soflis meurneobis safuZvlebi I nawili

soflis meurneobis safuZvlebi I nawili soflis meurneobis safuZvlebi I nawili

16.01.2013 Views

saSemodgomoebi zogjer ar iZlevian normalur aRmonacens. zogjer ukeTesia arc daiTesos mocemul wels da gadatanil iqnes gazafxulisaTvis. magaliTad, sagazafxulo xorblis dasaTesad. xelSemwyob pirobebSi SesaZlebelia gafarTovdes saSemodgomo pureulis naTesebi sagazafxulo marcvleulis xarjze, rac xels uwyobs meti marcvleulis miRebas Teslbrunvis farTobidan. aseT movlenas aseve ar Tvlian darRvevad. Teslbrunvis mindvris istoria da agropasporti Teslbrunvis mindvrebis istoriis wigni umniSvnelovanesi dokumentia, romelSic asaxulia TiToeuli mindvris istoria da miwaTmoqmedebis kulturis arsebuli done. masSi yvela Canaweri keTdeba pirveladi Canawerebis safuZvelze. mindvrebis istoriis wigni srulyofili matianea imisi Tu mocemul mindorze ra samuSaoebi, rogor da rodis aris Catarebuli, rogori Sedegebia miRebuli, maTgan Tavisuflad SeiZleba ganisazRvros Catarebuli agroteqnikuri da sxva RonisZiebebis ekonomikuri efeqtianoba saxnavi mwebis eroziisagan dacvis agroteqnikuri safuZvlebi niadagis erozia. niadagis erozia ewodeba misi zedapiruli yvelaze nayofieri fenisa da misi qveda qanebis daSlis process nadnobi da naleqebis wylebiT (wylismieri erozia) an qaris ZaliT (qarismieri erozia) eroziis Sedegad daSlil niadagebs erodirebuls uwodeben, bunebrivi mcenareulobis mier 1,5 sm-is daSlili humusovani fenis aRsadgenad saWiroa 100-150 weliwadi. amitom damuSavebaSi myofi miwebi mudmiv gaumjobesebasa da dacvas moiTxoven. winaaRmdeg SemTxvevaSi isini kargaven nayofierebas. eroziuli procesebi warmoiqmneba da mimdinareobs miwis araswori eqspluataciis, agroteqnikis Sablonuri gamoyenebis, nadnobi da naleqebis wylis araregulirebiT, tyis nargaobis daucvelobiT, mindorsacavi tyis zolebis araswori gaadgilebiT. igi Slis sasoflo-sameurneo warmoebis umTavres saSualebas, ferdobi adgilebidan (2 0 da meti). nadnob da Camonaden wylebTan erTad yovelwliurad mindvrebis yoveli heqtaridan irecxeba 50-100 t-mde niadagi da 100-150 kg-mde sakvebi nivTierebebi. wylismier da qarismier eroziasTan sistematiuri brZola umniSvnelovanesi saerTo saxalxo saqmea. am brZolis saerTo warmatebazea damokidebuli sasoflo-sameurneo savargulebis SenarCuneba da gaumjobeseba. niadagis nayofierebis amaRleba, mosavlianobisa da produqciis saerTo mosavlis zrda niadagis eroziis winaaRmdeg brZola yvela moqalaqis movaleobaa. niadagis eroziis yvela formas yofen Semdeg saxeebad: geologiuri erozia, anTropogenuri erozia, wylismieri erozia, wveTovani erozia, sibrtyiTi erozia, xazovani (siRrmiTi erozia), irigaciuli erozia, qarismieri erozia, mtvriani qariSxali, yoveldRiuri (adgilobrivi) erozia. sibrtyiTi eroziis dros, nadnobi da wvimis wylis wvrili nakadebiT xdeba niadagis SedarebiT Tanabari Camorecxva, e.i. 92

zedapiri erodirdeba wylis Txeli feniT. es eroziis yvelaze gavrcelebuli da imave dros yvelaze naklebad SesamCnevi. sibrtyiTi erozia axarisxebs niadagis nawilakebs. tovebs ra yvelaze msxvilebs adgilze, miaqvs gamtverebuli wyalSi gajerebuli organuli humusovani nawili, romelTaganac yvelaze metad aris dakavSirebuli niadagis nayofiereba. xazovani (siRrmiTi) erozia sibrtyiTi eroziasagan gansxvavebiT niadags Slis siRrmeze. am saxis eroziasac iwveven nadnobi da naleqebis wylebi, romlebic meti daqanebis gamo Zlieri siswrafiT mieqanebian dablobisaken, Slian da angreven ra niadagsa da mis dedaqans, jer warmoqmnian mcire naRarebs da Txrilebs, romlebic TandaTan diddebian da gadadian xevebSi. xevebis warmoqmnas xels uwyobs agreTve adgilis uswormasworo reliefi da zogan adgilad Camorecxvadi niadagisa da qanis fizikuri Tvisebebi. irigaciuli erozia mimdinare da sarwyavi wylebiT niadagebi irecxebian. sarwyav wyals sistematiurad gamoaqvs mindvrebidan niadagis nawilakebi, risTvisac mas irigaciuli ewodeba. igi ZiriTadad warmoebs ara swori rwyvis Sedegad. qarismier erozias met naklebi raodenobiT, adgili aqvs TiTqmis yvelgan, gansakuTrebiT velian da gvalvian miwaTmoqmedebis pirobebSi. mtvriani qariSxali qarismieri eroziis saxea. am dros niadagi iSleba da deflacias ganicdis. qars niadagis humusovan fenasTan erTad miaqvs kulturaTa da sarevela mcenareTa Teslebi da aRmonaceni. am saxis erozias gansakuTrebiT didi ziani moaqvs, roca mindvrebi Zalzed gamomSralia da balaxebiT ar aris dafaruli. yoveldRiuri (adgilobrivi) erozia yoveldRiuri erozia, rogorc mtvris qariSxali Slis niadags da Rupavs kulturul mcenareTa naTesebs. gansakuTrebiT cudia niadagis Zalian wvril fraqciad daSla da sxva. niadagis erozia da sasoflo sameurneo kulturaTa mosavali niadagis erozia sasoflo-sameurneo kulturaTa mosavals Zlier amcirebs. erodirebuli niadagebSi unda ganisazRvros niadagSi humusis raodenoba 0-50 sm siRrmeze, xolo kordian ewerian niadagebSi 0-30 sm siRrmeze. Tu humusis Semcveloba Semcirebulia 10-20%-iT, maSin is miekuTvneba sustad Camorecxilebs, 20-50 %-is SemTxvevaSi saSualo Camorecxilebs, xolo 50%- ze zeviT–Zlierad Camorecxilebs. erodirebuli niadagebis asaTviseblad saWiroa gamoyenebul iqnas organuli sasuqi azotian sasuqTan erTad specialurad dadgenili doziT. rogorc Cans, niadagis erodirebaze yvelaze metad reagirebs Saqris Warxali, mzesumzira, saSemodgomo xorbali, simindi da sxvebi. yvelaze naklebad reagirebs-Svria, saS. Wvavi da mravalwliani balaxi sustad erodirebul miwebze mosavali mcirdeba 5-10%-iT, saSualo Camorecxilze-15-40%-iT da Zlier Camorecxilze 25-55%-iT. 93

