30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

qarTvel kacs mudam enatreboda simSvide. kmay<strong>of</strong>ilebas is, albaT, zogjer simSvidis<br />

pirobadac miiCnevda, Semdeg ki bednierebad moiazrebda, aRar undoda brZola, vaivaglaxi. es,<br />

albaT, arc ilias gamorCeboda mxedvelobidan. amitomac daafiqsira qarTveli darbaiseli<br />

moxucis azri kmay<strong>of</strong>ilebaze anu istoriul WrilSi, warsul dro-sivrcesTan mimarTebaSi<br />

ganixila qarTuli xasiaTis Tavisebureba, qarTveli kacis realobasTan damokidebulebis<br />

Camoyalibebis procesi.<br />

magram ilia Seedava moxuc qarTvels, radgan kmay<strong>of</strong>ileba simSvidis, bednierebis<br />

pirobad ar darCa, nel-nela TaTqariZeobis saxe miiRo; qarTvelebs, maT Soris darbaiselTac,<br />

brZolis, aqtiurobis survili da unari CauxSo. ilia amaze Tvals ver daxuWavda. amotomac mas<br />

`momakvdinebeli seni~ uwoda, brZola gamoucxada; moxuci darbaiseli qarTvelis<br />

kmay<strong>of</strong>ilebam da masze damyarebulma bednierebam ironiuli Seferiloba miiRo da iliam amas<br />

`umadloba~, xolo adamianebs `umadloni~ uwoda.<br />

am SemTxvevaSi Zalian sainteresod gveCveneba viqtor nozaZis dakvirvebani qarTul<br />

xasiaTze. didi rusTvelologis ucnob gamouqveynebel naSromSi (`qarTuli modgma da xasiaTi.<br />

qarTveli kaci~) mSvenivradaa axsnili qarTuli bunebis am Taviseburebis _ kmay<strong>of</strong>ilebis,<br />

Semgueblobis Camoyalibebis mizezebi. amis warmosaCenad moxmobilia termini `esTetikuri<br />

upasuxismgebloba~. ganmartebulia Sinaarsi: qarTveli xalxi xSirad y<strong>of</strong>ila sxvadasxva saxis<br />

politikur batonobaSi. mas xSirad ipyrobda mteri. isini batonobes emorCilebian, magram mas<br />

arasodes seriozulad ar uyureben, xdebian Semgueblebi, TiTqos udardelnic. es<br />

garkveulwilad maTi upasuxismgeblobaa. rodesac am batonobas bolo eReba, es xalxi Tavisi<br />

xasiaTiT iseTive rCeba, rogorc uwin iyo. SesaZloa, ufro Zlieric ki (`rac ver mZlevs, mxdis<br />

ufro Zliers~) esaa maTi esTetizmi. qarTvelobis am `esTetikur upasuxismgeblobaSi~ imaleba<br />

saidumloeba, erTi mxriv, maTi gadarCenisa, meore mxriv, maTi mimzidvelobisa, rogorc xalxisa<br />

(nozaZe 1954: 17). mesame mxriv ki, rogorc iliam SeniSna, imaleba saidumloeba qarTuli xasiaTi,<br />

qarTveli kacis sazogadoebasTan amgvari mimarTebis Camoyalibebisa.<br />

2. adamianis `mravalfer bunebaTagan~ erT-erTi ilias poema `gandegilis~ personaJia.<br />

saerTod ki, zemoaRniSnuli problemebis fsiqologiur-Teologiuri safuZvlebis<br />

moZiebas aucileblad mivyavarT mwerlis sarwmunoebrivi mrwamsis gaTvaliswinebamde.<br />

araerTxel aRniSnula samecniero literaturaSi, rom `qristianuli morali udevs<br />

safuZvlad ilias nawarmoebebSi asaxul yvela motivs~ (niniZe 1997: 10). igive azri gvxvdeba bevr<br />

sxva naSromSic (baqraZe 1984; kalandariSvili 2006 da sxv.).<br />

pirovnebisa da sazogadoebis urTierTobis problemaTa Teologiuri aspeqtebi<br />

waarmoCenilia umetesad `gandegilsa~ da `glaxis naambobSi~.<br />

`gandegilis~ Tematika gvaiZulebs masSi moviZioT ara raime alegoriuli sqema,<br />

