qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
aSuRi — mgosani, romelic sakravze amRerebs Tavis leqsebs (upiratesad muslimanur qveynebSi) [q e g l 1986]. sparsulSi aris arabulidan Sesuli leqsikuri erTeuli ﻖﺷﺎﻋ, romlis mniSvnelobaa — 1. Seyvarebuli, 2. sasiyvarulo simRerebis momRerali, saxalxo mom- Rerali; 3. derviSi, moxetiale mistikosi. axar axar — 1. bolos da bolos. aqedan axrizamani, bolo Jami, gankiTxvis wuTi... 2. warmoebulia sityvidan `ax~... 3. axar sityvis masalaa. amboben: `axar, rom vambob, gaigone raRa~ (r. erisT. `iv~., 1887 w., 2)~ [gri- SaSvili 1997]. griSaSvili sworad ganmartavs am sityvas, magram, roca exeba mis etimologias, TiTqos is iyos momdinare sityvidan `ax~ — sarwmunod ar migvaCnia. axar aris igive arabul-sparsuli leqsikuri erTeuli — ﺮﺧﺁ [âxir // âxar], romlis mniSvnelobebia: 1. bolos, bolos da bolos. xom. axir-i `qalaqur leqsikonSi~ damoukidebel leqsikur erTeulad aris Setanili. axi axi — 1. kuTvnili (ix, haxi). `sanam aravin icis, axsac uWeren (~pepo~, gv.184). `vaa, Seni axi miiRe~ (op-ani, `iv~., 1894 w., 174). 2. kuTvnili fuli. `me dacda ar SemiZlian. exlave unda momce Cemi axi. Tu ara, mand cixe- Si dalpio~ (al, cagar., moTx. `menaxSireTa cxovreba~, `droeba~, 1867 w., 20). 3. xvedri, sakuTari ofliT monagari fuli~... [griSaSvili 1997]. arabulsa da sparsul enebSi aris leqsikuri er- Teuli ﻖﺣ [haqq] misi mniSvnelobebia: 1. WeSmariti, mar- Tali; ufleba; 2. fulis gadaxda, safasuri, gasamrjelo; 3. kuTvnili, gankuTvnili. 144
am sityvis erT-erTi ganmarteba — safasuri — zustad emTxveva `qalaquri leqsikoniseul~ magaliTebSi mocemul axi-is Sinaarss. vfiqrobT, qarTuli axi da arabul-sparsuli ﻖﺣ [haqq] erTi da igive leqsikuri erTeulebia. i. griSaSvili axis ganmartebisas miuTiTebs, rom ixilon haxi, romelic ase aqvs axsnili — `Turq. niSnavs Rirebulebas, dRiur fass. amboben; Cems haxs ras memarTlebio. `Rarib xalxsa stacebde haxsa~ (an. ganjisk.)~ [griSaSvili 1997]. ﻖﺣ [haqq]-i, formiT [hak], TurqulSic aris damkvidrebuli. axmax axmax — `1. ugunuri. `axmax, Sens sicocxles raTa aWleqebdi~ (Txz., z. ant., gv. 135); 2. ubiri, briyvi. amboben: axmaxo Cemo Tavo, eg ra Cagideniao!... 3. axmaxs uwodeben agreTve maRals, mogrZos (ix. ablayi). Cvens ubanSi axmaxi sulelis sinonimad ixmareba. ise ki maRal kacze iTqmis...~ [griSaSvili 1997]. axmaxi — [arab.] uSnod maRali adamiani [q e g l 1986]. arabul-sparsulad axmaxi iwereba da ikiTxeba ase — ﻖﻤﺣا [ahmaq]. misi mniSvnelobaa — suleli. axmaxis `qalaquri leqsikoniseuli~ ganmarteba identuria misi arabul-sparsuli semantikuri datvirTvisa. fonetikurad, y/x-s urTierTmonacvleobiT, ahmay-idan miviReT axmax-i. axrizamani `qalaqur leqsikonSi~ jer magaliTebia moyvanili, Semdeg ki mocemulia misi ganmarteba: axrizamani — `1. aRsasrulis dRe, gankiTxvis dRe, mag., kintoebi, roca TuTas hyidian, hyvirian xolme: aba, axrizamani TuTa! axrizamani TuTao! e.i. ukanaskneli, bolo TuTao. sxvanairad amboben: erTi desetniki vceme, magram 145
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 97 and 98: gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103 and 104: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 105 and 106: ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129 and 130: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 131 and 132: xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelg
