojo estas ekskluzive en
via memjustigeco. Vi fartas kiel tiu pli aĝa filo en
118

la parabolo de Jesuo. Se oni lin rigardas deekstere,
li eventuale ne foriris de sia patro – sed interne li
vivas en distanco multmejla de li. Dio ne loĝas
en memkontenta kaj memjustiga koro. La Biblio
diras: „Alte kaj en sankta loko Mi loĝas, sed ankaŭ
apud afliktito kaj humilulo, por revigligi la spiriton
de humiluloj kaj revivigi la koron de afliktitoj” (Libro
de profeto Jesajo 57,15). Li povas pasi preter
miloj da homoj, sed se pekulo krias por savo, li
haltas kaj sin turnas al tiu animo.
Poste la pli aĝa filo diras al la patro fortan
riproĉon: „Vi neniam donis al mi kapridon, por ke
mi estu gaja kun miaj amikoj.” Li evidente opiniis,
ke oni povas havi ĝojon nur dum konsumado
de nutraĵoj kaj de trinkaĵoj. Tiu homo verŝajne
ellasus neniun festadon!
Ankoraŭ unu afero montras al ni, ke ankaŭ
la pli aĝa filo estis perdita: „Sed li koleris, kaj ne
volis eniri” (Evangelio laŭ Luko 15,28). Tia jen,
estas la natura, mempraviga homo. Li ne volas
eniri en la regnon de Dio, ja la regno de Dio
estas la regno de la graco. En ĝin envenas nur
la kompatitaj pekuloj. Kaj tia homo ne povus
ĝui vidante, ke eniras ankaŭ aliaj. Vidu, li estis
samtiel malproksime de Dio kiel lia pli juna
frato, kiu manĝis kun porkoj.
119

La malagrabla vero
En lastaj jaroj mi observis, kiel la homoj tiun ĉi
veron tre malvolonte aŭskultas kaj akceptas. En
nia kapo ne heliĝas tuj, sed en la okuloj de Dio
la kristan-religia homo, kiu sidas ĉe ĉiu diservo,
troviĝas de Li samtiel malproksime kiel tiu aŭ
alia senkreda punkero sur la stacidoma benko.
La piega Saŭlo troviĝis samtiel malproksime kiel
Zakeo, kiu uzuradis homojn. Ĉu iu floro kuŝas
surtretita en la polvo aŭ ĝi bonodoras en bela
vazo – ili ambaŭ tamen havas en si perspektivon
morti, ĉar ili estas detranĉitaj de siaj radikoj.
Tiu, kiu ne konas Kriston kiel sian Sinjoron kaj
Savanton, en la okuloj de Dio estas la perdita
filo resp. filino. Mia ne tro agrabla demando ĉi
tie tekstas: „Kiu el karaj legantoj egalas al la pli
aĝa filo? Kiu ne fariĝis jam pekulo en propraj
okuloj? Kiu ne bezonas jam gracon? Kiu ne volas
eniri?”
Sed io, mi esperas, tamen fariĝis klara: Tiel
la vivo en evidenta peko, kiel ankaŭ la vivo en
filistra mempravigeco estas la vivo sen ĝojo.
Kun ĉiuj eblaj amuziĝoj. Sed pri vera vivoĝojo
neniu spuro.
Al Henriko Coerper, fundinto de la misio de
Liebenzell, iam venis virino kaj volis scii, ĉu
120

ŝi estas savita. La interparolo pasis jam certan
tempon, kiam la paroĥestro Coerper finfine
demandis: „Diru al mi, ĉu vi jam iam ajn estis
perdita?” – „Perdita?” respondis la virino,
„ne, sen ke mi scius.” – „Vidu,” diris Coerper
al tio: „sekve vi ankaŭ ne estas jam savita!” Ni
demandu nin ĉikaze honeste: „Ĉu mi ankoraŭ
estas perdita? Ĉu mi estas la perdita filo? La
perdita filino?”
2. La vojo al la ĝojo
La evangelistoj de la pasintaj jarcentoj tiun vojon
ĉiam priskribis per tiuj ĉi kodvortoj:
a) turniĝo en sin: „Li revenis en sin...” Ĝis kiam
vi batas ĉirkaŭ vi, Dio ne povas vin helpi. Ne
diru, mi petas: „Miaj gepatroj kulpas, mia edzo
kulpas, mia edzino kulpas, mia ĉefo kulpas, mia
najbaro kulpas – sed frapu vin sur via propra
brusto: „Ĉe mi la aferoj ne estas en ordo!” Davido
iun tagon diris: „Mi pekis!”
b) sindeturno: li diris: „Sed mi ĉi tie pereas
de malsato...” Li sobre prijuĝis sian situacion,
en plena realo, kaj li volis iri for de la porka
trogo. Vidu, vi mortas pro malsato, se vi daŭre
ekskludas Kriston el via vivo. Li volas eniri ĉe
121

vi. Kaj nur unu loko troviĝas, kiu lin decas: la
trono de via koro!
c) konvertiĝo: kaj poste: „Mi leviĝos kaj iros...” Tio
estis vera decido de la volo, ne nur iaspeca bona
intenco. Se via vivo estis ĝis nun sen senco kaj
ĝojo, tiam do faru decidon, ke vi fidos al Kristo.
La Biblio diras: „Kaj la soifanto venu; kiu volas,
tiu prenu donace la akvon de vivo” (Apokalipso
22,17).
č) reveno hejmen: kaj finfine la decido: „Kaj li
leviĝis, kaj iris al sia patro.” Kaj nun okazas tio
nekomprenebla. La patro lin akceptas, kia li estas.
Kio cetere estus normala? Se vi denove kompilas
la tutan monon, kiun vi perdis... Se vi redonas al
mi mian bonan renomon... Se vi vin montras en
deca vesto... „Se – do tiam” diras multaj gepatroj
al siaj infanoj. Sed la amo de la ĉiela Patro estas
alispeca. Li longe atendis. Li ĵetis rigardojn post
sia perdita filo. Kaj kiam li lin vidis veni, li kuris
renkonte al li, lin ĉirkaŭprenis kaj kisis. Li donis
al li la plej bonan veston, ringon kaj sandalojn
por liaj piedoj. La bone nutritan bovidon li igis
buĉi. Kaj ili komencis ĝoji (rigardu: Evangelio
laŭ Luko 15,20-24). Kaj nun revenis la vera
vivoĝojo.
122

Mi estas tro malbona homo –
Dio ne povas min plu akcepti
Probable iu obĵetos: „Mi estas tro malbona homo
– Dio ne povas min plu akcepti.” Vi devas scii:
la diablo havas multajn vizaĝojn. Unue li provas
nin konvinki: „Vi estas tute en ordo, vi ne estas
pekulo; vi ne bezonas konvertiĝon.” Sed kiam la
Spirito de Dio nin tralumas kaj nia kulpo estas
pruvita, tiam venas la malbona spirito de alia
flanko: „Vi estas tiel malbona; vin Dio ne povas
akcepti.”
Permesu do, ke mi rakontu al vi parabolon.
Estis filo el bona familio, kiu perdiĝis sur
malbona vojo kaj ĝin finis en malliberejo. Tie li
tamen sobriĝis. Li bedaŭris sian malordan vivon
el sia plena koro. Kiam proksimiĝis la tago de lia
liberiĝo el la karcero, li skribis al siaj gepatroj,
kiuj loĝis paralele al la fervoja trako, leteron:
„Mi faris al vi multan malbonon. Sed mi tion
sincere bedaŭras. Sed spite al tio mi ne scias, ĉu
mi rajtas paŝi antaŭ viajn okulojn. La 30-an de
junio mi estos ellasita kaj mi venos pertrajne.
Se vi estas pretaj min ankoraŭ unufoje akcepti,
bonvolu pendigi en kronon de la arbo, staranta
apud la fervojreloj, blankan tukon. Se mi ĝin ne
123

vidos, mi kontinuos la veturon kaj mi ne vidos
vin plu.”
Kiam li estis ellasita, li sidis en sia kupeo kun
humidaj manplatoj. Apenaŭ li kuraĝis levi sian
rigardon. Kaj post tio li vidis la arbon, komplete
pendigitan de blankaj tukoj. Liaj gepatroj pensis,
ke li povus unu nuran tukon pretervidi. La
perdita filo tamen nepre vidu, kiel forte li estas
amata kaj kiel sopire ili lin atendis.
Ĉu tiu ĉi parabolo ne parolas tre klare pri la
amo de la ĉiela Patro? Vi rajtas veni. Dio vin
atendas. Li estas preta pardoni al la pekulo,
kiu estas preta konvertiĝi. Li volas fari kun vi
repaciĝon kaj vin akcepti en sian familion. Ĉu vi
venos? Ĉu vi trovos en Li la ĝojon?
3. La vivo en la ĝojo
Viro nomata E. Stanley foje diris: „Kristano
posedas sur unu kvadratcentimetro pli da ĝojo
ol aliaj sur kvdratkilometro!” Kial la afero estas
tia? Nu, li ĝojas pro sia Biblio, en kiu troviĝas la
vorto de Dio. Kun la psalmpreĝanto li diras: „Mi
ĝojas pri Via vorto, kiel ricevinto de granda akiro”
(Psalmo 119,162). La kristano ĝojas pro la preĝo,
interparolo de la amo kun sia Sinjoro. Li ĝojas
124

ankaŭ pro sia servado al la Sinjoro. La kristano
servas al Dio el la amo kaj en dankemo pro
Golgoto. Tia servo alprenas la ĝojon, ĉar ĝi ne
estis plenumita por paseco. Sed li ĝojas ankaŭ
pro sia protektiteco. Li prenas sin por akceptita,
eĉ en la operacia salo, eĉ meze de persekutado:
„En vi troviĝas la ĝojo spite al tuta sufero...”
Kaj fine la infano de Dio malstreĉe ĝojas pri
Jesuo. Tio estas la ĝojo pri la Sinjoro, en la Sinjoro
kaj iam estonte ĉe la Sinjoro. Tio ĉi, jen, estas la
kerno de la kristana vivo: la rilato de la amo kaj
ĝojo. Hermano Bezzel, la iama prezidanto de la
eklezia konsilantaro en Bavario, iam diris: „La
kristana mondo estas la ĝojo!” [14]
Ĉu do la kristano ne konas plu malĝojon,
triston? Ho ne! La infanoj de Dio vivas sian
novan vivon ankoraŭ sur la malnova tero. Ili
malsaniĝas, sentas doloron, renkontiĝas kun
morto kiel ĉiuj aliaj homoj. Ni aldonu, ke ili
ofte spirite suferas pro la ignoro al Dio ĉe siaj
samtempuloj. Ili eligas multajn larmojn ankoraŭ.
Kaj tamen ĉio-ĉi ne povas elviŝi el iliaj koroj
tiun bazan ĝojon: „Kaj ili komencis esti gajaj”
(Evangelio laŭ Luko 15,24).
[14] En la germana lingvo vortludo: „Christentum ist Freudentum!”
– rim. de trad.
125

126

Pardono – la centra
problemo
„Kaj kiam ili alvenis al la loko nomata Kranio, tie
ili krucumis lin, kaj la krimulojn, unu dekstre kaj
unu maldekstre. Kaj Jesuo diris: Patro, pardonu ilin;
ĉar ili ne scias, kion ili faras. Kaj dividante inter si
liajn vestojn, ili ĵetis lotojn. Kaj unu el la pendigitaj
krimuloj insultis lin, dirante: Ĉu vi ne estas la Kristo?
Savu vin kaj nin. Sed la alia responde admonis lin,
dirante: Ĉu vi eĉ ne timas Dion? Ĉar vi estas en
la sama kondamno. Kaj ni ja juste, ĉar ni ricevas
rekompencon, merititan pro niaj faroj; sed ĉi tiu faris
nenion malbonan. Kaj li diris: Jesuo, memoru min,
kiam vi venos en vian regnon. Kaj li diris al li: Vere
mi diras al vi: Hodiaŭ vi estos kun mi en Paradizo.”
(Evangelio laŭ Luko 23,33-34 kaj 39-43)
Kiam la sekreta ŝtatprotekta polico Mossad trovis
la nazion Adolfon Eichmann, estinta speciala
komisiito por la „definitiva solvo” de la „juda
demando” en la Tria regno de Hitlero, sin kaŝinta,
en la jaro 1961 en Bonaero en Argentino kaj lin
kidnapis, oni starigis lin en Jerusalemo antaŭ
tribunalon kaj lin kondamnis je mortopuno. Iu
usona sacerdoto, pia viro, provis al li klarigi,
127

kia neimagebla kulpo troviĝas sur li. Li volis al
li montri, ke ĉe Dio estas eble akiri pardonon.
Sed Adolfo Eichmann laŭraporte eĉ survoje al la
pendigilo diris: „Mi ne bezonas pardonon kaj mi
volas neniun pardonon.” Estas korskue. Ĝuste
tiel estis, kiam tiuj tri krucoj staris sur Golgoto.
1. La unua, kiu ne volis akiri
pardonon
Ni observu unue la krucon maldekstre. Super
tiu kruco kaŝiĝas la lasta mistero, nome la
mistero de Dia malproksimo. Kiel estas eble,
ke homoj eĉ en la horo de sia morto sin sentas
hejme, kiam ili troviĝas en malproksimo al Dio?
Sen eĉ minimuma sopiro je Dio, kiu ilin kreis kaj
arde amis? Homoj, vivintaj sen Dio kaj mortintaj
sen Dio. Tio estas rigardo, kiu provokas
angoron. Sed ni turnu nian rigardon al la kruco
dekstraflanke.
2. La dua, kiu serĉis pardonon
Ankaŭ tie pendas murdisto. Tie ni vidas, en kian
profundon malsupreniris la Filo de Dio. Tiu
128

murdisto dekstraflanke absolute ne estas pli bona
homo ol la unua maldekstre. Morale rigardate ili
troviĝas sur la sama ŝtupo. Kaj tamen tiu dua
viro estas komplete alia. Grava krediniciatinto
en Ŝvablando Albreĥto Bengel iam diris: „Tiu
viro preparis sian liton sur la malmola trabo
de la kruco. Sur mola kuŝloko nur malmultaj
atingas fundamentan konvertiĝon.”
Se mi rigardas returnen al 25 jaroj de mia
vivo, mi havis eblecon travivi konvertiĝojn de
kelkaj homoj. Kiel ajn diferencaj tiuj homoj estis,
tamen ili havis ion komunan: en profundo de
sia vivo ili konvertiĝis al Dio; ĉu en profundo
de sia grava malsano, post morto de iu propra
homo, post disfalo de iu homrilato, en krizo
de vivosenco, en ŝuldoj, en profunda vivkrizo
ktp. En profundo Dio fosis en la koro de tiuj
homoj kaj faris ĝin preta akcepti la evangelian
semĵeton. Kaj post tio okazis io tre nekutima.
Unu el ambaŭ krucumitaj murdistoj subite
komencis paroli sermonon pri timo antaŭ Dio.
Dio foje laboras per strangaj predikantoj. Sed
mi estas konvinkita, ke estas por ni bone tiun
predikon rigardi pli proksime:
„Sed la alia responde admonis lin, dirante: Ĉu vi
eĉ ne timas Dion? Ĉar vi estas en la sama kondamno.
Kaj ni ja juste, ĉar ni ricevas rekompencon, merititan
129

