ESPERANTO

200 ĈAPITRO 6. ARTIKOLOJ PRI ESPERANTO
lingvo en la infaneco, paralele kun la patra lingvo. Sekve, lasante dume
flanke la demandon pri tio, ĉu la homoj volos elekti ian unu lingvon por la
rolo de internacia kaj ĉu prosperos al ili veni al interkonsento pri tiu ĉi elekto,
ni dume konstatas tiun fakton, kiu kun plena sendubeco sekvas el ĉio, kion ni
diris supre, nome, ke la ekzistado mem de lingvo internacia estas tute ebla.
Notu do al vi bone en la memoro tiujn du sendubajn konkludojn, al kiuj ni
venis ˆgis nun, nome:
1. Lingvo internacia alportus al la homaro grandegan utilon;
2. La ekzistado de lingvo internacia estas plene ebla.
IV
Ĉu lingvo internacia estos iam enkondukita? Se ni venis al la konkludo,
ke lingvo internacia alportus al la homaro grandegan utilon kaj ke ˆgia ekzistado
estas ebla, el tiuj ĉi du konkludoj jam per si mem elfluas la konkludo,
ke tia lingvo pli aŭ malpli frue nepre estos enkondukita, ĉar alie ni devus nei
ĉe la homaro la ekzistadon de ĉia eĉ plej elementa inteligenteco. Se lingvo,
povanta plenumadi la rolon de internacia, ˆgis nun ankoraŭ ne ekzistus, sed
devus ankoraŭ esti kreita, tiam respondo je la demando metita en la komenco
de tiu ĉi ĉapitro estus duba, ĉar estus nesciate ankoraŭ, ĉu oni povos krei
tian lingvon. Sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multe kaj ke ĉiu el ili
en okazo de bezono povus esti difinita kiel internacia, nur kun tia diferenco,
ke unu el ili pli taŭgus por tiu ĉi celo kaj alia malpli. Ni havas sekve ĉion
pretan kaj ni bezonas nur ekdeziri kaj elekti, — kaj en tia okazo la respondo
je la supre metita demando jam ne povas esti duba. La homoj vivas per
vivo konscia kaj senĉese celadas al sia bono; tial se ni scias, ke tiu aŭ alia
afero promesas al la homoj grandegan kaj senduban utilon kaj ke ˆgi estas
por ili atingebla, ni ĉiam kun plena certeco povas antaŭdiri, ke de tiu momento,
kiam la homoj nur ekturnis sian atenton al tiu ĉi afero, ili jam obstine
celados al ˆgi ĉiam pli kaj pli kaj ne ĉesos en sia celado tiel longe, ˆgis ili la
aferon atingos. Se du homaj grupoj estas disigitaj unu de alia per rivereto,
sed scias, ke por ili estus tre utile komunikiˆgadi inter si, kaj ili vidas, ke
tabuloj por la kunigo de ambaŭ bordoj kuˆsas tute pretaj apud iliaj manoj,
tiam oni ne bezonas esti profeto, por antaŭvidi kun plena certeco, ke pli aŭ
malpli frue tabulo estos transˆjetita trans la rivereto kaj komunikiˆgado estos
aranˆgita. Estas vero, ke pasas ordinare kelka tempo en ˆsanceliˆgado, kaj tiu
ĉi ˆsanceliˆgado estas ordinare kaŭzata de la plej sensencaj pretekstoj: saˆgaj
homoj diras, ke celado al aranˆgo de komunikiˆgo estas infanaˆjo, ĉar neniu el
ili okupas sin je metado de tabuloj trans rivereto kaj tiu ĉi afero estas tute
ne en modo; spertaj homoj diras, ke la antaŭuloj ne metadis tubulojn trans