30.01.2013 Views

Untitled

Untitled

Untitled

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

qurTis municipalitetis<br />

sagamomcemlo dawesebuleba<br />

`xeobis macne~<br />

UDC (uak)<br />

908(479.225)(051.2) l _ 564<br />

damfuZneblebi:<br />

qurTis municipaliteti<br />

direqtori:<br />

lali romelaSvili<br />

899 25 29 18<br />

E-mail: contact@kheoba.ge<br />

eleqtronuli versia<br />

www.kheoba.ge<br />

redaqtori<br />

nino CibCiuri<br />

899 48 62 77<br />

koreqtori:<br />

neli darbaiZe<br />

saredaqcio kelegia:<br />

nana kaxniaSvili<br />

898 46 06 04<br />

nino kasraZe<br />

898 91 69 62<br />

eka ecataZe<br />

851 44 66 29<br />

nino beruaSvili<br />

897 15 12 45<br />

buRalteri:<br />

gia basiSvili<br />

855 32 22 07<br />

Jurnali<br />

`liaxvis xeoba~ gamoicema<br />

Sps `sagamomcemlo saxli<br />

qarTuli elita~-s<br />

mier<br />

Jurnali xelmZRvanelobs<br />

Tavisufali<br />

presis principebiT.<br />

redaqcia pasuxs ar<br />

agebs ucxouri presidan<br />

gadmoTargmnili<br />

masalebis, faqtebis,<br />

informaciis sizusteze.<br />

redaqciaSi<br />

Semosuli masalebi<br />

avtorebs ar ubrundebaT.<br />

masalis sizusteze<br />

pasuxismgebelia avtori.<br />

misamarTi: q. gori, verxvebis<br />

Casaxleba. (aRmaSeneblis #89/24<br />

tel.: (+99532) 91-00-84<br />

III<br />

a T i m c n e b a<br />

1. me var ufali RmerTi Seni, da ara iyvnen Senda RmerTni ucxoni, Cemsa gareSe.<br />

2. ara hqmne Tavisa Senisa kerpi, arca yovladve msgavsi, raodeni ars caTa Sina ze,<br />

da raodeni ars qveyanasa zeda qve, da raodeni ars wyalTa Sina qveSe qveyanisa: ara<br />

Tayvani-sce maT, arca msaxurebde maT.<br />

3. ara moiRo saxeli uflisa RvTisa Senisa amaosa zeda.<br />

4. moixsene dRe igi SabaTi da wmida-hyav igi: eqvs dRe iqmode, da hqmne maT Sina<br />

yovelive saqme Seni, xolo dRe igi meSvide SabaTi ars uflisa RvTisa Senisa.<br />

5. pativ-ec mamasa Sensa da dedasa Sensa, raTa keTili geyos Sen da dRegrZel iyo<br />

qveyanasa zeda.<br />

6. ara kac-hkla.<br />

7. ar imruSo.<br />

8. ar iparo.<br />

9. ara cili-swamo moyvassa Sensa wamebiTa cruiTa.<br />

10. ara guli giTqmides colisaTvis moyvasisa Senisa, ara guli giTqmides saxlisaTvis<br />

moyvasisa Senisa, arca yanisa misisa, arca karaulisa misisa, arca yovlisa<br />

sacxovarisa misisa, arca yovlisa misTvis, raica iyves moyvasisa Senisa.<br />

s a r C e v i<br />

politika<br />

saqarTvelos prezidenti<br />

gubernatorebsa da<br />

mTavrobis wevrebs Sexvda gv.4=<br />

siaxleebi.<br />

liaxvis xeobis maJoritarma<br />

ukiduresad gaWirvebul<br />

kasraZeebs sasursaTo<br />

produqti gaugzavna, 20 ivnisi<br />

devnilTa saerTaSoriso<br />

dRe, latviis gancxadeba<br />

saqarTvelos teritoriuli<br />

mTlianobis mxardaWeris<br />

Sesaxeb gv.5 stiqia<br />

saqarTveloSi - daRupulebi,<br />

dakargulebi da 10 milionze<br />

meti zarali, ,,adgilobrivi<br />

biujeti da socialuri<br />

programebi~, 2008 wlis omis<br />

polonuri versia gv.6<br />

xurvaleTis devnilTa<br />

CasaxlebaSi biblioTeka<br />

gaixsna gv.7<br />

konfliqtis zona<br />

kokoiTi parlamentSi<br />

momxreebs kargavs<br />

gv.8 qarTveli, osi da<br />

afxazi axalgazrdebi<br />

erTobliv dokuments<br />

SeimuSaveben, teleJurnal<br />

`mravalkuTxedisTvis~<br />

siuJetebi afxazeTidan<br />

da samxreT oseTidanac<br />

momzaddeba, afeTqebisas,<br />

vladikavkazSi, 46 adamiani<br />

daiRupa gv.9<br />

janmrTeloba<br />

ra gaxda 20 wlis gogonasTvis<br />

kibos gamomwvevi mizezi? gv.10<br />

sxva da sxva<br />

niu-iorkSi qarTuli eklesia<br />

gaixsna gv.11<br />

Sexvedra warsulTan<br />

me iq mxolod iZulebiT<br />

wavedi gv.12<br />

musika<br />

`mieci niWsa gza farTo...~ gv.14<br />

siyvaruli<br />

`siyvaruli yvelas unda~ gv.15<br />

silamaze<br />

silamazis konkursi kodaSi<br />

gv.16<br />

kultura<br />

sjeraT, rom Tavs Rirseulad<br />

gaarTmeven, musikaluri<br />

skola, aTi kiTxva nunu<br />

WoveliZisgan... gv.17<br />

msaxiobi<br />

scenaze yofna<br />

CemTvis Rirseuli saqmea gv.18<br />

sporti<br />

Smagi kasraZe oqros<br />

medalosania, qurTasa da<br />

eredvis municipalitetebis<br />

sportuli skolebis<br />

Sedegebi gv.20 daimaxsovreT!<br />

30 nomeri saintereso<br />

moTamaSea... gv.21<br />

mxatvari<br />

naxats didi Zala aqvs... gv.22<br />

estrada<br />

salome bakuraZis<br />

,,Ramis labirinTebi~ gv.23<br />

poeti<br />

`vai, ra boZi waiqca~... gv.24<br />

gmiri<br />

qaquca ColoyaSvilis<br />

naTluli qaquca gv.26<br />

mematiane<br />

saqarTvelos pirveli mefe -<br />

farnavazi, mociqulTa Tavni:<br />

petre da pavle. gv.27<br />

eqimis rCevebi<br />

ras gvirCevs Tamriko<br />

gobejiSvili, rogor<br />

movuaroT saxis kans... gv.28<br />

saintereso msoflio gv.29<br />

poezia gv.33<br />

horoskopi gv.34<br />

3


saqarTvelos prezidenti martvilSi dRes<br />

gubernatorebs da mTavrobis wevrebs Sexvda.<br />

uwinaresad, mixeil saakaSvili stiqiis Sedegad<br />

miyenebuli zaraliT dainteresda. rogorc<br />

mcxeTa-mTianeTis regionSi prezidentis rwmunebulma<br />

cezar CoCelma aRniSna, stiqiis Sedegad<br />

sami raioni - duSeTi, mcxeTa da TianeTi<br />

dazaralda. misi TqmiT, dazianebulia wylis<br />

ramdenime saTave nageboba, gzebi da xidebi. man<br />

aseve aRniSna, rom zianis aRmosafxvrelad<br />

muSaoba ukve dawyebulia. mixeil saakaSvilma<br />

im problemebzec ilaparaka, romlebic Zlieri<br />

wvimebis dros werovanSi, devnilebis<br />

dasaxlebaSi mcxovreb ojaxebs eqmneba mudmivad.<br />

mixeil saakaSvili sasoflo-sameurneo<br />

samuSaoebis mimdinareobiT, kerZod ki, xvna-<br />

Tesvis procesiT dainteresda. yuradReba man<br />

simindis axal, amerikul jiSze gaamaxvila.<br />

rac Seexeba soflis mxardaWeris programas, romlis<br />

mixedviT, adgilobriv biujets mosaxleoba<br />

adgilze arsebuli prioritetebis mixedviT Tavad<br />

gansazRvravs, raWaSi Tanxa, ZiriTadad, saubno gzebisa<br />

da sasmeli wlis sareabilitacio samuSaoebze, aseve<br />

mcire sawarmoebis mowyobas xmardeba. prezidentis<br />

TqmiT, erTi mxriv, kargia, rom xalxi Tavad wyvets<br />

raSi daxarjos fuli, mniSvnelovania isic, rom TviTmmarTveloba<br />

viTardeba da mosaxleobas damoukideblobisa<br />

da sakuTrebis gancda uCndeba, magram, meore<br />

mxriv, proeqtebi ise unda daigegmos, rom xalxs erTi<br />

da igive saqmis keTeba, ramdenjerme ar mouwios.<br />

qarTlSi am mxriv, moTxovna soflebis Sida gzebis<br />

SekeTebasa da Sida arxebis gamwmendaze, aseve<br />

moednebisa da skverebis mowyobaze aqvs. niqozsa da<br />

mimdebare soflebSi sasmel-sarwyavi wylis problemis<br />

gadaWris mizniT, muSaoba dawyebulia. rogorc<br />

Sida qarTlis gubernatorma prezidents ganucxada,<br />

es iqneba saCvenebeli proeqti, romelic uaxloes<br />

dReebSi dasruldeba. mixeil saakaSvilma yuradReba<br />

imazec gaamaxvila, rom am regionSi devnilTa ramdenime<br />

dasaxlebaa, maT Soris, Tbilisidan moSorebiT.<br />

prezidentma zurab arsoSvils sagangebo programebis<br />

SemuSaveba daavala, raTa arc erTi devnili uyuradRebod<br />

ar darCes, miT umetes, isini, romlebsac miwebi<br />

4 IV<br />

politika<br />

saqarTvelos prezidenti gubernatorebsa da<br />

mTavrobis wevrebs Sexvda<br />

jer ar aqvT gamoyofili.<br />

„momaval wels Cven gveqneba ekonomikuri zrdis<br />

orniSna maCvenebeli, magram mTavaria ara cifrebi, Tumca<br />

esec Zalze mniSvnelovania, aramed is, rom saqarTvelo<br />

swrafad ganviTardes. Cveni mezoblebi imdenad<br />

swrafad viTardebian, rom nela ganviTarebis ufleba<br />

ar gvaqvs. am SemTxvevaSi CamovrCebiT da es sruliad<br />

dauSvebelia. amitom, Cveni ekonomikuri zrda unda<br />

efuZnebodes did infrastruqturul proeqtebs. es<br />

gulisxmobs didi hesebis mSeneblobas, turizms... gansakuTrebiT,<br />

es Seexeba raWas, samcxe-javaxeTs, aWaras,<br />

imereTs, mTlianad saqarTvelos... wels Cven veliT 3<br />

milion turists, momaval wels - 4 milions, momdevno<br />

wels - 5 milions da a.S. Cveni drois didi nawili<br />

unda dauTmoT imaze fiqrs, rom xalxi amisTvis movamzadoT.<br />

magaliTad, 5 milioni turistis miReba niSnavs<br />

imas, rom qarTuli Rvino mTlianad daileva saqarTveloSi.<br />

Zalian didi ram aris is, rom Sen geyoleba<br />

bevrad ufro meti turisti, vidre gyavs mosaxleoba.<br />

bunebrivia, uaxloes wlebSi, minimum, unda gavaormagoT<br />

soflis meurneobis produqciis warmoeba, radgan<br />

realurad, gasammagebis da gaoTxmagebis potenciali<br />

gvaqvs. 2013 weli saqarTvelosTvis iqneba istoriuli<br />

periodi - ara imitom rom Cemi saprezidento<br />

vada mTavrdeba, aramed imis gamo, rom 2013 wels saqarTveloSi<br />

gakeTdeba is, rac arasdros ar yofila.<br />

am periodSi yvelgan gveqneba saukeTeso gza, TiTqmis<br />

yvela ZiriTad adgilze gava Tanamedrove wyalsadeni,<br />

yvela onkanidan wamova wyali, gveyoleba ufro<br />

meti an imdenive turisti, ramdenicaa saqarTvelos<br />

mosaxleoba. 2013 wels umuSevroba unda Camovides,<br />

daaxloebiT, 10 procentamde. 2013 wels Cveni rkinigza<br />

sabolood unda SeuerTdes evropis rkinigzas<br />

(SesaZloa es 2012-Sic moxdes) da Cven geografiulad<br />

da infrastruqturulad evropul erTian sistemas<br />

davubrundeT. Tu yvela proeqti ganxorcielda es ase<br />

iqneba - aseTia Cveni varaudi. es xdeba yvela mimar-<br />

TulebiT. saqarTveloSi ar aris arc erTi regioni,<br />

okupirebuli regionebis garda, sadac ar xorcieldeba<br />

istoriuli mniSvnelobis proeqtebi, romlebic,<br />

Tavis mxriv, gansazRvravs qveynis ganviTarebas Semdgomi<br />

aTwleulebisa da aswleulebis ganmavlobaSi. es<br />

aris Cveni proeqtebis globaluri mniSvneloba, xolo<br />

Tu konkretulad SevxedavT, dasaqmdeba Zalian bevri<br />

adamiani da rogorc vvaraudobT, 2015 wlisTvis, erT<br />

sul mosaxleze Semosavlebi gaormagdeba. aseve iciT,<br />

rom ganaTlebis sistemaSi ukve Seuqcevadad xorcieldeba<br />

reforma. cudi ricxvia 13, magram Zalian<br />

bednieri iqneba saqarTvelosTvis Tuki yvelafers<br />

ganvaxorcielebT. minda, rom Cveni xalxi mudmivad<br />

iyos informirebuli imis Taobaze, Tu ra keTdeba da<br />

sazogadoebasTan angariSgeba kvlavac gavnagrZoT. ar<br />

aris saWiro mTavroba darbodes yvelgan, radgan gubernatorebi,<br />

romelTa uflebebic gaizrdeba, mudmivad<br />

unda abarebdnen angariSs xalxs da ara mxolod me<br />

an mTavrobas. Tqven angariSvaldebulebi xarT, upirvelesad<br />

qarTul sazogadoebasTan im mxareebSi, romlebsac<br />

xelmZRvanelobT", - ganucxada maT saqarTvelos<br />

prezidentma.


siaxleebi<br />

liaxvis xeobis maJoritarma ukiduresad<br />

gaWirvebul kasraZeebs<br />

sasursaTo produqti gaugzavna<br />

xelisufleba saqaSeTis CasaxlebaSi mcxovrebi kasraZeebis<br />

mimarT dapirebuli yuradRebis ganxorcielebas<br />

aqtiurad agrZelebs, amjerad socialurad daucvelma<br />

ojaxma xelisuflebisgan sasursaTo produqti miiRo.<br />

Mmartoxela moxucis ganmartebiT, yofila SemTxvevebi,<br />

rodesac bavSvebs mSivrebsac ki dauZiniaT, radgan<br />

ojaxs pensiis garda aranairi Semosavali ar gaaCnia.<br />

unarSezRuduli moxuci SviliSvilebisTvis sadilis<br />

momzadebas didi sirTuleebis Sedegad axerxebs.<br />

gaWirvebul ojaxs xSirad mezoblebi exmarebian. xelisuflebis<br />

warmomadgenlebi kasraZeebis viTarebas<br />

umZimess uwodebdnen, da aRniSnavdnen, rom miuxedavad<br />

ojaxis zogierTi naTesavis gulgrilobisa, moxuc qalbatonsa<br />

da am etapze udedmamo bavSvebs yuradRebas<br />

isini ar moakleben.QqurTis municipalitetis TanamSromlebi<br />

dRes aRniSnavdnen, rom am ojaxze yuradrebis<br />

gamoCenas gagrZelebas sxvadasxva saxiT samomavlodac<br />

apireben.<br />

nino CibCiuri<br />

20 ivnisi _ devnilTa<br />

saerTaSoriso dRe<br />

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis<br />

goris ofisSi 20 ivniss devnilTa saerTaSoriso dResaTan<br />

dakavSirebiT mrgvali magida moewyo. Sexvedras<br />

organizaciis Tavmjdomare qeTi bebiaSvili uZRveboda,<br />

damswre sazogadoebas ki adgilobrivi arasamTavrobo<br />

seqtorisa da mediis warmomadgenlebi eswrebodnen.<br />

mogvianebiT Sexvedras ltolviTa da gansaxlebis saministros<br />

regionuli sammarTvelos TanamSromelic<br />

SeuerTda. SekiTxvebze pasuxis gacema ZiriTadad mas<br />

uwevda. saias goris filialis Tavmjdomarem im problemebze<br />

isaubra, rac agvistos omis Semdeg dRemde<br />

devnilTa CasaxlebebSi arsebobs. qeTi bebiaSvilis<br />

ganmartebiT, adgilnacval pirebs dReis mdgomareobiT<br />

problemebi ZiriTadad sacxovrebel farTebTan dakav-<br />

SirebiT gaaCniaT.<br />

V<br />

latviis gancxadeba saqarTvelos<br />

teritoriuli mTlianobis<br />

mxardaWeris Sesaxeb<br />

latviis seimis mier 2008 wlis 14 agvistos<br />

miRebuli gancxadebis safuZvelze, romelic gmobda<br />

ruseTis samxedro Tavdasxmas saqarTvelos suverenul<br />

teritoriaze, seimis sagareo saqmeTa komiteti<br />

acxadebs, rom cecxlis Sewyvetidan sami wlis Semdegac<br />

ar aris miRweuli konfliqtis monawile yvela<br />

mxarisTvis misaRebi SeTanxmeba. komiteti miesalmeba<br />

teritoriuli mTlianobis aRdgenis mizniT saqarTvelos<br />

mxridan Zalis gamouyeneblobas da samwuxarod,<br />

askvnis, rom ruseTis federacia ignorirebas<br />

ukeTebs eqvspunqtiani samSvidobo SeTanxmebis pirobebs,<br />

romelsac 2008 wlis 12 agvistos moewera<br />

xeli da araTu inarCunebs, aramed mniSvnelovnad zrdis<br />

samxedro Zalebis dislokacias afxazeTsa da<br />

samxreT oseTSi. komiteti adasturebs saqarTvelos<br />

suverenitetisa da teritoriuli mTlianobisadmi<br />

mxardaWeras saerTaSorisod aRiarebuli sazRvrebis<br />

farglebSi da gmobs afxazeTisa da samxreT oseTis<br />

regionebis okupacias. komiteti aseve miesalmeba<br />

saqarTvelos mxridan afxazeTisa da samxreT oseTis<br />

mosaxleobasTan Serigebis mcdelobas, vinaidan am regionebis<br />

samoqalaqo sazogadoebasTan Ria da uwyveti<br />

dialogi warmoadgens aucilebel pirobas Serigebisa<br />

da reintegraciisTvis. latviis respublikis seimis<br />

sagareo saqmeTa komiteti mouwodebs dapirispirebul<br />

mxareebs: _ gaagrZelon Jenevis molaparakebebis formatSi<br />

miRebuli konstruqciuli SemoTavazebebis gamoyeneba<br />

TanamSromlobisa da problemis gadawyvetisTvis.<br />

gaagrZelon evrokavSiris monitoringis misiasTan<br />

aqtiuri TanamSromloba da miscen misias saSualeba<br />

Seuferxeblad Seasrulos mandatiT gansazRvruli<br />

funqciebi afxazeTsa da samxreT oseTSi. komiteti<br />

mouwodebs ruseTis federacias da afxazeTisa da<br />

samxreT oseTis de-faqto administraciebs, Seasrulon<br />

eqvspunqtiani samSvidobo SeTanxmebis pirobebi,<br />

romelsac 2008 wlis 12 agvistos moewera xeli:<br />

_ dapirispirebebis sruli Sewyveta,<br />

_ humanitaruli daxmarebis Tavisufali xelmisawvdomoba,<br />

_ ruseTis federaciis SeiaraRebuli Zalebis gayvana<br />

da dabruneba konfliqtamde arsebul mdgomareobamde.<br />

komiteti mouwodebs saerTaSoriso Tanamegobrobas,<br />

gamoiCinos uwyveti yuradReba saqarTvelos teritoruli<br />

mTlianobis aRdgenis sakiTxisadmi, mxari<br />

dauWiros eqvspunqtiani samSvidobo gegmis upirobo<br />

ganxorcielebas da ganaxorcielon ufro metad dinamikuri<br />

mcdelobebi konfliqtis mosagvareblad, amavdroulad<br />

Zlierad dagmon arakonstruqciuli da<br />

provokaciuli qmedeba nebismieri mxaris mier.<br />

5


stiqia saqarTveloSi -<br />

daRupulebi, dakargulebi da 10<br />

milionze meti zarali<br />

SabaTs saRamos rikoTis uReltexilze movardnilma<br />

Rvarcofma da mewyerma 4 adamianis sicocxle<br />

Seiwira. 2 adamiani dakargulad iTvleba. maSvelebi<br />

dakargulebs kviras, mTeli dRis ganmavlobaSi uSede-<br />

god eZebdnen. dadgenilia, rom daRupulebi restoran<br />

`rikoTis~ TanamSromlebi iyvnen. rogorc TviTmxilvelebi<br />

yvebian, gadauRebeli wvimisa da setyvis<br />

Semdeg mTidan mewyeri da niaRvari moulodnelad<br />

wamovida.<br />

rikoTis gvirabTan dazianda centraluri avtomagistrali,<br />

ramac moZraobis Sewyveta gamoiwvia. mTeli<br />

Ramis ganmavlobaSi Sesabamisi samsaxurebi samaSvelo<br />

samuSaoebs awarmoebdnen.<br />

ori dRea SemTxvevis adgilze saqarTvelos xelisuflebis<br />

warmomadgenlebi geologebTan erTad<br />

muSaoben. specialistebma uReltexilze arsebuli<br />

mdgomareoba Seiswavles. geologis guram gafrindaSvilis<br />

TqmiT, wvimis SemTxvevaSic stiqiis aseTi masStabebiT<br />

gameoreba aRar moxdeba.<br />

mniSvnelovani zarali miadga xaSuris, suramisa da<br />

CumaTeleTis mosaxleobas. adidebulma suramulam<br />

mTlianad datbora sacxovrebeli saxlebi, sasoflosameurneo<br />

savargulebi da ezoebi. daxocilia Sinauri<br />

frinveli da msxvilfexa pirutyvi.<br />

stiqiis zonaSi meored Cavida premier-ministri<br />

nika gilauri, romelic Seqmnil viTarebas adgilze<br />

ecnoba. kviras saRamos ukve cnobili gaxda, rom dazianebuli<br />

gza nawilobriv gaixsna. mosaxleobisTvis<br />

miyenebulma zaralma ki 10 milion lars gadaaWarba.<br />

regionaluri ganviTarebisa da infrastruqturis<br />

ministris ramaz nikolaiSvilis gancxadebiT, Tu<br />

amindebma xeli Seuwyo, aRdgeniTi samuSaoebi 3 dReSi<br />

dasruldeba, xolo gza pirvandel mdgomareobas 14<br />

dReSi daubrundeba.<br />

energetikis ministris aleko xeTaguris TqmiT<br />

stiqiis zonaSi moxvedril dasaxlebebs eleqtroenergiis<br />

miwodeba ukve aRudga. mdinaris done ar<br />

iklebs, rac samuSaoebs aferxebs. sinoptikosebi damaimedebel<br />

prognozebs ver akeTeben da ramdenime dRis<br />

ganmavlobaSi isev wvimas varaudoben.<br />

6 VI<br />

siaxleebi<br />

,,adgilobrivi biujeti da<br />

socialuri programebi~<br />

13 ivniss 11 saaTze hainrih biolos fondis organizebiT<br />

karaleTis dasaxlebSi gaimarTaA sajaro diskusia<br />

Temaze ,,adgilobrivi biujeti da socialuri<br />

programebi~, momxseneblebi iyvnen: leqtori, eqsperti,<br />

saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis warmomadgeneli<br />

b-n Tengiz SergelaSvili. goris municipalitetis<br />

socialuri samsaxuris ufrosi q-n xaTuna<br />

kakauriZe, saqarTvelos iuristTa asociaciis goris<br />

ofisis xelmZRvaneli qeTi bebiaSvili. Sexvedra Tavisufali<br />

iyo da yvela msurvels SeeZlo diskusiaze<br />

daswreba, diskusia sakmaod sainteresod warimarTa.<br />

devnilebi ufro metad gaxdnen informirebulebi sakuTar<br />

problemebis mogvarebis sakiTxebTan mimarTeba-<br />

Si, momxseneblebma uamrav kiTxvas upasuxes: socialur<br />

Temebze, iuridiul sakiTxebze, sakuTar uflebebze da<br />

ganaTlebis sakiTxebi ganixiles devnil moswavleebTan<br />

da abiturientebTan. gansakuTrebuli mniSvneloba mieni-<br />

WaA municipalitetis da sakrebuloebis mier devnilTaA<br />

problemebis mogvarebas da maT monawileobis sakiTxs<br />

biujetis ganawilebis saqmianobaSi. diskusiaze Zalian<br />

bevri problemuri sakiTxi gamoikveTaA devnilTaA<br />

dasaxlebis arainformirebis kuTxiT. Sexvedram DZalian<br />

nayofierad Caiara, vinaidan gairkva problemebis mogvarebis<br />

swori gzebi.<br />

naTia goCaSvili<br />

2008 wlis omis<br />

polonuri versia<br />

goris saswavlo universitetSi 2008 wlis ruseTsaqarTvelos<br />

omis Sesaxeb poloneli reJisorebis dorota<br />

petrusisa da bogdan leCnaris mier gadaRebul<br />

dokumentur film `saxlis~ prezentacia gaimarTa.<br />

prezentacia arasamTavrobo organizacia ,,megobrobis<br />

xidi _ qarTlosis~ organizebiT gaimarTa, romelsac<br />

studentebi, goris saswavlo universitetis administraciisa<br />

da arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi<br />

eswrebodnen. filmis xangrZlivoba saaTi da<br />

TxuTmeti wuTia, sadac 2008 wlis agvistos saomari<br />

moqmedebebis dros goridan gaxiznuli moqalaqeebis istoriebia<br />

warmodgenili. suraTSi gamoyenebulia aseve<br />

poloneTis moqalaqis manana cucqiriZis mier gadaRebuli<br />

kadrebi, romelic gorelia da agvistos omis dros<br />

SvilTan erTad saqarTveloSi iyo Camosuli. filmSi<br />

ar Cans arc tankebi, arc TviTmfrinavebi da arc SeiaraRebuli<br />

Zalebi. es aris ambavi xalxisa, romelmac<br />

safrTxe igrZno da TavSesafari mTebSi erT-erT osur<br />

ojaxSi moZebna. garkveuli drois manZilze sxvadasxva<br />

erovnebis adamianebi _ rusebi, somxebi, qarTvelebi da<br />

osebi erT WerqveS cxovrobdnen, romlebic omis uaryofam,<br />

SiSma, aRSfoTebam da sakuTari saxlebidan gaxiznvam<br />

gaaerTiana. filmis prezentacia 16 ivniss Tsu-is iuridiul<br />

biblioTekaSi, xolo 17 ivniss baTumSi gaimarTa.<br />

yuradReba!<br />

qurTasi da eredvis municipalitetebis mxardaWeriT<br />

2011 wlis oqtomberSi gaimarTeba silamazis konkursi.<br />

msurvelebs, gTxovT aRniSnuli monacemebi mogvawodoT<br />

Jurnal `liaxvis xeobis~ redaqcias. saukeTeso<br />

sameuli dajildovdeba faseuli saCuqriT. sabuTebis<br />

miReba dawyebulia. sabuTebis miRebis bolo vadaa 2011<br />

wlis 1 seqtemberi<br />

gansazRvruli asaki – 14-dan 21 wlamde, simaRle –<br />

165 sm-dan. gTxovT warmoadginoT Semdegi sabuTebi:<br />

1. dabadebis an piradobis mowmobis asli, 2. avtobiograbia,<br />

3. fotosuraTi<br />

gisurvebT warmatebebs!