pro niaj faroj; sed ĉi tiu faris nenion malbonan”
(Evangelio laŭ Luko 23,40-41).
„Ĉu vi eĉ ne timas Dion...?” Mi opinias, ke en
nia tempo, komence de la 21-a jarcento, nenio
tiel mankas, vere nenio, kiel la vera biblia timo
antaŭ Dio. Mi ĉi tie ne pensas pri servistaĉa timo,
sed pri tremtimo antaŭ la vivanta, sankta Dio.
La Biblio diras: „La timo antaŭ la Eternulo estas
la komenco de sciado” (Sentencoj de Salomono
1,7). La aŭtentan timon antaŭ Dio oni povas
rekoni per tiuj ĉi karakterizaĵoj: laŭ sia esenco tio
estas sankta tremestimo antaŭ Dio kaj Lia vorto;
ĝi kaŭzas konfeson de oniaj pekoj; ĝi kondukas
al la sava kredo en Jesuon Kriston; kaj finfine,
ĝi kaŭzas fuĝon de ĉio, kio povus aflikti la
Sanktan Spiriton aŭ povus esti malhonora rilate
al Kristo. Mi ĉiam denove diras al junaj homoj:
Dio ne estas alloga ulo, kiu sidus kun ni rande
de fontano kaj trempus gambojn en akvo. Antaŭ
Dio ni devas havi timon. Ni devas vivi en realo,
por ke ni povu iun tagon stari antaŭ Li. Kaj tiel
mi demandas: Kiamaniere vi volas paŝi al Li sen
Jesuo Kristo? La Skribo diras: „Kiu havas la Filon,
tiu havas la vivon; kiu ne havas la Filon de Dio, tiu la
vivon ne havas” (1-a Epistolo de Johano 5,12).
La rabisto dekstraflanke aldone diris: „Kaj ni ja
juste, ĉar ni ricevas rekompencon, merititan pro niaj
130

faroj; sed ĉi tiu faris nenion malbonan” (Evangelio
laŭ Luko 23,41). Tio, jen, estas la decida diferenco
inter ambaŭ rabistoj. Tiu de la dekstra flanko
konfirmas la krucon. Lia memjustigado kunfalis
kaj ĉesis. Subite li rekonis, ke lia punmortigo
estas la sola justa verdikto por liaj agoj kaj por lia
tuta vivo. „Ĉar ni ricevas rekompencon, merititan
pro niaj faroj...” Ĉu mi rajtas vin demandi ion tre
personan: Ĉu vi jam rekonis, ke vi antaŭ la okuloj
de Dio por via tuta ĝisnuna vivo ne meritas
ion alian krom morton? La Biblio diras: „Ĉar la
salajro de peko estas morto” (Epistolo al Romanoj
6,23). Morto portempa kaj morto poreterna! Via
propra memjustigado estas kiel maldeca vesto,
kiun oni ne povas porti antaŭ Dio.
Mi scias, ke ĉi tie ĉio en la homo kontraŭstaras:
Kio do, mi kiel honesta dommastrino, ĉiam
aganta laŭ justeco, sen bezono iun timi ... Kio,
mi deca komercisto, ĉiam laboranta honeste kaj
fidele, ĉiam deca – ke mi meritu morton?
Tamen Jesuo Kristo ne venis por fari la decajn eĉ
pli decaj. Tion ni scipovas fari mem. Jesuo Kristo
venis por savi la pekulojn. Tio estas tute alia
dimensio kaj realo! En iu kanto oni povas aŭdi:
„Jesuo pekulojn akceptas...” Jes, li senescepte
akceptas pekulojn. Kaj li povas preteriri milojn
da aliaj, ĉar li malamas la memjustigadon.
131

„... ĉar ni ricevas rekompencon, merititan pro niaj
faroj...” Ĉu vi iam ajn meditis pri la agoj de via
vivo? La agoj, tio estas la aferoj, kiujn oni faras
propramane. Ankaŭ viaj manoj jam servis al
diablo, ĉu? La agoj, tio estas la vojoj, kiujn oni iris
proprapiede... eventuale al iu aŭguristino, eble
al kliniko por fari aborton, probable en domon
de prostituado...? La agoj, tio estas la pensoj,
irintaj tra onia kapo. Malpuraj pensoj, malicaj
pensoj, malamikaj pensoj, pekaj pensoj. La agoj,
tio finfine estas ankaŭ la vortoj, venintaj el onia
buŝo. La vortoj de mensogado, la maldecaj vortoj,
la vortoj, trafantaj aliajn ktp. Ĉu vi rimarkas, ke
ni pekuloj bezonas pardonon? Sed kie ni povas
la pardonon trovi? Kiu povas nin per ĝi regali?
3. Iu, kiu alportis la pardonon
Ĵetu, mi petas, kun mi rigardon al la meza kruco:
„sed ĉi tiu faris nenion malbonan”. Tie pendas la
Filo de Dio. Tiu, kiu neniam faris pekon. Pura
kaj sankta, imago de sia nevidebla Patro. Homo
kiel vi kaj mi – kaj tamen sen peko. Neniam li
havis longajn fingrojn de ŝtelisto. Neniam li al iu
rakontis mensogon. Neniam li malĉaste rigardis
virinon. Li estis la sola, kiu iris tra la mondo
132

morale pura. „Sed ĉi tiu faris nenion malbonan”.
Kion do li faris? Li sanigis lamajn, blindajn,
malsanajn, eĉ leprulojn. Tie, kie la aliaj restis
je sekura distanco, li metis siajn manojn sur la
pusintajn kapojn.
Tiamaniere ankaŭ vi povas veni al li. Iru do
al li kun lepro de via vivo! Iru do al li kun viaj
malpuraj pensoj, kun via alkohola dependeco,
kun via fiero, via honoravido, via egoismo. Iru
do kun viaj ligitaj manoj, via venena fantazio,
via ŝarĝita konscienco, al tiu sola, kiu vin povas
liberigi! Li diris: „Se do la Filo vin liberigos, vi estos
efektive liberaj” (Evangelio laŭ Johano 8,36).
„Sed ĉi tiu faris nenion malbonan.” Li trankviligis
la ŝtormon sur la lago de Genazareto. Li vokis
Lazaron el la tombo. Kaj poste venis vico de
la ĝardeno Getsemano, kie li ĝis sangoŝvitado
rezistis al la peko. Poste oni tranajlis liajn manojn.
Ĉu vi scias, pro kio? Ĉar miaj kaj viaj manoj
faris tiujn terurajn aferojn. Poste oni tranajlis
liajn gambojn. Ĉu vi scias, pro kio? Ĉar miaj kaj
viaj gamboj marŝis sur malhelaj vojoj. Poste oni
frapmetis sur lian kapon kronon el pikdorno. Ĉu
vi scias, pro kio? Ĉar tra mia kaj via kranio kuris
tiuj teruraj pensoj. Kaj poste oni lin batis sur lia
buŝo. Ĉu vi scias, pro kio? Ĉar el mia kaj el via
133

uŝo venis tiuj malicaj vortoj. Alrigardu lin, la
reĝon de la sangoverŝa amo!
„Sed ĉi tiu faris nenion malbonan.” Tion tiu dua
rabisto subite rekonis. Kaj poste en li heliĝis:
Se Jesuo kiel la sola estas senkulpa, tiam do li
mortsuferas anstataŭ aliaj. Tiam li mortagonias
ankaŭ por mi kaj por miaj pekoj. Kaj tiam venis
el lia buŝo la plej fascina frazo, kian homo povas
en sia vivo diri: „Jesuo, memoru min, kiam vi venos
en vian regnon!” (Evangelio laŭ Luko 23,42).
Nenion pli li povis fari. Liaj manoj estis
najlfiksitaj. Laŭvorte li ne povis plu movi eĉ
sian fingron. Sed per la manoj de sia koro
li forte kaptis kaj metis sian tutan fidon sur
Jesuon, la krucumitan. Alkroĉi sin je li per
rigardo al poreterna savo – tion nomas la
Biblio la konvertiĝo. Ĉu mi rajtas vin alparoli
tute persone? Ĉu vi en via vivo jam iam ajn
tiamaniere preĝis:
„Sinjoro Jesuo, rememoru min. Mi scias, ke mi
meritas la poreternan punon. Sed mi petas vin:
akceptu min en graco.” Inter Dio kaj ni troviĝas
distanco de nur unu tiaspeca preĝo!
134

4. Iu, kiu la pardonadon praktikis
Kiam la krudaj manoj surnajlis la Filon de Dio sur
la krude ĉarpentitajn trabojn de la kruco, li petis
pardonon por siaj murdistoj: „Patro, pardonu ilin;
ĉar ili ne scias, kion ili faras” (Evangelio laŭ Luko
23,34). Jesuo Kristo la pardonon ne nur alportis,
sed li ĝin mem praktikis.
Kio pri vi, koncerne tion ĉi? Ĉu vi devus al iu
pardoni? Probable ĝuste al via geedza partnero?
Eble li ne estis ĉiam fidela. Aŭ ŝi? En la jaro
1571 Jan Rubens en Antverpno pro malfidelo
en geedzeco estis kondamnita je mortopuno.
Lia trompita edzino Maria Rubens skribis al li
en malliberejon sekvajn vortojn: „Mia tre amata
edzo, mi pardonas al vi, nun kaj por ĉiam. Vi
troviĝas en tiel forta angoro, el kiu mi volas
vin savi per propra sango. Ĉu povus ekzisti tia
malamo, ke mi ne povus pardoni etan pekon
kontraŭ mi, kompare kun tiom grandaj pekoj,
por kiuj mi ĉiutage petegas ĉe la ĉiela Patro, ke
Li al mi ilin pardonu? ... Al vi estas do pardonite!
Via fidela edzino Maria Rubens.”
Pro tiu ŝia petskribo Jean Rubens post du jaroj
povis forlasi la karceron. Ili ekloĝis en Siegen,
kie poste naskiĝis ilia filo Peter Paul Rubens, al
la tuta mondo konata pentristo.
135

Ĉu vi eble suferis maljustaĵon? Ĉu vi estis
ĉikanita en via laborloko aŭ vi estis pretervidita
en heredo? Corrie ten Boom kun sia familio en
Nederlando kaŝis judojn antaŭ la nazia ŝtatpolico
Gestapo. Iun tagon iu homo denuncis tiun ĉi
familion ten Boom. Sekvis terura sufervojo al
la koncentrejo Ravensbrück. La patro de Corrie
kaj ŝia fratino pro tio mortis. Ŝin mem la nazioj
kontraŭ ĉiu espero en januaro 1945 lasis el la
koncentrejo. Kiam ŝi ricevis dokumentojn pri sia
malliberigo, ŝi tie legis la nomon de sia perfidulo.
Ŝi serĉis kaj trovis lin kaj antaŭ liaj okuloj disŝiris
la dokumenton dirante: „Mi pardonas al vi pro
Jesuo!”
Kion ajn vi jam devis suferi, kio pri tio ĉe vi?
Ĉu vi pardonis? Al via geedza partnero? Al viaj
gepatroj? Al via ĉefo? Ĉu troviĝas iu, kiun vi ne
salutas plu, kun kiu vi ne parolas plu, kiu por vi
„mortis”?
La forto de pardonado
Eble vi vin demandos: Kiamaniere mi trovu
forton por pardoni el tuta koro? Tiu, kiu tie preĝis:
„Patro, pardonu al ili ...” volas doni al vi tiun forton.
Tiu, kiu kapabligis Stefanon, kiam jam flugis sur
136

lin ŝtonoj, ke li povis preĝi: „Sinjoro, ne alkalkulu
al ili tiun ĉi pekon!” Tiu, kiu kapabligis sinjorinon
Maria Rubens, ke ŝi pardonis al sia edzo; tiu, kiu
kapabligis Corrie ten Boom, ke ŝi pardonis al sia
denuncanto. Tamen mi petas vin: ne faru la duan
paŝon antaŭ la unua! Unue vi bezonas pardonon
por via vivokulo kaj por tio, ke Kristo fariĝu
sinjoro en via vivo – nur post tio vi povas fari
sekvajn paŝojn kaj pardoni al viaj ŝuldantoj. Dio
havas ankoraŭ aliajn aferojn por doni ilin al vi:
amon, pacon, ĝojon, sencplenumon, protekton,
sennombron da gefratoj en fido itp. – Sed nenion
de ĉio-ĉi vi ricevos sen pardonado. La pardono
de pekoj estas la pordo por ĉiuj sekvaj benoj de
Dio.
Du vojoj – du eblecoj
Ankoraŭ lastfoje ni direktos nian rigardon al
la tri krucoj. La viro maldekstraflanke iras en
pereon, ĉar li ne volis ricevi pardonon. Li estis
memjustiga homo kaj li fariĝis la unuarangulo
inter la malbenitoj. La kondamnita dekstraflanke
konfirmis la krucon. Li serĉis pardonon kaj li
sian tutan fidon, koncerne la poreternan savon,
metis ekskluzive sur la Sinjoron Jesuon. Kaj li
137

fariĝis la unuarangulo inter la savitoj. Kia Dio,
kiu la amnestiitan rabistan murdiston akceptas
en la ĉielon kiel la unuan! Kaj en la mezo Jesuo,
la krucumita. Apud li distingiĝas kaj decidiĝas
ĉio. Ankaŭ en via vivo.
Jesuo, rememoru min!
Tio okazis en Moskvo. En la urboteatro. Venis ĉiuj
granduloj de KP SU. Hruŝĉov kaj liaj kamaradoj.
Estis la erao de Hruŝĉov. Oni prezentis la
teatraĵon Kristo en frako. Ludpeco, en kiu estis
mokpriridita ĉio en ligo de Kristo kaj kristana
kredo: monakoj kaj monakinoj ebriaj kuris sur
la scenejo; ĉio, kio ĉe homoj validis por sankta,
estis trempita en ŝlimo. Vere ĉio. Estis timtreme,
vera infero. La plej forta ebla trompo.
Tiam la ĉefrolanto Aleksandro Rostovcev,
kiun Hruŝĉov aparte kaj persone favoris, kun
granda kariero antaŭ si, devus ekludi sian ĉefan
rolparton: Kriston en frako. El la evangelio laŭ
Marko li devus legi feliĉpromesojn de Jesuo,
predikanta sur la monto; kaj je certa punkto
li devus per granda gesto forĵeti la Biblion kaj
krivoki en la salon: „Donu al mi frakon!” Tio
signifas: Mi ne volas plu sekvi Dion, mi ne volas
138

plu esti malriĉa, kompatinda kaj mortigata, mi
ne volas plu dependi de Sankta Spirito, sed mi
volas festi karnecon, elviviĝi kaj sovaĝiĝi; mi
volas lasi la ĉielon al Dio kaj transpreni mem la
Teron – kaj tiel plu.
Kaj tiu Rostovcev, kiu ludis tiun ĉefrolon,
komencis legi la feliĉpromesojn. Li legis kaj ne
ĉesis legi. Kaj ĉiuj en la salo rimarkis: ĉi tie io
okazas; tio ne troviĝas en la teksto, tio ĉi ne estas
la parto de lia rolo. Sed ne nur ke li legis, kion li
devus legi, li legis tion, kion li fakte devis legi.
La vorto de Dio kaptis lin subite. Eble rememoro
je liaj infanaĝaj tagoj? Eble rememoro je preĝoj
de lia patrino? Mi ne scias. Mi opinias, ke tiam
la Sankta Spirito tre forte agis, kiam li tiun
viron el la supraj dek mil adeptoj de la sovetia
nomenklaturo faris por sia atestanto.
Tiel li tie staris kaj legis la feliĉpromesojn
ĝisfine. Kaj poste li diris nur plu unu frazon. Kaj
tiu frazon iu viro sur la Tero iam jam diris, kaj ne
vane. Li diris: „ Jesuo, memoru min, kiam vi venos
en vian regnon.” [15]
Rostovcev? Ni ne scias, kie li restis. Neniam
plu li aperis. Li estis forigita de tago al tago. Li
malaperis kaj sinkis. Sed lia atestado staras. Kaj
[15] Willi Hofsümmer, Kurzgeschichten, kj. 1, Mathias-Grünewald-
Verlag.
139