saSemodgomoebi zogjer ar iZlevian normalur aRmonacens. zogjer ukeTesia arc<br />

daiTesos mocemul wels da gadatanil iqnes gazafxulisaTvis. magaliTad,<br />

sagazafxulo xorblis dasaTesad. xelSemwyob pirobebSi SesaZlebelia gafarTovdes<br />

saSemodgomo pureulis naTesebi sagazafxulo marcvleulis xarjze, rac xels uwyobs<br />

meti marcvleulis miRebas Teslbrunvis farTobidan. aseT movlenas aseve ar Tvlian<br />

darRvevad.<br />

Teslbrunvis mindvris istoria da agropasporti Teslbrunvis mindvrebis istoriis<br />

wigni umniSvnelovanesi dokumentia, romelSic asaxulia TiToeuli mindvris istoria da<br />

miwaTmoqmedebis kulturis arsebuli done. masSi yvela Canaweri keTdeba pirveladi<br />

Canawerebis safuZvelze.<br />

mindvrebis istoriis wigni srulyofili matianea imisi Tu mocemul mindorze ra<br />

samuSaoebi, rogor da rodis aris Catarebuli, rogori Sedegebia miRebuli, maTgan<br />

Tavisuflad SeiZleba ganisazRvros Catarebuli agroteqnikuri da sxva RonisZiebebis<br />

ekonomikuri efeqtianoba saxnavi mwebis eroziisagan dacvis agroteqnikuri <strong>safuZvlebi</strong><br />

niadagis erozia.<br />

niadagis erozia ewodeba misi zedapiruli yvelaze nayofieri fenisa da misi qveda<br />

qanebis daSlis process nadnobi da naleqebis wylebiT (wylismieri erozia) an qaris<br />

ZaliT (qarismieri erozia) eroziis Sedegad daSlil niadagebs erodirebuls uwodeben,<br />

bunebrivi mcenareulobis mier 1,5 sm-is daSlili humusovani fenis aRsadgenad saWiroa<br />

100-150 weliwadi. amitom damuSavebaSi myofi miwebi mudmiv gaumjobesebasa da dacvas<br />

moiTxoven. winaaRmdeg SemTxvevaSi isini kargaven nayofierebas. eroziuli procesebi<br />

warmoiqmneba da mimdinareobs miwis araswori eqspluataciis, agroteqnikis Sablonuri<br />

gamoyenebis, nadnobi da naleqebis wylis araregulirebiT, tyis nargaobis daucvelobiT,<br />

mindorsacavi tyis zolebis araswori gaadgilebiT. igi Slis sasoflo-sameurneo<br />

warmoebis umTavres saSualebas, ferdobi adgilebidan (2 0 da meti). nadnob da Camonaden<br />

wylebTan erTad yovelwliurad mindvrebis yoveli heqtaridan irecxeba 50-100 t-mde<br />

niadagi da 100-150 kg-mde sakvebi nivTierebebi. wylismier da qarismier eroziasTan<br />

sistematiuri brZola umniSvnelovanesi saerTo saxalxo saqmea. am brZolis saerTo<br />

warmatebazea damokidebuli sasoflo-sameurneo savargulebis SenarCuneba da<br />

gaumjobeseba. niadagis nayofierebis amaRleba, mosavlianobisa da produqciis saerTo<br />

mosavlis zrda niadagis eroziis winaaRmdeg brZola yvela moqalaqis movaleobaa.<br />

niadagis eroziis yvela formas yofen Semdeg saxeebad: geologiuri erozia,<br />

anTropogenuri erozia, wylismieri erozia, wveTovani erozia, sibrtyiTi erozia,<br />

xazovani (siRrmiTi erozia), irigaciuli erozia, qarismieri erozia, mtvriani<br />

qariSxali, yoveldRiuri (adgilobrivi) erozia. sibrtyiTi eroziis dros, nadnobi da<br />

wvimis wylis wvrili nakadebiT xdeba niadagis SedarebiT Tanabari Camorecxva, e.i.<br />

92

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!