iblioTeka<br />

xurvaleTis devnilTa CasaxlebaSi<br />

devnilTa Casaxlebis macxovreblebs momavalSi daxmare-<br />

biblioTeka gaixsna bac aRuTqva - `rac SeiZleba bevri ikiTxeT, rac SeiZleba<br />

xSirad SegvawuxeT, Cven mzad varT gverdSi dagidgeT<br />

`uwignod TvalTaxedvis isari moklea~<br />

yvela keTil saqmeSi~.<br />

ilia WavWavaZe biblioTekis gaxsna adgilobriv mosaxleobas goris<br />

municipalitetis sakrebulos da gamgeobis warmomadgenlebmac<br />

miuloces<br />

gia RviniaSvili – goris municipalitetis sakrebulos<br />

sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris ufrosi<br />

- `ar SeiZleba dRes ar viyo gaxarebuli, radgan<br />

TiToeulma Cvenma TanamSromelma gulTan axlos mivitaneT<br />

es iniciativa da am etapze rac SevZeliT gavakeTeT.<br />

Tumca es kidev yvelaferi ar aris, momavalSic, yvela<br />

Rones vixmarT raTa monawileoba miviRoT aseT karg<br />

bolo dros xSirad gaigebT - `wigni aravis aRar aqciebSi, marTlac didi saqme gakeTda, vulocav yvelas ~<br />

sWirdeba~, `axalgazrdobam kiTxva daiviwya~ `wignma Ta- elza miqelaZe, goris municipalitetis gamgeobis gavisi<br />

mniSvneloba dakarga~ da msgavsi Sinaarsis araerT naTlebis, kulturis, sportis da axalgazrdul saqmeTa<br />

frazas, rac sinamdviles ar Seesabameba. amas mxolod samsaxuris ufrosi: - `madlobas vuxdi sazogadoeba `bi-<br />

isic mowmobs, rom xurvaleTis devnilTa CasaxlebaSi liks~, rom am aqciaSi CarTvis saSualeba mogvca, mu-<br />

sxvadasxva asakis adamianebma upirveles problemad nicipaliteti yovelTvis gverdSi daudgeba yvela im<br />

wignebis arqona daasaxeles<br />

organizacias, romelsac aseTi kargi iniciativebi eqneba.<br />

16 ivniss sazogadoeba `bilikma~ xurvaleTis vusurveb yvela mozards, ikiTxon Zalian bevri, raTa<br />

devnilTa CasaxlebaSi biblioTeka gaxsna. wignebi aq- Cvens mters, maT, vinc aq moaxvedra es adamianebi, saTaciis<br />

`aCuqe erTi wigni biblioTekas~ farglebSi Senado pasuxi gavceT – wigniT, kalmiT da kulturuli<br />

grovda, romelsac organizacia erTi Tvis manZilze ganviTarebiT~<br />

axorcielebda. aqciis Catarebis idea mas Semdeg gaCnda, RonisZiebas eswreboda federacia `gadavarCinoT bavS-<br />

rac erT-erTi proeqtis `davexmaroT erTmaneTs~ farvebis~ saqarTvelos warmomadgenlobis xelmZRvaneli<br />

glebSi (proeqti dafinansebulia `sajaro politikis, lesli vilsoni, romelmac piradad awarmoa kampania<br />

advokatirebis da samoqalaqo sazogadoebis ganviTareba wignebis didi raodenobiT Sesagroveblad - `me Cems<br />

saqarTveloSi~ proeqtis farglebSi, romelsac axor- TanamSromlebs vuTxari, rom ramden wignsac moitandnen,<br />

cielebs aRmosavleT-dasavleTis marTvis instituti, imdenives piradad SeviZendi da vfiqrob aseTi midgomiT<br />

a.S.S.-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos dafinanse- arc Tu ise mcire raodenobis wignebi SevagroveT~ -<br />

biT (USAID/EWMI G-PAC) xurvaleTis devnilTa Casa- aRniSna qalbatonma leslim da Semdeg iq damswre moxlebaSi<br />

maTi problemebis gamokveTis mizniT Sexvedrebi zardebs mimarTa - `Cemi bavSvobidan ase maxsovs, rom<br />

moewyo iq mcxovreb adamianebTan. aRmoCnda, rom sxva biblioTeka savsea informaciiT da ganaTlebiT, rac Za-<br />

araerTi problemis miuxedavad, yvela asakobriv jguf- lian didi Zalaa. TiToeuli wignis wakiTxvis Semdeg,<br />

Si wignebis ar qona yvelaze metad awuxebdaT. aqciis Tqven ufro meti codna geqnebaT, rac ukeTesi momavlis<br />

farglebSi darigda sainformacio flaerebi, daigzavna garantiaa~.<br />

eleqtronuli werilebi, ganxorcielda Sexvedrebi da emociebs ver malavdnen Tavad maspinZlebi, is ada-<br />

ase erToblivi Zalisxmevis Sedegad 500-ze meti wigni mianebi, visi upirvelesi survilic maT CasaxlebaSi<br />

Segrovda. 16 ivniss ki im adamianebTan erTad, vinc saku- biblioTekis arseboba iyo. biblioTekaSi mari teraS-<br />

Tari wvlili Seitana am mniSvnelovan saqmeSi, xurvale- vili imuSavebs, romelic disevidanaa da omamde, Tavis<br />

Tis devnilTa Casaxlebis saTemo centrSi biblioTeka sofelSi swored am saqmianobiT iyo dakavebuli - `minda<br />

sazeimo viTarebaSi gaixsna. LRonisZiebas samTavrobo da mTeli Casaxlebis saxeliT madloba giTxraT yvelas,<br />

arsamTavrobo seqtoris warmomadgenlebi, moswavleebi, vinc mciredi wvlili mainc Seitana Cveni ocnebis axde-<br />

masmediis warmomadgenlebi da xurvaleTis devnilTa naSi. imedi maqvs kidev ufro gavfarTovdebiT da wignadi<br />

Casaxlebis macxovreblebi daeswrnen, lenti simbolu- fondic ufro gaizrdeba. biblioTekis arseboba CvenTvis<br />

rad sazogadoeba `bilikis~ aRmasrulebelma direqtorma yvelasTvis Zalian mniSvnelovania da kidev erTxel didi<br />

marika mRebriSvilma da goris municipalitetis sabib- madloba, warmatebebs gisurvebT~.<br />

lioTeko gaerTianebis direqtorma nana abramiZem gaWres. RonisZieba sazogadoeba `bilikis~ aRsazrdelebis qo-<br />

unda aRiniSnos, rom goris centralurma biblioTekam reografiuli da musikaluri nomrebiT gagrZelda da<br />

xurvaleTis devnilTa Casaxlebas saCuqrad 300 wigni sazeimo viTarebaSi, Tematuri tortis gaWriT das-<br />

da Taroebi gadasca.<br />

rulda sazogadoeba `biliki~ kidev erTxel madlobas<br />

lentis gaWramde marika mRebriSvilma stumrebs aqci- uxdis yvelas gulisxmierebisTvis, vinc gamoexmaura<br />

is ideis Sesaxeb mouTxro _ `mas Semdeg, rac xurvale- maT iniciativas da erTi wigni mainc gaiRo xurvaleTis<br />

Tis devnilTa Casaxlebis macxovreblebma erT-erT mTa- devnilTa CasaxlebisTvis. aseTebi ki RvTis wyalobiT<br />

var problemad wignadi fondis uqonloba dagvisaxeles, arc Tu ise cotani iyvnen – goris municipalitetis<br />

davsxediT me da Cemi TanamSromlebi da daviwyeT fiqri TviTmmarTvelobis organoebi, sabiblioTeko gaerTianeba,<br />

imis Sesaxeb, Tu rogor gadagveWra es problema, saidan UNICEF, megobrobis xidi `qarTlosi~, `qarTli XXI~,<br />

dagvewyo. bunebrivia, mxolod Cven amas ver SevZlebdiT, federacia `gadavarCinoT bavSvebi~, ss `korstandart<br />

ase gaCnda saqvelmoqmedo aqciis `aCuqe erTi wigni bib- banki~, saxalxo damcveli, gamomcemlobebi `logospresi~<br />

lioTekas~ idea. madlobas gixdiT yvelas vinc Cvens da `diogene~, qalTa sainformacio centri, goris XII<br />

iniciativas gamoexmaureT da gulTan axlos miitaneT sajaro skola, xaSuris VII sajaro skola, vano da<br />

devnilTa problema~<br />

lia CxikvaZeebi, darejan kiknaZe, rezo oqruaSvili, eka<br />

`Zalian mixaria, rom aRorZinebis monawile var, Ses- beniaSvili, nino didberuaSvili, nino dalaqiSvili, kaxa<br />

aZlebloba momeca davxmarebodi adamianebs, romlebsac gordaZe, Tako SavdaTuaSvili, Tako cercvaZe, ia marsul<br />

cota xnis win didi tragedia gadaxdaT Tavs. dRes RiSvili, ani CitiSvili, marika mRebriSvili, irma Citu-<br />

adamians uamravi problema aqvs, Tumca, am mraval probaSvili, cisana kaniaSvili, TaTia eliaSvili, maia gogiZe,<br />

lemas Soris wignis arqonas pirvel adgilze rom daay- lika oqropiriZe, levan barjaZe, qeTi TinikaSvili, eka<br />

eneb, es namdvilad aRniSvnis Rirsia da Cemi da Cemi qoTolaSvili, vano adamiSvili. madlierebis niSnad, yve-<br />

kolegebisTvis amaze sasixarulo faqti ar arsebobs~ la organizacias Tu kerZo pirs specialuri sigelebi<br />

- aRniSna qalbatonma nana abramiZem da xurvaleTis gadaecaT<br />

eka qoTolaSvili<br />

VII<br />

7


„saxelmwifo gadatrialebis mcdeloba samxreT<br />

oseTSi“, „parlamenti blokirebulia“, „kokoiTis<br />

momxreebi parlamentSi SeiWrnen“ - am saTaurebiT<br />

Cndeboda ramdenime dRis ganmavlobaSi informacia da<br />

statiebi rusul presaSi. osuri media parlamentSi<br />

kokoiTis momxre Zalovani uwyebebis warmomadgenlebis<br />

SeWris Sesaxeb arafers iuwyeboda. oficialuri<br />

versiiT, de faqto respublikis sakanonmdeblo<br />

organoSi referendumis sainiciativo jgufis warmomadgenlebi<br />

mividnen da deputatebs konstituciaSi<br />

cvlilebebis Setana mosTxoves. sainiciativo jgufi<br />

de faqto respublikis Tavdacvis ministris moadgilis<br />

ibrahim gaseevis mier Seiqmna da misi mizania kokoiTis<br />

mesame vadiT kenWisyris SesaZlebloba mieces.<br />

umaRlesma sasamarTlom am sakiTxze referendumis<br />

Catareba ukanonod cno. amitom Zalovani uwyebis<br />

warmomadgenlebi parlaments miadgnen, sadac plenaruli<br />

sxdoma mimdinareobda. sainiciativo jgufis<br />

warmomadgenlis artur tataevis TqmiT, yvelaferi<br />

mSvidad mimdinareobda da maT parlamentSi sakiTxis<br />

inicirebisTvis 12 deputatis xelmowerac moipoves.<br />

gansxvavebuli versia uambo Jurnalistebs de faqto<br />

respublikis parlamentis spikerma stanislav ko-<br />

Cievma. misi TqmiT, kokoiTis momxreebi deputatebze<br />

zewolas axdendnen da sakiTxis ganxilvas saswrafod<br />

moiTxovdnen. SeiaraRebulma pirebma 33 deputatidan<br />

mxolod 12-is daTanxmeba SeZles. misi gancxadebiT,<br />

deputatebma iuri ZicoiTim, genadi kokoevma da giorgi<br />

sanakoevma, zewolis miuxedavad, SeiaraRebuli pirebis<br />

moTxovnas xeli ar moaweres da deputatis uflebamosileba<br />

moixsnes. rusuli mediis cnobiT, mas Semdeg,<br />

rac deputatebma reglamentis darRvevaze uari<br />

ganacxades, parlamentis Senoba 200-ma SeiaraRebulma<br />

pirma alyaSi moaqcia da oTaxebSi deputatebis calcalke<br />

gawveviT maTze zewola daiwyo. aRsaniSnavia,<br />

rom de faqto respublikis parlamentSi umravlesobas<br />

kokoiTis momxreebi Seadgendnen, amitom gaCnda<br />

kiTxva - risTvis dasWirdaT mis momxre Zalovanebs<br />

parlamentSi SeWra. rogorc radio Tavisuflebas cxinvalidan<br />

informirebulma wyarom acnoba, mmarTvel<br />

partiaSi prezidentis mesame vadiT arCevas yvela ar<br />

uWers mxars da es dapirispirebisas gamoCnda, roca<br />

parlamentis vice-spikerma, kokoiTis momxre pirma<br />

iuri ZicoiTim, uflebamosilebis Sewyvetis Sesaxeb<br />

ganacxada. konstituciaSi cvlilebebis Setanas<br />

arc komunistebi uWeren mxars. stanislav koCievis<br />

gancxadebiT, arCevnebamde 4-5 TviT adre konstituci-<br />

8 VIII<br />

konfliqtis zona<br />

kokoiTi parlamentSi momxreebs kargavs<br />

aSi cvlilebis Setana warmoudgenelia, politikuri<br />

sakiTxis inicirebis ufleba ki Zalovanebs ar gaaCniaT.<br />

sakuTari momxreebis parlamentSi SeWra saswrafod<br />

dagmo de faqto respublikis prezidentma<br />

eduard kokoiTim da gamoZiebis dawyeba generalur<br />

prokurors daavala. dRes osuri mediiT gavrcelda<br />

informacia, rom Tavdacvis saministros maRalCinosnebis<br />

mimarT SesaZloa sisxlis samarTlis saqmeebi<br />

aRiZras. TviTon kokoiTim araerTxel ganacxada, rom<br />

mesame vadiT kenWisyras ar apirebs, misi momxre Zalovanebi<br />

ki mainc daJinebiT iTxoven referendumis<br />

Catarebas. saeWvoa, rom isini kokoiTis Tanxmobis gareSe<br />

moqmedebdnen. Zalismieri meTodebiT Zalauflebis<br />

SenarCuneba, farsi da moskovSi kokoiTis mfarvelebis<br />

mier dawerili scenariT saxelmwifo gadatrialebis<br />

mcdeloba - aseT Sefasebas aZlevs guSin cxinvalSi<br />

momxdar ambebs gaerTianebuli opoziciis erT-erTi<br />

lideri, de faqto respublikis yofili generaluri<br />

prokurori, axsar koCievi. misi azriT, cxinvalSi vi-<br />

Tareba kidev ufro gamwvavdeba. is deputatebi ki, vinc<br />

konstituciaSi cvlilebas ewinaaRmdegeba, TviTon<br />

fiqroben prezidentobaze an Tavis gadarCenaze. cxinvalSi<br />

10 wlis winandel ambebsac ixseneben. maSin, saprezidento<br />

arCevnebis pirveli turis wagebis Semdeg,<br />

moqmedi prezidentis ludvig Cibirovis vaJi, aleqsi<br />

Cibirovi, SeiaraRebul momxreebTan erTad parlamentSi<br />

SeiWra da deputatebs arCevnebis Sedegebis gauqmeba<br />

mosTxova. parlamentis spikeri da prezidentobis<br />

erT-erTi kandidati maSinac komunistebis lideri<br />

stanislav koCievi iyo, romelic SeiaraRebul pirebs<br />

SeewinaaRmdega. is arCevnebi meore turSi eduard kokoiTim<br />

moigo. parlamentis spikeri dResac koCievia,<br />

romelic ukve kokoiTis momxre SeiaraRebul pirebs<br />

ewinaaRmdegeba. wyaroebi cxinvalidan ityobinebian,<br />

rom Sidapolitikuri viTareba feTqebadsaSiSia. rogorc<br />

Cans, male de faqto respublikaSi dakavebebis<br />

axali seria daiwyeba. saqarTvelos Sinagan saqmeTa<br />

saministros informirebulma wyarom ganmarta, rom<br />

qarTvel samarTaldamcavebs osi milicielebi ukve<br />

daukavSirdnen da sTxoves, saqarTvelos xelisuflebam<br />

kontrolirebad teritoriaze cxinvalidan gadmosuli<br />

pirebi daakavos.