ĝi fortigis min. Kaj nun ankaŭ vi ĝin legis. Ĉu
vi ne volas lin imiti? Konvertu vin al Dio! Serĉu
Lian pardonon! Fidu al Jesuo Kristo vian vivon
kaj lin sekvu!
140

Vivo – pro kio, estas
la demando
„Kaj jen unu viro, veninte al li, diris: Majstro, kian
bonon mi faru, por ke mi ricevu eternan vivon? Li
diris al li: Kial vi min demandas pri bono? Ekzistas
Unu, kiu estas bona; sed se vi deziras eniri en la
vivon, observu la ordonojn. Li diris al li: Kiujn? Kaj
Jesuo diris: Ne mortigu; Ne adultu; Ne ŝtelu; Ne
parolu malveran ateston; Respektu vian patron kaj
vian patrinon; kaj: Amu vian proksimulon kiel vin
mem. La junulo diris al li: Ĉion tion mi observis; kio
ankoraŭ mankas al mi? Jesuo diris al li: Se vi deziras
esti perfekta, iru, vendu viajn posedaĵojn, kaj donu al
malriĉuloj, kaj vi havos trezoron en la ĉielo; kaj venu,
sekvu min. Sed aŭdinte tiun diron, la junulo foriris
malĝoja, ĉar li havis multajn posedaĵojn.”
(Evangelio laŭ Mateo 19,16-22)
„Kiam ni havis aĝon de 6 jaroj, ni havis
morbilon;
estinte 16 ni havis militon;
estinte 20 ni havis malfeliĉan amon;
kun 30 ni havis infanojn;
estinte 39 ni havis Adolfon;
kun 40 ni konis malamikajn transflugojn;
141

kun 45 ruinojn;
havante 48 jarojn, ni havis serĉflugfoliojn;
kun 50 ni havis inundojn;
kun 59 bonstaton;
en aĝo de 60 jaroj ni havis galŝtonojn;
kun 70 la vivo estis malantaŭ ni.”
Rudolf Otto Wiemer [16]
Pro kio mi vivas?
En pasintaj 25 jaroj de mia vivo mi alparolis
sennombron da homoj pri la senco de ilia vivo;
la preterpasantojn en urba promenadejo aŭ
gejunulojn dum ilia religiinstruo en lernejo.
Evidente fariĝis, ke tre multaj el ili ne povis
doni definitivan respondon. Estis verdire skue.
Kelkaj el ili opiniis, ke ne troviĝas ĝenerala,
por ĉiuj homoj valida vivosenco. Ili dividis la
starpunkton de la verkisto Beckett [17] , kiu asertis,
ke la mal-senco estas la senco de la vivo. Sed
[16] Rudolf Otto Wiemer: Zeitsätze. Eldonite en Karlsruhe,
Dietrich&Krechel, Rüdiger: Ekzemplo de konkreta poezio en
lerneja objekto de la germana lingvo kiel fremdlingvo, Bonn: Inter
Nationes.
[17] Samuel Barclay Beckett, irlanda verkisto kaj dramisto (1906-
1989), unu el karakterizaj reprezentuloj de la „teatro de absurdo”
kaj la aŭtoro de la famiĝinta dramo Atendante je Godot. Estas interese,
ke en la nomo de la atendata persono kaŝiĝas la vorto „God”
(Dio) – rim. de trad..
142

ĉiuokaze ĉiu unuope povus atribui al si la sencon
de la vivo. Kelkaj junaj homoj tute serioze prenis
„fun” (angle: amuziĝon) por la senco kaj intenco
de sia ekzisto, dum aliaj, pli aĝaj samtempuloj,
parolis pri „plenumado de devoj” kaj pri tio, ke
oni lasu post si la mondon „pli bona”.
Kompreneble, tiuj enketrezultoj ne havas
valoron de reprezentado. Tamen mi kredas, ke
la plimulto de homoj volas ion ajn atingi. Kaj
sekve ili laboras kaj laboras, por ion atingi – sed
pro tioma laboro kaj penado ili atingas verdire
precize nenion! Ili ne venas plu ĝis si mem. Ili
ne trovas plu tempon por kunhomoj – kaj eĉ
aparte por Dio. Rigardante de ekstere ili atingas
eventuale mezureblajn materiajn sukcesojn.
Aŭtoj fariĝas pli grandaj, la feriaj vojaĝceloj pli
malproksimaj. Sed, ĉu la materia bonstato vere
estas la senco de la vivo?
Riĉeco ne egalas riĉecon
Mi aŭdis pri ok viroj, kiuj en la jaro 1928
kunvenis en granda hotelo en Ĉikago (Chikago).
Tiuj tiom riĉaj viroj tiutempe kontrolis pli da
kapitalo ol la usona trezorofico. Tamen oni ne
prijuĝu la homan vivon el ĝia mezo, sed el ĝia
143

fino. La Biblio diras: „Memoru viajn regintojn, kiuj
parolis al vi la vorton de Dio; kaj ilian fidon imitu,
pripensante la finon de ilia vivmaniero” (Epistolo al
Hebreoj 13,7). Kaj la fino de tiuj ok viroj aspektis
tiele: unu el ili mortis en fremda lando kaj ne
povis pagi siajn fakturojn; la dua fine de sia vojo
vivis de prunteprenita mono; la trian oni devis
liberigi de prizonpuno, por ke li povis morti
hejme; la kvara mortis en karcero. Tio faras 50 %
de tiuj viroj. Kaj la restaj kvar? Ili finis sian vivon
per suicido.
Se mi metas tiun ĉi bilancon antaŭ miajn
okulojn, mi povas nur plu diri: „Kompatindaj,
povraj riĉuloj!” En nia ŝtato troviĝas milionuloj,
kun kiuj mi ne volus ŝanĝi mian pozicion por
iu ajn prezo en la mondo. Ĉu iu vivo estas vere
riĉa, tion oni tamen ne povas konstati per ekzisto
de ĝardena naĝbazeno aŭ per troviĝo de persaj
tapiŝoj, sed per tio, kiamaniere la koncerna homo
baraktas per krizaj momentoj ĝis la plej granda
krizo: la morto. Kaj ĝuste ĉi tie oni trovas ĉe tiom
multaj homoj almozulan povrecon, rezignadon,
ribeladon, malbenadon aŭ nur silentiĝon.
144

Demando pri eterna vivo
Mi opinias, ke oni povus lerni de juna viro,
veninta al Kristo. Li estis riĉa, li posedis multajn
bonaĵojn kaj varojn. Kaj tamen li demandis pri
eterna vivo. Evidente li rimarkis, ke la materia
posedo ne povis kontentigi la soifon de lia
animo. La Biblio diras: „Ĉar kiel profitus homo, se
li gajnus la tutan mondon kaj perdus sian animon?”
(Evangelio laŭ Mateo 16,26). Dio metis ankaŭ
la eternon en nian koron (komparu: Predikanto
3,11). Tio verdire estas la kialo, ke ni kiel la kreitaj
estaĵoj ne povas kontentiĝi per la ĉi-flankaj,
supraĵaj kaj efemeraj aferoj. Jesuo Kristo la nura
povas vere kontentigi la soifon de via animo. Tiel
hodiaŭ, kiel hieraŭ li invitas homojn al si: „Venu
al mi ĉiuj, kiuj estas laborantaj kaj ŝarĝitaj, kaj mi
vin ripozigos” (Evangelio laŭ Mateo 11,28).
Kial nur Kristo povas solvi la
demandon pri nia vivosenco?
Ĝis lia resurekto la tombejo estis lia lasta stacio.
En tiu ĉi surtera vivo la vivosenco erst devis
esti serĉata. Jesuo Kristo tamen per sia releviĝo
trabatis la sonmuron de la morto. Li disŝiris la
145

horizonton de la tomboj. Paŭlo tion esprimas
tiel ĉi: „Jesuo Kristo, kiu neniigis la morton kaj
enlumigis la vivon kaj la senmortecon per la
evangelio” (2-a Epistolo al Timoteo 1,10). De tiu
tempo ĉiu homo povas solvi la demandon pri sia
vivosenco. La Biblio diras al ni, de kie ni venas,
kien ni iras kaj pro kio ni troviĝas sur la tero:
ĉiu savita homo povas vivi kun Dio kaj por Dio.
Tiu biblia perspektivo donas al ĉiu homa vivo
valoron. Handikapita homo povas samtiel vivi
por Kristo kiel pinta menaĝero. La Filo de Dio
povas ankaŭ al via vivo doni vivosencon. Lia
kruco kaj lia releviĝo estas la centraj eventoj de
la historio. Fidu al liaj vortoj! Faru lin la centro
de via vivo.
La demando pri la kulpo
La riĉa junulo eldiris mirindan demandon;
kaj tamen tiu demando estis akompanata de
negativa apudtono: „Majstro, kian bonon mi
faru...” (Evangelio laŭ Mateo 19,16). Do, li volis
la ĉielon perlabori. Ankoraŭ kelkaj preĝoj,
ankoraŭ iom da aldona preteco helpi, iom pli da
donacoj – kaj post tio Dio devus iamaniere esti
kontenta. Ni estu sinceraj: la pensmaniero pri
146

meritoj estas al ni, falintaj homoj, ennaskiĝinta
– kaj nia produktiva socio tion aldone subtenas.
Sed Jesuo Kristo respondis al tio tre bruske:
„Ekzistas Unu, kiu estas bona” (Evangelio laŭ
Mateo 19,17). Li pensis pri Dio, sia Patro en
la ĉielo. Tio signifas: Neniu estas bona laŭ sia
naturo! Rilate tion ĉiu devas fari fundamentan
decidon en si. Ĉu mi kredu al humanistoj, kiuj
jam de ĉiam anoncas, ke la homo en si havas
bonan kernon? Ĉu mi kredu al flustrado de
propra koro, kiu diras al mi, ke mi estas tute en
ordo? Aŭ mi estas preta kredi, ke Dio pravas?
Kaj Lia vorto per tuta klareco diras: „Mi ne plu
malbenos la teron pro la homo, ĉar la penso de la homa
koro estas malbona jam de lia juneco” (1-a Libro de
Moseo 8,21). Plie: „Ne ekzistas justulo, ne eĉ unu;
ne ekzistas prudentulo, ne ekzistas iu, kiu serĉas
Dion; ĉiuj devojiĝis, ĉiuj senutiliĝis; ekzistas neniu,
kiu faras bonon, ne eĉ unu” (Epistolo al Romanoj
3,10-12). Plie: „Ĉar la bonon, kiun mi volas fari, mi
ne faras; sed la malbonon, kiun mi ne volas fari, mi
faradas” (Epistolo al Romanoj 7,19).
Tiu, kiu estas honesta kun si mem, konstatos
iun tagon, ke ankaŭ liaj plej noblaj faroj estas
makulitaj de peko kaj fiero. Kiam Marteno
Lutero atingis tiun ĉi rekonon, li ekkantis:
147

„Mein’ guten Werk, die galten nicht; es war
mit ihnen verdorb’n.
Der frei’ Will’ hasste das Gericht und war zum
Gut’n erstorb’n.”
(Bonaj faroj miaj estis sen valido; ili ĉiuj nur
korupto.
Libera volo la kondamnon malamegis kaj por
bono mortis.)
La Savanto volis helpi al la riĉa junulo. Li
alrigardis lin kaj lin amis, oni povas legi en
paralela teksto ĉe Marko. Sed kiamaniere li
montru al li, ke lia vivo estis plena da kulpo?
La ordonoj kiel la spegulo
Tamen, ekzistas nesubaĉetebla rentgena
monitoro, kiu povas al ni, fieraj homoj, montri,
kiaj ni antaŭ Dio vere estas vidataj: la ordonoj de
Dio revelacias Lian sanktan mezuron. Tial Kristo
tenis al sia interparola partnero la spegulon de
la Dia leĝo. Ĉu vi havas emon, spekti vin kun mi
en tiu ĉi spegulo?
Ni prenu la 6-an ordonon: „Ne mortigu!” [18]
Multaj homoj tuj respondas: „Mi mortigis
[18] Laŭ la katolika katekisma nombrado 5-a., ĉar la 1-a kaj la 2-a
ordonoj estis kunigitaj, por ke estu iomete prikaŝita la ordono, kiu
148

neniun.” Do mi demandas aldone: „Ĉu vere
ne?” La Biblio, nome, diras: „Ĉiu, kiu malamas
sian fraton, estas hommortiganto” (1-a Epistolo
de Johano 3,15). Kaj kio pri centmiloj da abortoj
ĉiujare? Mi ne povas ekskludi eblecon, ke kelkaj
legantoj ŝarĝis sur sin kulpon – ankaŭ se oni nur
stimulis aliulon fari tion.
Aŭ ni prenu la 7-an ordonon: „Ne adultu!” [19]
Ĉi tie ne temas nur pri konkreta malfidela ago.
La peko havas sian komencon jam en la koro.
En la prediko sur la monto ni povas legi: „Ĉiu,
kiu rigardas virinon, por deziri ŝin, jam adultis je ŝi
en sia koro” (Evangelio laŭ Mateo 5,28). Per tiu
ĉi ordono estas kondamnitaj preskaŭ ĉiuj viroj
– min inkluzive – kaj samtiel multaj virinoj. Sed
ne jam la fino de la afero. Ĉe Dio ankaŭ la ĝuado
en pornografia literaturo, libroj, filmoj estas
rigardata kiel peko. Ĉiu, kiu antaŭ la geedza ligo
aŭ apud ĝi eniras seksan rilaton, samtiel pekas.
Ankaŭ la praktikata samseksualeco ne kongruas
kun la volo de Dio (rigardu: Epistolo al Romanoj
1,24-27). Jen, la spegulo estas nesubaĉetebla!
malpermesas fari imagojn pri Dio kaj spiritaj estaĵoj; por ke tamen
restu 10 ordonoj, la 10-a estis dividita en du diversajn, kvankam
koncernantaj la saman pekon, la avidon – rim. de traduk.
[19] Laŭ la katolika nombrado do la 6-a – rim. de traduk.
149

