30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

dasturdeba imiT, rom saqarTveloSi ar y<strong>of</strong>ila mwvave wodebriv-qonebrivi dapirispireba,<br />

`ekonomiuri Zali ki, romelic dRes CvenSi marto miwismflobelobidan warmosdgeba, da,<br />

yovelive, rac am Zalis Sedegi odesme iqneba, CvenSi verc erTma wodebam, RvTis madliT, ver<br />

gaisakuTra da dRes CvenSi glexic imisTana mflobelia miwisa, rogorc Tavadi, aznauri,<br />

eklesia; dRes CvenSi glexi memkvidreobiT binadaria im mamulzed, romelic yovel glexs mamapapiT<br />

daCemebuli aqvs. TiTon baton-ymobis uflebac ki ar y<strong>of</strong>ila CvenSi kuTvnilebad erTisa<br />

da imave wodebisa: glexTac, rogorc Tavad-aznaurTa da eklesias, SeeZloT ymebis yola. ...raki<br />

eseni iyo, raki ufleba qveynis gamgeobisa marto xelmwifes hqonda da aravis sxvas, _ erTsa ra<br />

unda SehSureboda meoreSi, erTi imisTanas ras daexarbeboda meores, rom amiT erTi wyoba<br />

meores ganzed gasdgomoda da Caenerga is ganTviTeulebis, gancalkevebis grZnoba wodebaTa<br />

Soris, romelic exlandelis evropis mwvavs tkivils Seadgens. ...CvenSi glexTa da sxva wodebaTa<br />

Soris keTili midrekileba sufevs; rom erTmaneTs aramc Tu eucxoebian, aramed erTmaneTisken<br />

miizidebian~ (WavWavaZe 1956a: 55-56).<br />

iuridiul-ekonomikuri, wodebriv-qonebrivi, organizaciul-mmarTvelobiTi da<br />

sas<strong>of</strong>lo-sameurneo sakiTxebis Teologiur-istoriuli analizis safuZvelze wm. ilia<br />

marTali miiCnevs, rom `...Cvens cxovrebaSi aris imisTana fesvni, romelTa zedac SeiZleba<br />

amovides sikeTe erTobisa da yvelasaTvis saxeirod gaiSalos. amas unda davtrfodeT da<br />

SevxarodeT da ara vTakilobdeT da vmtrobdeT. amas xelis Sewyoba hmarTTebs da ara xelis<br />

SemarTva~ (WavWavaZe 1956a: 56).<br />

aseTi garemoebebis gaTvaliswinebiT wmindani daaskvnis, rom sayovelTao socialurekonomikuri<br />

keTildReobis miRweva mxolod saerTo, SeerTebuli ZalisxmeviT aris<br />

SesaZlebeli.<br />

yovelgvari gaWirvebis, maT Soris, socialur-ekonomikuri problemebis daZlevis<br />

saSualebad wmindans swavla, codna da mecniereba miaCnia. sazogadoebis `umTavres senad~ igi<br />

umecrebas, gaunaTleblobas asaxelebs da aRniSnavs, rom imisaTvis, rom sxvas ar SevyurebdeT<br />

xelSi da Cvens Tavs Cvenve virCendeT, swavla-ganaTlebaa saWiro, amisaTvis araferi ar unda<br />

davzogoT _ `Raribni Tu varT, swavla-ganaTlebis uqonlobis mizezia. swavla-ganaTleba<br />

TiTon aris saTave simdidrisa, maSasadame, aq arafris dazogva ar unda, rom am saTavidam<br />

simdidris wyaro movadinoT~ (WavWavaZe 1955a: 357).<br />

wm. ilia marTlis socialur-ekonomikuri kvleva, misi azrovneba eyrdnoba obieqturi<br />

istorizmisa da istoriis RvTismetyvelebis kanonzomierebebsa da principebs. dRevandeli<br />

movlenebis analizs igi iwyebs warsulis SefasebiT, saidanac gamokveTs saTanado paradigmas,<br />

koncepcias, magistralur gzas, romelic awmyos waiyvans win momavlisaken. wmindani<br />

