30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavis ers. es devi Cveni literaturisa... `Cveni Tavi Cvenadve gveyudneso~ sTqva man. mTelma<br />

saqarTvelom gaigona da Seiyvara kidevac es lozungi. dRes, Cven vinc vdgevarT qarTuli<br />

kulturisa da Tvisebriobis sadarajozed — gvamxnevebs ilias simamace da gvitacebs misi<br />

brZolis stiqia. misi aCrdili dagvtrialebs Tavs da mudam gvTxovs angariSs `ra vakeTeT, ras<br />

vSvebodiT~ saqarTvelosTvis, misi warsulisa da ganviTarebisaTvis... viyoT isev medgarni,<br />

rogorc ilia, viyoT isev sastikni Cveni kulturis dacvaSi~ - werda konstantine gamsaxurdia.<br />

(`ilioni 1. 1922)~.<br />

xolo rac Seexeba galaktions, savaraudoa, rom misi 1916 wlis cnobili gandgoma<br />

`cisferyanwelebisagan~ da e.w. `saukunis Cxubi~, swored qarTuli literaturuli<br />

tradiciebisadmi maTi damokidebulebrivi da deklarirebuli poziciebisagan absoluturi<br />

gansxvavebiT iyo ganpirobebuli. galaktionma, romelic sakuTar Tavs (miT umetes im dros)<br />

`akakis qnaris~ poetTa rigSi moiazrebda, ver gaiziara `cisferyanwelTa~ Tavdajerebuli da<br />

pretenziuli gancxadebani sityvakazmuli mwerlobis maT mier dawyebuli axali<br />

welTaRricxvis Taobaze, maTi damokidebuleba qarTuli mwerlobis tradiciebisa da<br />

gansakuTrebiT iliasa da akakis misamarTiT, elitarulobisa da klanurobis xmamaRla<br />

gacxadebuli Tezisebi. `me ar vnanob~ _ werda is olia okujavas da am nabijis erTgvar<br />

argumentaciad Tu dadasturebad unda CaiTvalos 1919 wels gamoqveynebuli esse: `Zvirfasi<br />

saflavebi~, sadac galaktionma nikoloz baraTaSvilis, mamia gurielis, vaJas, yazbegis, da<br />

gansakuTrebuli xazgasmiT iliasa da akakis Rvawli Seafasa, kidev erTxel gausva ra xazi maT<br />

fassa da mniSvnelobas ara mxolod Tavad misTvis, rogorc poetisaTvis aramed sazogadod<br />

qarTuli mwerlobisaTvis.<br />

aqve unda aRiniSnos, rom am droidan galaktioni TiTqos calsaxad unda gamijvnoda<br />

`simbolistur xilvebs~, yovel SemTxvevaSi `cisferyanwelTa~ ideebisagan xazgasmulad<br />

gansxvavebuli mosazrebani araerTxel gamoTqva: `me ar vici ra aris `cisferyanwelebis~<br />

mimdinareoba me vici ufro mSobliuri tradiciao~ - acxadebda. Tumca, es gamijvna rogorc<br />

Cans, iyo oden pirovnuli da poziciuri da arcerT SemTxvevaSi ms<strong>of</strong>lmxedvelobrivi, radgan<br />

am droidan galaktioni kidev ufro dauaxlovda simbolisturi ms<strong>of</strong>laRqmis `kanonikas~.<br />

Seqmnili uxerxuli, konfliqturi Tu araerTazrovani garemoebiT yvelaze metad<br />

SeiZleba iTqvas, saTavisod~ III Zalam isargebla. qarTveli simbolistebis amgvari tendencia<br />

