qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
as unda niSnavdes sityva muraxasi? arabulsa da sparsul enebSi aris leqsema ﺺﺧﺮﻣ [muraxxaṣ // moraxxas] — Tavisufali, gaSvebuli. i. griSaSvilis mier moyvanil magaliTSi `erTs tusaRs muraxasi uyav~ niSnavs — erTi tusaRi gava- Tavisufle. aSkaraa, `qalaqur leqsikonSi~ mocemuli sityva — muraxasi da arabul-sparsuli — ﺺﺧﺮﻣ [muraxxaṣ // moraxxas] — erTi da igive lqsikuri erTeulebia. mustazadi mustazadi — `leqsis an simReris ukanaskneli strofis gameoreba~... [griSaSvili 1997]. `literaturaTmcodneobis cnebebSi~ mustazadi asea ganmartebuli: (arab. musTazad-danamatiani), klasikuri aRmosavluri poeziis saleqso forma, xasiaTdeba sevdiani gunebaganwyobilebiT; grZel baiTs (14da meti marcvali) mohyveba mokle (6-marcvali)... [Wilaia 1984]. arabul-sparsulad mustazad-is داﺰﺘﺴﻣ [mustazâd // mostazâd] mniSvnelobebia: 1. damatebiTi nawilis mqone; gadidebuli; mimatebuli; 2. saleqso forma. qarTulSi mustazadi mxolod poetikuri terminis mniSvnelobiT Semosula. muRama muRama — `(muhamma) gamocana. saidumloeba. hangis saxelia sparsulad. `stefane, Wianurze muRamebi daiwye~ (saq. muz. xelT., gr. baton. leqsi, 2 2110, gv. 141, 160). `bevrjela scada atexva SuRlis da sisxlis mRvreloba, magram gauges muRami, ar gauvida veloba~ (farsad. leqsi, `niangi~, 1931 w., 15, 03. 5)~ [griSaSvili 1997]. 168
muRami — (imer.) saidumloeba [Rlonti 1984]. `qalaquri leqsikonis~ mixedviT muRamas pirveli mniSvneloba momdinare Cans arabul-sparsuli leqsikuri erTeulidan ﻲﻤﻌﻣ [mu‘amma] // ﺎﻤﻌﻣ [mo‘ammâ] 1. gamocana; rebusi; Tavsatexi; 2. lit. moamma (gamocana leqsSi); 3. gaugebari, auxsneli [baranovi 1956; rubin- Ciki 1983]; sityvaSi kacis saxeli an sxva rame farulad aris miniSnebuli da mkiTxvelma an msmenelma unda gamoicnos. sparsul leqsSi didi xnidan aris cnobili [mimniaTi 1373]; bevrma poetma imdenad gaiTqva mo¯ama- Ti saxeli, rom igi layabad — metsaxeladac aiRo [anvari, jami...] [farhangname 1381]. fonetikuri gza aseTi Cans: mo¯amma —> mo¯ama —> mu¯ama —> muRama. muRamas meore mniSvneloba — `hangis saxeli~ momdinare Cans sparsuli sityvidan مﺎﻘﻣ [maqâm]. muyao muyao — `mosqo qaRaldi; kartoni~ [griSaSvili 1997]. muyao — sqeli da magari qaRaldi [q e g l 1986]. muyao analogiuri semantikuri datvirTvis mqone arabul-sparsuli leqsikuri erTeulia — اﻮﻘﻣ [muḳavvā // moqavvâ]. qarTulSi va — o-Ti gadmovida. muxalifi es sityva ganmartebis gareSea Setanili `qalaqur leqsikonSi~. rogorc Cans, i. griSaSvilisTvis misi mniSvneloba ucnobia. muxalifi arabul-sparsuli leqsemaa — ﻒﻟﺎﺨﻣ [mu- �âlif // moxâlef]. misi mniSvnelobaa — mowinaaRmdege, uarmyofeli. garda amisa, muxalifi sparsulSi musika- 169
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129 and 130: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 131 and 132: xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelg
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143 and 144: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 145 and 146: am sityvis erT-erTi ganmarteba —
- Page 147 and 148: azazi xom ar iqneba? bazazi — far
- Page 149 and 150: d د davriSi davriSi — `saca unda
- Page 151 and 152: daxli — winidan daxuruli grZeli v
- Page 153 and 154: e eqiaTi eqiaT — `zRapari. `Caere