konfliqtis zona<br />

qarTveli, osi da afxazi axalgazrdebi<br />

erTobliv dokuments SeimuSaveben<br />

,,axalgazrda diplomatebi istoriul<br />

nabijs dgamen~<br />

ramdenime TveSi saxalxo diplomatiis doneze<br />

,,oficialuri dokumenti~ gamoqveyndeba, sadac qarTul-osuri<br />

da qarTul-afxazuri konfliqtebis<br />

gadaWris erToblivi xedvebi da urTierTobis ganvi-<br />

Tarebis saerTo gzebi iqneba Camoyalibebuli. mosamzadebeli<br />

Sexvedrebi mxareebTan aqtiur fazaSi Sedis.<br />

afxazi, osi da qarTveli axalgazrdebi amisTvis specialur<br />

treningebs gadian. programas organizacia<br />

,,berghofi-mSvidobis mxardaWera~ axorcielebs, romlis<br />

mkvlevarma oliver volem vizitebi, Tavis germanel<br />

kolegasTan, volframTan erTad saqarTvelodan<br />

daiwyo. isini jer baTumsa da TbilisSi Sexvdnen molaparakebebis<br />

procesSi CarTul axalgazrda sazogadoebas,<br />

Semdeg ki soxumSi gaemgzavrnen.<br />

,,_kosovosa da moldovaSi Cven 12 Sexvedra<br />

gavmarTeT, qarTul-afxazuri da qarTul-osuri. es<br />

is adamianebi arian, romlebic mzad arian gaagrZelon<br />

CarTuloba dialogis gziT da urTierTobis aRdgenis<br />

procesSi axalgazrduli mosazrebebi SeimuSaon.<br />

rogorc cxinvalSi ise soxumSi arian dajgufebebi,<br />

romlebic ar emxrobian qarTul mxaresTan dialogis<br />

warmoebas da maTi damoukideblobis aRiareba ruse-<br />

Tis mier sakmarisia. magram yvelaze mniSvnelovani<br />

isaa, rom gamoCnda xalxi, romlebic ukeTes momavals<br />

sxva konteqstSi ganixilavs. Cvenma 2 wlianma muSaobam<br />

vfiqrobT, Sedegi ukve gamoiRo da SevZeliT is,<br />

rom samSvidobo dialogis monawileTa ricxvi qar-<br />

Tul-osur afxazur mxareebSi TandaTan izrdeba.~ _<br />

ganmarta oliver volem specialurad ,,praimtaimisTvis~<br />

micemul interviuSi.<br />

aRniSnul treningebamde, qarTul-osur-afxazur<br />

mxareebSi Sexvedrebs adgilobrivi aqtivistebi mar-<br />

Tavdnen, sadac specialuri magaliTebiT da aqtivobebiT<br />

mimdinareobda im unar-Cvevebis gamomuSaveba, romlebsac<br />

,,axalgazrda fasilitatorebi~ saerTaSoriso<br />

Sexvedraze gamoiyeneben. organizatorTa SefasebiT,<br />

agvistos omis Semdeg ukve aSkarad SeiniSneba Zvrebi,<br />

rac konfliqtur mxareebs Soris ,,Catexili xidis~<br />

aRdgeniskenaa mimarTuli. qarTuli mxridan, dialogSi<br />

CarTuli aqtivistebs ,,konfliqtebisa da molaparakebebis<br />

saerTaSoriso kvleviTi centris (ICCN)<br />

Tbilisis ofisi xelmZRvanelobs. saerTaSoriso<br />

SexvedrisTvis warmomadgenlebi konkretuli kriteriumebis<br />

safuZvelze SeirCevian. pirveli Sexvedra<br />

moldaveTSi mimdinare wlis zafxulisTvis igegmeba,<br />

sadac erTmaneTis pirispir qarTveli da afxazi axalgazrdebi<br />

erTobliv samoqmedo gegmaze isaubreben.<br />

saerTo dokumentze muSaoba SemodgomiT gagrZeldeba,<br />

mas osuri sazogadoebac SeuerTdeba. samive mxaris<br />

Semadgenlobas sxvadasxva profesiis mqone adamianebi<br />

Seadgenen. organizatorTa molodinis Tanaxmad, axalgazrdebi<br />

SeZleben im unarebisa da Sexedulebebis<br />

gamomuSavebas, rac Tavis mxriv xels Seuwyobs Zlieri<br />

gundis Camoyalibebas, romelic mSvidobiani midgomebi-<br />

Ta da dialogSi aqtiuri CarTulobiT, konfliqtebis<br />

daregulirebis procesSi mniSvnelovan wvlils Seitans.<br />

nino CibCiuri<br />

IX<br />

teleJurnal `mravalkuTxedisTvis~<br />

siuJetebi afxazeTidan da samxreT<br />

oseTidanac momzaddeba<br />

`regionul mauwyebelTa asociaciis~ (GARB) yovelkvireul<br />

teleJurnal „mravalkuTxedisTvis~ pirveli ivlisidan<br />

siuJetebi afxazeTidan da samxreT oseTidanac<br />

momzaddeba.<br />

„mravalkuTxedi~ regionuli telekompaniebisa da internettelevizia<br />

„palitra-tv~-s eTerSi gadis. siuJetebs<br />

regionuli telemauwyeblebis korespondentebi amzadeben,<br />

teleJurnali ki TbilisSi, GARB-is studiaSi ikvreba.<br />

asociaciis aRmasrulebeli direqtoris naTia kupraSvilis<br />

gancxadebiT, soxumSi momuSave damoukidebel JurnalistebTan<br />

molaparakebebi dasrulebeulia, cxinvaleli<br />

korespondentis gadawyvetilebas ki kvlav elodebian.<br />

„uaris miRebis SemTxvevaSic vecdebiT, es regioni ufro<br />

aqtiurad gavaSuqoT. soxumeli da cxinvaleli Jurnalistebis<br />

mier momzadebul produqts yovelgvari redaqtirebis<br />

gareSe mivawvdiT Cvens mayurebels imisaTvis,<br />

rom gavigoT, rogor xedaven iq mcxovrebni maT irgvliv<br />

mimdinare movlenebs,~ - uTxra media.ge-s naTia kupraSvilma.<br />

misi TqmiT, okupirebuli teritoriidan momzadebuli<br />

masalebi Seexeba adamianis uflebebs, ekonomikas,<br />

socialur problemebs, kulturas _ yvelafers, garda<br />

politikisa. teleJurnali `mravalkuTxedi~ holandiuri<br />

organziacia `pres niusi~ da fondi `Ria sazogadoeba<br />

saqarTvelos~ mxardaWeriT 2009 wlidan mzaddeba.<br />

`regionul mauwyebelTa asociacia~ 26 regionul<br />

telekompanias aerTianebs<br />

afeTqebisas, vladikavkazSi,<br />

46 adamiani daiRupa<br />

vladikavkazSi afeTqebis Sedegad 46 adamiani daRupa.<br />

20 mZime mdgomareobaSia. isini moskovSi TviTmfrinaviT<br />

gadaiyvanes. daSavebulebs Soris mcirewlovani bavSvebic<br />

arian. ubeduri SemTxvevis mizezi gazis balonis<br />

afeTqeba gaxda. incidenti qorwilis ceremoniis dros<br />

moxda. afeTqeba imdenad Zlieri iyo, rom cecxli 20<br />

metris radiusSi gavrcelda. momxdaris gamoZieba mimdinareobs.<br />

winaswari versiiT, gazis baloni RumelTan<br />

axlos idga da mas usafrTxoebisTvis aucilebeli<br />

reduqtori ar hqonda, ramac afeTqeba gamoiwvia.<br />

9


10<br />

,,ar gamovricxav rom qmari scemda kidec...<br />

Cemi Svili ojaxuri Zaladobis msxverplia~<br />

Tavis qalis fuZis Zvlis simsivnis bolo stadiiT<br />

20 wlis naTia veruliZes saxlSi deda uvlis. gogonas<br />

mdgomareoba ukiduresad mZimea, eqimebma mis gadasar-<br />

Cenad Tavi uZlurad CaTvales. daavadebiT gamowveul<br />

Semzarav suraTs naTias mSoblebi da Svilebi ramdenime<br />

Tvea uimedod uyureben. qmrisgan mitovebuli, momakvdavi<br />

axalgazrda xSirad Svilebsac ver scnobs. (anamaria- 2<br />

wlisaa rolandi ki 1 wlis xdeba) misi Tavis qala<br />

RrubeliviT rbilia, cxviridan ki rogorc deda ambobs,<br />

ukve daSlili Zvlebi scviva. mSoblebis TqmiT<br />

naTia janmrTeli bavSvi iyo da mis aseT mdgomareobas<br />

nerviul Soks ukavSireben, romelic maTive ganmartebiT<br />

qmarTan daSorebis Sedegad miiRo.<br />

xaTuna CixlaZe: (naTias deda) erTmaneTi ugonod<br />

uyvardaT, naTia 16 wlis gaipara da mec ver Caverie maT<br />

urTierTobaSi. ramdenime Tve bednierad cxovrobdnen. 5<br />

Tvis fexmZime iyo, roca pirvelad miatova, Camomiyvana<br />

gorSi da miTxra 5 dReSi davbrundebio, erT kviraSi<br />

dareka da Tqva, rom aRar miyvars da saerTod davSordio.<br />

is yvarelis raionidan iyo, mis ojaxs rZali<br />

cota mdidari ojaxidan undoda da albaT biWma imedebi<br />

gaucrua. naTiam naadrevad imSobiara. 10 Tvis iyo anamaria,<br />

rom isev Serigdnen, meore fexmZimobaze isev miatova<br />

da ukve samudamod. gasuli wlis oqtomberSi gaigo<br />

naTiam, rom misma meuRlem sxva qali SeirTo da es<br />

gaxda albaT misTvis damRupveli stresi. ramdenjerme<br />

oTaxSi Sevuswari Cumad tiroda, Zalian ganicada qmrisgan<br />

mitovebas. Tavs ise gvaCvenebda TiTqos isev mxned<br />

iyo da ambobda me mainc sasaxelo Svilebs gavuzrdio.<br />

TandaTan vatyobdi, rogor icvleboda, bolo dros Tavis<br />

tkivilebi dasCemda, 27 noemberi iyo SarSan, naTiam<br />

goneba dakarga da gaiTiSa. maSinve hospitalSi waviyvaneT<br />

da saswrafod gadagvagzavnes TbilisSi, sadac<br />

birTvul-magnitur-rezonansuli gamokvleva Cautarda<br />

da dadginda swrafi kibo. ganuviTarda sarkomac da<br />

faqtiurad am droisTvis naTias Zvali aRarsad darCa,<br />

yvela adgilidan Cirqi sdis. loya sul gamoWmuli<br />

aqvs Signidan, yvelafers vuqucmaceb da ise vaWmev. arvici<br />

SeiZleba fsiqologiuri zewolis miyenebis garda<br />

scemda kidec qmari Cem Svils da amis safuZvelze<br />

ganuviTarda es satkivari. saerTod naTia, iseTi iyo<br />

bavSvobidanve, rom me rom ar menerviula yvelafers mimalavda.<br />

verc eqimebi igeben ra SeiZleboda gamxdariyo<br />

daavadebis gamomwvevi mizezi. mxolod aseTi ganmarteba<br />

mogvces: rogorc xorbali moabnio miwaze, ase moedo<br />

ucbaT daavadeba naTias organizmso. ra Tqma unda nervul<br />

Sokze daemarTa aseTi rame. sul gaTiSulia, ver<br />

X<br />

janmrTeolba<br />

ra gaxda 20 wlis gogonasTvis kibos gamomwvevi mizezi?<br />

(momakvdavi Svilis mdgomareobas deda siZes abralebs)<br />

azrovnebs, zogjer Svilebsac ver scnobs, vin arian<br />

esenio, me jer patara bavSvi var fexze ver davdivar<br />

ra dros Cemi Svilebiao. frCxilebi sul daiZro, qmars<br />

saerTod aRar axsenebs.<br />

_Qqmari Tu kiTxulobs?<br />

_Aarc ainteresebs misi Svilebis deda rogor<br />

aris, ufro metsac getyviT, amaswinaT SevexmianeT da<br />

vuTxariT naTia ra mdgomareobaSic iyo da vTxoveT<br />

ubralod daenaxve cols, iqneb rogori sasikeTo reaqcia<br />

moaxdinosTqo, magram salanZRavi sityvebiT mipasuxa<br />

da dagvemuqra, Tu kidev damirekavT magrad gaginebTo.<br />

naTiaze ki miTxra sul fexebze mkidia mokvdes<br />

Tu mosakvdomiao. mindoda bavSvzec meTqva (ana-marias<br />

xorcmetebi aqvs da 700 lari gvTxoves operaciaze)<br />

magram laparakic aRar dagvacada.<br />

zviad xaxutaSvili: (naTias yofili meuRle) Tavidan<br />

ki gviyvarda erTmaneTi, magram ramdenime TveSi<br />

aRmovaCineT, rom ver vugebdiT, ojaxur sakiTxebze, rom<br />

vkamaTobdiT da konkretul rCevebs vaZlevdi rogor<br />

unda moqceuliyo, Cem sityvas arasdros iTvaliswinebda.<br />

_ iqneb daakonkretoT ras gulisxmobT ,,ojaxur<br />

sakiTxebSi”?<br />

_ ar mindoda amis Tqma, magram iZulebuli var, rom<br />

vTqva yvelaferi, radgan imdens Svrebian, rom meore<br />

ojaxic undaT damingrion. qorwinebidan ramdenime Tve-<br />

Si davSordiT, imitom rom viRac biWi urekavda Zalian<br />

xSirad, matyuebda Cemi dis Seyvarebulia gorSi<br />

cxovrobs da jariskaciao. es ver avitane, nomeri rom<br />

,,amovagde~ da gadavureke Sexvedra da yvelafris axsna<br />

movTxove magram damemala da ar Semxvda. bavSvi roca<br />

gveyola naTias Sevurigdi da varigebdi, rom msgavsi ra-<br />

Raceebi ar momwonda da avukrZale im biWTan laparaki.<br />

magram igives agrZelebda, ramdenjerme Sevuswari isev<br />

elaparakeboda telefonze. mec adamiani var veRar avitane<br />

da miuxedavad yvelafrisa daSoreba vamjobine.<br />

aRniSnulTan dakavSirebiT naTias das, xatias davukavSirdiT,<br />

magram kiTxvas mis nacvlad dedam upasuxa.