Aŭ ni prenu la 8-an ordonon: „Ne ŝtelu!” [20] Tiu
ĉi malpermeso ne koncernas nur la ŝteladon en
vendejo aŭ bankprirabon. Al ŝtelado apartenas
samtiel la „nigra laboro” (eksterleĝa fuŝlaboro)
kaj neanonco de impostoŝuldo. Samtiel uzo de
komputilaj programoj, kiuj ne estis aĉetitaj.
Aŭ ni prenu la 9-an ordonon: „Ne atestu
false!” [21] Kiom da mensogoj venas en la erao de
ĉies homa vivo el lia buŝo; kiom da duonveroj [22]
kaj „mensogoj en nepra situacio”? Mensogi
estas peko. Apud tio la „falsa atestado” ĉiam
denove nin proksimigas al la diablo, kiun la
Biblio nomas „la patro de la mensogo” (rigardu la
Evangelion laŭ Johano 8,44).
Aŭ ni prenu la 5-an ordonon: „Respektu vian
patron kaj vian patrinon!” [23] En la hebrea lingvo
tio estas formulite sekve: „Viaj patro kaj patrino
fariĝu al vi pezaj.” Kion do signifas al vi viaj
gepatroj? Alivorte: Kiamaniere vi riparos la
malican vorton, kiun vi iam eldiris al via patrino?
Vivi signifas desegni sen uzo de gratgumo. Ĉiu
desegnotiro restas por ĉiam.
[20] Laŭ la katolika nombrado do la 7-a – rim. de traduk.
[21] Laŭ la katolika nombrado do la 8-a – rim. de traduk.
[22] Germana popolsaĝo diras: Eine halba Wahrheit ist eine ganze
Lüge (Duona vero estas kompleta mensogo) – rim. de trad.
[23] Laŭ la katolika nombrado do la 4-a – rim. de trad.
150

Kaj post tio la Filo de Dio resumas tiujn ĉi kvin
ordonojn, kiuj difinas la interhomajn rilatojn, en
unu frazo: „Amu vian proksimulon kiel vin mem”
(Evangelio laŭ Mateo 19,19).
Jesuo Kristo volas helpi al ni – al ni nun
samtiel kiel al la juna judo tiutempe. Liaj vortoj
doloras, tamen ili estas veraj. Ĉu vi estas preta
subiĝi al la sankta normo de Dio? Aŭ vi lian
diagnozon malakceptas? Kiel iam iu konstatis:
„La vero estas amara trinkaĵo; kiu ĝin diras, nur
malofte rikoltas laŭdon; kaj la malsana stomako
de multaj homoj ĝin ne toleras eĉ en maldensa
formo.” Kien do kun tiu kulpo?
Jesuo Kristo solvis ankaŭ la
demandon de la kulpo
Ĉu vi ĉeestis, kiam la Sinjoro de la sinjoreco estis
krucumita? Pripensu: Kiamaniere mi ĉeestu?
Ĉio-ĉi okazis antaŭ preskaŭ 2000 jaroj sur alia
kontinento. – Kaj tamen ni ambaŭ ĉeestis. Ni
ĉeestis en la najloj, batitaj en liajn piedojn kaj
manojn. Ni ĉeestis en la dorna krono, batmetita
sur lian kapon. Kaj fine ni ĉeestis en la primoka
ridego de la popolamaso, krianta: „Krucumu lin,
krucumu lin!” (Evangelio laŭ Marko 15,13). Ni
151

ĉeestis per la kulpo kaj peko de niaj vivoj! Kiam
Paŭlo Gerhardt, komponisto de kristanaj kantoj,
per apertaj okuloj unuafoje vidis Kriston pendi
sur la kruco, tiam li sciis: Sur la krucon li ne estis
fiksita de romanoj nek de judoj – sed: „Mi kaj
miaj pekoj, kiuj svarmas kiel sablaj grajnoj apud
la maro, ili kaŭzis la malbonon, kiu vin krucumis,
kaj la trista militistaro de turmentado.” De kiam
Jesuo Kristo desur la kruco ekkriis: „Estas finite!”
(Evangelio laŭ Johano 19,30), sonas en tiun
ĉi mondon nesilentigeble la frazo: „Mi volas
pardoni al vi vian kulpon.”
Donacita justeco
Sur la monteto Golgoto okazis io unika: la
postulanta justeco de Dio, kiun ni antaŭe ekkonis
rigrdante en la spegulon, ŝanĝiĝis en donacitan
justecon. Se vi, metafore dirite, „paŝas sub la
krucon”, vi agnoskas sian kulpon kaj sian tutan
fidon metas sur tiun ĉi finitan faron de Kristo,
tiam Dio pardonos viajn pekojn (rigardu la 1-an
Epistolon de Johano 1,9). Dio vin „pardonos”,
tio diras, vin proklamos justa. Tiamaniere Li vin
„amnestios”. Li faros vin konvena por la ĉielo.
152

Jesuo Kristo, la Filo de Dio, la demandon de via
kulpo solvis unike, senkompare kaj por ĉiam!
Marteno Lutero laŭtradicie iam diris: „La peko
havas du flankojn: aŭ ĝi ripozas sur Kristo aŭ ĝi
pendas desur via kolo kaj tiras vin en pereon.”
Ĉu mi rajtas vin ĉi tie persone demandi: Ĉu vi
scias, ĉu la kulpo de via vivo estas kompensita?
Nenia happy end [24] – aŭ tamen?
Ĝis tiam la junulo starigis demandojn – sed tiam
Kristo demandis lin: „Vi volas esti perfekta...?”
(Evangelio laŭ Mateo 19,21). Do: „esti perfekta”
en la Biblio ne signifas „esti perfekta” aŭ „esti
senmakula”, sed kun ĉiuj siaj makuloj kaj pekoj
aparteni al Kristo, la Perfekta! Tio ĉi iam estos la
decida demando je via mortohoro – ne, kiom da
aĵoj al vi apartenas, sed al kiu vi apartenas. Ĉu
via vivo apartenas al la Sinjoro Jesuo? Se ne, tiam
bonvolu vin donaci al li – kun via pasinto, nuno
kaj estonto! Konfidu al li vian vivon (rigardu:
Evangelio laŭ Johano 1,12-13). Permesu, ke li
estu la mastro super via vivo kaj marŝu post li!
La junulo opiniis, ke li observis ĉiujn ordonojn
de Dio. Sed je la fino fariĝas klare, ke li tion
[24] Angle: feliĉa aŭ bonŝanca fino – rim. de trad.
153

ne plenumis, eĉ la 1-an ordonon ne: „Mi estas
la Eternulo, via Dio, kiu elkondukis vin el la lando
Egipta, el la domo de sklaveco. Ne ekzistu ĉe vi aliaj
dioj antaŭ Mi” (2-a Libro de Moseo 20,2-3). Li
amis sian posedon pli ol Dion. Kompreneble
la kristanoj ankaŭ rajtas posedi propraĵon. Sed
estas demando, ĉu sur la unua loko estas Dio aŭ
materiaj aĵoj.
La junulo trista retiriĝis. La afero estas
stranga: li troviĝis je ĝusta adreso (ĉe Kristo), li
starigis ĝustan demandon (pri la eterna vivo),
li ricevis ĝustan respondon – sed li faris falsan
decidon! Finfine li foriris sen esti savita. Sen
Kristo ĉiu sekundo de nia vivo estas la sekundo
de perditeco. El sekundoj venas minutoj, horoj,
tagoj, semajnoj, monatoj kaj fine jaroj. El perditaj
jaroj povas estiĝi perdita vivo, kaj el la perdita
vivo venos ĉiam, ĉu plaĉe aŭ ne, la perdita
eterno.
Sed ĝuste tio ne devas al vi okazi. Pro tio tiu ĉi
libro, tiu ĉi ĉapitro. Jesuo Kristo per sia surkruca
morto solvis la demandon de via kulpo. Per
sia releviĝo li respondis la demandon de via
vivosenco. Sed nun temas entute pri tio, ke vi
solvu la demandon de via saviĝo. Deturnu vin
de via falsa vojo – negrave, ĉu temas pri religia
aŭ ateisma vojo – kaj ligu vian vivon kun la
154

Sinjoro Jesuo Kristo. Post tio venos la happy end.
Li promesis al ni la vivon en abundo (rigardu:
Evangelio laŭ Johano 10,10). Malpli ol tion vi ne
devas preni por sufiĉa!
155

156

Ĉu la estonto
tamen okazos?
„Kaj kiel estis en la tagoj de Noa, tiel estos en la tagoj
de la Filo de homo. Oni manĝis, trinkis, edziĝis,
edziniĝis, ĝis la tago, kiam Noa eniris en la arkeon,
kaj venis la diluvo kaj pereigis ĉiujn. Ankaŭ tiel
same, kiel estis en la tagoj de Lot; oni manĝis, trinkis,
aĉetis, vendis, plantis, konstruis; sed en la tago,
kiam Lot eliris el Sodom, fajro kaj sulfuro falis el la
ĉielo kaj pereigis ĉiujn; tiel same estos en tiu tago,
kiam la Filo de homo malkaŝiĝos. Kiu estos sur la
tegmento en tiu tago, kun liaj havaĵoj en la domo, tiu
ne malsupreniru, por ilin forporti; kaj kiu estas sur
la kampo, tiu ankaŭ ne revenu. Memoru la edzinon
de Lot. Kiu penos gajni sian animon, tiu ĝin perdos;
sed kiu ĝin perdos, tiu savos ĝin viva. Mi diras al vi:
En tiu nokto estos du viroj sur unu lito; unu estos
prenita, kaj la alia lasita. Du virinoj estos muelantaj
kune; unu estos prenita, kaj la alia lasita.”
(Evangelio laŭ Luko 17,26-35)
En iu germana grandurbo troviĝis sur muro per
disŝprucigilo el lada ujo farita surskribo: „Pensu
pri la estonto – donacu ĉerkon!” Multaj junuloj
diras: „Haltigu la mondon – ni volas elpaŝi!” La
157

vivfilozofio de la pank- kaj rokeogeneracio diras:
No future! Ne troviĝas estonto! Kaj se troviĝas
neniu estonto por morgaŭ, tiam ankaŭ hodiaŭ
nenio havas sencon.
En nia mondo fariĝas ĉiam pli finstre. La
senmezura optimismo pri la estonto falis. Sobro,
sinzorgiĝo kaj timo akiris povon. La foruzo de
ercoj kaj naturtrezoraĵoj, polucio de la medio, la
ozona truego, la loĝantarkreskego, tertremoj kaj
la katastrofa malsato; ĉio-ĉi proponas motivon
por nigraj prognozdiroj. La Biblio esprimas tion
tiel: „La nokto jam finiĝas, kaj la tago alproksimiĝas”
(Epistolo al Romanoj 13,12). Sed ju pli finstre
fariĝas en la mondo, tiom pli la veraj kristanoj
levas sian voĉon, ja ili scias, ke ilia savo
proksimiĝis. Jesuo Kristo venos denove. Pli ol
300-foje en la Nova testamento oni legas pri la
denova alveno de Jesuo. Tio estas do unu el ĉefaj
mesaĝoj de Nova testamento.
Sed nun kelkaj kuntempuloj preskaŭ ne povas
kredi, ke Kristo tiam venis sur la teron, kaj tiaj
homoj kompreneble havas fortajn malfacilaĵojn,
kiam ili aŭdas, ke li denove venos. Kaj tiam ili
kutimas demandi: „Momenton, ĉu troviĝas
pri tio iaj ajn signoj?” Ho jes, kompreneble ili
troviĝas. En la unua pensa provo mi trovos
kelkajn el ili.
158

1. Antaŭ la denova alveno de
Jesuo Kristo la misorientigo en
kredo plifortiĝos
La mensogaj portantoj de la savo kaj la mensogaj
savproponoj tentas kaj misorientigas niatempe
multajn homojn. Sennombraj niatempuloj
permesas sin fascini de jogao, transcenda medito
kaj grupdinamiko. Aliaj serĉas sian savon en
antroposofio de Rudolfo Steiner [25] , aliaj en
stranga propono de la „novepoka” (New Age)
filozofio. Ĉiuj-ĉi proponoj finfine estas falsaj
vojoj, ĉar ili ne povas forigi de la mondo la ĉefan
problemon de nia vivo, nome nian kulpon. Tion
agnoskis eĉ la germana poeto Schiller: „La plej
granda malbono estas nia kulpo.”
La Biblio avertas antaŭ tiu misorientigo.
Paŭlo skribas: „Neniu vin trompu iamaniere” (2-a
Epistolo al Tesalonikanoj 2,3). Mi mem aldonus:
ankaŭ ne multaj sektoj. Oni povas ilin identiti
tre simple:
[25] Konata aŭstra pedagogo kaj adepto de ezotera instruo (1861-
1925); fondinto de antroposofio kiel speco de moderna gnozo. Surbaze
de lia mondpercepto naskiĝis ankaŭ la „Waldorfschule” kiel
alternativo al la publika popollernejo – rim. de trad.
159