Tu `esTetikuri poza~ da konfliqti amis gamo qarTuli mwerlobis Rirssacnobi nawilis orive<br />

mxares Soris, bevrad ufro mzakvruli da Sorsmimavali Canafiqris nawilad iqca, warmatebiT<br />

iqna ra gamoyenebuli sabWoTa ideologebisa da wiTeli saliteraturo kritikis mier,<br />

rodesac qarTveli simbolistebisagan “xalxis mtris xatis” Sesaqmnelad maTi e.w. “saymawvilo<br />

seni” — ilias faqtori gansakuTrebuli xazgasmiTa da kategoriulobiT iqna rakursirebuli.<br />

im umZimes braldebebs Soris, romlebic mogvianebiT qarTvel simbolistebs wauyenes,<br />

erTi isic iyo, rom maT xelaRebiT uaryves qarTuli mwerlobis tradiciebi da brZola<br />

gamoucxades XIX saukunis qarTuli literaturis klasikosebs - iliasa da akakis. da rac ar<br />

unda paradoqsuli iyos, es braldebani jer kidev saqarTvelos mweralTa I yrilobaze (-1926<br />

wlidan) gaisma: jer cnobili partmuSakebis, rappel-napostovelTa mxardamWerebis,<br />

iliasmoZuleTa — f. maxaraZisa da v.baxtaZis gamosvlebSi da Semdgom l. berias sadamsjelo<br />

aparatis mier SeTiTxil braldebebSic gaxmianda.<br />

Tumca `cisferyanwelTa~ mxatvrul — publicisturi memkvidreobis Tundac gadaxedvisas<br />

imTaviTve cnaurdeba is faqti, rom aRniSnuli pozicia maTi ara mxolod e.w. “saymawvilo seni”<br />

iyo, aramed am literaturuli jgufis cnobili artistuli individualizmis da<br />

miTosmeikerobis erTgvari gamovlinebac (am SemTxvevaSi arcTu warmatebuli), radgan calke<br />

ilia WavWavaZis saxeli, Rvawli da avtoriteti da zeddarTuli TavianTive “metacirebuli”<br />

gancxadebani SemdgomSi niadag awvalebda “cisferyanwelebs”. aqedan gamomdinare iliasadmi<br />

gansakuTrebul pativiscemas da mis mniSvnelobas qarTuli sazogadoebrivi Tu SemoqmedebiTi<br />

sazrisisaTvis mudmivad acxadebdnen: `ilia cnobilia qarTul mwerlobaSi rogorc<br />

mamamTavari realizmisa da fuZemdebeli axali saliteraturo enisa... cnobilia ilias<br />

enamzeoba, is SesaniSnavi oratori iyo, magram is iyo agreTve SesaniSnavi mcodne qarTuli<br />

enisa... is aris xalxuri poeti am sityvis maRali mniSvnelobiT. ilias xalxurobis garda<br />

amSvenebssisadave- igi popularulia Tavisi formiT da misawvdomia ubralo<br />

mkiTxvelisaTvisac. ilia didi ostati da xelovani iyo. misi nawarmoebni yovelTvis gauweven<br />

metoqeobas ms<strong>of</strong>lio literaturis saukeTeso Sedevrebs... arc erT qarTvel poets ar Seuqmnia<br />

iseTi mZlavri patriotuli lirika, rogoric Seqmna iliam. iliam gvaswavla, Cven siyvaruli<br />

samSoblosaadmi maSin, rodesac Cveni qveyana gminavda monarqiuli reJimis quslis qveS. me<br />

davwere 15 wlis winaT da axlac gavimeoreb, rom ilias patara leqsSi `tyem moisxa foToli~<br />

ismis gasaocari simfonia. iliam Tavisi SemoqmedebiT daidga xelTuqmneli Zegli madlieri<br />

STamomavlobis gulSi. ar darCenila arcerTi poeti, rom ar eZRvnas leqsi iliasaTvis,<br />

CvenTvis, qarTveli mwerlobisaTvis ilia gaxda namdvili Tanamedrove. iliam Seasrula Tavis<br />

epoqis socialuri dakveTa, Seqmna ra udidesi mxatvruli nawarmoebebi, gamsWvaluli farTe<br />

socialuri problemebiT, amiT igi gascilda Tavis epoqas da Tavis klass. misi sityvebi<br />

Tqmulni genialuri gulwrfelobiT gauZleben saukuneebs da sanam ki feTqs Cveni guli, ilias<br />

114

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!