01.03.2013 Views

fizikis kursi

fizikis kursi

fizikis kursi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Zalur vels erTgvarovani ewodeba, Tu velis nebismier wertilebSi<br />

nawilakze momqmedi Zalebi erTnairia sididiT da mimarTulebiT.<br />

⎛ dF ⎞<br />

droSi ucvlel-mudmiv vels ⎜ = 0⎟<br />

⎝ dt ⎠<br />

⎛ dF ⎞<br />

cvlads ⎜ ≠ 0⎟<br />

−<br />

⎝ dt ⎠<br />

arastacionaruli.<br />

disipatiuri Zalebi<br />

39<br />

stacionaruli ewodeba, xolo<br />

Zalebs ewodebaT disipatiuri, Tu maTi Sesrulebuli muSaoba,<br />

Caketil sistemaSi nebismieri moZraobisas uaryofiTia. aseTia<br />

winaaRmdegobis, xaxunis Zala. aseTi Zalebis sidide damokidebulia<br />

rogorc sxeulebis konfiguraciaze, aseve sxeulebis fardobiT siCqareze.<br />

isini yovelTvis mimarTulia nawilakebis (sxeulebis) siCqaris<br />

sawinaaRmdegod da iwveven maT damuxruWebas.<br />

potenciuri energia<br />

sxeulebis (nawilakebis) sistemis potenciuri energia ganisazRvreba<br />

maTi urTierTmdebareobiT da damokidebulia sxeulebs (wertilebs)<br />

Soris momqmedi konservatoruli Zalebis xasiaTze. ganmartebis Tanaxmad,<br />

is warmoadgens wertilTa koordinatebis funqcias u = u(<br />

x,<br />

y,<br />

z)<br />

.<br />

Tu Cven velis yovel wertils SevusabamebT aseT funqcias u(x,y,z) =<br />

u(r), maSin velis Zalebis mier Sesrulebuli muSaoba toli iqneba am<br />

funqciis Semcirebis. aseT funqcias uwodeben da utoleben potenciur<br />

energias. amgvarad, sxeulis (nawilakis) gadaadgilebisas X RerZis<br />

gaswvriv X 1 wertilidan X 2 –Si, Sesrulebuli muSaoba Cveni ganmartebis<br />

Tanaxmad, iqneba<br />

x2<br />

p<br />

p<br />

A12 = ∫ F(<br />

x)<br />

dx = −(<br />

W ( x2)<br />

−W<br />

( x1)<br />

)<br />

x<br />

1<br />

potencialuri energia _ sxeulis (nawilakebis) urTierTqmedebis<br />

energiaa konservatorul velTan. is damokidebulia am velSi nawilakis<br />

mdebareobaze.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!