• Apud la Biblio ili havas ĉiam aldonan
revelacian fonton.
• Apud Jesuo Kristo ili havas ĉiam ankaŭ aliajn
savportantojn.
• Krom ili neniu pravas (nur enkadre de ilia
institucio oni povas atingi la ĉielon).
2. La dua signo antaŭ la nova
alveno de Jesuo estas la totala
materiismo
La homoj vivos nur plu en la mondo de videblaj
aferoj, en tio, kio troviĝas nur surface, en tio,
kio forpasas. Kristo mem antaŭdiris: „Sed kiel la
tagoj de Noa, tiel estos la alesto de la Filo de homo.
Ĉar kiel dum la tagoj, kiuj estis antaŭ la diluvo, oni
manĝis kaj trinkis, edziĝis kaj edziniĝis, ĝis la tago,
kiam Noa eniris en la arkeon, kaj oni ne eksciis, ĝis
la diluvo venis kaj forprenis ĉiujn; tiel estos la alesto
de la Filo de homo” (Evangelio laŭ Mateo 24,37-
38). La Biblio diras, ke la homoj en la tempo de
Noaho estis nur plu „la karno”. Tio diras, ke ilia
vivmaniero estis materiisma kaj horizontala.
Ili estis orientitaj nur plu en tiun ĉi mondon:
laŭeble malmulte labori, laŭeble multe salajri,
havi laŭeble multe da libertempo kaj distro. Kaj
160

kiam Noaho al ili predikis: -Dio estas sankta
kaj Li sendos sian juĝon; konvertu vin kaj Lin
adoru! – ili parolis: -Metro okdek profunde,
kaj poste fino de ĉio. Neniu revenis de tie. Gaje
vivi kaj beate morti signifas al diablo la metion
aborti. Ke venos juĝo? Iru do! La aminda Dio
ne estas tiel severa, kiel kelkaj predikantoj ĉiam
denove parolas... – Kaj Dio? En ilia vivo Li tute
ne aperis plu. La propra MI alprenis Lian lokon.
Ne komprenu min, mi petas, mise. Kompreneble
la homo havas siajn bezonojn. Sed en la tempo
de Noaho la homoj nur plu manĝegis, drinkis
kaj festis nuptojn. Estis pura materiismo.
En la unua jardeko de la tria jarmilo en
Germanio, ekzemple, la aferoj ne aspektas alie [26] .
Ne tiom malmultaj el niaj samtempuloj vivas
laŭ la sloganoj: Vespera ripozo – molaj pantofloj
– televida programo – bierbotelo – futbalo.
Aleksandro Solĵenicin, la antaŭ kelkaj jaroj
mortinta rusa verkisto kaj nobelpremiito notis:
„Ni troviĝas rande de granda historia kunfalo,
inundo, kiu formanĝos la tutan civilizacion.
... La moderna socio troviĝas sub hipnozo. Ĝi
vivas en memtrompo kaj iluzio, ĝi perdis senton
por danĝero. Ĝi estas ligita kun materiismo,
ĝi alpreĝas produktojn de bonstato kaj distro.
[26] Ankaŭ en Aŭstrio kaj Slovenio, ekzemple, ne... – rim. de trad.
161

Tial ĝi ne plu estas kapabla registri tion, kio
proksimiĝas al ĝi pli kaj pli rapide.”
Kontraŭ la trendo
Ĉu vi volas scii, kiamaniere Noaho tiutempe
estis protektita antaŭ la materiisma vivmaniero?
Dum ĉiuj ĉirkaŭ li vivis konfome al la filozofio:
„Agu kaj laboru, dometon ekkonstruu kaj
knabinon serĉu...” kaj dum ili ankaŭ cetere faris
laŭ sia plaĉo, Noaho faris ĉion, kion Dio ali li
ordonis. Kaj Dio surtaskigis lin per giganta
laboro: Noaho devis konstrui barkon, fakte la
unuan transoceanan ŝipon. Proksimume 150 m
longan, 25 m larĝan kaj 15 m altan. La homoj
cetere nur en la 19-a jarcento post Kristo estis
kapablaj fabriki proksimume tiom grandan
navigilon. La barko fakte estis la fabrikaĵo de
tuta jarcento. Noaho havis neniun scion pri
statiko nek pri ŝipfarado entute. Tamen li kredis
al Dio kaj obeis al Li. Noaho faris precize ĉion,
kion Dio al li ordonis, ĝis lasta detalo. Iam mi
aŭdis, kiamaniere iu ilustre imagis la scenejon
de tiam. Kiam Noaho helpe de siaj filoj faligis
la unuajn arbojn, venis skeptikuloj demandante
lin: „Bontag Noaho, kion do vi ĉi tie fuŝas?”
162

– „Ni faras ŝipon.” – „Ne diru, ĝuste ĉi tie,
sur firma tereno, ĉu? Kaj ĉu troviĝas ligfosto,
kvankam ne troviĝas akvo? Kaj pro kio vi ne
prenas prefere germanan kverklignon?” – „Ne,
mi prenas picean lignon. Dio tiel diris.” Poste
venis raciistoj: „Kie vi havas la stirilon?” – „Ne
troviĝas,” respondis Noaho. „Ĉu vi freneziĝis?
Ŝipo sen stirilo?” Sed Noaho faris ĉion kiel Dio
al li ordonis. Kiel sekvaj venis humanistoj: „Kion
vi diras, Noaho, ke la mondo katastrofos, ĉu?
Sensencaĵo. Iom pli da klereco ne farus damaĝon.
Iom pli da konataj poetoj.” Sed Noaho faris ĉion,
kiel Dio al li ordonis. Kaj iun tagon la barko estis
preta. Noaho kaj lia familio venigis bestojn en
la barkon. Kaj tiam venis la lastaj primokantoj:
„Nun ni komprenas. Vi faris bestoĝardenon kaj
vi volas enkasigi enirbiletojn.” [27] Tamen Noaho
ne permesis al si konfuzon. Li faris ĉion, kiel Dio
al li ordonis.
Ĝuste sur tiu ĉi vojo vi povas ankaŭ niatempe
supervenki la materiismon: se vi vian vivon
entute disponigas al la Filo de Dio, dirante al li
ekzemple: „Mia vivo apartenu al Dio; mia tempo,
mia mono, miaj fortoj, miaj talentoj, ĉio, ĉio estu
dediĉita por la Sinjoro!” Kaj se vi komencas serĉi
[27] Mi permesas al mi aldoni spritaĵon el la retpaĝo: „Titanic estis
fabrikita de profesiuloj, la barko de Noaho de diletanto – sed per
helpo de Dio.” – rim. de trad.
163

la ĉielan regnon kaj ĝian justecon, tiam via vivo
estos riĉa, ĝuste tiel, kiel vi mem eĉ ne povas
imagi.
Du linioj, kiuj sin sekantas
En tiu ĉi mondo ni ne havas nur negativan
evoluon. Meze de la tuta tohuvabohuo kaj de
tentado la vivanta Dio preparas sian regnon.
Kristo instruis al siaj disĉiploj per konata
parabolo, kiel la tritiko kaj la herbaĉo kune
kreskas (rigardu: Evangelio laŭ Mateo 13,24-30).
En tiu ĉi mondo ĉio devas atingi maturan staton.
La malbono maturiĝas al la juĝo, sed ankaŭ la
bono maturiĝas. Du linioj sekantas sin: en la
mondo kreskas la finstro. La senkredo pli kaj pli
alprenas povon kaj la kontraŭkristana mondo
levas sian aŭdacan kapon. Sed ankaŭ la kristanoj
levas siajn kapojn, ĉar proksimiĝas la tago de la
dua alveno de Kristo. Kiam la Sinjoro adiaŭis de
siaj disĉiploj, li diris: „Ne maltrankviliĝu via koro;
vi kredas al Dio, kredu ankaŭ al mi. Ĉe la domo de
mia Patro estas multe da loĝejoj; se ne tiel estus, mi
dirus al vi; mi iras, por pretigi por vi lokon. Kaj se mi
iros kaj pretigos por vi lokon, mi revenos kaj ricevos
vin al mi mem, por ke vi ankaŭ estu tie, kie mi estas”
164

(Evangelio laŭ Johano 14,1-3). La kristanoj do ne
akceptas falsan konsoladon per tiu ĉi mondo,
sed ili ricevas konsolon el transmondo. Tio estas
la espero de la vere kredantaj. La kristanoj estas
la infanoj de la espero.
Ĉu vere fino de ĉio?
Dum publikaj prelegoj mi foje adresas miajn
vortojn al negantoj de Dio: „Karaj amikoj
ateistoj, kian esperon do vi havas? Por vi per
morto ĉio finiĝas. Eĉ pli: ĉio devas finiĝi, ja cetere
sekvus malagrabla vekiĝo. Tamen vi eraras, ĉar
vi ne konas la Skribon kaj nek la forton de Dio.
Efektive per la morto ne ĉio finiĝas, nur kelkaj
aferoj finiĝas: tie, kie vi post la morto troviĝos,
oni por vi ne plu preĝos, tie vi ne plu povos legi
en la Biblio, tie vi ne plu estos invitita al por vi
neplaĉaj aranĝoj, tie ne troviĝas plu pardonado
de pekoj, tie vi ne povos vin plu konverti kaj
fakte tie troviĝas nenia savo plu!”
Ĉi tie estas la tempo de semado – tie estos la
tempo de rikolto! La kristanoj tie vidos, kion ili
ĉi tie kredis. Tio estos io brilega. Sed la ateistoj
vidos tion, kion ili ĉi tie ne kredis – kaj tio
estos io terura. Tial la informoj, kiujn la Biblio
165

donas pri la estontaj aferoj estas ĉiam ankaŭ la
forta voko al konvertiĝo. La Nova testamento
instruas: „Kaj kiel estas dekretite por homoj unufoje
(ĉi tie la greka numeralo „unufoje” signifas, ke
ni ne povas supozi reenkarniĝon) morti, kaj post
tio juĝo; tiel ankaŭ Kristo, oferite unufoje, por porti
la pekojn de multaj, aperos duan fojon, aparte de
peko, al tiuj, kiuj lin atendas, por savo” (Epistolo al
Hebreoj 9,27-28).
Ĝisatendi Kriston
Vi diras: Ĉu atendi Kriston? Ĉu via vivo vere
apartenas al li? Ĉu vi ĝojas pri lia alveno? Aŭ
vi tion timas? Se vi nun starus antaŭ si kaj via
Dio tute honesta, tiam troviĝas helpo por vi.
Imagu, ke Jesuo Kristo povus veni la duan
fojon jam hodiaŭ. En akompano de milionoj da
anĝeloj; lia vizaĝo brilus kiel la suno, liaj piedoj
kiel ardanta bronzo, tia li starus antaŭ vi. Ĉu li
povus vin kunpreni en pretigitajn loĝejojn kiel
sian ĝojantan propraĵon? Aŭ li devus vin kiel
nekredantan aŭ/kaj memjustigantan homon
lasi, kie vi ĵus troviĝas kaj vin malakcepti? En via
koro vi povas mem trovi respondon al tio ĉi.
166

La kristanoj estas la veraj „adventistoj”, do la
homoj, atendantaj ies alvenon. Ili ne vivas plu
en la unua aŭroro de la lasta ĵuĝo, sed en la
matenaŭroro de la eterno. Jesuo Kristo venos
denove. La sinjoroj de tiu ĉi mondo foriros; nia
Sinjoro venos!
Kiam la Filo de Dio montriĝos, li kunprenos
sian eklezion kun si en la ĉielon. Unue leviĝos
la jam mortintaj kristanoj de lastaj du miljaroj,
poste la Sinjoro la tiumomente vivantajn
kristanojn en la momento transformos kaj ilin
prenos kun si. Tio signifas: troviĝos generacio de
la kristana komunumo, kiu ne mortos, sed estos
viva forprenita de la tero. Tio povas okazi ankaŭ
en la tempo de nia generacio. Ĉu tio ĉi ne estas
konsternige? Tamen tio ne estos la laŭnomaj
„kristanoj”, ne la laŭtradiciaj „kristanoj” sen vivo
kaj sen Dio, sed tiuj, kiuj sin deturnis de la peko
kaj donacis al Dio sian vivon; la konvertiĝintaj
homoj, kiuj ĝisvivis la pardonon de siaj pekoj kaj
iliaj nomoj estas registritaj en la libro de la vivo.
La granda disiglinio
Ĉu vi troviĝos kun ili? Aŭ vi ludas nur ian
bigotludon? Mi volas al vi persone agnoski:
167

Tiun tagon mi antaŭĝojas! Ĉu vi scias, pro kio?
Jam dum 25 jaroj mi vivas en la kredo en Jesuon
Kriston. De tiam, kiam mi min turnis al li, mi
ĉiun tagon travivis en interparolo kun li. Mi
multe okupiĝis pri li; mi komencis lin ami kiel
mian plej bonan amikon. Jes, li fariĝis mia vivo.
Mian antaŭan profesion mi lasis kaj de kelkaj
miaj amikoj mi adiaŭis – pro li. Tio, kion li al mi
donacis, estas senfine pli.
Tamen mi ankoraŭ ne vidis lin. Kun li mi havas
iaspecan „telefonfianĉiĝon”. Ĉu vi ne pensas, ke
mi pro li ĝojas, kiam mi iam lin ekkonos vizaĝvizaĝe?
Lin, kiu amas mian animon? Mi amas
mian edzinon kaj infanojn. Mi ankaŭ ŝate fras
mian laboron. Sed kiam venos li, mi volas tuj
ĉion-ĉi forlasi kaj eniri la vivon kun li.
Kio do pri vi, koncerne tion ĉi? Ĉu vi en tiu tago
ne volas ĉeesti? Aŭ vi preferas foriri en noktan
koŝmaron sen matenaŭroro? Jesuo Kristo diris
koncerne tion: „En tiu nokto estos du viroj sur unu
lito; unu estos prenita, kaj la alia lasita. Du virinoj
estos muelantaj kune (aŭ laborantaj en firmao);
unu estos prenita, kaj la alia lasita” (Evangelio laŭ
Luko 17,34-35).
Ĉu vi scias, kion tio signifas? Kiam Jesuo
Kristo venos forpreni sian eklezion, tiam la
glumo estos dispartigita de la tritiko. Tiam estos
168

tra la socio tirita disiga linio, meze de la familioj,
jes, eĉ meze de la geedzaj partnerecoj! La Filo
de Dio forprenos sian eklezion en la ĉielon. La
kredantaj homoj estos por ĉiam ĉe la celo de sia
vivo. La denova alveno de Kristo estas la plej
sekura dato en la mondhistorio. Sur la tero restos
la nekredanta homaro, dediĉita por la juĝo kaj
plagoj en la tempo de Antikristo.
Ĉu savitaj aŭ pereigitaj?
Kiam en aprilo 1912 la luksa vaporkrozŝipo
„Titanic” antaŭ Nova Fundlando koliziis kun
glacia monto kaj en tre mallonga tempo dronis,
la raporto pri tio atingis Anglion nur en la
sekva tago. Antaŭ la konstruaĵo de la ŝiptrafika
kompanio en Liverpolo amasiĝis la siuloj de la
katastrofviktimoj. Sur la fasado de la konstruaĵo
estis fiksitaj du tabuloj. De tempo al tempo
venis el la konstruaĵo la dungitoj kaj fiksis sur
la unua aŭ la dua tabulo paperon kun nomoj.
Kaj rigarde al tio, sur kiun el ambaŭ tabuloj ili
fiksis la paperon kun nomoj, oni povis aŭdi el la
popolamaso aŭ entuziasmajn kriojn, vidi larmojn
de feliĉo, ĉirkaŭprenadon – aŭ, se sur la alian
tabulon, laman konsterniĝon kaj malesperiĝon.
169

