qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

22.02.2013 Views

Zveli qarTuli enis leqsikonis mixedviT sarangi niSnavs — laSqris meTaurs [abulaZe 1973]. sarangi, garkveuli fonetikur-semantikuri cvlilebiT, momdinareobs sparsuli samxedro terminidan ﮓﻨهﺮﺳ [sarhang]. misi mniSvnelobaa — mebrZoli, laSqris meTauri...[rubinCiki 1983]. igi Sedgeba ori wevrisgan: 1. ﺮﺳ [sar] — Tavi da ﮓﻨه [hang] — laSqari. sityvasityviT — laSqris meTauri. sarangi jer kidev `vefxistyaosanSi~ gvxvdeba (`Sors uarebdes sarangni, xelTa aqvs maT abjaria,~ [rusTaveli 1966; 1460/2/] Semdegi mniSvnelobiT — wesrigis damcveli [abulaZe 1967]. siabandi siabandi // siafandi: — `iSkilbazebis damxmare kaci~ [griSaSvili 1997]. iSkilbazi ki amave leqsikonSi asea axsnili — oinbazi, matyuara... (ix. iSkilbazi). siabandi // siafandi Jargonuli terminia, `ixmareba `tyuilisa~ da `matyuaras~ mniSvnelobiT [bregaZe 2005]. sparsul enaSi aris kompoziti ﺪﻨﺑ ﻩﺎﻴﺳ [siyâhband], romlis mniSvnelobebia: saubr. qurdbacaca, jibgiri; matyuara, TaRliTi; Suleri kompozitis wevrebia — ﻩ ﺎﻴﺳ [siyâh — Savi da ﺪﻨﺑ [band] — ﻦﺘﺴﺑ [bastan] — `Sekvra~... zmnis awmyo drois fuZe. qarTuli siabandi // siafandi da sparsuli ﺪﻨﺑ ﻩﺎﻴﺳ [siyâhban], garkveuli semantikuri da fonetikuri cvlilebiT, erTi da igive leqsemebia. simqaSi simqaSi —`oqromWedlebis iaraRi; mavTulis gamosawevi; brtyelpiriani maSa. simis gamomwevi (imer. qa- Cva), qaSi (spars.)~ [griSaSvili 1997]. 84

simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqone Semdegi sparsuli rTuli siytyvaa — ﺶﮑﻤﻴﺳ [sīmkeš // sīmkaš]. CvenTvis saintereso leqsikuri erTeuli Sedgeba ori elementisgan — ﻢﻴﺳ [sīm] — simi, mavTuli da ﺶﮐ [keš // kaš] — نﺪﻴﺸﮐ [kešīdan // kašīdan] — `gaweva~... zmnis awmyo drois fuZe. sityvasityviT — simis gasaqaCi. siraCxana siraCxana // sirajxana — `qarulad naTargmn m. gorkis `dedaSi~ siraCxana yvelgan naxmaria, rogorc Rvinis gamyidavi mikitani, maSin rodesac siraCxana adgilia, sadac sul gansakuTrebuli sirajebi arian da RviniT vaWroben. iyo avlabris TavdaRmarTSi meRvineTa kuTxe, meRvineTa ubani. `oTaxi TiTqmis droebiT sirajxanad gadaiqca~ (`kreb.~ 1871w. #111, gv. 27; gogoli, gv. 387. `Питейныи дом~)~...[griSaSvili 1997]. sirajxana (siraCxana n.b.) — (Zv.) sirajis duqani, Rvinis savaWro [q e g l 1986]. sirajxana // siraCxana sparsuli kompozitia da Sedgeba sami elementisgan _ arab.spars. ﻩﺮﻴﺷ [ŝire] _ 1. wveni; 2. Rvino; 3. alkoholuri sasmeli... Ci (ci) Turq. xeloba-profesiis mawarmoebeli sufiqsi da ﻪﻧﺎﺧ [xâna/e/] _ saxli, mTlianobaSi _ samikitno. (ix. barTaia 2002). gasaTvaliswinebelia isic, rom TbilisSi iyo sarajxana _ ﻪﻧﺎﺧ جاﺮﺳ [sarrajxâna/e/] _ meunagiris saxli (arab. spars. جاﺮﺳ [sarraj] _ unagiri, ﻪﻧﺎﺧ spars. [xâna/e/] _ saxli), romelic, SesaZlebelia, axali SinaarsiT (samikitno) datvirTuliyo. siraji siraji — `biTumaT Rvinoebis gamyidavi duqanSi. samikitno mikitani ki Rvinosac hyidis da `Rvinos Sesatanebel~ sauzmesac~. (Siraj) meRvine, biTumiT movaWre~ [griSaSvili 1997]. 85

simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqone Semdegi<br />

<strong>sparsuli</strong> rTuli siytyvaa — ﺶﮑﻤﻴﺳ [sīmkeš // sīmkaš].<br />

CvenTvis saintereso leqsikuri erTeuli Sedgeba<br />

ori elementisgan — ﻢﻴﺳ [sīm] — simi, mavTuli da ﺶﮐ [keš //<br />

kaš] — نﺪﻴﺸﮐ [kešīdan // kašīdan] — `gaweva~... zmnis awmyo<br />

drois fuZe. sityvasityviT — simis gasaqaCi.<br />

siraCxana<br />

siraCxana // sirajxana — `qarulad naTargmn m. gorkis<br />

`dedaSi~ siraCxana yvelgan naxmaria, rogorc Rvinis<br />

gamyidavi mikitani, maSin rodesac siraCxana adgilia,<br />

sadac sul gansakuTrebuli sirajebi arian da RviniT<br />

vaWroben. iyo avlabris TavdaRmarTSi meRvineTa kuTxe,<br />

meRvineTa ubani. `oTaxi TiTqmis droebiT sirajxanad<br />

gadaiqca~ (`kreb.~ 1871w. #111, gv. 27; gogoli, gv. 387.<br />

`Питейныи дом~)~...[griSaSvili 1997].<br />

sirajxana (siraCxana n.b.) — (Zv.) sirajis duqani,<br />

Rvinis savaWro [q e g l 1986].<br />

sirajxana // siraCxana <strong>sparsuli</strong> kompozitia da<br />

Sedgeba sami elementisgan _ arab.spars. ﻩﺮﻴﺷ [ŝire] _<br />

1. wveni; 2. Rvino; 3. alkoholuri sasmeli... Ci (ci) Turq.<br />

xeloba-profesiis mawarmoebeli sufiqsi da ﻪﻧﺎﺧ<br />

[xâna/e/] _ saxli, mTlianobaSi _ samikitno. (ix. barTaia<br />

2002).<br />

gasaTvaliswinebelia isic, rom TbilisSi iyo sarajxana<br />

_ ﻪﻧﺎﺧ جاﺮﺳ [sarrajxâna/e/] _ meunagiris saxli (arab.<br />

spars. جاﺮﺳ [sarraj] _ unagiri, ﻪﻧﺎﺧ spars. [xâna/e/] _<br />

saxli), romelic, SesaZlebelia, axali SinaarsiT (samikitno)<br />

datvirTuliyo.<br />

siraji<br />

siraji — `biTumaT Rvinoebis gamyidavi duqanSi. samikitno<br />

mikitani ki Rvinosac hyidis da `Rvinos Sesatanebel~<br />

sauzmesac~. (Siraj) meRvine, biTumiT movaWre~<br />

[griSaSvili 1997].<br />

85

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!