Vazha-Pshavela 150
Vazha-Pshavela 150 Vazha-Pshavela 150
wvimis momyoli `pirgaSauli RvarebiT~ da mdinaris `gabezrebuli~ yviriliT kacTa bedis Tanaziari buneba sazogadoebrivi suliskveTebis gamxmovaneblad gvevlineba. da is, rac ideologiuri wnexisa Tu sxva ram mizezis gamo moklebulia gamoxatvis sicxadesa da gamWvirvalebas, Tavis `aplikacias~ simbolur-alegoriul planSi hpovebs... roca poeti axsenebs aragvis mier laxtis aRebas, amiT kilokavad mianiSnebs avsulebTan mebrZol RvTisSvilTa sazeo misiasa da mowodebaze _ alagmon da Semusron adamianTa mavneblebad gaCenili avseri arsebani. `naoxar, gaabeCxrebul baRad~ gadaqceul guls siames hgvris da naTliT mosavs aragvis zvirTTa `laRni Cqerani~. am dros poetis Tvali da guli isev iq iwevs, sadac aragvi gaCnda da izarda, visi ZuZuc pirSi sdebia da vis tkivilsac is gamouCnda Signidan gareT gamomtanad, gamacxadeblad. im molodinsa da kiTxvaTa mwkrivs, `mTani maRalnis~ siuJetur birTvsa da dvritas rom Seadgens, aragvma unda gasces pasuxi; aragvma unda Seasxas xorci poeturi prozis am Cinebul nimuSSi gamJRavnebul imedovnebas... mTa dedaa, aragvi _ misi pirmSo. umTod aragvi ver iaragvebda. misgan eZleva masuldgmulebeli Zala. amdenad, maT Soris urRvevi dialeqtikuri kavSiria rogorc realur sibrtyeze, aseve irealur ganzomilebaSi. vaJa, erTi mxriv, mTasa da bars mouwodebs erTobisken, siaxlovisken, xolo, meore mxriv, aragvs mimarTavs (mudaris intonaciac igrZnoba am mimarTvaSi), rom mtkvari miimxros, moiSvelios da damwuxrebuli gulis mosafxani ram auwyon: `aragvo, moiSvelie zlazvniT mdinari mtkvaria, Tqven mainc rame miTxariT gulisa mosafxania...~ n. baraTaSvilis sityviT rom vTqvaT, `mraval droebis mowameni~ arian rogorc mtkvari, ise aragvi da uJmuri Jamis momswre vaJa maTgan iTxovs imis Setyobas, sad gaqra qarTvelTa salaS- 166
qro droSa, qari rom aRar sZravs; vin daado samoTxes safarveli da vin gamojara keraze wyaldasxmuli saxlis kari?.. amave leqsSi (`qebaTa-qeba~, 1893), TiTqos aRsarebaze damdgarao, kerZo wyeniT da sazogadoebrivi WiriT daWrili poeti ityvis: `Cems beds Tavs adga avdari, jer ar unaxavs daria...~ aragvi ara marto mis napirebze gazrdil mTielTa saso da siamayea, zogjer Tavs umZimesi codvis dadebac rom uwevs da, amisda miuxedavad, `mainc ki lamazi aris~, aramed, uwinares yovlisa, fasdaudebeli ganZia maTTvis, vis kalTebzec Tvali gaaxila da muxli moimagra. esenia mTa-kldeni, romelnic, Tuki ver naxven aragvs, `xo daxdebian avada...~ amis gamoa, rom `Rulis Zir sali kldeebi aragvs muWaSi swuraven~ da Tanac `gzas uRobaven~, `qveiT~ rom ar wavides... aragvis da, zogadad, mdinaris ambivalenturi xasiaTi vaJas mxatvrul SemoqmedebaSi maincdamainc ar Cans. mis gamanayofierebel, sicocxlis dambad energias (vTqvaT, aseT konteqstSi: `aragvis napirebze murynebi gabzinebulan...