Sur unu tabulo estis skribite: „Saved” (savitaj)
kaj sur la dua „Lost” (pereigitaj).
Mi estas konvinkita pri tio, ke unu el tiuj du
vortoj iam estos skribita ankaŭ super nia vivo.
Ne malriĉa aŭ riĉa, ne sana aŭ malsana, ne
evangelia aŭ katolika – sed savita aŭ pereigita.
Tial agu rapide por savi vian animon! Estas la
lasta tempo por konvertiĝi. Kredu al Dia vorto kaj
alprenu Jesuon Kriston sia Sinjoro kaj Savanto!
Se Dio al vi parolis, respondu Lin! Morgaŭ – tio
estas la moda vorto de la diablo. Jesuo Kristo
diras: Hodiaŭ mi devas eniri la domon de via
vivo!
170

Esti kristano –
kion tio signifas?
„Ĉiu, kiu kredas, ke Jesuo estas la Kristo, naskiĝis el
Dio … Kiu havas la Filon, tiu havas la vivon; kiu ne
havas la Filon de Dio, tiu la vivon ne havas.”
(1-a Epistolo de Johano 5,1 kaj 5,12)
Kiu estas kristano? La opinio, kiu disvastiĝis,
diras pri tio: Kristano estas tiu, kiu estas baptita,
kiu frekventas preĝejon kaj pagas sian eklezian
kontribuon [28] . Tamen tio ĉi estas pli malpli
malklara afero. Se vi nun demandus: „Kio estas
kuracistino?” Aŭ: „Kio estas aŭtomekanikisto?”
la difino verŝajne ne estus problemo. Sed kaze
de la demando: „Kion signifas esti kristano?” la
afero evidente estas alia. Tamen: Ĉu oni povas
vivi ion, kion oni ne povas klarigi? Ĉu oni povas
vivi ion, kion oni tute ne konas?
Imagu, mi petas vin, ke vi devas viziti
dentkuraciston. Kaj post kelkaj dologigaj seansoj
la dentkuracisto konstatus, ke li kuracis falsan
[28] En Germanio civitanoj devas pagi ĉu eklezian imposton al
propra eklezio, krom se tiu el ĝi eksiĝas; en Aŭstrio tio nomiĝas
„Kirchenbeitrag” (kontribuo por eklezio), kiun enspezas la burooj
de la eklezioj mem, dum la ŝtato garantias tribunalan devigon
– rim. de trad.
171

denton. Tio gajigus la pacienton, ĉu? Nu, false
kuracita dento ne estas granda danĝero por
vivo. Tamen ni ĉiuj scias, ke falsaj diagnozoj sur
aliaj kampoj jam kostis multajn vivojn. Falsa
imago pri tio, kion signifas „esti kristano” povus
tiun aŭ alian homon malhelpi en tio, ke li trovu
ĝustan respondon al la demando, kion signifas
„esti kristano”, kaj tio signifus, ke lia vivo estus
vana. Eĉ pli malbone. Se iu false komprenus,
kion signifas „esti kristano”, tia homo povus esti
senigita de eterna vivo kaj eterna komuneco kun
Dio. Kaj tio ne devas okazi. Eble helpas, se ni la
demandon portempe inversigu:
Esti kristano – kio tio ne estas?
Ĉu oni estas kristano, ĉiudimanĉe frekventante la
diservon?
Ne, frekventado de diservoj neniun homon
faras kristano. Ĉiuj veraj kristanoj en la mondo
sentas bezonon, dimanĉe frekventi diservon. Sed
ne, ĉar tio ilin farus kristanoj, sed, ĉar ili volas
havi eblecon dum la kristana diservo aŭskulti la
vorton de Dio, renkonti aliajn kristanojn kaj uzi
siajn talentojn en la servo al aliaj. Tamen oni ne
172

estas jam kristano, se oni sporade aŭ eĉ regule
– vizitas la diservon.
Ĉu oni estas kristano, se oni formale apartenas al iu
eklezio aŭ kristana komunumo?
Ne, sed ĉiuj veraj kristanoj post certa tempo el
sia konvinko aliĝas al iu kristana komunumo. En
Germanio ekzemple ĉirkaŭ 75 % da enloĝantoj
apartenas al iu el ekzistantaj eklezioj. Sed kiom
da tiuj estas tiaj, ke ili nur nomiĝas kristanoj, sed
ili ne vivas kiel kristanoj? Tiu do, kiu konkludas
je aŭtenta kristaneco el aparteno al iu eklezio,
eĉ se temas pri tiu de Kristo, faris por si falsan
diagnozon.
Ĉu oni probable estas kristano, se oni klopodas esti
homo, kiu emas helpi, kiu estas morale senriproĉa,
kiu faras multajn bonajn kaj malegoismajn farojn kaj
vivas en zorgo ŝarĝi sin per laŭeble malmulta kulpo
kaj provas laŭeble bone kunekzisti kun ĉiuj homoj?
Ne, ankaŭ ĉio-ĉi ne estas tio la ĝusta. Sed ĉiu
kristano klopodas antaŭ Dio kaj homoj havi
puran konsciencon, vivi kun ĉiuj en paco, kiom
dependas de li. Kristanoj volas ĉiujn homojn
renkonti per respekto kaj amo, senrigarde al raso,
nacieco, kulturo, religio aŭ mondpercepto. Sed
tiu orientiĝo ne faras lin jam kristano, sed inverse:
173

ĉar li estas kristano, li vivas en akordo kun tiu
ĉi orientiĝo! Tio faras grandan diferencon! Kaj
memkompreneble ĉiu aŭtenta kristano klopodos
esti mizerikorda homo, helpanta al aliaj, kie
li povas. Tamen, ĉu oni vere povas jam ĉiun
homon, kiu manifestas tiujn ĉi karakterizaĵojn,
preni por vera kristano? Ĉiukaze mi ekkonis
homojn, kiuj demonstris tiujn ĉi virtojn, sed ili
prenis sin mem tute konscie por ateistoj. Do la
afero ne estas tiel simpla. Sed bonvolu permesi,
ke mi menciu ankoraŭ unu aspekton.
Ĉu oni estas kristano, se oni vivas laŭ la bibliaj
principoj?
Verŝajne tiu ĉi aspekto plej proksimiĝas al la
vero. Kaj tamen troviĝas en ĝi danĝera kaptilo.
Do, oni povas tre serioze alpreni la etikajn
principojn de la Biblio, oni povas obei al la
ordono pri la amo al sia proksimulo, oni povas
esti preta oferi kaj sin engaĝi por malriĉuloj – kaj
tamen resti ekster la vera kristana aparteno. Tio
vere ŝokas. Ion fari ne signifas jam tio esti!
Iam mi vidis dresitan simion. Ĝi portis sur si
pantalonon kaj jakon, sur la kapon ĝi metis ĉapon
kaj ĝi manĝis sian bananon per forko kaj tranĉilo.
Ĝi estis dresita laŭ la modelo de homa konduto.
Sed, ĉu ĝi pro tio jam estis homo? Kompreneble
174

ne. Vidu, tiel ankaŭ neniu estas kristano jam pro
tio, ke li aŭ ŝi praktikas la kristanan vivstilon kaj
vivas laŭ la bibliaj principoj. Esti kristano estas
multe pli, estas io tute alia.
Do, kio tio povus esti? Ĉu heliĝinta esprimo
sur la vizaĝo? Ĉu konservativa vesto? Ĉu
sindeteno de alkoholo, nikotino kaj drogoj?
Ĉu engaĝiĝo kontraŭ la socialaj maljustaĵoj kaj
kontraŭ la formorto de arbaroj? Aŭ oni estas
kristano, se oni scias parkere pli ol 20 versiklojn
el la Biblio?
La kerno de la kristana ento
Vidu, ĉio-ĉi estas bona kaj bela, sed ĝi ne trafas
la kernon. Esti kristano, kion do tio signifas? En
kio troviĝas la kerno de la afero? Kio estas la
mistero de la kristano? En kio li esence distingiĝas
de nekristano? Bone: En kio la geedziĝinta
homo sin distingas de la negeedziĝinta? Certe
ne en multaj eksteraj aferoj. Kelkaj portas
fingroringon, aliaj probable ne. Kelkaj havas
malpli da deprenoj sur sia impostformularo,
aliaj pli. Kelkaj posedas komunan domon, aliaj
eventuale ne. Ĉu en tiuj aferoj troviĝas la kerno?
Se temas pri bona geedzeco, tiam la geedziĝintaj
175

sin distingas de la negeedziĝintaj esence en tio
ĉi: la geedziĝintaj homoj sin reciproke amas kaj
fidas unu al alia kaj tiel ili faris ligon inter si. La
geedzeco estas persona ligo.
Kaj precize tio ĉi estas la decida punkto de la
kristana ento. Esti kristano signifas esti persone
ligita kun Jesuo Kristo, kio kreas volatan
vivkomunecon kun Kristo. Johano, la atestanto
de la vivo de Jesuo, skribas en sia unua epistolo
al la kristanoj de la 1-a jarcento: „Ĉiu, kiu kredas,
ke Jesuo estas la Kristo, naskiĝis el Dio” (1-a Epistolo
de Johano 5,1).
Post la surtera naskiĝo, veno en tiu ĉi mondon,
do devas sekvi ankaŭ la spirita naskiĝo, enveno
en la Dian mondon. Tio okazas per kredo. Temas
pri la kredo.
Kristano estas tiu, kiu kredas, tiu, kiu fidas al
Dio. Kredi signifas fidi! Ĉu en ni troviĝas kredo?
Se la kredo ne troviĝas, tiam ĉio alia povas esti
en ordo, sed tamen ni ne estas aŭtentaj kristanoj,
ja oni nur per la kredo venas en personan rilaton
kun Dio.
La kristano kredas; li kredas en Jesuon Kriston.
Ne la kredo ĝenerale faras kristanon. Ja troviĝas
adeptoj de aliaj kredsistemoj, same kredantaj,
sed tamen tio ne estas kristanoj. Temas pri la
kredo en Jesuon Kriston. La Biblio, nome, diras:
176

„Ĉiu, kiu kredas, ke Jesuo estas la Kristo, naskiĝis el
Dio” (1-a Epistolo de Johano 5,1).
Ĉu valide aŭ ne?
En la jaro 1990 mi havis prelegon en suda
Hungario. Mia edzino akompanis min. Sur la
landlimo kun Jugoslavio niaj pasportoj estis
kontrolitaj. Ĉe Sylvia ĉio estis en ordo – sed ne
ĉe mi. Mi ne rimarkis, ke la valideco de mia
pasporto estis finita. La oficisto ne volis vidi iun
ajn pasporton, sed nur la validan pasporton! Se
mi, malbonŝance, ne havus kun mi la ankoraŭ
validan personan legitimilon, mi devus reveni.
Tiel tamen la tuta afero ankoraŭfoje funkciis
bonŝance.
Ĝuste tiel funkcias ankaŭ la afero rilate
kredon. Dio ne volas iun ajn kredon – ekzemple
en la bonan kernon en la homo aŭ en iun ajn
superan estaĵon – sed Li volas vidi la „validan”
kredon: la kredon en Lian Filon Jesuon!
La kristano do kredas en Jesuon Kriston. Li
kredas, ke Jesuo estas Kristo, la Oleumito, tio
signifas, de Dio sendita Savanto de la homoj.
Temas do pri la kredo en Jesuon kiel la Filon de
Dio, kiel la homfariĝintan Dion.
177

Kaj temas pri la kredo en Jesuon la Krucumitan.
La kristano ne kredas nur, ke la krucumado de
Jesuo estas historia fakto, sed li kredas, ke la
Sinjoro Jesuo mortis por li persone kaj por lia
kulpo. Tio estas tre grave.
Kaj la kristano kredas en Jesuon la Resurektitan.
Li scias, ke tiu Jesuo mortis, sed ankaŭ releviĝis
kaj ke li hodiaŭ vivas. Per sia Spirito li povas
veni en mian vivon kaj ĝin ŝanĝi. Ni do ne
havas antaŭ ni mortan, sed vivantan Kriston. La
kristana kredo ne estas adorado de mortintoj!
La kristana kredo estas la fido en la resurektitan
Sinjoron, kiu hodiaŭ vivas sian mirindan vivon
ankaŭ en mi. Ne temas do pri kredo en certan
instruon aŭ dogmon, sed pri la kredo en certan
personon: Jesuon Kriston. „Ĉiu, kiu kredas, ke
Jesuo estas la Kristo, naskiĝis el Dio” (1-a Epistolo
de Johano 5,1).
La vivo estas la pruvo, ke iu estas naskita.
Kiam la patroj iam devis ankoraŭ atendi en la
atendhalo, ili sopire atendis la unuan krion de
sia infano. Kiam tiu sin anoncis, ĉio estis klara.
La vivo estas la pruvo de naskiteco. Kaj la vivo de
la kristano estas la pruvo de la denova naskiĝo;
ĉi tie Dio donis eblecon, ke estiĝis io nova. La
malnova vivo, en kiu Kristo ne estis en la centro,
estas for. Estiĝis io nova.
178

Ĉu mi rajtas vin demandi pri io tute persona:
Ĉu vi kredas en Jesuon Kriston? Ĉu vi fidas al
li? Ĉu vi lin amas responde al lia granda amo
surkruce? Ĉu vi paŝis en rilaton kun li? Oni
fariĝas kristano nur per Kristo. Nek per ia
eklezia aŭ libereklezia ceremonio, do: nek per
bapto en infana aĝo nek per bapto en plenkreska
aĝo; nek per burĝa dececo nek per socialpolitika
engaĝiĝo – ni fariĝas kristanoj nur per Kristo!
Johano kontinuas en sia epistolo kaj skribas
post kelkaj versikloj: „Kiu havas la Filon, tiu havas
la vivon; kiu ne havas la Filon de Dio, tiu la vivon ne
havas” (1-a Epistolo de Johano 5,12).
Ĉu vi kredas en Jesuon Kriston? Vi ne estas
devigitaj tion fari. Dio neniam vin devigos al tio.
Tamen Li zorgiĝas pri vi, vin vokas kaj invitas.
Jes, Li eĉ suferas, se vi kiel Lia amata kreitaĵo
vivas sen ĝusta rilato kun Li. Sed Li ne devigas
vin. Nur unu aferon vi devas scii: morale vi estas
plene responsa por viaj decidoj. Vi kaj mi devos
por nia sinteno al Jesuo Kristo iam respondi
antaŭ Dio. Ne troviĝas vojo, kiu povus gvidi
preter tio ĉi. Tamen vi povas kaj rajtas kredi.
179