sxva da sxva<br />

xaTuna CixlaZe: (naTias deda) aRar icis exla<br />

Tavi riTi imarTlos, ar vuaryof, rom marTlac urekavda<br />

xolme Cem naTias _ xatias Tanaklaseli, romelsac<br />

Cemi umcrosi qaliSvili bavSvurad uyvarda, naTiac<br />

didi siTboTi iyo am yvelaferTan gamsWvaluli da<br />

xumrobiT pasuxobda xolme, Tqve Rlapeboo, ra dros<br />

Tqveni siyvaruliao da a.S. sxva raime seriozuli urTierToba<br />

ar hqoniaT, ra jariskaci, is biWic 13 wlis<br />

moswavle iyo. piriqiT TviTon zviadze vigebdi, rom xan<br />

vis yvarobda da xan vis, magram Cemi Svili yvelafers<br />

patiobda Tu Cemi Svili aRar ainteresebda Svilebma<br />

raRa dauSaves?<br />

zviad xaxutaSvili: naTiaze gavige, rom mgoni simsivne<br />

aqvso, mas mere TvaliT aRar minaxavs. arc TviTon<br />

da arc bavSvebi. adreve damemuqra, Svilebis unaxavs<br />

gagxdi icodeo. amaswinaT Cem Zmas davarekine da vakiTxine<br />

sad iyvnen, bavSvebi mindoda menaxa, magram mxolod<br />

is gvipasuxes gorSi varTo da konkretuli adgilsamyofeli<br />

dagvimales. mas mere aRar Sevxmianebivar, axla<br />

me sxva col-Svili myavs. is bavSvebi, rom moviyvano<br />

vici Cemi meore meuRle ar miiRebs da meSinia, meore<br />

ojaxic ar damengres. rac Seexeba Cems damokidebulebas<br />

ana-mariasTan da rolandisTan, jerjerobiT me aranairi<br />

saSualeba ar maqvs, rom maT raime saxiT daxmareba gavuwio,<br />

rogorc ki rame gamomiCndeba Cem Svilebs aucileblad<br />

vinaxuleb da SeZlebisdagvarad davexmarebi.<br />

Mbadri ciqubaZe: (iuristi) ojaxis gayris Sem-<br />

TxvevaSi, rodesac Svilebi rCebian dedasTan mama valdebulia<br />

uzrunvelyos isini garkveuli odenobis fuladi<br />

TanxiT. ara aqvs mniSvneloba visTan arian isini<br />

Cawerilebi da vis gvarze arian. mTavaria, sasamarTlo<br />

procesiT moxdes mamobis damtkiceba da oficialuri<br />

samarTlebrivi gadawyvetilebiT daekisros mamas alimentis<br />

gadaxda yovelTviurad. xSirad es sityvieri Se-<br />

TanxmebiTac xdeba, margam rogorc wesi es ar amarTlebs<br />

xolme. am konkretul SemTxvevaSi naTias mSoblebs Seu-<br />

ZliaT mimarTon sarCeliT sasamarTlos da moiTxovon<br />

mamisTvis alimentis dakisreba.<br />

naTias deda ambobs, rom bavSvebTan dakavSirebuli<br />

uflebebis Sesaxeb, riTic sargebloba SeuZliaT, mwiri<br />

informacia aqvs. is aseve SiSobs, rom SesaZloa mamam<br />

odesRac Svilebis dabrunebis survili gamoTqvas. bebia<br />

ki SviliSvilebis mamisTvis gadacemas arapirebs da naxvazec<br />

ki kategoriuli winaaRmdegia, radgan Tvlis, rom<br />

misi Svilis am mdgomareobaSi aRmoCenis mizezi swored<br />

siZis saqcieli gaxda.<br />

veriko biwaZe (fsiqologi.) adamianis organizmSi<br />

SeiZleba iyos daavadeba, magram ar progresirebdes. daavadebis<br />

ganviTarebas xeli SeuZlia Seuwyos nebismierma<br />

nerviulma stresma. centraluri nervuli sistema organizmis<br />

erT-erTi wamyvani sistemaa da misi moSla<br />

Zalian bevr daavadebas ganapirobebs. amitom sruliad<br />

advili SesaZlebelia nerviuloba gamxdariyo am daavadebis<br />

warmoqmnis da ganviTarebis safuZveli. roca<br />

qali ojaxSi Zaladobis msxverplia da mudmivad ganicdis<br />

SiSs, stress, damcirebas, fsiqolgiur da fizikur<br />

Zaladobas, mis davadebas progresirebis meti Sansi aqvs.<br />

miT umetes, rom naTia miekuTvneba siRaribis zRvars<br />

qvemoT myofTa kategorias da misTvis naklebad xelmisawvdomia<br />

srulfasovani sakvebi da medikamentebi.<br />

naTias janmrTelobis gasaumjobeseblad mSoblebma<br />

yvelaferi gayides, axla isini adgilobrivi municipalitetis<br />

nebarTvis safuZvelze goris raionis sofel<br />

skris sabavSvo baRis erT oTaxSi arian Sesaxlebulni.<br />

socialurad daucveli ojaxi yuradRebas da saarsebo<br />

minimumiT daxmarebas iTxovs. avadmyof gogonas<br />

Sromisunaruani mxolod deda da 17 wlis da xatia<br />

yavs, isinic mas da bavSvebs uvlian. mamas epilefsiis<br />

mZime forma awuxebs. ukiduresad gaWirvebuli ojaxi<br />

am etapze mxolod 20 wlis gogonas sicocxlis gaxangrZlivebas<br />

iTxovs.<br />

nino CibCiuri<br />

XI<br />

niu-iorkSi qarTuli<br />

eklesia gaixsna<br />

saqarTvelos eklesiis wminda sinodma, ramodenime<br />

wlis win masiuri emigraciis gamo miiRo gadawyvetileba,<br />

rom Camoeyalibebina ucxoeTSi saqarTvelos<br />

samociqulo eklesiis eparqiebi. didi saSiSroeba<br />

iyo qarTvelTa TviTmyofadobis, enis, zogadad qarTvelobis<br />

dakargvisa da rwmenis Sesustebisa. amitom<br />

saqarTvelos uwmindesisa da unetaresis patriarqis<br />

locva kurTxeviT da Tavad patriarqis TaosnobiT<br />

moxda sxvadasxva dros, sxvadasxva eparqiebis Seqmna<br />

da Camoyalibeba. Seiqmna dasavleT evropis, CrdiloeT<br />

amerikisa da kanadis, samxreT amerikis, avstraliis,<br />

didi britaneTisa da irlandiis eparqiebi. ucxo miwebze<br />

Sendeboda da dRemde mravldeba qarTuli samrekloebi<br />

da eklesiebi. qarTvelebs miecaT sakuTar<br />

enaze wirva-locvis Catarebis ufleba. informacia,<br />

rom niu-iorkSi unda gaxsniliyo qarTuli eklesia,<br />

sazeimo ganwyobaze daayena niu-iorkSi da mis garSemo<br />

myofi qarTvelebi. wminda ninos saxelobis eklesia<br />

manamdec iyo, Senoba ijariT iyo aRebuli. mrevlis<br />

mondomebiT, SemowirulobebiT, mecenatTa gamoCeniT<br />

da mama aleqsandres (fandilaSvili) TaosnobiT moxerxda<br />

steiden ailendze Senobis SeZena, sadac eklesiasTan<br />

erTad ganTavsda saklaso oTaxebi sakvirao<br />

skolisTvis, satrapezo da aseve sxva daniSnulebis<br />

oTaxebi.<br />

21 – 22 maiss wminda ninos saxelobis eklesia<br />

sazeimo kurTxeviT gaixsna, eklesia baTumisa da laze-<br />

Tis, amerikisa da kanadis samrevloebis mitropolitma<br />

dimitrim akurTxa. eklesiis gaxsnasTan dakavSirebiT,<br />

Catarda saqvelmoqmedo koncerti, romelSic monawileobdnen<br />

specialurad am dRisTvis saqarTvelodan<br />

Camosuli Semsruleblebi: ansambli ,,Sini~, momRerali<br />

zura managaZe da komedi Sous biWebi, momRerali Tamriko<br />

daviTaSvili da JULLIARD-is, yvelaze prestiJuli<br />

musikaluri saswavleblis qarTveli warmomadgenlebi,<br />

jaz pianisti: beqa goCiaSvili, mevioline:<br />

mariam maCaiZe da pianisti: daviT aladaSvili. Semosuli<br />

Tanxa mTlianad qarTuli eklesiis fondSi<br />

gadairicxa.<br />

eka ecataZe.<br />

11


12<br />

XII<br />

Sexvedra warsulTan<br />

me iq mxolod iZulebiT wavedi<br />

baraTebi liaxvis xeobidan<br />

,,sabednierod, davrwmundi, rom siyvaruli esaa<br />

is udidesi da amaRlebuli, romlis Sesatyvisic<br />

leqsikonSi ar arsebobs, esaa grZnoba, romlis axsnac<br />

dRemde verc erTma mecnierebam ver SesZlo. mere ra,<br />

rom mec qali var, mere ra, rom Tqvengan Sors vcxovrob<br />

da arc-Tu Zalian axlos gicnobT... Cemo Zvirfaso,<br />

me Tqven Zalian, Zalian miyvarxarT!“ – es erTi<br />

patara amonaridia, romelic daaxloebiT 20 wlis<br />

win erTma TamaraSnelma studentma qarTuli televiziis<br />

popularul saxes qeTi miTaiSvils uZRvna.<br />

samaxsovro alboms, romelsac qeTis ojaxSi saTuTad<br />

ufrTxildebian, amJamad ukve devnili qalis mier siyvaruliT<br />

gajerebul uamrav baraTs SexvdebiT.<br />

– sad da rodis gaicaniT igi da riT daimsaxura<br />

man Tqveni mxridan aseTi didi siyvaruli?<br />

– tele-ekranze gamoCnda Tu ara, maSinve popularuli<br />

gaxda. Tavisi metyvelebiT, ganaTlebiT da<br />

kulturiT Seayvara Tavi mayurebels. ekranidan iseTi<br />

siTbo iRvreboda, rom sxvebis msgavsad mec damatyveva.<br />

movaxerxe da gavicani.<br />

– lali, Tu iciT, rom Tqveni baraTebiT gaformebuli<br />

albomi mis ojaxSi dRemde inaxeba?<br />

– ara, ar vici... Tundac imiTic bednieri var, rom<br />

es gavige. es adamiani CemTvis saocrebaa, aRmoCenaa,<br />

etalonia da rom ityvian, qali legendaa!<br />

miuxedavad imisa, rom dRes Cvens kategorias sakmaod<br />

rTuli cxovrebiseuli pirobebi aqvs, masTan<br />

dRemde vkontaqtob. roca ucxoeTSia, satelefono kavSiri<br />

gvaqvs, xolo roca Camodis, vnaxulob.<br />

lali daTaSvili liaxvis xeobidan devnilobis<br />

Semdeg werovanSi cxovrobs. pirveli arxis Jurnalistis<br />

da wamyvanis mier miwerili baraTebi mas kexvSi<br />

darCa, Tumca mas Semdeg, rac gaigo, rom mis mier<br />

miwerili baraTebi qalbaton qeTis dRemde SemorCa,<br />

aRar wuwunebs.<br />

devnil qalbatonTan gasaubrebis Semdeg ,,liaxvis<br />

xeoba“ qalbaton qeTevan miTaiSvils Sexvda.<br />

,,Sexvedra warsulTan~<br />

– qalbatono qeTi, Tu SeiZleba, warsulSi gadavinacvloT.<br />

Tqven televiziaSi muSaobis didi gamocdileba<br />

gaqvT. rogor SeafasebT dRevandel televizias?<br />

– rogorc yvela gadacemas, aseve yvela wamyvans da<br />

Jurnalists Tavisi stili aqvs. zogi momwons, zogi<br />

– ara. Znelia naklovanebebze saubari, – wamyvanebsac<br />

da Jurnalistebsac bevri ram eSlebaT, magram niWierebic<br />

gvyavs. maT Zalian vafaseb.<br />

– ra niSan-Tvisebebi unda axasiaTebdes wamyvans?<br />

– iyo wamyvani, ar aris martivi saqme. roca aTasobiT<br />

mayurebeli mogCerebia, es ar niSnavs imas, rom mas<br />

Sengan mxolod informacia ainteresebs. CemTvis inteleqti<br />

umTavresia, yvela ojaxSi rogorc stumari<br />

ise Sedixar, mas Seni interesi unda hqondes, yvela<br />

Taobis mayurebels Tavisi standartebi aqvs. wamyvani<br />

ki yvla Taobis standartebs unda akmayofilebdes.<br />

mayurebeli siyalbes ar gapatiebs, is gulRiaobas<br />

TvalebSi xedavs. garda amisa informaciis mraval-<br />

ferovnebiT gamarTuli metyvelebiT da diqciiT, mayurebeli<br />

unda miizidos da yovelive amasTan erTad<br />

garegnuli efeqtic unda hqondes.<br />

– ras niSnavs TqvenTvis popularoba?<br />

– iciT ra? guSin mTawmindaze gaxldiT. momiaxlovda<br />

iq momsaxure erTi eqimi da miTxra: Tqven xom<br />

qeTi brZandebiTo? rogor xarT, sad xarT, aba, riT<br />

SeiZleba gemsaxuroTo? es CemTvis Zalian didi bednierebaa.<br />

– amaswinaT salonSi Sevedi suveniris Sesar-<br />

Cevad. gamyidveli axalgazrda gogona iyo. RimiliT<br />

momikiTxa, – gamomecnaura, – mec Jurnalistikis<br />

fakulteti davamTavreo. wamosvlisas ki ai, es maCuqa,<br />

Cvengan samaxsovrodo, – yofilma telewamyvanma iqve<br />

mdgar originalur, iSviaTi silamazis mqone suvenirze<br />

migvaniSna da sxva msgavsi magaliTebic gaixsena,<br />

ai, es aris CemTvis popularobao...<br />

agvistos movlenebis Semdeg Cems devnil megobarTan<br />

mivedi stumrad, iq iseTi Sexvedra momiwyves Tvalebze<br />

cremli momadga, im gaWirvebulma xalxma Cemi<br />

gamaspinZleba SeZlo, gamikvirda kidev erTxel vTqvi<br />

ai ramdenad sulgrZeli yofila adamiani meTqi... maTgan<br />

Zalian didi siyvaruli vigrZeni.<br />

– Tqven imdenad unaklo garegnoba gaqvT, bevr 18<br />

wlis gogonas SeSurdeba. ramdenad ganapiroba Tqveni<br />

popularoba Tqvenma garegnobam, xolo orivem erTad<br />

ki – kariera?<br />

– uRrmesi madloba komplimentisaTvis... garegnobas,<br />

RvTis wyalobiT, asea Tu ise, ar vuCivi. albaT dameTanxmebiT,<br />

rom kargi garegnoba bevr sikeTes ganapirobebs,<br />

maT Soris popularobasac. ki, batono, lamaz<br />

gogos yvela uyurebs, afaseben, masTan daaxlovebas<br />

cdiloben, samsaxurSi miRebis meti Sansic aqvs, Tumca<br />

arc popularobas da arc karieras mxolod silamaze<br />

ar gansazRvravs. am Temaze sakmaod sxvadasxvanairad<br />

msjeloben adamianebi.<br />

,,xeli gaanZrie da geSveleba~-o Tu iRbali<br />

da gamarTleba?<br />

– q-no qeTi, rogor fiqrobT, adamianebi vRebulobT<br />

imas, rasac vimsaxurebT Tu?<br />

– cxovrebam ukve imdeni ram maCvena, rom aRaraferi<br />

unda mikvirdes, magram arc mTlad asea saqme. ar miyvars<br />

usaqmuri, zarmaci da wuwuna adamianebi, cocxalma<br />

adamianma bevri unda SesZlo rogorc sakuTari


Sexvedra warsulTan<br />

TavisTvis, aseve – sxvebisTvis. sikeTe unda Teso, Tumca<br />

guli mwydeba imis gamo, rom yovelTvis imas ar<br />

vimkiT, rac vTeseT, Tumca esec Cemi piradi azria, Tavs<br />

veravis movaxvev. amitomac mivdivar daskvnamde, rom<br />

yvelafers amqveynad iRbali gansazRvravs.<br />

– rogorc vici dasaqmebasTan dakavSirebiT Tqven<br />

problema SegeqmnaT...<br />

_ daujerebelia Tumca faqtia, umuSevrobis mizeziT<br />

didi travmva miviRe. sakuTar Tavs aRar vCiodi,<br />

magram Svilebi xom unda merCina?<br />

_ rogorc vici, Tqven 3 vaJis deda xarT... Tavs<br />

riTi uSveleT?<br />

– aq rom veranairi perspeqtiva ver davinaxe, miuxedavad<br />

imisa, rom naoperaciebi gaxldiT, amerikaSi wavedi<br />

da ai, ukve 8 welia, iq var.<br />

– ras ityviT iqaur yofaze, cxovrebis ritmze, da<br />

saerTod, rogoria amerikeli qeTi miTaiSvili?<br />

– amerikaSi cxovrebis saocrad swrafi tempia. Zlieri<br />

qveyanaa, magram yvelas erTnairad arc iq ulxins!<br />

rogorc Cemi qveynis moqalaqes, maqvs ambicia rom<br />

amerikaSic var qarTveli da sadac ar unda wavide da<br />

wamovide yovelTvis viyavi, var da viqnebi qarTveli<br />

qeTi miTaiSvili.<br />

– rodemde darCebiT iq?<br />

– saerTod aRarc ki wavidodi, aq rom CemTvis saintereso<br />

samsaxuri gamoCndes.<br />

quTaiseli ,,deda tereza~<br />

,,kargi iqneba Tu megobrebis azrsac gaiTvaliswinebT,<br />

– meubneba masTan stumrad myofi Jana kobalava,–<br />

qeTi saocrad keTilsindisieri da humanuri<br />

pirovnebaa. megobrebs masTan yovelTvis mogvixaria.<br />

sikeTisTvis mudmivi mzaoba aqvs. Tanac siurprizebis<br />

mowyobis iseTi niWi aqvs, sxva azrzec rom ver mova!<br />

da es ara mxolod CvenTvis, aramed Cveni SvilebisTvisac!“<br />

,,wlebis win gavicani. miuxedavad droisa da rTuli<br />

yofisa, roca okeanis gaRmidan Camodis, yvela ojaxur<br />

problemas viviwyeb da mis sanaxavad movrbivar. saocari<br />

adamiania Tavisi Sinagani bunebiT!“ – Janas garda<br />

Cveni qeTisTan misvlis dros makac imyofeboda.<br />

,,agvistos movlenebis dros damireka, sad xarT, rogor<br />

xarT, xom cocxlebi xarTo, darekvidan sul ramdenime<br />

wuTSi CvenTan gaCnda. maSin bagebis dasaxlebaSi,<br />

mcenareTa dacvis institutSi Segvasaxles droebiT.<br />

movida da TiTqmis naxevari bazari mozida, ra ar moitana.<br />

tansacmeli da fuli xom gvaCuqa, mere TiTidan<br />

oqros beWedi moixsna, ai, esec Cemgan samaxsovrod,<br />

araferze inerviuloT, Tu rame gagiWirdeT, Tqvens<br />

XIII<br />

gverdiT miguleTo,– mis pativiscemas verasodes gadavixdi,“–<br />

es isev liaxvis xeobidan devnili lali<br />

daTaSvilis sityvebia.<br />

* * * * *<br />

3 Svils zrdida, Tan televiziaSi sakmaod sapasuxismgeblo<br />

samsaxurSi muSaobda, stumris gareSe<br />

erTi dRec ar axsovT arc TviTon, arc mis axloblebs...<br />

Tanac mudam formaSi iyo... da raoden rTuli<br />

iqneboda yovelive es veraze, erToTaxian binaSi<br />

cxovrebis pirobebSi. erTi lukma rom hqonoda, sxvas<br />

gauyofda, arc Zalian maRali xelfasi hqonda, magram<br />

gaWirvebuls yovelTvis exmareboda. sul 2 sawoli<br />

idga garderobiT gatixrul erToTaxianSi, magram mis<br />

ojaxSi naTesavebis da megobrebis dasarCeni adgili<br />

mudam moiZebneboda... fizikuri tkivilebis garda( xerxemlis<br />

operacia 3-jer aqvs gakeTebuli), sulieric<br />

bevri awuxebda, magram quTaisSi dabadebul-gazrdil<br />

gogonas pirze Rimili arasodes moSorebia da amitomac<br />

Searqves mas ,,quTaiseli deda-tereza“.<br />

* * * * *<br />

dRemde am principiT cxovrobs da raoden samwuxaroa,<br />

rom inteleqtualurad da pirovnuladac<br />

momxibvlelma qalbatonma bolo dros saqarTveloSi<br />

ratomRac Tavi veRar daimkvidra. raoden samwuxaroa,<br />

rom Tavisi vaJebis, axloblebis da saqarTvelos<br />

fiqriT mudmivad cecxlmokidebuli cnobili qalis<br />

SesaZleblobebis realizacia( vai, rom arc-Tu realizacia!)<br />

dRes okeanis gaRma qveyanaSi xdeba! ratomRac<br />

asea, ratomRac da amis Sesaxeb yvelas erTad<br />

dafiqreba gvmarTebs!<br />

qeTi miTaiSvili amerikaSi am statiis gamoqveynebamde<br />

erTi dRiT adre gaemgzavra...<br />

nana kaxniaSvili<br />

13


,,mieci niWsa gza farTo ...~ es sityvebi Cemi respodentis<br />

mimarT minda vTqva, dRes Cemi stumari<br />

vano nasuaSvilia, biWi romelmac erTxel namReriT<br />

erTdroulad ,,sami gia~ moxibla da uyoymanod gamoemgzavra<br />

TbilisSi Tavis imijis gamosavlenad.<br />

_ vano gviambe rame Sens Sesaxeb, rogor moxvdi<br />

scenaze?<br />

_ Cemi bavSvoba Cveulebrivad midioda ise, rogorc<br />

yvela bavSvis, sxva bavSvebTan erTad mec davdiodi<br />

simReris Sesaswavlad qalbaton mananasTan da baton<br />

daviT elbaqiZeebTan. erT dRes skolaSi delegacia<br />

Camovida, romlebsac surdaT samaCablodan niWieri<br />

bavSvebi gamoevlinaT. am Sida konkursSi mec miviRe<br />

monawileoba da Jiuris mowonebac davimsaxure.<br />

_ risTvis arCevdnen niWier bavSvebs da vin iyvnen<br />

Jiuris wevrebi?<br />

_ niWieri bavSvebi gorSi mivdiodiT, sadac delfiada<br />

imarTeboda da gamorCeuli niWiT dajildovebul<br />

bavSvs gamoavlendnen, TamaraSenSi gamarTuli konkursidan<br />

Jiuri, romelic ,,sami giasgan~ Sedgeboda, sami<br />

bavSvi agvarCia. me Sevasrule ,,mTaSi salamuri~ da<br />

,,Rvino kaxuro~, Semdeg wagviyvanes gorSi, iq sxva<br />

regionidan arCeuli bavSvebic iyvnen, marTalia bevri<br />

mReroda kargad, magram yvelaze didi mowoneba me<br />

davimsaxure da pirveli xarisxis diplomic miviRe.<br />

_ ratom gadawyvite TbilisSi wamosvla?<br />

_ TbilisSi wamosvla gorSi mirCies, gamarjvebis<br />

mere, isev Cemi niWis gamosavlenad. amitom me da deda<br />

imave wels TbilisSi gadmovediT sacxovreblad, Cavabare<br />

28-e samusiko skolaSi, sadac vswavlob fortepianos,<br />

solfejios, musikalur literaturas. es<br />

skola sul 10 wliania. me ukve Svidwledi maqvs dam-<br />

Tavrebuli da skolis damTavrebis Semdeg SemeZleba<br />

konservatoriaSi swavlis gagrZeleba.<br />

musikalur skolaSi swavlasTan erTad vmRerivar<br />

ansambl ,,Coxosan biWebSi~. aseve vukrav salamurze<br />

da fandurze.<br />

_ Seni ansamblis ,,Coxosani biWebis~ Sesaxeb ras<br />

gvetyvi?<br />

_ ansamblis xelmZRvaneli arCil uSveliZea, ,,Coxosani<br />

biWebi~ ZiriTadaT xalxur simRerebs vmRerivarT,<br />

14 XIV<br />

musika<br />

`mieci niWsa gza farTo...~<br />

sul 64 biWi varT ansamblSi, Cven ukve ,,Coxosnebis~<br />

me-5 Taoba varT, yvela Taoba sezonis bolos (gazafxulze)<br />

koncerts marTavs, Cvenc cotaxnis win konservatoriis<br />

mcire darbazSi SevasruleT patriarqis<br />

14 sagalobeli, romelic diskze Caiwera da wina<br />

Taobis ,,CoxosanTa~ arqivs Seemata. sxvaTaSoris minda<br />

avRniSno saxelmwifo dafinansebaze saqarTveloSi<br />

sul 5 ansamblia da maT Soris Cvenc varT.<br />

_ gastrolebze Tu giwevT siaruli da romel<br />

qveynebSi xarT namyofi?<br />

_ diax, gasvliTi turebic gvaqvs ra Tqma unda,<br />

namyofebi varT TurqeTSi, saberZneTSi, ukrainaSi, aseve<br />

italiaSi sadac italiurad SevasruleT simRerebi.<br />

seqtembrisTvis isev italiaSi igegmeba kidev erTi<br />

turi, vnaxoT ra iqneba. simRerisTvis Tavis danebebas<br />

me jer ar vapireb, am kuTxiT me jer kidev bevri<br />

maqvs gasakeTebeli. Tqven ki momavlis imediT da keTili<br />

survilebiT dagemSvidobebiT.<br />

eka ecataZe.


siyvaruli...<br />

`siyvaruli yvelas unda~<br />

moxuci wyvilebi Svilebis yolazec fiqroben<br />

axlad daojaxebuli 73 wlis goderZi papeliSvili<br />

da 84 wlis kukuri tetunaSvili ukve xelis mowerisTvis<br />

emzadebian, ojaxi sul erTi kviraa Seqmnes da<br />

goris sakonservo qarxnis teritoriaze, mitovebuli<br />

Senobis erT oTaxSi dasaxldnen. maTi sasiyvarulo istoria<br />

sul ramdenime kvira grZeldeboda. erTmaneTs<br />

vardebiT gaSenebul baRSi xvdebodnen, romelsac moxuci<br />

qalbatoni yoveldRiurad uvlida.<br />

goderZi papeliSvili: maRaziaSi misvlamde<br />

kukuris saxlis ezo unda gamevlo, TandaTan vxvdebodi<br />

rom vamCnevdi adamians, romelic Cemi cxovrebis<br />

nawils ukavSirdeboda, erTxelac kaklis ZirSi ijda,<br />

rodesac mivedi da yvelaferi vuTxari, is Cemi pirveli<br />

colis saxes maxsnebs. vgrZnobdi, rom miuxedavad siberisa<br />

CemSi raRac axali xdeboda da es siyvaruli iyo.<br />

roca coloba vTxove miTxra, rom Senze bevrad didi<br />

var da ver gamogyvebio, me varwmunebdi rom qals asaks<br />

ar ekiTxebian-Tqo. bolos saxlSic mivedi SvilebTan,<br />

SviliSvilebTan da ,,xeli viTxove~. ojaxis wevrebma<br />

miTxres, rom es sakiTxi TviTon kukuris gadasawyvetiao.<br />

kukurisac bevri ar ufiqria da rogorc xedavT<br />

damTanxmda, dRes masTan erTad Zalian bednieri var.<br />

samaniSvilis dedinacvali ar gegonoT es ambavi, magram<br />

arafers gamovricxav qveyanaze, Tu RmerTis neba iqneba<br />

Svilic gveyoleba.<br />

kukuri tetunaSvili: pirvel Rames saerTod ar<br />

mZinebia, sakuTar Tavs veubnebodi es ra gavakeTe-Tqo.<br />

vfiqrobdi Tavi saxalxod momeWra meTqi, magram CemSi<br />

imxela siyvaruli iyo am adamianis mimarT, rom yvela<br />

aseTi azrebi maleve damaZlevina. saxlSi 9 suli viyaviT,<br />

Cemi adgili TiTqmis aRar iyo, Svilebi da rZlebi<br />

3 oTaxianSi Zlivs Tavsdebian da me namdvilad zedmeti<br />

viyavi. esec iyo mizezi, ros gamoc gaTxoveba gadavwyvite.<br />

Cemi mezoblebi, romlebTanac axlos viyavi modian<br />

milocaven, zogs ar esiamovna Cemi saqcieli da aRar<br />

melaparakeba. Zalian vinerviule rom Cemi erT-erTi<br />

SviliSvili damadga da miTxra, es ra gaakeTeo da magina,<br />

magram gava dro da male gadauvliT, me aq Tavs Zalian<br />

kargad vgrZnob. var im adamianTan visac vuyvarvar da<br />

visganac udides siTbos vgrZnob.<br />

Aam wyvilis msgavsad martoobis Semsubuqebis mizniT<br />

aseve sibereSi daojaxdnen 63 wlis julieta simoniani<br />

da 65 wlis nodar kaxniaSvili. isinic cxinvalis<br />

regionidan arian devnilni da orives pirveli meuRle<br />

hyavs daRupuli. erTmaneTi bazarSi gaicnes da Sexvedrebsac<br />

xSirad awyobdnen. amboben, rom siyvarulma<br />

dro da asaki ar icis. cxinvalis regionidan devnili<br />

axlad daqorwinebuli col-qmari goris narkologiuri<br />

centris erT oTaxSi cxovrobs. fiqroben, rom Tuki<br />

erTad iqnebian yvelanair gaWirvebas gadaitanen.<br />

julieta simoniani: Tavs wlebis ganmavlobaSi<br />

marto vgrZnobdi. vfiqrobdi gavTxovde Tu ar gavTxovde,<br />

magram nodarma damarwmuna, rom orive martoebi codoni<br />

viyaviT da erTad kargad vicxovrebdiT da asec aris.<br />

exla myavs adamiani vizec unda vizruno, sadili movumzado<br />

davusufTao da a.S. mindoda Svilis gaCenac<br />

magram ginekologma miTxra rom asaki xels gviSlida,<br />

erTaderTi es SesaZlebelia xelovnuri ganayofierebiT,<br />

magram amisi Tanxebi sad gvaqvs karada ver SegviZenia.<br />

ojaxis ZiriTadi Semosavali pensia da devnilobis<br />

daxmarebaa. yoveldRiur saarsebo minimumze ojaxis<br />

XV<br />

ufrosi fiqrobs. Tumca bazridan zogjer puris gareSec<br />

brundeba. ambobs, rom Tu kacs qali mogewoneba misi<br />

gulis monadirebisTvis yvelafers gaakeTebs.<br />

Nnodar kaxniaSvili: isic bazarSi idga da mec<br />

iq vvaWrob. Tvali davadgi da vifiqre mainc marto var<br />

da CemTan waviyvan-Tqo. xan sasadiloSi davpatiJebdi<br />

dRis bolos da xan ise vsaubrobdiT. erTxel roca<br />

erTad vvaxSmobdiT sadRegrZeloebi SevTavaze, TviTonac<br />

kargad amyva, erTi ori Wiqa rom davlieT jer xelis<br />

gadaxveviT daviwye, mere saqme kocnamde mivida, sabolood<br />

vuTxari, rom CemTan wamosuliyo da mere SevTanxmdiT<br />

rom aRar damtovebda.<br />

moxucebs SvilebTan garkveuli mizezebis gamo urTierTobaSewyvetili<br />

aqvs. axlad daojaxebulebi amboben,<br />

rom cxovreba rTuli da amave dros sainteresoa, axla<br />

maTi mTavari safiqrali erTmaneTze zrunvaa. miuxedavad<br />

ekonomiuri siduxWirisa fiqroben, rom mTavari martoobis<br />

SegrZnebis Semsubuqeba da erTad darCenili<br />

cxovrebis tkbilad gatarebaa.<br />

nino CibCiuri<br />

15


silamaze<br />

silamazis konkursi kodaSi<br />

2011 wlis 4 ivniss, TeTriwyaros raion sofel kodaSi,<br />

eredvis kulturis saxlSi Catarda silamazis<br />

konkursi 14 wlamde vaJebisTvis da gogonebisTvis. ukve<br />

meore welia saqarTveloSi gaixsna samodelo saagento<br />

,,katrini~. swored am saagentos direqtoris eka mgalobliSvilis<br />

iniciativiT Catarda silamazis konkursi kodaSi.<br />

konkursSi monawile 20 konkursants TeTriwyaros<br />

municipalitetis dafinansebiT gaukeTes xarisxiani makiaJi<br />

da Tmis varcxniloba.<br />

_ qalbatono eka, rodis gaixsna samodelo saagento<br />

,,katrini~ da ra cvlilebebi aris am saagentos gaxsnis<br />

Semdeg?<br />

_ samodelo saagento `katrini~ gaixsna 2009 wels<br />

da direqtorad daviniSne. 2010 wels kostarikaSi gasces<br />

7 nominacia da me amayi var, rom 48 qveynidan saqarTvelo<br />

top SvideulSi moxvda. albaT am Jurnalis<br />

mkiTxvelic dameTanxmeba, rom qarTveli gogonebi lamazebi<br />

varT da vimsaxurebT mis msoflio CamovitanoT<br />

saqarTveloSi. wlebis ganmavlobaSi mindoda 14 wlamde<br />

gogonebsa da vaJebs Soris Cametarebina mis da mister<br />

saqarTvelo evropisaTvis. amitom gadavwyvite, rom Cems<br />

araCveulebriv koleqtivTan da JiurisTan erTad mTeli<br />

saqarTvelos masStabiT, an Tundac aq kodaSi movZebno<br />

lamazi gogonebi.<br />

_ vin arian Jiuris wevrebi, da ra siurprizebi eliT<br />

gamarjvebulebs?<br />

_ Jiuris Tavmjdomarea Kqristi yifSiZe, wevrebi-<br />

nini Sermadini, Sorena gogineiSvili, `mis saqarTvelo<br />

2010~-is gamarjvebuli nino gvelesiani da specialuri<br />

mowveviT saberZneTidan markus metreveli. mTeli saqarTvelos<br />

masStabiT gamarjvebul konkursantebs CautardebaT<br />

isev silamazis konkursebi, 28 – 30 ivniss<br />

gamovavlenT saukeTesoebs, romlebsac CemTan da Jiuris<br />

sxva wevrebTan erTad waviyvanT silamazis konkursze<br />

gvatemalaSi, rom vasaxeloT saqarTvelo.<br />

_ sxva konkursebisgan gansxvavebuli Tu iyo rame<br />

kodaSi?<br />

_ gansxvavebuli da saamayo is iyo, rom kodaSi gvyvavda<br />

germaneli konkursanti 17 wlis lika Sau. es Cem-<br />

Tvis da yvela aq myofisTvis moulodneli da saamayoa.<br />

_ visi damsaxurebaa rom es proeqti arsebobs da si-<br />

16<br />

XVI<br />

lamazis konkursi tardeba mTeli saqarTvelos masStabiT?<br />

_ am proeqtis arsebobis damsaxurebaa yvela meris,<br />

yvela gamgeblis, yvela gubernatoris da ase Semdeg, ar<br />

minda vinme gamomrCes. magram, radgan es proeqti jer<br />

qvemo qarTlSi xorcieldeba, Cemi koleqtivis saxeliT<br />

Zalian did madlobas gadavuxdi baton daviT kirkitaZes,<br />

mamuka Ciqovans, nino basilaSvils, baton giorgi dauSvils,<br />

vaJa sulxaniSvils, qalbaton Tamar dalaqiSvils,<br />

omisa da Sromis veterans, patrinotSi gamarjvebul qalbaton<br />

luiza dudaevs, eredvis sakrebulos Tavmjdomares<br />

baton emzar beruaSvils, eredvis kulturis saxlis<br />

direqtors nino JuJniaSvils.<br />

me saSualeba mqonda gavsaubrebodi nini Sermadinsac.<br />

_ qalbatono nini, rogor mogewonaT dRevandeli<br />

konkursi da konkursantebi?<br />

_ dRevandeli konkursi gansakuTrebuli iyo imiT,<br />

rom gvyvavda germaneli konkursanti lika Sau.Yyvela<br />

konkursanti iyo Zalian lamazi da Tavdajerebuli. silamazis<br />

konkursisTvis saWiroa winaswar momzadeba, magram<br />

miuxedavad imisa, rom Cven moulodnelad movediT,<br />

konkursantebma mainc SeZles Tavis gamoCena.<br />

_ es aris kodis devnilTa Casaxleba, ras usurvebdi<br />

devnil mosaxleobas?<br />

_ arc vicodi Tu aq devnilebi cxovrobdnen, yvela<br />

devnili Zalian miyvars da pativs vcem. bevrjer vyofilvar<br />

didi da patara liaxvis soflebSi. omamde eredvSi<br />

Cavatare koncerti, iq yvela sixaruliT mxvdeboda.<br />

devnilebs vusurveb pirvel rigSi janmrTelobas, male<br />

dabrunebas, warmatebebs da yvelafers saukeTesos.<br />

konkursis dasrulebisas, gamarjvebuli konkursantebidan,<br />

patara liaxvis sofel eredvidan devnilma xatia<br />

gaboZem SeZlo TbilisSi saagentoSi mosamzadeblad wasvla,<br />

xatia yovel kvira dRes saagentoSi unda wavides<br />

da moemzados gvatemalaSi wasasvleli konkursisTvis,<br />

momzadebisTvis yovel Tve gadasaxadi aris 50 lari.<br />

nino beruaSvili


kultura<br />

sjeraT, rom Tavs Rirseulad gaarTmeven<br />

musikaluri<br />

skola<br />

eredvis municipalitetTan arsebuli samusiko<br />

skola agvistos omamde yvela dResaswauls aRniSnavda.<br />

monawileobdnen delfiadebSi, hyavdaT Camoyalibebuli<br />

gogonaTa ansambli. yovelwliurad tardeboda<br />

q. gorSi samxareo delfiada, sadac monawileobas<br />

iRebda erdvis samusiko skola da aiRes I xarisxis<br />

diplomi, amis Semdeg gaemgzavrnen TbilisSi saidanac<br />

warmatebiT dabrundnen.<br />

amJamad samusiko skola muSaobas werovanSi da<br />

SavSvebSi SeZlebisdagvarad agrZelebs.<br />

mimdinare wlis seqtembris Tvidan, berbukis<br />

werovnis devnilTa skolis dafuZnebis dRidan, mo- devnilTa dasaxlebaSi, mcxovreb moswavleebs SesaswavleebisTvis<br />

araerTi sportuli seqcia, cekvisa da Zlebloba eqnebaT, Seiswavlon fortepianoze dakvra,<br />

musikaluri wre gaixsna, rac bavSvTa ganviTarebisTvis mecadineoba kviraSi sam dRes Catardeba.<br />

mniSvnelovani da xelSemwyobi gza da saSualebaa, maT samusiko skolis xelmZRvanelma qalbatonma elzam<br />

Soris xalxuri sakravebisa da simReris Semswavleli CvenTan saubrisas gviTxra, rom farTi moiZies, xolo<br />

wreebi, aqedan gamomdinare, qarTul xalxur simRerebs sameurneo xarjebis SesaZleblobiT pirvel etapze<br />

dRes ukve araerTi bavSvi mReris da agreTve flobs SeuZliaT SeiZinon erTi fortepiano. aseve ganacxada:<br />

qarTul xalxur instrumentebsac.<br />

yvela, magram ufro metad is ojaxebi, vinc erovnuls<br />

gansakuTrebiT afaseben da yovelgvar qarTuls pativs<br />

scemen, moxarulebi arian imiT, rom is, rac saqarTveloSi<br />

originalobiT da SinaarsiT yvela droSi fasdeboda,<br />

TavianT Svilebs kvalificiur pedagogebTan adgilze<br />

SeuZliaT Seiswavlon.<br />

`bevri niWieri bavSvi gvyavs da aucileblad nayofieri<br />

muSaobiT warmovaCenT Cvens xeobas.~<br />

imedianad aris ganwyobili, sjera rom eredvSi kvlav<br />

dabrundeba, `Cems bavSvebTan erTad sul simReriTa<br />

da dakvriT SevalT Cvens kulturis saxlSi~.<br />

nino kasraZe<br />

werovanSi arsebuli qarTuli xalxuri simRerebisa<br />

da instrumentebis ansambli Tavisi repertuariT may- aTi kiTxva nunu WoveliZisgan...<br />

ureblis winaSe ukve araerTxel warsdga, maT Soris,<br />

10 ivnissac. darbazSi gamarTul koncerts adgilobrivi<br />

pedagogebis, mSoblebis da moswavleebis garda kulturisa<br />

da ltolvilTa saministros warmomadgenlebic eswrebodnen.<br />

,,gadaWarbebuli ar iqneba Tu vityvi, rom am wres sa-<br />

TaveSi iseTi didi da niWieri pirovneba udgas, rogoric<br />

Tamaz durgliSvilia. igi gansakuTrebulia ara mxolod<br />

Tavisi profesionalizmiT, aramed bavSvebTan midgomis<br />

saocari niWi aqvs, saukeTesod icis, TiToeul bavSvs rogor<br />

elaparakos. amitomacaa, ase Zalian rom Seayvara<br />

nunu WoveliZes mkiTxvelTan wardgena da gacnoba<br />

ar sWirdeba. is ZirZveli samaCabloelia, didi<br />

tradiciebis ojaxis warmomadgeneli... qalbatonma nunum<br />

komfliqtis dros q. TbilisSi miatova samsaxuri<br />

da qurTis saavadmyofoSi daiwyo muSaoba, erTgulad<br />

emsaxura mis mSobliur kuTxes da erT-erTma bolom<br />

datova xeoba. swored nunu WoveliZe iyo im avbediT<br />

dRes, 7 agvistos morige eqimi saswrafo daxmarebis<br />

brigadaSi.<br />

amJamad nunu WoveliZis sxva niWze minda mog-<br />

Cven Svilebs qarTuli xalxuri simRerebi. merwmuneT, es, iTxroT, samaCablodan devnilma Tbilisis saswrafo<br />

Cemi nacnobi yvela pedagogis SesaZleblobebs aRemateba,“ samedicino samsaxurSi daiwyo muSaoba eqimad, sul<br />

– ase axasiaTebs baton Tamazs xalxuri simRerebis peda- mokle xanSi gadacema ,,etalonSi~ Tbilisis saswrafo<br />

gogi dodo kaxniaSvili.<br />

daxmarebis eqimebTan erTad warsdga da ,,etalonis~<br />

werovnis garda xalxur da saestrado simRerebs gamarjvebulic gaxda. swored nunu WoveliZis Semodevnil<br />

bavSvebs winamZRvriaanTkarSic ufasod aswavlian. Tavazebul kiTxvebs gTavazobT am, da yovel Semdgom<br />

