30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

tradiciuli gansaxovneba ilia WavWavaZis SemoqmedebaSi<br />

lia wereTeli<br />

tradiciuli gansaxovneba uZveles motivTa da siuJetTa gacocxlebaa Semoqmedis mier.<br />

saxe-simboloebi da mza-formulebi, mxatvrul qsovilSi imave funqciiT erTvebian, rac maT<br />

tradiciul azrovnebaSi aqvT.<br />

folklorSi gadaganZulia sulieri saunje, romelic saukuneTa manZilze eris<br />

cnobierebam `SemoqmedebiT quraSi~ gamoawrTo. es procesi hgavs almasis qmnadobas, oqros<br />

`gamoxurvebas~ da iseTi srulqmnilebis miRwevas, romelic drois cvalebadobis miRma dgas.<br />

saxismetyveleba TavisTavad marad ucvleli, ukvdavi saxeebiT azrovnebaa. Semoqmedi<br />

eziareba sakralurs da ganimsWvaleba misi `ze-cnobieri~ ZaliT. `saxe~ TavisTavad arsebobs<br />

yvelasaTvis, magram `metyvelebs~ ara yvelasaTvis erTnairad, rodesac Semoqmedi<br />

folkloridan iRebs am Tu im motivs, Tqmulebas, sagmiro ambavs Tu zRaprul siuJets, misTvis<br />

`saxemetyvelobs~ uZvelesi miTosuri cnobiereba da qristianuli rwmena-warmodgenebi.<br />

tradiciuli gansaxovnebis TvalsawieriT Semoqmedi imdenad axlis Semoqmedi rodia, igi<br />

Semmecnebeli, amTvisebeli da `kargad daviwyebuli Zvelis~ gamacocxlebelia. saxismetyveleba<br />

is `Teslia~, rasac Semoqmedis Tvali miswvda da madliT ganaaxla.<br />

ilia WavWavaZis Semoqmedeba tradiciul azrovnebasTan ziareba da `SemoqmedebiT<br />

quraSi~ gardaqmnili xatmetyvelebaa. saxierad, cxovelmy<strong>of</strong>lad gansaxovndeba folkloruli<br />

motivebi da xatovani mza-formulebi ilias SemoqmedebaSi.<br />

xalxur gadmocemebs, legendebsa da poetur qmnilebebs ilia Tavad agrovebda. duSeTis<br />

mazraSi msaxurobis dros gansakuTrebiT dauaxlovda xalxur Semoqmedebas.<br />

mravalsaukunovani xalxuri sityviereba didi mTlianobis _ qarTuli sulierebis,<br />

sarwmunoebrivi erTianobisa da simtkicis, saxelmwifoebriobis diadi gancdis namsxvrevebad<br />

esaxeboda. uRrmavdeboda xalxur sadideblebs, gamonaTqvamebs, poetur Sedevrebs, `urmulis~<br />

hangi, `erT gabmul godebad~ Caesmoda, folklorul qmnilebebSi xalxis gulisTqmis sWvretda.<br />

tradiciuli gansaxovneba ilias SemoqmedebaSi sakralurobis gancdas, eris `zecnobieri~<br />

madlis ziarebas gulisxmobs.<br />

mzis sxivze dayrdnobili gandegilis `locvani~.<br />

a) mzis sxivs dayrdnobili „locvani“<br />

gandegili beri „locvans“ mzis sxivze ayrdnobs da am saswauliT amowmebs<br />

madlmosilebas.<br />

ra wyaros eyrdnoba i. WavWavaZe am saswaulis ametyvelebisas? saswauls hagiografiaSi<br />

Tavisi gansaxovnebis sistema aqvs. konkretul istoriul realobaSi iWreba iracionaluri,<br />

zedrouli arsi. RvTiuris Semecneba swored saswaulis ZaliT sruldeba. saswauli kavSiria<br />

miwiersa da RvTiurs, realursa da irealurs Soris. ams<strong>of</strong>liuri dro-sivrcis dasazRvruli<br />

realoba iSleba Txrobis horizontad, xolo saswauli vertikaliT aRimarTeba da<br />

jvarsaxovneba warmodgeba. saswauli srulqmnis adamianis nebisa da RvTiuri nebis Tanxvedras.<br />

amrigad, saswauli RvTiuris aRqmis funqciiT iWreba TxrobaSi.<br />

sxivi, miTopoeturi tradiciiT, mzesTan kavSiris, mzis `wilis~ aRmniSvnelia. `nawiliani~<br />

gmirebi mzis niSniT aRbeWdilni warmodgebian da daumarcxebelni arian, vidre<br />

wilxvdomilobas floben. Saravandedi mzis diskos gansaxierebaa, RvTiuri naTlis Tanxleba,<br />

wmidanobis atributi... mzis sxivis `CamoSveba~, `Camosveteba~, mzis Suqis `dafena~<br />

RvTivkurTxeuloba, madlmosilebaa folklorSi.<br />

ikonografiaSi mzis sxivi svetad eSveba, Suqi vertikaliT ifineba da `naTlis svetad~<br />

cxaddeba.<br />

medievaluri azrovneba mzes `RvTis xatad~ srulqmnis. mefe `RvTis xatia~ da RvTis nebis<br />

momfeni.<br />

`vefxistyaosanSi~ mefeebi mze-mefeebad ixatebian da `naTlis sveti~ axlavT:<br />

`igi Wabukni SuqiTa vnaxen mzisaca metiTa,<br />

maT samTa Svidni mnaTobni hfaraven naTlisa svetiTa~ (1417).<br />

`mze uSenod ver iqmnebis, radgan Sen xar misi wili~.<br />

mzis sxivze dayrdnobili `locvani~ poemaSi i. WavWavaZem sarwmunoebrivi mrwamsiT,<br />

xalxuri tradiciis gaTvaliswinebiT srulqmna.<br />

konkretulad ori epizodi cxady<strong>of</strong>s folklorul wyaros:<br />

a) Tamar mefis tansacmels, xalxuri legendis Tanaxmad, mzis sxivi iWerda.<br />

b) `erekle mefe locvaze rom dadgeboda, xmals mzis Suqze dahkidebda xolme da roca<br />

locvas gaaTavebda, sxiviTgan isev aiRebda xmalsao~.<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!