qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
sparsulad diba iwereba da ikiTxeba ase ﻩﺎﺒﻳد // ﺎﺒﻳد [dībâh // dībâ] Semdegi mniSvnelobiT — 1. Zvirfasi feradi abreSumis qsovilis saxeoba: farCa. divana divana — `(anu deli) — giJi, gadareuli~ [griSaSvili 1997]. divana, analogiuri Sinaarsobrivi datvirTvis mqone sparsuli leqsikuri erTeulia — ﻪﻧاﻮﻳد [dīvâna/e/]. dilbandi dilbandi — `1. moene. `loris meliqovis dasaflavebaze kavkavidan daswrebia belkovi, m. yifiani, e. i. latievi (micvalebulis namsaxuri dilbandi~). mgoni mTargmnels unda niSnavdes (`iv~., 1889 w., 19). 2. Tarjimani~ [griSaSvili 1997]. `qalaquri leqsikonis~ avtorisTvis bolomde ar aris naTeli am sityvis mniSvneloba. Cveni azriT, dilbandi unda modiodes sparsuli rTuli sityvidan ﺪﻨﺒﻟد [delband], romlis mniSvnelobebia: 1. RviZli, alali; sayvareli; 2. mimzidveli; 3. qalis sak. saxeli [rubinCiki 1983]. Tu amas davuSvebT, moyvanili magaliTis mixedviT, ase gamova — `micvalebulis namsaxuri dilbandi~ anu — axlobeli. dilxori dilxori — `dilxoSi, interesi, niazi. amboben; ama da am adamianma dilxorSi Camagdovo, viTom damainteresao~ [griSaSvili 1997]. l. bregaZis `qarTuli Jargonis leqsikonSi~ dilxori formiT dilixori asea ganmartebuli — survili. `Sen im wiwkvs ratom aekide? — dilixori mqonda~ (nodar dumbaZe) [bregaZe 2005]. 46
dilxori momdinarea Semdegi sparsuli rTuli sityvidan —ﯼرﻮﺨﻟد [delxori], romlis mniSvnelobaa — 1. wyena, ukmayofileba; 2. mwuxareba. igi Sedgeba ori elementisgan لد [del] — guli da رﻮﺧ [xor — ندرﻮﺧ [xordan] — `Wama~, `sma~ zmnis awmyo drois fuZe. am sityvas qarTulSi garkveuli Sinaarsobrivi cvlileba ganucdia. rac Seexeba mis pirvel ganmartebas — dilxoSi, isic sparsuli Semdegi rTuli sityvaa — شﻮﺨﻟد [delxoš] mniSvnelobiT — 1. kmayofili; 2. mxiaruli; keTilSobili (لد [del] — guli, شﻮﺧ [xoš] — sasiamovno). paronomiis mizeziT delxori da delxoSi sinonimebad iqna aRqmuli. qarTulSi رﻮﺨﻟد [delxor] semantikurad شﻮﺨﻟد [delxoš]isken gadaxrila. dilxori frazeologiuri kalkia, romelmac stilisturi markeri icvala qarTulSi. dolabi dolabi — `kedelSi datanebuli TaRCa an Taro; pawia ganjina an sakuWnao, saWurWle, afTiaqi~ [gri- SaSvili 1997]. dolabi — I. wisqvilis qva; II. 1. baniani saxlis saTvale, — sanaTuri. 2. qvitkiris kedelSi datanebuli ukaro ganjina (qveSagebis Sesanaxad) [q e g l 1986]. dolabi modis Txzuli sparsuli sityvidan بﻻود [dūlâb], romlis mniSvnelobebia: 1. xis borbali, romliTac Tokze mibmuli WurWliT Widan wyals iReben; wylis borbali; 2. ganjina; kedlis karada...[moini 1382]. dolabis meore ganmarteba — `kedlis karada~ em- Txveva am sityvis `qalaquri leqsikoniseul~ ganmartebas. rTuli sityvis pirveli elementia — لود [dūl] — vedro, badia, meore — بﺁ [âb] — wyali. 47
- Page 1 and 2: qarTulSi Semosuli sparsuli leqsika
- Page 3 and 4: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 5 and 6: winasityvaoba cnobilia, Tu ra didi
- Page 7: sul ganxilulia 468 leqsikuri erTeul
- Page 11 and 12: a ا abiabrueben abiabrueben — `a
- Page 13 and 14: avara — [sp.] usaqmod moxetiale.
- Page 15 and 16: ambarCa — farRuli, maniaki [Cubin
- Page 17 and 18: aSkaraa, rom qarTuli da sparsuli an
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23 and 24: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 25 and 26: andi — 1. wvrili Toki an Tasma ri
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33 and 34: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 35 and 36: givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (
- Page 37 and 38: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 39 and 40: dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [
- Page 41 and 42: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 43 and 44: Tuli sityvis pirveli elementia مد
- Page 45: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
dilxori momdinarea Semdegi <strong>sparsuli</strong> rTuli sityvidan<br />
—ﯼرﻮﺨﻟد [delxori], romlis mniSvnelobaa — 1. wyena,<br />
ukmayofileba; 2. mwuxareba. igi Sedgeba ori elementisgan<br />
لد [del] — guli da رﻮﺧ [xor — ندرﻮﺧ [xordan] — `Wama~,<br />
`sma~ zmnis awmyo drois fuZe.<br />
am sityvas <strong>qarTulSi</strong> garkveuli Sinaarsobrivi<br />
cvlileba ganucdia.<br />
rac Seexeba mis pirvel ganmartebas — dilxoSi,<br />
isic <strong>sparsuli</strong> Semdegi rTuli sityvaa — شﻮﺨﻟد [delxoš]<br />
mniSvnelobiT — 1. kmayofili; 2. mxiaruli; keTilSobili<br />
(لد [del] — guli, شﻮﺧ [xoš] — sasiamovno).<br />
paronomiis mizeziT delxori da delxoSi sinonimebad<br />
iqna aRqmuli.<br />
<strong>qarTulSi</strong> رﻮﺨﻟد [delxor] semantikurad شﻮﺨﻟد [delxoš]isken<br />
gadaxrila.<br />
dilxori frazeologiuri kalkia, romelmac stilisturi<br />
markeri icvala <strong>qarTulSi</strong>.<br />
dolabi<br />
dolabi — `kedelSi datanebuli TaRCa an Taro;<br />
pawia ganjina an sakuWnao, saWurWle, afTiaqi~ [gri-<br />
SaSvili 1997].<br />
dolabi — I. wisqvilis qva; II. 1. baniani saxlis<br />
saTvale, — sanaTuri. 2. qvitkiris kedelSi datanebuli<br />
ukaro ganjina (qveSagebis Sesanaxad) [q e g l 1986].<br />
dolabi modis Txzuli <strong>sparsuli</strong> sityvidan بﻻود<br />
[dūlâb], romlis mniSvnelobebia: 1. xis borbali, romliTac<br />
Tokze mibmuli WurWliT Widan wyals iReben;<br />
wylis borbali; 2. ganjina; kedlis karada...[moini 1382].<br />
dolabis meore ganmarteba — `kedlis karada~ em-<br />
Txveva am sityvis `qalaquri leqsikoniseul~ ganmartebas.<br />
rTuli sityvis pirveli elementia — لود [dūl] —<br />
vedro, badia, meore — بﺁ [âb] — wyali.<br />
47