qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf
analogiurad aris es sityva ganmartebuli qar- Tuli enis ganmartebiT leqsikonSic, sadac miTiTebulia misi sparsuli warmomavloba [q e g l 1986]. marTlac, qafqiri, ukanaenismier xSul TanxmovanTa (g/q) monacvleobiT, sparsulidan Semosuli Semdegi kompozitia — ﺮﻴﮔ ﻒﮐ [kafgīr] — qafis mosaxdeli. rTuli sityvis pirveli wevria ﻒﮐ [kaf] — qafi, meore — ﺮﻴﮔ [gīr] — ﻦﺘﻓﺮﮔ [gereftan] — `aReba~, `daWera~ zmnis awmyo drois fuZe; sityvasityviT — qafis asaRebi. qafCa qafCa — `talaxis amRebi mozrdili da brtyeli kovzi~ [griSaSvili 1997]. qafCa — [arab.-sp.] sakalatozo brtyeli iaraRi rkinisa, ixmareba baTqaSis kedelze gasasworeblad, gasalesad [q e g l 1986]. qafCa sparsulad iwereba da ikiTxeba ase — ﻪﭽﻤﮐ [kamča/e/] Semdegi mniSvnelobiT — xis cicxvi, xis kovzi, xapia. semantikuri TvalsazrisiT, `qalaquri leqsikoniseuli~ ganmarteba ufro axlosaa qafCas sparsul ganmartebasTan, vidre q e g l-isa. fonetikurad moxda m/f-s urTierTCanacvleba. qaSnaqaSi qaSnaqaSi — `xarazebis xelsawyo. fexsacmlis amosawevi~ [griSaSvili 1997]. qaSnaqaSi momdinare Cans Semdegi sparsuli kompozitidan ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] — kawapi, saSveli (fexsacmelis Casacmelad) [rubinCiki 1983], romlis pirveli elementia ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšna/e/] — qusli, xolo meore — ﺶﮐ [kaš // keš] — نﺪﻴﺸﮐ [kašīdan // kešīdan] — `gaweva~, `gaqaCva~ zmnis awmyo drois fuZe. 104
ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] mikuTvneba im kompozitTa ricxvs, romlis meore elementia ﺶﮐ [kaš // keš], magaliTad: ﻢﻴﺳ ﺶُﮐ [sīmkaš] — simis gasaqaCi, ﺶﮐ ﺶﺗﺁ [ateškaš] — cecxlis gamosaRebi (saCxreki niCabi)... qaCal qaCal — `meloti, belati, poslika (siqaCle Tmis avadmyofobaa)~... [griSaSvili 1997]. aseTive mniSvnelobiT aris ganmartebuli es sityva sxva qarTul leqsikonebSic. q e g l-i miuTiTebs mis sparsul warmomavlobaze. analogiuri fonetikuri saxiTa da mniSvnelobiT sparsul enaSi aris leqsema — ﻞﭽﮐ [kačal]. qebini qebini — `jvriswera~ [griSaSvili 1997]. sabas mixedviT qebini igivea, rac mari, xolo `mari ewodebis mohmadianTa colis mizdsa, romelsa qebinad uwodeben~ [orbeliani 1991]. d. CubinaSvili ori mniSvnelobiT ganmartavs qebin-s: 1. s. mari, mahmadianT colis mizdi; 2. dalocva col-qmrobisa molaTagan [CubinaSvili 1984]. qebini Semdegi sparsuli leqsikuri erTeulia — ﻦﻴﺑﺎﮐ [kâbīn] // ﻦﻳوﺎﮐ [kâvīn], romelsac sparsulSi garda jvriswerisa, aqvs urvadisa da mziTevis mniSvnelobac. es sityva qalaqur metyvelebaSi daviwroebuli semantikiT Semosula. qejaba qejaba — `mozrd. xurjini. Zv. arabebi da sparselebi am qejabs gadahkidebdnen xolme saxedar-jorcxen-aqlemebs~ [griSaSvili 1997]. qejaba // qejao — taxtrevandi, romelsac aqlems ahkideben [CubinaSvili 1985]. qejaba sparsuli leqsemaa. igi iwereba da ikiTxeba ase — ﻪﺑﺎﺠﮐ [kejâba/e/] // ﻩوﺎﺠﮐ [kejâva/e/], romlis mniSvnelo- 105
- Page 53 and 54: sparsul enaSi aris leqsema ﮏﺷر
- Page 55 and 56: zizmzimi — CoCqoli, Jriamuli, zri
- Page 57 and 58: T ط , ت Talari Talari — 1. vazi
- Page 59 and 60: Tarsi Tarsi — `Tarsi saqme! Tarsi
- Page 61 and 62: meti sizustiT aris ganmartebuli es
- Page 63 and 64: kisadari Semdegi sparsuli rTuli sit
- Page 65 and 66: [va] — kavS. da da mesame — ت
- Page 67 and 68: maza — sanukvari saWmeli sanukvar
- Page 69 and 70: Cangali sparsulad iwereba da ikiTxe
- Page 71 and 72: marTlac, sparsul enaSi aris Txzuli
- Page 73 and 74: warmoqmnili sityvis pirveli element
- Page 75 and 76: elementisgan — دﺮﻧ [nard]
- Page 77 and 78: niazi niazi — `interesi. `wawalma
- Page 79 and 80: ojaxqori Txzuli sityvaa — رﻮآ
