ESPERANTO

6.4. ESENCO KAJ ESTONTECO DE LA IDEO DE LINGVO 215
da tute superfluaj vortoj por lernado, sed faras ĉian disvolviˆgan paˆson de la
lingvo ĉiam dependa de ˆgia aŭtoro aŭ de ia ordonanta Akademio. Dume
en Esperanto, dank’al la plena seninflueco de la gramatiko sur la vortaron
kaj dank’al la regulo, ke ĉiuj vortoj “fremdaj”, kiuj jam de si mem estas
internaciaj, estas uzataj senˆsanˆge egale kiel en la aliaj lingvoj, — ne sole
grandega multo da vortoj fariˆgas tute senbezona por lernado, sed la lingvo
ricevas la eblon disvolviˆgadi eterne ĉiam pli kaj pli, sen ia dependo de la
aŭtoro aŭ de ia Akademio.
Parolante pri la pliboneco de Esperanto antaŭ Volapük, ni tute ne intencas
per tio ĉi malgrandigi la meritojn de la elpensinto de Volapük. La meritoj de
Schleyer estas grandegaj kaj lia nomo ĉiam staros sur la plej honora loko en
la historio de la ideo de lingvo internacia. Ni volis nur montri, ke se hodiaŭ
efektiviˆgus kongreso por la elekto de lingvo internacia, tiam ˆgi inter la ambaŭ
nun ekzistantaj lingvoj artaj ne povus ˆsanceliˆgi eĉ unu minuton.
Ni pruvis sekve, ke se hodiaŭ efektiviˆgus kongreso por la elekto de lingvo
internacia, tiam malgraŭ la grandega nombro da ekzistantaj lingvoj ni povus
jam nun kun plena certeco kaj precizeco antaŭvidi, kian lingvon ˆgi elektos,
nome: el ĉiuj ekzistantaj lingvoj vivaj, mortintaj kaj artaj la kongreso povas
elekti sole nur unu lingvon: Esperanto. Kia ajn estus la konsisto de la kongreso,
kiaj ajn estus la politikaj kondiĉoj, je kiaj ajn konsideroj, antaŭjuˆgoj,
simpatioj aŭ antipatioj la kongreso sin gvidus, ˆgi absolute ne povus elekti ian
alian lingvon krom Esperanto, ĉar por la rolo de lingvo internacia Esperanto
estas nun la sola kandidato en la tuta mondo, la sola, tute sen iaj konkuran-
toj.
Ĉar eĉ ĉe la plej malprospera konsisto de la kongreso en ˆgi tamen sidos
homoj pensantaj, kaj la grandega pliboneco de la lingvo Esperanto antaŭ ĉiuj
aliaj lingvoj tro forte falas en la okulojn al ĉiu, kiu almenaŭ iom konatiˆgis kun
tiu ĉi lingvo, tial estas tute ne eble supozi, ke la kongreso elektos ian alian
lingvon. Se tamen, kontraŭ ĉia atendo, la kongreso estos tiom blindigita, ke
ˆgi ekdeziros ian alian lingvon, tiam — kiel ni pruvis supre — la vivo mem
zorgos pri tio, ke la decido de la kongreso restu sole malviva litero, tiel longe,
ˆgis kolektiˆgos nova kongreso kaj faros elekton ˆgustan.
VII
Nun restas al ni respondi ankoraŭ unu lastan demandon, nome: En la
nuna minuto Esperanto, vere, aperas kiel sola kandidato por lingvo internacia;
sed ĉar kongreso de reprezentantoj de diversaj regnoj por la elekto de
lingvo internacia efektiviˆgos kredeble ankoraŭ ne baldaŭ, eble post dek kaj
eble post cent jaroj, tre povas ja esti, ke ˆgis tiu tempo aperos multaj novaj
artaj lingvoj, kiuj staros multe pli alte ol Esperanto, kaj sekve unu el ili devos
esti elektita de la kongreso? Aŭ eble la kongreso mem aranˆgos kompetentan
komitaton, kiu okupos sin je la kreo de nova arta lingvo?