Klaus kaj Birgit
Mi volas rakonti ankoraŭ unu kuraĝigan
okazon. Temas pri Klaus kaj Birgit. Ili geedziĝis,
havis du infanojn, du brilajn knabinojn, ili
estis tre ŝatataj en sia vilaĝo. Ili kunlaboris en
la eklezia komunumo. Tamen ili ne estis veraj
kristanoj. Kiam Klaus forte malsaniĝis, la geedza
paro falis en krizon. Ĝuste en tiu tempo mi ilin
ambaŭ ekkonis okaze de la kristnaska festado.
En sekvaj monatoj ni dufoje semajne kune legis
en la Biblio. Mi povus per manoj palpi, kiel ili
du de renkontiĝo al renkontiĝo havis pli bonan
rilaton inter si, kia estis ilia kristana vivo. Post
jaro kaj duono ili ambaŭ travivis la plenumiĝon
de la biblia versiklo: „Sed al ĉiuj, kiuj lin (Kriston)
akceptis, li donis la rajton fariĝi filoj de Dio, al la
kredantoj al lia nomo” (Evangelio laŭ Johano 1,12).
Klaus kaj Birgit agnoskis sian kulpon antaŭ Dio
kaj akceptis Lian pardonon. Sian vivon ili turnis
en novan direkton – kun Kristo en sia koro. Ili
komencis vivi kun li kaj por li. Antaŭe ili havis
kristanan nomon, sed nun ili vivas la kristanan
vivon. De tiu decido pasis jam 25 jaroj, intertempe
ankaŭ ambaŭ filinoj fariĝis konvinkitaj kristanoj,
geedziĝintaj kun kredantaj edzoj.
180

Kial mi ĉion-ĉi rakontas? Ĉar mi volas je la
fino ankoraŭfoje klare sciigi: Se la homoj fariĝis
kristanoj per Kristo, do tiu fakto ilian vivon
ŝanĝas, tiel ke ili komencas vivi la vivon de la
kristana homo.
Ekzemplo de la unuaj kristanoj
Kaj kiamaniere tio ĉi estis konkrete videbla,
en sia letero al la romia imperiestro Hadriano
priskribis la roma historiisto Aristido (Aristides)
en la jaro 126 p.Kr. per tiuj ĉi vortoj:
„Kristanoj konas Dion kaj fidas al Li. Ili
pardonas al tiuj, kiuj ilin opresas kaj faras ilin
amikoj. Al siaj malamikoj ili faras bonon. Iliaj
edzinoj estas puraj kaj iliaj filinoj senriproĉaj. Iliaj
edzoj ne eniras aventurojn de malĝuste faritaj
geedzecoj kaj ili sin detenas de ĉio malĉasta. Ili
amas sin reciproke. Ili savas orfojn antaŭ tiuj,
kiuj praktikas super ili perforton. Ili ne refutas
helpon al vidvinoj. Ili akceptas fremdulon kaj
ĝojas pro li kiel pro propra frato. Ĉiun matenon
kaj je ĉiu horo ili laŭdas Dion pro Lia boneco.
En publiko ili ne parolas pri siaj bonaj faroj, sed
ili atentas, ke neniu ilin rimarku. Tio estas fakte
181

nova popolo,” skribas la historiisto Aristido, „en
ili estas io dieca.”
Ni esperu, ke tio ĉi validas ankaŭ por la
kristanoj de la 21-a jarcento! Tiu, kiu havas en
sia koro Kriston, por povi vivi la vivon de la
kristano, tiu ĝin ankaŭ vivos. En tiu ĉi sinsekvo
ĉio-ĉi havas sencon – kaj ne inverse!
Kaj vi? Ĉu vi daŭre vivas malproksime de
Dio? Ĉu vi ne volas tion ĉi ŝanĝi? Ĉu vi ne volas
demeti viajn falsajn imagojn pri tio, kion signifas
esti kristano kaj tute konscie vin ligi kun Kristo?
Li estas la vivo. Kaj li povas al vi donaci veran
vivon.
182

Aldono: 6000
punktoj por akiri la
ĉielon
Iomete konfuza sinjoro Weber rigardis ĉirkaŭ
si. Tiel sobre li tion ne imagis. La vandoj estis
plenaj de libroj. La viro ĉe la skribotablo surmetis
esprimtrajton de profesia rideto. Ne nepre tre
korvarme.
Sinjoro Weber sentis, kiel liaj manplatoj
fariĝis ŝvitaj. „Do, mi volis min anonci ĉi tie,”
li komencis timeme kaj nervoze pensi, kion diri
en sekvo.
„Do, mia vivo finiĝis kaj mi havas deziron
veni en la ĉielon.”
La mieno sur la vizaĝo de la ĉetabla viro ne
ŝanĝiĝis: „Ĉiuj tion deziras.”
„Ĉu vere,” ekmiris sinjoro Weber. „Antaŭe,
sur la tero, mi opinias, multaj parolis tute alie. Ili
diris, ke en la ĉielo estos tre enue.”
„Oni tre rapide ŝanĝas sian opinion, kiam oni
subite anstataŭ strangaj imagoj, kiajn oni al si
produktas sur la tero pri la ĉielo kaj pri la infero,
konfrontiĝas kun la realo.”
183

„Jes,” opiniis sinjoro Weber, „ankaŭ en
mia kazo estis tiel. Tie transe mi vidis mian
bopatrinon kaj mian najbaron, kiu sur la tero
estis mia mortmalamiko. Se mi devus en ilia
societo vivi dum la tuta eterno...”
„Do ni rigardu, kio estas farebla,” diris la viro
ĉe la skribotablo. En lia voĉo oni povis eble senti
mankon de fido. Sinjoro Weber sin preparis.
Finfine li ne havis ion por riproĉi al si.
„Kaj kion mi devas nun entrepreni, por ke mi
venu en la ĉielon?”
„Vi bezonas 6000 da pluspunktoj.”
„Kio, 6000 da punktoj? Kaj kie mi ilin akiru?”
„De bonaj faroj, senriproĉa vivo, bona moralo
ktp..”
„Ho jes,” sinjoro Weber konsolita ridetis, „tion
kompili ne estos problemo. Ja mi ne estis malbona
homo. En mia vivo mi neniun mortigis, neniam
mi ŝtelis, ĉiam mi provis esti afabla kontraŭ la
aliaj homoj, regule mi frekventis preĝejon – aŭ
preskaŭ regule...”
„Haltu!” ekkriis la viro. „Tion ni devas konstati
en detaloj kaj poste adicii la punktojn.”
„Do bone.” Sinjoro Weber estis plena de
kvieto. „Ĉu komencu mi mem aŭ vi starigos
demandojn?”
„Bonvolu komenci en trankvilo!”
184

„Nu, tiel simpla la afero tamen ne estas.
Finfine oni ne gvidas librojn pri ĉiuj aferoj, kiujn
oni bone faris,” sinjoro Weber modeste aldonis.
„Sed ni jes! Pro tio ne zorgiĝu!”
Sed kial li ĉe tiuj ĉi vortoj fartis malbone?
Sinjoro Weber demetis sian malbonan farton.
„Do ni komencu unue ĉe mia edzino. Mi
ĉiam ŝin bone traktis, neniam mi ŝin batis kaj
ŝi neniam devis almozpeti por mono. Mi ĉiam
zorgis ke ŝi havis ĉion bezonatan je dispono. Ni
nur tre malofte kverelis, kaj je tiaj okazoj mi ne
alkriis ŝin aŭ preskaŭ neniam.” La sinjoro Weber
kontente rigardis, kiel la ĉetabla viro desegnis
streketojn. – „Poste koncerne miajn infanojn.
Mi ilin tre amas. Antaŭ ĉio mian filon. Mi tre
peze laboris por al li ebligi pli bonan vivon. Mi
insistis, ke li frekventu gimnazion. Mi pagis
aldonajn helpohorojn, kiujn li bezonis por tion
iel sukcese trairi, mi tagnokte lin admonis pri lia
konscienco...”
„Kio fariĝis el li?”
Iomete ĵetita ekster de sia koncepto sinjoro
Weber gapis en la viron, kiu sidis konfronte al li.
Ĉu diri al li la veron? Nu, ĉi tie fanfaronado ne
helpus multe. Certe jam ĉio estas sciata.
185

„Li glitis en malbonan societon. Li aliĝis al iu
komuno, senrigarde, kion tio precize signifas.
Tiel anstataŭ dankemo!”
Sinjoro Weber el kutimo metis manon sur sian
koron, sed de tie venis nenio. Timigita li vidis,
kiel la viro kelkajn streketojn forviŝis.
„Kion do vi faras?”
„Por tio ĉi mi kompreneble ne povas atribui al
vi punktojn. Tion vi vidas mem, ĉu ne?”
Verdire sinjoro Weber volis salti de sia loko,
sed subite li per timiga klaro envidis ion, kion
sur la tero li neniam volis envidi. Li pelis sian
filon en angulon, postulante de li pli kaj pli. „Nu
bone, mi komprenas. Sed estis ankaŭ mia filino.
Ŝi fariĝis honesta, agrabla knabino.”
Kaj sinjoro Weber relakselspiris vidinte, kiel
la viro kontraŭsidante al li faris streketon. Sed
tiam lin trairis la penso: „Kion do vi faras? Unu
nuran punkton por ĉio-ĉi? Kaj kio pri ĉiuj noktoj,
kiujn mi kun la edzino travekis, kiam la filino
malsanis; kio pri lernejoj, por kiuj mi pagis?”
„La travekitaj noktoj ŝarĝas, kiom mi scias,
la konton de via edzino, ĉion ceteran ni devas
pritrakti en detaloj...”
Sinjoro Weber ŝrumpis en sin. „Do ni kontinuu!
Mia bopatrino estis vere malica homo. Spite al
tio mi traktis ŝin tre konsidere...”
186

Li klinis sin antaŭen.
„Kio, unu nura punkto, ĉu? Ĉu vi ne scias,
kiom la afero kostis al mi?”
„Kompreneble, nature,” la viro de la vidalvido
lin trankviligis, „sed vi devus ŝin ami.”
„Ĉu mian bopatrinon? Kiamaniere mi tion
faru?”
Sed la ĉetabla viro ne volis eniri detalojn, kiel
ŝajnis.
„Sekve, ni kontinuu!”
Elĉerpita sinjoro Weber kontinuis paroli: „Ofte
mi helpis al mia najbaro...”
„... Sed finfine vi ambaŭ troviĝis en forta
malamo,” interrompis lin la viro ĉe la tablo.
„Jes, kompreneble!” Sinjoro Weber komencis
haste paroli: „Kiamaniere mi povus kun tia
homo vivi en paco?” Rezigne li gapis en sian
neelaĉeteblan konversacian partneron.
„Kiom da punktoj do mi havas?”
„Tridek du.”
Tio fermis eĉ la buŝon de sinjoro Weber. „Kiel,
tiamaniere mi povas atingi en plej bona okazo
ĝis kvindek punktojn? Ĉu troviĝas io tia, ke
mi akiru pli da punktoj? Ĉu ni provu per dek
ordonoj – tiujn mi preskaŭ komplete observis.”
187

„Jes,” la viro de vidalvide kun afabla voĉo lin
interrompis, „ĉi tie oni povus akiri tre multajn
punktojn.”
Per profunda spiro sinjoro Weber sin apogis
en sia apogseĝo. „Do ni komencu unue per tiu
ĉi: Ne ŝtelu! Mi ĉiam estis honesta. Mia frato, li
ŝtelis jam kiel infano, sed mi ne.”
„Bone, kio pri via impostanonco? Ĉu ĉiam
ĝisfine honesta?”
Sinjoro Weber glutis salivon.
Sed tio ĉi ne estas ŝtelado, ĉu? Tion faras ĉiu.”
„Bedaŭrinde vi tiamaniere priŝtelis la ŝtaton.
Kaj kio pri la asekurpoliso tiam, kiam vi...”
„Ne diru, ke ankaŭ tio estas konsiderata
ŝtelo?” konsternite ensaltis sinjoro Weber. „Sed
ni lasu tion. Se vi estas ĉi tie tiom pedanta, do
mi la ordonon pri falsa atestado eĉ ne menciu.
Kompreneble, ke mi jen kaj jen uzis mensogon el
bezono, sed mi klopodis ne mensogi per io vere
malica.”
Unu nura rigardo diris al la viro ĉion.
„Tiam ni provu per sekva ordono: Ne
mortigu! Koncerne ĝin mi tute certe scias, ke mi
ne malobservis ĝin. Kiom da punktoj mi ricevas
por tio ĉi?”
188

„Ni devas unue fari klaran kalkulon pri la
afero. Ĉu vi rememoras la vortojn, kiam venis la
decido el la juĝejo, kiu pravigis vian najbaron?”
Silento.
„Vi diris: ,Mi strangolpremos lian kolon.’”
„Tian aferon oni diras simple tiel. Sed finfine
mi tion ne faris.”
„Kaj kiom longe vi elkalkulis, kiom da jaroj
via bopatrono kun sia malsano ankoraŭ havas
je dispono kaj kion vi poste heredus?” Ĉu vi ne
parolis kun la kuracisto pri tio, ke ŝian vivon ne
havas sencon plilongigi?”
Sinjoro Weber troviĝis la unuan fojon en vera
embaraso.
„Sed ŝi mortis tute naturan morton kaj mi ne
mortigis ŝin.”
„Tamen la deziro troviĝis en via koro, kaj la
kuraciston vi volis misuzi por viaj planoj.”
„Ĉu nun ankaŭ mia bopatrino scias pri tio ĉi?”
konsternite ekĝemis sinjoro Weber.
„Memkompreneble. Ĉi tie ĉiu scias ĉion pri
ĉiuj.”
„Ĉion, ĉu?”
„Jes, ĉion.”
„Kaj se mi unu nuran fojon estis malfidela al
mia edzino, ĉu do ankaŭ tiuteme ne troviĝas
punkto por mi?”
189

