fizikis kursi

fizikis kursi fizikis kursi

01.03.2013 Views

sadac x merxevi sistemis fizikuri sididis (parametris) garkveuli gadaxraa (wanacvleba) wonasworobis mdebareobidan – x =0 -dan. A - rxevis amplitudaa, udidesi gadaxra wonasworobis mdebareobidan. ω 0 t + ϕ - rxevis fazaa, ϕ − rxevis sawyisi fazaa. rxevis periodi T – erTi sruli rxevis droa. ω t + T) + ϕ = ( ω t + ϕ) + 2π , saidanac 0 ( 0 2π T = ω rxevis sixSire υ -rxevaTa ricxvia drois erTeulSi [ ] υ = hc(herci ), dimυ = T −1 ω −wriuli (cikluri) sixSire – rxevaTa ricxvia 2π wamSi: 0 2π ω 0 = , ω0 = 2πυ T 4.2. siCqare da aCqareba harmoniuli rxevis dros 59 0 harmoniuli oscilatori _ sistemaa (sxeuli), romelic asrulebs harmoniul rxevebs mdgradi wonasworobis maxloblobaSi ω 0 sakuTari rxevis sixSiriT. sistemis merxevi sididis x wanacvleba (gadaxra) iqneba x = A ω t + ϕ) , cos( 0 romlis gawarmoebiTac miviRebT rxevis siCqares dx v = dt ⎛ π ⎞ = −Aω 0 sin( ω0t + ϕ) = Aω0 cos⎜ω0t + ϕ + ⎟ ⎝ 2 ⎠ 2 d x 2 rxevis aCqareba a = = −Aω 0 cos( ω0t + ϕ + π ) (nax. 32) 2 dt nax. 32.

mocemulia wanacvlebis, siCqaris da aCqarebis damokidebuleba droze. harmoniuli rxevebi sruldebian drekadi (an kvazidrekadi) F d = −k x Zalis gavleniT. Tu visargeblebT niutonis me-2 kanoniT da am Zalebs gavutolebT erTmaneTs, martivi gardaqmnebiT miviRebT harmoniuli rxevis diferencialur gantolebas: k 2 = ω0 m 2 2 d x d x k F = m F = −kx 2 d da + = 0 2 dt dt m - oscilatoris sakuTari rxevis sixSirea. gantoleba Caiwereba 2 d x 2 + ω 0 x = 0 2 dt miRebuli diferencialuri gantolebis amoxsnaa: x = A ω t + ϕ) cos( 0 4.3. harmoniuli rxevis energia. merxev sxeuls wonasworobis mdebareobaSi gaaCnia mxolod kinetikuri energia, maqsimaluri gadaxrisas ki _ mxolod potencialuri. potencialuri energia gaizomeba F = −kx drekadi Zalis sawinaaRmdegod x manZilze sxeulis gadasaadgileblad Sesrulebuli muSaobiT. elementaruli Sesrulebuli muSaoba iqneba sruli muSaoba A = dA = Fdx = x ∫ 0 x 60 kxdx kx Fdx = ∫ kxdx = 2 2 2 kx kA 2 e.i. potenciuri energia W ( t) = = cos ( ω 0t + ϕ) 2 2 p kinetikuri energia wonasworobidan x manZilze W k 2 mω A 2 ( t) = sin ( ω0t + 2 sruli energiisTvis gveqneba ( k = mω ) 0 2 0 ϕ 2 0 2 2 2 mω 0 A [ cos ( ω t + ϕ) + sin ( ω t + ϕ) ] = const. 2 2 mω 0 A W = 0 0 = 2 2 2 )

sadac x merxevi sistemis fizikuri sididis (parametris) garkveuli<br />

gadaxraa (wanacvleba) wonasworobis mdebareobidan – x =0 -dan.<br />

A - rxevis amplitudaa, udidesi gadaxra wonasworobis<br />

mdebareobidan.<br />

ω 0 t + ϕ - rxevis fazaa,<br />

ϕ − rxevis sawyisi fazaa.<br />

rxevis periodi T – erTi sruli rxevis droa.<br />

ω t + T)<br />

+ ϕ = ( ω t + ϕ)<br />

+ 2π<br />

, saidanac<br />

0 ( 0<br />

2π<br />

T =<br />

ω<br />

rxevis sixSire υ -rxevaTa ricxvia drois erTeulSi<br />

[ ]<br />

υ = hc(herci ), dimυ<br />

= T<br />

−1<br />

ω −wriuli<br />

(cikluri) sixSire – rxevaTa ricxvia 2π wamSi:<br />

0<br />

2π<br />

ω 0 = , ω0 = 2πυ<br />

T<br />

4.2. siCqare da aCqareba harmoniuli rxevis dros<br />

59<br />

0<br />

harmoniuli oscilatori _ sistemaa (sxeuli), romelic asrulebs<br />

harmoniul rxevebs mdgradi wonasworobis maxloblobaSi ω 0 sakuTari<br />

rxevis sixSiriT. sistemis merxevi sididis x wanacvleba (gadaxra) iqneba<br />

x = A ω t + ϕ)<br />

,<br />

cos( 0<br />

romlis gawarmoebiTac miviRebT rxevis siCqares<br />

dx<br />

v =<br />

dt<br />

⎛ π ⎞<br />

= −Aω<br />

0 sin( ω0t<br />

+ ϕ)<br />

= Aω0<br />

cos⎜ω0t<br />

+ ϕ + ⎟<br />

⎝ 2 ⎠<br />

2<br />

d x<br />

2<br />

rxevis aCqareba a = = −Aω<br />

0 cos( ω0t<br />

+ ϕ + π ) (nax. 32)<br />

2<br />

dt<br />

nax. 32.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!