~) Cqmalavs da auCinarebs yovlis wamlekavi, medini da daudgromeli cxovrebis metaforul xatad materializebuli Zala, Zvelis amoZirkviT winareze umjobesi yofis damkvidrebas rom cdilobs da mieltvis. vrcel leqsSi `klde da mdinare~ am ori _ myari da moZravi _ elementis Tavgametebuli Widilia asaxuli. klde savals uRobavs, gzas ar aZlevs da uperspeqtivobas pirdeba mTis urC, Semtev mdinares. es ukanasknelic, rac ufro medgaria winaaRmdegoba, miT met Seupovrobas iCens da misi cda, bolos da bolos, sasurvel Sedegs iZleva: WapaniviT gaWimuli Walaze miizlazneba da aremares Tavisi gamoCeniT hfens nugeSs... `klde da mdinaris~ problema axloa `mTani maRalnis~ satkivarTan. es qmnilebani orientirebulia momavalze anu im dro- Jamze, roca eri Tu romelime eTnikuri erTeuli Tavisi suli- 167
- Page 115 and 116: damowmebani: benaSvili 1961: benaSv
- Page 117 and 118: ulebebis, miTologiuri warmodgenebis
- Page 119 and 120: amocanad aRiarebulia zomierebis gan
- Page 121 and 122: xidze marTali uvneblad gadis, codvi
- Page 123 and 124: teqstidan amovardnil vaJas Tanamedr
- Page 125 and 126: damowmebani: mandelStami 1922: Mand
- Page 127 and 128: marTalia, Soridan miwevs dawyeba, m
- Page 129 and 130: aludas sofelSi (da yvela sxva TemSi
- Page 131 and 132: arsebobs; meore mxriv, gvaqvs ~sisx
- Page 133 and 134: marjvenis mokveTa. man `bevr qists
- Page 135 and 136: ebuli nawilebia. aluda kargad arCev
- Page 137 and 138: gaanalizebuli masala da vaJa-fSavel
- Page 139 and 140: aluda: `wesi ar aris mtris mokvla,
- Page 141 and 142: 6. vaJa-fSavelas Semoqmedebis mimar
- Page 143 and 144: damowmebani: vaJa-fSavela 1960: vaJ
- Page 145 and 146: odesme mis cxovrebaSi dadgeba wami,
- Page 147 and 148: qajTi, macilTi kvalada, Sigvea ferf
- Page 149 and 150: vad. eSmaks surs adamianis sulis xe
- Page 151 and 152: amiran arabuli mTis, arwivisa da ar
- Page 153 and 154: lea. `mTis mwvervalis~ sakanTielo s
- Page 155 and 156: RmerTTan am grZnobis xidiTa~... sag
- Page 157 and 158: im myar, mdgrad, maradiul fenomenTa
- Page 159 and 160: es xiblavs Semoqmeds. amitomac ambo
- Page 161 and 162: daWrili arwivis raobisa Tu vinaobis
- Page 163 and 164: xolo manamde: `...xalxi beriZeze im
- Page 165: arwivis wasvla da gauCinareba `Cvra
- Page 169 and 170: ainer kirSi vaJa-fSavelas Sesaxeb l
- Page 171 and 172: diebSi) yvelaze ukeT axerxebs imas,
- Page 173 and 174: magram vaJa-fSavelas, viTarca WeSma
- Page 175 and 176: erTmniSvenlovnad dadebiT gmirad ari
- Page 177 and 178: `berdia Sekrebs xevsurebs, raTa maT
- Page 179 and 180: kvlav dialeqtizmebis sakiTxisaTvis
- Page 181 and 182: Cndeba kiTxva: Tu dialeqturi metyve
- Page 183 and 184: visTan Camoyalibebula. TviT vaJa ki
- Page 185 and 186: mive done warmodgenilia erTimeoreze
- Page 187 and 188: Torem versifikaciulad araferi daSav
- Page 189 and 190: damokidebulebis TvalsazrisiT sxvaob
- Page 191 and 192: `axadi lekvebs auklav, iqiT wausxam
- Page 193 and 194: o SaiyrebiT cixegors an laSars, dav
- Page 195 and 196: saarqivo-personificirebuli informac
- Page 197 and 198: sadmi. vaJas mier Cawerili fSavuri
- Page 199 and 200: metad maRal kurszec ar miuTiTebs, a
- Page 201 and 202: es minawerebi bunebrivi, danarCen m
- Page 203 and 204: Tavresi misi sadResaswaulo eklesia?
