qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
guli ver vijere, xelebi isev meqaveboda. exla kidev meore Semxvda da meubneba: raT damTvralxaro, gavecalo, rogor gavecalo, Tu arada axrizamanSi aqac cema gamodiso!.. 2. bolo, dasasruli~... [griSaSvili 1997. arabul enaSi aris Txzuli sityva نﺎﻣﺰﻟاﺮﺧﺁ[âxir uzzamân]. misi mniSvnelobaa — samyaros dasasruli. kompozitis pirveli wevria ﺮﺧﺁ [âxir] — bolo, xolo meore — نﺎﻣز [zamân] — dro [veer 1980]. analogiuri formiTa da SinaarsiT es sityva arabulidan Sesulia sparsul enaSi. aSkaraa, qarTulSi arsebuli axrizamani garkveuli fonetikuri cvlilebiT igivea, rac arabul-sparsuli نﺎﻣﺰﻟاﺮﺧﺁ [âxir uz-zamân // axer oz-zamân]. ajami ajami — `1. ucodinari, regveni; 2. briyvi, gauTleli; 3. gaqiri, jiuti, kerpi, TavisnaTqvama. 4. Tavneba, gaugonari, Zveli drois kaci. 5. sparsulad hangis saxelia~ [griSaSvili 1997]. ajami —[arab.] (saub.) regveni, briyvi [q e g l 1986]. arabul-sparsulad ajam-is (ﻢﺠﻋ [‘ağam]) mniSvnelobebia: barbarosebi; ara arabebi, gansakuTrebiT sparselebi. ajami, rogorc hangis saxeli, Cven xelT arsebul sparsul leqsikonebSi ver davadastureT. b ب bazazi bazazi — `1. farTleulobis vaWari. 2. bazazi — aqedan bazazxana~ [griSaSvili 1997]. `qalaquri leqsikonis~ avtoris azriT, es sityva SecdomiTa aqvs ganmartebuli d. CubinaSvils, romlis mixedviTac bazazi sparsuli warmomavlobis sityvaa da niSnavs — wvrilmanis vaWars. `yvela wvrilmaniT movaWre 146
azazi xom ar iqneba? bazazi — farTleulobiT movaWrea-o~ — wers i. griSaSvili. bazazi — [arab.] farTleulis vaWari [q e g l 1986]. arabul-sparsuli leqsikuri erTeuli زازﺎﺑ [bâzâz], rogorc formis, ise Sinaarsis TvalsazrisiT, ucvlelad Semosula qarTulSi. baTili baTili — `mospobili, uaryofili, Zaladakarguli~ [griSaSvili 1997]. baTili — [arab.] (samarT.) Zaladakarguli, gauqmebuli [q e g l 1986]. arabul-sparsulad baTilis — ﻞﻃﺎﺑ [bâṭil // bâtel] mniSvnelobebia: 1. carieli, usargeblo, amao; 2. cru, araswori.-; 3. umoqmedo, kanonierad Zaladakarguli (dokumenti); gauqmebuli, anulirebuli (kanoni). vinaidan arabuli ط [t] sparsulSi gadadis T Tanxmovnad, es sityva sparsulidan unda iyos Semosuli qarTulSi. bala bala `1. moxetiale aSuRi. 2. xaTabala. 3. davidaraba, gamousvleli mdgomareoba~... [griSaSvili 1997]. sparsulSi aris arabulidan Sesuli leqsema — ءﻼﺑ [balâ‘]. misi mniSvnelobaa — mwuxareba, dardi [arab. spars. leqsikoni 1375; gafarovi 1976] (ix. xaTabala). vfiqrobT, qarTuli bala da arabul-sparsuli ءﻼﺑ [balâ‘] erTi da igive leqsemebia. SeZenili axali SinaarsiT — `moxetiale aSuRi~ — balas semantikuri veli qarTulSi gafarToebula. baraqaTi baraqaTi — `xvavi, uflis kurTxeva. madli, savseba, sikeTe. `RmerTman misces imaT umetesi Sno da baraqaTi~ (`cisk~. 1864 w., seqt. gv. 38, II gany.)~ [griSaSvili 1997]. 147
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 97 and 98: gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103 and 104: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 105 and 106: ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129 and 130: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 131 and 132: xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelg
