qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
gurzi — [sp.] 1. foladis Zveleburi saomari iaraRi kombaliviT. 2. xelSi satrialebeli sportuli iaraRi amave moyvanilobisa (TiTebisa da majis gansaviTareblad) [q e g l 1986]. analogiuri semantikuri datvirTviT, gurzi sparsulad iwereba da ikiTxeba ase _ زﺮﮔ [gorz]. guSa guSa _ `sparsulad hangis saxelia, romelic niSnavs mokle simReras [griSaSvili 1997]. guSa-s sparsulSi ramdenime mniSvneloba aqvs. erT-erTi swored hangis saxelia. igi sparsulad iwereba da ikiTxeba ase _ ﻪﺷﻮﮔ [gūŝa/e/]. d د dabaxana dabaxana — `aziuri tyavis sawyob-qarxnebi. dabaRi ki am tyaveulobis mkeTebeli patronia~ (ilia, t. IX, gv. 352) [griSaSvili 1997]. dabaxana — [arab.sp.] tyavis gadasamuSavebeli qarxana (q e g l 1986). dabaxana arabul-sparsuli kompozitia — ﻪﻧﺎﺧ غﺎﺑد [dabâγxâna/e/] — tyavis saxli (arab.spars. غﺎﺑد [dabâγ — tyavi, spars. ﻪﻧﺎﺧ [xâna/e/] — saxli). ﻪﻧﺎﺧ غﺎﺑد [dabâγxâna/e/]-Si R-s dakargva ganpirobebu- lia regresuli asimilaciiT. dabaxana formiT dabaRxana (tyavis mosaqneli adgili), Setanili aqvs Tavis rusul-qarTul leqsikonSi d. CubinaSvils [CubinaSvili 1984]. 38
dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [griSaSvili 1997]. `qalaquri leqsikonis~ mixedviT Tbilisur metyvelebaSi arsebula zmna dagazva, raki arsebobs misi mim- Reobis forma — dagazuli. sparsul enaSi aris sityva زﺎﮔ [gâz], romlis mniSvnelobaa — kbena. amasTanve aris am saxelidan miRebuli rTuli zmna — ﻦﺘﻓﺮﮔ زﺎﮔ [gâz gereftan] mniSvnelobiT — dakbena. dagazulis amosavali sityva unda iyos swored sparsuli leqsikuri erTeuli زﺎﮔ [gâz]. dada dada — `Wkviani. amboben: es kaci namdvilad dada jeeliao, dada-kaciao, e. i. Wkviani da dalagebuli, damjdari kaciao. `dada jeeli~ (`saiaTnova~, gv. 66)~ [griSaSvili 1997]. sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli ﻩدداد [dâddeh] = ﻩﺪﻨهدداد [dâddahande] mniSvnelobiT — is, vinc marTlmsajulebas aRasrulebs; samarTlini (RmerTis epiTetia)... [moini 1382]. igi daiSleba ase داد [dâd] — marTlmsajuleba; samarTlianoba da ﻩد [deh] — نداد [dâdan] — `micema~ zmnis awmyo drois fuZe. sityvasityviT — samarTlianobis mimcemi (gamtarebeli). vfiqrobT, dada, garkveuli fonetikur-semantikuri cvlilebiT, momdinareobs sparsuli rTuli sityvidan ﻩدداد [dâddeh]. fonetikuri procesi aseTi Cans: daddeh —> dadeh —> dade —> dada. davqaroba davqaroba — `kedlis axloa rkiniT daWedili skivrebi, romlebSiac Senaxulia dasta-dasta mTeli maz- 39
- Page 1 and 2: qarTulSi Semosuli sparsuli leqsika
- Page 3 and 4: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 5 and 6: winasityvaoba cnobilia, Tu ra didi
- Page 7: sul ganxilulia 468 leqsikuri erTeul
- Page 11 and 12: a ا abiabrueben abiabrueben — `a
- Page 13 and 14: avara — [sp.] usaqmod moxetiale.
- Page 15 and 16: ambarCa — farRuli, maniaki [Cubin
- Page 17 and 18: aSkaraa, rom qarTuli da sparsuli an
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23 and 24: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 25 and 26: andi — 1. wvrili Toki an Tasma ri
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33 and 34: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 35 and 36: givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (
- Page 37: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 41 and 42: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 43 and 44: Tuli sityvis pirveli elementia مد
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
dagazuli<br />
dagazuli — `dakawruli~ [griSaSvili 1997].<br />
`qalaquri leqsikonis~ mixedviT Tbilisur metyvelebaSi<br />
arsebula zmna dagazva, raki arsebobs misi mim-<br />
Reobis forma — dagazuli.<br />
sparsul enaSi aris sityva زﺎﮔ [gâz], romlis mniSvnelobaa<br />
— kbena. amasTanve aris am saxelidan miRebuli<br />
rTuli zmna — ﻦﺘﻓﺮﮔ زﺎﮔ [gâz gereftan] mniSvnelobiT —<br />
dakbena.<br />
dagazulis amosavali sityva unda iyos swored<br />
<strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeuli زﺎﮔ [gâz].<br />
dada<br />
dada — `Wkviani. amboben: es kaci namdvilad dada<br />
jeeliao, dada-kaciao, e. i. Wkviani da dalagebuli,<br />
damjdari kaciao. `dada jeeli~ (`saiaTnova~, gv. 66)~<br />
[griSaSvili 1997].<br />
sparsul enaSi aris leqsikuri erTeuli ﻩدداد [dâddeh]<br />
= ﻩﺪﻨهدداد [dâddahande] mniSvnelobiT — is, vinc marTlmsajulebas<br />
aRasrulebs; samarTlini (RmerTis epiTetia)...<br />
[moini 1382]. igi daiSleba ase داد [dâd] — marTlmsajuleba;<br />
samarTlianoba da ﻩد [deh] — نداد [dâdan] —<br />
`micema~ zmnis awmyo drois fuZe. sityvasityviT — samarTlianobis<br />
mimcemi (gamtarebeli).<br />
vfiqrobT, dada, garkveuli fonetikur-semantikuri<br />
cvlilebiT, momdinareobs <strong>sparsuli</strong> rTuli<br />
sityvidan ﻩدداد [dâddeh].<br />
fonetikuri procesi aseTi Cans: daddeh —> dadeh<br />
—> dade —> dada.<br />
davqaroba<br />
davqaroba — `kedlis axloa rkiniT daWedili skivrebi,<br />
romlebSiac Senaxulia dasta-dasta mTeli maz-<br />
39