Is Pregadorias antigas: su signo de sa devozioni - Provincia del ...

Revisione ortogràfica de is testus
Revisione ortogràfica de is testus
Custus testus isceti in parti funti nàscius popolaris: dhoi nd’at medas chi tenint Autoris
iscípius e àterus chi si depint cunsiderai tradutzioni de testus italianus (e trabballu de
personas ateretanti iscípias) e su manígiu de sa língua iscóviat una cosa e àtera. E
tocat a fai contu puru chi passendi de manu in manu, fintzas a s’úrtima de cust’òpera,
dónnia manu podit lassai calincunu arrastu.
Intanti sa revisioni de s’ortografia at bófiu nàrriri innantis de totu a currègiri
calincuna fadhina o errori sempri parau in pítziri fintzas candu si fait atentzioni manna.
Po ndi sinnalai calincunu: “foris” po fortis, “minustru” po ministru, “lunghe” po
lughe, “terosu” po tesoru, e àterus (e a bortas funt interpretatzioni de un’iscritura a
manu sentza de fai contu de sa rima, candu est capitau in poesia). Isperaus de dhus ai
cassaus totus (in cuatru passadas de letura!)
Fatu custu, at abarrau unu bellu pagu de fuedhus chi, o ca no si cumprendit ita
bollint nàrriri e in perunu vocabbolàriu si agatant, o ca podint èssiri fintzes fuedhus
istrupiaus, arregordaus mali e chi mancu chini dhus narat iat a isciri su significau,
funti sinnalaus cun su puntu interrogativu aintru de paréntisi cuadra a fiancu.
S’àteru trabballu at pertocau sa regularizatzioni de s’iscritura po totu su chi est sa
morfologia, fata in totu cun critériu precisu e rigorosu, e in su chi est su manígiu de is
cunsonantis aintru de fuedhu cunforma a sa fonologia e a is necessidadis de distintzioni
in totu sa língua sarda: custu, sentza de cambiai is diferéntzias de una fuedhada.
Aici si funti regularizadas is cunsonantis mudòngias in cumentzu (is pagu bortas
chi est capitau de ndi agatai) e pruscatotu aintru de fuedhu, meda de prus, ca funt is
cunsonantis chi, cun totu chi in sardu ‘faint’ in manera precisa, fintzas su matessi
Autori a bortas dhas iscrít, chentza critériu, in manera diferenti de unu fuedhu a
s’àteru (fintzas po assimbillu a s’ortografia de s’italianu) e inderetura in su própriu
fuedhu. Sa própriu cosa s’est fatu cun in cunsonantis a lampaluxi. Sa vocali paragógica
si est lassada isceti calincuna borta, si e aundi sa regularizatzioni “mai una paragógica
iscrita” podiat fai dificurtadi po sa pronúncia, fatu contu chi seus pagu abbituaus a
lígiri bèni un’iscritura regularizada deunudotu.
Sa /i/ prostética, chi in totu su sardu tenit una funtzioni necessària, e agataus
manigiada e no pagu fintzas in custus testus ma no sempri, e ni cun critériu (giustu
comenti si podit fai in sa fuedhada), no est istétia mancu in custa revisioni regularizada
deunudotu ma posta meda de prus de cantu dhoi fiat in s’originali. Poita? Ca
s’abbitúdini a unu dópiu manígiu de su própriu fuedhu, comenti si fait in sa fuedhada
chi no fait chistionis de firmesa de s’iscritura, tenit bisóngiu de èssiri superada cun
s’abbitúdini a lígiri un’ortografia regularizada, chi si fait ateretanti bèni e mellus
puru ma, apuntu, tenit bisóngiu de un’abbitúdini chi pagu teneus ca seus prus abbituaus
a fuedhai chi no a iscriri cun critériu.
Ma sa língua no est isceti e mancu pruscatotu un’iscritura precisa, po cantu
necessària po chi nerit su chi sa língua tenit de significai. Sa língua est unu cuncordu
39