30.01.2013 Views

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

Shota Rustaveli Institute of Georgian Literature

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ilia WavWavaZe da qarTuli emigracia<br />

rusudan niSnianiZe<br />

,,ilia WavWavaZe saqarTvelos naxevari saukunis istoriaa”, - am sityvebiT daiwyebs Tavis<br />

werils cnobili qarTveli mecnieri, rusTvelologi viktor nozaZe parizSi gamomaval Jurnal<br />

,,qarTlosis“ saiubileo (merve) nomerSi da iqve: kaci, ,,vinc” hqmnida istorias” (nozaZe 1937:3).<br />

es ukve SefasebiTi kategoriidanaa. qveynis istoria — seriozuli Tema.<br />

yoveli ganzogadeba mecnierul sifrTxiles iTxovs da TavisTavad, rTuli saqmea. miT<br />

ufro im SemTxvevaSi, roca gansxvavebulia samoqmedo da saazrovno sivrce. isic<br />

angariSgasawevia, rom adamianebi wlebis ganmavlobaSi icvlian azrs, pozicias, Sexedulebebs.<br />

kvlevis procesSi sainteresoa imis garkveva, ramdenad logikuria (an gulwrfeli ) es ,,cvla’’.<br />

ilia WavWavaZe — gamorCeuli saxeli XIX da XX saukuneebis gzasayarze. misadmi miZRvnili<br />

publicisturi werilis Tu narkvevis araerTi avtori erTad aRmoCnda ucxoeTis miwaze. isini<br />

sxvadasxva partiuli kuTvnilebis Tu inteleqtualuri SesaZleblobebis adamianebi iyvnen.<br />

,,ilias Temam’’ kidev ufro gaamZafra maTi pirovnuli urTierTobebic; gansxvavebulma<br />

ms<strong>of</strong>lmxedvelobebma mkveTrad iCina Tavi. samSobloSi es ufskruli TiTqos ase Rrma ar iyo. es<br />

polemika sazRvargareT ar dawyebula, iq gagrZelda mxolod. kontrastebis im sibrtyeze<br />

dayvana — dadebiTia es Tu uary<strong>of</strong>iTi, gaaubraloebs emigrantuli publicistikis paToss.<br />

literaturis istoriisaTvis mniSvnelovania sazRvargareT moRvawe araerTi<br />

politikosis, mecnieris da mwerlis mosazreba. statiebi, narkvevebi, leqsebi — es<br />

mravalferovani masala ms<strong>of</strong>lios sxvadasxva saxelmwifoSia dastambuli (gaz.,,TeTri giorgi”<br />

9 1927, 16 1929, 13 1928, 27 1930, 31 1930, 80 1934, 81—82-83 1934, parizi J. ,,brZolis xma” 39 1934,<br />

parizi, ,,kavkasioni” X 1965, parizi, r.gabaSvili ,,rac maxsovs”, miunxeni, 1959, noe Jordania<br />

,,Cemi warsuli”, parizi, 1953, s.bereJiani ,,nawerebi”, berlini, 1943, gr. robaqiZe ,,krebuli”,<br />

karlo inasariZis gamocema, miunxeni, 1984, al.sulxaniSvili ,,ra xdeboda metexis cixeSi<br />

qarTveleb Soris 1923 da 1924 wlebSi da ilias mkvlelobis sinamdvile”, san francisko, 1985 da<br />

mravali sxv.).<br />

,,vinc dakarga samSoblo, man dakarga yvelaferi,”_ esaa sityvebi parizSi gamomaval<br />

gazeTSi dabeWdili werilidan: ,,saxelmwifoebrioba Tu individualizmi.” avtori Tavis gvars<br />

bolomde ar amxels (d. k_Svili). saintereso statia gamorCeul ganwyobas qmnis: ,,Cven<br />

davkargeT samSoblo da misi dakargviT, rom Cven yvelaferi davkargeT amas gansakuTrebuli<br />

