qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
xoSi xoSi — `guneba, ganwyobileba, survili. amboben: wamovidodi, magram xoSi ar maqvso. `gaval, gaval, gaval, fons, roca xoSi meqneba, giyidi, giyidi, gramafons, roca fuli meqneba~(xalx.) `garda amisa, me xoSi maqvs, erTi TqvenTan viqeifo~ (k. gams. `lit, gaz.~, 1932 w., 17). `metis vnebiT, metis xoSiT...~ (gr. rob., `felestra~, `qarT. mwer.~, 1928 w. 6-7). pirvelad es sityva me vixmare 1914 w., Semdeg gaimeora gr. robaqiZem, Semdeg mixeil javaxiSvilmac. axla ar momwons. xoSianad — `Cven xoSianad davnayrdiT gzaSi~. (k. gams., `beladi~, `lit. saq.~, 1939 w., 27). xoSia — qalis saxelicaa xevsureTSi~ [griSaSvili 1997]. xoSi qarTulSi mxolod qalaquri Jargonis kuTvnilebaa (xoSi gaiswora — guliswadili aisrula) [bregaZe 2005]. xoSi sparsuli leqsikuri erTeulia — شﻮﺧ [xoš]. misi mniSvnelobebia: 1. mxiaruleba; sixaruli; kmayofileba [rubinCiki 1983]. aqedan miRebulia rTuli zmna ندﺮﮐ ﯽﺷﻮﺧ [xošī kardan] — mxiaruleba. aSkaraa, xoSi sparsulidan Semosuli sityvaa. xurda-murda xurda-murda — `wvrili fuli, wvrili saqoneli~ [griSaSvili 1997]. aliteraciuli kompoziti xurda-murda miRebulia leqsemidan xurda, romelsac q e g l-i ase ganmartavs — [sp] 1. risame yidvis dros msxvili fulidan miRebuli naSTi. Cveulebriv wvrili fuli... xolo xurdamurdas ase — (saub.) wvrilmani. ubralo ram. —xaraxura. xurda momdinareobs sparsuli sityvidan — ﻩدﺮﺧ [xorda/e/] mniSvnelobiT — patara, namceci; wvrilmani; natexi; naWeri [rubinCiki 1983]. 130
xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelgvar samkauls (Tavs) hqvia. 2. aRtkineba, Jinianoba~... [griSaSvili 1997]. xuruSi sparsuli leqsikuri erTeulia — شرﻮﺧ [xūreš // xoreš], romlis mniSvnelobebia: 1. xoreSi (bostneulsa da tomatSi moTuSuli wvrilad dakepili xorci brinjis Sesakmazad); 2. damateba; sanelebeli [rubinCiki 1983]. rac Seexeba `qalaqur leqsikonSi~ mocemul am sityvis meore ganmartebas (aRtkineba, Jinianoba) is SeiZleva modiodes sxva sparsuli leqsikuri erTeulidan — شوﺮﺧ [xorūš], romlis mniSvnelobaa — yvirili; xmauri. saqme gvaqvs kontaminaciis SemTxvevasTan, [xūreš // xoreš] da شوﺮﺧ [xorūš] erT leqsikur erTeulad aris gagebuli. xuSki xuSki _ `spars. xmeli (aqedan xoSkakala) cxvris kurkli. amboben: cxvars kurkli xuSkiviT dauyriao, fuli xuSkiviT miscao [griSaSvili 1997]. xuSki igivea, rac sparsuli ﻚﺸﺧ [xoŝk] _ mSrali, xmeli... aRvniSnavT, rom am sityvis `qalaquri leqsikoniseuli~ ganmartrba — `cxvris kurkli~ CvenTvis xelmiswvdom sparsul leqsikonebSi ver davadastureT. j ج jabadari jabadari — `zedamxedveli jabaxanisa~ [griSaSvili 1997]. jabadari — Semdegi sparsuli rTuli sityvaa — ﻪﺒﺟ راد [ğabbadâr] — romelic Sedgeba ori wevrisgan 131
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 97 and 98: gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103 and 104: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 105 and 106: ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143 and 144: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 145 and 146: am sityvis erT-erTi ganmarteba —
- Page 147 and 148: azazi xom ar iqneba? bazazi — far
- Page 149 and 150: d د davriSi davriSi — `saca unda
- Page 151 and 152: daxli — winidan daxuruli grZeli v
- Page 153 and 154: e eqiaTi eqiaT — `zRapari. `Caere
- Page 155 and 156: zinaTi // zineTi arabul-sparsuli Se
- Page 157 and 158: Triaq-i — [sp.] igivea, rac opium
- Page 159 and 160: qarTuli da Turquli iStas fonetikuri
- Page 161 and 162: arabul-sparsulSi aris leqsema ﺐ
- Page 163 and 164: 2. arena; 3. adgili, sadac quCis ms
- Page 165 and 166: ad aqvs ganmartebuli (unda iyos —
- Page 167 and 168: spromti... `ra rostom mefem am rigi
- Page 169 and 170: muRami — (imer.) saidumloeba [Rlo
- Page 171 and 172: mosalodneli iyo, baxuss dawyvilebod
- Page 173 and 174: naxaSi naxaSi — `CuqurTma, mxatvr
- Page 175 and 176: ahmi rahmi — `Rirseba. gamigonia:
- Page 177 and 178: `qalaqur leqsikonSi~ ganmartebis ga
- Page 179 and 180: arabul enaSi aris sityva عﺎﻤ
xuruSi<br />
xuruSi — `1. flavis yovelgvar samkauls (Tavs)<br />
hqvia. 2. aRtkineba, Jinianoba~... [griSaSvili 1997].<br />
xuruSi <strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeulia — شرﻮﺧ<br />
[xūreš // xoreš], romlis mniSvnelobebia: 1. xoreSi (bostneulsa<br />
da tomatSi moTuSuli wvrilad dakepili<br />
xorci brinjis Sesakmazad); 2. damateba; sanelebeli<br />
[rubinCiki 1983].<br />
rac Seexeba `qalaqur leqsikonSi~ mocemul am<br />
sityvis meore ganmartebas (aRtkineba, Jinianoba) is SeiZleva<br />
modiodes sxva <strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeulidan<br />
— شوﺮﺧ [xorūš], romlis mniSvnelobaa — yvirili;<br />
xmauri.<br />
saqme gvaqvs kontaminaciis SemTxvevasTan, [xūreš //<br />
xoreš] da شوﺮﺧ [xorūš] erT leqsikur erTeulad aris<br />
gagebuli.<br />
xuSki<br />
xuSki _ `spars. xmeli (aqedan xoSkakala) cxvris<br />
kurkli. amboben: cxvars kurkli xuSkiviT dauyriao,<br />
fuli xuSkiviT miscao [griSaSvili 1997].<br />
xuSki igivea, rac <strong>sparsuli</strong> ﻚﺸﺧ [xoŝk] _ mSrali,<br />
xmeli...<br />
aRvniSnavT, rom am sityvis `qalaquri leqsikoniseuli~<br />
ganmartrba — `cxvris kurkli~ CvenTvis xelmiswvdom<br />
sparsul leqsikonebSi ver davadastureT.<br />
j ج<br />
jabadari<br />
jabadari — `zedamxedveli jabaxanisa~ [griSaSvili<br />
1997].<br />
jabadari — Semdegi <strong>sparsuli</strong> rTuli sityvaa — ﻪﺒﺟ<br />
راد [ğabbadâr] — romelic Sedgeba ori wevrisgan<br />
131