qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf qarTulSi Semosuli sparsuli leqsikaa.pdf

22.02.2013 Views

qamanCa daerqva qamanasagan, e. i. im Zuagamobmul joxisagan, romliTac ukraven. am joxs axla hqvian `ida~, qamana (rus. `smiCok~). `qamanCa pirvelyofili violinoa~ (iavorski)~ [griSaSvili 1997]. qamanCa — [sp.] aRmosavluri samsimiani sakravi, romelsac ukraven qamaniT (xemiT) [q e g l 1986]. sparsulad qamanCa iwereba da ikiTxeba ase — ﻪﭽﻧﺎﻤﮐ [kamânča/e/], romlis mniSvnelobebia: 1. violinos saxeoba; 2. patara mSvildi [rubinCiki 1983]. نﺎﻤﮐ [kamân] niSnavs mSvilds, xolo ﻪﭼ [ča/e/] aris kninobiTobis mawarmoebeli sufiqsi. qarTulSi es sityva mxolod erTi semantikuri datvirTviT (sakravi) Semosula. qarga qarga — `rkaliviT moxrili xea, romelzedac oqromkediT iqargeba sxvadasva Zvirfasi nivTebi, Tavsakravebi, sartyel-gulispiri~ [griSaSvili 1997]. qarga — [sp.] 1. mowyobiloba mosaqargavi qsovilis gadasaWimad. 2. gadat. (wign.) (ConCxi, ambavi (mxatvruli nawarmoebisa)... [q e g l 1986]. sparsulad qarga iwereba da ikiTxeba ase — ﻩﺎﮔرﺎﮐ [kârgâh], romlis mniSvnelobebia: 1. saxelosno; 2. samuSao adgili; 3. saqsovi dazga...[rubinCiki 1983]. ﻩﺎﮔرﺎﮐ [kârgâh] rTuli sityvaa, romlis pirveli elementia رﺎﮐ [kâr] — saqme, meore — ﻩﺎﮔ [gâh] — adgili. sparsuli ﻩﺎﮔرﺎﮐ [kârgâh]-is ganmarteba — saqsovi dazga emTxveva qarTuli qargas mniSvnelobas. amgvarad, qarTuli qarga momdinarea sparsuli sityvidan ﻩﺎﮔرﺎﮐ [kârgâh]: qargah —> qarga. qarTulSi nasesxebi sityvis semantikuri veli daviwroebula. qargali qargali — `noqari, xelosani, pirveli xelqveiTi ostatisa~ [griSaSvili 1997]. 102

qargali — [sp.] xelosani, romelmac Segirdoba daamTavra, magram jer ostatad ar iyo dalocvili da daqiravebul Sromas eweoda [q e g l 1986]. qargali aris warmoqmnili sparsuli sityva — ﺮﮔرﺎﮐ [kârgar] Semdegi semantikuri datvirTviT — 1. muSa; 2. xelosani. misi pirveli Semadgeneli elementia — رﺎﮐ [kâr] — saqme, meore — xelobis mawarmoebeli sufiqsi — ﺮﮔ [ga]. saxezea sonorTa (r/l) disimilacia. qarizi qarizi — `wyalsadeni, wylis sadeni mili (Turq. `qeRrizidan~) [griSaSvili 1997]. qarizi momdinarea amave mniSvnelobis mqone sparsuli sityvidan — ﺰﻳرﺎﮐ [kâriz] — qarizi (miwisqveSa sarwyavi arxi). qafqafa qafqafa — `qafqafa rZe, qafqafa cxovreba~ [griSa- Svili 1997]. es sityva miRebulia qaf-is gaormagebiT. qafi ki q e g l-Si ganmartebulia ase: qafi — [sp.] 1. wvrili buStebis TeTri gaumWvirvale masa, warmoqmnili siTxisgan... 2. TeTr buStebad qceuli ofli... 3. duJi, dorbli... miTiTebulia misi sparsuli warmomavloba. sabas mixedviT qafi TurqTa enaa da `qarTulad peri hqvian~ [orbeliani 1993]. qaf-i analogiuri mniSvnelobis mqone sparsuli leqsikuri erTeulia, romelic sparsulad iwereba da ikiTxeba ase — ﻒﮐ [kaf]. aRvniSnavT, rom Cvens xelT arsebul sparsul leqsikonebSi ver davafiqsireT qaf-idan miRebuli aliteraciuli kompoziti — qafqafa. qafqiri qafqiri // qafkiri — `qafis mosaxdeli, daxvretili brtyeli kovzi an CamCa~ [griSaSvili 1997]. 103

qargali — [sp.] xelosani, romelmac Segirdoba<br />

daamTavra, magram jer ostatad ar iyo dalocvili da<br />

daqiravebul Sromas eweoda [q e g l 1986].<br />

qargali aris warmoqmnili <strong>sparsuli</strong> sityva — ﺮﮔرﺎﮐ<br />

[kârgar] Semdegi semantikuri datvirTviT — 1. muSa;<br />

2. xelosani. misi pirveli Semadgeneli elementia — رﺎﮐ<br />

[kâr] — saqme, meore — xelobis mawarmoebeli sufiqsi —<br />

ﺮﮔ [ga].<br />

saxezea sonorTa (r/l) disimilacia.<br />

qarizi<br />

qarizi — `wyalsadeni, wylis sadeni mili (Turq.<br />

`qeRrizidan~) [griSaSvili 1997].<br />

qarizi momdinarea amave mniSvnelobis mqone <strong>sparsuli</strong><br />

sityvidan — ﺰﻳرﺎﮐ [kâriz] — qarizi (miwisqveSa sarwyavi<br />

arxi).<br />

qafqafa<br />

qafqafa — `qafqafa rZe, qafqafa cxovreba~ [griSa-<br />

Svili 1997].<br />

es sityva miRebulia qaf-is gaormagebiT. qafi ki<br />

q e g l-Si ganmartebulia ase: qafi — [sp.] 1. wvrili buStebis<br />

TeTri gaumWvirvale masa, warmoqmnili siTxisgan...<br />

2. TeTr buStebad qceuli ofli... 3. duJi, dorbli...<br />

miTiTebulia misi <strong>sparsuli</strong> warmomavloba.<br />

sabas mixedviT qafi TurqTa enaa da `qarTulad<br />

peri hqvian~ [orbeliani 1993].<br />

qaf-i analogiuri mniSvnelobis mqone <strong>sparsuli</strong><br />

leqsikuri erTeulia, romelic sparsulad iwereba da<br />

ikiTxeba ase — ﻒﮐ [kaf].<br />

aRvniSnavT, rom Cvens xelT arsebul sparsul leqsikonebSi<br />

ver davafiqsireT qaf-idan miRebuli aliteraciuli<br />

kompoziti — qafqafa.<br />

qafqiri<br />

qafqiri // qafkiri — `qafis mosaxdeli, daxvretili<br />

brtyeli kovzi an CamCa~ [griSaSvili 1997].<br />

103

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!