30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

idumalad jvari daiweron (59). (rogorc Cans, arc iliam da arc qarTvelma sazogadoebam<br />

imJamad jer ar icoda, rom marTalia, samcxeSi gauCinarda aRmosavlur-bizantiuri eklesiis<br />

kvali, magram osmaleTis SemadgenlobaSi aRmoCenil samxreT saqarTvelos miwebze mcxovrebTa<br />

didi wili mtkiced inarCunebda kaTolikur sarwmunoebas da adgilobriv, Tavis samkvidroSi,<br />

wesisamebr misdevda saeklesio cxovrebas 1 .)<br />

magram metad mniSvnelovania, rom aq teqstSi gamoCndeba Tema istoriuli xsovnisa, rac<br />

Taobebs Soris, winaprebTan, tradiciasTan kavSirs ganapirobebs da rac mexsierebismieri<br />

aqtualobis saxiT jer isev arsebobs. am xsovnas ki ueWveli Rirebuleba aqvs, radgan is<br />

erovnuli erTianobis ara marto warsuli sayrdenia, aramed momavali mTlianobis SesaZlo<br />

saZirkvelic. Tu realur sinamdvileSi sarwmunoebrivi tradiciis wyveta Tvalxilulia,<br />

istoriul xsovnaSi _ rogorc xelmisawvdomi faqti _ is isev cocxlad arsebobs. amis Sesaxeb<br />

ilia ase wers: “dResac ician iqaurma qarTvelebma, rom zogis deda, zogis mama, papa jer kidev<br />

maTs xsovnaSi qristianebi y<strong>of</strong>ilan” (59).<br />

raki aRmoCnda, rom, saxelmwifoebrivi daSorebis garda, osmalos saqarTveloSi<br />

mcxovrebTa udidesi nawili sarwmunoebrivadac dascilda danarCen saqarTveloSi mcxovrebT,<br />

bunebrivia, wamoiWreba sakiTxi: SeZlebs Tu ara eris es ori gay<strong>of</strong>ili nawili _ erTmaneTTan<br />

xelaxali SeerTebis Semdeg _ erovnuli erTianobis safuZvlis mopovebas? am sakiTxs ilia<br />

mkafiod upasuxebs, da es pasuxi dadebiTia!<br />

es dasayrdeni ki, ilias TvalsazrisiT, saerTo istoriaa, istoriuli erToba, _<br />

erovnuli cnobierebis is xsovnismieri memkvidreoba, rom saukuneebis ganmavlobaSi<br />

sazRvarsaqeTa da sazRvarsiqiTa qarTvelnic iyvnen “erTad sisxlis mRvrelni, erTad Rvawlis<br />

damdebni, erTad tanjulni da erTad molxineni” (60).<br />

rac Seexeba eris or nawils Soris sarwmunoebriv gansxvavebas, aris da iqneba Tu ara is<br />

xelisSemSleli dabrkoleba erovnuli erTianobisaTvis? SeZlebs Tu ara qarTvelobis<br />

qristiani umravlesoba qarTvelobis im nawilis SeTavsebas, romelic islams aRiarebs? sakiTxi<br />

mwvavea da XIX-XX saukunis ganmavlobaSi analogiurma mdgomareobam ms<strong>of</strong>lios sxvadasxva<br />

mxareSi araTu erovnuli erTianoba, aramed mravali gadauWreli da sisxliani konfliqti<br />

warmoSva (saxeldaxelod gasaxseneblad indoeT-pakistanis damokidebulebis magaliTic kmara:<br />

muslimi indoelebi emijnebian indoeTs da brZoliT qmnian TavianT saxelmwifos _ pakistans,<br />

romelic aTwleulebis manZilze mtrul urTierTobaSia Tavis dedasamSoblosTan; anda<br />