am saqmes Tamaz durgliSvilis garda madina texovac nomerSi;<br />

dRemde Risrseulad emsaxureba.<br />

mSoblebs uxariaT, rom maTi Svilebi aseT saukeTeso<br />

simRerebs daeuflnen, Tumca bavSvTa aseTi SesaniSnavi<br />

ansambli rom farTomasStabian konkursebsa da koncertebSi<br />

monawileobas ar Rebulobs, guli swydebaT.<br />

amisTvis finansebia aucilebeli, romlis gaRebis sa-<br />

Sualebac devnil ojaxebs ar gaaCnia, ris gamoc am xnis<br />

manZilzec maTi SesaZleblobebis realizacia mxolod<br />

saskolo darbazsa da viwro wreebSi xdeba. am problemis<br />

mosagvareblad devnili mosaxleoba adgilobriv<br />

gamgeobebsa da ltolvilTa saministros mimarTavs. liaxvis,<br />

fronis da qsnis xeobelebs sjeraT, rom ,,raWvul<br />

sacekvaos“, ,,aWaruls“, qarTuli instrumentebiT ,,popurs“,<br />

,,megrul nanas“ da qarTuli suliT gajerebul<br />

sxva msgavs simRerebs maTi Svilebi farTo scenaze Rirseulad<br />

Seasruleben.<br />

nana kaxniaSvili<br />

1. ra gvaris iyo poeti ioseb griSaSvili?<br />

2. romeli qarTveli mwerlis fsevdonimia ,,moCxubariZe?~<br />

3. daasaxeleT, romeli eqimis gvariT ixsenieba virusul<br />

hepatitad cnobili daavadeba?<br />

4. romelia msoflioSi udidesi CanCqeri?<br />

5. daasaxeleT jon lenonis meore saxeli?<br />

6. ra aris kalmuxi?<br />

7. vin SemoiRo pirvelad sagzao moZraobis wesebi?<br />

8. ra sityvebi iyo amokveTili erekle meores<br />

xmalze?<br />

9. ra erqva kavkasiuri carcis wris mTavar personaJ<br />

qals?<br />

10. daasaxeleT frangi mwerali, romelmac sakuTar<br />

nawarmoebSi ,,kavkasia~ saqarTveloSi mogzauroba aqvs<br />

aRwerili?<br />

pasuxebi Semdeg nomerSi<br />

XVII<br />

17


msaxiobi<br />

scenaze yofna<br />

bavSvobaSi leqsebis mxatvrulad<br />

kiTxva itacebda, rac<br />

pedagogebs mxedvelobidan<br />

ar gamorCeniaT, saskolo<br />

zeimis dros xSirad scenaze<br />

idga da niWier gogonas<br />

sakuTari SesaZleblobebis<br />

warmosaCenad kidev ufro<br />

metad moeZala survili...<br />

izrdeboda da TandaTan<br />

ixveweboda, mere ki improvizaciis<br />

unari sakuTar<br />

TavSi imdenad SeniSna,<br />

rom mSoblebTan da Zmas-<br />

Tan kamaTic mouvida, amis<br />

mizezi survilis gamJRavneba<br />

gaxldaT, cisana gigaurma<br />

maT Tavisi mizani gaumxila<br />

ojaxSi ki bavSvuri Canafiqri<br />

dauwunes msaxioboba ra<br />

xevsuri gogos Sesaferisi<br />

specialobaao. Tumca gogonas<br />

survilma bevri winaaRmdegoba<br />

gadawona da igi sruliad<br />

axalgazrda, jer kidev<br />

18 wlis cxinvalis ivane<br />

maCablis saxelobis saxelmwifo<br />

dramatul TeatrSi<br />

gaanawiles.<br />

– qalbatono cisana, gaixseneT, Tu<br />

SeiZleba, Tqveni pirveli roli...<br />

– Tbilisis sergo zaqariaZis<br />

saxelobis kulturul – saganmana-<br />

Tleblo saswavleblis damTavrebis<br />

Semdeg, 1972 wels cxinvalis<br />

TeatrSi daviwye SemoqmedebiTi<br />

saqmianoba. swored im dros gaTxovda<br />

erTi msaxiobi, romelic mTavar<br />

rolebs asrulebda da mis mTavar<br />

rolebze me Semiyvanes. im periodSi<br />

cxinvalSi Tbiliseli reJisori valiko<br />

modebaZe muSaobda, romelmac<br />

CemTvis Rirseuli saqmea<br />

speqtakli ,,firosmani“ dadga, sadac<br />

varinkas rols vTamaSobdi.<br />

pirveli roli nebismieri msaxiobisTvis<br />

mniSvnelovani da samaxsovroa<br />

da maT Soris gamonaklisi<br />

arc me gaxlavarT. aranaklebi<br />

emociiT viTamaSe mas mere ,,biWo,<br />

gogia“-Si (reJisori uSangi mindiaSvili)<br />

kukuSkas roli, ,,bermuxis<br />

CrdilSi“ ki – ciuri.<br />

– garda pirveli speqtaklisa,<br />

Tqveni Semoqmedebidan iseTs ras<br />

gaixsenebdiT, romelic raRaciT sxvaze<br />

metad mniSvnelovania TqvenTvis?<br />

– speqtakli iseTi ram aris, rom<br />

SeiZleba TiToeuli detali dagaviwydes,<br />

Tumca STabeWdileba da<br />

emocia Senia, SenTan rCeba, – CemTvis<br />

dauviwyaria magaliTad, rodesac<br />

lev tolstois saiubileo<br />

TariRTan dakavSirebiT cxinvalis<br />

Teatris reJisor uSangi mindiaSvilis<br />

mowveviT moskovidan Camosuli<br />

rusi reJisori piotr vasilievi<br />

dgamda speqtakls ,, cocxali leSi“,<br />

sadac me liza protosovas rols<br />

vTamaSobdi. reJisori mTeli emociiT<br />

mixsnis raRacas da Sesabamisad,<br />

mec mTeli emociiT vasruleb. is<br />

isev daiwyebs axlidan da mec vcdilob,<br />

ufro metad Cavwvde personaJs,<br />

magra iciT ra? ratomRac Turme<br />

piriqiT vasrulebdi da rodesac<br />

mivxvdi da Sevicvale, neta genaxaT<br />

reJisoris aRfrTovaneba!<br />

– Tqven mravali jildo gaqvT<br />

miRebuli, maT Soris eqs-prezident<br />

eduard SevardnaZis mier Rirsebis<br />

ordeni gadmogecaT. ras niSnavda<br />

18 XVIII<br />

TqvenTvis aseTi jildo maSin da ra<br />

aris TqvenTvis yvelaze metad sapatio?<br />

– marTali brZandebiT, Rirsebis<br />

ordenosani gaxlavarT. mimaCnia, rom<br />

pirovnebisTvis da gansakuTrebiT<br />

misTvis, vinc scenaze dgas, pativiscema<br />

mayureblis mxridan siyvarulSi<br />

gamoixateba... cxadia, didad<br />

sasiamovnoa mTavrobis mxridan<br />

dafaseba, Tumca darbazidan wamosuli<br />

taSi da aplodismentebi<br />

iciT ras niSnavs msaxiobisTvis?<br />

bednierebas! im wuTSi TiTqos yvela<br />

problema gaviwydeba da TiTqos<br />

bednierebis mwvervalze xar!<br />

– roli, romelmac gansakuTrebuli<br />

warmateba mogitanaT...<br />

– ,,saukeTeso rolisTvis“ jildo<br />

maqvs miRebuli reJisor Temur<br />

abaSiZis mier dadgmuli ,,lamanCelidan“<br />

dulsinias rolisa da lali<br />

rosebas piesis ,,provinciuli<br />

ambavi“-s mixedviT (reJis. uSangi<br />

mindiaSvili) ninos gansaxierebisTvis.<br />

– msaxioboba rTuli profesiaa?<br />

– msaxioboba rTulia, magram<br />

amave dros saintereso profesiaa.<br />

ar aris ioli, mayurebels gadasce<br />

reJisoris Canafiqri. niWis garda<br />

msaxiobs aucileblad esaWiroeba<br />

Zalian didi Sromismoyvareoba, da<br />

yovelive es mas ojaxur cxovrebasTan<br />

SeTavsebiT uwevs.<br />

– Tavidan rom iwyebdeT cxovrebas,<br />

ra profesias airCevdiT?<br />

– daufiqreblad getyviT, rom<br />

miuxedavad yovelgvari sirTulisa,<br />

isev Cems profesias avirCevdi.<br />

– mivlinebiT Tu yofilxarT da<br />

Tu SeiZleba gaixsenoT raime saintereso,<br />

an rogor axerxeben axalgazrda<br />

msaxiobi dedebi ojaxis da<br />

Svilebis datovebas?<br />

– TiTqmis mTeli saqarTvelo<br />

Semoviare, maT Soris gansakuTrebiT<br />

saintereso mxareSi – xevsureTSic<br />

gaxldiT, magrm xevsureTSi filmSi<br />

gviRebdnen. gastrolebi 2–3 kviras<br />

grZeldeboda da es procesi ramdenadac<br />

saintereso, imdenad dam-<br />

Rlelic iyo. zogjer dedamTilTan<br />

vtovebdi Svilebs, zogjer Tan mimyavda.<br />

umetesad ase xdeba, msaxiobTa<br />

Svilebi kulisebSi izrdebian da<br />

arc Cemebi gaxlavT gamonaklisi.<br />

– iqneb amitomac gahyva Tqveni qaliSvili<br />

Taia Tqvens kvals?<br />

– Taia ki gahyva mSoblebis


msaxiobi<br />

kvals da bedic msaxiobs daukav-<br />

Sira, magram miuxedavad imisa, rom<br />

kulisebSia gazrdili Cemi meore<br />

Svili giorgic, man ar airCia<br />

TeatrTan wilxvedri cxovreba...<br />

– amJamad riT xarT dakavebuli?<br />

– dRemde cxinvalidan devnil<br />

TeatrSi vmuSaob, amJamad reJisori<br />

goCa kapanaZe daviT kldiaSvilis<br />

Semoqmedebis mixedviT dgams<br />

speqtakls, sadac dedis roliT var<br />

dakavebuli da male warvsdgebiT<br />

mayureblis winaSe... garda amisa,<br />

didi ojaxi gvaqvs, vcdilob, samsaxurTan<br />

dedis da bebiis rolis<br />

SeTavsebas.<br />

– minda giTxraT, rom Tqven iseve<br />

axalgazrdulad gamoiyurebiT, rogorc<br />

maSin, wlebis win...<br />

– uRrmesi madloba, magram ar<br />

vTvli, rom es asea, radgan cxovrebam<br />

bevri kargi da bevric cudic<br />

magema. pirveli areulobis dros<br />

rom cxinvalis Teatrma TbilisSi<br />

gaagrZela moRvaweoba, me da Cemi<br />

meuRle, hamlet gogiZec gavyeviT.<br />

wlebis manZilze turbaza ,,vake“–Si<br />

vcxovrobdiT, mere viyideT es bina,<br />

sadac amJamad varT. TamaraSenSi<br />

Cvens saxlSi ki CavdiodiT, magram<br />

cxinvalis qarTul TeatrTan er-<br />

Tad gaviziareT pirvelad devnilobis<br />

mZime tvirTi – bevri gasaWiri<br />

gaviareT.<br />

– mere Cemi meuRlec gardaicvala,<br />

ramac Zalian imoqmeda<br />

Cemze. TamaraSenic davkargeT, rasac<br />

dRemde ver veguebi.<br />

– me xelT maqvs Zveli gazeTebi,<br />

sadac Tqveni meuRlis Sesaxeb bevri<br />

ram weria. rogor gaixsenebT mas?<br />

– hamleti araCveulebrivi meojaxe<br />

iyo, mzrunveli mama, iSviaTi<br />

adamiani. megobrobis, mezoblobis da<br />

axloblobis udidesi niWi hqonda.<br />

misi profesionalizmis Sesaxeb ki,<br />

umjobesia kolegebs hkiTxoT.<br />

_ kolegebis garda, hamlet gogiZis<br />

profesionalizmis Sesaxeb<br />

mayurebelic didi siyvaruliT saubrobs.<br />

,,1948 wlis gazafxulze dabadebuls<br />

uzomod uyvarda buneba da<br />

yvavilebi. sul axlis, keTili momavlis<br />

molodinSi atarebda Tavis<br />

lamaz sicocxles. eloda cxin-<br />

XIX<br />

valSi dabrunebas da ganaxlebuli<br />

repertuariT dasis warmatebul<br />

moRvaweobas.<br />

erTxel cxinvalis Teatris<br />

Senobis gadawvis ambavi vacnobe<br />

neta eg ar geTqvao, – Cafiqrda, –<br />

Cemi cxovrebis lamazi wlebi im<br />

scenaze gavatareo...<br />

– ho, marTali iyo! speqtaklebze<br />

teva aRar iyo. hamleti komikuri<br />

rolebis ubadlo Semsrulebeli<br />

iyo.<br />

qarTveli mayurebeli Teatrs<br />

didi siyvaruliT ekideboda, TiTqmis<br />

zepirad icoda sayvareli msaxiobebis<br />

mier Sesrulebuli rolebi,<br />

maT Soris – hamletis. igi xom<br />

ganumeorebeli iyo scenaze“,– wers<br />

gazeT ,,xeobis macne“-s, erT-erT nomerSi<br />

TamaraSnis skolis pedagogi<br />

nana cercvaZe. gogiZeebis msaxiobTa<br />

ojaxis Sesaxeb bevris, Zalian bevris<br />

Tqma SeiZleba, Tumca zogi ram im<br />

fotoebs mivandoT, romelic Cvens<br />

mkiTxvels warsulSi gadaaxedebs<br />

da cxinvalis Teatris speqtaklebs<br />

gaxsenebs, speqtaklebs, romelic<br />

mayureblis gulSi marTlac dauviwyar<br />

STabeWdilebas tovebda. qalbatoni<br />

cisana da batoni hamletic<br />

xom im didi da lamazi maCabliseuli<br />

Teatris Rirseuli da sapatio<br />

wevrebi iyvnen!<br />

nana kaxniaSvili<br />

19


Smagi kasraZe oqros medalosania!<br />

sul patara iyo, rodesac mSobliur sofel qemert-<br />

Si Widaobis seqciaSi Caewera. maswavlebels Zalian<br />

axarebda is, rom TanatolebTan erTad bavSvi mondomebiT<br />

varjiSobda. mere agvistos movlenebic moxda<br />

da yvelaferi Tavdayira dadga. Widaobis wrisTvis<br />

aRaravis ecala. iseve, rogorc sxva yvela, kasraZeebis<br />

ojaxic ltolvilad iqca.<br />

Smagi 21 ivniss 13 wlis gaxda. mSoblebTan – Salva<br />

da iza kasraZeebTan da umcros dasTan – lelesTan<br />

erTad igi amJamad werovnis dasaxlebaSi cxovrobs,<br />

skolaSic aqve swavlobs da Tanatoli biWebiviT masac<br />

Tavisi gataceba aqvs.<br />

,,yvela bavSvs Tavisi interesi aqvs, Tumca es gansxvavebulia,<br />

raRacnairad sxvanairia, wynaria, mSvidi,<br />

niWieri, venacvale, mifiqria, rom ise kargad xatavs,<br />

ueWveli xatvas gahyveba meTqi, magram uecrad iseTi<br />

siurprizi mogviwyo yvelas, sul rom ar movelodiT!“–<br />

bavSvis bebos, leilas Tvalebze sixarulis<br />

cremli emCneva. sixarulis, radgan Smagim TbilisSi<br />

mZleosnobaSi gamarTul SejibrSi, ufro konkretulad<br />

ki sigrZeze xtomaSi pirveli adgili moipova,<br />

risTvisac oqros medliT dajildovda. medalTan er-<br />

Tad mZleosnobis federaciis prezidentma, aleqsandre<br />

axvledianma mas sigelic gadasca.<br />

,,Cempionati mZleosnobaSi saskolo finalur SejibrebaSi<br />

1998 wels dabadebul vaJTa Soris Catarda.<br />

am mxriv rom Smagi gamoirCeoda, es ambavi Tavdapirvelad<br />

skolis maswavlebels SeuniSnavs da swored<br />

misi iniciativiT warigzavna TbilisSi. skolaSi war-<br />

Cinebulia. yvelaze metad sagnebidan geografia uyvars,<br />

pedagogebidan ki am sagnis maswavlebeli – nana jojiSvili<br />

da simarTle giTxraT, sports Tu igi aseTi<br />

warmatebiT Tavs gaarTmevda, sul ar movelodiT. yve-<br />

las Zalian gvixaria“, – gvesaubreba gamarjvebulis<br />

mama.<br />

mas Semdeg, rac Smagi kasraZem pirveli adgili<br />

moipova, igi nakrebSi gadaiyvanes. amJamad TbilisSia,<br />

yoveldRiurad varjiSobs, radgan axlo momavalSi mas<br />

evropis Cempionatze gamgzavreba elis.<br />

nana kaxniaSvili<br />

20 XX<br />

sporti<br />

qurTasa da eredvis municipalitetebis<br />

sasporto skolebis Sedegebi<br />

2011 wlis 19 da 20 maiss q. quTaisSi Catarda qarTuli<br />

Widaoba, sadac monawileoba miiRes Cvenma<br />

sportsmenebma 70 kg. kategoriaSi. Ppirveli saprizo<br />

adgili daikava andro beruaSvilma, 90 kg. kategoria-<br />

Si meore saprizo adgili daikava Tornike oTinaSilma,<br />

xolo mesame saprizo adgili daikava nika goCaSvilima.<br />

2011 wlis 27 da 29 maiss daba mestiaSi Catarda evropis<br />

Cempionis leri nakanisadmi miZRvnili meore saer-<br />

TaSoriso turniri, sadac 55 kg. kategoriaSi pirveli<br />

saprizo adgili daikava Tornike WoveliZem, xolo 81<br />

kg. kategoriaSi pirveli saprizo adgili daikava laSa<br />

qristesiaSvilima.<br />

2 ivniss sofel TeleTSi gaimarTa qarTuli Widaoba,<br />

romelic eZRvneboda soflis dResaswauls TeleTobas,<br />

sadac 90 kg. kategoriaSi meore saprizo adgili daikava<br />

Tornike oTinaSvilma.<br />

2011 wlis 14 da 16 ivniss q. TbilisSi Catarda<br />

qarTul WidaobaSi piradi pirveloba didubeSi, sadac<br />

agreTve monawileoba miiRes Cvenma sportsmenebma, aRsaniSnavia<br />

andro beruaSvilis Widaoba, romelic aris 18<br />

wlis da monawileobas Rebulobs Tavisze bevrad did<br />

sportsmenebTan da meore saprizo adgili Rirseulad<br />

daikava 66 kg. wonit kategoriaSi, romelic daajildoves<br />

Sesabamisi medliT, diplomiT da fuladi premiiT 250<br />

lariT.<br />

2011 wlis 18 da 20 ivniss daba mestiaSi Catarda<br />

olimpiuri prizioris da mravali saerTaSoriso<br />

medlebis mflobelis nestor xergianis meore saer-<br />

TaSoriso turniri ZiudoSi, sadac Cvenma sportsmenebma<br />

warmatebiT miiRes monawileoba da 55 kg. wonis kategoriaSi<br />

pirveli saprizo adgili daikava Tornike Woveli-<br />

Zem, romelic agreTve aris saqarTvelos nakrebis wevri<br />

WabukTa Soris, mesame saprizo adgili daikava giorgi<br />

bliaZem.<br />

am ganvlil periodSi Cvenma moWidaveebma kidev ufro<br />

gauTqves saxeli mSobliur mxares – samaCablos da<br />

imeds vitovebT, rom momavalSi kidev ufro did warmatebebs<br />

miaRweven.


sporti<br />

daimaxsovreT! 30 nomeri saintereso moTamaSea...<br />

warmatebiT agrZelebs safexburTo sezons safexburTo<br />

gundi ,,liaxvi~, saintereso Sexvedra, romelic<br />

19 ivniss ,,liaxvsa“ da Tbilisis ,,imeds“ Soris<br />

Sedga, devnilTa gamarjvebiT, angariSiT 2:0 dasrulda.<br />

manamde ki, mokle droSi, sul raRac 13 dReSi ,,liaxvma“<br />

Tavi rva TamaSs gaarTva. biWebi am Sexvedrebs<br />

iRblianad Tvlian, Tumca mwvrTnelebi amboben, rom<br />

mokle droSi, Tanac seriozul gundebTan paeqroba<br />

Zalian damRleli iyo.<br />

Cempionatis gaTamaSebaSi 22 ivniss, ,,norC dinamoelebTan“<br />

Sexvedris dros travmis gamo ,,liaxvs“<br />

7 wevri aklda, ris gamoc mowinaaRmdeges gamarjvebis<br />

aSkara Sansi hqonda, Tumca miuxedavad amisa, TamaSis<br />

dasasrulamde 5 wuTiT adre liaxvma 2 golis gatana<br />

moaxerxa da Sesabamisad, es Sexvedrac Cvenebis upiratesobiT<br />

2:1 damTavrda.<br />

1995 wels dabadebul vaJTa gund ,,liaxvma“<br />

saqarTvelos pirvelobaze morigi matCi 23 maiss<br />

Caatara.,,mesame Taobis xaliCiT dagebul stadionze<br />

saturniro cxrilSi me–4 adgilze myof rusTavis<br />

,,olimps“ SevxvdiT. miuxedavad imisa, rom stumrad<br />

gaxldiT, sakmaod Zlieri rusTavis gundi 2:0, 6 ivniss<br />

ki – safexburTo skola ,,derbi–Tbilisi“angariSiT<br />

3:0 davamarcxeT, ramac kidev erTxel daarwmuna xeobidan<br />

devnilebi sakuTar SesaZleblobebSi,“–ganacxada<br />

mwvrTnelma, yofilma ,,dinamoelma“, gigla imnaZem.<br />

rogorc warmatebuli gundi, saqarTvelos fexbur-<br />

Tis federaciam ,,liaxvi“ elituri gundebis Tasis<br />

gaTamaSebaSi miiwvia. federaciam 16 uZlieres gunds<br />

Soris gaTamaSeba calke Caatara, romelSic ,,liaxvi“<br />

elit–ligis Cempions, lagodexis ,,rans“ Sexvda, romelic<br />

devnilTa sasargeblod 3:0 dasrulda,aseTi<br />

SedegiT kulisebSic ki alaparakdnen, xolo meore<br />

Sexvedris dros,miuxedavad imisa, rom lagodexSi<br />

Casuli Cvenebi ,,rans“ Tavdauzogavad SeebrZolnen,<br />

TamaSi maspinZelTa sasargeblod, 1:0 dasrulda, magram<br />

vinaidan wina Sexvedra ukve devnilTa sasargeblod<br />

iyo dasrulebuli, ,,liaxvi“ gaTamaSebis Semdeg etapze<br />

gavida.<br />

xeobelTa gulSematkivari emzar xeTagaSvili kaxel<br />

TanatolebTan TamaSiT imdenad moixibla, rom Cven-<br />

Tan saubris dros aRtaceba ver dafara, – aseT TamaSs<br />

bavSvobis Semdeg albaT arc davswrebivaro...<br />

3 dRis Semdeg ,,liaxvma“Tbilisis ,,olimpi“TeleTis<br />

XXI<br />

mindorze 1:0 daamarcxa, sapasuxo Sexvedra ki, romelic<br />

,,olimpis“ stadionze gaimarTa, maspinZelTa upiratesobiT<br />

mimdinareobda. xeobelma biWebma, rogorc<br />

CveviaT, mebrZoli suli gamoavlines da es TamaSi<br />

fred dasrulda.<br />

,,liaxvma“ 3 etapi gaiara, dReisTvis 16 gunds<br />

Soris ori saukeTeso gundia darCenili darCenili“–<br />

aseTia vaxtang yazaxaSvilis mier 27 ivniss gakeTebuli<br />

gancxadeba. 21 ivniss ,,liaxvsa“ da ,,avazas-<br />

Tan“ Soris Sexvedra Sedga, stumrad TamaSi fred, 0:0<br />

dasrulda. xolo ganmeorebiTi Sexvedra 26 ivniss<br />

gaimarTa da liaxvis gamarjvebiT 2:0 dasrulda. am-<br />

Jamad gundi finaluri maTCis Casatareblad emzadeba,<br />

sadac misi metoqe saqarTvelos erTerTi saukeTeso<br />

gundi Tbilisis dinamo iqneba,<br />

rac Seexeba 1993 wlianebs, 29 maiss angariSiT<br />

3:0 TeleTis ,,Savnabada“, xolo 5 ivniss sulaqveliZis<br />

akademiis ,,akademia“–2 daamarcxes (2:1), magram 20<br />

ivniss cxinvalis regionidan devnil fexburTelebs<br />

guli sulaqveliZis akademiis – ,,akademia–1“-Tan damarcxebam<br />

daswyvita. unda aRiniSnos, rom ,,akademia-1“<br />

TanatolTa Soris erT-erTi yvelaze Zlieri gundia.<br />

am damarcxebis Semdeg marTalia ,,liaxvs“ CempionobisTvis<br />

brZolis Sansi Seumcirda, Tumca farxmali<br />

ar dauyria. samagierod, wagebis Semdeg ,,liaxvi“ angariSiT<br />

2:0 daamarcxa safexburTo gundi, ,,goliadori~.<br />

,,_ arsebuli warmateba uprecedentoa am gundisTvis,<br />

samomavlod gundi am etapze gaCerebas ar apirebs<br />

da ufro maRali mwvervalebis dapyobisTvis ibrZolebs~,<br />

aRniSna vaxtang yazaxaSvilma. didi madloba<br />

gvinda gadavuxadoT qurTisa da eredvis municipalitets,<br />

aseve liaxvis xeobis maJoritat deputats<br />

baton badri basiSvils mxarSi dgomisa da gundis<br />

mSeneblobisaTvis.<br />

nana kaxniaSvili.<br />

21


_ batono merab, rodis aRmoaCineT TqvenSi xatvis<br />

niWi?<br />

_ xatviT pataraobidan vxatav, Tavidan ase vTqvaT<br />

CemTvis vxatavdi, erT mSvenier dRes albaT 6-7 klasSi<br />

viqnebodi klaselma zedmeti saxeli damiZaxa da gamabraza,<br />

megobars sityvis nacvlad naxatiT vupasuxe, davxate<br />

da es misTvis imdenad gamaRizianebeli aRmoCnda, rom<br />

mivxvdi xatvas didi Zala aqvs. mere Cemi naxati Cemma<br />

erTma maswavlebelma naxa (qalbatoni mayvala maisuraZe)<br />

da Zalian moewona naxati, man maSinve aRniSna, rom namdvilad<br />

mqonda xatvis niWi... droTa ganmavlobaSi mec<br />

ufro met dros vuTmobdi xatvas da axla es xelovneba<br />

Cemi cxovrebis ganuyrel nawilad iqca.<br />

_ Tu gaqvT Sesabamisi ganaTleba, Tu TviTnaswavli<br />

mxatvari xar?<br />

_ skolis damTavrebis Semdeg cxinvalis samxatro<br />

saswavlebelSi Cavabare, saswavlebelSi bevri kargi ram<br />

viswavle, Semdeg jarSi wavedi da dabrunebulma Tbilis-<br />

Si samxatro akademiaSi gavagrZele swavla dazguri -<br />

grafikis ganxriT, ase rom niWTan erTad TiTqmis 12<br />

weliwadi veuflebodi am xelovnebas, xatva Cemi mTeli<br />

cxovreba da ganuyreli nawilia.<br />

22<br />

XXII<br />

mxatvari<br />

naxats didi Zala aqvs...<br />

dRes erT xelovan kacze, merab WoveliZeze<br />

giambobT, merabi ZirZveli qarTvelia man<br />

ymawvilbiWoba samaCabloSi gaatara, xolo<br />

jaridan dabrunebuli TbilisSi dasaxlda,<br />

daqorwinda da Tavis patara lamaz ojaxTan<br />

erTad (yavs meuRle da sami Svili) mihyveba<br />

cxovrebis dinebas.<br />

_ gamofenebSi Tu iRebdi monawileobas da personaluri<br />

gamofena Tu gqoniaT?<br />

_ diax 1991 wels mxatvris saxlSi personaluri<br />

gamofena mqonda. marTalia gamofenaSi sami mxatvari<br />

vmonawileobdiT, magram es gamofena personalurad CaiTvala,<br />

samwuxarod mere airia cxovreba, gaWirda arseboba<br />

da gamofenebis mosawyobad namdvilad aRar mecala.<br />

garkveuli drois Semdeg rusTavelze mqonda Cemi naxatebi<br />

gamofenili, Semdeg ki ukve mSral xidze, egreTwodebul<br />

,,vernisaJSi~ gadmovediT mec da Cemi naxatebic. Cemi<br />

namuSevrebi msoflios yvela kuTxeSia, naxatebs ZiriTadad<br />

ucxoelebi yiduloben, wauRiaT maltaSi, iaponiaSi,<br />

germaniaSi, italiaSi... sasiamovnoa, rom Cems namuSevrebs<br />

afaseben, amden mxatvrebs Soris arCeven da yiduloben.<br />

_ ZiriTadad ra stilSi xatavT?<br />

_ vxatav zeTSi, vmuSaob ferweraSi, maqvs Tematuri<br />

kompoziciebi, Zveli Tbilisis xedebi, naturmortebi, samwuxarod<br />

am bolo dros komerciuli TvalsazrisiTac<br />

miwevs muSaoba, iSviaTad naxats vimeoreb, magram sruli<br />

aslis Seqmna SeuZlebelia. mxatvars unda hqondes SesaZlebloba<br />

xatos yovelTvis is rac surs, didi dro<br />

dauTmos xelovnebas, eferos, ealersos da ise moeqces<br />

xelovnebas, rogorc cocxal arsebas, radgan es niWi mudmiv<br />

moferebas da yuradRebas saWiroebs.<br />

_ rodis da rogor xatav, muzas elodebiT Tu gonebaSi<br />

qmniT naxats?<br />

_ SeiZleba iTqvas rom yovelTvis SemiZlia vxato,<br />

aris SemTxvevebi, roca xatvis procesSi laqebisgan iqmneba<br />

naxati, magram aris momenti roca naxats gonebaSi<br />

vqmni, kargaxans gonebiT davatareb, vxvewav, valamazeb da<br />

erT dRes gonebidan gadmomaqvs tiloze. samwuxarod<br />

samxatro studia ar maqvs, muSaobiT Cems saxlSi erT patara<br />

oTaxSi vmuSaob, arada mxatvars sivrce esaWiroeba...<br />

_ samomavlod ras apireb ?ra gaimedebT...<br />

_ minda bevri saintereso naxati Sevqmna, axlo momavalSi<br />

jer-jerobiT gamofenas garkveuli mizezebis gamo<br />

ar vgegmav, amitom am kuTxiT winaswar verafers getyviT,<br />

ise Zalian minda Cemi samxatro studia mqondes... magram<br />

mainc erTi umTavresi survili maqvs, Zalian minda Cvens<br />

kuTxeSi davbrunde, isev avide tyis piras, isev gadmovxedo<br />

mTel sofels da xeobas, isev CavisunTqo mTis, Cveni<br />

mTis haeri da darCenili sicocxle isev iq samaCabloSi<br />

gavataro...<br />

eka ecataZe.


