qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
ali-aRa bali-aRa — `batoni brZandebiT, `mzad var, batono~. i. evdoSvili Tavis leqsebSi am sityvas ase abrunebs `aRa bali~ [griSaSvili 1997]. bali-aRa kompozitia, romlis pirveli komponentia spars. ﻲ ﻠﺑ [balī]— diax, ki, namdvilad, meore — Turq. ağa — batoni (batono...), sityvasityviT — diax, batono. ramdenadac kompoziti bali-aRa Cven xelT arsebul sparsulsa da Turqul leqsikonebSi ar dasturdeba, SeiZleba vivaraudoT, rom igi qarTul niadagzea warmoSobli. bandayuli bandayuli — `pirdapiri Targmani: mona-msaxuri. `davSTebi Tqveni umorCilesi mona da bandayuli~ (Zveli werilebidan). `vai, Tu... martorqas weli momiwydes da mec, Tqveni bandayuli erTis dakvriT gadmovarde~ (`cisk~., 1861 w., III. 427)~ [griSaSvili 1997]. `qalaqur leqsikonSi~ bandayuli sworad aris ganmartebuli. sparsul enaSi `monis~, `msaxuris~ aRmniSvneli ramdenime terminia, maT Soris spars. ﻩﺪﻨﺑ [banda/e/] da Turq. kul, romelTa SerwymiTac miRebulia kompoziti bandayuli. vinaidan, Cvens xelT arsebul sparsulsa da Turqul leqsikonebSi ar dasturdeba leqsema bandayuli, SeiZleba vivaraudoT, rom, bali-aRas msgavsad, esec qarTul niadagze warmoSobili sparsul-Turquli sinonimuri kompozitia. bandi bandi — `amboben, erTi sityvis bandiao, erTi sityvis meti ara undao. Sekvra~ [griSaSvili 1997]. 24
andi — 1. wvrili Toki an Tasma risame saxlarTad, mosakravad... 2. marlis lentiseburi naWeri. xmaroben Wrilobis, naRrZobis Sesaxvevad, — binti [q e g l 1986] . sparsul enaSi aris zmna ﻦﺘﺴﺑ [bastan] mniSvnelobebiT: 1. daketva; 2. mibma; 3. gadaxveva... II. 1. Toki, zonari; 2. Semosakravi, qamari; 3. borkili; 4. kaSxali; 5. Sekvra, romlis awmyo drois fuZea ﺪﻨﺑ [band] [rubinCiki 1983]. `qalaquri leqsikoniseuli~ bandi igivea, rac sparsuli ﺪﻨﺑ [band]. bandiani bandiani — `1. bedSekruli, navsi. 2. marcxiani~ [gri- SaSvili 1997]. Cveni azriT, bandianis Ziri band unda iyos ﻦﺘﺴﺑ [bastan] — `Sekvra~ zmnis awmyo drois fuZe — ﺪﻨﺑ [band]. bandiani anu Sekruli (ix. bandi). bani bani — `yorani hmalavda banis kramit qveS (i. gogeb., `kona~, 1884 w., gv. 50). `nobaTma~ samarTlianad SeniSna, rom bans kramiti ara hxuravs~ `nobaTi~, 1884w., 7-8, dam., gv. 101~ [griSaSvili 1997]. bani — datkepnili miwis brtyeli saxuravi saxlisa Tu sxva nagebobisa...[q e g l 1986]. bani momdinareobs Semdegi sparsuli leqsikuri erTeulidan — نﺎﺑ [bân], mogviano gamoTqmaSi — مﺎﺑ [bâm]. misi mniSvnelobaa – bani. barebari barebari — `1. msgavsi, Tanatoli. `xosrovis taxti xar, trdatis gvari, vera vnaxe me Seni barebari~ (sefiloRlani, centr. arqivi, 495, gv. 24). 2. Tanabari, Tanaswori, gamigonia: ase barebars rom velaparakebi da 25
- Page 1 and 2: qarTulSi Semosuli sparsuli leqsika
- Page 3 and 4: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilis
- Page 5 and 6: winasityvaoba cnobilia, Tu ra didi
- Page 7: sul ganxilulia 468 leqsikuri erTeul
- Page 11 and 12: a ا abiabrueben abiabrueben — `a
- Page 13 and 14: avara — [sp.] usaqmod moxetiale.