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 147 and 148: azazi xom ar iqneba? bazazi — far
- Page 149 and 150: d د davriSi davriSi — `saca unda
- Page 151 and 152: daxli — winidan daxuruli grZeli v
- Page 153 and 154: e eqiaTi eqiaT — `zRapari. `Caere
- Page 155 and 156: zinaTi // zineTi arabul-sparsuli Se
- Page 157 and 158: Triaq-i — [sp.] igivea, rac opium
- Page 159 and 160: qarTuli da Turquli iStas fonetikuri
- Page 161 and 162: arabul-sparsulSi aris leqsema ﺐ
- Page 163 and 164: 2. arena; 3. adgili, sadac quCis ms
- Page 165 and 166: ad aqvs ganmartebuli (unda iyos —
- Page 167 and 168: spromti... `ra rostom mefem am rigi
- Page 169 and 170: muRami — (imer.) saidumloeba [Rlo
- Page 171 and 172: mosalodneli iyo, baxuss dawyvilebod
- Page 173 and 174: naxaSi naxaSi — `CuqurTma, mxatvr
- Page 175 and 176: ahmi rahmi — `Rirseba. gamigonia:
- Page 177 and 178: `qalaqur leqsikonSi~ ganmartebis ga
- Page 179 and 180: arabul enaSi aris sityva عﺎﻤ
- Page 181 and 182: funjebiviT Camokidebuli. `qaTibi mx
- Page 183 and 184: f ف faida `qalaquri leqsikonis~ av
- Page 185 and 186: qisa qisa — `abanosTvis. droa `ma
- Page 187 and 188: `qalaquri leqsikonis~ mixedviT yaza
- Page 189 and 190: arabul-sparsulad yiamaT-is ﺖﻣ
- Page 191 and 192: SerTi SerTi — `1. piroba. 2. SarT
- Page 193 and 194: `qalaqur leqsikonSi~ calkea ganmart
aSuRi — mgosani, romelic sakravze amRerebs Tavis<br />
leqsebs (upiratesad muslimanur qveynebSi) [q e g l<br />
1986].<br />
sparsulSi aris arabulidan Sesuli leqsikuri<br />
erTeuli ﻖﺷﺎﻋ, romlis mniSvnelobaa — 1. Seyvarebuli,<br />
2. sasiyvarulo simRerebis momRerali, saxalxo mom-<br />
Rerali; 3. derviSi, moxetiale mistikosi.<br />
axar<br />
axar — 1. bolos da bolos. aqedan axrizamani, bolo<br />
Jami, gankiTxvis wuTi... 2. warmoebulia sityvidan<br />
`ax~... 3. axar sityvis masalaa. amboben: `axar, rom<br />
vambob, gaigone raRa~ (r. erisT. `iv~., 1887 w., 2)~ [gri-<br />
SaSvili 1997].<br />
griSaSvili sworad ganmartavs am sityvas, magram,<br />
roca exeba mis etimologias, TiTqos is iyos momdinare<br />
sityvidan `ax~ — sarwmunod ar migvaCnia.<br />
axar aris igive arabul-<strong>sparsuli</strong> leqsikuri<br />
erTeuli — ﺮﺧﺁ [âxir // âxar], romlis mniSvnelobebia:<br />
1. bolos, bolos da bolos. xom.<br />
axir-i `qalaqur leqsikonSi~ damoukidebel leqsikur<br />
erTeulad aris Setanili.<br />
axi<br />
axi — 1. kuTvnili (ix, haxi). `sanam aravin icis, axsac<br />
uWeren (~pepo~, gv.184). `vaa, Seni axi miiRe~ (op-ani,<br />
`iv~., 1894 w., 174). 2. kuTvnili fuli. `me dacda ar SemiZlian.<br />
exlave unda momce Cemi axi. Tu ara, mand cixe-<br />
Si dalpio~ (al, cagar., moTx. `menaxSireTa cxovreba~,<br />
`droeba~, 1867 w., 20). 3. xvedri, sakuTari ofliT monagari<br />
fuli~... [griSaSvili 1997].<br />
arabulsa da sparsul enebSi aris leqsikuri er-<br />
Teuli ﻖﺣ [haqq] misi mniSvnelobebia: 1. WeSmariti, mar-<br />
Tali; ufleba; 2. fulis gadaxda, safasuri, gasamrjelo;<br />
3. kuTvnili, gankuTvnili.<br />
144