30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

nana gonjilaSvili<br />

`bazaleTis tbis~ ganmsazRvreli sami saxe-idea<br />

(oqros akvanSi my<strong>of</strong>i yrma, `vaJkaci saxelovani~ da `deda saxeldebuli~)<br />

RvTiuri madliT cxebuli, qveynad ciT movlenili da eris wiaRSi _ ~miwierSi~ gazrdili<br />

~zecieri~ poeti, qveynis winamZRoli, gzis damsaxavi unda iyos. ilias azriT, am udidesi misiis<br />

tvirTva mxolod eris sulier Svils ZaluZs, rac udidesi movaleoba da pasuxismgeblobaa<br />

zecisa da qveynis mimarT. sulier Svilad _ ~eris moZmed~ my<strong>of</strong>oba mis bedsa da ubedobaSi,<br />

~Wmunvasa da sixarulSi~ Tanaziarobas niSnavs. Tavad RmerTTan ~molaparake~ ilia, eris<br />

wyluliT dawylulebuli, misi tanjviT nawamebi ssuliTa da Seudrekeli, ~mtkice guliT~<br />

ocnebobs da iswrafvis erisaTvis ~tanjvis cremlis~ mowmendas. gulSi cecxlad gaRvivebuli<br />

es RvTaebrivi misia, mTeli sisruliT unda ~aRfeTqdes~ da gamovlindes kaci-adamianis<br />

arsebaSi. mxolod maSinaa SesaZlebeli WeSmariti, ara marto tkbili hangebiT aRvsili, ~mRera~<br />

_ mamuliSviloba. ilias es mrwamsi misi sityvisa da saqmis mTlianobis gansxeulebaa. warsulis,<br />

awmyosa da momavlis erT uwyvet mdinarebad, Jamad Wvreta mxolod ilias msgavs pirovnebebs<br />

ZaluZT. am gziT aris SesaZlebeli sulisaTvis aRTqmuli ukvdavebis mopoveba da sicocxlis<br />

filos<strong>of</strong>iis wvdoma.<br />

~Cveni Tavi Cvenadve gveyudnes~, - es momavlisken mizanswrafuli, awmyos tkiviliani<br />

sevdaa warsulze. ilias am sityvebSi cxaddeba leibniciseuli azri _ ~awmyo, Sobili<br />

warsulisagan, aris mSobeli momavalisa~, rac oden bunebis RvTaebriv kanonzomierebas rodi<br />

gulisxmobs; Tavisuflebadakarguli, tyvedpyrobili mamulis xsna mxolod TavisuflebaSia.<br />

daCoqili, Tavmodrekili, dacemuli da dakninebuli awmyo yvelaze metad grZnobs da afasebs<br />

warsulis mTavar monapovars. amis SegrZneba da gaTaviseba ki momavlis gzaTa Ziebisa da xsnis<br />

pirobaa. warsul didebaze unda aSendes momavali. am mrwamsiT aRvsili ilia drois uwyaloebiT<br />

danTqmul, gamqral Zlevamosilebaze dardisa da naRvelis ~Cakvlas~ qadagebs, rac fuWi<br />

ocnebaa da drois kargvaa mxolod. erovnuli Rirsebebisa da naklovanebebis Segneba, ~axal<br />

varskvlavs~ midevnebuli jansaRi ~myoobadis~ Soba da momavlis micemaa WeSmarit<br />

mamuliSvilTa mTavari daniSnuleba da ~saRmrTo vali~. ilias safiqrali, ~zrunvis sagani~,<br />

dasmuli kiTxvebi, wamoWrili problemebi da gamxelili satkivari Sesazlebelia sami saxexatiT<br />

warmoCndes: mZinare mamuli, mxsneli gmiri, mZinareba _ ~gazafxuli~.<br />

Tavisuflebadakarguli samSoblo anu nebelobis armqone eri, `suldagubuli~,<br />

`gulgaleuli~, `xorcdamdnari~ qarTveloba — amgvaria iliasdroindeli saqarTvelo.<br />

winaparTagan darCenili sami saunje — mamuli, ena, sarwmunoeba — SeibRala, gaveranda, Seirya.<br />

`qriste-RmerTi jvars ecva qveynisaTvis da Cvenc jvars vecviT qristesaTvis. am patara<br />

saqarTvelos gadavuReReT mkerdi da am mkerdzed, rogorc kldezed, davudgiT qristianobas<br />

saydari, qvad Cveni Zvlebi vixmareT da kirad Cveni sisxli, da bWeTa jojoxeTisaTa ver<br />

Semusres igi~ (WavWavaZe 1984: 679), _ ambobs ilia da erovnuli Rirsebis gaxsenebiT rwmenis<br />

ganmtkicebas cdilobs.<br />

amqveyniur jojoxeTsa da gansacdelSi Cavardnil ers awmyos uarsay<strong>of</strong>ad da momavlis<br />

Sesaqmnelad sulieri winamZRoli sWirdeba, `cnobierTa dastaqari~ da `sevdis mufaraxi~<br />

raindi, romelic samSoblos RviZl sityvas etyvis da gulistkivils mourCens, davrdomils<br />

aRadgens da unugeSos anugeSebs, cremls moswmends uimedod my<strong>of</strong> qveyanas. momavlis Sinagani<br />

rwmeniTa da imediT aRvsili ilia, RvTaebrivi nebis aRsasruleblad da dakarguli harmoniis,<br />

`mSvenieri qveynisa~ da `mSvenieri eris~ aRsadgenad daeZebs gmirs `JamiT Jamad~ rom moevlineba<br />

xolme mamuls mxsnelad.<br />

`magram qarTvelno, sad aris gmiri, romelsac veZebT, romlisTvisc vtiriT?~ _ svams<br />

kiTxvas ilia da pasuxi amoikiTxeba missave leqsSi _ `bazaleTis tba~. masSi poetis natvra —<br />

ideali mxatvruladaa xorcSesxmuli da Tavisuflebis mimtani gmiris movlinebaze ocnebaa<br />

gamJRavnebuli.<br />

mecnier-kritikosTa umravlesoba (p.ratiani, al.abaSiZe, g.jiblaZe, g. qiqoZe,<br />

l.minaSvili) am raindad miiCnevs bazaleTis tbis Ziras mdgar akvanSi my<strong>of</strong> yrmas.<br />

magaliTisaTvis moviyvanT g.jiblaZis sityvebs: `...eris cremli Tu ar edineba gmiris saxels,<br />

Tu man eris tanjva ver gaigo, amave dros, erma Tavisi mfarveli kalTa ar gadaafara, ise kaci<br />

gmirad ver gaizrdeba, xolo gmiri Tavis aRmzrdel ers gmirobas ver gauwevs... leqsis<br />

ukanasknel str<strong>of</strong>ebSi iliam mTlianad gaamJRavna es ideali da legendarul yrmasac momavali<br />

gza dauloca eris sabednierod~ (jiblaZe 1983: 276); an kidev, `bazaleTis tba~, romelic<br />

miZRvnilia im gmiri yrmisadmi, `visac dRe-da-Ram natrulobs Cumis natvriTa qarTveli~<br />

(ratiani 1949: 254).<br />

aseTi mosazreba tradiciul Sexedulebad iqca da zogadsaganmanaTleblo skolis<br />

mSobliuri literaturis saxelmZRvaneloSic leqsi amgvari datvirTviTaa mowodebuli.<br />

TavisTavad, `bazaleTis tbis~ idea da problematika sakamaTo araa, magram tradiciul<br />

SexedulebaSi erovnuli gmiris persona dakargulia. leqsis detaluri analizi, Cveni azriT,<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!