- Page 155 and 156: zinaTi // zineTi arabul-sparsuli Se
- Page 157 and 158: Triaq-i — [sp.] igivea, rac opium
- Page 159 and 160: qarTuli da Turquli iStas fonetikuri
- Page 161 and 162: arabul-sparsulSi aris leqsema ﺐ
- Page 163 and 164: 2. arena; 3. adgili, sadac quCis ms
- Page 165 and 166: ad aqvs ganmartebuli (unda iyos —
- Page 167: spromti... `ra rostom mefem am rigi
- Page 171 and 172: mosalodneli iyo, baxuss dawyvilebod
- Page 173 and 174: naxaSi naxaSi — `CuqurTma, mxatvr
- Page 175 and 176: ahmi rahmi — `Rirseba. gamigonia:
- Page 177 and 178: `qalaqur leqsikonSi~ ganmartebis ga
- Page 179 and 180: arabul enaSi aris sityva عﺎﻤ
- Page 181 and 182: funjebiviT Camokidebuli. `qaTibi mx
- Page 183 and 184: f ف faida `qalaquri leqsikonis~ av
- Page 185 and 186: qisa qisa — `abanosTvis. droa `ma
- Page 187 and 188: `qalaquri leqsikonis~ mixedviT yaza
- Page 189 and 190: arabul-sparsulad yiamaT-is ﺖﻣ
- Page 191 and 192: SerTi SerTi — `1. piroba. 2. SarT
- Page 193 and 194: `qalaqur leqsikonSi~ calkea ganmart
- Page 195 and 196: ﻪﺻﺎﺧ [xâsse]es meore mniSv
- Page 197 and 198: javzi javzi — `xe. Camohgavs Txil
- Page 199 and 200: hadida, mcire fonetikuri cvlilebiT
- Page 201 and 202: haji haji — `mlocveli~ [griSaSvil
- Page 203 and 204: Turqul-sparsuli leqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 205 and 206: alaCuxi 1 alaCuxi — `naucbaTevad
- Page 207 and 208: analogiuri formiTa da SinaarsiT es
- Page 209 and 210: sparsul enaSi aris leqsikuri erTeul
- Page 211 and 212: daskvna ﯼﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘ
- Page 213 and 214: sityvaTa saZiebeli نﺎﮔژاو
- Page 215 and 216: g گ gaTangva [gatangva] ﮓﻨﺗ
- Page 217 and 218: T ط،ت Talari [talari] رﻻﺎ
as unda niSnavdes sityva muraxasi?<br />
arabulsa da sparsul enebSi aris leqsema ﺺﺧﺮﻣ<br />
[muraxxaṣ // moraxxas] — Tavisufali, gaSvebuli.<br />
i. griSaSvilis mier moyvanil magaliTSi `erTs<br />
tusaRs muraxasi uyav~ niSnavs — erTi tusaRi gava-<br />
Tavisufle.<br />
aSkaraa, `qalaqur leqsikonSi~ mocemuli sityva —<br />
muraxasi da arabul-<strong>sparsuli</strong> — ﺺﺧﺮﻣ [muraxxaṣ // moraxxas]<br />
— erTi da igive lqsikuri erTeulebia.<br />
mustazadi<br />
mustazadi — `leqsis an simReris ukanaskneli<br />
strofis gameoreba~... [griSaSvili 1997].<br />
`literaturaTmcodneobis cnebebSi~ mustazadi<br />
asea ganmartebuli: (arab. musTazad-danamatiani), klasikuri<br />
aRmosavluri poeziis saleqso forma, xasiaTdeba<br />
sevdiani gunebaganwyobilebiT; grZel baiTs (14da<br />
meti marcvali) mohyveba mokle (6-marcvali)... [Wilaia<br />
1984].<br />
arabul-sparsulad mustazad-is داﺰﺘﺴﻣ [mustazâd //<br />
mostazâd] mniSvnelobebia: 1. damatebiTi nawilis mqone;<br />
gadidebuli; mimatebuli; 2. saleqso forma.<br />
<strong>qarTulSi</strong> mustazadi mxolod poetikuri terminis<br />
mniSvnelobiT Semosula.<br />
muRama<br />
muRama — `(muhamma) gamocana. saidumloeba. hangis<br />
saxelia sparsulad. `stefane, Wianurze muRamebi daiwye~<br />
(saq. muz. xelT., gr. baton. leqsi, 2 2110, gv. 141,<br />
160). `bevrjela scada atexva SuRlis da sisxlis<br />
mRvreloba, magram gauges muRami, ar gauvida veloba~<br />
(farsad. leqsi, `niangi~, 1931 w., 15, 03. 5)~ [griSaSvili<br />
1997].<br />
168