Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature
Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature
Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tu ise did siamovnebas aniWebs: ” vwuxvarT, rom somxebis dauWerelma saubarma iZulebuli<br />
gagvxada yovelive es gveTqva da ara gvgonia, rom yoveli gonebamixvedrili somexic amasve ar<br />
swuxdes.”<br />
“movida somexi da moitana sxva mexio” (WavWavaZe 2007a: 316) wers ilia erT-erTi<br />
xelmouwerel meTaurSi.” rogorc ilia ambobs, somxebma esec ar ikmares da qarTvelebs<br />
sizarmace da uqnaroba daswames. Turme maTi TqmiT “exlandel droSi ,,humanoba~,<br />
kacTmoyvareoba da sxva amisTana tkbil-tkbili da adamianis sasaxelo madli zRaparia da<br />
tyuil-ubralo laqlaqi moclil da usaqmo kacisao. esec ar ikmares da iqamde Tavs gavidnen,<br />
rom gveubnebian: kulturis warmomadgenelni kavkasiaSi Cvena varTo da Cveni madlobelni<br />
iyaviT, rom kultura Cven Semogvaqvs saqarTveloSio”.<br />
ilia aRSfoTebulia mezobeli xalxis amgvari gancxadebebiT. ufro ki is ukvirs, ratom<br />
ar exmianebian am ugunur gancxadebas Wkviani somxebi, ratom uyrueben: “Tu kultura marTla<br />
imaSia, rom kacTmoyvareoba sulelobaa da gandevnil unda iyos kacTa sacxovrebelidam,<br />
RmerTma is kulturac Searcxvinos da misi momgonica. ramdeni sikeTe warmosdgeba amisTana<br />
kulturul moZRvrebisagan, RmerTma mSvidobaSi moaxmaroT da Cven, qarTvelebs ki sxva ara<br />
dagvrCenia garda imisa, rom vTqvaT: movida somexi da moitana sxva mexio. Tu amisi Tqma ar<br />
undodaT, TviTon somxobas unda gamoedva aq Tavi da uareyo eseTi kulturuli moZRvreba da<br />
qadageba imav gziT, ra gziTac gamoqveynda.”<br />
rogorc aRvniSneT, ilia mowinaveebs usaTaurod beWdavda, da es kidev erTi niSania<br />
maTi atribuciis sakiTxis dasadgenad. yvela im mowinaves, romelic ilias kalams ar ekuTvnis<br />
axlavs xelmowera. mag “a. f-li” ( aleqsandre froneli), “kita” ( kita abaSiZe) , farnaozi .<br />
arsebobs artem axnazarovis mogonebac, romlis mixedviT irkveva, rom “iveriis” gazeTad<br />
gadakeTebis pirvel or-sam weliwads ilia TiTqmis yoveldRe meTaur werilebsa werda<br />
gazeTisaTvis da es werilebi xelmouwerlad ibeWdeboda. Tu sxva vinme dawerda meTaurs,<br />
mxolod maSin aRiniSneboda werilis boloSi damweris vinaoba, fsevdonimi an saxelisa da<br />
gvaris inicialebi.”(WrelaSvili 1981: 43).<br />
iliam ramdenime werili gamoaqveyna amgvari rubrikiT “patara saubari” ( WavWavaZe<br />
2007a: 321). amjerad Cveni yuradReba miiqcia orma aseTma werilma. erTSi moTxrobilia im<br />
samoswavlo gegmis Sesaxeb, romlis mixedviTac saqarTvelos saeqsarxosoSi qarTul samrevlo<br />
skolebSi slavianuri enis magier qarTuli saeklesio ena unda aswavlon da radgan saWiro<br />
raodenobis saxelmZRvaneloebi ara hqoniaT, TxovniT miumarTavT sinodis samoswavlo<br />
