qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
sparsulad filaqan-i iwereba da ikiTxeba ase — نﺎﮑﻠﭘ نﺎﮕﻠﭘ // [pellekân // pellegân], romelic aris mravlobiTis forma sityvisa ﻪﻠﭘ [pelle], misi mniSvnelobebia: — 1. safexuri (kibis); 2. xarisxi; 3. sasworis pina; 4. geolog. terasa...[rubinCiki 1983]. `qalaquri leqsikonis~ mixedviT qarTulSi am sityvis semantikuri veli daviwroebuli Cans. finaCi finaCi — `mejRane~ [griSaSvili 1997]. finaCi — [sp.] fexsacmlis damkerebeli, — mejRane. 2. gadat. uxeiro, uvargisi xelosani [q e g l 1986]. qarTul JargonSi finaC-is mniSvnelobaa — uxeiro, uvargisi, bedovlaTi adamiani [bregaZe 2005]. sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli ﻪﻨﻴ ﭘ [pīna/e/] mniSvnelobiT — 1. sakerebeli; 2. gamagreba (kanze); koJri [rubinCiki 1983], romelTanac ﻦﺘﺧود [dūxtan] — `kerva~ zmnis awmyo drois fuZis — زود [dūz]-is SerwymiT miRebulia sityva — زود ﻪﻨﻴﭘ [pīnadūz // pīnedūz] — mewaRe. aseve, am sityvidan xelobis mawarmoebeli Turquli či sufiqsis saSualebiT, miRebulia leqsikuri er- Teuli — ﯽﭼ ﻪﻨﻴﭘ [pīnačī // pīnečī] mniSvnelobiT — mewaRe, saidanac momdinarea qarTuli finaCi. rogorc vxedavT, CvenTvis saintereso leqsikuri erTeuli qarTul enaSi axali SinaarsiT (uxeiro, uvargisi) datvirTula. firi firi — `1. xati, romelime hamqris salocavi, mfarveli angelozi. yovel amqars Tavisi salocavi firi aqvs. mag., xarazebisas — elia, sirajebisas — noe, dabRebisas — RvTismSobeli da sxv. `me xom mikitani var, gana firi Cveni wminda kaci ar iyo? xarazebisTana wminda firi visa hyvanda~ (vaJa, Txz., 1889w., gv. 492). 2. hamqris droSaze 96
gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs daekiTxe, Txa Telavis firia~ (g. skand.)~ [griSaSvili 1997]. fir-i sparsuli sityvaa — ﺮﻴﭘ [pīr]. misi mniSvnelobebia: 1. moxuci; Zveli; ufrosi; beladi; 2. Seixi, sulieri moZRvari [rubinCiki 1983]. `qalaquri leqsikonis~ mixedviT firi garkveuli semantikuri cvlilebiT damkvidrebula qalaqur metyvelebaSi. firmani firmani — `brZaneba, gankarguleba, nebarTva~ [gri- SaSvili 1997]. firmani — [sp.] iranis Sahis, osmaleTis sulTnis da zogi sxva mahmadianuri qveynis mmarTvelis brZanebuleba [q e g l 1986]. firmani sparsulad iwereba da ikiTxeba ase — نﺎﻣﺮﻓ [farmân]. firmani jer kidev `vefxistyaosanSi~ gvxvdeba: `ymaman hkadra: `mogaxseneb da farmani miboZeo~ [rus- Tveli 1966; 66/2]. firuzqari firuzqari — `firuzis naWed-naxelavi~ [griSaSvili 1997]. es sityva ar gvxvdeba sxva qarTul leqsikonebSi. firuzqari rTuli sparsuli sityvaa رﺎﮐ ﻩزوﺮﻴﻓ // رﺎﮐ ﻩزوﺮﻴﭘ [pīruz(e)kâr // fīruz(e)kâr] da Sedgeba ori komponentisgan ﻩزوﺮﻴﭘ // ﻩزوﺮﻴﻓ [pīruza/e/ // fīruza/e/] — firuzi da رﺎﮐ [kâr] — xeloba-profesiis mawarmoebeli sufiqsi. qarTuli enis ganmartebiTma leqsikonma ar icis aseTi kompoziti, magram icis misi pirveli komponenti firuzi Semdegi mniSvnelobiT — [sp.] mqrqali cisferi qva. firuzis beWedi. [q e g l 1986]. 97
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103 and 104: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 105 and 106: ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129 and 130: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 131 and 132: xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelg
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143 and 144: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 145 and 146: am sityvis erT-erTi ganmarteba —
sparsulad filaqan-i iwereba da ikiTxeba ase — نﺎﮑﻠﭘ<br />
نﺎﮕﻠﭘ // [pellekân // pellegân], romelic aris mravlobiTis<br />
forma sityvisa ﻪﻠﭘ [pelle], misi mniSvnelobebia: — 1. safexuri<br />
(kibis); 2. xarisxi; 3. sasworis pina; 4. geolog.<br />
terasa...[rubinCiki 1983].<br />
`qalaquri leqsikonis~ mixedviT <strong>qarTulSi</strong> am<br />
sityvis semantikuri veli daviwroebuli Cans.<br />
finaCi<br />
finaCi — `mejRane~ [griSaSvili 1997].<br />
finaCi — [sp.] fexsacmlis damkerebeli, — mejRane.<br />
2. gadat. uxeiro, uvargisi xelosani [q e g l 1986].<br />
qarTul JargonSi finaC-is mniSvnelobaa — uxeiro,<br />
uvargisi, bedovlaTi adamiani [bregaZe 2005].<br />
sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli ﻪﻨﻴ ﭘ [pīna/e/]<br />
mniSvnelobiT — 1. sakerebeli; 2. gamagreba (kanze); koJri<br />
[rubinCiki 1983], romelTanac ﻦﺘﺧود [dūxtan] — `kerva~<br />
zmnis awmyo drois fuZis — زود [dūz]-is SerwymiT<br />
miRebulia sityva — زود ﻪﻨﻴﭘ [pīnadūz // pīnedūz] — mewaRe.<br />
aseve, am sityvidan xelobis mawarmoebeli Turquli<br />
či sufiqsis saSualebiT, miRebulia leqsikuri er-<br />
Teuli — ﯽﭼ ﻪﻨﻴﭘ [pīnačī // pīnečī] mniSvnelobiT — mewaRe,<br />
saidanac momdinarea qarTuli finaCi.<br />
rogorc vxedavT, CvenTvis saintereso leqsikuri<br />
erTeuli qarTul enaSi axali SinaarsiT (uxeiro, uvargisi)<br />
datvirTula.<br />
firi<br />
firi — `1. xati, romelime hamqris salocavi, mfarveli<br />
angelozi. yovel amqars Tavisi salocavi firi aqvs.<br />
mag., xarazebisas — elia, sirajebisas — noe, dabRebisas —<br />
RvTismSobeli da sxv. `me xom mikitani var, gana firi<br />
Cveni wminda kaci ar iyo? xarazebisTana wminda firi visa<br />
hyvanda~ (vaJa, Txz., 1889w., gv. 492). 2. hamqris droSaze<br />
96