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143 and 144: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 145: am sityvis erT-erTi ganmarteba —
- Page 149 and 150: d د davriSi davriSi — `saca unda
- Page 151 and 152: daxli — winidan daxuruli grZeli v
- Page 153 and 154: e eqiaTi eqiaT — `zRapari. `Caere
- Page 155 and 156: zinaTi // zineTi arabul-sparsuli Se
- Page 157 and 158: Triaq-i — [sp.] igivea, rac opium
- Page 159 and 160: qarTuli da Turquli iStas fonetikuri
- Page 161 and 162: arabul-sparsulSi aris leqsema ﺐ
- Page 163 and 164: 2. arena; 3. adgili, sadac quCis ms
- Page 165 and 166: ad aqvs ganmartebuli (unda iyos —
- Page 167 and 168: spromti... `ra rostom mefem am rigi
- Page 169 and 170: muRami — (imer.) saidumloeba [Rlo
- Page 171 and 172: mosalodneli iyo, baxuss dawyvilebod
- Page 173 and 174: naxaSi naxaSi — `CuqurTma, mxatvr
- Page 175 and 176: ahmi rahmi — `Rirseba. gamigonia:
- Page 177 and 178: `qalaqur leqsikonSi~ ganmartebis ga
- Page 179 and 180: arabul enaSi aris sityva عﺎﻤ
- Page 181 and 182: funjebiviT Camokidebuli. `qaTibi mx
- Page 183 and 184: f ف faida `qalaquri leqsikonis~ av
- Page 185 and 186: qisa qisa — `abanosTvis. droa `ma
- Page 187 and 188: `qalaquri leqsikonis~ mixedviT yaza
- Page 189 and 190: arabul-sparsulad yiamaT-is ﺖﻣ
- Page 191 and 192: SerTi SerTi — `1. piroba. 2. SarT
- Page 193 and 194: `qalaqur leqsikonSi~ calkea ganmart
- Page 195 and 196: ﻪﺻﺎﺧ [xâsse]es meore mniSv
azazi xom ar iqneba? bazazi — farTleulobiT movaWrea-o~<br />
— wers i. griSaSvili.<br />
bazazi — [arab.] farTleulis vaWari [q e g l 1986].<br />
arabul-<strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeuli زازﺎﺑ [bâzâz],<br />
rogorc formis, ise Sinaarsis TvalsazrisiT,<br />
ucvlelad Semosula <strong>qarTulSi</strong>.<br />
baTili<br />
baTili — `mospobili, uaryofili, Zaladakarguli~<br />
[griSaSvili 1997].<br />
baTili — [arab.] (samarT.) Zaladakarguli, gauqmebuli<br />
[q e g l 1986].<br />
arabul-sparsulad baTilis — ﻞﻃﺎﺑ [bâṭil // bâtel] mniSvnelobebia:<br />
1. carieli, usargeblo, amao; 2. cru,<br />
araswori.-; 3. umoqmedo, kanonierad Zaladakarguli<br />
(dokumenti); gauqmebuli, anulirebuli (kanoni).<br />
vinaidan arabuli ط [t] sparsulSi gadadis T Tanxmovnad,<br />
es sityva <strong>sparsuli</strong>dan unda iyos <strong>Semosuli</strong><br />
<strong>qarTulSi</strong>.<br />
bala<br />
bala `1. moxetiale aSuRi. 2. xaTabala. 3. davidaraba,<br />
gamousvleli mdgomareoba~... [griSaSvili 1997].<br />
sparsulSi aris arabulidan Sesuli leqsema — ءﻼﺑ<br />
[balâ‘]. misi mniSvnelobaa — mwuxareba, dardi [arab.<br />
spars. leqsikoni 1375; gafarovi 1976] (ix. xaTabala).<br />
vfiqrobT, qarTuli bala da arabul-<strong>sparsuli</strong> ءﻼﺑ<br />
[balâ‘] erTi da igive leqsemebia.<br />
SeZenili axali SinaarsiT — `moxetiale aSuRi~ —<br />
balas semantikuri veli <strong>qarTulSi</strong> gafarToebula.<br />
baraqaTi<br />
baraqaTi — `xvavi, uflis kurTxeva. madli, savseba,<br />
sikeTe. `RmerTman misces imaT umetesi Sno da baraqaTi~<br />
(`cisk~. 1864 w., seqt. gv. 38, II gany.)~ [griSaSvili<br />
1997].<br />
147