qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
1983], meore — رﺎﮐ [kâr] — xeloba-profesiis, xolo ﯼ [ī] _ abstraqtulobis mawarmoebeli sufiqsi. CvenTvis saintereso leqsikur erTeuls qalaqur metyvelebaSi Selocvis Sinaarsobrivi datvirTva SeuZenia. murdasangi murdasangi — `wamalia erTgvari. zeiTunis zeTSi lesaven da ise hxmaroben muwukis winaaRmdeg~ [griSaSvili 1997]. qarTuli leqsikonebis mixedviT murdasangi aris: mkvdari qva (orbeliani 1991); yviTeli surinji (CubinaSvili 19834); tyviis Jangi Plumbum Oxydatum [bagrationi 1985]. yvela SemTxvevaSi miTiTebulia misi sparsulidan momdinareoba. marTlac, murdasangi momdinarea sparsuli rTuli sityvidan ﮓﻨﺳ ﻩدﺮﻣ [mordesang romlis mniSvnelobaa — tyviis wida; tyviis Jangi [rubinCiki 1983]. sparsulSi am sityvis variantia ﮓﻨﺳرادﺮﻣ [mordâr- sang], romelTa pirveli Semadgeneli elementia // ﻩدﺮﻣ رادﺮﻣ [morda/e/] // [mordâr] — mkvdari, xolo meore — ﮓﻨﺳ [sang] — qva. murdaSuri murdaSuri — `Semsudravi, mkvdris gambanveli. `koWli sahak dadis dalaxlaxiTa, fexebs aTrevs vaiTavaglaxiTa, murdaSuri Tavis piris saxiTa, Tavi, piri gasvria talaxiTa, monasaveb dahgrexia fexebi, didaT gikvirs: rogor daexetebi~. murda — mkvdari, Suri — garecxva (spars.)~ [griSaSvili 1997]. `qalaqur leqsikonSi~ sworad aris ganmartebuli CvenTvis saintereso sityvis mniSvneloba da miTiTebuli misi warmomavloba. 70
marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli sityva رﻮﺷ ﻩدﺮﻣ [mordašūr] Semdegi mniSvnelobiT — micvalebulis ganmbanveli. murda aris ندﺮﻣ [mordan] — `gardacvaleba~ zmnis namyo drois mimReoba — ﻩدﺮﻣ [morda/e/] — mkvdari, xolo meore — رﻮﺷ [šūr] — ﻦﺘﺴﺷ [šostan] — `dabana~, `garecxva~ zmnis awmyo drois fuZe. muSqambari `qalaqur leqsikonSi~ es sityva ganmartebuli ar aris. mxolod miTiTebulia Semdegi — `iv.~., 1890 w., 226~ [griSaSvili 1997]. q e g l-Si cal-calkea ganmartebuli muSki da ambari. maTi mniSvnelobebia: muSki — mZafri sunis mqone nivTiereba; ixmareba medicinasa da parfiumeriaSi; ambari — surnelovani nivTiereba. muSqambari rTulfuZiani sparsuli sityvaa romelic Sedgeba ori wevrisgan — ﮏﺸﻣ [mošk] — muSqi da ﺮﺒﻨﻋ [‘anbar] (gamoiTqmis ‘ambar) — ambri. orive keTilsurnelovani nivTierebaa. muSki muSki — `amboben; ra muSkiviT lbili xaro; amboben kidev; muSkis suni udiso~ [griSaSvili 1997]. (ix. muSqambari). muSta muSta — `1. xarazebis TiTbris iaraRia, romliTac abrtyeleben tyavs dazgaze. 2. xarazebis iaraRi; xelSi (muStSi) dasaWeri utaro TiTbris kveri — saZire tyavis (lanCis) dasatkepneli~ [griSaSvili 1997]. analogiuri formiTa da SinaarsiT aris damkvidrebuli es sityva saliteraturo qarTulSi. 71
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23 and 24: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 25 and 26: andi — 1. wvrili Toki an Tasma ri
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33 and 34: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 35 and 36: givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (
- Page 37 and 38: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 39 and 40: dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [
- Page 41 and 42: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 43 and 44: Tuli sityvis pirveli elementia مد
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 97 and 98: gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103 and 104: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 105 and 106: ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
1983], meore — رﺎﮐ [kâr] — xeloba-profesiis, xolo ﯼ [ī] _<br />
abstraqtulobis mawarmoebeli sufiqsi.<br />
CvenTvis saintereso leqsikur erTeuls qalaqur<br />
metyvelebaSi Selocvis Sinaarsobrivi datvirTva SeuZenia.<br />
murdasangi<br />
murdasangi — `wamalia erTgvari. zeiTunis zeTSi<br />
lesaven da ise hxmaroben muwukis winaaRmdeg~ [griSaSvili<br />
1997].<br />
qarTuli leqsikonebis mixedviT murdasangi aris:<br />
mkvdari qva (orbeliani 1991); yviTeli surinji (CubinaSvili<br />
19834); tyviis Jangi Plumbum Oxydatum [bagrationi<br />
1985]. yvela SemTxvevaSi miTiTebulia misi <strong>sparsuli</strong>dan<br />
momdinareoba.<br />
marTlac, murdasangi momdinarea <strong>sparsuli</strong> rTuli<br />
sityvidan ﮓﻨﺳ ﻩدﺮﻣ [mordesang romlis mniSvnelobaa —<br />
tyviis wida; tyviis Jangi [rubinCiki 1983].<br />
sparsulSi am sityvis variantia ﮓﻨﺳرادﺮﻣ [mordâr-<br />
sang], romelTa pirveli Semadgeneli elementia // ﻩدﺮﻣ<br />
رادﺮﻣ [morda/e/] // [mordâr] — mkvdari, xolo meore — ﮓﻨﺳ<br />
[sang] — qva.<br />
murdaSuri<br />
murdaSuri — `Semsudravi, mkvdris gambanveli.<br />
`koWli sahak dadis dalaxlaxiTa, fexebs aTrevs vaiTavaglaxiTa,<br />
murdaSuri Tavis piris saxiTa, Tavi, piri<br />
gasvria talaxiTa, monasaveb dahgrexia fexebi, didaT<br />
gikvirs: rogor daexetebi~. murda — mkvdari, Suri —<br />
garecxva (spars.)~ [griSaSvili 1997].<br />
`qalaqur leqsikonSi~ sworad aris ganmartebuli<br />
CvenTvis saintereso sityvis mniSvneloba da miTiTebuli<br />
misi warmomavloba.<br />
70