SeuZlebelia imis daviwyeba, Tu saqarTvelosTvis ufro axlos, bizantiur samyaroSi, rogor<br />

gaemijnen balkaneli muslimi bosnielebi qristian serbebsa da xorvatebs).<br />

ilias miaCnia, rom sarwmunoebrivi gansxvaveba araviTar saSiSroebas ar warmoadgens<br />

erovnuli erTianobisaTvis, da misi argumentebi isev istoriulia: “sarwmunoebis<br />

sxvadasxvaoba Cven ar gvaSinebs. qarTvelma, Tavisis sarwmunoebisaTvis jvarcmulma 2 , icis<br />

pativi sxvis sarwmunoebisac. amitomac Cvens istoriaSi ar aris magaliTi, rom qarTvels<br />

survebiyos odesme sxvisa sarwmunoebis daCagvra da devna” (60), magaliTad ki ilia<br />

saqarTveloSi mcxovreb gansxvavebuli konfesiis mimdevrebs _ somxebs, ebraelebsa da<br />

muslimebs imowmebs, romlebic, saukunebis manZilze swored saqarTveloSi poulobdnen,<br />

mwerliseuli gamoTqmiT, “sinidisis Tavisuflebasa” (60).<br />

swored am “sinidisis” xelSeuxeblobas anu srul konfesiur SeuzRudvelobas pirdeba<br />

ilia qarTveli sazogadoebis saxeliT muslim Zmebs, “oRond movides kvlav is bednieri dRe,<br />

rom Cven erTmaneTs kidev SevuerTdeT, erTmaneTi viZmoT” (60).<br />

ra daskvnebi SegviZlia da unda gavakeToT am mcire zomis, magram umniSvnelovanesi<br />

teqstidan, sadac ilia mkafiod ayalibebs erovnuli erTianobis sakuTar koncefcias? rogorc<br />

naTlad Cans, ilia am erTianobis safuZvels istoriul erTobaSi xedavs da TviT im<br />

SemTxvevaSic ki, Tuki erovnuli mTlianoba nawilebad daiSala, xolo es nawilebi moswyda<br />

erTmaneTs da maT Soris aRar arsebobs aRarc saxelmwifoebrivi, aRarc enobrivi, aRarc<br />

sarwmunoebrivi erToba, maSinac ki is duRabi, rac eris TviT am gaxleCil nawilebsac aerTebs,<br />

aris istoriis saerTo grZnoba. xolo Tu am erToblivi istoriuli msvlelobis Jams am<br />

nawilebs erTnairi, erTi sarwmunoeba hqoniaT, es xelisSemwyobi safanelia saerTo istoriis<br />

gancdisaTvis, magram Semdgomi xanis mier motanili sarwmunoebrivi gansxvaveba aramc da aramc<br />

ar iqceva xelisSemSlel dabrkolebad erovnuli erTianobis SesanarCuneblad. amdenad,<br />

sarwmunoebrivi erTobis ganmsazRvreli Zala danaxulia isev istoriuli da ara religiuri<br />

Tvalsawieridan.<br />

ilias amgvari pozicia uCveulod ar Cans, Tuki gaviTvaliswinebT, erTi mxriv, epoqisa da<br />

garemos sekularul damokidebulebas sarwmunoebis mimarT (sxvaTa Soris, isic aRsaniSnavia,<br />

rom qveynis istoriis mokle mimoxilvisas qristianuli saqarTvelos istoriuli movlenebic<br />

1 zaqaria WiWinaZis mravali narkvevi am Temaze mxolod 1890-iani wlebidan ibeWdeba, xolo fundamenturi<br />

wyaroebi samxreT saqarTveloSi kaTolikuri sarwmunoebis gavrcelebis Sesaxeb kidev ufro mogvianebiT<br />

gamoqveynda (TamaraSvili 1902: 410 Smd.; Sdr. lomsaZe 1979).<br />

2 Sdr. “aCrdili”: “qarTvlis samkvidrov, [...] jvarcmulis RvTisTvis TviT jvarcmulo da wamebulo” (WavWavaZe<br />

1987: 193).<br />

88

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!