30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

i. WavWavaZem publicistur werilebSi saTanado sisruliTa da obieqturobiT asaxa<br />

ruseT-TurqeTis 1877-1878 ww. omis mimdinareoba da Sedegebi. igi TanaugrZnobda balkaneTis<br />

Cagrul xalxebs maT samarTlian brZolaSi despoturi TurqeTis winaaRmdeg, amave dros<br />

samarcxvino boZze akravda yvela juris mtacebel saxelmwifoebs, `mRvrie wyalSi Tevzis<br />

daWeris moyvarulT~, aaSkaravebda maT namdvil zraxvebs da amiT saerTaSoriso urTieTobebis<br />

saSiSi problemebis samarTlianad gadawyvetis momxred gamodioda (TvalavaZe 1981: 61).<br />

i. WavWavaZem araerTi werili miuZRvna gaerTianebul germaniaSi ZaliT moqceuli<br />

xalxebis polonelebisa da elzas-gorenis mosaxleobis brZolas ZaliT gagermanelebis<br />

winaaRmdeg (TvalavaZe 1981: 138).<br />

germaniis imperia raixskancleri bismarki misTvis Cveuli cbierebiTa da simkacriT<br />

cdilobda aRniSnuli mosaxleobis ZaliT gagermanelebas. polonelebiT dasaxlebul miwebze,<br />

maRal Tanamdebobebze germanelebs niSnavda, yovelnairad zRudavda mSobliur enaze<br />

swavlebas, administraciul da sasamarTlo warmoebas da sxv. aseTive meTodebs iyenebda igi<br />

elzas-gorenis aragermanuli mosaxleobis mimarT.<br />

gaerTianebul germaniaSi mcxovrebi aragermanuli mosaxleoba, TavianTi erovnuli<br />

TviTmpyrobelobis SenarCunebisaTvis, medgar winaaRmdegobas uwevda germanel Sovinistebs. i.<br />

WavWavaZes Zalian kargad esmoda, rom maT am brZolaSi didi daxmarebis gaweva SeeZlo<br />

ms<strong>of</strong>lios progresul sazogadoebas. swored amitom, igi gansakuTrebul yuradRebas iCenda<br />

maT mimarT.<br />

ms<strong>of</strong>lio istoriis Rrma codna igrZnoba i. WavWavaZis im werilebSi, romlebic man<br />

miuZRvna irlaindieli xalxis brZolas miwisa da TavisuflebisaTvis. amave dros, aRsaniSnavia<br />

isic, rom es werilebi dawerilia irlandieli xalxis megobris, misi interesebis erTguli<br />

damcvelis poziciebidan (donaZe 1970: 98). igive SeiZleba iTqvas ilias im werilebis mimarT,<br />

romlebic eZRvneba evropis didi kapitalisturi saxelmwifoebis koloniur politikas aziasa<br />

da afrikaSi (donaZe 1970: 127).<br />

ara marto Cagrul xalxTa erovnul-ganmaTavisuflebli brZolebi da didi<br />

saxelmwifoebis koloniuri politika ipyrobda ilias yuradRebas, aramed evropaSi Seqmnili<br />

iseTi `Tavsatexi problmebi~, rogorebic iyo italieli xalxis gamanTavisuflebli brZolebi<br />

j. garibaldis meTaurobiT, parizis komuna, safrangeT-germaniis 1870-1871 ww. omi da mis<br />

Semdeg evropaSi Seqmnili viTareba da a. S.<br />

1878 wlis berlinis kongresis Semdeg, ms<strong>of</strong>lio istoriuli mniSvnelobis movlena iyo<br />

`samTa kavSiris~ Seqmna da antantis~ safuZvlis Cayra. am kavSirebis Seqmnis mizezebi, istori<br />

uli foni da mosalodneli Sedegebi i. WavWavaZis werilebSi iseT maRal mecnierul donezea<br />

warmodgenili, rom bevr gamoCenil istorikossac ki SeSurdeba. rad Rirs Tundac imis<br />

mixevdra, rom am kavSirebis SeqmniT perspeqtivaSi mosalodneli ms<strong>of</strong>lio omi iyo (TvalavaZe<br />

1981: 115).<br />

ilias im publicisturi werilebis didi nawili, romlebic sazRvargareTis qveynebis<br />

axali istoriis da saerTaSoriso urTierTobebis sakiTxebs eZRvneba, xelmouwerelia, magram<br />

maTi stilisturi analizi, literaturis muzeumSi daculi xelnawerebi, agreTve `iveriis~<br />

zogierTi TanamSromlis (a. axnazari, g. lasxiSvili da sxv.) mogonebebi adastureben zogierTi<br />

maTganis iliasadmi kuTvnilebas. miuxedavad amisa, jer kidev bevria gasakeTebeli ara marto<br />

ilias ucnobi werilebis gamomzeurebisaTvis, aramed, saerTod, misi publicisturi<br />

moRvaweobis SeswavlisaTvis.<br />

ilia avtobiografiaSi, romelic brokhauz-efronis rusuli enciklopediuri<br />

leqsikonisTvisaa dawerili, CamoTvlis poemebs, moTxrobebs, naTargmn mxatvrul<br />

literaturas da bolos wers: `amas garda bevri wvrili werilia kidev Cem mier dawerili<br />

sapolitiko, sapublicisto, sakritikso da sapolemiko Sinaarsisa, agreTve werilebi<br />

sapedagogo sagnebis Sesaxeb~. swored aseTi `wvrili werilebi~ aris Sesuli i. WavWavaZis<br />

Txzulebebis axal akademiur gamocemaSi. dReisaTvis mxolod ramdenime tomia dabeWdili.<br />

imedia, SoTa rusTavelis literaturis institutis TanamSromlebi am saSur saqmes bolomde<br />

miiyvanen.<br />

ilias zogierTi mosazreba da daskvna, imdroindel ms<strong>of</strong>lioSi mimdinare movlenebis<br />

Sesaxeb, SeiZleba ewinaaRmdegebodes mecnierebis Tanamedrove miRwevebs, magram es odnavadac<br />

ar Crdilavs mis damsaxurebas qarTveli xalxis winaSe.<br />

ilia WavWavaZis dauRalavma moRvaweobam sazRvargareTis qveynebis axali istoriis<br />

kvlevis sferoSi Tavisi nay<strong>of</strong>i gamoiRo. is razmavda qarTvel xalxs saqarTveloSi carizmis<br />

koloniuri, rusifikatoruli politikis winaaRmdeg, is mouwodebda xalxs samSoblos,<br />

mSobliuri enis, kulturisa da damoukideblobis adsacavad; manve Seuqmna qarTveli xalxis<br />

erovnul-gamanTavisuflebel moZraobas jansaRi ideologia-programa, romelsac safuZvlad<br />

diadi sakaciobrio da kacTmoyJvaruli principebi edo.<br />

damowmebani:<br />

baluevi 1971: Балуев Б. П. Политическая реакция 80-х годов XIX века и русская журналистика. М.: 1971.<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!