qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
q e g l-i dam-s ase ganmartavs: damis moxda — moxar- Suli flavisgan zedmeti sinotivis anu wylis mocileba. flavis qvabs civ wyalSi (TovlSi) Cadgamen an svel tilos Semoaxveven, rom orTqli namad iqces da xufze (sinze) dagrovil wyals ramdenjerme gadmoswuraven; damSi moyvana, damSi mosvla igivea, rac damis moxda; damSi mosuli saqme gadat. mogvarebuli, gakeTebuli saqme. sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli مد [dam], romlis mniSvnelobebia: 1. sunTqva; 2. qrolva; niavi; haeri; 3. wami, meyi, momenti; 4. samWedlos saberveli; 5. orTqli; aorTqleba; 6. daxuTuli haeri, didi sicxe; 7. maRaros gazi; 8. iSv. surneleba; aromati...[rubinCiki 1983]. rogorc Cans, sparsulSi dam-s ZiriTadad ori Sinaarsobrivi datvirTva hqonia, romelTagan erTi dakavSirebulia haerTan, meore drosTan. qarTul da sparsul leqsemebs erTmaneTTan akav- Sirebs saerTo semantikuri datvirTva — orTqli. identuri formiT Semosuli sparsuli leqsikuri erTeuli مد [dam]-i qarTulSi semantikurad daviwroebula. aqve aRvniSnavT, rom مد [dam]-i im mniSvnelobebiT, rogorc es qarTul leqsikonebSia mocemuli — `saqmes damSi moviyvan~, `saqmis bolomde miyvana,~ Cvens xelT arsebul sparsul leqsikonebSi ar dasturdeba. damqaSi damqaSi — `amxanagi, mxaris gamwevi~ [griSaSvili 1997]. damqaSi — Tanamoazre, momxre, amyoli (cud saqmeSi). imperialistebi da maTi damqaSebi [q e g l 1986]. damqaSi momdinarea Semdegi rTuli sparsuli sityvidan ﺶﮑﻣد [dam-kaš // keš]. misi mniSvnelobebia: 1. momRerali, romelic meore momRerals miumRerebs... 2. tilos naWeri, romelsac brinjis moxarSvis mere qvabs gadaafareben [moini 1382]. 42
Tuli sityvis pirveli elementia مد [dam] — 1. sun- Tqva; 2. qrolva; 3. gaelveba; 4. orTqli; 5. buRi; 6. surneli...[rubinCiki 1983]. meore ﺶﮐ [kaš keŝ] _ نﺪﻴﺸﮐ [kašīdan // kešīdan] — `weva~ zmnis awmyo drois fuZe. qarTuli damqaSis semantikuri datvirTva warmoadgens sparsuli ﺶﮑﻣد [dam-kaš]-is pirveli mniSvnelobis (momRerali, romelic meore momRerals mium- Rerebs) gadaazrebas. dana dana — `es sityva ixmareba mziTvis siaSi: mag.: `erTi dana daraiis boRCa, ori dana TeTri Carsavi, sami dana iufka~ da sxv.~ [griSaSvili 1997]. sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli ﻪﻧاد [dâna/e/], romlis mniSvnelobebia: 1. marcvali, Tesli; kurka; 2. wveTi; 3. cali...[rubinCiki 1983]. dana momdinare Cans sparsuli leqsemidan ﻪﻧاد [dâna/e/], romlis saxiT numerativis sesxeba dasturdeba. dardimandi `qalaquri leqsikonis~ avtors jer magaliTi mohyavs da Semdeg ganmartavs am sityvas: `arCil muxranski cnobili dardimandi, didi moqeife iyo~... uxvi, gabeduli~ [griSaSvili 1997]. dardimandi — uzrunveli, udardeli, xelgaSlili kaci [q e g l 1986]. dardimandi sparsuli sufiqsiani sityvaa — ﺪﻨﻣدرد [dardmand] Semdegi mniSvnelobebiT: 1. avadmyofi; 2. damwuxrebuli [rubinCiki 1983]. am sityvis pirveli komponentia درد [dard] — tkivili, avadmyofoba, xolo meore — arsebiTidan zedsarTavis mawarmoebeli sufiqsi — ﺪﻨﻣ [mand]. mocemul SemTxvevaSi adgili aqvs enaTaSoris enantiosemias — sityvaTa sapirispiro mniSvnelobis gan- 43
- Page 1 and 2: qarTulSi Semosuli sparsuli leqsika
- Page 3 and 4: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 5 and 6: winasityvaoba cnobilia, Tu ra didi
- Page 7: sul ganxilulia 468 leqsikuri erTeul
- Page 11 and 12: a ا abiabrueben abiabrueben — `a
- Page 13 and 14: avara — [sp.] usaqmod moxetiale.
