fizikis kursi
fizikis kursi fizikis kursi
zogierTi erTgvarovani m masis sxeulebis inerciis momentebis tabula sxeuli RerZebis mdebareoba inerciis momenti Rru Telkedliani R radiusiani cilindri mTliani cilindri an R radiusiani diski simetriis RerZi simetriis RerZi l sigrZis Txeli Rero RerZi marTobia Rerosi da gadis mis Sua wertilSi l sigrZis Txeli Rero RerZi marTobTa Rerosi da gadis mis boloSi R radiusiani sfero RerZi centrSi gadis sferos mR 2 1 mR 2 1 ml 12 1 ml 3 siCqariT, maSin misi inerciis momenti I z igive RerZis mimarT 45 2 2 mR 5 myari sxeulis brunviTi moZraobis dinamikis ZiriTadi gantoleba brunviTi moZraobis dros dinamikis ZiriTadi sidideebia Zalis momenti M , impulsis momentis L da inerciis momenti I . dinamikis ZiriTadi kanoni warmoadgens urTierTkavSirs maT Soris. • Tu materialuri wertili brunavs uZravi 0 RerZis mimarT, maSin impulsis momentis droiT warmoebuli 0 wertilis mimarT tolia amave 0 wertilis mimarT Zalis momentis: d L = dt M i • Tu myari sxeuli brunavs uZravi RerZis garSemo, maSin dinamikis ZiriTadi kanoni Rebulobs saxes: d L dt ∑ gare = M i sadac ∑ i M -gare Zalebis momentebis jamia (mTavari momenti). • Tu myari sxeuli brunavs Oz uZravi RerZis garSemo ω kuTxuri 2 2 2
ar icvleba droSi ( I z = const). impulsis momenti am RerZis mimarT L z = I ω z uZravi RerZis garSemo mbrunavi sxeulis myari sxeulis dinamikis ZiriTadi kanoni miiRebs saxes: I z an dω = dt ε = 46 gare M 1 M sadac ε − sxeulis kuTxuri aCqarebaa. I z uZravi sxeulis garSemo mbrunavi sxeulis brunvis diferencialuri gantolebaa: I z 2 d ϕ = dt gare gare M sadac I z - inerciis momentia igive RerZis mimarT, ϕ - kuTxuri gadaadgileba, gare M _ gare Zalebis mTavari momenti. zogad SemTxvevaSi Tavisufali myari sxeulis moZraoba akmayofilebs or diferencialur gantolebas: siCqare, d dt gare ( mvc ) = F , d L = dt gare M sadac m sxeulis masaa, v c − masaTa centris gadataniTi moZraobis gare F - sxeulze modebuli gareSe ZalTa mTavari veqtori, gare M _ gare Zalebis mTavari momenti brunvis wertilis mimarT, L − sxeulis impulsis momenti imave wertilis mimarT. mbrunavi myari sxeulis kinetikuri energia m i masis materialuri wertilis kinetikuri energia, romelic brunavs ω = const mudmivi kuTxuri siCqariT, tolia (nax. 28): 2 i k miv 1 2 W = = miω R R 2 2 i
- Page 1 and 2: v. melaZe fizikis kursi (I nawili)
- Page 3 and 4: fizikis kursis pirveli nawili _ meq
- Page 5 and 6: molekuluri fizika 68 5. idealuri ai
- Page 7 and 8: fizikuri sidideebi, ganzomileba, er
- Page 9 and 10: ZiriTadi erTeulebis gansazRvra sigr
- Page 11 and 12: laTinuri anbani berZnuli anbani A,
- Page 13 and 14: sxeulis umartivesi fizikuri modelia
- Page 15 and 16: es gamosaxulebebi gansazRvraven saS
- Page 17 and 18: 2 dv v1 a τ = τ , an = n dt R τ
- Page 19 and 20: unviTi moZraobis dros sxeulis yvela
- Page 21 and 22: 1 ω υ = = T 2π 1 [ ] = wm υ =wm
- Page 23 and 24: 2. dinamika 2.1. materialuri wertil
- Page 25 and 26: niutonis meore kanoni. sxeulze momq
- Page 27 and 28: klasikur (niutonis) meqanikaSi gani
- Page 29 and 30: inerciuli da arainerciuli sistemebi
- Page 31 and 32: nax. 16. k- drekadobis koeficientia
- Page 33 and 34: xaxunis Zalebi xaxunis Zalebi warmo
- Page 35 and 36: 4. Tu sxeuli raRac ZaliT ekroba ver
- Page 37 and 38: omelic SemosazRvrulia Fr (r) mrudiT
- Page 39 and 40: 2 2 k mv 2 mv1 A = ΔW = − 2 2 sa
- Page 41 and 42: Zala da potenciuri energia davuSvaT
- Page 43 and 44: Zalis momenti _ fsevdoveqtoria, mis
- Page 45: mTeli sxeulis inerciis momenti I ud
- Page 49 and 50: dros. iqneba: am formuliT gamoiTvle
- Page 51 and 52: d p dt = 50 ∑ sadac p sistemis im
- Page 53 and 54: 2.6 sxeulTa wonasworobis pirobebi.