komitetisaTvis: qarTuli saxareba da fsalmunebi gamogvigzavneTo. 1892 uwmindes sinods<br />
gamougzavnia ramdenime aseuli saxareba, oRond somxuri.<br />
meore patara saubari (WavWavaZe 2007a: 334). aseve somex-qarTvelTa urTierTobas exeba<br />
da mniSvnelovania imdenad, ramdenadac aq moTxrobil ambavs franguli gazeT “ Temps “<br />
korespondentis kutulis saqarTveloSi mogzaurobisa da somexTa mier misi maspinZlobis<br />
Sesaxeb (rogorc ilia wers, bevri ramiT mouxiblavT stumari, Tumca igi s<strong>of</strong>. SindisSi<br />
qorwilSi qalebis grZel cxvirebs gauocebia, razedac maspinZlebs uTqvamT, egeni qarTveli<br />
qalebi ariano). ilia TiTqmis sityva-sityviT imeorebs “qvaTa RaRadSi”, rac utyuari<br />
argumentia am werilebis atribuciis dasadgenad (WavWavaZe2007 b: 177).<br />
“qarTvelebisa da somxebis gansxvavebuli xasiaTi da interesi” (WavWavaZe 2007 a:321) es<br />
xelmouwereli usaTauro werili iliam 1897 rlis 5 aprils dabeWda. werili metad saintereso<br />
dakvirvebebs Seicavs da igi obieqturi, civiluri kamaTis nimuSia. es aris analitikuri<br />
msjelobiT gajerebuli werili. roca adamians ar aviwydeba sakuTar TvalSi dires SemCneva,<br />
sxvisi Rirsebisa da damsaxurebis aRiareba. ilia Rrma analizis Sedegad xsnis im sxvaobebsa da<br />
maT mizez-Sedegobriv kavSirebs, rac am or ers gamoarCevs erTmaneTisagan. rac ganapirobebs<br />
am ori eris xasiaTis sxvadasxvaobas. ilia exmaureba somexTa gancxadebebs, rom kavkasiaSi<br />
kulturis Semomtani eri varT da bevri ganaTlebuli adamiani gyavso. “ qeba da dideba<br />
somxebs, rom Taviss Svilebs uswavlelad ara stoveben. amisaTvis, swored unda vTqvaT, somexi<br />
ded-mama arafersa hzogavs SvilisaTvis da welebze fexs idgams, Svils codna risame misces,<br />
saswavlebelSi fexi Seadgmevinos. yvelaferSi xelmoWerili da yairaTiani somexi aq Tavisis<br />
Svilis sikeTisaTvis xelgaSlilia da meti ar iqneba vTqvaT, rom TiTqmis guluxvica. TviTon<br />
iqneba xmeli puric ikmaros da erTi dRec sixarulisa da siamovnebisa ar gamoiaros da Svilis<br />
swavlisaTvis araferi hSurs: groSs groSze akowiwebs, marcvals marcvalze sdebs, rom Svils<br />
swavlisa da codnis SeZenis gza misces. sasaxelod somexisa esec unda iTqvas, rom arc Svilebi<br />
hyavT umadurni. esenic Taviss mxriT ded-mamas samagieros imiT uxdian, rom rac SeiZleba<br />
bejiToben, TavgamodebiT bolomde gulgautexelad da gulaucrueblad ebrZvian siZneles<br />
swavla-codnisas, dawyebuli bolomde gaaqvT.”(iqve, 324).<br />
iliam mSvenivrad icis, rom bavSvi pirvel yovlisa, ojaxidan iRebs yovelgvar zne-<br />
Cveulebas, amitomac udidesi mniSvneloba aqvs, rogor garemoSi izrdeba is. ilia am mxriv,<br />
somex mSoblebsa da maT gulmodginebas gansakuTrebiT afasebs: “RmerTma nuravis nu<br />
mouSalos aseTi ojaxoba, aseTi saojaxo anderZi, aseTi wurTvna Svilisa saxlSive, ojaxSive da<br />
143