La viro kontraŭflanke de li nur senvorte
kapneis.
„Kvankam vi scias, ke mi estis dum 37 jaroj
fidela al mia edzino kaj mi faris nur unu falsan
stultan paŝon? Mi ne estis viro, postkuranta
aliajn virinojn.”
„Sed en viaj pensoj?”
„Do, en pensoj,” nun en peno ekkriis sinjoro
Weber. „Kion oni ne faras en pensoj! Sed tion
faras ĉiuj. Mi estis tute normala homo, neniam
mi estis aparte malbona. Vi tamen ne povas esti
tiom pendanta!”
„Aŭskultu, sinjoro Weber, ĉi tie ni havas tre
fajnan senton pri la justeco. Kiomfoje vi vokis al
justeco de Dio, kiu jam bonvolu sin montri? Nu,
nun vi ĝin havas! Dio neniun lasis en nescio, ke
Li fine de ĉies vivo juĝos. Tion vi ankaŭ aŭdis,
ĉu ne?”
„Jes, certe, sed mi pensis, ke mi ne estas tiom
malbona, ke mi estu kondamnita.”
„Kial do Dio sendis sian Filon por morti por
la pekuloj?”
„En tion mi kredis.” Subite sinjoro Weber
vigliĝis denove: „Ĉu ne estas ie skribite en la
Biblio, ke la eternan vivon ricevas tiu, kiu kredas
en Jesuon Kriston?”
190

„Tiel estas. Vi bone konas la aferon. Sed vi
verdire ne kredis tiel serioze en lin. La repaciga
morto de Jesuo por vi havis neniun signifon. Vi
volis vin trabati per propraj faroj. En via plej
profunda interno vi ne estis konvinkita pri tio,
ke la Filo de Dio devis morti ankaŭ nur pro vi,
ĉar cetere vi ne povus stari antaŭ Dio. En viaj
okuloj vi ne estis tiom malbona.”
„Tion ĉi mi devas bedaŭrinde agnoski. Mi
ankaŭ ne povas rememori, ke iu ajn al mi dirus,
ke la afero ĉi tie estas pritraktata tiel severe. Ĉu
mi tute havas ankoraŭ ian ŝancon?”
„Vidu, ĉion, kion vi faris, ni notis en tiu ĉi
libro: bonon kaj malbonon. Tion ĉi ni povas
kontraŭpesi. Se post tio restos 6000 punktoj, vi
povas resti ĉi tie. Ĉu mi prenu la libron?”
Rezigne sinjoro Weber mansignis nege: „Lasu
tion, mi tion atingos neniam. Sed mi diras al vi
ankoraŭ tion ĉi, antaŭ ol mi foriras. Evidente vi
ne havas imagon pri tio, kio okazas ekstere en la
mondo. Se tiel, do neniu venas ĉi tien!”
Poste li faris mallongan parolpaŭzon kaj
profundiĝis en sin: „Sed de kie do venas ĉiuj
ĉi homoj, kiuj ridante kuris ĉi tie preter ni? Mi
ĵurvetas, ke ili samtiel tion ne meritas, kiel mi
ne. Verŝajne ili havis sufiĉan monon por pagi la
191

eniron,” li malice aldonis. Nun li ĉiukaze fariĝis
indiferenta, kion pensos pri li la viro ĉe la tablo.
Sed la viro ĉetable restis tute trankvila kaj
objektiva: „Eĉ nun vi ne komprenas, kion mi volis
al vi mesaĝi. Tiuj homoj ricevis la enirbileton, tio
estas vera...”
„Mi do pensis ĉe mi tiel, tamen,” obstine
interrompis sinjoro Weber.
„Sed tiuj homoj siajn enirbiletojn ne pagis;
neniu povus tiom pagi, nur unu sola. Kaj tiu
pagis simple por ili ĉiuj. La enirbileton kun 6000
punktoj oni povis akiri senpage. Tiu, kiu demetis
sian fieron, kiu pentis super sia falsa vojo kaj
permesis donace preni la enirbileton de Jesuo
Kristo, ĉar li vidis, ke la postulitan kvanton da
punktoj li neniam atingos, tiu havas ĉi tie liberan
eniron ... por la tuta eterno.”
„Kaj tiu rajtas por ĉiam vivi en tiu ĉi mirinda
lando, ĉu?”
„Por ĉiam!” emfazis tenere la viro ĉe la tablo.
„Sed pro kio neniu al mi tion diris, tion mi
en la sama momento farus. Mi estis tute false
informita. Mi opiniis, ke oni devas simple
iamaniere averaĝe honeste vivi. Vi konas la
sloganon: ,Faru, kio decas kaj neniun timu!’
Tion mi ĉiam konsideris. Ĉu vi neniun escepton
povas fari?”
192

Malesperiĝe sinjoro Weber sin klinis super
la tablon kaj provis kapti la manon de la
sidanta viro. Sed tiu malaperis en griza nebulo.
„Aŭskultu min tamen! Ne lasu min sola! Mi ne
volas en tiun teruran lokon!”
Sub ŝvitego sinjoro Weber vekiĝis. Li timeme
ĉirkaŭrigardis. Estis tiel finstre, kiel tie, kien li ne
estis volanta iri.
„Kio pri vi, Werner, ĉu vi koŝmare sonĝis?”
„Sonĝis, ĉu?”
Jes, ĉio-ĉi estis nur la sonĝo. Elane sinjoro
Weber sin ĵetis el la lito. Nur la sonĝo, li ege
feliĉa pripensis. Do li ankoraŭ havas eblecon; kaj
li volis ĝin uzi, por ke lia sonĝo ne fariĝu realo.
„Kaj kiel estas dekretite por homoj unufoje morti, kaj
post tio juĝo”
(Epistolo al Hebreoj 9,27).
„Kiu fidas al la Filo, tiu havas eternan vivon; sed kiu
ne obeas al la Filo, tiu ne vidos vivon, sed la kolero de
Dio sur li restas”
(Evangelio laŭ Johano 3,36).
193

„Ĉar per graco vi saviĝis per fido; ne per vi mem:
ĝi estas dono de Dio; ne el faroj, por ke neniu
fanfaronu”
(Epistolo al Efesanoj 2,8-9).
_________________________________________
(Laŭ la koncepto de Norbert kaj Veronika Fritz
aranĝis Wilfried Plock.)
194

Publicaĵoj de Wilfried Plock:
Gott ist nicht pragmatisch. Wie Zweckmäßigkeitsdenken
die Gemeinde zerstört.
(Dio ne estas pragmatika. Kiamaniere la
utileca pensmaniero detruas komunumon),
Oerlinghausen (Betanien) 2004.
Toolbox Gemeindebau. Theologische und praktische
Hilfen zum Aufbau neutestamentlicher Gemeinden.
(Konstruado de komunumo. Teologia kaj
praktika helpo al konstruado de novtestamentaj
komunumoj), Oerlinghausen (Betanien) 2004
[DVD].
Was hindert mich, getauft zu werden?
(Kio min malhelpas baptiĝi): Biblischer
Gemeinde-Dienst, Mannheim. Esperanta
traduko en la hejmpaĝo de „Kristana misio en
Esperanto”.
Prelegoj kaj seminarioj en diversaj landoj.
195

196

Postvorto de la
tradukinto
Mi trovis la aŭtoran nomon Wilfried Plock tute
hazarde. Por nia biblia grupo en Slovenburgo
(Slovenj Gradec) en Slovenio mi serĉis konvenan
traktaĵon, ĉar geedza paro deziris baptiĝi. Tiel
mi iel trovis la traktaĵon Was hindert mich, getauft
zu werden? (Kio min malhelpas baptiĝi). Jam
post kelkaj frazoj mi decidis traduki la tekston
en mian gepatran slovenan kaj en la internacian
lingvon, ja en ambaŭ lingvoj tre mankas
tiaspeca literaturo. Per perado mi trovis adreson
de la aŭtoro – kaj nia ĝentila frato en Kristo
senkomplike kaj sen rekompenco permesis
tradukon en ambaŭ lingvojn. Tiuokaze li eĉ mem
sugestis traduki ankaŭ lian libron Jesus ist der
Weg (Jesuo estas la vojo). Mi baldaŭ entreprenis
la slovenan tradukon, kiu en unu monato estis
dufoje eldonita pro granda intereso. Poste mi
faris ankaŭ tiun ĉi esperantlingvan tradukon.
La germandevena kristana misiisto Wilfried
Plock rakontas en sia ŝlosila verko por akiri
ŝtatanecon en la regno de Dio nenion specialan,
kion la studanto de la Dia vorto ne povus trovi
jam en la Biblio aŭ en iu kristana katekismo,
197

ekzemple en tiu de Heidelbergo (tradukita
ankaŭ en Esperanton). Li do diras tion, kion jam
diris la Skribo, tamen alimaniere, adaptite por
tiu, kiu ne jam havas sperton en legado de la
Biblio kaj de kristanaj eksplikaj verkoj.
Ĉiuj vere bonaj kaj fidindaj kristanaj libroj
havas komunan trajton: ili ĉiuj havas sian
fundamenton en la Biblio – kaj ili ĉiuj atentigas
pri la Biblio kaj kondukas siajn legantojn al ĝi.
La kristana aŭtoro ne havas celon akiri leganton
por si, por ke tiu restu aŭ tro longe insistu ĉe
li, sed lia ĉefa celo estas, konduki lin al la
Dia vorto kaj plifaciligi la eniron kaj regulan
legadon en ĝi. La celo estas ĝuste, kion diras la
Skribo: „Sed estu plenumantoj de la vorto, kaj ne
nur aŭskultantoj, trompantaj vin mem” (Epistolo
de Jakobo 1,22). En amaso de kristana kaj ŝajne
kristana literaturo troviĝas ankaŭ libroj, kiuj
la leganton pli distancigas de la Libro, al kiu la
bona kristana literaturo devus konduki. Ankaŭ
en la mondo de liberaj kristanaj eklezioj kaj
komunumoj troviĝas falsaj moneroj kaj ne ĉio
estas oro, kio brilas. La tento „pensi laŭhome”,
kiun Jesuo vidis jam ĉe apostolo Petro, en la
evangeliaj eklezioj ne estas esence pli malgranda
ol en la grandaj „imperiestraj” eklezioj, kiuj
klare troviĝas en kontradikcio kun la Skribo jam
198

post la unua rigardĵeto. Ankaŭ ĉi tie anoncas sin
provoj de falsekumena sinkretismo kaj relativigo
de la „akra dutranĉa glavo” de la Dia vorto kaj
de ĝia miksado kun la homa vorto. Tial ni povas
esti ĝojaj kaj dankemaj, se Dio ĉiam denove
sendas en sian rikolton fidelajn laboristojn, kiuj
la vinon de nia Sinjoro ne maldensigas per homa
akvo. Tia aŭtoro bonŝance estas ankaŭ Wilfried
Plock: simpla en esprimo, tamen kolora kaj viva;
fidela al la Sankta skribo, sed tamen informita
pri la donitaĵoj de la nuntempa mondo kaj pri
la problemoj de la nesavitaj homoj en ĝi. Se iu
sin sentos ĝenata pro eventuale tro rekta kaj tro
pedagogia alparolo kaj avertado, tiu bonvolu
pripensi la situacion de la pereigita riĉulo en la
parabolo pri la riĉulo kaj povra Lazaro de Jesuo
en la evangelio laŭ Luko, kie la pereigito petegas
la patriarkon Abrahamon: „Tial mi petas, patro,
ke vi sendu lin al la domo de mia patro, ĉar mi havas
kvin fratojn, por ke li atestu al ili, por ke ili ne venu
ankaŭ en ĉi tiun lokon de turmento” (Evangelio laŭ
Luko 16, 27-28). Surbaze de tio oni facile eltenos
eĉ pli da admono kaj averto.
Tiu ĉi libro estas dediĉita antaŭ ĉio al tiuj, kiuj
ne jam elektis Kriston sia gvidanto kaj postiras
falsajn profetojn de homa kaj demona naturo, tial
ni ankaŭ decidis plene signi la cititajn bibliajn
199

teksterojn. Tiel ni uzas plenajn nomojn de la
biblia libro, sekvas nombro de la ĉapitro kaj post
komo la nombro de la unuopa versiklo.
Tiu ĉi libro ne propagandas favore al iu ajn
unuopa loka kaj sub diversaj nomoj troviĝanta
kristana eklezio resp. komunumo, fundamentita
en la Biblio kaj gvidata sole de Jesuo Kristo, ja
ĝi volas konduki nur al Kristo kaj lia vorto,
publicita en la Sankta skribo. Tamen estas bone,
se tiu, kiu akceptas Kriston, akceptas ankaŭ lian
eklezion kaj aliĝas al ĝi. Oni ne povas daŭre esti
izolita kristano.
Mi finas per preĝdeziro al nia Sinjoro, ke li
akompanu tiun ĉi verkon survoje al legantoj en
Esperanto, por ke laŭeble multaj maturiĝu en
riĉajn tritikspikojn de la rikolto de nia Sinjoro.
La tradukinto
200
____________________________

Jesuo estas la vojo
Kiam Jesuo parolis pri tio, ke li forlasos la
disĉiplojn kaj foriros al sia Patro, Tomaso lin
interrompis per siaj vortoj: „Sinjoro, ni ne scias,
kien vi iras; kiel ni konas la vojon?” (Evangelio laŭ
Johano 14,5). Per tiu skeptika rimarkigo li donis
al Kristo okazon por unu el plej belaj kaj plej
signifaj eldiroj en la tuta Biblio: „Jesuo diris al li:
Mi estas la vojo kaj la vero kaj la vivo; neniu venas
al la Patro krom per mi” (Evangelio laŭ Johano
14,6).
Tiu ĉi libro volas montri al homoj la vojon
al Kristo – al junaj kaj maljunaj, malsanaj kaj
sanaj, religiemaj kaj senreligiaj. Kaj samtempe
en ĝi troviĝas respondoj al multaj aktualaj
vivdemandoj, inter aliaj: Ĉu Dio vere ekzistas?
Kiamaniere supervenki timon? Kial Dio
permesas suferon? Kio estas la senco de nia
vivo?
201

La aŭtoro de tiu ĉi libro Wilfried Plock (elp.:
Vilfrid Plok) naskiĝis en 1957; geedziĝinta, du
infanoj. Li konvertiĝis al Jesuo Kristo en la jaro
1980 dum militserva deĵorado en Germanio.
Jam dum 25 jaroj li kun sia edzino Sylvia
troviĝas en servo de evangelia anoncado. Tiu
ĉi libro rezultas el serio de liaj prelegoj. En la
90-aj jaroj li laboris en Mannheim, sed nun li
vivas kun sia familio en Hünfeld, Germanio. Ek
de la jaro 1995 li gvidas la kristanan instituton
»Konferenz für Gemeindegründung« (KfG).
Dio taskigis lin speciale por subteni la
kristanajn geedzajn parojn, ja sen morale kaj
kristane sanaj geedzecoj ne troviĝas sanaj
kristanaj komunumoj. Tial li daŭre prelegas kaj
gvidas seminariojn pri la geedza problemaro
en la lumo de la Biblio.
Ĉu do interesita pri religiaj demandoj aŭ eĉ
speciale pri la ebleco trovi savon en Jesuo
Kristo? Bonvolu klaki la adreson de la
kristana misio en Esperanto:
www.kristana-misio-en-esperanto.si
202