qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
galibandi galibandi — `yaraCoRelTa qudi, Cveulebriv Savi ferisaa, cxvris daxuWuWebul boWkosagan gakeTebuli, mrgvali da dabali~... [griSaSvili 1997]. galibandi modis sparsuli Txzuli sityvidan ﻪﻠآ ﺪﻨﺑ [kall-e band] ﺪﻨﺑ ﻩﻼآ // [kollâh band] — qudis saxeoba [dehxoda 1372], romlis pirveli komponentia ﻪﻠﮐ [kalle] // ﻩﻼآ [kollâh] — qala, Tavi, meore — ﺪﻨﺑ [band] — ﻦﺘﺴﺑ [bastan] — `Sekvra~... zmnis awmyo drois fuZe. fonetikuri procesi aseTi iqneboda: qalleband — > qaleband —> galeband —> galiband. moxda Tavkiduri Tanxmovnebis (q/g) urTierTCanacvleba da ori erTnairi Tanxmovnidan erTis (l) amovardna. gamouSiarda gamouSiarda — `gamofxizlda. sazogadoT gamou- Siardao, Rvinis smis Semdeg rom gamofxizldebian, ma- Sin amboben~ [griSaSvili 1997]. sparsul enaSi aris leqsema شﻮه [hūš // hōš]. misi mniSvnelobebia: 1. Segneba; goneba; Wkua; 2. mexsiereba, romlidanac رﺎﻳ [iâr] sufiqsis saSualebiT warmoqmnilia sityva رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr] Semdegi semantikuri datvir- TviT: 1. gonieri, Wkviani, jansaRad moazrovne; 2. sazriani; 3. fxizeli, aramTvrali. amasTanave sparsulSi aris rTuli zmna ندﺮﮐ رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr] kardan mniSvnelobiT — gamofxizleba [rubinCiki 1983]. aSkaraa, rom gamouSiardas amosavali sityvaa sparsuli رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr]. ganjafa ganjafa — `sparseTidam Semotanili banqos msgavsi TamaSobaa. Zvlis firfitebiani saTamaSo qaRaldi. al. orbelianis sityviT `pirvelsave rusobis dros saqarTveloSi ganjafis TamaSoba gadavarda da imas ma- 34
givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (`mnaT~., 1869 w., maisi-ivnisi)~... [griSaSvili 1997]. `qalaquri leqsikoniSi~ mocemuli leqsikuri erTeuli ganjafa igivea, rac sparsul enaSi arsebuli termini — ﻪﻔﺠﻨﮔ [ganğafa/e/] — saTamaSo qaRaldi. aRniSnuli leqsema, formiTa da SinaarsiT, TiTqmis ucvlelad Cans Semosuli sparsulidan qarTulSi. gafi gafi — 1. sparsulad hangis saxelia... 2. Seqceva... 3. sakuTriv saubars niSnavs. gafi — leqsTwyobis erTi formaTagania; simReraSi — melanqoliuri hangi [gri- SaSvili 1997]. d. CubinaSvilis ganmartebiT gafi aris Sairi rva marcvlovani da 5 taepovani [CubinaSvili 1985]. sparsul enaSi aris leqsikuri erTruli— ﭗ ﮔ [gap] Semdegi mniSvnelobebiT: 1. laqlaqi; 2. baqiaoba; 3. dialeqt. saubari [rubinCiki 1983]. daviT reqtoris mixedviT gafi igivea, rac sparsuli ixtilaTi da qarTuli Seqceva (daviT reqtori; 16). (ix. ixtilaTi). gaqiri gaqiri — `jiuti, kerpi, ujiaTo, TavisnaTqvama. `RvTisagan ganaCeni sWirdes yvela seni, vambob mainc amas, viT gahqiri cxeni~ (anton ganjiskareli)... ilias es sityva uyvarda. erT kerZo werilSiac swers: `am `aCrdilma~ tyavi gamaZro. istoriul nawilze gaqira virsaviT Sevdeg da erTi biji win veRar wavdgi~ (wer. d. erisTavisadmi miwer. inaxeba centrarqivSi) [griSaSvili 1997]. gaqiri — (saub.) 1. jiuti, oCani. gaqir virsaviT Sedga. 2. sijiute, sikerpe. gaqirs izams — gajiutdeba, gakerpdeba [q e g l 1986]. 35
- Page 1 and 2: qarTulSi Semosuli sparsuli leqsika
- Page 3 and 4: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 5 and 6: winasityvaoba cnobilia, Tu ra didi
- Page 7: sul ganxilulia 468 leqsikuri erTeul
- Page 11 and 12: a ا abiabrueben abiabrueben — `a
- Page 13 and 14: avara — [sp.] usaqmod moxetiale.
- Page 15 and 16: ambarCa — farRuli, maniaki [Cubin
- Page 17 and 18: aSkaraa, rom qarTuli da sparsuli an
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23 and 24: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 25 and 26: andi — 1. wvrili Toki an Tasma ri
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 37 and 38: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 39 and 40: dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [
- Page 41 and 42: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 43 and 44: Tuli sityvis pirveli elementia مد
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
galibandi<br />
galibandi — `yaraCoRelTa qudi, Cveulebriv Savi<br />
ferisaa, cxvris daxuWuWebul boWkosagan gakeTebuli,<br />
mrgvali da dabali~... [griSaSvili 1997].<br />
galibandi modis <strong>sparsuli</strong> Txzuli sityvidan ﻪﻠآ<br />
ﺪﻨﺑ [kall-e band] ﺪﻨﺑ ﻩﻼآ // [kollâh band] — qudis saxeoba<br />
[dehxoda 1372], romlis pirveli komponentia ﻪﻠﮐ [kalle]<br />
// ﻩﻼآ [kollâh] — qala, Tavi, meore — ﺪﻨﺑ [band] — ﻦﺘﺴﺑ [bastan]<br />
— `Sekvra~... zmnis awmyo drois fuZe.<br />
fonetikuri procesi aseTi iqneboda: qalleband —<br />
> qaleband —> galeband —> galiband. moxda Tavkiduri<br />
Tanxmovnebis (q/g) urTierTCanacvleba da ori<br />
erTnairi Tanxmovnidan erTis (l) amovardna.<br />
gamouSiarda<br />
gamouSiarda — `gamofxizlda. sazogadoT gamou-<br />
Siardao, Rvinis smis Semdeg rom gamofxizldebian, ma-<br />
Sin amboben~ [griSaSvili 1997].<br />
sparsul enaSi aris leqsema شﻮه [hūš // hōš]. misi<br />
mniSvnelobebia: 1. Segneba; goneba; Wkua; 2. mexsiereba,<br />
romlidanac رﺎﻳ [iâr] sufiqsis saSualebiT warmoqmnilia<br />
sityva رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr] Semdegi semantikuri datvir-<br />
TviT: 1. gonieri, Wkviani, jansaRad moazrovne; 2. sazriani;<br />
3. fxizeli, aramTvrali. amasTanave sparsulSi<br />
aris rTuli zmna ندﺮﮐ رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr] kardan mniSvnelobiT<br />
— gamofxizleba [rubinCiki 1983].<br />
aSkaraa, rom gamouSiardas amosavali sityvaa<br />
<strong>sparsuli</strong> رﺎﻴﺷﻮه [hūšyâr].<br />
ganjafa<br />
ganjafa — `sparseTidam Semotanili banqos msgavsi<br />
TamaSobaa. Zvlis firfitebiani saTamaSo qaRaldi.<br />
al. orbelianis sityviT `pirvelsave rusobis dros saqarTveloSi<br />
ganjafis TamaSoba gadavarda da imas ma-<br />
34