estrada<br />

gagacnobT gogonas, romelmac<br />

2-3 wlis asakSi simRera ariebiT<br />

daiwyo, mere did scenaze avida<br />

da yvelas guli daipyro, mere<br />

aleqsandre basilaia moxibla Tavisi<br />

monacemebiT da misi kvintetis<br />

wevri gaxda, diax, es quTaiseli<br />

,,koloriti~ salome bakuraZea, Tu<br />

rodis Sedga misi debiuti scenaze<br />

amas TviTon mogiyvebaT.<br />

_ salome ra asakidan mRerixar?<br />

_ SeiZleba iTqvas, rom 2-3<br />

wlidan vmRerivar, marTalia me ar<br />

maxsovs, magram dedas monaTxrobi<br />

asea, deda vokalisti myavs, rodesac<br />

is saxlSi ariebs mReroda mec<br />

masTan erTad viwyebdi simReras,<br />

ase rom simRera ariebiT daviwye,<br />

Semdeg vokalis pedagogTan ukve<br />

9 wlidan davdivar, damTavrebuli<br />

maqvs musikaluri Svidwledi<br />

fortepianos ganxriT.<br />

_ vin iyo Seni pirveli pedagogi<br />

da sad Sedga Seni debiuti?<br />

_ Cemi pirveli vokalis pedagogi<br />

iyo qalbatoni irma malania,<br />

SeiZleba iTqvas rom musikalurad<br />

fexi masTan avidgi, man CemTvis<br />

dawera simRera da 9 wlisam<br />

operisa da baletis TeatrSi<br />

Sevasrule aria ,,dueti tal-<br />

RebTan~, faqtobrivad maSin Sedga<br />

Cemi debiuti, davdiodi aseve kote<br />

malanias studiaSi ,,konstant<br />

rekordSi~ qalaq quTaisSi da imdenad<br />

rTul simReras vmRerodiT,<br />

rom misi Sesruleba did adamiansac<br />

gauWirdeba, am studiidan<br />

miwevda sxvadasxva festivalebze<br />

siaruli, viyaviT borjomis festivalze,<br />

aseve baTumis festivalze<br />

da sxva bevr qalaqSi, faqtiurad<br />

SeiZleba iTqvas, rom simRera da<br />

laparaki erTad daviwye.<br />

_ rogorc vici Sen yofili<br />

,,nucas skoleli~ xar...<br />

_ diax me ,,nucas skoleli~ var,<br />

dedam gaigo am gadacemis Sesaxeb<br />

da swored misi mondomebiT movxvdi<br />

gadacemaSi, ,,nucas skolis~<br />

naxevar finalisti var, faqtiurad<br />

Cemi satelevizio debiuti swored<br />

aq Sedga, viyavi aseve iurmalas<br />

SesarCev konkursSi sofo xalvaS-<br />

Tan, elene foCxuasTan da sxvebTan<br />

erTad, magram iurmalaSi mxolod<br />

erTi adamiani unda wasuliyo da<br />

es sofo xalvaSi aRmoCnda.<br />

_ mere iyo ,,jeo stari~ xom?<br />

amaze ras gvetyvi?<br />

_ ki, mere mivedi ,,jeo staris~<br />

SesarCev turSi, mere movewone Jiuris<br />

da movxvdi ,,jeo starSi~,<br />

swored am proeqtidan gamicno<br />

xalxma, es Zalian kargi periodia<br />

Cems cxovrebaSi, didi madloba minda<br />

vuTxra ,,jeo staris~ bends...<br />

marina beriZes, manana morCilaZes,<br />

nino CaCavas, lana quTaTelaZes, es<br />

xalxi ZalRones ar iSurebs, rom<br />

damwyeb momRerals Tavi daamkvidrebinon<br />

da swori gziT svla aswavlon,<br />

me am proeqtSi gavizarde<br />

da Camovyalibdi.<br />

_ rogorc vici aleqsandre<br />

basilaiasTanac mRerodi...<br />

_ ki. es didi bednierebac mergo<br />

wilad, me misi kvartetis wevri viyavi,<br />

erTad vmRerodiT me, nodiko<br />

tatiSvili, zurab abaSiZe, Tamuna<br />

oqropiriZe da giorgi kobaiZe,<br />

gvqonda uamravi gastroli, viyaviT<br />

ukrainaSi, rigaSi, moskovSi... samwuxarod<br />

batoni aleqsandre aRar<br />

aris, amitom Cvenc daviSaleT.<br />

_ amJamad ras saqmianob?<br />

_ exla ZiriTadad vmRerivar<br />

klubebSi, xSirad Ria cis qveS<br />

gamarTul koncertebze, aseve gasvliT<br />

koncertebSi viReb monawileobas,<br />

yovel xuTSabaTs me da<br />

nodiko tatiSvili cocxlad vm-<br />

RerivarT klub ,,Tu saiTSi~. samwuxarod<br />

jer diski ar maqvs, es<br />

sakmaod did TanxebTan aris dakavSirebuli,<br />

jerjerobiT vwer sim-<br />

Rerebs da vfiqrob cota xanSi<br />

personaluri diskic gamouSva.<br />

_ raime kuriozs xom ar gaix-<br />

XXIII<br />

EXECLUSIVE<br />

salome bakuraZis<br />

,,Ramis labirinTebi~<br />

senebT...<br />

_ kuriozi? ,,jeo staris~ finalze<br />

iseTi xmauri iyo yurSi ar<br />

mesmoda duta ras mekiTxeboda da<br />

ise uazrod vpasuxobdi raRaceebs,<br />

Zalian vnerviulobdi, exla mecineba<br />

am ambavze, maSin ki Zalian uxerxul<br />

mdgomareobaSi Cavvardi.<br />

ise bavSvobaSi scenaze maraoTi<br />

gamovedi, meore xelSi TavisTavad<br />

mikrofoni mekava. bevri xalxi rom<br />

davinaxe ise davibeni mikrofonis<br />

nacvlad marao mivitane pirTan, Cem<br />

Secdomas maleve mivxvdi da gamovaswore...<br />

_ qarTulis garda kidev ra<br />

enaze mRerixar da ras gvetyvi<br />

Seni bolo simReris Sesaxeb, romlis<br />

eqskluzivic Jurnal ,,liaxvis<br />

xeobas~ ekuTvnis?<br />

_ me vmRerivar rogorc qar-<br />

Tul aseve inglisur, italiur da<br />

rusul enovan simRerebsac. rac<br />

Seexeba Cems bolo simReras, es<br />

simRera maia kaWkaWiSvils ekuTvnis,<br />

romelzec sul axlaxans davamTavre<br />

muSaoba, simReras ,,Ramis<br />

labirinTebi~ hqvia. me dediT afxazeTidan<br />

var, devnilTa Tema CemTvis<br />

ormagad mtkivneulia, amitom am<br />

simReris informaciul eqskluzivs<br />

Tqvens Jurnals ,,liaxvis xeobas~<br />

mivcem, xolo mosmeniT misi mosmena<br />

devnilTa radios ,,afxazeTis xmis~<br />

meSveobiT moismens Cemi erTguli<br />

msmeneli.<br />

eka ecataZe.<br />

23


zurab oqropiriZe:<br />

_ arsebobs erTi iaponuri sibrZne _ `nu waxval<br />

ZvelTa nakvalevze, Tumca eZie is, rasac isini eZiebdnen~.<br />

es sityvebi zustad miesadageba qarTuli poeziis<br />

sworupovar rainds, bermuxas, Tanamedroveobis udides<br />

erovnul moRvawesa da mgosans muxran maWavarians. didi<br />

muxrani... mkveTrad qarTuli profili bubuna xmiT,<br />

Seudarebeli deklamaciiT, jiSiT da jilagiT rCeuli<br />

georgianeli. igi meteoriviT SemoiWra erovnul<br />

mwerlobaSi da iseTi cecxli daanTo, kidev didxans<br />

rom daswvavs qarTvelTa gulebs. saocari leqsTwyoba,<br />

stili, uCveulo riTmaTa jiriTi, mravlismTqmeli fraza,<br />

ritmi da musika... samSoblos Tavisuflebis mebairaxtre,<br />

kacobis, qarTvelobis didi maswavlebeli, erovnuli<br />

tkivilebis upirvelesi gamomxatveli, qveynisaTvis da<br />

poeziisTvis TavSewiruli. rCeul mekalmes sikvdilic<br />

rCeuli arguna ufalma. aseTi gadasaxleba maradiul<br />

saufloSi erTeulebs RirsebiaT, magaliTad did ivane<br />

javaxiSvils... iq Sewyda misi eris wyluliT dakodili<br />

gulis feTqva, sadac yvela poeti inatrebda sikvdils.<br />

saxalxod aResrula scenaze sayvareli mkiTxvelis win.<br />

leqsiT movida da leqsiT wavida. es mistiuri gardacvalebaa.<br />

70-80-ni wlebis skolis ufrosklaselebs, pionerulkomkavSiruli<br />

atributikiT damZimebulT, erTaderT<br />

nugeSad muxranis leqsebi gvevlineboda, xelnawerebis<br />

saxiT rom gadadioda xelidan xelSi. TiTqmis yvelam<br />

zepirad vicodiT `saba~, `sawyali saqarTvelo~... maSin<br />

taZrebi daketili iyo da Cveni mTavari sulieri sazrdo<br />

es TiTqmis akrZaluli Semoqmedeba, marTali gancda<br />

iyo, romelic erSi gadmodioda da codvaTagan damZimebul<br />

Cvens sulebs wmendda. Tvalwin midgia Cemi ymawvilobis<br />

droindeli dro-Jamisagan gacrecili xelnaweri<br />

rveuli muxranis leqsebiT savse, yvelaferTan erTad<br />

2008 wlis rusulma cecxlma rom STanTqa. gasul saukuneSi<br />

xalxis aseTi siyvaruli mxolod galaktions<br />

Tu hqonda. am siyvarulma gaaZlebina gaafTrebuli rusul-sabWouri<br />

wnexisaTvis, ciliswameba-dasmenebisTvis.<br />

komunizmis wiTeli xalaTebiT da bangiT gabruebulebs<br />

ar esmodaT, ar sWirdebodaT `nadidgoral-naSamqorali~<br />

qarTuli sisxlis Relva `daudgromlad da ucnaurad~<br />

rom Cqefda muxranSi da ersac uCqrolebda guls. bevris<br />

`niWi~ partiis, e.w. sabWoTa xuTwleduri aRmSeneblobis<br />

iqiT ver midioda. maT SurdaT da eSinodaT<br />

eris awmyo-warsulSi misi Tavisuflad monavarde, samomavlo<br />

imediT gaJRenTili leqsis. cnobilia: awmyos<br />

ar uyvars didi adamianebi. Wirs sxvaTagan Tanamedrovis<br />

aSkara upiratesobis aRiareba, gansakuTrebiT saqarTveloSi.<br />

asea muxranis SemTxvevaSic. amitom gariyes,<br />

jvars acves, Tumca ver gatexes, ver moaxrevines qedi.<br />

mefis navSi mjdomare medroveTa taSis grialis fonze<br />

risxvasaviT ismoda poetis sityvebi:<br />

`ver damadumon,<br />

ver damZalon,<br />

Tundac Camqolon...~<br />

`WeSmariti poeti eris faqtiuri lideriao~ _ ambobs<br />

cnobili mwerali da literatori akaki gawerelia.<br />

Semoqmedis, rogorc eris winamZRolis roli Seucvlelia<br />

gansakuTrebiT dapyrobil qveyanaSi. XIX saukunis<br />

meore naxevarSi qarTveli xalxisTvis aseTi ilia iyo.<br />

Cvens droSi _ muxran maWavariani. wminda ilia marTlis<br />

24 XXIV<br />

poeti<br />

`vai, ra boZi waiqca~...<br />

muxran maWavarianis gardacvalebidan erTi wlisTavis gamo<br />

msgavsad, igic Seecada komunisturi saRaTas Zilidan<br />

gamoerkvia mSobeli xalxi. grZnobda did misias da pasuxismgeblobis<br />

simZimes momavlis winaSe:<br />

`oh, Sen ra ici,<br />

ra DdRe adgas kacs<br />

gamoCenils!<br />

viT viyo laRi?!<br />

kvercxSi myofic<br />

me Semomcqeris~.<br />

bolSevikuri ideologia samSoblos umalavda qarTvel<br />

bavSvebs. izrdeboda gaorebuli, usamSoblo Taoba:<br />

akvnidanve oqtombreli, lenineli _ pioneri, sabWoTa<br />

moqalaqe. amis sapirispirod jer kidev 70-ian wleb-<br />

Si didi poeti gamoscems brwyinvale saymawvilo wign<br />

_ kalendars `mTiebi~, sadac avtori sityvasityviT<br />

ganumartavda bavSvebs _ Seni samSoblo saqarTveloa,<br />

mSobliuri ena _ qarTuli. qveynis mTavari damaqcevris<br />

(amJamad krwanisis rezidenciis binadris) brZanebiT<br />

aTeul aTasobiT wigni cecxls misces.<br />

muxranis poezia zegardmo madliTaa mosili. sagnebsa<br />

da movlenebs igi Wvrets aramxolod zedapirulad, aramed<br />

maT potenciur ganviTarebaSi gviCvenebs, dafarulze,<br />

mosalodnelze migviTiTebs. ubralo mokvdavni<br />

arad vagdebdiT didi poetis gangaSis zarebs:<br />

`gvecleba qarTli TvaldaxelSua,<br />

vaxtangis adgils iWers xeCua... “<br />

Semoqmedis avismomaswavebel poetur winaswarmetyvelebasac<br />

gularxeinad vatarebdiT yuridan yurSi:<br />

`sacaa guguls, vici da vici,<br />

bude darCeba mercxlis,<br />

sircxviliT iwvis,<br />

sircxviliT iwvis,<br />

krwanisis velze cecxli~.<br />

galaktionis Semdeg Zneli iyo axlis, originaluris<br />

Tqma. muxranma es SesZlo. misi poeturi samyaro, xma,<br />

sruliad gamorCeulia qarTul poeziaSi. SeuZlebelia<br />

poeziasTan met-naklebad ziarebulma adamianma ver gaar-<br />

Cios muxranis xma. es xma quxilia, erovnuli moZraobis<br />

erT-erTi sulisCamdgmeli da medroSea. misi leqsi misi<br />

xmalia TavisuflebisaTvis brZolaSi: `hquxda striqoni.<br />

xma qariSxals iwvevda xmalSi~ _ werda Tavis erTerT<br />

leqsSi.<br />

gangebis ZaliT igi TiTqos uSoresi saukuneebidan<br />

moevlinao mfarvelad dacemul samSoblos. is erTi iyo,


poeti<br />

ganumeorebeli. sxvebic werdnen, magram masaviT veravin<br />

bedavda. iqneb amitom gveucxova, gvexamuSa. `sabas~ avtori<br />

gogla leoniZis olesaviT namexari da martosuli,<br />

goliaTiviT Seerkina aTas grigalsa da qartexils.<br />

Gguldawyvetili werda:<br />

`yvelam gamwira,<br />

megobrisa vinc iyo msgavsi...<br />

tye aiCexa, _<br />

tyis adgilas erTi xe davrCi.~<br />

80-iani wlebis bolos misma poeziam aazvirTa<br />

erovnuli moZraoba. 1988 wlis noembris SimSilobis<br />

dReebSi gvmoZRvravda, gvamxnevebda axalgazrdobas.<br />

maxsovs muxranis gamosvlis erTi fragmenti: `inglisSi<br />

gamoigones oTaxis cxeni, yvelaferi daupataraves, magram<br />

guls veraferi mouxerxes, mainc didi cxenisa darCao.<br />

saqarTvelosac mudam ebrZodnen, gvamcrobdnen, magram<br />

guli didi gvrCeboda da feniqsiviT dgeboda isev qveyanao...~<br />

Wabukuri aRtacebiT Seegeba damoukideblobis<br />

gamocxadebas. TiTqos mcire Sveba igrZno poetma, magram<br />

bnelma Zalebma daamxes erovnuli xelisufleba. mgosani<br />

kvlav miuRebel personad iqca zviad gamsaxurdiasTan<br />

gverdiT dgomis gamo. sayovelTaodaa cnobili: mavanTa<br />

Txovnas, maT mxares gadasuliyo (zviadi ganwiruliao<br />

mainc), didma qarTvelma upasuxa: TqvenTan gamarjvebas<br />

isev zviadisTan mirCevniao damarcxeba (es sityvebi,<br />

iseve rogorc zviad gamsaxurdias gamonaTqvami, `dinebas<br />

mxolod mkvdari Tevzebi misdeveno,~ samaradJamod<br />

SemorCeba Cvens istorias). 1991 wlis Semodgomaze,<br />

roca ukuduresad daiZaba politikuri viTareba, mTavrobis<br />

saxlis win gamarTul erT-erT mitingze muxranma<br />

sayovelTao Serigebisken mouwoda ers. `viTarca mtkvari~<br />

waikiTxa. foladi ifrqveoda haerSi. aTiaTasobiT<br />

dapirispirebuli qarTveli gaitruna, gaerTda im wuTs.<br />

magram... ganaCeni ukve gamotanili hqondaT msoflio demokratiis<br />

mamebs _ Tavisufali qarTuli saxelmwifo<br />

ar unda Semdgariyo. Sedegi: axali bazaleTi, cremli<br />

da sisxli... umeTauro, gapartaxebul-gaxleCil-damcrobili<br />

samSoblo. `msoflio donis politikos~_ avantiuristma<br />

Zveli da axali `codvebi~ erTad gauxsena. isev<br />

aiTvalwunes didi mgosani, paskvilebic gamouqveynes...<br />

iWeqa muxranis xmamac:<br />

`es is kacia,<br />

cilze enas rom ar ugvalavs,<br />

wirva<br />

romelmac<br />

saqarTvelos<br />

gamouyvana...~<br />

XX saukunis dasawyisSi didi ilias mkvlelobiT `epoqa<br />

gaTavda didi~. Zneli gamodga uiliaod cxovreba.<br />

aSkarad daibna eri da eris mamis mkvlelebs miando sam-<br />

Soblo. ugalaktionobac mwvaved igrZno qveyanam, daoblda<br />

qarTuli suli da riTma, magram gamoCnda niWieri<br />

Taoba... axla didi muxranic mieaxla winaparT sulebs...<br />

SeZleben axalTaobelebi miseburad upatronon qarTul<br />

leqss, yuri miugdon dedis saflavze mtirali oboli<br />

saqarTvelos majiscemas? vai Tu iZalos grantiylapiaTa<br />

xrovam parazitebiviT rom Sesevian qarTul suls<br />

da Tavisufali sityvis saxeliT uflis, sakuTari dedmamis<br />

waRma-ukuRma ginebaSi daxelovnebul paTolog<br />

`mweral-poetebs~ solidarobas rom ucxadeben?<br />

dausruleblad SeiZleba vilaparakoT muxran maWavarianze.<br />

sicocxleSive mTawmindeli, eris jvris mtvirTveli<br />

da Wirisufali samudamod SeuerTda did<br />

qarTvelTa Tanavarskvlaveds. bolo Jams, Tavis saepitafio<br />

striqonebiT patara kaxs Seexmianeba:<br />

`Seni ar iyos, _ Cemo irakli! _<br />

ver videvgmire! _ ver viwinapre! _<br />

XXV<br />

Wirma Cemma da Cemma silaRem! _<br />

mamulma Senebr Semiwira me.~<br />

maT Zlieri saqarTvelo surdaT, mTeli sicocxle<br />

titanurad ibrZoles, magram gaerTianebuli da Tavisufali<br />

qveyana ver ixiles. mavanTa Ralatma, Surma<br />

da gautanlobam daamsxvria did qarTvelTa ocnebebi.<br />

krwanisis sabediswero omSi qarTvelobam ugana erekles<br />

(da bunebrivia samSoblos). mware fiqrebs micemul mxcovan<br />

mefes ukvirda Turme, ratom daimarcxes qarTvelebma<br />

Tavi. ori saukunis mere muxranic mivatoveT zviad<br />

gamsaxurdiasa da merab kostavasTan erTad brZolis<br />

velze. erisTvis TavSewirulebs erovnuli gulgrilobiT<br />

vpasuxobdiT, Cvenc vebrZodiT... ukanasknel gzaze<br />

ki oTxives aTiaTasobiT qarTveli mivacilebdiT. aseTi<br />

usulgulobis msxverplni Seiqmnen tato da vaJa, didi<br />

ilia, kidev bevri. dRes rom Sio mRvimeli cocxali<br />

yofiliyo, aucileblad SegvaCvenebda qarTvelobas ise,<br />

rogorc vaJas glovisas dagmo maSindeli sazogadoeba:<br />

`iglove Carglis wilo aragvo,<br />

guli Sen gtkiva, Sen genaneba,<br />

vaJa-fSavela rom davitiroT<br />

pirutyv-metyvelebs ara gvaqvs neba!”<br />

muxran maWavarianma warbSeuxrelad atara eklis<br />

gvirgvini, samduravi ar dascdenia, piriqiT, TviTon daidanaSaula<br />

Tavi: `ver videvgmireo~. amis Tqma did mamuliSvilebs,<br />

sulieri ganwmendis, golgoTis gzaze SemdgarT<br />

xelewifebaT. aseTi Svilebis warmomSobi eri imedia<br />

odesme movicilebT mavne Cvevebs, bolomde ar gavamar-<br />

TlebT erT-erTi didi qarTvelis saflavze minawers:<br />

Cven, qarTvelebi marto sasaflaoze sasiarulod varT<br />

gaCenilnio. manamde ki `mTawminda gulSi ixutebs saSviliSvilo<br />

samares~... saqarTvelom dahkarga didi mamuliSvili,<br />

magram SeiZina uZvirfasesi (da ukanaskneli)<br />

saflavi mama daviTis ZirSi. did mTawmindelTa sulebi<br />

amieridan erTad SesTxoven ufals qveynis gadarCenas.<br />

erTad daaguguneben wminda ilia marTlis sityvebs:<br />

`marad da yvelgan saqarTvelov Cven varT SenTana,<br />

Cvena varT Seni Tanamdevi ukvdavi suli”.<br />

aq ki, miwier saqarTveloSi, meti elvarebiT gabrwyindeba<br />

muxranis poezia. momavali Taobebi kidev didxans<br />

ivlian `Tbilisis farTo quCebSi~, aucileblad<br />

gaiTvaliswineben didi poetis siyvaruliT gajerebul<br />

striqonebs: `me iseT qarTvels ra vuTxra,<br />

ra vuTxra iseT amxanags,<br />

vinc ver axerxebs qarTulad<br />

weras, kiTxvas da laparaks.~<br />

`guls nu gaitex! _ muxa kvlavac Seimoseba~ _ ukve<br />

maradisobidan gvixmobs didi mgosani. WeSmaritad, batono<br />

muxran, amaSi udidesi iqneba Tqveni Rvawli.<br />

zurab oqropiriZe<br />

25


qaquca ColoyaSvilis<br />

naTluli qaquca<br />

suraTze rom xedavT, aq cxovrobda<br />

qaixosro qaquca basiSvili,<br />

romelic qaquca ColoyaSvilis<br />

naTluli iyo. am saxlSi me bevrjer<br />

vyofilvar, gaiSleboda xolme<br />

tkbili sufra. qaixosro metyodaosi<br />

mezoblebi myavs, rom moviwvio<br />

xom ar gewyinebao. piriqiT<br />

_ vetyodi xolme Cems maspinZels,<br />

_ maTTan saubari mWirdeba am<br />

etapze osebTan saubari saWiro da<br />

aucilebelia meTqi. rom SevWik-<br />

WikdebodiT, qaixosro dasWeqda<br />

qarTul simReras mere osurs miayolebda<br />

da Weri amaRldeboda,<br />

mTel sofelSi ismoda tkbili da<br />

vaJkacuri siRera.<br />

erTxel momiTxro: am sasaxleSi<br />

minda movawyo qaquca ColoyaSvilis<br />

muzeumio. mogrovili maqvs<br />

wignebi, nivTebi, werilobiTi dokumentebi.<br />

fasadze unda gamovakra<br />

dafa, romelzec ewereba: `aq<br />

cxovrobs qaquca ColoyaSvilis<br />

naTluli _ qaixosro (qaquca)<br />

basiSvili.~ aba am warweras vinc<br />

waikiTxavs transkavkasionis avtomagistralze<br />

mimavali, rogor<br />

ar SeCerdeba, ar dainteresdeba<br />

saxlis naxviTo.<br />

saqme imaSia rom qaquca<br />

ColoyaSvili Zalian axlos iyo<br />

qaixosros mSoblebTan mama _ samson<br />

basiSvilTan da deda _ elisa-<br />

saqarTvelos erovnuli gmiri<br />

qaquca ColoyaSvili<br />

bed (liza) giorgaZesTan. maTTan<br />

qurTaSi xSirad daiareboda qaquca<br />

ColoyaSvili da erTxel gadauwyvetiaT<br />

maTi umcrosi vaJi _ qaixosro<br />

moenaTlad qaqucas da meore<br />

saxelad daerqmiaT qaqucac.<br />

qaquca basiSvili dainteresda<br />

safuZvlianad Seeswavla Tavisi<br />

naTliis cxovreba da sazogadoebrivi<br />

saqmianoba. am mizniT igi<br />

Cavida sofel maganiaSi, sadac 1888<br />

26 XXVI<br />

gmiri<br />

wlis 14 ivliss daibada qaquca.<br />

daumTavrebia Tbilisis saTavadaznauro<br />

qarTuli gimnazia. 21 wlis<br />

rusul jarSi gauwveviaT. avstriis<br />

frontze daWrila.<br />

roca saqarTveloSi damoukidebloba<br />

gamocxadda, im dros daiwyo<br />

terori. iWerdnen yvelas, gansakuTrebiT<br />

samxedro pirebs, siaSi<br />

pirveli ewera ColoyaSvili, amitom<br />

1922 wlis 12 marts qaquca<br />

Tavisi `saqarTvelos SeficulobiT~<br />

tyeSi gavida da amiT bol-<br />

Sevikur ruseTs omi gamoucxada.<br />

erT-erTi Setakebis dros mokles<br />

qaqucas Zma _ svimoni. qaqucam<br />

Zma tyeSi damarxa. mterma xelT<br />

Caigdo qaqucas meuRle, misi ori<br />

patara qaliSvili, agreTve qaqucas<br />

deda, sidedri da simamri. qaquca<br />

gardaicvala 1930wlis 27 ivniss.<br />

gorSi Cemi ltolvilobis dros,<br />

periodulad Camodioda xolme cxinvalis<br />

raionis sofeli qurTidan<br />

mamxnevebda, meubneboda, rom male<br />

aRdgeboda urTierToba qarTvelebsa<br />

da osebs Soris. samwuxarod,<br />

ver eRirsa am urTierTobis aRdgenas<br />

da gardaicvala. miTxres,<br />

rom 2008 wlis agvistoSi qaquca<br />

basiSvilis saxl-karic gaveranda.<br />

nasaxlaricao _ miTxres.<br />

vasil sabanaZe<br />

cxinvalis raionis sofel qurTaSi ase gamoiyureboda<br />

qaquca basiSvilis saxli agresiamde


mematiane<br />