simwvaviT vgrZnobT aq, emigraciaSi my<strong>of</strong>i da iq, rusul komunistur monobaSi my<strong>of</strong>i<br />

qarTveloba”(k_Svili 1929:1).<br />

epoqaluri faqtebis Sefaseba arcTu iSviaTad, drois distancias gulisxmobs, magram<br />

arseboben movlenebi, romelTac maSinve daerqmevaT zusti saxeli. gaz. ,,TeTri giorgi”<br />

farTod aSuqebs ilias Temas. v. emuxvaris werili saTauriT: ,,5 ivlisis kanoni”: ,,ilia WavWavaZe<br />

iyo saqarTvelos saxelmwifoebriobis aRdgenis ideologi! xom faqtia, rom i. WavWavaZis mTeli<br />

muSaoba iyo am saxelmwifoebriobisaTvis niadagis momzadeba!”(emuxvari 1928: 4). kontrasti<br />

saxezea. statiaSi meore gvari amotivtivdeba: ,,xom faqtia, rom n. Jordania iyo ideologi<br />

qarTveli eris nacionalur gadagvarebis... n. Jordania mTels mis moRvaweobis ganmavlobaSi<br />

niadags uTxrida saqarTvelos politikur Tavisuflebis SesaZleblobas.”<br />

werilis avtori am xelisuflebas sayvedurobda uzarmazari qonebis da udevrad<br />

gaflangvas da magaliTad mohyavda is istoriuli faqti, roca 1917 wels erovnul yrilobaze<br />

gamosul kote afxazs didxans usaubria saxelmwifoebriobis Sesaxeb, nacionalizmze da Turme<br />

urCevda damswreT saqveyno saqmeebis gadawyvetisas ar exelmZRvanelaT mxolod partiuli<br />

mosazrebebiT. aqve, ilias mier daarsebuli tfilisis guberniis saTavadaznauro bankis qoneba<br />

,,30 oqros milioni maneTi” gadaucia. es ilias saqarTvelos mier Seqmnili qoneba ganadgurda<br />

Jordaniasa da misi partiis mier, Tvlis avtori. istoriuli suraTis aRsadgenad davsZendi,<br />

roca es werili iwereba kote afxazi _ didi erovnuli moRvawe, ilias diswuli saqarTveloSi<br />

ukve daxvretilia.<br />

sainteresoa saredaqcio werili ,,Cveni pasuxi ,,damoukidebel saqarTvelos” da 30<br />

martis koloniis gmirebs,” romelic gamoqveynda gaz. ,,TeTri giorgis”27 nomerSi<br />

(redaqciisagan 1930: 3). kategoriuloba marto toniT ar cnaurdeba, aramed leqsikoniT. ras da<br />

rogor elaparakebian isini erTmaneTs: ,,Tqven... tyuilebis guda xarT. erTmaneTsac ki atyuebT.<br />

raindi aravis cils ara swamebs. Tqven ki pr<strong>of</strong>esionaluri cilismwamlebi xarT.<br />

gaixseneT, ra cili daswameT ilia WavWavaZes... raindi zurgidan, qurdulad aravis mohklavs,<br />

Tqven ki teroristebis mTeli kasta SehqmeniT da saukeTeso qarTvelebs qurdulad xocavdiT.”<br />

es araa TaobaTa Soris brZola. asakobrivi sxvaoba danaxvis sxvadasxva rakurss rom<br />

gansazRvravs. es adamianebi, aw ukve miuxedavad RirebulebebTan damokidebulebis mkveTri<br />

gansxvavebisa, erTad aRmoCndnen ,,sxva” miwaze. garemom gadamwyveti gavlena iqonia.<br />

samSoblodan geografiulad Sors my<strong>of</strong>ma adamianebma sityva ,,patriotizmi” ufro mtkivneul<br />

konteqstSi gaiazres. ,,Tqveni patriotizmi _ klasTa brZolaa, kaenoba... Cven rom rusebs<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!