30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

es viTareba ilias poemaSi araa aRwerili. aseve sityvac araa Tqmuli mefis Sesaxeb.<br />

aqcenti sul sxva movlenebzea gakeTebuli da es SemTxveviTi araa. am sakiTxs qvemoT SevexebiT.<br />

JamTaaRmwereli ki, msgavsad mogvianebiT moRvawe daviT guramiSvilisa, Tavsdatexil<br />

ubedurebas qarTvelTagan swored RvTis gzidan gandgomas miiCnevs da ramdenjerme SeniSnavs:<br />

“maSin moiwia samarTali sasjeli codvaTa CuenTaTvis”; “didsa oTxSabaTsa SeiZra mZafrad<br />

queyana, samxileblad usjuloebaTa CuenTaTvis”; “risxviT moxedna RmerTman queyanasa,<br />

simravlisaTvis usamarTlobaTa CuenTasa”.<br />

veranairi zemoqmedeba ver iqonia qarTvelebze sulieri mamebis — nikoloz<br />

kaTolikosisa da nikoloz mawyverelis Segonebebma da mxilebam, rasac Sedegad is mohyva, rom:<br />

“safuZveliTurT SeiZra queyana da SeZrwunda esoden, romel daiqces saydarni da monasterni,<br />

eklesiani, cixeni, saxlni, naSenebni mooxrdes, mTani da borcuni maRalni daizules, kldeni<br />

saxed mtuerisa dagalnes, da miwa ganipo, da Savi wyali msgavsi kuprisa aRmoiWra, xeni maRalni<br />

daecnian da iryeodian Zrvasa queyanisasa. romlisaTvis saydari awyuerisa daiqca, rameTu<br />

yovlad-wminda awyuerisa RmrTismSobeli, litaniobiT Sesuenebuli, saSual saydrisa esuena;<br />

gumbaTi CamoiWra, da viTar qudi kacisa esreT Tavsa daerqua, da darCa uvneblad, ZlierebiTave<br />

misiTa.... mcxeTis saydarica daiqca, samcxes uricxvi suli moswyda, da yovlad saydari, eklesia<br />

da cixe arsad darCa dauqcevari, iqmna glova da tirili uzomo”.<br />

ase maRalmxatvrulad aRwers JamTaaRmwereli im apokaliptur suraTs, rac qarTvelTa<br />

uflisgan gandgomam gamoiwvia da esqatologiuri Jamis gancda dabada.<br />

nikoloz kaTolikosi sxva mizezTa gamoc iyo gulZvirad mefeze — igi “friad abralebda,<br />

da RmrTisa sasjelTa Tualuxobasa aqadebda” mas. JamTaaRmwereli xazgasmiT SeniSnavs, rom<br />

“aqamomde mefe dimitri, keTilad mmarTebeli, skiptraTa samefoTa Semkobili, da mowyalebisa<br />

da mosamarTleobisa, monazonTa da eklesiaTa, yovelTa wesTa saRmrToTa da kacobrivTa<br />

keTilad zedamiwevniT mmarTebeli, sisrulisagan mcired midrka, da aReria warmarTTa. da<br />

iswavna saqmeni maTni, uZRebebisa da siZvisa” da iqve bibliur paralelsac ixmobs: “dedaTa<br />

SeacTunes solomonisebro”.<br />

amaod damaSvralma nikolozma “dauteva kaTalikosoba, da xeliTa TvisiTa akurTxa<br />

juarismtvirTeli mefisa abraham kaTalikosad da TviT warvida mamulad da Tvisad”.<br />

rogorc irkveva, mefis sulier gamoRviZebaSi udidesi roli Seasrula mTawmindidan<br />

mosulma basili monazonma, romelic “gamocxadebiTa yovlad-wmidisa RvTismSobelisaTa, da<br />

viTarca mociquli Zlierad amxilebda da winaaRudgeboda mefesa uwesosa misTvis qorwinebisa,<br />

da aswavebda siwmidesa, da moaxsenebda taZar-RmrTisa y<strong>of</strong>asa Cuensa”.<br />

demetre mefes trapizonelTa asulisagan hyavda pirmSo daviTi, vaxtangi, laSa da<br />

manoveli, asuli rusudani; TaTris asulisagan ori Ze — baduri da iadgari, asuli jigda; xolo<br />

beqas qaliSvilisagan — “Ze mxolo giorgi” (brwyinvale).<br />

am informaciis Semdeg iwyeba demetre mefis codvaTagan gamoxsna da uflisagan<br />

movlenili udidesi gamocda, romelsac bagratovani xelmwife Rirseulad Sexvda da<br />

mowamebrivad gauZlo. aq isev axlovdeba JamTaaRmwerlis Txzuleba da ilias poema, raSic<br />

igulisxmeba gadawyevtilebis misaRebad sasuliero pirTa da saero didebulTa TavSeyra,<br />

urdoSi gamgzavreba, dagvianebis gamo mongolTa laSqris saqarTvelosken daZvra da a.S. ar<br />

SeiZleba im mSvenieri monologis gverdis avla, romelsac, erTi mxriv, gvawvdis<br />

JamTaaRmwereli da, meore mxriv, ilia warmoaTqmevinebs demetre Tavdadebuls.<br />

JamTaaRmwereli: “mravalmRelvare ars sawuTo ese, daudgromeli da warmavali, dReni<br />

Cuenni sizmrebr da aCrdilebr warvlen, da unebel da mswrafl Tana-guac warsvla s<strong>of</strong>lisa<br />

amisgan. ra sargebel ars cxovreba Cemi, ukeTu CemTvis mraval suli mokudes da me tvirT-mZime<br />

codvaTa ganvide s<strong>of</strong>lisa amisgan, aw mnebavs, raTa warvide yaens winaSe, da iyos neba RmrTisa:<br />

ukeTu momklan, vgoneb, rome queyana uvneblad darCes” (qarTlis cxovreba — 1959 :272-288).<br />

ilia: bolos brZana: “es qveyana<br />

RvTisagan maqvs monabari...<br />

me davrCe da igi warxdes,<br />

miTxariT, ra madli ari!<br />

qveynis amodena codva<br />

Cems Tavzed datrialebda,<br />

wawymdeba aqac da iqac<br />

dimitri mefis xseneba!....<br />

ara! waval, ar davdgebi,<br />

de, asruldes neba RvTisa,<br />

xorci mokvdes, suli cxondes<br />

mefis Tqvenis dimitrisa”.<br />

kaTolikosis rCevac (igulisxmebian sxva sasuliero pirebic) analogiuria:<br />

vstir da girCev RvTis saxeliT,<br />

xorci dasTmo sulisaTvis,<br />

ukvdaveba ar dahkargo<br />

69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!