fizikis kursi

fizikis kursi fizikis kursi

01.03.2013 Views

miRebuls ciolkovskis m0 v = u ln m formula ewodeba. is miRebulia ararelativisturi moZraobisTvis. ∑ i impulsis momentis mudmivobis kanoni da sivrcis izotropiuloba dinamikis ZiriTadi kanonis Tanaxmad, d L = ∑ M dt sadac L- sistemis impulsis momentia. Caketili sistemisTvis M = 0, miviRebT: d L = 0, dt 51 i L = const, an I ω = const miRebuli warmoadgens impulsis momentis mudmivobis kanons: Caketili sistemis impulsis momenti mudmivi sididea, rac bunebis fundamentaluri kanonia. is dakavSirebulia sivrcis izotropiulobasTan, anu fizikuri kanonebis invariantobasTan koordinatTa sistemis RerZebis mimarTulebis mimarT (Caketili sistemis SemobrunebasTan sivrceSi nebismieri kuTxiT). amgvarad, Caketil sistemebSi sami fizikuri sidide _ energia, impulsi da impulsis momenti – mudmivi sidideebia. isini koordinatebis da siCqareebis funqciebia da maT moZraobis integralebi ewodebaT. impulsis mudmivobis kanoni SeiZleba SevamowmoT mbrunavi skamis saSualebiT, romelzec zis adamiani, Tu brunvis dros adamiani xelebs gaSlis, misi inerciis momenti gaizrdeba da kuTxuri siCqare Semcirdeba. xelebis daSvebis dros inerciis momenti Semcirdeba, xolo kuTxuri siCqare imatebs.

2.6 sxeulTa wonasworobis pirobebi. myari sxeulis moZraoba aRiwereba Semdegi gantolebebiT: d � � gare dL � gare ( mvc ) = ∑ F , = ΣM dt dt sadac – m sxeulis masaa, vc � - misi masaTa centris siCqarea. myari sxeulis wonasworobis pirobebia: 1. sxeulze modebuli gareSe ZalTa tolqmedi unda iyos nuli: gare Σ F = 0 � 2. gareSe ZalTa momentebis tolqmedi sxeulis nebismieri wertilis mimarT unda iyos nuli ΣM = 0 � es veqtoruli pirobebi eqvivalenturia sami skalarulis: gare ΣM = 0 , ΣM = 0 ΣM = 0 x y gare 52 z gare 3. relativisturi meqanika 3.1. fardobiTobis Teoriis safuZvlebi. ainStainis postulatebi Tanamedrove fizika Camoyalibda mas Semdeg, rac ainStainis mier Seiqmna fardobiTobis specialuri Teoria. es Teoria warmoadgens sivrce-droze Tanamedrove Sexedulebebs, romelic niutonis Teoriis msgavsad varaudobs, rom dro erTgvarovania, xolo sivrce erTgvarovani da izotropiulia. amasTan erTad is uaryofs klasikuri fizikis ZiriTad daSvebebs eTeris Teoriis, sivrcisa da drois absoluturobis Sesaxeb. fardobiTobis principi, urTierTqmedebis gavrcelebis maqsimaluri siCqaris debuleba da sinaTlis siCqaris invariantoba _ warmoadgens ainStainis fardobiTobis specialuri Teoriis, relativisturi Teoriis ZiriTad principebs. mas safuZvlad udevs ainStainis mier formulirebuli ori postulati:

2.6 sxeulTa wonasworobis pirobebi.<br />

myari sxeulis moZraoba aRiwereba Semdegi gantolebebiT:<br />

d � � gare dL � gare<br />

( mvc<br />

) = ∑ F , = ΣM<br />

dt<br />

dt<br />

sadac – m sxeulis masaa, vc � - misi masaTa centris siCqarea.<br />

myari sxeulis wonasworobis pirobebia:<br />

1. sxeulze modebuli gareSe ZalTa tolqmedi unda iyos nuli:<br />

gare<br />

Σ F = 0<br />

�<br />

2. gareSe ZalTa momentebis tolqmedi sxeulis nebismieri wertilis<br />

mimarT unda iyos nuli<br />

ΣM = 0<br />

�<br />

es veqtoruli pirobebi eqvivalenturia sami skalarulis:<br />

gare<br />

ΣM<br />

= 0 , ΣM<br />

= 0 ΣM<br />

= 0<br />

x<br />

y<br />

gare<br />

52<br />

z<br />

gare<br />

3. relativisturi meqanika<br />

3.1. fardobiTobis Teoriis safuZvlebi. ainStainis postulatebi<br />

Tanamedrove fizika Camoyalibda mas Semdeg, rac ainStainis mier<br />

Seiqmna fardobiTobis specialuri Teoria. es Teoria warmoadgens<br />

sivrce-droze Tanamedrove Sexedulebebs, romelic niutonis Teoriis<br />

msgavsad varaudobs, rom dro erTgvarovania, xolo sivrce erTgvarovani<br />

da izotropiulia. amasTan erTad is uaryofs klasikuri <strong>fizikis</strong> ZiriTad<br />

daSvebebs eTeris Teoriis, sivrcisa da drois absoluturobis Sesaxeb.<br />

fardobiTobis principi, urTierTqmedebis gavrcelebis maqsimaluri<br />

siCqaris debuleba da sinaTlis siCqaris invariantoba _ warmoadgens<br />

ainStainis fardobiTobis specialuri Teoriis, relativisturi Teoriis<br />

ZiriTad principebs. mas safuZvlad udevs ainStainis mier<br />

formulirebuli ori postulati:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!