30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

am warmatebis mizezi isev qarTvelTaTvis esoden mtkivneul problemas, deda-enaze<br />

swavlebas ukavSirdeba _ saqarTvelos istoriul samxreT-dasavleTSi, romelic im dros<br />

Turqebis mier iyo okupirebuli, <strong>of</strong>icialurad ikrZaleboda qarTulenovani mRvdelmsaxureba<br />

(qarTvel marTlmadideblebs mxolod berZnulad unda ewarmoebinaT liturgia, qarTvel<br />

kaTolikebs mxolod somxurad), luTeranebze es akrZalva ar vrceldeboda, garda amisa,<br />

luTeranoba principuli momxre iyo liturgiis erovnul enaze Catarebisa, rac mas qarTuli<br />

enisa da eTnikuri TviTmy<strong>of</strong>adobis mxsnelis funqcias aniWebda xsenebul regionSi (javaxia<br />

2005: 146). politikuri koniunqturis cvlilebam luTeranobis gavrcelebas aRar Seuwyo xeli.<br />

saqarTveloSi luTeranobis gadmosaxlebis Semdeg qarTvelTa interesi<br />

luTeranobisadmi ufro pedagogiuri niSniT aris aRbeWdili, vidre TeologiuriT an<br />

religiuriT.<br />

1884 wels Jurnal “iveria”-Si qveyndeba gadaRmelis (anTimoz juReli) statia “liuteri,<br />

rogorc pedagogi” (“iveria” 5-6: 127-150)<br />

1820 wels TbilisSi daarsda luTeranuli skola, romelmac 1919 wlis ivnisSi Tavisi 100<br />

wlisTavi izeima (kutalia 1993: 217; kutalia 2004: 33). luTeranuli skolebi saqarTveloSi<br />

bolSevikuri ruseTis mier misi okupaciisa da aneqsiis (1921 w.) Semdeg daixura.<br />

luTeranul skolebs Tbilisis guberniaSi pastorebi uwevdnen kuratorobas, rogorc es<br />

saerTod iyo miRebuli. Tavdapirvelad pastorebad bazelis samisionero institutes<br />

kursdamTavrebulebs niSnavdnen (kolonistebis wridan), XIX saukunis meore naxevridan<br />

ruseTis xelisuflebis moTxovniT kolonistebi ukve derptSi agzavnidnen Tavis<br />

axalgazrdebs umaRlesi ganaTlebis misaRebad da pastorad mosamzadeblad. (kutalia 1993: 214;<br />

kutalia 2004: 31).<br />

orklasiani samrevlo tipis germanulenovani skolis (saswavleblis) damTavrebis Semdeg<br />

germanel kolonistTa bavSvebi, iseve rogorc maTi qarTveli Tanatolebi rusulenovan<br />

skolebsa da gimnaziebSi agrZeleben swavlas da isini erTnairad gamocdidnen xolme sakuTar<br />

Tavze gansxvavebas rusul da germanul (resp. prusiul) saskolo ganaTlebis sistemebsa da<br />

principebs Soris.<br />

XIX-XX saukuneebis mijnaze germanuli saskolo da sauniversteto ganaTlebis<br />

sistemebisadmi gansakuTrebuli simpaTia qarTul inteleqtualur wreebSi, swrafva<br />

axalgazrdoba saswavleblad swored germanul universitetebSi gaegzavnaT swavlis misaRebad<br />

da qarTvel mecnierTa, maT Soris 1918 wels Tbilisis universitetis dafuZnebelTa<br />

umravlesobis orientacia germanul samecniero skolebze, SeiZleba daxasiaTdes, rogorc<br />

inteleqtualuri german<strong>of</strong>iloba, ramac XX saukunis dasawyisisaTvis ruseTis imperiis<br />

uRlisagan saqarTvelos daxsnisaTvis moRvawe erovnul ZalebSi politikuri german<strong>of</strong>ilobis<br />

Seuqcevadi saxe miiRo. Tumca, es ukve sxva gamokvlevis sagania.<br />

damowmebani:<br />

gogebaSvili 1955: gogebaSvili i. Txzulebani 10 tomad, tomi pirveli, Tbilisi: “institutis<br />

gamomcemloba”, 1955.<br />

kutalia 1993: kutalia g. martin luTeris sazogadoebriv-politikuri Sexedulebani, Tbilisi: “Tbilisis<br />

universitetis gamomcemloba”, 1993.<br />

kutalia 2004: kutalia g. narkvevebi da mogonebebi, Tbilisi: “meridiani”, 2004.<br />

manjgalaZe 1968: manjgalaZe guram, seqtanturi moZraoba amierkavkasiis germanul kolonistebSi,<br />

krebuli “religiis istoriisa da aTeizmis sakiTxebi saqarTveloSi”, Tbilisi, 1968.<br />

WavWavaZe 1938: WavWavaZe i. pedagogiuri Txzulebani, Tbilisi: “saxelmwifo gamomcemloba”, 1938.<br />

WavWavaZe 1997: WavWavaZe i. amas vambob da vRaRadeb, quTaisi: “s.s. stamba”, 1997.<br />

javaxia 2005: javaxia b. saqarTveloSi luTeranobis gavrcelebis mcdelobis istoriidan, Jurnali:<br />

“kriteriumi”, 2005.<br />

167

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!