qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

22.02.2013 Views

analogiurad aris es sityva ganmartebuli qar- Tuli enis ganmartebiT leqsikonSic, sadac miTiTebulia misi sparsuli warmomavloba [q e g l 1986]. marTlac, qafqiri, ukanaenismier xSul TanxmovanTa (g/q) monacvleobiT, sparsulidan Semosuli Semdegi kompozitia — ﺮﻴﮔ ﻒﮐ [kafgīr] — qafis mosaxdeli. rTuli sityvis pirveli wevria ﻒﮐ [kaf] — qafi, meore — ﺮﻴﮔ [gīr] — ﻦﺘﻓﺮﮔ [gereftan] — `aReba~, `daWera~ zmnis awmyo drois fuZe; sityvasityviT — qafis asaRebi. qafCa qafCa — `talaxis amRebi mozrdili da brtyeli kovzi~ [griSaSvili 1997]. qafCa — [arab.-sp.] sakalatozo brtyeli iaraRi rkinisa, ixmareba baTqaSis kedelze gasasworeblad, gasalesad [q e g l 1986]. qafCa sparsulad iwereba da ikiTxeba ase — ﻪﭽﻤﮐ [kamča/e/] Semdegi mniSvnelobiT — xis cicxvi, xis kovzi, xapia. semantikuri TvalsazrisiT, `qalaquri leqsikoniseuli~ ganmarteba ufro axlosaa qafCas sparsul ganmartebasTan, vidre q e g l-isa. fonetikurad moxda m/f-s urTierTCanacvleba. qaSnaqaSi qaSnaqaSi — `xarazebis xelsawyo. fexsacmlis amosawevi~ [griSaSvili 1997]. qaSnaqaSi momdinare Cans Semdegi sparsuli kompozitidan ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] — kawapi, saSveli (fexsacmelis Casacmelad) [rubinCiki 1983], romlis pirveli elementia ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšna/e/] — qusli, xolo meore — ﺶﮐ [kaš // keš] — نﺪﻴﺸﮐ [kašīdan // kešīdan] — `gaweva~, `gaqaCva~ zmnis awmyo drois fuZe. 104

ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] mikuTvneba im kompozitTa ricxvs, romlis meore elementia ﺶﮐ [kaš // keš], magaliTad: ﻢﻴﺳ ﺶُﮐ [sīmkaš] — simis gasaqaCi, ﺶﮐ ﺶﺗﺁ [ateškaš] — cecxlis gamosaRebi (saCxreki niCabi)... qaCal qaCal — `meloti, belati, poslika (siqaCle Tmis avadmyofobaa)~... [griSaSvili 1997]. aseTive mniSvnelobiT aris ganmartebuli es sityva sxva qarTul leqsikonebSic. q e g l-i miuTiTebs mis sparsul warmomavlobaze. analogiuri fonetikuri saxiTa da mniSvnelobiT sparsul enaSi aris leqsema — ﻞﭽﮐ [kačal]. qebini qebini — `jvriswera~ [griSaSvili 1997]. sabas mixedviT qebini igivea, rac mari, xolo `mari ewodebis mohmadianTa colis mizdsa, romelsa qebinad uwodeben~ [orbeliani 1991]. d. CubinaSvili ori mniSvnelobiT ganmartavs qebin-s: 1. s. mari, mahmadianT colis mizdi; 2. dalocva col-qmrobisa molaTagan [CubinaSvili 1984]. qebini Semdegi sparsuli leqsikuri erTeulia — ﻦﻴﺑﺎﮐ [kâbīn] // ﻦﻳوﺎﮐ [kâvīn], romelsac sparsulSi garda jvriswerisa, aqvs urvadisa da mziTevis mniSvnelobac. es sityva qalaqur metyvelebaSi daviwroebuli semantikiT Semosula. qejaba qejaba — `mozrd. xurjini. Zv. arabebi da sparselebi am qejabs gadahkidebdnen xolme saxedar-jorcxen-aqlemebs~ [griSaSvili 1997]. qejaba // qejao — taxtrevandi, romelsac aqlems ahkideben [CubinaSvili 1985]. qejaba sparsuli leqsemaa. igi iwereba da ikiTxeba ase — ﻪﺑﺎﺠﮐ [kejâba/e/] // ﻩوﺎﺠﮐ [kejâva/e/], romlis mniSvnelo- 105

ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] mikuTvneba im kompozitTa ricxvs,<br />

romlis meore elementia ﺶﮐ [kaš // keš], magaliTad: ﻢﻴﺳ<br />

ﺶُﮐ [sīmkaš] — simis gasaqaCi, ﺶﮐ ﺶﺗﺁ [ateškaš] — cecxlis<br />

gamosaRebi (saCxreki niCabi)...<br />

qaCal<br />

qaCal — `meloti, belati, poslika (siqaCle Tmis<br />

avadmyofobaa)~... [griSaSvili 1997].<br />

aseTive mniSvnelobiT aris ganmartebuli es sityva<br />

sxva qarTul leqsikonebSic. q e g l-i miuTiTebs mis<br />

sparsul warmomavlobaze.<br />

analogiuri fonetikuri saxiTa da mniSvnelobiT<br />

sparsul enaSi aris leqsema — ﻞﭽﮐ [kačal].<br />

qebini<br />

qebini — `jvriswera~ [griSaSvili 1997].<br />

sabas mixedviT qebini igivea, rac mari, xolo `mari<br />

ewodebis mohmadianTa colis mizdsa, romelsa qebinad<br />

uwodeben~ [orbeliani 1991].<br />

d. CubinaSvili ori mniSvnelobiT ganmartavs qebin-s:<br />

1. s. mari, mahmadianT colis mizdi; 2. dalocva<br />

col-qmrobisa molaTagan [CubinaSvili 1984].<br />

qebini Semdegi <strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeulia —<br />

ﻦﻴﺑﺎﮐ [kâbīn] // ﻦﻳوﺎﮐ [kâvīn], romelsac sparsulSi garda<br />

jvriswerisa, aqvs urvadisa da mziTevis mniSvnelobac.<br />

es sityva qalaqur metyvelebaSi daviwroebuli semantikiT<br />

Semosula.<br />

qejaba<br />

qejaba — `mozrd. xurjini. Zv. arabebi da sparselebi<br />

am qejabs gadahkidebdnen xolme saxedar-jorcxen-aqlemebs~<br />

[griSaSvili 1997].<br />

qejaba // qejao — taxtrevandi, romelsac aqlems<br />

ahkideben [CubinaSvili 1985].<br />

qejaba <strong>sparsuli</strong> leqsemaa. igi iwereba da ikiTxeba<br />

ase — ﻪﺑﺎﺠﮐ [kejâba/e/] // ﻩوﺎﺠﮐ [kejâva/e/], romlis mniSvnelo-<br />

105

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!