saqarTvelos pirveli mefe - farnavazi<br />

farnavazi iberiis pirveli mefe,<br />

Zv.w 3-e saukuneSi mefobda. swored<br />

mas ukavSireben qarTuli damwerlobis<br />

Seqmnas, is aris saqarTvelos<br />

pirveli gamaerTianebeli da farnavazianTa<br />

dinastiis damaarsebeli. Zv.<br />

w 320 wels man iberias damoukidebloba<br />

moupova, daimorCila kolx-<br />

eTis samefo da pirvelad istoriaSi<br />

gaaerTiana saqarTvelo. Semdgom amisa,<br />

gaatara administraciuli da religiuri<br />

reformebi. man saqarTvelo<br />

dahyo samTavroebad, eseni iyo: egrisi,<br />

argveTi, oZrxi, klarjeTi, wundi, samSvildi,<br />

xunani, kaxeTi da qarTlis<br />

samTavroebi. dayofil administraciul<br />

erTeulebs saerisTavoebi ewoda.<br />

erisTavebs evalebodaT saerisTavoSi<br />

jaris Sekreba da misi sardloba,<br />

aseve xarkis akrefa. strategiulad<br />

yvelaze mniSvnelovani provincia -<br />

Sida qarTli, daeqvemdebara spaspets,<br />

romelic mefis Semdeg meore piri<br />

iyo qveyanaSi. farnavaz mefem aseve<br />

Caatara religiuri reforma, aRmarTa<br />

armazis kerpi. swored farnavaz mefes<br />

miewereba qarTuli damwerlobis<br />

Seqmna, man daaarsa qalaqi mcxeTa da<br />

qarTuli ena saxelmwifo enad gamoacxada.<br />

me-11 saukunis qarTveli<br />

istorikosi leonti mroveli werda<br />

`aman ganavrco ena qarTuli da arRa<br />

izraxeboda sxva ena qarTlsa Sina<br />

Tvinier qarTulisa~, manamde qarTl-<br />

XXVII<br />

Si eqvs enaze saubrobda xalxi qar-<br />

Tul, somxur, ebraul, berZnul, xazarul<br />

da asurul enaze. farnavazma<br />

aago armazis cixe da mcxeTas galavani<br />

Semoartya, farnavazi gamefda 27<br />

wlis da mefobda 65 weli. matiane<br />

Semdegi sityvebiT aRwers mis moRvaweobas:<br />

`mefobda nebier da aRaSena<br />

da ganavso qarTli, iyo gansveneba da<br />

sixaruli yovlisa qarTlsa zeda...<br />

mokvda farnavaz da dafles winaSe<br />

armazisa kerpsa~.<br />

eka ecataZe<br />

mociqulTa Tavni: petre da pavle.<br />

mociquli petre (svimeoni) galileveli<br />

meTevzis, ionas Ze iyo. igi<br />

iesosTan andria pirvelwodebulma<br />

miiyvana. erTxel perte iakobTan da<br />

ioanesTan erTad genesareTis tbaze<br />

Tevzaobda, mTeli Ramis manZilze veraferi<br />

daiWires, Sewuxebul simons<br />

ufalma urCia, kidev erTxel esrola<br />

bade tbaSi, isic daemorCila kurTxevas<br />

da ixila saswauli: `Seayenes<br />

Tevzisa simrvle didi da gansqdebodes<br />

badeni maTni~. am saswauliT<br />

SeZrwunebuli petre qristes fexeb-<br />

Si Cauvarda: `ganved Cemgan rameTu<br />

kaci codvili var ufalo~. iesom<br />

miugo: `nu geSinia simon amieriTgan<br />

iyo kacTa monadire~ (luk.5,11-1 10)<br />

amis Semdeg petrem datova am qveyniuri<br />

cxovreba da gahyva macxovars.<br />

qristem uTxra petres: `da me<br />

getyvi Sen, rameTu Sen xar klde da<br />

amas kldesa zeda aRvaSeno eklesia<br />

Cemi da bWeni jojoxeTisani ver<br />

ereodian mas: da migce Sen kliteni<br />

sasufevelisa caTaisani~(mT.16).<br />

sulTmofenobis dResaswaulze<br />

petres madlmosilma sityvebma sami<br />

aTasi kaci moaqcia WeSmarit sarwmunoebaze.<br />

igi yvelgan qristes swavlebas<br />

qadagebda da afuZnebda eklesia<br />

monasrtebs. mis qadagebebs mravali<br />

saswauli axlda Tan: sneulebi petres<br />

CrdiliTac ki ikurnebodnen.<br />

wminda mociquli mowameobrivad<br />

aResrula romis sisxliani imperatoris,<br />

neronis zeobisas. igi jvarze<br />

mimsWvaluli TavdaRma sulis amoxdomamde<br />

qristianobas qadagebda.<br />

perte mociqulma dagvitova ori<br />

epistole da aseve markozis saxareba,<br />

romelic mis mier aris mowonebuli<br />

da nakurTxi.<br />

wminda mociquli pavle sjuliT<br />

fariseveli iyo. qalaq tarsosSi<br />

daibada, xolo sjulis ukeT Sesaswavlad<br />

ierusalimSi gaemgzavra. is<br />

moses sjulis mtkice Semsrulebeli<br />

Seiqmna. mas sZulda qristes<br />

mimdevrebi.<br />

guliswyromiT aRsavse pavlem<br />

mRvdelTmoZRvrisagan gamoiTxova<br />

qristianTa datyvevebis nebarTva<br />

da damaskoSi gaemgzavra, man ixila<br />

zecidan gadmosuli naTeli, zeciuri<br />

xilviT gaognebuls moesma xma Tu<br />

ratom sdevnida, iesom urCia pavles<br />

qalaqSi Sesuliyo da danarCens iq<br />

gamoucxadebda. sami dRis Semdeg igi<br />

uflis kurTxeviT monaTles. amis<br />

mere is qristes mtkice aRmsarebeli<br />

da uflis gamorCeuli mociquli<br />

gaxda. sami wlis manZilze macxovari<br />

sjuls aswavlida da qristianobis<br />

saqadageblad amzadebda.<br />

qristes arc erT moswavles ar<br />

dauTmenia imdeni vneba, tanjva da<br />

wvaleba, ramdenic uflis rCeulma<br />

pavlem. tkivilebiTa da gansacdele-<br />

biT damZimebulma RvTis nebiT am<br />

sofelSive Seiqmna eniTauRwerili<br />

netarebis Rirsi. igi mesame caze iqna<br />

atacebuli, samoTxis sitkboeba igema.<br />

uflis mociquli mtarvalebma<br />

kesariaSi Seipyres da imperatori<br />

neronis brZanebiT Tavi mohkveTes.<br />

pavle mociqulma dagvitova<br />

ToTxmeti epistole, romlebic axali<br />

aRTqmis wignebSi Sedis.<br />

uflis saTnomyofeli petre da<br />

pavle TavianTi RvawliT imdenad<br />

gamoirCnen qristes mowafeebs Soris,<br />

rom eklesiam Tavni mociqulni uwoda<br />

da maTi xseneba erT dRes daawesa.<br />

moamzada nino kasraZem<br />

27


Tamriko gobejiSvilma warmatebiT daamTavra sanqt-peterburgis<br />

samedicino universiteti samkurnalo<br />

fakulteti. ris merec warmatebiT gaira sanqtpeterburgSive<br />

klinikuri ordinatura ganaTlebis<br />

universitetSi. 1999 wels samsaxuri daiwyo qur-<br />

Tis saavadmyofoSi mean-ginekologad, swored qur-<br />

Tis saavadmyifoSive gaicno momavali meuRle soso<br />

nebieriZe, romelTanac 2001 wels iqorwina. `-qur-<br />

Tis saavadmyofo Cemi tkbili mogonebacaa da axla<br />

ukve didi tkivilic, radgan iqaurma koleqtivma da<br />

situaciam bevri ram maswavla, rogorc profesiuli,<br />

iseve xalxTan urTierTobis TvalsazrisiT. qurTis<br />

saavadmyofoSi ar arsebobda Cemi da Seni pacienti, iq<br />

yovelTvis yvela eqimidan dawyebuli sanitriT dam-<br />

Tavrebuli ibrZoda avadmyofis sicocxlisaTvis.~ ixsenebs<br />

Tamriko gobejiSvili. Tamriko amJamad qurTis<br />

saavadmyofoSi ukve werovanSi muSaobs igive xalxTan,<br />

man ramodenime saintereso rCeva misca qalbatonebs.<br />

_ qalbatono Tamriko, ZiriTadad ra daavadebebi<br />

iCens Tavs axalgazrda qalbatonebSi?<br />

_ am rTul dros yvelaze metad qalebSi gavrcelebulia<br />

simsivnuri daavadebebi, gansakuTrebiT ki saSvilosnos<br />

yelis simsivne, swored mis droulad<br />

diagnostikasa da prevenciazea mimarTuli eqimTa gansakuTrebuli<br />

yuradReba.<br />

_ am kuTxiT qurTis saavadmyofoSi ra RonisZiebebi<br />

tardeba?<br />

zamTris klimatidan gamomdinare Sreba, iqercleba<br />

da iolad ziandeba kani. imisTvis rom Tavi avaridoT<br />

kanis dazianebas aucilebelia im preparatebis miReba,<br />

romlebic Seicaven TuTias, da vitaminebs. kanis gamoSrobas<br />

rom Tavi avaridoT saWiroa dRis ganmavlobaSi<br />

aucileblad miviRoT 1,5 - 2 litri wyali. saxis<br />

kanis sinorCis dabrunebaSi dagexmarebaT pitnisa da<br />

lavandis eTerzeTebiT momzadebuli orTqlis abazana<br />

(aaduReT ori litri wyali, daamateT 3 wveTi zeTi,<br />

Tavze gadaifareT pirsaxoci da isunTqeT aromati<br />

7-10 wuTis ganmavlobaSi).<br />

gamodarebas da daTbobas mTeli weli veliT, magram<br />

ar unda dagvaviwydes, rom zafxulsa da gazafxulze<br />

mzis sxivebi gansakuTrebiT mwvelia da kans SesaZloa<br />

avnos, kosmetika, romelsac vxmarobT iseT nivTierebebs<br />

unda Seicavdnen, rac dagvicavs mzisgan, aseT kosmetikur<br />

saSualebebs aqvT aseTi warwera.<br />

zafxulis kidev erTi problema oflis gamoyofaa,<br />

amitom saxis xSiri dabanis nacvlad gamoiyeneT qa-<br />

Raldis xelsaxoci. kargi iqneba Tu tonalurs saer-<br />

Tod amoiRebT xmarebidan da mis magivrad gamoiyenebT<br />

pudrs.<br />

28<br />

XXVIII<br />

eqimis rCevebi<br />

ras gvirCevs<br />

Tamriko gobejiSvili<br />

_ qurTis saavdmyofos qalTa konsultacia aqtiurad<br />

zrunavs qalbatonebze, qalTa konsultaciaSi<br />

TveSi erTxel utardebaT ufaso konsultacia<br />

15 qalbatons, romelSic Sedis saSvilosnos yelis,<br />

farisebri jirkvlis da mkerdis daavadebaTa drouli<br />

diagnostika.<br />

D_ dadebiT Temeze gadavideT, rogoria Sobadoba<br />

amJamad?<br />

_ unda avRniSno, rom 2008 wlis ianvridan ivlisis<br />

CaTvliT didi liaxvis xeobaSi Sobadobam gansakuTrebiT<br />

moimata, 7 Tvis ganmavlobaSi 40-45 bavSvi<br />

daibada qurTis saavadmyofoSi. devnilobis pirvel<br />

weliwads Sobadobam gansakuTrebiT iklo, erTwliani<br />

pauzis Semdeg ki Sobadobam kvlav imata, amJamd qur-<br />

Tis konsultaciaSi 60 orsulia registrirebuli,<br />

aqedan 39 didi da patara liaxvis xeobidan aris.<br />

_ ra intervalia sasurveli mSobiarobebs Soris?<br />

_ rodesac qali jamrTelia mSobiarobebs Soris<br />

Sobadoba SezRuduli ar aris, mTavaria qals fizikuri<br />

monacemebi uwyobdes xels.<br />

_ ra rCevebs miscemT axalgazrda qalbatonebs?<br />

_ yvela qalbatons movuwodeb da vurCev, droulad<br />

mimarTon eqims, raTa Tavidan aicilon is gavrcelebuli<br />

daavadebebi, romlebzec ase xSirad saubroben<br />

mean-ginekologebi.<br />

gisurvebT jamrTelobas.<br />

eka ecataZe.<br />

rogor movuaroT saxis kans...<br />

rogor movuaroT cximian kans<br />

dilasa da saRamos procedurebi erTia: Sesaferisi<br />

kosmetikuri rZiT moiSoreT makiaJi da CamoibaneT<br />

Tbili wyliT, Semdeg gaikeTeT kosmetikuri sapnis<br />

niRabi, CamoibaneT jer cxeli wyliT, SemdegSi ki grili<br />

wyliT, romelSic gareuli iqneba 5-10 limonis<br />

wveTi.<br />

saxis siwiTle da qavili<br />

saxis siwiTlesa da qavils Svelis orkbilasa da<br />

gvirilis nayeni, Tanabari raodenobiT SeurieT erTmaneTs<br />

es mcenareebi, 1 sufris kovzi gvirila an<br />

orkbilas daumateT 1 sufris kovzi mduRare wyali,<br />

gaaCereT 15-20 wuTi Semdeg gawureT da SeinaxeT<br />

macivarSi, dilaobiT gaiwmindeT nayeniT saxe, gamoiyeneT<br />

mxolod sami dRe.<br />

mwevel qalebs gansakuTrebiT akliaT c vitamini,<br />

alkoholi afarTovebs sisxlZarRvebs, maT Soris<br />

kanis saxis kapilarebsac. yava da Cai gansakuTrebiT<br />

mavne zemoqmedebiT ar gamoirCevian, magram didi raodenobiT<br />

miRebisgan Tavi SeikaveT.<br />

eka ecataZe


saintereso msoflio<br />

britanelma qalbatonma<br />

saqorwino kabis xaTriT 64<br />

kg daiklo<br />

britanelma betim saqorwino<br />

kabis xaTriT, romelic mas 18 zomiT<br />

patara hqonda, 1 wlis ganmavlobaSi<br />

64 kg daiklo. Tavdapirvelad<br />

beti 140 kg-s iwonida.<br />

kaba rom sxeulze koxtad<br />

morgeboda, gogona mkacr dietas<br />

icavda. kvebis axali sistema mxolod<br />

xiliT, bostneuliT, TevziTa<br />

da zRvis produqtebiT kvebas iTvaliswinebda.<br />

comeulsa da Semwvarze<br />

betim uari Tqva.<br />

betis TqmiT, bolo erTi weli<br />

misTvis Zalian rTuli iyo, gansakuTrebiT<br />

imis gamo, rom savarjiSo<br />

darbazSi dadioda. `ver vitan<br />

varjiSebs da verasdros vifiqrebdi,<br />

rom fitnes-darbazSi daviwyebdi<br />

siaruls~, – acxadebs beti.<br />

saqmro momaval meuRles mTeli<br />

wlis ganmavlobaSi mxars uWerda,<br />

qorwilze man ixumra kidec:<br />

`rodesac mamakacebi qorwindebian,<br />

ufro mets iReben, vidre elian. me<br />

ki ufro naklebi mergo wilado~.<br />

kaci, romelsac 37 weli<br />

ar ubanavia<br />

warmoSobiT indoel gurus kailaS<br />

singhs 37 welia ar ubanavia. mas<br />

gulwrfelad sjera, rom daubanloba<br />

vaJis yolaSi daexmareba, - gurus 7<br />

qaliSvili hyavs. singhs 1974 wlis<br />

Semdeg, rac daqorwinda, erTxelac ar<br />

ubanavia. kailaSi Tavis dReebs naxiris<br />

mwyemsvaSi atarebs da yovel<br />

saRamos e.w. cecxlis abazanebs iRebs,<br />

rac sxeulis dezinfeqciaSi exmareba.<br />

am proceduras kailaSi marixuanas<br />

zemoqmedebis qveS yofnisas itarebs.<br />

am ritualis Semdeg is cecxlis<br />

garSemo rokavs da indur RmerTs,<br />

Sivas adidebs. `uamravi adamiani damcinis.<br />

adamianebi sxvadasxvanairebi<br />

arian. maTTvis Cemi gadawyvetileba<br />

gaugebaria, magram saqme is aris, rom<br />

es Cemi ki ara, uflis arCevania~, -<br />

ambobs kailaSi. misi meuRle kalavati<br />

devi yveba, rom cdilobs qmars<br />

banaoba aiZulos, magram kailaSi<br />

mudmivad xelidan usxlteba. `is<br />

meubneba, rom mxolod vaJis SeZenis<br />

Semdeg ibanavebs, axla ki Sxapis miRebas<br />

sikvdili urCevnia~, - yveba devi.<br />

coli kailaSs araerTxel damuqrebia,<br />

rom Tu ar daibanda, masTan ar dawveboda,<br />

magram amaod. kailaSis 16 wlis<br />

qaliSvilis TqmiT, is skolaSi popularuli<br />

mamamisis wyalobiT gaxda:<br />

`Cems Tanaklaselebs mamaCemis gacnoba<br />

surT, ainteresebT, daubanelma<br />

amdeni weli rogor gaZlo. eg mec ar<br />

mesmis~, - ambobs gogona.<br />

amazonis junglebSi indielebis<br />

ucnobi tomi aRmoaCines<br />

amazonis junglebSi indielebis<br />

dRemde ucnobi tomi aRmoaCines.<br />

daaxloebiT 200 kaciani jgufi<br />

Tanamgzavridan SeniSnes.<br />

ucxo tomis wevrebi CaliT daxurul<br />

saxlebSi cxovroben. indielebi<br />

dakavebulni arian soflis meurneobiT:<br />

mohyavT simindi, lobio, banani<br />

da sxva kulturebi. savaraudod, es<br />

tomi panosenovan jgufs miekuTvneba.<br />

Tavdapirvelad brazilia-perus<br />

sazRvarze tyeSi gakafuli zona<br />

SeniSnes, rac imaze mianiSnebda, rom<br />

aq adamianebi cxovrobdnen.<br />

tomis arseboba daadastura<br />

aprilSi am raionSi gagzavnilma sahaero<br />

eqspediciam. indielebi TviTmfrinavidan<br />

gadaiRes, raTa tomis<br />

yoveldRiur cxovrebaSi areuloba<br />

ar SeetanaT.<br />

braziliis indielTa nacionaluri<br />

sazogadoeba (FUNAI) izolirebuli<br />

tomebis gadasaRebad tradiciul<br />

safren aparatebs iyenebs. amJamad,<br />

amazonis junglebSi civilizacias<br />

mowyvetili sul 68 jgufia aRmoCenili.<br />

XXIX<br />

yvelaze moxucebuli mama<br />

ramajit raRavi – msoflio-<br />

Si yvelaze moxucebuli adamiania,<br />

romelsac Svili SeeZina.mas 54 wlis<br />

Sakuntala devisgan (:lol2:) Svili<br />

eyola..<br />

mSoblebi Zalian gaxarebulebi<br />

arian da bavSvs `RvTis saCuqrad~<br />

Tvlian. isini momavali wlisTvis<br />

meore Svilsac gegmaven.<br />

yofil moWidaves ramajits sjera,<br />

rom janmrTelobis mxriv kargad<br />

iqneba da naxavs Tavisi vaJis gazrdas.<br />

`me mxolod maSin movkvdebi, Tu<br />

Savi gveli mikbens, magram es saeWvoa.<br />

mewvieT aTi wlis Semdeg da me igive<br />

garegnobiT dagxvdebiT. Cemi yoveldRiuri<br />

dieta Seicavs: 3 litr rZes,<br />

naxevar kilogram nuSs da karaqs.<br />

`rajit raRavi amtkicebs, rom igi<br />

100 wlisaa, Tumca sapensio Canawerebi<br />

amtkicebs, rom igi 94 wlisaa.<br />

aseve eqimebi acxadeben, rom am asakSi<br />

bavSvi naklebadmosalodnelia. aqamde<br />

yvelaze moxuci mSobeli iyo 90<br />

wlis nanu ram jogi.<br />

29


anakondam antilopaTi<br />

isauzma<br />

samxreT afrikis erT-erT ran-<br />

CoSi anakondam antilopaTi isauzma<br />

da Robeze gadasvlas Seecada,<br />

Tumca misda samwuxarod, ar icoda,<br />

rom Zabva gadioda da mokvda.<br />

Cineli qali romelic patronobs<br />

1 500 ZaRls da 200 katas<br />

yvela adamiani Taviseburad bednieria…<br />

am qalbatons ki yvelaze<br />

metad cxovelebTan urTierToba ani-<br />

Webs bednierebas…<br />

Ha Wenjin aris cxovelebis<br />

moyvaruli adamiani. man miatova<br />

samsaxuri, gayida Tavisi saxli da<br />

Zvirfaseuloba, rom moevlo 1 500<br />

upatrono ZaRlisa da 200 katisaTvis.<br />

Tavidan mas hyavda ramdenime<br />

cxoveli, romlebTanac atarebda<br />

Tavisufal dros. magram rodesac<br />

Sinauri cxovelebis ricxvma zrda<br />

daiwyo, man miatova Tavisi kariera<br />

da gadawyvita mTeli dReebi gaetarebina<br />

ZaRlebTan da katebTan erTad.<br />

cotaxanSi man Seqmna namdvili<br />

cxovelebis TavSesafari – ipova 10<br />

adamiani ZaRlebis, xolo 2 katebis<br />

mosavlelad. mas aqvs ganzraxuli<br />

yvelanairi winaaRmdegobisa da sir-<br />

Tuleebis miuxedavad mouaros am sabralo<br />

cxovelebs. didi Zalisxmeva<br />

daWirda maT axal saxlSi gadayvanas,<br />

romelic CineTis mTavrobis gadawyvetilebiT<br />

aSenda. bevri moxalise<br />

maT Cuqnis sakvebs cxovelebisaTvis.<br />

dRes Ha Wenjin da misi cxovelebi<br />

cxovroben sofel Houyu-Si.<br />

saocari aRmoCena<br />

efraim jorj skaiverma, amerikelma<br />

diplomatma da antropologma, 1863<br />

wels gadawyvita peruSi emogzaura<br />

arqeologiuri aRmoCenebis mizniT.<br />

mas warmodgenc ki ar hqonda, rom<br />

iq did aRmoCenas gaakeTebda. is iq<br />

siZveleebis aRmosaCenad gaemgzavra.<br />

erT-erTi arqeologiuri koleqciis<br />

daTvalierebis Semdeg, skaiverma<br />

erT-erTi inkis Tavis qalaze SeamCnia<br />

didi kvadrati. am faqtma masSi<br />

didi cnobismoyvareoba gamoiwvia. man<br />

es Tavis qala cnobil frang anTropologs<br />

pol brokTan miitana gamosakvlevad,<br />

man ki es Tavis qala<br />

gamokvlevis Tanave aRiara unikalurad.<br />

jer mecnierebs ar enaxaT, Zveli<br />

Tavis qalidan aseTi sizustiT amoeRoT<br />

Zvlis nawili.<br />

trepanacia, anu Tavis qali-<br />

dan garkveuli nawilebis amoReba,<br />

TariRdeba afrikaSi 12 000 wlis<br />

win, xolo evropaSi 6000 wlis win.<br />

am proceduras ukeTebdnen micvalebulebs,<br />

magaliTad imitom, rom<br />

maTgan boroti sulebi ganedevnaT.<br />

magram am Tavis qalis gamokvlevis<br />

Sedegad dadginda, rom es operacia<br />

Catarebuli iyo sufTa samedicino<br />

mizniT. mogvianebiT sxva aseTi Tavis<br />

qalebis aRmoCenis Semdeg dadginda,<br />

rom am operaciebis Catarebis Semdeg,<br />

pacientebis naxevari gamojanmrTelebul<br />

iyo.<br />

mecnierebi mividnen daskvnamde,<br />

rom am aseulobiT Tavis qalis naxvis<br />

Semdeg, yvela sxva cnobil aR-<br />

30 XXX<br />

saintereso msoflio<br />

moCenebs msoflioSi mTlianad aRemateba.<br />

eseigi mivdivarT daskvnamde,<br />

rom mravali saukunis win peruSi<br />

warmoiSva neiroqirurgia, rac Zalian<br />

bevr kiTxvas badebs, es xom maT pirobebSi<br />

warmoudgeneli iyo...<br />

dinozavrebi<br />

meteoritebis<br />

wvimam gadaaSena<br />

„dinozavrebi 65 milioni wlis<br />

winaT gadaSendnen meteoritebis<br />

mTeli seriebis gamo, romlebic<br />

dedamiwas aTasi wlis ganmavlobaSi<br />

bombavdnen“…– ganacxades britanelma<br />

swavlulebma. ufro adre ki mkvlevarTa<br />

saerTaSoriso jgufma daaskvna,<br />

rom dinozavrebis daRupvis mizezi<br />

iyo uzarmazari asteroidis dartyma,<br />

romlis energia miliardjer ufro<br />

didi iyo, vidre im atomuri bombis<br />

energia, romelic hirosimaSi Camoagdes.<br />

am dartymis Sedegad darCenilia<br />

krateri Ciksulubi, romelic<br />

meqsikis naxevarkunZul iukatanze<br />

mdebareobs da diametriT 15 kilometria.<br />

magram, kidev erTi meteoritis<br />

dartymis kvalma, romelic dedamiwam<br />

manamde miiRo, im daskvnamde migviyvana,<br />

rom dinozavrebi daaziana meteoritebis<br />

cvenis mTelma seriam<br />

– laparakia boltiSis kraterze,<br />

romelic ukrainis teritoriaze<br />

2002 wels aRmoaCines.<br />

meteoriti, romelmac boltiSis<br />

krateri warmoqmna, Camovarda ramdenime<br />

aTasi wliT adre asteroidamde,<br />

romelmac Ciksulubis krateri<br />

warmoqmna. dro ganisazRvra niadagis<br />

fenebSi napovni mtvrisa da Zveli<br />

mdinareebis sporebis analizis<br />

safuZvelze.<br />

krateris ZirSi aRmoCnda agreTve<br />

gvimris mtveri. gairkva, rom pirveli<br />

dartymidan ramdenime wlis Semdeg,<br />

imave ZabrSi, kidev erTi meteoriti<br />

Cavarda. unda vivaraudoT, rom ori<br />

meteoritis erTi da imave ZabrSi Cavardna<br />

SeiZleba maTi didi raodenobiT<br />

aixsnas. meteoritebis eqspertma,<br />

profesorma monika greidim ivarauda,<br />

rom meteoritebis nakadi SeiZleba<br />

dakavSirebuli iyos kosmosuri<br />

obieqtebis SejaxebasTan, romelic<br />

dedamiwasTan axlos moxda.


