30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

waruvlen weli Zilis Jamisa~.<br />

(T. XXX)<br />

`warvlen es welni Zilis Jamisa~.<br />

(T. XXXI)<br />

baraTaSvilis `welni mosvenebisa~ da ilias `welni Zilis Jamisa~ identuri cnebebia, rac<br />

qarTvel ers, samwuxarod, drodadro, xangrZlivad eufleba xolme.<br />

gansakuTrebiT sayuradReboa `aCrdilis~ am avtografis XXVI da XXVIII Tavebi, romlebic<br />

Tamar mefes eZRvneba (rogorc cnobilia, `aCrdilis~ saboloo variantSi es Tavebi da Tamar<br />

mefe aRar moixsenieba). `didi Tamari~ `aCrdilis~ am teqstSi `qarTvlis dedad~ igulisxmeba:<br />

`garna Tamaris Zlier saxelma<br />

ganhfanta mtveri saukunebis...~<br />

qarTveli dedis saxesTan erTad, `aCrdilis~ am avtografis naTesaobas `bedi qarTlisas~<br />

teqstTan cxady<strong>of</strong>s is faqtic, rom 1859 wels Jurnal `ciskarSi~ (# 10) gamoqveynda poemis<br />

mxolod VI Tavi (`Cveno aragvo...~), saTauriT `aragvi~ (sakuTari poemidan `aCrdili~). ilias<br />

striqonebi:<br />

`ras veZebdi me?.. Cem qveynis warsuls,<br />

Sen win daRupul Cem Zvelsa mamuls...~<br />

iraklisa da solomonis droindeli aragvispiris aRdgenis cdaa. saqarTvelos, rogorc<br />

satrfos, ise Sehyurebs aCrdili B avtografis mixedviT (T. VII):<br />

sul saqarTvelo moCanda Sorsa...<br />

da is moxuci, rogorc satrfosa,<br />

TvaliTa sWamda, TrToliT umzerda<br />

da ufro, ufro guli uZgerda...<br />

es trfiali, rogorc m. niniZec miuTiTebs, samSoblos ekuTvnis, xolo leqsSi `s...s~,<br />

rogorc Cven vfiqrobT, konkretul qaTvel qals, _ s<strong>of</strong>io leoniZes eZRvneba.<br />

s<strong>of</strong>io, metaforulad, qarTvlis dedaa, misi konkretuli saxe. sxva saqmea, rom es<br />

metafora Semdgom, XIX s. II naxevarsa da XX s-Si qarTvelma erma erTgvar simbolod aqcia, mas<br />

sakuTari erovnuli TviTSegnebis gamoxatvis funqcia mianiWa.<br />

qarTvelTa didi dedis — Tamaris — droindeli istoriuli suraTi cocxldeba ilias<br />

dramatul poemaSi `qarTvlis deda~, romlis I variants `deda da Svili~ uwoda poetma.<br />

`qarTvlis dedis~ saboloo variantSi (1871) Secvlilia am dramis epigrafic: `sjobs<br />

sicocxlesa nazraxsa sikvdili saxelovani~ nacvlad, aris: `gagviZex, bero mindiav...~ albaT,<br />

imitom, rom xalxis xma, jaris simReriT poemaSi gamoxatuli, gansakuTrebiT moswonda ilias.<br />

avtors surda, xalxis xma gaeZlierebina da mkacri da sastiki bediswerisaTvis sikvdilis arad<br />

Camgdebi xalxi daepirispirebina. ara mxolod zogadad idealia faseuli da saocnebo<br />

avtorisaTvis, aramed, konkretulad, am idealis ganmaxorcielebeli qarTveli.<br />

ilias dramatuli poema `qarTvlis deda~ klasicisturi dramaturgiis principebs<br />

eyrdnoba da misi gmirebic: deda da kiazo saxe-ideebi arian, msjeloba-Sefasebaze<br />

damyarebulni. amJamad Cven gvsurs yuradReba gavamaxviloT msxverplSewirvis obieqtis<br />

Taviseburebaze, erTi mxriv, poema `qarTvlis dedisa~ da, meore mxriv, `aCrdilis~ avtografis<br />

`ZRvnis~ mixedviT. Tu poemis gmiri dedis mier Svilis msxverplad Sewirvis motivacia emTxveva<br />

kiazos mier TviTSewirvis motivacias — patriotizms, mamulis dacvas, momavlis gadarCenas,<br />

`aCrdilSi~ poeti Seswiravs mkiTxvels Tavis Txzulebas. poetur sityvas, romelsac avtori<br />

Tavis `pirmSos~, `Zes~ uwodebs. `aCrdili~ marTlac pirmSo, pirveli poemaa poetisa: pirveli<br />

epikuri Txzuleba, romelic, Cveni azriT, `bedi qarTlisas~ sulieri ganwyobilebis<br />

gagrZelebaa. `aCrdilis~ B avtografSi vkiTxulobT:<br />

ZRvna<br />

miiReT, Cemo megobrebo, pirmSo Ze Cemi<br />

axlad Sobili, nugeSis da imedT momcemi!..<br />

igi mogiTxrobT Cemsa tanjvas da Cemsa fiqrsa,<br />

ra mamis cremli zed atyvia loyebzed Svilsa.<br />

ueWvelia, rom `mama~ poetia, xolo _ `Svili~ _ Txzuleba. ToTxmetmercvledis 5/4/5<br />

misadageba dramatuli SinaarsisaTvis iliam pirvelad `aCrdilis~ `ZRvnaSi~ 1859 wels scada,<br />

xolo Semdeg am metriT dawera poema `qarTvlis deda~, sadac es sazomi aris `Sinaganad<br />

motivirebuli da masalis specifikiT ganpirobebuli~ (doiaSvili 1999: 354). amave sazomiT aris<br />

155

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!