- Page 55 and 56: Seeqmna masSi sinaTlis gavrcelebisa
- Page 57 and 58: 3. siCqareTa Sekrebis kanoni. galil
- Page 59 and 60: 4. rxevebi da talRebi. 4.1. rxeva.
- Page 61 and 62: mocemulia wanacvlebis, siCqaris da
- Page 63 and 64: sadac A da B sawyisi amplitudebia,
- Page 65 and 66: sadac A 0 sawyisi amplitudaa milevi
- Page 67 and 68: α − talRis sawyisi faza ⎛ x
- Page 69 and 70: 3π A = 2A 2... md amplituda maqsim
- Page 71 and 72: sxeulis simkvrive _ ewodeba sxeulis
- Page 73 and 74: _ molekulebis saSualo kvadratuli si
- Page 75 and 76: -s damokidebuleba -ze mocemulia nax
- Page 77 and 78: ganawilebis funqcia eqvemdebareba n
- Page 79 and 80: Tavisufali gadarbenis gamoTvla mart
- Page 81 and 82: sadac da Sinagani energiis mniSvnel
- Page 83 and 84: e.i. kuTri siTbotevadoba siTbos is
- Page 85 and 86: adiabaturi gafarToebis muSaoba sada
- Page 87 and 88: ciklis dros. _ siTburi manqanis mie
- Page 89 and 90: nebismieri ciklisaTvis Termodinamik
- Page 91 and 92: entropiis warmodgena, rogorc damouk
- Page 93 and 94: maxloblobaSi. Tu nivTiereba imyofeb
- Page 95 and 96: temperaturis gadidebiT grafiki iwev
ar icvleba droSi ( I z = const).<br />
impulsis momenti am RerZis<br />
mimarT L z = I ω<br />
z<br />
uZravi RerZis garSemo mbrunavi sxeulis myari sxeulis dinamikis<br />
ZiriTadi kanoni miiRebs saxes:<br />
I z<br />
an<br />
dω<br />
=<br />
dt<br />
ε =<br />
46<br />
gare<br />
M<br />
1 <br />
M<br />
sadac ε − sxeulis kuTxuri aCqarebaa.<br />
I z<br />
uZravi sxeulis garSemo mbrunavi sxeulis brunvis diferencialuri<br />
gantolebaa:<br />
I z<br />
2<br />
d ϕ<br />
=<br />
dt<br />
gare<br />
gare<br />
M<br />
sadac I z - inerciis momentia igive RerZis mimarT, ϕ - kuTxuri<br />
gadaadgileba,<br />
gare<br />
M _ gare Zalebis mTavari momenti.<br />
zogad SemTxvevaSi Tavisufali myari sxeulis moZraoba<br />
akmayofilebs or diferencialur gantolebas:<br />
siCqare,<br />
d<br />
dt<br />
gare<br />
( mvc<br />
) = F ,<br />
d L<br />
=<br />
dt<br />
gare<br />
M<br />
sadac m sxeulis masaa, v c − masaTa centris gadataniTi moZraobis<br />
gare<br />
F - sxeulze modebuli gareSe ZalTa mTavari veqtori, gare<br />
M _<br />
gare Zalebis mTavari momenti brunvis wertilis mimarT, L − sxeulis<br />
impulsis momenti imave wertilis mimarT.<br />
mbrunavi myari sxeulis kinetikuri energia<br />
m i masis materialuri wertilis kinetikuri energia, romelic<br />
brunavs ω = const mudmivi kuTxuri siCqariT, tolia (nax. 28):<br />
2<br />
i<br />
k miv<br />
1 2<br />
W =<br />
= miω<br />
R<br />
R 2<br />
2<br />
i