saintereso msoflio<br />

rekordsmeni<br />

deda<br />

seirnobisas, skolaSi wayvanisas<br />

da zogadad erTad yofnisas 72<br />

wlis adriana iliesku da 5 wlis<br />

eliza nebismier Semxvedrs minimum<br />

bebia-SviliSvils moagoneben. arada<br />

Zneli warmosadgenia, magram realurad<br />

isini deda-Svili arian.<br />

adriana rumineTis dedaqalaq<br />

buqarestSi cxovrobs, universitetSi<br />

ruminul literaturaze<br />

kiTxulobs leqciebs da paralelurad<br />

wignebs wers. 2005 wlis<br />

ianvarSi is gaxda msoflioSi<br />

yvelaze xnieri deda da acxadebs,<br />

rom kidev erTxel surs ganicados<br />

dedobis bedniereba. SeRebili Tmis<br />

miuxedavad, xanSiSesuli qalbatoni<br />

aRiarebs, rom asaki etyoba da amas<br />

verafers Svelis, amitom cdilobs<br />

sarkeSi naklebad Caixedos. Svilis<br />

gaCenac, rogorc Cans, misTvis erTgvari<br />

brZolaa asakTan.<br />

- sarke daundoblad amxels<br />

qals, amitom masTan naklebad vmegobrob.<br />

samagierod, energia isev<br />

axalgazrduli maqvs da 27 wlis<br />

gogosaviT vgrZnob Tavs, daRlilobisas<br />

ki 37-viT. janmrTelobac<br />

gacilebiT ukeTesi maqvs, vidre<br />

Cemze orjer umcrosi qalebis<br />

umetesobas. amis gamo msurs, kidev<br />

erTi bavSvi gavaCino, magram es momavlis<br />

saqmea, jerjerobiT arsad<br />

meCqareba<br />

_ eliza Zalian mxiaruli da<br />

energiuli bavSvia. is CemTvis<br />

yvelaferia da mis meti aravin<br />

madardebs. ar vewevi da ar vsvam,<br />

maqsimalurad jansaRi cxovrebis<br />

wess vewevi. Tuki Cemi mSoblebiviT<br />

didxans vicocxleb, Cemi gardacvalebisas<br />

eliza 20 wlis iqneba. ase<br />

rom me kidev bevri ram SemiZlia<br />

mivce mas. elizas aRzrdaSi bevri<br />

energia davxarje. erTgvarad<br />

vSiSobdi, rom Cems gamo gauWirdeboda<br />

TanatolebTan kontaqti, magram<br />

mas uamravi megobari hyavs,<br />

rac Zalian maxarebs.<br />

adriana xelovnuri ganayofierebiT<br />

daorsulda, ris gamoc adgilobrivma<br />

religiurma da eTnikurma<br />

jgufebma am saqciels uwodes<br />

groteskuli, SemaZrwunebeli da<br />

egoisturi. magram adriana yuradRebas<br />

ar aqcevs da miiCnevs, rom<br />

elizas gaCena saukeTeso saqcielia<br />

mis cxovrebaSi.<br />

adriana 20 wlisa gaTxovda da<br />

maleve daorsulda. eqimebma abortis<br />

gakeTeba urCies, radgan tuberkulozi<br />

axali gadatanili<br />

hqonda da deda-Svilis sicocxles<br />

safrTxe emuqreboda. gogonac<br />

daTanxmda.. 24 wlis asakSi qmars<br />

gaSorda da mas Semdeg cxovrebis<br />

mTavar prioritetad kariera air-<br />

Cia. `muSaobisas bavSvsa da ojaxze<br />

fiqris dro ar mqonda, 37 wlidan<br />

ki mominda deda gavmxdariyavi,<br />

magram piradi cxovreba arasdros<br />

mqonia, in-vitro ganayofiereba ki<br />

maSin jer ar arsebobda.~<br />

in-vitros meTodi rumineTSi<br />

roca dainerga, adriana 57 wlis<br />

iyo. ganayofierebamde mkurnaloba<br />

gaiara da 2000 wels procedurac<br />

Caitara, magram orsuloba warumatebeli<br />

aRmoCnda.<br />

_ vinc me makritikebs, umetesobas<br />

Suri amoZravebs. advili saqme<br />

araa, gamosce 25 wigni, iyo warmatebuli<br />

profesori da aseT asakSi<br />

Svili gaaCino. erTxel elizam<br />

mkiTxa, mama Tu myavs, vuyvarvar mas?<br />

me vuTxari, arsebobs meTodi, roca<br />

weros kvercxi moaqvs da iqidan<br />

bavSvebi Cndebian. aseT bavSvebs mama<br />

ar hyavT, magram es ar niSnavs imas,<br />

rom isini aravis uyvars. xSirad<br />

vsaubrobT mis momavalze. me mindoda<br />

advokati gamosuliyo, magram<br />

mas reJisoroba surs. advili araa<br />

aseT asakSi dedoba, amitom xSirad<br />

vafrTxileb Svils, rom umjobesia<br />

30 wlamde imSobiaros. araCveulebrivi<br />

SegrZnebaa, roca ici, rom<br />

Seni sikvdilis Semdeg Seni nawili<br />

cxovrebas agrZelebs. aseT rameze<br />

uars arafris didebiT ar vityodi.<br />

XXXI<br />

mzis dabneleba<br />

mzis dabneleba, bunebrivi fenomeni,<br />

xdeba mTvaris moxvedrisas mzesa da<br />

dedamiwas Soris, ris gamoc dedamiwaze<br />

myofi damkvirveblisTvis mze<br />

srulad an nawilobriv dafarulia.<br />

es SeiZleba moxdes mxolod<br />

axal mTvareze, rodesac mze da mTvare<br />

erTmaneTs exebian, rogorc es<br />

dedamiwidan Cans. sul mcire ori da<br />

maqsimum xuTi mzis dabneleba Sei-<br />

Zleba moxdes yovel wels dedamiwaze,<br />

romelTagan arcerTi an maqsimum<br />

ori sruli dabneleba SeiZleba iyos.<br />

miuxedavad amisa, sruli dabneleba<br />

iSviaTi movlenaa nebismier adgilas,<br />

vinaidan yoveli dabnelebisas<br />

sisrule arsebobs mxolod Zalian<br />

viwro koridoris gaswvriv mTvaris<br />

umbris SedarebiT mcire nawilze.<br />

mzis sruli dabneleba saocari<br />

bunebrivi fenomenia da mravali adamiani<br />

specialurad mogzaurobs Sori<br />

manZilidan am movlenaze dasakvirveblad.<br />

evropaSi 1999 wels mzis<br />

srulma dabnelebam SesaZlebeli<br />

gaxda sazogadoebrivi cnobierebis<br />

amaRleba am fenomenze. bolo mzis<br />

sruli dabneleba moxda 2009 wlis<br />

22 ivliss. mzis dabneleba maSin<br />

xdeba, rodesac mTvare dedamiwis<br />

(damkvirvebels) da mzes Soris eqceva<br />

da mzes efareba. mTvare sinaTles<br />

ar gamoscems, Tumca igi ireklavs<br />

mas, amitomac, dabnelebis win mTvare<br />

ar Cans da iqmneba STbaWdileba, rom<br />

mze gaurkveveli warmoSobis siSaviT<br />

ifareba. mzis sruli dabnelebis<br />

zoli siganeSi SesaZloa, oras kilometrsac<br />

aRwevdes. is damkvirvebeli,<br />

romelic mzis sruli dabnelebis<br />

zolis axlos imyofeba, mxolod<br />

mzis nawilobriv dabnelebas aRiqvams.<br />

amgvari dabnelebis dros, mT-<br />

31


vare mzis diskis centrSi ar xvdeba<br />

da mxolod mis nawils faravs, amas-<br />

Tan erTad zecac naklebad bneldeba,<br />

vidre es sruli dabnelebis dros<br />

xdeba. SeuiaraRebeli TvaliT mzis<br />

nawilobrivi dabnelebis dakvirveba<br />

SesaZlebelia mzis sruli dabnelebis<br />

zolidan daaxloebiT 2000<br />

kilometris manZilze.<br />

• mTvaris Crdilis moZraobis<br />

minimaluri siCqare dedamiwis zedapirze<br />

1 km/wm-ze odnav mets warmoadgens.<br />

am aTaswleulis yvelaze<br />

xangrZlivi dabneleba moxda 2010<br />

wlis 15 ianvars. tropikuli afrikisa<br />

da samxreT-aRmosavleT aziis<br />

teritoriaze SeiniSneboda mzis<br />

sruli dabneleba. daaxloebiT 11<br />

wuTis manZilze mTvare efareboda<br />

mzes da mxolod mzis gvirgvini Canda.<br />

es astronomiuli movlena arc<br />

Tu iSviaTia, magram ase xangrZlivad<br />

arc Tu xSirad xdeba. mzis dabnelebis<br />

es 11 wuTiani rekordi gameordeba<br />

mxolod 3043 wels. mzis<br />

dabnelebis dros cxovelebi Zlier<br />

SfoTvas iCenen. mecnierebma daadgines,<br />

rom yvela cxoveli mzis ganaTebis<br />

intensivobis mimarT gansakuTrebiT<br />

mgrZnobiarea. uecari dabnelebis<br />

dros ZaRlebi da katebi yefasa da<br />

knavils iwyeben, samalavs eZeben. specialistebma<br />

aseve daakonkretes, rom<br />

am astronomiul movlenas SesaZloa,<br />

cxovelebis moulodneli agresiac<br />

ki mohyves.<br />

SemTxveva did britaneTSi<br />

2008 wlis seqtemberSi did<br />

britaneTSi, eilsberSi irems manqana<br />

daejaxa. cxovelebis hospi-<br />

talSi gadayvanisas aRmoCnda, rom<br />

is maked iyo. samwuxarod, eqimebma<br />

misi gadarCena ver moaxerxes, magram<br />

ixsnes misi Svili da inkubatorSi<br />

moaTavses.<br />

Simpanzeebi Tavs `isuleleben~,<br />

rodesac maT es awyobT<br />

rogori ucnauric ar unda iyos,<br />

Simpanzeebi axdenen imis demonstracias<br />

rom, ar SeuZliaT miiRon<br />

saukeTeso jildo, Tu es niSnavs,<br />

rom isini unda moiqcnen rogorc<br />

jgufis ara dominanti wevri.<br />

lidia hoperma jorjiis Statis<br />

universitetidan (a.S.S) domiminant<br />

Simpanzes aswavla oridan<br />

erT-erTi nivTis gacvla stafilos<br />

naWerSi. Semdeg maimuns gars<br />

exvia xuTi `qveSevrdomi~ da `dedoflis~<br />

Semyure isini maleve iTvisebdnen<br />

igives.<br />

amis Semdeg axali wesebi moqmedebda:<br />

im nivTSi, romelSic adre<br />

arafers aZlevdnen exla ukve Sei-<br />

Zleboda ufro Zvirfasze, yurZenze<br />

gadacvla. rodesac, maimunebi<br />

marto swavlobdnen isini maleve<br />

xvdebodnen Tu ra moeTxovebodaT.<br />

magram rogorc ki maT SeuerTdeboda<br />

dominanti `dedofali~ isini<br />

`suleldebodnen~ da erTvebodnen<br />

Zvel sqemaze, uars ambobdnen<br />

yurZenze da kmayofildebodnen<br />

stafilos naWeriT.<br />

qalbatoni hoperi ambobs: `jgufis<br />

dominanturi wevris qcevebis<br />

kompireba maimunebs exmareba maTTvis<br />

gamosadegi socialuri Cvevebis<br />

SenarCunebaSi~.<br />

skulpturuli<br />

saocreba 100 000<br />

kbilis sawmendiT<br />

35 wlis win skot viverma<br />

(skulptorma) daiwyo mSenebloba<br />

skulpturul saocrebaze kbilis<br />

sawmendebiT. skulptura warmoadgens<br />

cnobil istoriul adgilebs<br />

da simboloebs.<br />

skoti ambobs rom, am samuSaoze<br />

32 XXXII<br />

saintereso msoflio<br />

3000 saaTi daxarja. am nagebobaSi<br />

gamoyenebulia mxolod webo<br />

da kbilis sawmendebi, romelsac<br />

mSoblebi da megobrebi Cuqnidnen.<br />

avtori acxadebs rom am nagebobis<br />

analogi msoflioSi ar arsebobs.


poezia<br />

nana cincaZe<br />

dabadeba<br />

me erTxel vinatre dabadeba,<br />

sikvdils averide qviTiniT,<br />

Canasaxs raRaca gamaxsenda<br />

Zveli, Sumeruli miTiviT.<br />

caSi rad vicxovre damaviwyda,<br />

miwam damiZaxa surviliT,<br />

roca imedebi gadamiwyda,<br />

gaCnda simyudrovis wyurvili,<br />

mere me moviwye orgiebi,<br />

kocnebiT baxusi davaTvre,<br />

sadRac SemeCexa molieri,<br />

axlac, Cemi eniT davaTvre.<br />

ara, ar myofnida araferi,<br />

arc ca, arc miwa da arca wyali.<br />

rodis movipare kamaTeli,<br />

wami gavaSeSe sawyali,<br />

RmerTi benefisze davpatiJe,<br />

gaigeT, ar miTxra uari,<br />

miwis yvavilebiT gavagiJe,<br />

Cemi zeciuri Jurnali,<br />

Tavze ocnebebiT damaTenda,<br />

hoda, damaviwyda sikvdili,<br />

isev siyvaruli gamaxsenda,<br />

mudmiv patimroba misjili.<br />

gikvirT,? rad vinatre dabadeba?<br />

guli<br />

gulo, ras iTxov veluro,<br />

gulo, ar dasva wertili,<br />

rom kidev erTxel mestumros<br />

mze, Rrubels Camowyvetili.<br />

gulo, kvlav Tavi aiSvi<br />

gulo, fiqrebi gaxedne,<br />

ar SemekiTxo raisTvis<br />

sal kldeze gadamaxede.<br />

iseT survilebs Seebi,<br />

sul vnebis Rame mTisavdes,<br />

cxra cixes gadavevlebi,<br />

ro Tmebi gadamiSavdes.<br />

Senc daiviwye WaRara,<br />

gulo, ar dasva wertili,<br />

rom kidev erTxel mestumros<br />

mze, Rrubels Camowyvetili.<br />

2010 weli<br />

XXXIII<br />

1999 weli.<br />

------me<br />

gavakeTe aRmoCena----var<br />

bednieri.<br />

kvlav Semwevs Zala,vitiro<br />

da<br />

mjerodes xvalis.<br />

aravin miTxras--- cremli<br />

Sreba,<br />

mudmivad vdardob...<br />

cremli ar Sreba,cremliT<br />

xdeba<br />

gadaxda valis.<br />

yvelas cxovrebis raRac<br />

gvmarTebs---didi<br />

an mcire.<br />

wasuli wlebi metad mkacri<br />

ganaCenia.<br />

bevrjer<br />

damcxriles,feniqsiviT<br />

mainc aRvsdeqi<br />

da kvlav sicocxles mivuZRveni--rac<br />

damrCenia.<br />

TamaraSeni<br />

is sofeli ici rad Rirs,<br />

sadac davbadebulvar?<br />

ici, rad Rirs is sofeli,<br />

sadac gavlaRebulvar?<br />

miswavlia, swavla, Sroma,<br />

skola Semyvarebia!<br />

ici rad Rirs is sofeli<br />

sadac Cemi saxlia?<br />

axla yornebs daupyriaT,<br />

CvenTvis aRar scaliaT,<br />

is adgili sadaca varT<br />

cremliT daminamia.<br />

xeoba<br />

nana cincaZe<br />

is Cemi saxli, sadac viyavi,<br />

iq TiTqmis ukve araferia!<br />

yoveldRe vdardob,<br />

cremls ver vaCereb,<br />

mTeli xeoba dakargulia.<br />

guli kvlav dardobs,<br />

es sxvebs ar esmiT,<br />

Caenacvleba mzes didi mTvare,<br />

dRes Rame Secvlis,<br />

mova wyvdiadi,<br />

TiTqos gaqreba, yvela vinc<br />

aris!<br />

kvlavac vitireb, dardi<br />

gaCndeba,<br />

netav, xeoba veRar aRdgeba?<br />

naTia daTaSvili<br />

TamaraSeni.<br />

33


astroprognozi<br />

5 ivlisidan - 5 agvistomde astrologiuri prognozi<br />

verZi _ 21.03 - 20.04<br />

partniorTan problemebi ufro<br />

gamwvavdeba. Tvis pirvel naxevarSi<br />

moulodneli gaugebrobis mizezi gaxdeba<br />

sicive an meore mxaris zedmeti<br />

principuloba, aseve Tqveni daudevroba,<br />

Jinianoba, Tavisuflebis da damoukideblobis<br />

mwvave moTxovnileba. Seuferebeli<br />

momentia daqorwinebis an sxva saxis SeTanxmebisTvis,<br />

aseve iuridiuli daxmarebis miRebisTvis. pativi<br />

eciT sxva adamianebis uflebebs da gemovnebas.<br />

kuro _ 21.04 - 20.05<br />

am TveSi keTilsindisierad da<br />

zedmiwevniT SeasruleT nebismieri<br />

movaleoba. mogiwevT sakuTari<br />

valdebulebis Sesruleba rTul<br />

garemoebaSic: mag. martoobis an<br />

cudi ganwyobis atmosferoSi. damatebiTi<br />

yuradReba dauTmeT profesiuli daavadebis<br />

mkurnalobas, dietas, nervuli da seqsualuri dar-<br />

Rvevebis profilaqtikas. mosalodnelia daugegmavi<br />

situacia samsaxurSi, samedicino dawesebulebaSi.<br />

tyupebi _ 21.05 - 21.06<br />

moimatebs harmoniis, lamazi garemos,<br />

moduri tansacmlis da aqsesuarebis,<br />

garSemomyofebTan diplomatiuri<br />

da harmoniuli urTierTobis<br />

moTxovnilebas Tumca yvelaferi kargad<br />

ar iqneba. gadadeT romantikuli<br />

Sexvedra, pirveli SemoqmedebiTi gamosvla.<br />

mosalodnelia daugegmavi garemoeba bavSvebTan<br />

an mSoblis movaleobis SesrulebasTan dakavSirebiT,<br />

aseve siyvarulSi imedgacrueba<br />

kirCxibi _ 22.06 - 22.07<br />

saxlSi garemoeba naklebad myudro<br />

gaxdeba. SexvdebiT mSoblebis an meuRlis<br />

ukmayofilebas, yofiT usiamovnebas, uflebebis<br />

darRvevas an sacxovrebeli farTis<br />

SezRudvas. gaakontroleT janmrTelobis<br />

mdgomareoba. moerideT kapitalur remonts,<br />

rieltoris an landSaftis dizaineris<br />

karieris dawyebas, memkvidreobasTan dakavSirebul<br />

sakiTxebSi CaRrmavebas.<br />

lomi _ 23.07 - 22.08<br />

yoveldRiur garemocvas-<br />

Tan urTierTobisas gamoiCineT<br />

konkretuloba. SesaZloa saqme<br />

principul konfliqtamde mivides.<br />

agresiul oponentebTan<br />

kamaTisasac daicaviT etiketi<br />

da wesrigianoba. mosalodnelia janmrTelobas an valdebulebis<br />

SesrulebasTan dakavSirebuli problemebi,<br />

imedgacrueba, gamZleobis Sesusteba.<br />

qalwuli _ 23.08 - 22.09<br />

naklebad Sesaferisi dReebia<br />

garTobis, mflangvelobis,<br />

daufiqrebeli xetialisTvis.<br />

wonis daklebis mcdeloba ganapirobebs<br />

gauTvaliswinebel sir-<br />

Tuleebs. dafiqrdiT xarjebis da<br />

danakargebis, arasaWiro gasavlis<br />

Semcirebaze. Tu Tqven saqmianobas<br />

an finansur politikaze damokidebulia sxva adamianebis<br />

interesi, daicaviT Tanabaruflebianobis da samar-<br />

Tlianobis principi, pativi eciT sxva adamianebis gegmebs<br />

da sakuTrebis uflebas.<br />

34 XXXIV<br />

saswori _ 23.09 - 22.10<br />

mosalodneli siurprizebis miuxedavad,<br />

ZiriTadi siuJetis ganviTareba<br />

Tqvenze iqneba damokidebuli. mogiwevT<br />

TavSekavebulobis, simtkicis gamoCena.<br />

daicavT tradiciebs da gaakontrolebT<br />

SeTanxmebas, roca Tqveni<br />

mowinaaRmdegeebi an mokavSireebi damoukideblobis da<br />

Tavisuflebisken miiswrafvian. meuRle gamoiCens moulodnel<br />

iniciativas, sxva droisTvis gadaitaneT sakuTar<br />

garegnobaze zrunva.<br />

morieli _ 23.10 - 21.11<br />

adamianebi, romlebTanac dakavSirebuli<br />

xarT partnioruli kavSirebiT,<br />

Seicvlian taqtikas, aseve gemovnebas,<br />

esTetikur miswrafebas, finansur mdgomareobas,<br />

siyvarulis, TanamSromlobis,<br />

biznesis an fulis mimarT damokidebulebas, saqmis<br />

msvlelobis miuxedavad moerideT sxvebis interesebis<br />

Selaxvas, Tumca daicaviT sakuTari kanonieri uflebebic.<br />

SesaZloa qronikuli daavadebis gamwvaveba. gzaSi,<br />

samuSao koleqtivSi, col-qmrul urTierTobaSi sruli<br />

komfortis imedi ar gqondeT.<br />

mSvildosani _ 22.11 - 21.12<br />

gaZlierdeba urTierTobisken<br />

swrafva. gaugebrobis Tavidan<br />

asacileblad mkacrad daicaviT<br />

miRebuli wesebi. mosalodnelia<br />

meuRlesTan urTierTobis gamwvaveba.<br />

potenciur partniorze an klientze<br />

STabeWdilebis mosaxdenad, masTan<br />

dialogSi moerideT gaxsnilobas da<br />

familiarobas, saeWvo Jargonebs da Jestebs.<br />

Txis rqa _ 22.12 - 19.01<br />

moulodneli cvlilebebi da<br />

gadaadgileba moxdeba. mosalodnelia<br />

problemebi ufrosobas, mSoblebs,<br />

xelisuflebis warmomadgenlebs,<br />

meuRlesTan urTierTobaSi. Seuferebeli<br />

droa axali individualuri<br />

da erToblivi wamowyebisTvis. moerideT<br />

zedmet simkacres, agresiulobas, arasamarTlian<br />

da ukanono gadawyvetilebas. cudad yofnis SemTxvevaSi<br />

kargad gaakontroleT janmrTelobis mdgomareoba da<br />

gadadeT damatebiTi datvirTva.<br />

merwyuli _ 20.01 - 18.02<br />

damatebiTi simtkicis da TavSekavebulobis<br />

gamoCeniT, sakuTari<br />

idealebis da mosazrebebis dacviT,<br />

Tqveni mdgomareoba ufro saimedo<br />

da myari iqneba. kerZod, SeZlebT<br />

sayvareli, pativcemuli adamianebis<br />

ndobis mopovebas. sasiyvarulo sferoSi grZnobebis ayolas<br />

amjobineT racionaluri midgoma. romanis ganviTarebaze<br />

pasuxismgeblobis aReba sakuTar Tavze mogiwevT.<br />

Tevzebi _ 19.02 - 20.03<br />

romantikul grZnobebSi mosalodnelia<br />

sruli dabneuloba. situaciis<br />

garkvevas nu ecdebiT urTierTobis<br />

romantikul, intimur mimarTulebaSi<br />

gadayvaniT. radgan amgvarad gelodebaT<br />

meti marcxi. TavSekavebuloba<br />

sasargeblo iqneba TqvenTvis da<br />

Tqveni SeyvarebulisTvisac. moerideT sasamarTlo gar-<br />

Cevis dawyebas, axali Tanamdebobis dakavebas, qirurgiul<br />

operacias, giraos an kreditis gaformebas

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!