- Page 205 and 206: dam SeuZliaT TviTon gamoitanos azri
- Page 207 and 208: eTer qavTaraZe vaJa-fSavelas arqivi
- Page 209 and 210: № 43 avtograful xelnawerSi (xec,
- Page 211 and 212: vaJa-fSavelas arqivSi aris striqone
- Page 213 and 214: xec, vaJa-fSavelas piradi fondi №
- Page 215 and 216: tyeli qvac Tavisas _ ara da ar aewe
qro droSa, qari rom aRar sZravs; vin daado samoTxes safarveli<br />
da vin gamojara keraze wyaldasxmuli saxlis kari?..<br />
amave leqsSi (`qebaTa-qeba~, 1893), TiTqos aRsarebaze damdgarao,<br />
kerZo wyeniT da sazogadoebrivi WiriT daWrili poeti<br />
ityvis: `Cems beds Tavs adga avdari, jer ar unaxavs daria...~<br />
aragvi ara marto mis napirebze gazrdil mTielTa saso da<br />
siamayea, zogjer Tavs umZimesi codvis dadebac rom uwevs da,<br />
amisda miuxedavad, `mainc ki lamazi aris~, aramed, uwinares<br />
yovlisa, fasdaudebeli ganZia maTTvis, vis kalTebzec Tvali<br />
gaaxila da muxli moimagra. esenia mTa-kldeni, romelnic, Tuki<br />
ver naxven aragvs, `xo daxdebian avada...~ amis gamoa, rom `Rulis<br />
Zir sali kldeebi aragvs muWaSi swuraven~ da Tanac `gzas<br />
uRobaven~, `qveiT~ rom ar wavides...<br />
aragvis da, zogadad, mdinaris ambivalenturi xasiaTi vaJas<br />
mxatvrul SemoqmedebaSi maincdamainc ar Cans. mis gamanayofierebel,<br />
sicocxlis dambad energias (vTqvaT, aseT konteqstSi:<br />
`aragvis napirebze murynebi gabzinebulan...~) Cqmalavs da auCinarebs<br />
yovlis wamlekavi, medini da daudgromeli cxovrebis<br />
metaforul xatad materializebuli Zala, Zvelis amoZirkviT<br />
winareze umjobesi yofis damkvidrebas rom cdilobs da<br />
mieltvis.<br />
vrcel leqsSi `klde da mdinare~ am ori _ myari da moZravi<br />
_ elementis Tavgametebuli Widilia asaxuli. klde savals<br />
uRobavs, gzas ar aZlevs da uperspeqtivobas pirdeba mTis urC,<br />
Semtev mdinares. es ukanasknelic, rac ufro medgaria winaaRmdegoba,<br />
miT met Seupovrobas iCens da misi cda, bolos da<br />
bolos, sasurvel Sedegs iZleva: WapaniviT gaWimuli Walaze<br />
miizlazneba da aremares Tavisi gamoCeniT hfens nugeSs...<br />
`klde da mdinaris~ problema axloa `mTani maRalnis~ satkivarTan.<br />
es qmnilebani orientirebulia momavalze anu im dro-<br />
Jamze, roca eri Tu romelime eTnikuri erTeuli Tavisi suli-<br />
167