- Page 81 and 82: asti anlogiuri formisa da Sinaarsis
- Page 83 and 84: arab. spars. خﻼﺳ [sallâx] —
- Page 85 and 86: simqaSi analogiuri mniSvnelobis mqo
- Page 87 and 88: farebeli; kedelze Camosakidi moqarg
- Page 89 and 90: sabas ganmartebiT tarxuna-s tegani
- Page 91 and 92: fandi fandi — `toli. Sesaferi. `s
- Page 93 and 94: farfari farfari — `imosebi zariTa
- Page 95 and 96: aSkaraa, rom fexambari modis ﺮﺒ
- Page 97 and 98: gamoxatuli emblema~. `visaca gsurs
- Page 99 and 100: fiSqari fiSqari — `Rvinis dalali,
- Page 101 and 102: qalanTari sparsuli warmoqmnili sity
- Page 103: qargali — [sp.] xelosani, romelma
- Page 107 and 108: amdenadac qarTulSi labialuri da vel
- Page 109 and 110: tikuri varianti — gufTa da miTiTe
- Page 111 and 112: SevniSnavT, rom `qalaqur leqsikonSi
- Page 113 and 114: Samaia — [sp.] Tevzi kobrisebrTa
- Page 115 and 116: vuwodebT, amiT gvinda misi uaRresi
- Page 117 and 118: Silaflavi `qalaqur leqsikonSi~ es s
- Page 119 and 120: C چ Cadri Cadri — `TeTri wamosas
- Page 121 and 122: Cara sparsulad iwereba da ikiTxeba
- Page 123 and 124: sawev-gadmosawevi iaraRi~) CvenTvis
- Page 125 and 126: es sityva Sedgeba ori elementisagan
- Page 127 and 128: xamxalaTi xamxalaTi — `axali, ubr
- Page 129 and 130: xatqeSi aris sparsuli kompoziti —
- Page 131 and 132: xuruSi xuruSi — `1. flavis yovelg
- Page 133 and 134: jamadari jamadari — `mosamsaxurea
- Page 135 and 136: jomard-i — [sp.] (Zv.) guladi yoC
- Page 137 and 138: arabul-sparsuli lqsika ﯽﺳرﺎ
- Page 139 and 140: a ا abanozi abanozi — `magari da
- Page 141 and 142: ambali momdinare Cans arabul-sparsu
- Page 143 and 144: es polisemanti sityva qarTulSi mono
- Page 145 and 146: am sityvis erT-erTi ganmarteba —
- Page 147 and 148: azazi xom ar iqneba? bazazi — far
- Page 149 and 150: d د davriSi davriSi — `saca unda
- Page 151 and 152: daxli — winidan daxuruli grZeli v
- Page 153 and 154: e eqiaTi eqiaT — `zRapari. `Caere
ﺶﮐ ﻪﻨﺷﺎﭘ [pâšnakaš] mikuTvneba im kompozitTa ricxvs,<br />
romlis meore elementia ﺶﮐ [kaš // keš], magaliTad: ﻢﻴﺳ<br />
ﺶُﮐ [sīmkaš] — simis gasaqaCi, ﺶﮐ ﺶﺗﺁ [ateškaš] — cecxlis<br />
gamosaRebi (saCxreki niCabi)...<br />
qaCal<br />
qaCal — `meloti, belati, poslika (siqaCle Tmis<br />
avadmyofobaa)~... [griSaSvili 1997].<br />
aseTive mniSvnelobiT aris ganmartebuli es sityva<br />
sxva qarTul leqsikonebSic. q e g l-i miuTiTebs mis<br />
sparsul warmomavlobaze.<br />
analogiuri fonetikuri saxiTa da mniSvnelobiT<br />
sparsul enaSi aris leqsema — ﻞﭽﮐ [kačal].<br />
qebini<br />
qebini — `jvriswera~ [griSaSvili 1997].<br />
sabas mixedviT qebini igivea, rac mari, xolo `mari<br />
ewodebis mohmadianTa colis mizdsa, romelsa qebinad<br />
uwodeben~ [orbeliani 1991].<br />
d. CubinaSvili ori mniSvnelobiT ganmartavs qebin-s:<br />
1. s. mari, mahmadianT colis mizdi; 2. dalocva<br />
col-qmrobisa molaTagan [CubinaSvili 1984].<br />
qebini Semdegi <strong>sparsuli</strong> leqsikuri erTeulia —<br />
ﻦﻴﺑﺎﮐ [kâbīn] // ﻦﻳوﺎﮐ [kâvīn], romelsac sparsulSi garda<br />
jvriswerisa, aqvs urvadisa da mziTevis mniSvnelobac.<br />
es sityva qalaqur metyvelebaSi daviwroebuli semantikiT<br />
Semosula.<br />
qejaba<br />
qejaba — `mozrd. xurjini. Zv. arabebi da sparselebi<br />
am qejabs gadahkidebdnen xolme saxedar-jorcxen-aqlemebs~<br />
[griSaSvili 1997].<br />
qejaba // qejao — taxtrevandi, romelsac aqlems<br />
ahkideben [CubinaSvili 1985].<br />
qejaba <strong>sparsuli</strong> leqsemaa. igi iwereba da ikiTxeba<br />
ase — ﻪﺑﺎﺠﮐ [kejâba/e/] // ﻩوﺎﺠﮐ [kejâva/e/], romlis mniSvnelo-<br />
105