erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ...
erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ... erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ...
qarTuli Teatric da qarTuli literaturac amieridan maRali tribuna unda iqnes. Zveli formula SemovabrunoT Ex occidentis Lux:" (k. gamsaxurdia, t. VI, 1963 : 648). k. gamsaxurdias mTeli Segnebuli moRvaweoba da Semoqmedeba saqarTvelos momavalze fiqrs ukavSirdeba da rogorc mis warsuls, ise awmyosac sabolood im daskvnamde, mihyavs, rom am patara qveyanam sakuTari, damoukidebeli arsebobis gza unda monaxos. verc aRmosavleTisa da verc dasavleTisaken swrafvam ver SeZlo saqarTvelos TviTmyofadobis, misi potenciuri SesaZleblobis gamovlena-ganviTareba, verc azia da verc evropa uzrunvelyofs qveynis erovnuli interesebis srulyofas. saqarTvelom mesame gza unda ipovos da es mesame gza mis TavisTavadobaSi, mis damoukideblobaSi devs. am mesame gzis fesvebi saqarTvelos warsulSia saZiebeli, rom k. gamsaxurdias erovnuli cnobierebis modeli qveynis warsulis uRrmes SreebSi ikiTxeba. swored amitom cnobierisa da aracnobieris fenomeni, ase mZafri zeSTagonebiT warmoisaxeba k. gamsaxurdias SemoqmedebaSi. k. gamsaxurdias romeli nawarmoebic ar unda aviRoT, masSi yovelTvis moiZebneba samSoblos siyvarulis idumali gancda. sadRac siRrmeSi, mxatvrul SreebSi yovelTvis ikiTxeba da xmiandeba Tavisuflebis idea da rac yvelaze mTavari da mniSvnelovania, es ideebi da mxatvruli saxeebi isea ganfenili, mxolod mxatvrul struqturas ki ar amdidreben, aramed didi STagonebiT xasiaTdebian da mkiTxvelSi erovnuli grZnobis akumulirebas iwveven. Tanac isic unda aRiniSnos, rom am STagonebis xarisxi izrdeba, rogorc mwerlis didi SemoqmedebiTi niWisa da energiis, ise misi uaRresad didi sulieri da gonebrivi ganaTlebulobis gamo. filosofiisa da fsiqologiis gamowvlilviT Seswavlam, maTi Zireuli problemebis sakuTar gonebriv prizmaSi gatarebam mwerlis SemoqmedebaSic axali mxatvrul-saxeobrivi azrovnebis speqtri Seqmna. k. gamsaxurdias erovnuli cnobierebis Semecnebisas unda SevecadoT mis nawarmoebebSi amovikiTxoT is saidumloeba, rasac miTosuri arqetipebi qmnis da upirvelesad vicodeT Tavad miTosi ra aris; miTosi sityvaSi kondensirebuli adamianTa saukunovani idumali ocneba da SegrZnebaa, saxeldebulad vergagebuli is azri da grZnoba, romelic vulkaniviT moedineba saukuneTa Sreebidan da Cvenive Tavis, Cvenive saxis SemecnebaSi gvexmareba, miTSia daxatul- 26
gaazrebuli istoriis, mecnierebisa da xelovnebis uzogadesi da umniSvnelovanesi problemebi, kacobriobis istoria miTidan iwyeba da swored miTosze dayuradebiT, misi arqetipuli saxe-simboloebis axsniTa da mxatvruli gaanalizebiT araTu calkeuli erebis, msoflios warsulica da momavalic SeiZleba amovikiTxoT. upirvelesad ki SesaZlebelia eris, erovnuli majiscema, misi erovnuli msoflmxedveloba Seicno. umiTod da uwarsulod erovnuli cnobierebis formireba SeuZlebelia. aqedan gamomdinare rodesac vayenebT problemas `erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia k. gamsaxurdias SemoqmdebaSi" TavisTavad cxadia, mwerlis erovnuli cnobierebis ganmsazRvrel im sawyis modelebze unda gadavitanoT yuradReba, rac mwerlis erovnul TvalTaxedvas ayalibebs. SeiZleba Tamamad ganvacxadoT, rom k. gamsaxurdias erovnuli msoflmxedveloba im zRaprebidan, miTebidan, legendebidan, Tqmulebebisa da ambebidan iwyebs formirebas, rasac gamdelis - ekaisagan ismenda ymawvili. miTebisa da legendebis gareSe cxovreba, rom sisxlisagan daSretili sicocxle da arsebobaa, amaze TviT k. gamsaxurdiac miuTiTebs: `... aba Tqven iciT, ra Znelia poetisaTvis krizisi? krizisi Cveni sulis gamofxizlebaa zmanebisa da miTis jadosagan. 104). krizisi? ideebis siRaribe, stilis krizisi?" (gamsaxurdia, t. I 1992 : `qarTuli kulturis krizisi maSin iwyeboda xolme, rodesac misTvis daixSveoda gza msoflio azrovnebis simaRleebisaken, an kidev mxolod erTi mimarTulebiT iyo gaxsnili es gza... qarTuli renesasnuli suliskveTebis aRorZineba uwinares yovlisa niSnavda azrovnebis iseT simaRles da interesTa sferos iseT sifarToves, romelic aucilebelia universaluri wyobis faseulobaTa Sesaqmnelad. xelovnebis sxva dargTagan mwerlobam pirvelma daayena xelaxla qarTuli kulturis sinTezurobis problema. am problemis gamo wuxili met-naklebi intensivobiT gamovlinda Cveni drois yvela didi mwerlis naazrevSi. konstantine gamsaxurdia erT-erTi pirveli iyo meoce saukunis dasawyisi xanis qarTvel moRvaweTagan, romlis winaSec mTeli sigrZe- 27
- Page 1 and 2: quTaisis akaki wereTlis saxelmwifo
- Page 3 and 4: Sesavali k. gamsaxurdias saxeli da
- Page 5 and 6: `qarTuli istoriuli prozis tradicieb
- Page 7 and 8: metad STambeWdavia a. baqraZis azri
- Page 9 and 10: meorec, `daviT aRmaSeneblis" monume
- Page 11 and 12: gaucxoebis problema msoflio literat
- Page 13 and 14: apolon canavas es mosazreba da mTel
- Page 15 and 16: erovnulma cnobierebam warmoaCina k.
- Page 17 and 18: II. erovnuli cnobierebisa da xasiaT
- Page 19 and 20: k. gamsaxurdias erovnuli suliskveTe
- Page 21 and 22: evropas. umetesoba evropas amjobine
- Page 23 and 24: pavle ingoroyvam, vaxtang kotetiSvi
- Page 25: iyo da amitomac acxadebs igi rom `s
- Page 29 and 30: `marad uku moiqceva is, adamiani, r
- Page 31 and 32: `ratom diakvnoba, mere mRvdeli unda
- Page 33 and 34: mexsierebaSi es nawilebi mWidrod ar
- Page 35 and 36: amitomac eSinia Cven dros Tavisi sa
- Page 37 and 38: `es nawilobriv marTalia, mordu, veu
- Page 39 and 40: sakuTari individualobis dakargvis,
- Page 41 and 42: qmnis. es sakiTxi erT-erTi umniSvne
- Page 43 and 44: amdenad, adamiani, romelic cxovrobs
- Page 45 and 46: kulturis istoriis ZirisZiramdis gac
- Page 47 and 48: sulierad da xSirad gonebrivad arasr
- Page 49 and 50: dasasruliT man sikvdiliTa sikvdili
- Page 51 and 52: calmxrivobisa da gaugebrobisTvisaa
- Page 53 and 54: saerTo xazs vipoviT, es TiTqos Sesa
- Page 55 and 56: `mwerlis SefasebaSi didad mniSvnelo