gvisabuTebs, rom xangrZlivi istoriis manZilze saqarTvelos swori gzebiT uvlia, sakuTari<br />

rwmeniT da imediT ucxovria. Cveni sazogadoebrivi mowyobis mravali mxare, maT Soris<br />

sameurneo-mmarTvelobiTi saqmianoba didi xnis nacadi da Semowmebulia. es aris fasdaudebeli<br />

ganZi, ganuzomeli sulier-xorcieli faseuloba, romelsac aucileblad unda vuwevdeT<br />

angariSs. saWiroa istoriulad Camoyalibebuli Cveni arseboba yovelmxriv `gamoviZioT~,<br />

`gamovikvlioT~, `mecnierebamde aviyvanoT~, konceptualur safuZvlad davisaxoT da win<br />

wavimZRvaroT samomavlo warmatebebis mosapoveblad.<br />

sazogadoebrivi cxovrebis ganviTarebis kanonzomierebaTa obieqturi kvlevis Sedegad<br />

wm. ilia marTalma gamokveTa s<strong>of</strong>lis meurneobis upiratesi roli qveynis ekonomikuri<br />

aRorZineba-gaZlierebisa da sulier-xorcieli winsvlis saqmeSi: `s<strong>of</strong>lis meurneobas, adgilmamulis<br />

patronobis warmoebas didi mniSvneloba aqvs xalxis simdidrisaTvis yvelgan da CvenSi<br />

ufro gansakuTrebiT. imitom, rom CvenSi sxva TvalsaCino ekonomiuri warmoeba ara aris ra,<br />

Tvinier s<strong>of</strong>lis meurneobis warmoebisa. Tavi da bolo xalxis cxovrebisa, sazrdoebisa,<br />

simdidrisa, magazed aris damyarebuli. ...xalxis simdidrezed kidev dafuZnebulia yovelis<br />

mTavrobis sulieri da xorcieli keTildReoba. aqedam advilad misaxdomia, rom mTels<br />

evropaSi yovelis xalxis mTavrobas didi yuradReba, didi zrunva aqvs miqceuli Tvisis xalxis<br />

s<strong>of</strong>lis meurneobazed da did fulsac xarjven, rom mag umTavress wyaros xalxis simdidrisas<br />

farTo, rigiani da Seuferxebeli dena hqondes~ (WavWavaZe 1956b: 257-258). sazogadoebis<br />

upirvelesi zrunvisa da dacvis obieqtad wmindanma s<strong>of</strong>lis meurneoba da, kerZod,<br />

miwaTmoqmedeba aRiara, radgan xedavda, rom `erTaderTi Rone Cvenis qonebis gaZlierebisa jer<br />

xanad marto mowaTmoqmedebaa CvenSi~. `...Telavis Tavad-aznaurobas es saWiroeba ugrZvnia da<br />

sagnad Semdgar amxanagobisa daudvia gankargeba da gaZliereba miwaTmoqmedebisa. gankargeba da<br />

gaZliereba swored im mxares unda mieqces, rom miwaTmoqmedebas CvenSi sxva gza da mimarTuleba<br />

auCinon, gaumravalgvaron kultura havisa da miwis Sesaferad, yovelive axlad SemosaRebi<br />

saWirnaxulo Seuwonon saSinao da sagareo bazris moTxovnilebas, Zvirfasi ram Wirnaxuli<br />

daudvan sagnad miwismomqmeds da iefis fasis Wirnaxulze xeli aaRebinon, an gauadvilon xarji<br />

da muSaoba~ (WavWavaZe 1956b: 40,42).<br />

wmindani xazgasmiT aRniSnavda: `...Cveni Zal-Rone, Cvenis cxovrebis da vinaobis burji,<br />

Cveni mkvidri da utyuari Semnaxveli, Cveni sikeTe da simdidre, _ miwa da guTania. romels<br />

ersac es ori sagani xelT SerCenia, imas Tavi imodenad kidev Seunaxavs, rom SeuZlian<br />

TavmowonebiT sTqvas: me eri var da mkvidri bina maqvs sadReisodac da samermisodac. sxva<br />

95

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!