dakavSirebuli Tundac saqarTvelos cxovrebasTan, konkretul epoqasTan, aramed zogadi<br />

problema — pirovnebis sazogadoebasTan damokidebulebis sakiTxi. poemaSi iseve, rogorc<br />

ms<strong>of</strong>lio literaturaSi arsebul ramdenime nawarmoebSi, warmodgenilia konkretuli<br />

adamianis, am SemTxvevaSi beris fsiqologiuri portreti. `gandegilis~ zogadfsiqologiur<br />

problemebze, SesaZloa, ufro gabedulad vimsjeloT, Tu gaviTvaliswinebT, rom ms<strong>of</strong>lio<br />

literaturaSi arsebobs nawarmoebi, romelic SegviZlia miviCnioT poemis literaturul<br />

pirvelwyarod. es aris iliasve Targmnili cnobili germaneli egviptologisa da romanistis<br />

georg ebersis romani `rameTu kaci var~. iliam romani Targmna 1878-1879 wlebSi. marTalia, q-ni<br />

gulnara kalandariSvili dasaxelebul metad saintereso wignSi uary<strong>of</strong>s Cven mier adreve<br />

gamoTqmul mosazrebas amis Sesaxeb (kalandariSvili 2006: 108), magram am uary<strong>of</strong>as ver<br />

gaviziarebT, radgan nawarmoebTa Sedareba sul sxvas laparakobs.<br />

da mainc rogoria gandegilis fsiqologiuri portretiT, an misi mimarTeba<br />

sazogadoebasTan~? mravaljer aRniSnula gandegili beris nebisy<strong>of</strong>is sisuste (baqraZe 1984:<br />

108), gauwonasworebeli, disharmoniuli xasiaTi, magram ratomaa unebisy<strong>of</strong>o~ ratom iqca<br />

tragikul pirovnebad~ nuTu is, rom bolomde darCe mtkice asketad, maTi xvedria, romelTac<br />

xorcis gvema miznad daisaxes~ gandegilis nebisy<strong>of</strong>is sisuste, misi tragedia — esaa<br />

konkretuli pirovnebis tragedia, romelmac araswori pozicia daikava garesamyarosTan; rac<br />

mTavaria, ararealurad, arajansaRad Seafasa sazogadoeba, romelSic is cxovrobda.<br />

qrestomaTiul donezec ki yvelasTvis cnobilia, rom poemis gmirma qveyana `borotebis<br />

samflobelod~ miiCnia. imdenad muq ferebSi warmogvidgina iliam gandegilis TvaliT<br />

danaxuli wuTis<strong>of</strong>eli, rom iq adgili aRar rCeba aranairi madlisaTvis. arada, es qveyana xom<br />

marto `codvis sadguri~ ar aris~ `siturfe da saTnoeba~ xom yovelTvis ar aris `eSmakis maxe<br />

da cduneba~. gandegilma wuTis<strong>of</strong>eli, sazogadoeba datova, rogorc pesimistma. beroba,<br />

gandegiloba am SemTxvevaSi aRmoCnda mxolod saSualeba wuTis<strong>of</strong>elSi arsebul<br />

borotebaTagan gaqcevisa, ioli xerxi, rom amqveyniuri borotebani daeviwyebina. arada, saRad<br />

unda Seefasebina yovelive: is, rom borotebis gverdiT sikeTec arsebobs, rom mSveniereba<br />

sikeTea. ase vTqvaT, `ZaliT daviwyebulma~ faqtebma Tavi Seaxsena.<br />

poemis teqstidan aSkaraa, rom gandegilis sulis foriaqi ar aris mudmivi sifxizle,<br />

yovelwuTieri mRviZareba. nawarmoebis bevri epizodi da niuansi warmoaCens gmiris<br />

disharmoniul, gauwonasworebel, eWvian unebisy<strong>of</strong>o bunebas da xasiaTs. es yvelaferi da<br />

128

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!