- Page 15 and 16: ambarCa — farRuli, maniaki [Cubin
- Page 17 and 18: aSkaraa, rom qarTuli da sparsuli an
- Page 19 and 20: asxabadi `qalaqur leqsikonSi~ asxab
- Page 21 and 22: aqandaz-i — [sp.] patara niCabi n
- Page 23: ﺮﻴﮔدﺎﺑ [bâdgīr] — II
- Page 27 and 28: asta basta — `am sityvas TuluxCeb
- Page 29 and 30: esas (`sadao mflobeloba~) mesamed s
- Page 31 and 32: eCara momdinareobs sparsuli warmoqm
- Page 33 and 34: iTuridan wrmoebuli biTuroba qarTuli
- Page 35 and 36: givrad qaRaldis TamaSoba Semovida (
- Page 37 and 38: `qalaquri leqsikonis~ avtori sworad
- Page 39 and 40: dagazuli dagazuli — `dakawruli~ [
- Page 41 and 42: fonetikuri procesi aseTi iqneba: da
- Page 43 and 44: Tuli sityvis pirveli elementia مد
- Page 45 and 46: Semdegi semantikuri datvirTviT —
- Page 47 and 48: dilxori momdinarea Semdegi sparsuli
- Page 49 and 50: Tuli sityvis pirveli komponentia و
- Page 51 and 52: aRvniSnavT, rom CvenTvis xelmisawvd
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
ali-aRa<br />
bali-aRa — `batoni brZandebiT, `mzad var, batono~.<br />
i. evdoSvili Tavis leqsebSi am sityvas ase abrunebs<br />
`aRa bali~ [griSaSvili 1997].<br />
bali-aRa kompozitia, romlis pirveli komponentia<br />
spars. ﻲ ﻠﺑ [balī]— diax, ki, namdvilad, meore — Turq.<br />
ağa — batoni (batono...), sityvasityviT — diax, batono.<br />
ramdenadac kompoziti bali-aRa Cven xelT arsebul<br />
sparsulsa da Turqul leqsikonebSi ar dasturdeba,<br />
SeiZleba vivaraudoT, rom igi qarTul niadagzea<br />
warmoSobli.<br />
bandayuli<br />
bandayuli — `pirdapiri Targmani: mona-msaxuri.<br />
`davSTebi Tqveni umorCilesi mona da bandayuli~<br />
(Zveli werilebidan). `vai, Tu... martorqas weli momiwydes<br />
da mec, Tqveni bandayuli erTis dakvriT gadmovarde~<br />
(`cisk~., 1861 w., III. 427)~ [griSaSvili 1997].<br />
`qalaqur leqsikonSi~ bandayuli sworad aris ganmartebuli.<br />
sparsul enaSi `monis~, `msaxuris~ aRmniSvneli ramdenime<br />
terminia, maT Soris spars. ﻩﺪﻨﺑ [banda/e/] da Turq.<br />
kul, romelTa SerwymiTac miRebulia kompoziti bandayuli.<br />
vinaidan, Cvens xelT arsebul sparsulsa da Turqul<br />
leqsikonebSi ar dasturdeba leqsema bandayuli,<br />
SeiZleba vivaraudoT, rom, bali-aRas msgavsad, esec<br />
qarTul niadagze warmoSobili sparsul-Turquli sinonimuri<br />
kompozitia.<br />
bandi<br />
bandi — `amboben, erTi sityvis bandiao, erTi<br />
sityvis meti ara undao. Sekvra~ [griSaSvili 1997].<br />
24