erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ...

erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ... erovnuli cnobierebis mxatvruli interpretacia konstantine ...

30.01.2013 Views

TvalsazrisiT, swored am izolaciis garRvevas isaxavda miznad sulxan- saba orbelianis (1658-1725) samwliani mogzauroba (1713-1716 wlebSi) italiasa da safrangeTSi, Tumca amaod - aqedan araferi gamovida. Cvens qveyanaSi, rogorc politikuri, ise kulturuli TvalsazrisiT axali xana iwyeba 1801 wlidan. politikurad saqarTvelo kargavs Tavisuflebas da ruseTis imperiis Semadgeneli nawili xdeba, xolo kulturulad, marTalia, swored am droidan iwyeba qarTuli kulturis evropeizacia, magram es procesi srulyofilad ver CaiTvleba, saqme is gaxlavT, rom evropul civilizaciasa da kulturas uSualod ki ar vukavSirdebodiT, aramed rusuli kulturis meSveobiT, romelic Tavad evropuli kacobriobis periferias warmoadgenda. dasavlur samyarosTan pirdapiri kavSiris damyareba pirvelad SesaZlebeli gaxda mxolod me-20 saukunis dasawyisSi, kerZod, 1918-1921 wlebSi, roca ruseTis imperiaSi dawyebuli didi politikuri qaosis meSveobiT saqarTvelom sami wliT moipova damoukidebloba. magram male Cveni qveyana ruseTis imperiis memkvidre sabWoTa kavSiris SemadgenlobaSi aRmoCnda da evropul samyarosTan urTierToba saerTod SeuZlebeli gaxda. iliam da misma Tanamoazreebma Camoayalibes saukunis ideebi da idealebi, romelTa ganvrcoba da mxatvrul aspeqtSi warmosaxva momdevno Taobebma iTaves. ilia WavWavaZis erovnuli gezi da orientacia mudamJams iyo warmmarTveli k.. gamsaxurdias msoflmxedvelobisa, man udidesi zegavlena ganicada didi ilias erovnuli da politikuri mrwamsisa da gvarwmunebda kidec, rom saqarTvelos momavlisaTvis swored ilias gziT unda evlo mTel qveyanasa da yovel qarTvelsac, miTumetes moazrovne, samSoblos bediT dainteresbul moRvaweT, swored am rwmenis gamo iyo, rom k. gamsaxurdiam aseTi emociiT gamoxata ilias sikvdiliT gamowveuli tragedia. werilSi `eris mTavari" k. gamsaxurdia wers: `albaT bevr mweralsa da moRvawes SeSurdeboda misi tragikuli sikvdili, igi wavida Cvengan Seufasebeli, magram Tavisi sicocxlis dasasruliT man sikvdiliTa sikvdili daTrguna da Cven warmogvzarda misi didi ideebis qomagad da medroSed. sanamdis qarTveli xalxi iarsebebs am qveynad, ilia WavWavaZe marad icocxlebs qarTveli eris xsovnaSi" (`eris mTavari", k. gamsaxurdia t. VI : 659). 18

k. gamsaxurdias erovnuli suliskveTeba TavisTavad gagrZelebaa im ideebisa, romelic XIX saukunis 60-iani wlebidan momwifda saqarTveloSi. mwerlis istoriuli romanebi `didostatis konstantines marjvena", `daviT aRmaSenebeli", mxatvruli sityvis didostatTan erTad gvacnobs gulmxurvale mamuliSvils, romlisTvisac mwerloba TviTmizani ar aris, mis romanebSi upirvelesad daisva da gadaiWra saqarTvelos erovnuli orientaciis sakiTxi. marTalia romanebi `dionisos Rimili", `mTvaris motaceba" da `vazis yvaviloba" istoriuli ar aris magram, erovnul problemaTa saintereso gadawyvetas aqac axerxebs mwerali. k. gamsaxurdias novelebi Tu moTxrobebi `zarebi grigalSi", `tabu", `didi iosebi", `ambavi xuTasi bolniselisa", `qalis rZe" da sxva ZiriTadad mwerlis erovnuli msoflgancdis mxatvruli gaxmovanebaa. k. gamsaxurdias literaturuli werilebi, eseebi, narkvevebi Tu sxvadasxva dros warmoTqmuli sityvebi, saintereso masalas gvaZlevs mwerlis erovnuli msoflmxedvelobis Sesaswavlad. werilebi: `sityva, xati, musika" (1920 w.), `mozaikebi, magiuri Sandlebi" (1921 w.), `kargi evropieli" (1922 w.), `tragediis warmoSoba mistikis sulidan" (1922 w.), `1921-1922 - 7 maisi" (1922 w.), `galaktion tabiZis Jurnali" (1922 w.), `impresionizmi da eqspresionizmi" (1922 w.), `goeTe Tu mistikosi" (1922 w.), `Teatri da eqspresionizmi" (1923), `axali evropa, literaturuli parizi" (1924 w.), `apologia rusTavelisa" (1937 w.), `saliteraturo qarTulisaTvis" (1945 w.), `qarTuli enis meurneobisaTvis" (1956 w.), `eris mTavari" (1962 w.) da sxva mwerlis erovnul pozicias gvaziarebs da gvarwmunebs, rom misi mTeli naRvawi mxatvruli Semoqmedeba, Tu zogadad literaturuli azrovneba erT mTlian speqtrs qmnis k. gamsaxurdias erovnuli orientaciis gasarkvevad. gansakuTrebiT mniSvnelovnad miviCnevT k. gamsaxurdias mosazrebebs erovnuli problemis dasmisa da gadaWris TvalsazrisiT werilebSi `apologia rusTavelisa" (1937), `kargi evropieli" (1922), `1921-1922 7 maisi" (1922), `eris mTavari" (1962 w.), `qarTveloba da ucxoeTis genia" (1917 w.). `apologia rusTavelisa" gvamcnobs k. gamsaxurdias erovnul mrwamss qarTuli mwerlobis, qarTuli renesansis Zireul problemebs. qarTvelTa erovnuli msoflmxedvelobis CamoyalibebaSi udides rols TamaSobda zogadad qarTuli mwerloba da kerZod, rusTaveli da misi genialuri 19