- Page 57 and 58: SeRamdeboda Tu ara varskvlaveTs uCv
- Page 59 and 60: iSviaTad misdevs jer kidev ymawvili
- Page 61 and 62: zegavlena moaxdina mwerlis erovnulm
- Page 63 and 64: `- wiTeli armia tfilisisaken daiZra
- Page 65 and 66: Zireul niSan-Tvisebebs, rac Tavad m
- Page 67 and 68: mistikis sulidan" `ra Raribi iqnebo
- Page 69 and 70: xaris dakavSireba wm. giorgis kultT
- Page 71 and 72: gaecxadebina koxtas enaareulma, qaj
- Page 73 and 74: 5. Savi morielis dabadeba (xvaramze
- Page 75 and 76: adamianur RirsebaTa warmoCena. imis
gaazrebuli istoriis, mecnierebisa da xelovnebis uzogadesi da<br />
umniSvnelovanesi problemebi, kacobriobis istoria miTidan iwyeba da<br />
swored miTosze dayuradebiT, misi arqetipuli saxe-simboloebis axsniTa<br />
da <strong>mxatvruli</strong> gaanalizebiT araTu calkeuli erebis, msoflios<br />
warsulica da momavalic SeiZleba amovikiTxoT. upirvelesad ki<br />
SesaZlebelia eris, <strong>erovnuli</strong> majiscema, misi <strong>erovnuli</strong> msoflmxedveloba<br />
Seicno. umiTod da uwarsulod <strong>erovnuli</strong> <strong>cnobierebis</strong> formireba<br />
SeuZlebelia.<br />
aqedan gamomdinare rodesac vayenebT problemas `<strong>erovnuli</strong><br />
<strong>cnobierebis</strong> <strong>mxatvruli</strong> <strong>interpretacia</strong> k. gamsaxurdias SemoqmdebaSi"<br />
TavisTavad cxadia, mwerlis <strong>erovnuli</strong> <strong>cnobierebis</strong> ganmsazRvrel im sawyis<br />
modelebze unda gadavitanoT yuradReba, rac mwerlis erovnul<br />
TvalTaxedvas ayalibebs. SeiZleba Tamamad ganvacxadoT, rom k.<br />
gamsaxurdias <strong>erovnuli</strong> msoflmxedveloba im zRaprebidan, miTebidan,<br />
legendebidan, Tqmulebebisa da ambebidan iwyebs formirebas, rasac<br />
gamdelis - ekaisagan ismenda ymawvili. miTebisa da legendebis gareSe<br />
cxovreba, rom sisxlisagan daSretili sicocxle da arsebobaa, amaze TviT<br />
k. gamsaxurdiac miuTiTebs:<br />
`... aba Tqven iciT, ra Znelia poetisaTvis krizisi? krizisi Cveni<br />
sulis gamofxizlebaa zmanebisa da miTis jadosagan.<br />
104).<br />
krizisi? ideebis siRaribe, stilis krizisi?" (gamsaxurdia, t. I 1992 :<br />
`qarTuli kulturis krizisi maSin iwyeboda xolme, rodesac misTvis<br />
daixSveoda gza msoflio azrovnebis simaRleebisaken, an kidev mxolod<br />
erTi mimarTulebiT iyo gaxsnili es gza...<br />
qarTuli renesasnuli suliskveTebis aRorZineba uwinares yovlisa<br />
niSnavda azrovnebis iseT simaRles da interesTa sferos iseT sifarToves,<br />
romelic aucilebelia universaluri wyobis faseulobaTa Sesaqmnelad.<br />
xelovnebis sxva dargTagan mwerlobam pirvelma daayena xelaxla qarTuli<br />
kulturis sinTezurobis problema. am problemis gamo wuxili met-naklebi<br />
intensivobiT gamovlinda Cveni drois yvela didi mwerlis naazrevSi.<br />
<strong>konstantine</strong> gamsaxurdia erT-erTi pirveli iyo meoce saukunis<br />
dasawyisi xanis qarTvel moRvaweTagan, romlis winaSec mTeli sigrZe-<br />
27