30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

gazeTi „iveria“ da osTa sakiTxi<br />

naira bepievi<br />

„sakuTari keTildReoba Cvenis mezoblis keTildReobazea damokidebuli, mezoblis<br />

ubedurebaze Cveni bedniereba ver dafuZndeba, ver aSendeba,“ _ werda didi ilia gazeT „iveriis“<br />

furclebze 1886 wels („iveria“ 1886: 16. 10).<br />

gazeT „iverias“ imTaviTve miznad hqonda dasaxuli aesaxa ara marto qarTvelTa, aramed<br />

saerTod, kavkasiel xalxTa cxovreba, igi yurs ugdebda mezobeli eris sunTqvas, mis majiscemas.<br />

swored am gazeTis furclebze isaxeboda kavkasiel erTa kulturis, ganaTlebis, y<strong>of</strong>is amsaxveli<br />

masalebi, riTic xels uwyobda qarTveli xalxisa da kavkasiaSi mcxovreb sxva xalxTa<br />

TviTgamorkvevas, TviTmy<strong>of</strong>adobas, urTierTobis ganmtkicebas, maT Soris megobruli, Zmuri<br />

urTierTobis gamyarebas. ilias natvra xom mis sityvebSic naTlad mJRavndeba: „mTeli kavkasi...<br />

erTisa azriT, erTis grZnobiT“ gamsWvaluli exila.<br />

unda aRiniSnos, rom mravali masala qveyndeboda gazeT „iveriaSi“ osTa y<strong>of</strong>a-cxovrebis, maTi<br />

kulturis, ganaTlebisa Tu religiis sakiTxebTan dakavSirebiT.<br />

gazeTi „iveria“ aqveynebda masalebs ara mxolod saqarTveloSi mcxovrebi, aramed kavkavSi<br />

mcxovrebi osebis Sesaxeb. iSviaTi iyo nomeri, romelSic ar iqneboda masala kavkavidan. gazeTi<br />

amyarebda sainformacio kavSirs CrdiloeT kavkasiasTan, kerZod, CrdiloeT oseTTan, exmaureboda<br />

yovel saintereso siaxles, aSuqebda TiToeul mniSvnelovan movlenas da mxars uWerda yovel<br />

sasikeTo wamowyebas. gazeTi nergavda da zrdida am xalxis mimarT Tanadgomas, pativiscemas,<br />

siyvaruls.<br />

gazeT „iveriis“ furclebze isaxeboda yoveli moZraoba, kulturuli winsvla osi erisa,<br />

gazeTi Tvals adevnebda osTa cxovrebas, cdilobda SeumCneveli ar darCenoda maTi cxovrebis<br />

amsaxveli detalebi, yovel movlenas aucileblad exmaureboda da Taviseburi wvlili Sehqonda am<br />

eris winsvlasa da ganviTarebaSi.<br />

sagulisxmoa is faqti, rom gazeTma „iveriam” pirvelma miaqcia sagangebo yuradReba osTa<br />

swavla-ganaTlebis sakiTxebs. am gazeTs SeumCneveli ar rCeba sul patara warmatebac ki „ganaTlebis<br />

gzazed” damdgari am erisa: „erTi sasiamovno moZraoba aRiniSna Cvens mosazRvre xalxSi,<br />

romelTanac saqarTvelos ucxovria mravali saukune da es moZraoba gulisxmieria CvenTvisac. me<br />

mogaxsenebT osebis ganaTlebis Sesaxeb“, _ werda didi qarTveli mamuliSvili al. xaxanaSvili gaz.<br />

„iveriis“ furclebze („iveria“ 1899: 136).<br />

cnobilia, Tu ra didia sakuTar, mSobliur enaze saxelmZRvaneloebis arsebobis mniSvneloba.<br />

„iveria“ wuxiliT aRniSnavda, rom osebis swavla-ganaTlebas xels didad uSlida is garemoeba, rom<br />

ar arsebobda mSobliur enaze Seqmnili saxelmZRvaneloebi. es mtkivneuli sakiTxi aqvs win<br />

wamoweuli Tavis statiaSi al.xaxanaSvils: „Tumca skolebi sakmarisia, mainc am ukanasknel dromdis<br />

ganaTlebam ver moikida fexi oseTSi, mizezi is iyo, rom ar arsebobda osurs enazed<br />

sakiTxavi wigni saRmrTo werilis garda da skolidan gamosuli bavSvi advilad iviwyebda imasac, rac<br />

SeiZina saswavlebelSi rusuls enazed Sedgenili saxelmZRvaneloebis SemweobiT“ („iveria“ 1899:<br />

136).<br />

sakuTari enis Rrmad dauflebis gareSe, sxvaTa enaze Sedgenili saxelmZRvaneloebiT<br />

mecnierebis Seswavla urTulesi saqmea. amitomac pr<strong>of</strong>. al xaxanaSvili miuTiTebda im<br />

aucileblobaze, rom saWiro iyo mSobliur, osur enaze y<strong>of</strong>iliyo Sedgenili sxvadasxva saxis<br />

saxelmZRvanelo. rac dRemde ganuxorcielebeli rCeboda: „saWiroa Sedgenil iqmnas osurs enazed<br />

geografiuli, istoriuli, sameurneo da sxva sakiTxavi wignebi, radganac saswavlebelSi rusuls<br />

imdenad vera swavloben, rom am enazed SeiTvison saWiro cnobani. erTis sityviT, saWiroa samSoblo<br />

enazed mwerlobis Seqmna“ („iveria“ 1899: 136) (xazgasma Cemia, n. b.)<br />

Tumca unda aRiniSnos, rom marTalia, upirvelesad mSobliuri, osuri enis swavlebis<br />

aucileblobaze miuTiTebda gazeTi, magram aqve sxva enebis Seswavlis saWiroebasac ar iviwyebda.<br />

imisaTvis, rom os bavSvebs mSobliurTan erTad rusulic SeeTvisebinaT, statiis avtors saWirod<br />

miaCnda bilingvuri swavlebis SemoReba da amisaTvis did upiratesobas aniWebda orenovan<br />

gamocemebs: „osebis saukeTeso warmomadgenelni (amaTi moTave aris iuristi Rappo baevi) zrunaven<br />

am Jamad iseT saswavlo wignebis Sedgenas, romlebic erTsa da imave dros aswavlides rusulsa da<br />

osurs enebs. amisaTvis saWiroa gverdigverd moyvanili iyos rusuli da osuri teqstebi, anu<br />

moTxroba.“ („iveria“ 1899: 136).<br />

osi xalxis yovel winsvlas, yovel nabijs ganaTlebisa da kulturis gzaze „iveria“<br />

Taviseburad exmianeboda. swored gazeTi “iveria” iyo pirveli, romelmac aRniSna kosta<br />

xeTagurovis “iron fandiris” gamosvlis didi mniSvneloba. swored didi ilias dakveTa iyo, rom<br />

gamoCenili osi mwerlis, osi xalxis sulieri megzuris kosta xeTagurovis leqsTa krebulis<br />

gamocemis mniSvneloba sagangebod aRniSnuliyo.. al. xaxanaSvili dadebiTad afasebs im faqts, rom<br />

osur enaze gamoica saero Sinaarsis wignebi, rac erTgvar movlenad miiCnia osTa ganaTlebisa da<br />

saerTod winsvlis saqmeSi. igi gansakuTrebuli sixaruliT aRniSnavs kosta xeTagurovis wignis<br />

“iron fandiris” gamosvlis mniSvnelobas: “axla pirvelad ibeWdeba osurs enazed saekklesio<br />

122

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!