k. gamsaxurdias <strong>erovnuli</strong> suliskveTeba TavisTavad gagrZelebaa im<br />

ideebisa, romelic XIX saukunis 60-iani wlebidan momwifda saqarTveloSi.<br />

mwerlis istoriuli romanebi `didostatis <strong>konstantine</strong>s marjvena", `daviT<br />

aRmaSenebeli", <strong>mxatvruli</strong> sityvis didostatTan erTad gvacnobs<br />

gulmxurvale mamuliSvils, romlisTvisac mwerloba TviTmizani ar aris,<br />

mis romanebSi upirvelesad daisva da gadaiWra saqarTvelos <strong>erovnuli</strong><br />

orientaciis sakiTxi. marTalia romanebi `dionisos Rimili", `mTvaris<br />

motaceba" da `vazis yvaviloba" istoriuli ar aris magram, erovnul<br />

problemaTa saintereso gadawyvetas aqac axerxebs mwerali. k.<br />

gamsaxurdias novelebi Tu moTxrobebi `zarebi grigalSi", `tabu", `didi<br />

iosebi", `ambavi xuTasi bolniselisa", `qalis rZe" da sxva ZiriTadad<br />

mwerlis <strong>erovnuli</strong> msoflgancdis <strong>mxatvruli</strong> gaxmovanebaa.<br />

k. gamsaxurdias literaturuli werilebi, eseebi, narkvevebi Tu<br />

sxvadasxva dros warmoTqmuli sityvebi, saintereso masalas gvaZlevs<br />

mwerlis <strong>erovnuli</strong> msoflmxedvelobis Sesaswavlad. werilebi: `sityva,<br />

xati, musika" (1920 w.), `mozaikebi, magiuri Sandlebi" (1921 w.), `kargi<br />

evropieli" (1922 w.), `tragediis warmoSoba mistikis sulidan" (1922 w.),<br />

`1921-1922 - 7 maisi" (1922 w.), `galaktion tabiZis Jurnali" (1922 w.),<br />

`impresionizmi da eqspresionizmi" (1922 w.), `goeTe Tu mistikosi" (1922 w.),<br />

`Teatri da eqspresionizmi" (1923), `axali evropa, literaturuli parizi"<br />

(1924 w.), `apologia rusTavelisa" (1937 w.), `saliteraturo qarTulisaTvis"<br />

(1945 w.), `qarTuli enis meurneobisaTvis" (1956 w.), `eris mTavari" (1962 w.) da<br />

sxva mwerlis erovnul pozicias gvaziarebs da gvarwmunebs, rom misi<br />

mTeli naRvawi <strong>mxatvruli</strong> Semoqmedeba, Tu zogadad literaturuli<br />

azrovneba erT mTlian speqtrs qmnis k. gamsaxurdias <strong>erovnuli</strong><br />

orientaciis gasarkvevad.<br />

gansakuTrebiT mniSvnelovnad miviCnevT k. gamsaxurdias mosazrebebs<br />

<strong>erovnuli</strong> problemis dasmisa da gadaWris TvalsazrisiT werilebSi<br />

`apologia rusTavelisa" (1937), `kargi evropieli" (1922), `1921-1922 7 maisi"<br />

(1922), `eris mTavari" (1962 w.), `qarTveloba da ucxoeTis genia" (1917 w.).<br />

`apologia rusTavelisa" gvamcnobs k. gamsaxurdias erovnul mrwamss<br />

qarTuli mwerlobis, qarTuli renesansis Zireul problemebs. qarTvelTa<br />

<strong>erovnuli</strong> msoflmxedvelobis CamoyalibebaSi udides rols TamaSobda<br />

zogadad qarTuli mwerloba da kerZod, rusTaveli da misi genialuri<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!