- Page 15 and 16: ambarCa — farRuli, maniaki [Cubin
- Page 17 and 18: aSkaraa, rom qarTuli da sparsuli an
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23 and 24: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 25 and 26: andi — 1. wvrili Toki an Tasma ri
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33 and 34: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 35 and 36: givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (
- Page 37 and 38: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 39 and 40: dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [
- Page 41: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
q e g l-i dam-s ase ganmartavs: damis moxda — moxar-<br />
Suli flavisgan zedmeti sinotivis anu wylis mocileba.<br />
flavis qvabs civ wyalSi (TovlSi) Cadgamen an svel tilos<br />
Semoaxveven, rom orTqli namad iqces da xufze (sinze)<br />
dagrovil wyals ramdenjerme gadmoswuraven; damSi<br />
moyvana, damSi mosvla igivea, rac damis moxda; damSi mosuli<br />
saqme gadat. mogvarebuli, gakeTebuli saqme.<br />
sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli مد [dam],<br />
romlis mniSvnelobebia: 1. sunTqva; 2. qrolva; niavi;<br />
haeri; 3. wami, meyi, momenti; 4. samWedlos saberveli;<br />
5. orTqli; aorTqleba; 6. daxuTuli haeri, didi sicxe;<br />
7. maRaros gazi; 8. iSv. surneleba; aromati...[rubinCiki<br />
1983].<br />
rogorc Cans, sparsulSi dam-s ZiriTadad ori Sinaarsobrivi<br />
datvirTva hqonia, romelTagan erTi dakavSirebulia<br />
haerTan, meore drosTan.<br />
qarTul da sparsul leqsemebs erTmaneTTan akav-<br />
Sirebs saerTo semantikuri datvirTva — orTqli.<br />
identuri formiT <strong>Semosuli</strong> <strong>sparsuli</strong> leqsikuri<br />
erTeuli مد [dam]-i <strong>qarTulSi</strong> semantikurad daviwroebula.<br />
aqve aRvniSnavT, rom مد [dam]-i im mniSvnelobebiT,<br />
rogorc es qarTul leqsikonebSia mocemuli — `saqmes<br />
damSi moviyvan~, `saqmis bolomde miyvana,~ Cvens xelT<br />
arsebul sparsul leqsikonebSi ar dasturdeba.<br />
damqaSi<br />
damqaSi — `amxanagi, mxaris gamwevi~ [griSaSvili 1997].<br />
damqaSi — Tanamoazre, momxre, amyoli (cud saqmeSi).<br />
imperialistebi da maTi damqaSebi [q e g l 1986].<br />
damqaSi momdinarea Semdegi rTuli <strong>sparsuli</strong><br />
sityvidan ﺶﮑﻣد [dam-kaš // keš]. misi mniSvnelobebia:<br />
1. momRerali, romelic meore momRerals miumRerebs...<br />
2. tilos naWeri, romelsac brinjis moxarSvis mere<br />
qvabs gadaafareben [moini 1382].<br />
42